Plan przeglądu w wersji pdf

Przegląd filmów Ingmara Bergmana
4-13 XI 2011 r.
Kino Świt, ul. Wysockiego 11, Warszawa
4.11 piątek
g. 19.00
Siódma pieczęć, 96 min., 1957
Siódma pieczęć - moralitet ubrany w średniowieczny
kostium - to pierwsza część z tak zwanego cyklu
wertykalnego, a zarazem pierwsza Bergmanowska
próba poznania Boga, próba, którą autor ponowi w
wielu tytułach, choćby w Jak w zwierciadle, Gościach
wieczerzy pańskiej i Milczeniu. Rycerz Antonius Block
i jego giermek Jöns powracają z wyprawy krzyŜowej.
PodróŜują przez ziemie zniszczone szalejącą zarazą,
obserwują okrutne gwałty i pochody biczowników,
spotykają przeraŜoną dziewczynę skazaną na śmierć za
czary i rodzinę kuglarzy, która stanowi jedyną oazę
szczęścia w tym straszliwym świecie. Block traktuje
podróŜ jako drogę do poznania prawd ostatecznych.
PoniewaŜ Ŝycie naokoło wydaje się pozbawione sensu,
a Bóg milczy, rycerz gotów jest zapytać Śmierci. Ta
decyduje się podjąć jego wyzwanie i zagrać z nim w szachy, na jednej szali kładąc tajemnicę
wszechrzeczy, na drugiej – jego Ŝycie.
5.11 sobota
g. 17.00
Tam, gdzie rosną poziomki, 91 min, 1957
PodróŜ starzejącego się profesora Izaaka Borga ze
Sztokholmu do Lund w celu odebrania tytułu doktora
honoris causa jest okazją do refleksji profesora nad
swoim Ŝyciem, a spotykane po drodze osoby przywołują
wydarzenia z jego młodości. Ta podróŜ jest próbą
pogodzenia się wiekowego człowieka ze wspomnieniami,
błędami z przeszłości i strachem przed śmiercią. Obraz
ten jest wielopoziomową narracją, odwołującą się do
świata snu i wspomnień.
W filmie moŜna dostrzec i wpływy egzystencjalizmu, i
psychoanalizy, ale scalającą wszystko ideą jest
chrześcijańska koncepcja sądu ludzkich czynów i
powiązane z nią zagadnienia nawrócenia i pojednania.
Oryginalny tytuł filmu, Smultronstället, stał się inspiracją
do nazwania szwedzkiej sieci kin studyjnych.
Film został nagrodzony Złotym niedźwiedziem w
Berlinie i nagrodą FIPRESCI w Wenecji.
1
g. 19.00
Źródło, 99 min., 1960
O powodach realizacji „Źródła” Bergman napisał
kiedyś: „Potrzebowałem surowej i schematycznej
koncepcji świata, aby wyrwać się ze świata
bezkształtnego, niewyraźnego i ciemnego, w którym
utknąłem. A więc zwróciłem się do dogmatycznego
chrześcijaństwa średniowiecza, z jego jasnym
podziałem na Dobro i Zło”.
„Źródło” to opowieść o losach pewnej zamoŜnej,
średniowiecznej rodziny. Dwie córki - Karin i Ingerin wybierają się do kościoła. Aby tam dotrzeć,
dziewczęta muszą pokonać niebezpieczną drogę przez
las. Ingerin podróŜ wydaje się zbyt ryzykowna,
poboŜna Karin, mimo próśb siostry, postanawia iść
dalej. Po drodze spotyka wędrownych pasterzy, którzy
namawiają dziewczynę, by odpoczęła z nimi na
polanie. Spotkanie z nieznajomymi zamienia się w
koszmar.
„Ekranizacja
średniowiecznego
przekazu
o
nikczemności człowieka, dokonana z maestrią
narracyjną, ale i z brutalnym naturalizmem. - pisał o „Źródle” Adam Garbicz - Fabuła nie
tworzy tym razem punktu wyjścia do rozwaŜań o wielkich problemach bytu, lecz prowadzi do
myśli o kruchości zasad etycznych człowieka, który tak łatwo daje się ponieść okrucieństwu.”
Film otrzymał Oscara dla najlepszego filmu obcojęzycznego i Złoty Glob dla najlepszego
filmu obcojęzycznego oraz Nagrodę Specjalną na MFF w Cannes
7.11 poniedziałek
g. 19.00
Jak w zwierciadle, 89 min., 1961
Karin to młoda kobieta cierpiąca na schizofrenię. Razem z
męŜem, bratem i ojcem wybiera się na kilka dni na małą skalistą
wysepkę. Tam jej choroba gwałtownie się nasila, a kaŜdy z
towarzyszących jej męŜczyzn na swój sposób musi poradzić
sobie z tą sytuacją. Ojciec, ceniony pisarz, początkowo
przypatruje
się
cierpieniom
córki
z
zawodowym
zainteresowaniem, by w końcu uzmysłowić sobie własny egoizm.
MęŜowi, który jest lekarzem trudno pogodzić się z bezradnością
medycyny wobec choroby. Młodszy brat, przeŜywający
problemy dojrzewania, jest jedynym, który stara się zrozumieć
siostrę. Ta oczekując objawienia się Boga, w odruchu rozpaczy i
osamotnienia doprowadza do zbliŜenia z nim. Sytuacja staje się
tak powaŜna, Ŝe konieczna jest hospitalizacja Karin. Dla jej ojca
widok lądującego helikoptera i pielęgniarzy jest prawdziwym
szokiem. Zaczyna opowiadać synowi o miłości BoŜej...
2
8.11 wtorek
17.00
Goście Wieczerzy Pańskiej, 81 min., 1962
Akcja filmu dzieje się w małej rybackiej osadzie. Pastor Tomas
Ericsson wypełnia swoje liturgiczne obowiązki z dręczącym go
poczuciem, Ŝe braknie mu wiary... Podczas dnia, w którym
toczy się akcja filmu pojawiają się u niego wierni ze swoimi
problemami i wątpliwościami. śona jednego z rybaków prosi o
pomoc, gdyŜ jej mąŜ jest w depresji i nie chce Ŝyć w świecie
przemocy i zagroŜenia atomowego. Słowa pociechy padające z
ust pastora nie brzmią przekonująco. Nie potrafi oszukiwać, Ŝe
jego wiara jest niezachwiana. Pojawia się takŜe garbaty
kościelny, który opisuje pastorowi bezmiar swego cierpienia.
Tomas otrzymuje list od swojej wieloletniej przyjaciółki Marty,
w którym ta oskarŜa go, Ŝe nie umie dawać miłości. Dopiero
przelanie tej czary goryczy doprowadzi do zmian w Ŝyciu
pastora.
19.00
Milczenie, 96 min., 1963
Scenerią filmu jest utopijne państwo totalitarne Timoka, leŜące
gdzieś w Europie. Posiada ono własny, dziwny język, starannie
izoluje się od przybyszy, a po jego ulicach jeŜdŜą czołgi. Docierają
tu dwie siostry, którym towarzyszy syn jednej z nich - Johan.
Bohaterki bardzo się od siebie róŜnią: Anna jest hedonistyczna i
zmysłowa, Ester intelektualna i opanowana. Te róŜnice są
głównym powodem konfliktu, jaki się między nimi rozgrywa. Jego
świadkiem jest mały Johan. To jego oczami obserwujemy świat
będący czymś na kształt przeraŜającego labiryntu. Dramat
rozgrywa się pomiędzy ludźmi miotanymi frustracjami
erotycznymi, którzy wybierają agresję zamiast zaufania we
wzajemne dobro.
10.11 czwartek
g. 17.00
Persona, 85., 1966
Aktorka Elisabeth Vogler zaniemówiła w trakcie przedstawienia
"Elektry". Badania kliniczne wykazały brak przyczyn fizjologicznych,
Elisabeth przestała mówić z własnej woli. Lekarka, która się nią
opiekuje wysyła ją wraz z młodą pielegniarką na rekonwalescencję w
domku nad morzem. Pielegniarka Alma zaczyna coraz bardziej ufać
swojej pacjentce i zwierzać się jej ze swoich przeŜyć.
3
13.11 niedziela
g. 15.00
Szepty i krzyki, 106 min., 1972
Podobno ten film został wyśniony przez Ingmara Bergmana.
ReŜyser wspominał, Ŝe przez długi czas prześladowała go wizja
czterech kobiet w bieli snujących się po czerwonym pokoju,
otacza je duszna i tajemnicza atmosfera, z której wyłania się
koszmar. Ten obrazek został rozwinięty i dzięki temu powstał
jeden z najbardziej dręczących i przytłaczających filmów w
historii kina.
Schyłek XIX wieku. Przy łoŜu umierającej kobiety spotykają się
jej dwie siostry. Próbują one pomóc cierpiącej, ale same nie
potrafią przebić się przez swoje własne Ŝyciowe problemy.
Najwięcej uczuć wobec umierającej płynie ze strony słuŜącej.
Film nagrodzony Oscarem za najlepsze zdjęcia dla Svena
Nykvista.
g. 17.00
Sceny z Ŝycia małŜeńskiego, 155 min., 1973
Głównymi bohaterami „Scen z Ŝycia małŜeńskiego” są Marianna i
Johan, para od 10 lat. Kiedy rozpada się związek ich bardzo
bliskich przyjaciół, między Marianną i Johanem ujawniają się od
dawna tłumione konflikty. Para rozchodzi się, kiedy Johan poznaje
inną kobietę. Wkrótce równieŜ Marianna poznaje nowego
partnera. Dopiero teraz oboje mogą uczciwie i swobodnie
traktować się nawzajem...
„To, co ci powiem wyda ci się banalne, ale w sferze uczuć
jesteśmy analfabetami. Uczymy się wszystkiego, co dotyczy ciała,
rolnictwa w Pretorii, liczby pi, ale ani słowa o duszy. Nasza
wiedza o nas samych jest przeraŜająco mała” - mówi Johan do
Marianny w jednej ze scen.
g. 20.00
Jesienna sonata, 109 min., 1978
Po siedmiu latach zaniedbywania i ignorancji światowej sławy
pianistka Charlotte odwiedza w domu swą córkę Evę. Ta, aby
zaskoczyć matkę, sprowadza swą umysłowo chorą siostrę Helen,
zamkniętą przed laty przez matkę w zakładzie dla obłąkanych.
Napięcie między Charlotte i Evą zaczyna rosnąć uzmysławiając obu
kobietom konieczność wyjaśnienia sobie wielu spraw.
Całe to "rozliczenie" pasjonuje przede wszystkim dzięki świetnie
rozpisanym dialogom i jeszcze lepszemu aktorstwu. Ullmann i
Bergman dają prawdziwy koncert gry. Na najwyŜszych rejestrach,
na czułych strunach. Ale bez Ŝadnego szantaŜu. „Sonata” porusza,
choć wystrzega się taniego melodramatu.
4