scenariusz 2 klasy 4-6

SCENARIUSZ ZAJĘĆ KOŁA EDUKACYJNEGO
PT. „ BYĆ JAK IGNACY”
Część I – teoretyczna:
Dzieje Ziemi. Skały i minerały.
Grupa wiekowa: klasy IV-VI
Wymiar czasu: 2 x 45 minut
Liczba uczniów: do 10
Cele ogólne:



promowanie idei nauki wśród dzieci i młodzieży,
przywracanie pamięci o wybitnych Polakach i ich wkładzie dla nauki i postępu, w tym o
Ignacym Łukasiewiczu,
kształtowanie postaw patriotycznych.
Cele operacyjne - uczeń:





zna najważniejsze fakty z życia Ignacego Łukasiewicza,
tworzy makietę kopalni ropy naftowej,
pracuje z mapą Polski,
wie co to minerały, zna rodzaje skał,
zna budowę Ziemi, potrafi nazwać jej warstwy.
Metody pracy:



metody aktywne (twórczego rozwiązywania problemów),
praca z tekstem,
rozmowa kierowana.
Formy pracy:



indywidualna
zbiorowa
grupowa
Środki dydaktyczne:
Karty pracy dla ucznia (załączniki), przedmioty: np. węgiel drzewny używany do grilla, folia
aluminiowa, drut miedziany, gwoździe, bateria, ołowiane ciężarki wędkarskie, kucyk Pony,
wazelina, garnek, telefon, moneta, sól, biżuteria.
Przebieg zajęć:
CZĘŚĆ WSTĘPNA
Głęboko pod stopami.
1. Czytanie tekstu dotyczącego budowy Ziemi.
Wiedzy o budowie wnętrza Ziemi od wieków dostarczają nam poszukiwania
i wydobycie surowców mineralnych. Najgłębsze wiercenia sięgają obecnie około 14 km
głębokości,
a
najgłębsze
kopalnie
prawie
4
km.
W
porównaniu
z promieniem Ziemi ( średni – 6731km) to bardzo niewiele.
Ziemia ma budowę warstwową. W środku planety znajduje się jądro, dalej płaszcz, a
najbliżej powierzchni – skorupa ziemska. („Repetytorium gimnazjalisty” wyd. Greg)
2. Uzupełnienie schematu „Budowa wnętrza Ziemi”.
Uzupełnij podpisy. (Załącznik nr 1.)
SKORUPA ZIEMSKA
PŁASZCZ ZEWNĘTRZNY
PŁASZCZ WEWNĘTRZNY
JĄDRO ZEWNĘTRZNE
JĄDRO WEWNĘTRZNE
3. Jeśli istnieje dostęp do Internetu. Wykonanie zadania dotyczącego budowy Ziemi.
http://www.gry-geograficzne.pl/ziemia.html
CZĘŚĆ GŁÓWNA
1. Podziemny magazyn.
Przed lekcją nauczyciel przygotowuje małą kolekcję przedmiotów wykonanych z różnych skał
i minerałów np. węgiel drzewny używany do grilla, folię aluminiową, drut miedziany,
gwoździe, baterię, ołowiane ciężarki wędkarskie, kucyka Pony, wazelinę, garnek, telefon,
monetę, sól, biżuterię itp.
Z pomocą nauczyciela uczniowie próbują odgadnąć i nazwać, z czego dany przedmiot został
zrobiony. (Załącznik nr 2.)
Węgiel drzewny, ropa naftowa, żelazo, miedź, ołów, cynk, sól kamienna,
aluminium, złoto, srebro, kamienie szlachetne.
2. Nawiązanie do wstępu- poszczególne warstwy Ziemi zbudowane są ze skał
i minerałów. Obecnie na Ziemi znanych jest około 4 000 minerałów. Niektóre
występują bardzo rzadko i przy okazji są bardzo cenne- nazywa je się kamieniami
szlachetnymi.
CIEKAWOSTKA:
Przykłady kamieni szlachetnych (Wikipedia)







diament (odpowiednio oszlifowany nosi nazwę brylantu)
szmaragd
rubin
szafir
topaz
aleksandryt
akwamaryn
Minerały połączone ze sobą w sposób naturalny tworzą skały.
3. Podział skał.
Przeczytaj co drugą literą, a dowiesz jak nazywa się nauka o skalach, ich składzie,
powstaniu i występowaniu w skorupie ziemskiej.
(Załącznik nr 3.)
GPZEATHROOZLKOWGMILAN
Ze względu na sposób powstania skały dzieli się na trzy grupy :
1. Magmowe (powstały jako pierwsze, głębinowe, wydobyte wskutek łagodnego
wnoszenia lub gwałtownego wybuchu (skały wulkaniczne).
2. Osadowe (powstały w skutek nagromadzenia się rożnych minerałów w jednym
miejscu).
3. Przeobrażeniowe (powstały na skutek przeobrażenia się innych skał.
(Załącznik nr 4.)
SKAŁY
magmowe
głębinowe
osadowe
wylewne
granit
bazalt,
marmur
sjenit
porfir
metamorficzne
okruchowe
organiczne chemiczne
piaskowiec
wapień
żwir
ropa naftowa sól kamienna
gips
gnejs
Na podstawie schematu uczeń określa czym jest ropa naftowa. Przypomnienie podstawowych
informacji o Ignacym Łukasiewiczu.
Odpowiedź ucznia mogłaby brzmieć:
Ropa naftowa to skała zaliczana do skał osadowych pochodzenia organicznego. Jako pierwszy
jej rafinacji (oczyszczenia) dokonał Ignacy Łukasiewicz. Jest on m. in wynalazcą lampy
naftowej, zbudował także jako pierwszy na świecie kopalnię ropy naftowej w Bóbrce.
4. Praca z mapą.
Przyjrzyj się mapie. Gdzie w Polsce wydobywa się ropę naftową?
. (Załącznik nr 5.)
CZĘŚĆ KOŃCOWA
Oglądanie zdjęć dawnych i współczesnych kopalni ropy naftowej.
Najlepiej wirtualna wycieczka po kopalni w Bóbrce.
http://wkraj.pl/index.php?page=vr&start=43145
Pokaz zdjęć największych platform wydobywczych.
Wykonanie makiety kopalni ropy naftowej/platformy w grupach 4-5 osobowych.
Materiały potrzebne do wykonania: pudełka po zapałkach, zapałki, wykałaczki, plastelina.
MATERIAŁY DLA UCZNIA
Załącznik nr 1.
SKORUPA ZIEMSKA
PŁASZCZ ZEWNĘTRZNY
PŁASZCZ WEWNĘTRZNY
JĄDRO ZEWNETRZNE
JĄDRO WEWNĘTRZNE
Załącznik nr 2.
Węgiel drzewny, ropa naftowa, żelazo, miedź, ołów, cynk, sól kamienna,
aluminium, złoto, srebro, kamienie szlachetne.
Załącznik nr 3.
GPZEATHROOZLKOWGMILAN
Załącznik nr 4.
SKAŁY
magmowe
głębinowe
granit
osadowe
wylewne
bazalt,
marmur
sjenit
porfir
gnejs
metamorficzne
okruchowe
organiczne chemiczne
piaskowiec
wapień
żwir
ropa naftowa sól kamienna
Załącznik nr 5.
gips