Małe siły, które niosą wielkie zmiany
Transkrypt
Małe siły, które niosą wielkie zmiany
Mikrotrendy Małe siły, które niosą wielkie zmiany Mark J. Penn, E. Kinney Zalesne ISBN: 978-83-7746-118-1 format 158/233, oprawa miękka liczba stron: 496 cena: 39,90 zł Mark Penn, człowiek, który zidentyfikował Futbolowe Mamy jako kluczowych wyborców w kampanii reelekcyjnej prezydenta Clintona w 1996 roku, jest znany ze swojej zdolności do odkrywania stosunkowo mało widocznych wzorców zachowań w naszej kulturze – mikrotrendów, które posiadają wielki wpływ na gospodarkę, politykę oraz życie osobiste. Zaledwie jeden procent społeczeństwa, czyli trzy miliony ludzi, wystarcza do powstania biznesu lub ruchu społecznego. Opierając się na najlepszych z dostępnych danych statystycznych, Penn identyfikuje ponad 70 mikrotrendów w sferach religii, wypoczynku, polityki i życia rodzinnego, które zmieniają sposób, w jaki żyjemy. Są to między innymi: • Ludzie przechodzący na emeryturę, ale kontynuujący pracę. • Nastolatki interesujące się robieniem na drutach. • Maniacy komputerowi, którzy stają się najbardziej uspołecznioną grupą ludzi. • Kobiety sterujące technologią. • Ojcowie, którzy są starsi niż kiedykolwiek i spędzają więcej czasu ze swoimi dziećmi niż w przeszłości. Penn pokazuje czytelnikom, jak identyfikować mikrotrendy, które mogą przekształcić firmę, zdecydować o wyniku wyborów, zainicjować ruch społeczny lub zmienić czyjeś życie. We współczesnym świecie małe grupy mogą mieć największy wpływ na rzeczywistość. O autorach Mark J. Penn jest wnikliwym badaczem w polityki amerykańskiej, dyrektorem generalnym Burson-Marsteller i głównym doradcą kampanii prezydenckiej senator Hillary Clinton. Doradzał firmom z listy Fortune 500 oraz 25 głowom państw. E. Kinney Zalesne pracowała jako urzędnik w Białym Domu, doradca prokuratora generalnego USA Janet Reno, a także wiceprezes i prezes dwóch ogólnokrajowych organizacji działających na rzecz zmian społecznych. www.mtbiznes.pl Mikrotrendy SPIS TREŚCI Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. MIŁOŚĆ, SEKS I ZWIĄZKI . . Samotne nie z wyboru . . . . Kuguary . . . . . . . . . . . . . Biurowi Kochankowie . . . . Dojeżdżające Pary . . . . . . . Internetowi Małżonkowie . . II. ŻYCIE ZAWODOWE . . . . . . Pracujący Emeryci . . . . . . . Ekstremalni Dojeżdżacze . . Domowi Pracownicy . . . . . Wygadane Kobiety . . . . . . Wojownicze Amazonki . . . . III. RASA I RELIGIA . . . . . . . . . Przebijające Witrażowy Sufit Filosemici . . . . . . . . . . . . Rodziny Międzyrasowe . . . . Latynoscy Protestanci . . . . Umiarkowani Muzułmanie . IV. ZDROWIE . . . . . . . . . . . . Słońcofobi . . . . . . . . . . . Niedospani . . . . . . . . . . . Zagrywający z południa . . . Doktorzy ZTS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 www.mtbiznes.pl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 . 27 . 29 . 34 . 39 . 45 . 50 . 57 . 59 . 66 . 73 . 78 . 82 . 89 . 91 . 96 101 108 114 121 123 128 134 141 Mikrotrendy SPIS TREŚCI Niedosłyszący . . . . . . . . . . . V. ŻYCIE RODZINNE . . . . . . . . . Starzy Nowi Ojcowie . . . . . . . Rodzice Zwierzaków . . . . . . . Pobłażliwi Rodzice . . . . . . . . Późno Przełamujący się Geje . . Troskliwi Synowie . . . . . . . . . VI. POLITYKA . . . . . . . . . . . . . . Podatne Elity . . . . . . . . . . . . Ruch to zdrowie! . . . . . . . . . Wojujący Nielegalni Imigranci . Chrześcijańscy Syjoniści . . . . . Świeżo Zwolnieni Więźniowie . VII. NASTOLATKI . . . . . . . . . . . . Delikatnie Zaburzeni . . . . . . . Młodzi Dziergacze . . . . . . . . . Czarni Nastoletni Idole . . . . . . Potentaci ze Szkoły Średniej . . . Kandydaci na Snajperów . . . . . VIII. JEDZENIE, PICIE I DIETA . . . . . Mali Wegetarianie . . . . . . . . . Nieproporcjonalnie Obciążeni . Głodujący dla Życia . . . . . . . . Kofeinowi Maniacy . . . . . . . . IX. STYL ŻYCIA . . . . . . . . . . . . . Długo Uważni . . . . . . . . . . . Zaniedbani Ojcowie . . . . . . . . Native Speakerzy . . . . . . . . . . Transgenderyści . . . . . . . . . . X. PIENIĄDZE I KLASA . . . . . . . . Rozszczepieńcy . . . . . . . . . . . Nowoczesne Mary Poppins . . . Skryci Milionerzy . . . . . . . . . Bankrutująca Klasa Średnia . . . Pozarządowcy . . . . . . . . . . . XI. WYGLĄD I MODA . . . . . . . . . Wytatuowani Bogacze . . . . . . Zawalone Rzeczami Flejtuchy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 www.mtbiznes.pl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148 153 155 160 166 175 181 187 189 196 201 208 213 219 221 226 231 236 240 247 249 253 260 264 269 271 276 280 285 291 293 298 304 310 315 321 323 328 Mikrotrendy SPIS TREŚCI Miłośnicy Operacji . . . . . . . . . . . . . . . . . Drobne Gigantki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XII. TECHNOLOGIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dospołeczni Maniacy Komputerowi . . . . . . Nowi Luddyści . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Królowe Technologii . . . . . . . . . . . . . . . . Futbolowe Mamy kupujące samochody . . . . XIII. CZAS WOLNY I ROZRYWKA . . . . . . . . . . . . Mamy Łuczniczki? . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mężczyźni XXX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dorośli Gracze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Neoklasycy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XIV. EDUKACJA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inteligentne Dzieci Zostawiane w Tyle . . . . . Amerykanie Uczący się w Domu . . . . . . . . . Porzucający Naukę w College’u . . . . . . . . . Liczboholicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XV. ARENA MIĘDZYNARODOWA . . . . . . . . . . . Minikościoły . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Międzynarodowi Nabywcy Domów . . . . . . . Pary Mieszkające Odzielnie (Wielka Brytania) Maminsynki (Włochy) . . . . . . . . . . . . . . . Eurogwiazdy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wietnamscy Przedsiębiorcy . . . . . . . . . . . . Francuscy Abstynenci . . . . . . . . . . . . . . . . Chińscy Picassowie . . . . . . . . . . . . . . . . . Rosyjski Elektorat Ruchomy . . . . . . . . . . . . Powstanie Hindusek . . . . . . . . . . . . . . . . Wykształceni Terroryści . . . . . . . . . . . . . . Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Podziękowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Indeks osób i firm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 www.mtbiznes.pl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333 339 343 345 350 355 360 365 367 373 378 384 389 391 396 403 408 415 417 422 428 433 438 444 449 454 459 464 468 475 489 491 Mikrotrendy Samotne nie z wyboru Prawdopodobnie nie ma bardziej bolesnego uczucia od emocji związanych z zostaniem pominiętym. Każdy pamięta, jak to jest nie zostać wybranym do drużyny sportowej albo być wykluczonym ze spotkania przyjaciół, czy być jedyną osobą, która nie została zaproszona na wesele. Tym, co pogarsza sytuację, jest oczywiście poczucie niesprawiedliwości – dlaczego ja? Przecież jestem lepszym graczem, bardziej lojalnym przyjacielem, bardziej towarzyskim gościem – a mimo to właśnie ja zostałem pominięty. W dzisiejszym świecie coraz więcej kobiet zostaje pominiętych przez instytucję małżeństwa. Niektóre same wybierają stan wolny, ale inne korzystają z serwisów randkowych w internecie tylko po to, aby doznać rozczarowania. Wiele z nich obwinia się, zastanawiając się, co jest z nimi nie w porządku. Prawda zaś jest taka, że nie ma w nich niczego takiego, z czym paru więcej heteroseksualnych mężczyzn nie mogłoby się uporać. Sto pięćdziesiąt lat temu na Dzikim Zachodzie było za mało kobiet, więc mężczyźni musieli importować panny młode. Dzisiaj mamy do czynienia z odwrotnym problemem: jest za mało heteroseksualnych mężczyzn dla heteroseksualnych kobiet i dlatego, niespodziewanie, to kobiety przegrywają w grze w krzesła (co najmniej 3% z nich zostaje bez swojego miejsca). W roku 1994 w badaniu Krajowego Ośrodka Badań Opinii (National Opinion Research Center) na temat społecznej struktury płciowości 9% mężczyzn i 4% kobiet przyznało, że od okresu dojrzewania miało przynajmniej kilka doświadczeń homoseksualnych. Inne badanie przeprowadzone przez zespół Harwardzkiej 29 www.mtbiznes.pl Mikrotrendy MIŁOŚĆ, SEKS I ZWIĄZKI Szkoły Zdrowia Publicznego (Harvard School of Public Health) doniosło, że 6,2% mężczyzn i 3,6% kobiet w ciągu trzech ostatnich lat miało partnera tej samej płci. Według trzeciego badania 9% mężczyzn i 5% kobiet, którzy mieli przynajmniej jedno doświadczenie homoseksualne, stwierdziło, że doświadczenia te mogą być opisane jako „częste” lub „ciągłe”. Badania te dowodzą, że bez względu na rzeczywistą liczbę osób homoseksualnych w Ameryce, geje mniej więcej dwukrotnie przewyższają liczbę lesbijek. Ilościowo rzecz ujmując, kiedy w heteroseksualnej Ameryce muzyka się zatrzymuje, na parkiecie zostaje więcej stojących kobiet niż mężczyzn. Co oznacza, że po raz pierwszy w historii Ameryki mamy więcej Samotnych Kobiet i że prawdopodobnie pozostaną one samotne. Samotne Kobiety w Ameryce w latach 1970–2005 Źródło: U.S. Census, 2006 A oto, skąd biorą się te liczby. W chwili urodzenia się dziewczynki mają całkiem niezłe widoki na przyszłość. Co roku rodzi się 90 000 więcej chłopców niż dziewczynek, ustalając tym samym korzystny dla tych ostatnich współczynnik matrymonialny. Ale do czasu, kiedy dzieci te osiągają osiemnasty rok życia, stosunek płci staje się odwrotny, przesuwając się o cały pukt w drugą stronę (51 do 49%), ponieważ podczas 30 www.mtbiznes.pl Mikrotrendy SAMOTNE NIE Z WYBORU okresu dojrzewania umiera więcej chłopców. (Naukowcy nazywają to zjawisko „burzą testosteronową” – powoduje ona więcej przypadków śmierci wśród chłopców wskutek wypadków samochodowych, zabójstw, samobójstw i utonięć). Jakby tego było mało, sytuację heteroseksualnych kobiet pogarsza „czynnik homoseksualny”. Przyjmując, że około 5% amerykańskich dorosłych jest gejami (jak twierdzą eksperci i potwierdzają sondaże), w Ameryce żyje około 7,5 miliona gejów i 3,5 miliona lesbijek. Jeśli sumy te odejmiemy od już wcześniej nierównych liczb wszystkich mężczyzn i kobiet, otrzymamy około 109 milionów heteroseksualnych kobiet i 98 milionów heteroseksualnych mężczyzn – co daje stosunek heteroseksualnych płci 53 do 47. Sytuacja jest jeszcze gorsza w przypadku czarnoskórych kobiet. Nie biorąc pod uwagę czynnika homoseksualnego (który właściwie nie wpływa na stosunek płci wśród czarnoskórych dorosłych, ponieważ liczba czarnoskórych homoseksualistów jest relatywnie mała), stosunek płci w społeczności czarnoskórych dorosłych wynosi 56 do 44, co jest spowodowane wysokim wskaźnikiem umieralności wśród czarnych nastolatków. Następnie, stosunkowo wysoki wskaźnik prizonizacji wśród czarnych mężczyzn – 4700 na każde 100 000, w porównaniu do zaledwie 347 na każde 100 000 czarnych kobiet – jeszcze mocniej przechyla szalę – 57 do 43. Do tego dochodzą różnice w wykształceniu pomiędzy płciami i nikogo nie powinno już dziwić, że tak wiele czarnych kobiet, szczególnie tych osiągających duże sukcesy, jest samotnych. Możliwe, że istnieje więcej lesbijek, niż wykazują to przeprowadzane przez nas badania. Z drugiej strony, badania wydają się sugerować, że nawet jeśli kobiety eksperymentują z miłością lesbijską, rzadziej wybierają ją jako swój stały styl życia. Wszyscy wiemy, że ponieważ mężczyźni umierają około czterech lat wcześniej niż kobiety, w Ameryce żyje o wiele więcej wdów niż wdowców. Jednak najwyraźniej zachwianie płciowej równowagi pojawia się znacznie wcześniej, a w efekcie w okresie randkowania – na co nie poświęca się wystarczającej uwagi – kobiety zbyt często obwiniają się za coś, co statystycznie pozostaje poza ich wpływem. 31 www.mtbiznes.pl Mikrotrendy MIŁOŚĆ, SEKS I ZWIĄZKI Niektóre rezultaty zachwiania równowagi pomiędzy liczebnością płci już są widoczne. W 2005 roku Samotne Kobiety były drugą pod względem wielkości grupą nabywców domów, tuż po małżeństwach – kupiły one prawie 1,5 miliona domów, ponad dwukrotnie więcej niż samotni mężczyźni. Amerykańskie kobiety – co byłoby nie do pomyślenia pięćdziesiąt lat wcześniej – kupują teraz domy i budują swoją niezależność finansową, zanim nabędą upominki dla druhen i zbudują rodziny. Pokrewnym trendem, związanym ze wzrostem liczby Samotnych Kobiet, jest liczba kobiet rodzących lub adoptujących dzieci bez partnera – zjawisko znane jako Samotne Matki z Wyboru. Kiedy we wczesnych latach dziewięćdziesiątych telewizyjna postać Murphy Brown zdecydowała się mieć dziecko bez męża, wciąż było to na tyle radykalne, że wiceprezydent Dan Quayle zbeształ ją w swoim przemówieniu, które dzięki temu jest prawdopodobnie jego najsłynniejszym wystąpieniem (i być może jedynym, w którym wiceprezydent angażuje się w debatę z fikcyjną postacią). W tamtych czasach jednak w Ameryce było jedynie około 50 000 takich matek. Obecnie szacuje się, że jest ich trzy razy tyle. Możliwe, że niekorzystna proporcja pomiędzy heteroseksualnymi płciami, pod pewnymi względami odstraszająca kobiety, zachęca je do celowania gdzie indziej. Jak zobaczymy w przypadku trendu Wygadanych Kobiet, młode kobiety przewyższają liczebnością młodych mężczyzn w dziedzinach takich jak prawo, PR i dziennikarstwo. Kobiety przegłosowały mężczyzn w stosunku 54 do 46% w wyborach prezydenckich z 2004 roku. Stosunek kobiet do mężczyzn w college’u wynosi około 57 do 43%. Oczywiście największymi beneficjentami tej sytuacji są heteroseksualni mężczyźni, którym – szczerze mówiąc – nigdy jeszcze nie powodziło się tak dobrze. Kobiety, które nie poświęciłyby im nawet chwili uwagi w college’u, osiem lub dziesięć lat później zaczną sobie zdawać sprawę, że w grze pozostało zdecydowanie mniej mężczyzn niż wcześniej. Nagle łysiejący facet z porządną pracą i wystarczająco dobrym potencjałem ojcowskim zaczyna wyglądać całkiem apetycznie. Istnieje jeszcze więcej ekonomicznych i politycznych implikacji. Firmy zajmujące się utrzymaniem domów, remontami i ubezpieczeniami zyskały ogromny nowy rynek związany z Samotnymi 32 www.mtbiznes.pl Mikrotrendy SAMOTNE NIE Z WYBORU Kobietami. Jak dużo czasu upłynie, zanim firma Merrill Lynch doceni potęgę Samotnych Kobiet samodzielnie inwestujących i przechodzących na emeryturę i zmieni swoje firmowe logo – naładowanego testosteronem byka – na coś bardziej powabnego? Jeśli kobiety naprawdę pragną mieć mężów, tak jak chcą mieć domy, czy kiedyś będziemy mieli do czynienia ze sprzedażą wysyłkową mężów – importowanych do Trenton i Tuscaloosa – na podobieństwo dawnego wysyłania panien młodych na Dziki Zachód? Jeśli zaś kobiety nie będą tak silnie odczuwały braku mężczyzn, ale wciąż będą chciały mieć dzieci, możemy oczekiwać prawie nieograniczonego rynku dla dawców nasienia i wszystkich finansowych i etycznych regulacji, które są z nim związane. Historycy dowiedli już, że społeczeństwo, w którym jest zbyt wielu samotnych mężczyzn, ma tendencję do wojny. Czy społeczeństwo, w którym jest zbyt wiele Samotnych Kobiet, ma większą szansę na pokój? 33 www.mtbiznes.pl Mikrotrendy Kuguary Kobiety, które umawiają się z młodszymi mężczyznami Każda epoka w kulturze masowej wymyśla ekscytującą historię miłosną pomiędzy starszą kobietą i młodszym mężczyzną. Weźmy chociażby film Absolwent z 1967 roku, w którym światowa Anne Bancroft (Mrs. Robinson z piosenki Simona i Garfunkela) uwodzi naiwnego Dustina Hoffmana. Albo Jak Stella znajduje wymarzonego mężczyznę z 1996 roku, bestseller Terry’ego McMillana o odnoszącej sukcesy na giełdzie matce, która nieoczekiwanie nawiązuje romans z młodym jamajskim wyspiarzem. Czy Lepiej późno niż później z roku 2003, film, w którym ponad pięćdziesięcioletnia Diane Keaton umawia się z trzydziestoparoletnim Keanu Reevesem (zanim zdecyduje się na Jacka Nicholsona). Jednak to, co rozpoczęło się jako gorszące, a następnie stało się intrygujące, obecnie zaczyna być zupełnie zwyczajne. Starsi mężczyźni zdobywający młodsze żony jako trofea to zjawisko odwieczne. „Stary świntuch” to już ogólnoświatowy frazes. Jednak obecnie wzrost finansowej i seksualnej niezależności kobiet w Ameryce sprawił, że znacząco wzrosło również ich zainteresowanie młodszymi partnerami. Według badania AARP* z 2003 roku jedna trzecia kobiet pomiędzy czterdziestym a sześćdziesiątym dziewiątym rokiem życia umawia się z młodszymi * American Association of Retired Persons, Amerykańskie Stowarzyszenie Emerytów, organizacja społeczna zrzeszająca osoby w wieku powyżej pięćdziesięciu lat i działająca na ich rzecz poprzez podejmowanie inicjatyw mających na celu podnoszenie ich wartości w społeczeństwie, wsparcie informacyjne, dostarczanie usług oraz reprezentowanie ich interesów. 34 www.mtbiznes.pl Mikrotrendy KUGUARY mężczyznami, a około jedna czwarta tych mężczyzn jest o dziesięć albo o ponad dziesięć lat młodsza. Mimo iż pomiędzy rokiem 1997 i 2003 Państwowe Biuro Spisu Ludności (U.S. Census Bureau) zmieniło nieco sposób statystycznego ujęcia takich par, wzrost ich liczby jest wyraźny: w 1997 roku kobiety i mężczyźni co najmniej dziesięć lat od nich młodsi stanowili mniej niż pół miliona par. W 2003 roku kobiety i mężczyźni co najmniej sześć lat młodsi stanowili prawie 3 miliony par. A pomiędzy rokiem 2002 i 2005, według internetowego serwisu Zachęcamy lektury! randkowego Match.com, odsetekdokobiet w bazie danych, które chciały się umówić z mężczyzną dziesięć lub więcej lat młodszym, niemalże się podwoił. Pary, w których kobieta jest znacząco starsza od mężczyzny, w latach 1997–2003 Źródło: „Pittsburgh Post-Gazette” 2005, dane z U.S. Census Być może przyczynę stanowi tu fakt, iż starsza kobieta z młodszym mężczyzną jest również najnowszym krzykiem mody w środowisku Hollywood. Kobieta, która grała pierwszego 35 www.mtbiznes.pl