scenariusz 2 klasy 1-3

SCENARIUSZ ZAJĘĆ KOŁA EDUKACYJNEGO PT. „ BYĆ JAK IGNACY”
Część I – teoretyczna:
Dzieje Ziemi. Skały i minerały.
Grupa wiekowa: klasy I-III
Wymiar czasu: 2 x 45 minut
Liczba uczniów: do 10
Cele ogólne:



promowanie idei nauki wśród dzieci i młodzieży,
przywracanie pamięci o wybitnych Polakach i ich wkładzie dla nauki i postępu,
w tym o Ignacym Łukasiewiczu,
kształtowanie postaw patriotycznych.
Cele operacyjne - uczeń:





zna najważniejsze fakty z życia Ignacego Łukasiewicza,
tworzy makietę kopalni ropy naftowej,
pracuje z mapą Polski,
wie co to minerały, wymienia rodzaje skał,
poznaje budowę Ziemi, potrafi nazwać jej warstwy.
Metody pracy:



metody aktywne (twórczego rozwiązywania problemów),
praca z tekstem,
rozmowa kierowana.
Formy pracy:



indywidualna
zbiorowa
grupowa
Środki dydaktyczne:
Karty pracy dla ucznia (załączniki), przedmioty: np. węgiel drzewny używany do grilla, folia aluminiowa,
drut miedziany, gwoździe, bateria, ołowiane ciężarki wędkarskie, kucyk Pony, wazelina, garnek, telefon,
moneta, sól, biżuteria, duże kule styropianowe (jedna dla dwóch osób), farby, plastelina.
Przebieg zajęć:
CZĘŚĆ WSTĘPNA
Głęboko pod stopami.
1. Czytanie tekstu dotyczącego budowy Ziemi.
Ziemia jest trzecią planetą licząc w kolejności od słońca w naszym układzie.
Wielu danych o głębokich warstwach naszego globu dostarczają wiercenia, zarówno te wykonywane na
stałym lądzie, jak i podmorskie, prowadzone z platform wiertniczych zakotwiczonych na morzach i
oceanach. Jednak nie docierają one dalej niż na kilkanaście kilometrów w głąb Ziemi. Cennych informacji
o wnętrzu naszej planety dostarczają też badania law wydobywających się na powierzchnię Ziemi podczas
wybuchów wulkanów. („ Encyklopedia polskiego ucznia” wyd. Ryszard Kluszczyński, 2014).
Ziemia ma budowę warstwową. W środku planety znajduje się jądro, dalej płaszcz,
a najbliżej powierzchni – skorupa ziemska. („Repetytorium gimnazjalisty” wyd. Greg)
2. Zapoznanie z budową wnętrza Ziemi. ( Załącznik nr 1)
Źródło: http://www.wykop.pl/link/2466051
Poszczególne warstwy Ziemi różnią się między sobą stanem skupienia materii, gęstością,
temperaturą, ciśnieniem oraz składem chemicznym. („Encyklopedia polskiego ucznia”)
3. Uzupełnij podpisy odpowiednimi wyrazami: (Załącznik nr 2)
skorupa, płaszcz, jądro zewnętrzne, jądro wewnętrzne
4. Jeśli istnieje dostęp do Internetu. Wykonanie zadania dotyczącego budowy Ziemi.
http://www.gry-geograficzne.pl/ziemia.html
5. Wykonanie pracy techniczno-plastycznej: „Przekrój wnętrza Ziemi”.
Nauczyciel przygotowuje dla dzieci kule styropianowe i przecina je na pół. Zadaniem uczniów jest
wykonanie pracy według poznanej budowy wnętrza Ziemi. Prace mogą uczniowie wykonać farbami, bądź
plasteliną ( według uznania dzieci i prowadzącego).
CZĘŚĆ GŁÓWNA
1. Podziemny magazyn. (Nawiązanie do wstępu):
Wiele bogactw Ziemi pozostaje głęboko ukrytych w jej wnętrzu. Różnorodne substancje wydobywane z jej
głębi od wieków służyły ludziom. Ze skał krzemiennych człowiek pierwotny wyrabiał prymitywne narzędzia,
groty, ostrza i ozdoby. Miejsca występowania tych skał stawały się pierwszymi ośrodkami górniczymi, w
pobliżu których tworzyły się pierwsze miasta. Z czasem dostrzeżono użyteczność innych podziemnych
skarbów. Zaczęto wydobywać żelazo, miedź, rtęć, cynę, ołów, złoto, srebro, węgiel…Te wykorzystywane
w działalności ludzkiej substancje pochodzące ze skorupy ziemskiej określa się mianem surowców
mineralnych.
Niektóre spośród minerałów mają formę kryształów. Wśród nich istnieją okazy rzadkie, wysoko cenione. Te
poszukiwane przez jubilerów okazy nazwano kamieniami szlachetnymi. Obecnie na Ziemi znanych jest około
4 000 minerałów. („ Encyklopedia polskiego ucznia.” )
CIEKAWOSTKA:
Przykłady kamieni szlachetnych (Wikipedia)







diament (odpowiednio oszlifowany nosi nazwę brylantu)
szmaragd
rubin
szafir
topaz
aleksandryt
akwamaryn
2. Przed lekcją nauczyciel
przygotowuje
małą kolekcję
przedmiotów wykonanych
z różnych skał i minerałów np. węgiel drzewny używany do grilla, folię aluminiową, drut miedziany,
gwoździe, baterię, ołowiane ciężarki wędkarskie, kucyka Pony, wazelinę, garnek, telefon, monetę, sól,
biżuterię itp.
Z pomocą nauczyciela uczniowie próbują odgadnąć i nazwać, z czego dany przedmiot został zrobiony.
(Załącznik nr 3)
Węgiel drzewny, ropa naftowa, żelazo, miedź, ołów, cynk, sól kamienna,
aluminium, złoto, srebro, kamienie szlachetne.
Minerały połączone ze sobą w sposób naturalny tworzą skały.
3. Podział skał.
Przeczytaj co drugą literę, a dowiesz się jak nazywa się nauka o skałach, ich składzie, powstaniu i
występowaniu w skorupie ziemskiej. (Załącznik nr 4)
GPZEATHROOZLKOWGMILAN
Ze względu na sposób powstania skały dzieli się na trzy grupy:
1. Magmowe (powstały jako pierwsze, głębinowe, wydobyte wskutek łagodnego wnoszenia lub
gwałtownego wybuchu (skały wulkaniczne).
2. Osadowe (powstały w skutek nagromadzenia się rożnych minerałów w jednym miejscu).
3. Przeobrażeniowe (powstały na skutek przeobrażenia się innych skał).
(Załącznik nr 5)
SKAŁY
magmowe
osadowe
ropa naftowa
sól kamienna
metamorficzne
4. Na podstawie schematu uczeń określa czym jest ropa naftowa. Przypomnienie podstawowych
informacji o Ignacym Łukasiewiczu.
Odpowiedź ucznia mogłaby brzmieć:
Ropa naftowa to skała zaliczana do skał osadowych. Jako pierwszy jej oczyszczenia dokonał Ignacy
Łukasiewicz. Jest on m. in wynalazcą lampy naftowej, zbudował także jako pierwszy na świecie kopalnię
ropy naftowej w Bóbrce.
5. Praca z mapą.
Przyjrzyj się mapie. Gdzie w Polsce wydobywa się ropę naftową?. (Załącznik nr 6)
Źródło: www.omon.pl
CZĘŚĆ KOŃCOWA
Oglądanie zdjęć dawnych i współczesnych kopalni ropy naftowej.
Najlepiej wirtualna wycieczka po kopalni w Bóbrce.
http://wkraj.pl/index.php?page=vr&start=43145
Pokaz zdjęć największych platform wydobywczych.
Wykonanie makiety kopalni ropy naftowej w grupach 4-5 osobowych.
Materiały potrzebne do wykonania: pudełka po zapałkach, zapałki, wykałaczki, plastelina.
MATERIAŁY DLA UCZNIA
Załącznik nr 1.
Załącznik nr 2.
skorupa, płaszcz, jądro zewnętrzne, jądro wewnętrzne
Załącznik nr 3.
Węgiel drzewny, ropa naftowa, żelazo, miedź, ołów, cynk, sól kamienna,
aluminium, złoto, srebro, kamienie szlachetne.
Załącznik nr 4.
GPZEATHROOZLKOWGMILAN
Załącznik nr 5.
SKAŁY
magmowe
osadowe
ropa naftowa
metamorficzne
sól kamienna
Załącznik nr 6.