Bosch Autospec nr 1/2013

Bosch Autospec
Nr 1/47 | wiosna | 2013 | www.motobosch.pl | www.bosch-service.pl
Jubileusz świec
zapłonowych Bosch
Bosch Układy Hamulcowe
nowy program warsztatowy
Downsizing
lekarstwo na całe zło
Bosch Autospec | nr 1/47 | 2013 | spis treści
Od redakcji
rowych. Warto też zwrócić uwagę
na zestawy Super Pro skracające
o 50% czas pracy przy naprawach
Przygotowując każdy numer Auto-
układów hamulcowych oraz program
speca, staramy się dobrać w nim
boschowskich żarówek Plus 90,
treści tak, by były one ciekawe,
pozwalający dopasować je do zróżni-
a jednocześnie przydatne dla naszych
cowanych potrzeb kierowców.
Czytelników. Ten numer magazynu
W dziale Porady zamieściliśmy
jest bardzo bogaty. Nowe propozycje
wiele fachowych informacji pozwala-
firmy Bosch zainteresują na pewno
jących lepiej diagnozować usterki
właścicieli serwisów, bo partnerski
w silnikach benzynowych lub unikać
program warsztatowy Bosch Układy
błędów przy wymianie klocków
Hamulcowe pozwala rozwijać się
hamulcowych w Fordach Focus, zaś
warsztatom i rozszerzyć ich ofertę
artykuł „Serwisowa regeneracja filtra
o pełen zakres usług serwisowania
cząstek stałych DPF i FAP” (dział
układów hamulcowych, a promocyjna
Szkolenia) prowadzi krok po kroku
oferta zakupu testera usterek KTS
mechanika przystępującego do rege-
Truck z oprogramowaniem ESI-Truck
neracji filtra cząstek stałych
wartych polecenia. Zachęcamy
ułatwia obsługę samochodów cięża-
w samochodzie.
do przeczytania wszystkich.
Nowy program Bosch Układy
Hamulcowe pozwoli rozwinąć
działalność wielu warsztatom.
To tylko niektóre z tekstów
Spis
treści
Aktualności
1 111 lat świec zapłonowych Bosch
1 Toyota i Hyundai nagrodziły Boscha
Przemysł
8 Bosch na pokładzie
Diagnostyka
14 Testery KTS Truck w pakiecie
– Skoda Citigo
z 12-miesięcznym oprogramowaniem ESI[tronic] 2.0 Truck
Porady
2 Nie taki diabeł straszny…
4 Wymiana klocków hamulcowych
w Fordach Focus
Szkolenia
5 Serwisowa regeneracja filtra
Układy i komponenty Bosch
9 Pompowtryskiwacze w samochodach ciężarowych oraz osobowych
Produkty
15 Żarówki Plus 90
10 Elektrycznie sterowane pompo-
– największy zasięg światła
wtryskiwacze oraz pompy
16 Przepływomierze HFM7
jednosekcyjne stosowane
17 Zestawy Super Pro do naprawy
układu hamulcowego
w samochodach
18 VW Polo i Bosch
cząstek stałych DPF i FAP
Bosch-Service w Polsce
Koncepcje serwisowe
12 Test tajemniczego klienta
6 Bosch Układy Hamulcowe
Technika
19 Downsizing – lekarstwo
– nowy program warsztatowy
na całe zło?
Magazyn Bosch Autospec redaguje dział Części Samochodowych i Diagnostyki firmy Robert Bosch Sp. z o.o.
ul. Jutrzenki 105, 02-231 Warszawa, tel. (022) 715 40 00, fax (022) 715 45 98, www.motobosch.pl, www.bosch-service.pl
Zespół redakcyjny: Anna Borsukiewicz, Artur Chrust, Marcin Dynarek, Robert Dzierżanowski, Łukasz Kałucki, Mateusz Kaim,
Marcin Kiełczewski, Sławomir Kosek, Tomasz Maciejasz, Tomasz Miluski, Tomasz Nowak, Ewa Peresada, Zbigniew Pilewski,
Jacek Pochopień, Ryszard Polit, Iwona Rokicka, Sławomir Smolik, Marta Surowiec.
Nadzór redakcyjny i techniczny: KOZIER MEDIA PRESS
Opracowanie graficzne: studio CARRY
aktualności | nr 1/47 | 2013 | Bosch Autospec | 1
Od czasu wynalezienia świecy
111 lat świec
zapłonowych Bosch
przed 111 laty Bosch rozwijał swoje
dzieło we współpracy z niemal
wszystkimi producentami samochodów. Świece Bosch są montowane
w samochodach osobowych i motocyklach, a także w pojazdach sportowych startujących w rajdach i wyścigach. Mają też zastosowanie
w silnikach łodzi, skuterach wodnych,
narzędziach ogrodowych i leśnych,
dużych silnikach gazowych, pompach
wodnych oraz agregatach
prądotwórczych.
Od czasu wyprodukowania
pierwszej świecy z taśm fabrycznych
zeszło już ok. 11 miliardów sztuk tych
produktów. W ciągu 111 lat Bosch
opracował ponad 20 000 typów świec.
Aktualna oferta Bosch obejmuje
około 1250 różnych typów świec
i 26 różnych wariantów elektrod.
Jako ważny element układu
napędowego, świeca zapłonowa ma
ogromny wpływ na oszczędne, czyste
W 1902 roku Bosch otrzymał patent
i efektywne spalanie benzyny, jak
na wynalazek, który jako pierwszy
również na sprawne działanie silnika
gwarantował niezawodny zapłon
i katalizatora. Dzięki innowacjom oraz
szybkoobrotowych silników
prowadzonym badaniom Bosch
samochodowych: wysokonapięciowy
zawsze wspierał rozwój świec zapło-
iskrownik magnetyczny w połączeniu
nowych – ostatnio wprowadzone
ze świecą zapłonową.
nowości to złącze miseczkowe oraz
technologia Pin-to-Pin.
Łukasz Kałucki
Toyota i Hyundai nagrodziły Boscha
Już po raz czwarty firma Bosch
procedury podczas wprowadzania
na rynek innowacyjne produkty
otrzymała najważniejsze
produktów seryjnych oraz optymali-
wysokiej jakości – powiedział dr
wyróżnienie przyznawane
zację kosztów. Nagrodę „Gobal
Volkmar Denner, prezes zarządu
dostawcom części samochodowych
Contribution Award” Toyota przyzna-
spółki Robert Bosch GmbH.
przez Toyota Motor Corporation.
ła firmie Bosch także w latach 2003,
W tej samej kategorii Bosch
2004 i 2011.
został nagrodzony także przez
Hyundaia.
– Jesteśmy dumni z wyróżnienia,
W Korei Hyundai przyznał
działowi Diesel Systems tytuł Dostawcy Roku w kategorii „Dostawcy
które traktujemy jako wyraz uznania
zamorscy”. Od 2011 r. Bosch wspiera
dla zaangażowania naszych pracow-
firmę Hyundai w pokonywaniu
Toyota wyróżniła firmę Bosch za stały
ników. Bosch konsekwentnie pracuje
trudności związanych z niedoborem
proces doskonalenia, globalną
nad tym, aby umacniać swoją wiodącą
materiałów występującym po tsunami
współpracę, zwłaszcza w obszarze
pozycję w dziedzinie technologii
w Japonii.
jakości i komunikacji, sprawne
i także w przyszłości wprowadzać
Łukasz Kałucki
2 | Bosch Autospec | nr 1/47 | 2013 | porady
Nie taki diabeł
straszny…
momentowi obrotowemu/mocy silnika, zaś wyższa temperatura (np. 105-110° C) – lepszemu odparowaniu paliwa,
a tym samym niższej emisji substancji szkodliwych i mniejszemu zużyciu paliwa. Konstruktorzy silnika byli zmuszeni
„na sztywno” określać temperaturę otwarcia, będącą
Podczas diagnozy systemów sterowania bywamy
zaskakiwani kodami usterek, których opis jest
bardziej skomplikowany od samej usterki.
kompromisem wyżej opisanych aspektów.
Celem termostatu z elektronicznie regulowaną charakterystyką jest możliwość płynnej regulacji temperatury
Rys. 1
termoelement
grzałka
trzpień
talerzyk
zaworu
gniazdo
sprężyna
Elektronicznie
sterowany termostat
zabudowany
w silniku 2.0 FSI
(Grupa VW)
złącze elektryczne
Jedną z takich usterek, dotyczącą sterowania silnikiem,
silnika stosownej do jego stanu pracy (stosownej
którą chciałbym dzisiaj przedstawić jest
do kryterium).
„termostat z mapą charakterystyk” – przerwa zwarcie
do plusa/masy.
Przedstawione niżej rozwiązanie nie należy do najnow-
Jak to działa?
Termoelement, w którym zabudowana jest grzałka, ma
szych. Można je znaleźć w silnikach wielu producentów
zazwyczaj właściwą sobie, stosunkowo wysoką tempera-
(np. grupy VW czy BMW). Mimo to zdecydowałem się je
turę otwarcia np. 110° C. Sterownik silnika, zasilając
zaprezentować, ponieważ nadal wielu zaskakuje.
prądowo grzałkę, podgrzewa termoelement, wymuszając
Czym jest tajemniczy termostat z elektronicznie
regulowaną charakterystyką?
Mówiąc w największym skrócie, jest to klasyczny
wcześniejsze (niż wskazuje na to temperatura cieczy)
otwarcie termostatu.
Jak łatwo zauważyć, im większy prąd grzałki tym niższa
termostat z zabudowaną w termoelemencie grzałką
temperatura silnika, przy której termostat się otwiera,
elektryczną. Rys 1.
a rola sterownika sprowadza się tutaj niejako do „oszukiwa-
Jaki jest cel tego rozwiązania?
nia” termostatu. Ten prosty mechanizm daje sterownikowi
Przywykliśmy do klasycznych termostatów. Każdy
możliwość płynnej regulacji temperatury silnika.
z nich cechowała ściśle określona temperatura, „optymalna” dla silnika.
Co znaczy optymalna? Okazuje się, że temperatura
Aby uniknąć potencjalnego niepokoju kierowcy,
mimo faktycznych, dość znacznych zmian temperatury
silnika (85-110° C) na zestawie wskaźników ku naszemu
optymalna, ze względu na kryterium emisji substancji
zaskoczeniu obserwujemy zazwyczaj bezpieczne
szkodliwych, będzie się różnić od temperatury optymalnej
i niezmienne 90° C.
ze względu na kryterium optymalnego momentu obrotowego. Niższa temperatura silnika (np. ok. 85° C) sprzyja
Koncepcja regulacji temperatury otwarcia termostatu
lepszemu napełnieniu cylindrów, pozwala na zwiększenie
Sterownik silnika, analizując wybrane z wymienionych
stopnia sprężania, a w konsekwencji sprzyja większemu
poniżej parametrów (zależnie od systemu):
porady | nr 1/47 | 2013 | Bosch Autospec | 3
Rys. 2
Rys. 4
aktualną temperaturę silnika,
pamiętać o pomiarze jej rezystancji, która w temperaturze
obciążenie,
pokojowej wynosi zazwyczaj 14-16 omów.
temperaturę powietrza zasysanego,
Sam termostat zanurzony we wrzątku i z „na stałe”
prędkość obrotową,
podanym napięciem akumulatora winien po ok. 10 minu-
prędkość jazdy,
tach wydłużyć się o określoną wartość minimalną (7 mm dla
temperaturę cieczy na wyjściu z chłodnicy,
termostatu silnika o oznaczeniu BAD, grupa VW).
nastawy temperatury wewnątrz pojazdu,
Pamiętajmy również, że podanie zasilania na grzałkę
określa żądaną temperaturę otwarcia termostatu.
Grzałka termostatu na jeden z dwu pinów otrzymuje
znajdującą się poza cieczą może prowadzić do uszkodzenia termoelementu.
zasilanie „12V” (zazwyczaj z przekaźnika głównego).
Sygnał sterujący grzałką (pochodzący ze sterownika)
Tryb awaryjny
rejestrowany na drugim pinie wtyczki ma charakter
Diagnostyka działania termostatu przez sterownik
prostokątny i cechuje go zmienny współczynnik
ogranicza się do diagnostyki obwodu elektrycznego
wypełnienia. Sygnał termostatu mierzony względem
grzałki. W przypadku wykrycia uszkodzenia (przerwa/
masy przedstawia rys. 2.
zwarcie) w pamięci sterownika zapisywana jest
tytułowa usterka, a termostat pracuje jak konwen-
Diagnostyka
cjonalny, z wysoką (ok. 110° C) temperaturą otwarcia.
W celach diagnostycznych z powodzeniem możemy
Aby jednak nie dopuścić do tak wysokich temperatur
wykorzystać „wartości rzeczywiste” w KTS, które
(zmniejszyć ryzyko przegrzania silnika), sterownik
doskonale obrazują działanie całego układu chłodzenia,
płynnie lub stopniowo aktywuje wentylatory – stosownie
względnie oscyloskop i zwykły miernik. Przykładowe
do poziomu temperatury cieczy. Zachowanie układu
pomiary zobrazowano na rys. 3 i 4.
podczas uszkodzenia obwodu grzałki termostatu
obrazuje rys. 5.
Oprócz pomiaru napięcia zasilania i sygnału
sterującego na zaciskach grzałki termostatu warto
Rys. 3
Artur Chrust
Rys. 5
4 | Bosch Autospec | nr 1/47 | 2013 | porady
Wymiana klocków
hamulcowych
w Fordach Focus
pasować dwa nity mocujące okładzinę cierną klocka
hamulcowego (fot. 2). W takim przypadku klocki zostają
zamontowane błędnie.
Klocek, który powinien być zamontowany od strony
tłoczka (wewnętrznej) montowany jest od strony zewnętrznej, co powoduje uszkodzenie nitów mocujących
w klocku hamulcowym. Na fot. 3 zaznaczone nity są
Ford Focus II i Ford Focus C-Max w tłoczku zacisku
uszkadzane. W pojazdach z układem ESP klocek monto-
tylnej osi ma dwa wgłębienia.
wany od strony tłoczka ma sprężynę (fot. 4). Klocek
powinien zostać nasunięty na tłoczek w taki sposób, aby
Przedstawiamy je na fot. 1. Wgłębienia te bardzo często są
drut znajdował się w rowku na tłoczku (fot. 1).
mylnie interpretowane jako miejsca, w które powinny
Fot. 1
Tłoczek z widocznymi otworami oraz rowkiem mocującym
sprężynę klocka.
Fot. 3
Klocek zewnętrzny – ślady tłoczka na klocku zamontowanym
od strony tłoczka, zgnieciony nit.
Marcin Kiełczewski
Fot. 2
Klocek wewnętrzny – ślady zacisku na klocku zamontowanym
od strony zewnętrznej, zgnieciony nit.
Fot. 4
Klocek z widoczną sprężyną osadzaną w rowku tłoczka.
szkolenia | nr 1/47 | 2013 | Bosch Autospec | 5
Serwisowa regeneracja filtra
cząstek stałych DPF i FAP
wany wzrost obrotów) silnika i jego
uszkodzenie.
Proces regeneracji DPF odbywa
się przy wysokiej temperaturze, więc
najlepiej wykonać go na zewnątrz,
Ze względu na coraz większe wymagania dotyczące redukcji emisji
stawiając auto na niepalnym podłożu
substancji szkodliwych, silniki diesla samochodów osobowych zaczęto
i nie kierując wylotu spalin z tłumika
wyposażać w filtry cząstek stałych.
w kierunku innego auta lub palnego
przedmiotu. Nigdy nie zakładamy
Filtry są odpowiedzialne za wychwy-
wskazania przepływomierza, czujni-
na wylot rury wydechowej wyciągu
tywanie i spalanie zgromadzonych
ków temperatury spalin i szczelność
spalin! Temperatura spalin na wyjściu
cząstek stałych (PM), zwanych
przewodów do czujnika różnicy
z tłumika osiąga 400-450º C!
potocznie sadzą. Według normy
ciśnień DPF. W samochodach o więk-
Euro 5, emisja PM wynosi 0,005 g/km.
szych przebiegach dużą rolę mogą
my odpowiednią komendą z poziomu
Układy DPF są coraz doskonalsze.
odegrać złogi nagaru w układzie
testera diagnostycznego KTS (rys. 1,
Jednakże w wyniku awarii lub
dolotowym, ograniczające dopływ
rys. 2). Należy obserwować samo-
niewłaściwej eksploatacji samochodu
powietrza do silnika, co może
chód, aby w momencie wystąpienia
(bardzo krótkie odcinki jazdy
powodować zwiększone dymienie.
nieprawidłowości przerwać proces.
w mieście itp.) może dojść do ich
Przystępując do regeneracji DPF,
Procedurę regeneracji uruchamia-
Z reguły wystarczy dodać gazu lub
zablokowania sadzą. W wielu przy-
trzeba przede wszystkim pamiętać
padkach należy wtedy przeprowa-
o bezpieczeństwie własnym i samo-
dzić regenerację serwisową.
chodu. Wskazówki dotyczące bezpie-
procesu regeneracji sprawdzamy
czeństwa wyświetlane są na testerze
poziom oleju silnikowego i w razie
racji DPF trzeba sprawdzić, czy jest
KTS i należy się ściśle do nich stoso-
zbyt wysokiego poziomu wymienia-
możliwość jej wykonania, bowiem
wać. Konieczna jest kontrola poziomu
my olej. W samochodach marki Opel
po przekroczeniu pewnego progu
oleju silnikowego i w razie zbyt
z silnikami Z19Dxx po regeneracji
nasycenia sadzą sterownik silnika
wysokiego poziomu jego wymiana
poziom zapełnienia filtra wynosi 68%
blokuje regenerację. Ważne są też
przed regeneracją. Zbyt wysoki
i należy dokończyć regenerację, jadąc
względy bezpieczeństwa. Procesu
poziom oleju może spowodować
samochodem.
regeneracji DPF nadmiernie nasyco-
„rozbieganie się” (czyli niekontrolo-
Przed przystąpieniem do regene-
włączyć jakikolwiek bieg.
Po pomyślnym zakończeniu
Tomasz Miluski
nego sadzą nie można precyzyjnie
kontrolować: DPF może ulec stopieniu, a nawet auto może się zapalić.
Dlatego taki DPF należy wymienić
na nowy i skasować parametry
adaptacyjne związane z DPF. Jedynie
w niektórych modelach samochodów
marki Opel dopuszcza się chemiczne
czyszczenie filtra DPF do poziomu
pozwalającego na regenerację DPF.
Kolejnym krokiem jest sprawdzenie, dlaczego doszło do zablokowania
filtra. Ważny jest wywiad z klientem,
Rys. 1
pozwalający ustalić czy jest to wynik
sposobu eksploatacji auta, czy też
usterki. Jeśli klient twierdzi, że
pojazd jest użytkowany głównie
na trasach, można podejrzewać, iż
występuje usterka w systemie DPF
lub w silniku.
Należy zwrócić uwagę na szczelność przewodów powietrznych,
Rys. 2
6 | Bosch Autospec | nr 1/47 | 2013 | szkolenia
Bosch Układy Hamulcowe
– nowy program warsztatowy
Firma Bosch przygotowała
i opracowała nowy program
partnerski dla warsztatów.
Bosch, będący czołowym producentem systemów hamulcowych, ma
bardzo duże doświadczenie w tej
dziedzinie. Dla większości fachowców układy hamulcowe stworzone
przez Boscha to system ABS, który
obecnie jest montowany w każdym
nowym samochodzie oraz system ESP
występujący w większości aut klasy
średniej oraz wyższej, a wkrótce być
może stanowiący wyposażenie
wszystkich pojazdów osobowych
(trwają prace nad nową ustawą).
Celem tych systemów jest bezpieczeństwo samochodu na drodze
w każdych warunkach.
Po to, by działanie tych systemów
było skuteczne, potrzebny jest
profesjonalny serwis układów
hamulcowych. Wykorzystując swoje
bogate doświadczenie w układach
hamulcowych, firma Bosch przygotowała i opracowała nowy program
partnerski dla warsztatów pod nazwą
Bosch Układy Hamulcowe. Jest on
skierowany do warsztatów, które
chcą się rozwijać i doskonalić w naprawie układów hamulcowych lub
planują rozszerzenie swojej oferty
o pełen zakres usług serwisowania
układów hamulcowych.
Po to, by móc w profesjonalny
sposób naprawiać samochody,
a także diagnozować elektroniczne
wowego modelu KTS 200). Jednakże
ESI[tronic] 2.0 znajduje się wiele
układy hamulcowe, bardzo ważne dla
w przypadku większego zaawanso-
nowych rozwiązań. Zaletami progra-
warsztatów są odpowiednie urządze-
wania warsztatu warto rozważyć
mu jest bardzo duże pokrycie rynku.
nia diagnostyczne. Dlatego też ich
wybór wyższych modeli KTS, co
Warto podkreślić profesjonalną
posiadanie należy do podstawowych
pozwoli dopasować je do różnorod-
diagnozę układów ABS/ESP oraz
wymogów uczestnictwa w tym
nych potrzeb.
elektrycznego hamulca postojowego.
programie.
Nieodzownym elementem jest
Oczywiście, myśląc o programie
posiadanie aktualnej licencji progra-
warsztatowym koncentrującym się
powinien mieć co najmniej tester
mu diagnostycznego firmy Bosch –
na naprawach układów hamulco-
usterek KTS (począwszy od podsta-
ESI[tronic]. W najnowszej wersji
wych, należy pamiętać o profesjonal-
Przystępujący do niego warsztat
szkolenia | nr 1/47 | 2013 | Bosch Autospec | 7
Zalety programu warsztatowego Bosch
Jak zostać uczestnikiem programu warsztatowego?
Otrzymujesz oznakowanie – szyld Bosch (zewnętrzne)
Zadzwoń do dystrybutora części lub zasięgnij informacji
na stronie www.modulybosch.pl
i certyfikat (wewnętrzne).
Korzystasz z wiedzy przodującego producenta części.
Oryginalne produkty Bosch do układów hamulcowych
gwarantują niezawodność i jakość identyczne jak
fabrycznego wyposażenia samochodów.
ESI[tronic] 2.0 – system informacji serwisowej
do szybkiej i precyzyjnej diagnozy plus instrukcje naprawy
z praktycznymi poradami.
Najaktualniejsze porady praktyczne i informacje techniczne.
Hotline – wsparcie techniczne w rozwiązywaniu problemów
technicznych.
Krok pierwszy:
Wypełniasz list intencyjny, określając gotowość przystąpienia
do programu
Krok drugi:
Zgłaszasz się na jedno ze szkoleń wprowadzających
Informacja na stronie www.szkoleniabosch.pl w zakładce
„Zakres szkoleń” i w menu „Szkolenia dla serwisów
z programów warsztatowych”.
Inwestujesz w profesjonalne narzędzia specjalistyczne
KTS + ESI[tronic]
Osiągasz określony próg minimalny zakupów części Boscha
nych narzędziach do ich serwisowania. Jednym z nich jest
(grupa produktowa hamulce)
tester płynu hamulcowego. Każdy mechanik wie, jak
Krok trzeci:
szczególnie w polskich warunkach klimatycznych ważny
Podpisujesz umowę partnerską Bosch Układy Hamulcowe
jest stan płynu hamulcowego. Do jego badania program
poleca tester Bosch BFT 100.
z dystrybutorem i firmą Bosch
Otrzymujesz certyfikat przystąpienia do programu
Otrzymujesz szyld programu Bosch Układy Hamulcowe
Mając opłaconą licencję ESI[tronic] Cx rejestrujesz się
w systemie wsparcia technicznego (hotline)
Otrzymujesz dostęp do praktycznych porad firmy Bosch
na stronie www.modulybosch.pl
Kolejnym formalnym wymogiem programu jest
wyposażenie warsztatu. Konieczny w nim jest minimum
jeden podnośnik. Pozwala on wygodnie i wydajnie
pracować mechanikom weryfikującym stan układu
hamulcowego w pojeździe lub go naprawiającym.
Więcej informacji na temat pozostałych podstawowych
narzędzi do serwisowania układów hamulcowych jest
dostępne u dystrybutorów części.
Sławomir Smolik
8 | Bosch Autospec | nr 1/47 | 2013 | przemysł
Bosch na pokładzie – Skoda Citigo
W minionym roku Grupa Volkswagen wprowadziła na rynek kolejne małe auto miejskie – Citigo marki Skoda.
Fot.: ŠKODA
Bosch w modelu Skoda Citigo
System poduszek powietrznych
Rozrusznik
Alternator
Świece zapłonowe
Sterownik silnika
Szyna wtryskowa
z wtryskiwaczami paliwa
Czujnik ciśnienia i temperatury
Czujnik spalania stukowego
Napęd wycieraczek
Dzięki przestronnemu wnętrzu (aż 5,8 m²), jazda po mie-
Citigo jest wyposażony w funkcję odzyskiwania energii
ście za kierownicą nowego modelu Skoda Citigo to praw-
podczas hamowania, opony o zoptymalizowanym oporze
dziwa przyjemność. Samochód zaskakuje przede wszyst-
toczenia oraz układ Start-Stop. Po zatrzymaniu pojazdu
kim dużym bagażnikiem o pojemności 251 litrów, który
silnik jest wyłączany, zaś aby jechać dalej, kierowca musi
po złożeniu tylnych siedzeń można powiększyć nawet
nacisnąć sprzęgło. Rezultat: silnik o mocy 60 KM z techno-
do 951 litrów – obie wartości to rekord w tej klasie pojaz-
logią Green-tec zużywa w cyklu mieszanym zaledwie 4,1
dów. Nowoczesna stylistyka, z nieco zadziornym przo-
litra benzyny na 100 km, a emisja CO2 wynosi 95 g/km.
dem, dodaje autu lekkości i z pewnością spodoba się
przyszłym nabywcom.
Rozrusznik Start-Stop
To 4-miejscowe auto zostało wyposażone w zaawanso-
Zespół ten Bosch stworzył specjalnie na potrzeby silnika
Green-tec, dzięki czemu osiąga znacząco wyższą liczbę
waną technologię firmy Bosch.
procesów rozruchu niż porównywalne rozruszniki
Efektywny silnik z trzema cylindrami
stosowane w konwencjonalnych układach napędowych.
Właściwości miejskie nowego Citigo podnosi wyjątkowo
Start-Stop firmy Bosch ma wzmocnione łożyskowania,
oszczędny napęd. Klienci mają do wyboru dwa trzycylin-
ulepszoną przekładnię planetarną, wzmocniony mecha-
drowe silniki benzynowe o mocy 44 kW (60 KM) oraz
nizm zazębiający oraz zoptymalizowany komutator.
55 kW (75 KM). Obydwie wersje są dostępne z proekolo-
Gwarantuje to, że rozrusznik będzie w całym okresie
giczną technologią Green-tec.
żywotności spełniał wyższe wymagania układu Start-Stop.
Nowoczesne świece zapłonowe niklowo-itrowe
Nowy model Citigo jest wyposażony w niklowo-itrowe świece zapłonowe. Wyzwaniem
dla ich konstruktorów był tutaj fakt, że w silnikach wykonanych zgodnie z koncepcją downsizingu wzrasta ciśnienie sprężania w komorze spalania. Wymaga to także wyższego
napięcia zasilania, a w związku z tym wyższej
odporności izolatora na przebicia. Bosch osiągnął to poprzez zmianę konstrukcji świecy zapłonowej – izolator został wydłużony o 8 mm.
Dla zrównoważenia dodatkowej długości
świeca została wyposażona w specjalne połączenie typu „cup”. Sprężyna stykowa wtyku
świecy jest zintegrowana w fajce nakładanej
na świecę. Sprężyna opiera się o miseczkę
znajdującą się w miejscu klasycznego połączenia gwintowego.
Podsumowując: kompaktowe silniki mają
wyższą wydajność dzięki zastosowaniu zoptymalizowanych świec zapłonowych.
układy i komponenty Boscha | nr 1/47 | 2013 | Bosch Autospec | 9
Pompowtryskiwacze w samochodach
ciężarowych oraz osobowych
Do roku 1994 powszechnym
systemem zasilania silników
wysokoprężnych w samochodach
ciężarowych były pompy wtryskowe
mechaniczne oraz sterowane
elektronicznie typu EDC.
W roku 1994 firma Volvo w modelu
FH12 po raz pierwszy zastosowała
system elektronicznie sterowanych
pompowtryskiwaczy UIS.
Stał się on jednym z najczęściej
stosowanych układów zasilania
silników wysokoprężnych przeznaczonych do samochodów użytkowych.
W niedługim czasie śladami koncernu
Volvo podążyły firmy Iveco oraz
Scania. Firmy Mercedes, DAF, Renault
Prawidłowo eksploatowane silniki
waczem, który integruje w jednej
w modelu Magnum, MACK oraz Deutz
wyposażone w ten system pozwalają
obudowie sekcję tłoczącą, wtryski-
po pewnym czasie również zastosowa-
na przejechanie samochodem
wacz oraz elektromagnetyczny zawór
ły, niewiele różniące się pod względem
ponad 1 mln kilometrów bez remontu
sterujący. Za pomocą zaworu elektro-
funkcjonalnym, rozwiązanie nazwane
układu zasilania.
magnetycznego sterownik EDC
PLD (pompa, przewód, wtryskiwacz).
W samochodach osobowych
reguluje przebieg wtrysku paliwa
Było to związane z przygotowaniem
system pompowtryskiwaczy był
do cylindra, przez co wpływa na pra-
producentów samochodów ciężaro-
powszechnie stosowany w samocho-
cę oraz osiągi silnika wysokoprężne-
wych do wprowadzenia normy spalin
dach grupy VW w latach 1997-2012.
go. Sterownik EDC decyduje zarówno
Euro 2, a docelowo Euro 3.
Jest to bardzo trwały system w porów-
o dawce jak i kącie wtrysku.
Pojazdy z tymi systemami są
naniu z Common Rail, którym został
Pompowtryskiwacz zabudowany
produkowane do dnia dzisiejszego.
zastąpiony. W użytkowaniu jest
jest w głowicy silnika, po jednym dla
Samochody wyposażone w ten rodzaj
obecnie około 10 mln samochodów
każdego cylindra. Sekcja tłocząca
systemu zasilania cechują się
z systemem pompowtryskiwaczy.
pompowtryskiwacza, służąca do wy-
oszczędnością w zużyciu paliwa,
tworzenia wymaganego wysokiego
co ma duże znaczenie w kontekście
System pompowtryskiwaczy UIS
ciśnienia wtrysku, napędzana jest
opłacalności transportu długodystan-
W systemie UIS stosuje się urządze-
przez dodatkową krzywkę wykonaną
sowego. Poza tym samochody
nie wtryskowe zwane pompowtryski-
na wałku rozrządu. Zaletą zintegro-
wyposażone w tego rodzaju zasilanie
wanego pompowtryskiwacza jest
spełniały kolejne wymagania doty-
duża precyzja wtrysku paliwa dzięki
czące emisji CO2 w postaci norm
wyeliminowaniu odkształcalnego
takich jak Euro 4 oraz Euro 5. W przy-
przewodu wtryskowego, podniesie-
padku obowiązującej od 2014 r.
niu ciśnienia wtrysku do ponad 180
normy spalin Euro 6 konieczne jest
MPa oraz elektronicznej kontroli
zastosowane systemu oczyszczania
czasu wtrysku. W systemie pompow-
spalin typu Denoxtronic, aby silnik
tryskiwaczy ciśnienie potrzebne
z systemem pompowtryskiwaczy
do realizacji wtrysku zaczyna
spełnił jej wymagania.
narastać dopiero po wysterowaniu
Najważniejsza cecha pompowtryskiwaczy to bardzo duża trwałość.
elektrozaworu sygnałem prądowym.
Zbigniew Pilewski
10 | Bosch Autospec | nr 1/47 | 2013 | układy i komponenty Boscha
Elektrycznie sterowane pompowtryskiwacze o
stosowane w samochodach
Układy wtryskowe UIS i UPS
(umiejscowienie w silniku)
Pompowtryskiwacz UI do samochodów
osobowych
System pompowtryskiwaczy (UIS)
do samochodów osobowych
1
1
22
2
2
3
3
4
4a
21
5
20
6
5
19
1
2
System pompowtryskiwaczy (UIS) do pojazdów ciężarowych
3
18
7
17
1
4
7
2
4b
5
8
9
6
3
10
5
16
10
System indywidualnych zespołów wtryskowych (UPS) do pojazdów ciężarowych
6
7
5
3
15
11
12
14
13
11
dopływ paliwa
powrót paliwa
wysokie ciśnienie
ciśnienie zasilania
brak ciśnienia
12
13
14
8
15
2
1 dźwigienka naciskowa, 2 wałek rozrządu,
3 zawór elektromagnetyczny wysokiego
ciśnienia, 4a pompowtryskiwacz (Unit
Injector) do samochodów osobowych,
4b pompowtryskiwacz (Unit Injector do pojazdów ciężarowych (wersja z wewnętrznie zamontowanym zaworem elektromagnetycznym),5 komora spalania silnika,
6 wtryskiwacz, 7 krótki przewód wtryskowy,
8 indywidualna pompa wysokiego ciśnienia (Unit Pump)
1 rdzeń elektromagnesu, 2 złącze elektryczne,
3 sprężyna wyrównawcza, 4 kotwica,
5 cewka zaworu elektromagnetycznego,
6 iglica zaworu elektromagnetycznego, 7 pierścień uszczelniający,
8 komora, 9 tłoczek sterujący wtryskiem wstępnym,
10 sprężyna naciskowa iglicy rozpylacza,
11 pierścień uszczelniający, 12 rozpylacz,
13 korpus rozpylacza, 14 iglica rozpylacza,
15 nakrętka mocująca, 16 zespół ograniczająco-tłumiący skok iglicy,
17 komora wysokiego ciśnienia,
18 sprężyna zaworu elektromagnetycznego,
19 korpus pompowtryskiwacza, 20 tłoczek pompy,
21 sprężyna powrotna, 22 sworzeń kulkowy
układy i komponenty Boscha | nr 1/47 | 2013 | Bosch Autospec | 11
raz pompy jednosekcyjne
Pompowtryskiwacz UI
do pojazdów ciężarowych
(wersja z zewnętrznie
położonym zaworem
elektromagnetycznym)
Pompka UP do pojazdów ciężarowych
1
6
2
7
5
3
21
4
7
20
8
9
19
21
Un
it P
20
um
p
8
19
18
18
9
10
18
18
22
11
23 24
25
12
16
13
17
14
16
17
15
16
1 rdzeń elektromagnesu, 2 Nakrętka mocująca zaworu elektromagnetycznego,
3 korek kanału wysokiego ciśnienia,
4 iglica zaworu elektromagnetycznego,
5 korek kanału niskiego ciśnienia,
6 zderzak zaworu elektromagnetycznego,
7 cewka zaworu elektromagnetycznego,
8 płytka kotwicy,
9 sprężyna zaworu elektromagnetycznego,
10 komora wysokiego ciśnienia,
11 sprężyna naciskowa iglicy rozpylacza,
12 trzpień naciskowy, 13 przekładka,
14 rozpylacz, 15 nakrętka mocująca,
16 pierścień uszczelniający,
17 prowadnica sprężyny,
18 korpus pompowtryskiwacza,
19 tłoczek pompy, 20 sprężyna powrotna,
21 sworzeń kulkowy.
16
27 26
1 wtryskiwacz stopniowy, 2 sprężyna naciskowa, 3 nakrętka mocująca rozpylacza,
4 iglica rozpylacza, 5 trzpień naciskowy, 6 kanał przelewowy paliwa,
7 króciec wysokiego ciśnienia, 8 komora wysokiego ciśnienia, 9 korpus pompy,
10 tłoczek pompy, 11 uchwyt przytrzymujący tłoczek pompy, 12 sprężyna popychacza,
13 tuleja popychacza, 14 sworzeń rolki popychacza, 15 krzywka, 16 rolka popychacza,
17 popychacz rolkowy,18 pierścień uszczelniający, 19 korpus zaworu elektromagnetycznego,
20 złącze przewodu wysokiego ciśnienia, 21 przewód wysokiego ciśnienia, 22 zderzak,
23 miseczka sprężyny, 24 sprężyna zaworu elektromagnetycznego,
25 cewka zaworu elektromagnetycznego, 26 iglica zaworu elektromagnetycznego,
27 płytka kotwicy
© 2011 Robert Bosch GmbH (AA/COM) – 0106-1-1106-pol.
12 | Bosch Autospec | nr 1/47 | 2013 | Bosch-Service w Polsce
Test tajemniczego
klienta
Internetową stronę firmy Woliński Diesel Centrum,
należącej do sieci Bosch Diesel Centrum, otwiera
informacja o zdobyciu pierwszego miejsca
w teście tajemniczego
klienta.
W 2012 r. wzięło w nim udział 25 serwisów Bosch Diesel
Najstarsi na Lubelszczyźnie
Centrum z całej Polski. Przedmiotem testu była naprawa
W województwie lubelskim jest to najdłużej w sieci Bosch
dwóch wtryskiwaczy Common Rail. Jak można się dowie-
działająca stacja naprawcza specjalizująca się w dieslu.
dzieć z umieszczonego na internetowej stronie
Jak opowiada Grzegorz Woliński, wszystko zaczęło się od
www.wolinski.com.pl listu gratulacyjnego przesłanego
POM-u (dla młodszych czytelników: Państwowe Ośrodki
przez firmę Bosch, „we wszystkich elementach oceny
Maszynowe działały we wsiach i zajmowały się naprawą
firma Woliński Diesel Centrum otrzymała maksymalną
sprzętu rolniczego), w którym pracował jego ojciec. Pan
liczbę punktów”. Ze znajdującej się niżej kopii protokołu
Tadeusz, przechodząc „na swoje” nadal naprawiał pompy
widać, jak staranie przeprowadzono każdą z operacji
i wtryskiwacze do traktorów, kombajnów oraz innych
naprawczych, a całość podsumowuje adnotacja:
maszyn rolniczych. Syn zaś już jako nastolatek włączał się
„Naprawa wykonana wzorowo!”.
do pomocy, a z czasem stał się współwłaścicielem firmy.
– Nie poznałem tajemniczego klienta – opowiada
– To był okres początków nowoczesności w naszej
Grzegorz Woliński, właściciel firmy Woliński Diesel
motoryzacji – wspomina Grzegorz Woliński. – Ludzie
Centrum mieszczącej się w Wierzchowiskach Drugich 105,
zaczęli masowo sprowadzać zachodnie samochody, często
niedaleko Lublina. – Przesyłkę z wtryskiwaczami dostali-
z silnikami wysokoprężnymi. Nie było do nich serwisu,
śmy z jakiejś firmy transportowej, naprawę wykonywali-
brakowało części. A przede wszystkim brakowało wiedzy
śmy więc jak zwykle, czyli zgodnie z procedurami.
technicznej. I tak trafiliśmy do Boscha, bo przecież wiadomo było, że „diesel to Bosch”.
Wzorowy wizerunek
Grzegorz Woliński dba o wizerunek swej firmy. Wystarczy
W tym czasie Bosch tworzył w Polsce swą sieć serwisową. Wolińscy zgłosili się, poznali warunki uczestnictwa
spojrzeć na jej stronę internetową rozpoczynająca się
hasłem „Diesel – wiemy wszystko” i zawierającą dokładną
Grzegorz Woliński: pracownik
informację o zakresie działalności. Wzorowo wygląda też
musi umieć naprawiać
serwis z nowocześnie urządzonymi pomieszczeniami
Szkolenia są podstawą fachowości
recepcji i poczekalni dla klientów, gdzie przy kawie
pracowników firmy Woliński Diesel
i telewizorze można oglądać naprawę swojego pojazdu.
Centrum. Zarówno te organizowa-
Nawet wycieraczka na schodach jest firmowa, a pracowni-
ne przez Boscha, dotyczące
cy, włącznie z właścicielem serwisu, noszą służbowe
nowości jak i prowadzone we
kurtki i kombinezony.
własnym zakresie. Podczas nich
Dla klientów przygotowano też ramki do samochodo-
uczę starszych systemów, wciąż
wych tablic rejestracyjnych. Kto taką ramkę zawierającą
występujących w obsługiwanych przez nas samochodach.
nazwę i logo firmy wozi na swym aucie, otrzymuje 10%
Pracownik musi przecież wiedzieć jak naprawić w aucie np.
rabatu na usługi w Woliński Diesel Centrum.
pompę mechaniczną.
Bosch-Service w Polsce | nr 1/47 | 2013 | Bosch Autospec | 13
w niej, kupili wymagane oprzyrządowanie (pierwszym
Załoga firmy Woliński Diesel Centrum jest stabilna.
nabytkiem był stół probierczy EFEP 385 Boscha – używany,
Z 12 stałych pracowników 10 jest ze stażem 5-6-letnim.
ale z certyfikatem). Zaczęli też uczestniczyć w szkoleniach,
Dwóch ma dyplomy inżynierskie, pozostali są po szkołach
prowadzonych wówczas jeszcze w Niemczech. W 1995 r.
zawodowych i średnich, ale i po kursach czeladniczych.
jako pierwsi na Lubelszczyźnie otrzymali prawo używania
W okresie wakacyjnym zgłaszają się do firmy także
nazwy Bosch Diesel Service.
studenci Politechniki Lubelskiej, by zdobyć trochę
praktyki, a przy okazji dorobić.
Wciąż nowe technologie
Najważniejsze były jednak szkolenia. Najpierw, w prowa-
Osobowe obok ciężkiego sprzętu
dzonych jeszcze w Niemczech, uczestniczył pan Tadeusz,
Na około 800-metrowej hali warsztatowej Diesel Centrum
potem również jego syn. – Od 2000 roku w dieslu nastąpił
widzieliśmy zarówno samochody osobowe jak i wielkie
gwałtowny rozwój, związany głównie z wymaganiami
ciężarówki. Kiedy indziej moglibyśmy zobaczyć również
ekologicznymi – opowiada Grzegorz Woliński. – Zaczęły się
autobus czy np. koparkę. Firma, zajmując się naprawą
pojawiać nowe technologie. Bez ciągłego szkolenia i no-
i regeneracją układów zasilania pomp wtryskowych oraz
wych urządzeń diagnostycznych oraz naprawczych trudno
turbosprężarek, obsługuje bowiem najróżniejsze pojazdy
byłoby myśleć od serwisie na odpowiednim poziomie.
– od małych samochodów po ciężki sprzęt budowlany,
Teraz, jeśli chodzi o diesla, firma ma autoryzacje
wszystkich producentów obecnych na rynku europejskim.
traktory, kombajny i maszyny rolnicze.
Klienci, nie tylko z terenu Lubelszczyzny umawiają się
z Centrum telefonicznie. Po doprowadzeniu pojazdu
i rozmowie z jego właścicielem ustalany jest zakres prac
naprawczych, oszacowane ich koszty i termin wykonania.
W przypadku ciężarówek jest to zwykle 2-3 dni, ale
właściciele pojazdów często korzystają z przyspieszonego
trybu usługi. Firma Woliński zamiast naprawy oferuje im
bowiem podzespoły zregenerowane – fabrycznie przez
Boscha (program Exchange) lub naprawione we własnym
zakresie na stołach probierczych EPS 815 i EPS 708.
W najbliższym czasie zamierzamy rozszerzyć zakres
naszych usług o naprawę i regenerację turbosprężarek
do samochodów osobowych, ciężarowych, maszyn
budowlanych i sprzętu rolniczego – zapowiada Grzegorz
Woliński.
Anna Borsukiewicz
14 | Bosch Autospec | nr 1/47 | 2013 | diagnostyka
Testery KTS Truck w pakiecie
z 12-miesięcznym oprogramowaniem
ESI[tronic] 2.0 Truck
Dział Diagnostyki Samochodowej
proponuje warsztatom ofertę
specjalną. Dotyczy ona zakupu
testera usterek typu KTS 800 Truck
lub modułu KTS Truck wraz
z 12-miesięcznym oprogramowaniem
ESI-Truck do samochodów
ciężarowych.
Na wstępie krótka charakterystyka
obu typów testerów. Moduł KTS jest
wyposażony w łączność bezprzewodową Bluetooth o zasięgu do 100 metrów.
Ma to tę zaletę, że użytkownik może
swobodnie poruszać się wokół pojazdu
ojazdu
tyczi wykonywać czynności diagnostyczzas
ne. Moduł komunikuje się wówczas
et,
z nowym komputerem typu tablet,
noszącym oznaczenie DCU 130,
C
lub z dowolnym komputerem PC
e.
wykorzystywanym w warsztacie.
Bosch oferuje KTS Truck
jako zwykły moduł diagnostycz-
op
oprogramowanie
ESI-Truck
k
ny lub jako tester KTS 800 Truck
na 12 miesięcy.
składający się z modułu oraz
Pakiet drugi zawiera moduł
KT
KTS Truck. Przy zakupie tego
tabletu DCU 130, na którym
instalowany jest program. Tablett
mod
modułu
w cenie katalogowej rabat
op
na oprogramowanie
ESI-Truck
PC z dotykowym ekranem ma
c
oznaczenie DCU 130 (Diagnostic
na 12-m
12-miesięcy wynosi 50%. W cenie
znacza
Control Unit). Urządzenie to odznacza
pakietu promocyjnego warsztat
zwiąsię szeregiem przemyślanych rozwią-
otrzymu
otrzymuje także transport i urucho-
sie
zań. Na przykład odpowiada klasie
mienie u
urządzenia oraz przeszkolenie
izolacji IP 54, co oznacza odporność
dwoma normalnymi portami USB,
na kurz i wodę, a także wytrzymuje
wyjściem audio, wejściem mikrofonu
upadek z wysokości 80 cm. Wszystkie
oraz gniazdem na kartę.
złącza są chronione gumowymi
Warsztat ma możliwość zakupu
z obsługi.
Akcja promocyjna potrwa do 30
czerwca 2013 roku, a szczegółowych
informacji na jej temat udziela dział
pokrywami. Innym ciekawym szczegó-
testera usterek, który najbardziej
handlowy Diagnostyki Samochodowej
łem konstrukcji jest port USB. Umożli-
odpowiada profilowi jego działalności.
firmy Bosch oraz dystrybutorzy.
wia on takie umieszczenie klucza USB
W ramach akcji specjalnej przygoto-
Na potrzeby akcji sprzedaży testera
w gnieździe, że nie wystaje on poza
wano 2 pakiety zawierające tester
wraz z oprogramowaniem zostały
obudowę testera i nie może ulec
i oprogramowanie.
przygotowane specjalne formularze
uszkodzeniu. DCU 130 testera KTS 800
W pierwszym pakiecie znalazł się
zamówieniowe. Mamy nadzieję, że
Truck dysponuje, podobnie jak
KTS 800 Truck. W tym przypadku
oferta ta spotka się z dużym zaintere-
nowoczesne laptopy, wszystkimi
w katalogowej cenie urządzenia
sowaniem na naszym rynku.
standardowymi złączami: Ethernetem,
warsztat otrzymuje tester oraz
Tomasz Nowak
produkty | nr 1/47 | 2013 | Bosch Autospec | 15
Żarówki Plus 90 – największy zasięg światła
Program żarówek Bosch to oferta czterech głównych linii oświetlenia,
która jest dopasowana do zróżnicowanych potrzeb kierowców.
Program otwierają żarówki Pure Light,
została zakończona srebrną
czyli linia o jakości fabrycznego
końcówką, idealnie komponują-
wyposażenia. Dla poszukujących
cą się z odbłyśnikiem
żarówek o wydłużonej trwałości
reflektora.
została stworzona linia Longlife
Potwierdzeniem
Daytime. Xenon Silver są żarówkami
jakości żarówek może
o białym świetle, zbliżonym do dzien-
być, wykonany
nego. Czwarta z linii to Plus 90, linia
przy udziale firmy
żarówek dostarczająca największą
Dekra, test żarówek
ilość światła na drodze.
H7, w którym zwycię-
Plus 90 to żarówki halogenowe (H1,
żyły żarówki Bosch
H4, H7) przeznaczone dla użytkowni-
Plus 90. W teście
ka szukającego żarówek o najwięk-
żarówka wykazała
szym zasięgu światła. Dzięki specjalnej
największy zasięg
ę
konstrukcji żarnika zwiększa się
o 90% ilość światła oświetlającego drogę. Wydłużona
wiązka światła zapewnia
większy zasięg widzenia,
a przez to więcej czasu
na reakcję. Barwione na niebiesko szkło żarówki podnosi
temperaturę barwową światła,
światła oraz idealne oświetlenie drogi
co w połączeniu z wypełnie-
przed samym autem. Wzorowy
niem żarówki mieszanką
i równomierny rozkład światła, a także
gazów ksenonowych powodu-
jasność zbliżona do światła dziennego
je, że emitowane światło jest
(ponad 1500 lumenów) uplasowały
dużo bielsze. Białe światło
Plus 90-tkę na czele badanych
znacznie zmniejsza efekt
żarówek.
Wymiana żarówek na Bosch Plus 90
zmęczenia oczu kierowcy,
szczególnie w trudnych
może nie tylko odmłodzić stylistycznie
warunkach pogodowych. Dla
auto, ale też znacznie poprawić jakość
lepszego efektu wizualnego
światła, co bywa szczególnie ważne
oraz aby wyeliminować
w nieco już zużytych reflektorach
możliwość oślepiania innych
starszych samochodów.
kierowców, główka żarówki
Marcin Dynarek
Program żarówek Plus 90
Typ żarówki
H1
H4
H7
H1
H4
H7
H1
H4
H7
Numer
1.987.301.073
1.987.301.074
1.987.301.075
1.987.302.114
1.987.302.144
1.987.302.174
1.987.301.076
1.987.301.077
1.987.301.078
Nazwa żarówki
Żarówka H1 PLUS 90 12V 55W
Żarówka H4 PLUS 90 12V 60/55W
Żarówka H7 PLUS 90 12V 55W
Żarówka H1 PLUS 90 12V 55W
Żarówka H4 PLUS 90 12V 60/55W
Żarówka H7 PLUS 90 12V 55W
Żarówka H1 Plus 90 12V 55W
Żarówka H4 Plus 90 12V 60/55W
Żarówka H7 Plus 90 12V 55W
Napięcie (V)
12V
12V
12V
12V
12V
12V
12V
12V
12V
Moc (W)
55W
60/55W
55W
55W
60/55W
55W
55W
60/55W
55W
Końcówka
P14,5s
P43t
PX26d
P14,5s
P43t
PX26d
P14,5s
P43t
PX26d
Opakowanie
Kartonik SET 2szt.
Kartonik SET 2szt.
Kartonik SET 2szt.
Kartonik 1szt.
Kartonik 1szt.
Kartonik 1szt.
Blister 1szt.
Blister 1szt.
Blister 1szt.
16 | Bosch Autospec | nr 1/47 | 2013 | produkty
Przepływomierze
HFM7
klapowe. Mierzyły one ciśnienie
spiętrzania przepływu powietrza.
W przepływomierzach typu HFM (fot.
obok), czyli z grzaną warstwą, pomiar
masy przepływanego powietrza jest
dokonywany na podstawie różnic
temperatury. W zależności od temperatury zmienia się oporność w rezystorach umieszczonych po obu końcach
strefy grzejnej. Dzięki takiemu rozwiązaniu nie ma problemu z określeniem
Coraz większą uwagę przykłada się obecnie
kierunku przepływu powietrza.
do emisyjności spalin. Od 2014 roku planowane jest
Problem stanowią zanieczyszczenia
wprowadzenie kolejnej normy czystości spalin Euro 6.
oraz wilgoć zawarte w powietrzu. Aby
do elementu pomiarowego docierało
Aby móc sterować procesem spalania
nie przekraczającą 2%. Z powodu stale
ono jak najczystsze i suche, tak
tak, by w spalinach uzyskać jak
zmieniającego się obciążenia silnika
ukształtowano kanały dolotowe, by
najmniejszą ilość szkodliwych substan-
ulega zmianie także masa zasysanego
zmieniający się kierunek przepływu
cji, należy bardzo precyzyjnie określić
powietrza.
usuwał z powietrza zanieczyszczenia
skład mieszanki paliwowo-powietrz-
Pierwsze przepływomierze
oraz wodę (rys. Przepływ powietrza).
nej. Dlatego ilość zasysanego powietrza
z ruchomą klapą typu LMM pojawiły
Jednak każda zmiana kierunku
powinna być określona z dokładnością
się w 1972 r. Były to przepływomierze
przepływu powoduje wzrost ciśnienia
(rys. Spadek ciśnienia).
Przepływ powietrza
Wariant ID (Integrated Deflection)
zakładał zastosowanie specjalnej
kratki w rurze przepływowej na wlocie
do przepływomierza. Dzięki niej
strumień był odchylany tak, aby
pozbyć się zanieczyszczeń. Sam
element pomiarowy ma dodatkowy
kanał wylotowy stanowiący ochronę
przed zanieczyszczeniami oraz wodą.
Kolejny wariant RP (Reduce Pressure
Drop) miał zoptymalizowany kształt
samej obudowy czujnika przepływu,
Spadek ciśnienia
przekrój jego przypominał skrzydło
samolotu. Ponadto może występować
wersja z kratką wlotową oraz bez niej.
Ostatnim rozwiązaniem stosowanym w HFM7 było połączenie wariantu ID oraz RP. Nazwano je IP (Integrated Deflection and Reduced Pressure
Drop). Dzięki niemu spadek ciśnienia
zredukowano z 11 do 1 [mbar],
jednocześnie podnosząc skuteczność
oczyszczania przepływającego
powietrza z zanieczyszczeń i wody.
Kolejną zaletą przepływomierzy HFM7
są dwa rodzaje sygnałów: analogowy
oraz cyfrowy. Ułatwia to diagnostykę
przepływomierza.
Marcin Kiełczewski
produkty | nr 1/47 | 2013 | Bosch Autospec | 17
Zestaw Super Pro do naprawy
układu hamulcowego
Sprawność układu hamulcowego
Dla ułatwienia i przyspieszenia
pojazdu zależy w równym stopniu
napraw hamulca bębnowego, coraz
od każdego z jego elementów.
bardziej popularnego także w nowych
autach, Bosch przygotował zestaw
Dlatego bardzo ważne jest regularne
naprawczy wstępnie zmontowany, co
sprawdzanie wszystkich jego części.
skraca czas naprawy około 50%.
Nie każdy wie, że zużyte lub niespraw-
Zamawianie kompletnego zestawu jest
ne hamulce tylnej osi pojazdu negatyw-
znacznie prostsze i gwarantuje
nie wpływają na hamulce przedniej osi.
idealne dopasowanie wszystkich
Przyspieszają one zużycie elementów
elementów współpracujących. Każdy
układu hamulcowego przedniej osi,
zestaw zawiera regulator luzu, który
a w skrajnym przypadku mogą dopro-
w większości przypadków nie wystę-
wadzić nawet do ich uszkodzenia.
puje jako część zamienna, a jest
Lista zestawów naprawczych Super Pro
Numer zestawu
Zastosowanie
0.204.114.053
SEAT Cordoba, Ibiza, Toledo
0.204.114.156
RENAULT Kangoo
0.204.114.543
OPEL Astra, Corsa
0.204.114.546
VW Golf III, Polo, Vento
0.204.114.547
SEAT Arosa, VW Golf III, Lupo
0.204.114.554
DACIA Logan, Sandero
0.204.114.556
CITROEN Berlingo, Picasso, Xsara Picasso; PEUGEOT Partner, 306
0.204.114.582
DAEWOO Espero, Lanos OPEL Astra, Vectra
0.204.114.590
VW Passat
0.204.114.602
FIAT Punto; LANCIA Y
Cena netto
188,43 zł
348,28 zł
225,86 zł
200,05 zł
237,68 zł
255,76 zł
249,44 zł
227,30 zł
186,68 zł
259,15 zł
Sugerowane ceny detaliczne. Ceny mogą się różnić w zależności od dystrybutora.
Każdy zestaw Super Pro zawiera
● 2 komplety szczęk hamulcowych
● 2 cylinderki hamulcowe
● Regulator luzu (termoklip, jeśli
występuje)
● Dodatkowe elementy montażowe
(szpilki, blaszki, sprężynki, zapinki, itp.)
Zalety zestawu Super Pro
● Do 50% krótszy czas wymiany
● Idealnie dopasowane wszystkie
elementy współpracujące
● Prostsze i szybsze zamawianie dzięki
jednemu numerowi zamówieniowemu
● Łatwa wycena kosztów naprawy
● Oszczędność miejsca magazynowania
● Systemowość rozwiązania
– w połączeniu z bębnem stanowi
kompletny zestaw naprawczy hamulca
bębnowego
niezbędny do prawidłowego funkcjonowania hamulców tylnej osi. Należy
także wspomnieć o termoklipie. Jest
on niezmiernie ważny, gdyż zabezpiecza tylne koła przed zablokowaniem
podczas stygnięcia bębna hamulcowego. Nie występuje on oddzielnie,
a zakup używanego nie gwarantuje
poprawnego działania.
Marcin Kiełczewski
18 | Bosch Autospec | nr 1/47 | 2013 | produkty
VW Polo i Bosch
Firma Bosch jest dostawcą podzespołów do kilkudzie-
ka 2005 r. do grudnia 2009 r. – wraz z wykazem niektórych
sięciu marek samochodów produkowanych w Europie.
części zamiennych wytwarzanych do niego przez firmę
Warto sobie uświadomić jak wiele elementów z logo
Bosch. Obok nazwy produktów umieszczamy numery
Bosch znajduje się w każdym modelu.
katalogowe. W przypadku niektórych elementów są to
tylko przykłady, gdyż producent dokonywał zmian
W naszym cyklu prezentujemy samochód Volkswagen
konstrukcyjnych, a wraz z nimi zmieniały się numery
Polo z silnikiem wysokoprężnym o pojemności 1422 cm³
katalogowe. Dlatego dobór odpowiednich części możliwy
i mocy 59 kW/80 KM z okresu produkcji od październi-
jest przy użyciu katalogu Bosch.
16
15
11
17
10
19
9
5
8
4
2
1
6
3
26
13
20
25 24
22
27 21
7
18
12
28
14
23
1 Alternator (E4(>) 14V 50/120A)
●
Nr 0 124 515 022
2 Pasek klinowy wielorowkowy
●
(6PK 1180)
Nr 1 987 947 946
3 Rozrusznik (RF74-E25 12V (L))
●
Nr 0 001 123 012
4 Akumulator rozruchowy S5
●
(12V 77Ah 780A)
Nr 0 092 S50 080
5 Czujnik ciśnienia doładowania
●
(DS.-LDF6-T)
Nr 0 281 002 399
6 Przepływomierz masowy powietrza
●
(HFM 5-4.7)
Nr 0 281 002 531
7 Sonda regulująca lambda (LSU-4.93)
Nr 281 004 148
8 Pompowtryskiwacz (UIS/PDE)
(PDE-P1.5/75/380S314),
wyrób regenerowany
Nr 0 986 441 577
9 Pompa wielofunkcyjna, paliwo
i podciśnienie
Nr F 009 D02 799
●
●
●
10 Filtr przewodu paliwowego
●
Nr 0 450 906 500
11 Wkład filtra powietrza; silnik
●
Nr 1 457 433 575
12 Wkład filtra olejowego
●
Nr 1 457 429 192
13 Pasek zębaty/pompa wodna – komplet
●
Nr 1 987 948 526
14 Sonda regulująca lambda (LSU-4.93)
●
Nr 0 281 004 148
15 Pióro wycieraczki Aerotwin, spoiler,
●
komplet
Nr 3 397 118 974
16 Pióro wycieraczki Aerotwin,
●
szyba tylna
Nr 3 397 008 006
17 Filtr z węglem aktywnym we wnętrzu
pojazdu
Nr 1 987 432 357
18 Cylinder hamulca zasadniczego
Nr 0 986 480 820
19 Kombinacja agregat hydrauliczny/
sterownik, ABS/ASR
(ABS 8.0 M ASG MIT ASR FUNKTION)
Nr 265 232 252
●
●
●
20 Czujnik prędkości obrotowej koła,
●
przód
Nr 0 986 594 500
21 Czujnik prędkości obrotowej koła, tył
●
Nr 0 986 594 502
22 Okładziny hamulca tarczowego,
●
komplet, przód
Nr 0 986 424 723
23 Tarcza hamulcowa, przednia
●
Nr 0 986 479 036
24 Zestaw szczęk hamulcowych, tylnych
●
Nr 0 986 487 270
25 Okładziny hamulca tarczowego,
●
komplet, tył
Nr 0 986 494 053
26 Tarcza hamulcowa, tylna
●
Nr 0 986 478 868
27 Bęben hamulcowy, z tyłu
●
Nr 0 986 477 133
28 Cylinder sprzęgający, sprzęgło
●
Nr 0 986 486 060
technika | nr 1/47 | 2013 | Bosch Autospec | 19
Downsizing
– lekarstwo
na całe zło?
Lekarstwem na główną
wadę silnika
tłokowego, czyli niską
sprawność i w efekcie
duże zużycie paliwa,
ma być „downsizing”.
Pojęcie to oznacza „zmniejszenie wymiarów” i polega
na zastosowaniu rozwiązań technicznych, w których
wyniku mniejszy i lżejszy silnik osiąga parametry większego, przy mniejszym zużyciu paliwa i proporcjonalnie
zmniejszonej emisji toksycznych związków w spalinach.
Downsizing silników stał się powszechnym zjawiskiem,
wymagającym od kierowców zmiany przyzwyczajeń.
Trzeba zaakceptować fakt, że całkiem duży pojazd jest
napędzany silnikiem o pojemności 1 litra.
Dlaczego downsizing?
Producenci samochodów określają sprawność silników
tłokowych z zapłonem iskrowym na ok. 35%. Jest ona nie
dość, że niska, to dotyczy sprawności maksymalnej,
jednostki napędowe – dużą i małą. To stary pomysł, ale
osiąganej w wąskim zakresie obrotów i obciążeń. Silnik
nowością jest odłączanie dwóch cylindrów w silniku 4-cy-
uzyskuje najmniejsze jednostkowe zużycie paliwa (a więc
lindrowym, co zrealizował VW/Audi (silnik o objętości
najwyższą sprawność) przy obrotach nieco mniejszych
skokowej 1,4 l z bezpośrednim wtryskiem benzyny).
od osiąganych przy maksymalnym momencie obrotowym
Realizacja założeń downsizingu, a więc zmniejszenie
oraz przy ok. 80% obciążeniu. Konstruktorzy silników
objętości skokowej, doładowanie i wtrysk bezpośredni,
nieustannie wymyślają nowe rozwiązania, by osiągnąć te
dają znakomite rezultaty w większych silnikach. Dla
parametry. Z utrzymywaniem obrotów wału korbowego
przykładu, Ford w pierwszych, amerykańskich downsi-
w korzystnym zakresie nie ma problemu, gdyż można
zingowanych silnikach rodziny EcoBoost (2008 r.) zamie-
wykorzystać skrzynię biegów o wielu, nawet ośmiu,
nił dotychczasowy, wolnossący silnik 4,5 l V8 na EcoBo-
przełożeniach. By uzyskać wysokie obciążenie silnika,
ost 3,5 l V6. Dla kierowców zmiana ta była niezauważalna.
trzeba sięgnąć do bardziej wyrafinowanych środków.
Nowy, 6-cylindrowy silnik w układzie „V” miał wysoką
Proszę zauważyć, że do jazdy ze stałą prędkością,
kulturę pracy i co najważniejsze – zużywał o 20-30% mniej
np. 100 km/h, silnik pojazdu klasy średniej wytwarza moc
paliwa. To była sensacja! W 2010 r. Ford wprowadził więc
zaledwie 30 KM, gdyż większa nie jest potrzebna. Oczywi-
silniki z rodziny EcoBoost 1,6 l o mocy maksymalnej
ście, podczas przyspieszania auta lub jazdy pod górę
(150 KM i 180 KM) oraz EcoBoost 2,0 l (203 KM i 240 KM).
obciążenie silnika wzrasta, dlatego dysponuje on odpo-
Downsizing realizuje się również, zastępując silni-
wiednim nadmiarem mocy i momentu obrotowego. Nie
ki 4-cylindrowe 3-cylindrowymi. Wychodzi się z założe-
zmienia to faktu, że silnik iskrowy o mocy maksymalnej
nia, że „pozbycie się” jednego cylindra zmniejsza opory
około 150 KM w praktyce przez większą część jazdy
wewnętrzne jednostki napędowej, co pozwala na dalsze
wykorzystuje swoje możliwości w zaledwie 30%. Downsi-
ograniczenie zużycia paliwa. Silniki 3-cylindrowe mają
zing ma więc spowodować, by silnik w niemal każdych
również zmniejszoną objętość skokową, która dla jednego
warunkach pracował pod wysokim obciążeniem. Dlatego
cylindra wynosi od 250 do 500 ccm. Przykładem takiej
dotychczasowe, wolnossące silniki zastępowane są jednost-
jednostki napędowej jest silnik Forda EcoBoost 1.0.
kami napędowymi o małej objętości skokowej i, dla zachowania dotychczasowych parametrów, doładowane turbo-
EcoBoost, czyli ekologiczne doładowanie
sprężarką lub sprężarką mechaniczną. Ze względu
W konkursie na najlepszy silnik roku, Engine of the
na doładowanie, silniki poddane downsizingowi mają
Year 2012, zwyciężyła 3-cylindrowa, 12-zaworowa
bezpośredni wtrysk benzyny.
jednostka napędowa Forda, która z objętości skokowej
Konkurencyjnym do downsizingu jest pomysł z okre-
1,0 l uzyskuje 100 KM lub 120 KM mocy maksymalnej. To
sowym odłączaniem cylindrów w zależności od chwilowe-
najmniejszy silnik z rodziny EcoBoost, będący kwintesen-
go obciążenia silnika, dzięki czemu mamy jak gdyby dwie
cją idei downsizingu, według Forda. Zastąpił on dotych-
20 | Bosch Autospec | nr 1/47 | 2013 | technika
czasowe silniki o objętości 1,6 l, stosowane np. w popularnym modelu Focus.
W silniku tym zastosowano wiele interesujących
rozwiązań konstrukcyjnych zmniejszających zużycie
paliwa, chociaż kadłub jest tradycyjnie wykonany z żeliwa, a nie ze stopu aluminium. Rozrząd DOHC 12V (4
zawory na cylinder) ma bezpośredni napęd zaworów (bez
dźwigienek) paskiem zębatym zanurzonym w oleju.
Zdaniem producenta pozwoliło to na skrócenie długości
silnika przy zachowaniu wysokiej trwałości (jak w napędzie łańcuchowym) i niskim poziomie hałasu. Ciągła praca
paska w oleju zmniejsza tarcie między paskiem a kołami,
co sprzyja zmniejszeniu zużycia paliwa. Zastosowanie
Silnik EcoBoost 1.0 – pasek rozrządu zanurzony w oleju.
układu zmiennych faz rozrządu dla obu wałków rozrządu
wszystkim szybkie parowanie paliwa i przez to znaczne
(zaworów dolotowych i wylotowych) wydaje się oczywiste.
chłodzenie ścianek komory spalania. Pozwoliło to na uzy-
Zmiana kątów rozrządu realizowana jest hydraulicznymi,
skanie dość wysokiego stopnia sprężania – 10:1.
łopatkowymi regulatorami umieszczonymi w piastach
Wtryskiwacze paliwa umieszczone są niemal pionowo,
wałków rozrządu. By skrócić czas rozgrzewania jednostki
w środku komory spalania. Takie położenie wtryskiwacza,
napędowej, zdecydowano się na dwa oddzielne obwody
określane jako bezpośredni wtrysk II generacji, umożliwia
chłodzenia – głowicy i kadłuba. Bilans cieplny silnika
wtryskiwanie niewielkich dawek paliwa w okolice świecy
poprawiono też przez integrację kolektora wydechowego
zapłonowej i tym samym uzyskiwanie ubogiej mieszanki
z głowicą (wspólny odlew). Wykorzystanie pompy oleju
uwarstwionej przy niewielkich obciążeniach silnika. Są
o zmiennym wydatku uzależnionym od warunków pracy
też inne korzyści, takie jak lepsze spalanie ładunku, gdy
silnika zmniejsza obciążenie jednostki napędowej.
silnik jest zimny i zmniejszenie zjawiska osadzania się
Te rozwiązania są typowe dla współcześnie projektowanych silników poddanych downsizingowi. Bodaj
niespalonego paliwa na ściankach komory spalania.
Trzeba jednak zaznaczyć, że mimo pewnych wspól-
najbardziej interesującym pomysłem jest sposób wyrów-
nych cech, większe silniki rodziny EcoBoost różnią się
noważenia silnika, który z racji trzech cylindrów ma
od silnika 1.0, np. ukośnym umieszczeniem wtryskiwaczy
wysoki poziom drgań – zastosowano odpowiednio „niewy-
w komorze spalania, blokiem wykonanym ze stopu
równoważone” koła: zamachowe silnika i pasowe układu
aluminium czy łańcuchowym napędem wałków rozrządu.
rozrządu. Inżynierowie Forda są zdania, że wraz z odpowiednio dobranymi poduszkami zawieszenia silnika to
Mały też jest sprawny
wystarczy i można zrezygnować z wałka wyrównoważają-
Ford nie jest jedynym producentem wytwarzającym
cego, który zwiększa opory silnika. Aby zmniejszyć efekt
downsizingowane silniki 3-cylindrowe zastępujące
zwłoki w doładowaniu, wykorzystano turbosprężarkę
dotychczasowe silniki 4-cylindrowe. Dzisiaj mało kto
o małej średnicy turbin osiągającą do 250 tys. obr./min.
pamięta, że jednym z pierwszych downsizingowanych
Doładowanie turbosprężarką i bezpośredni wtrysk
silników 3-cylindrowych była badawcza jednostka
benzyny spowodowały nie
napędowa opracowana przez Mahle Powertrain i Bosch
tylko skuteczne wymieszanie paliwa z powietrzem w komorze
spalania, lecz przede
Tytuł Engine of the Year 2012
otrzymał 3-cylindrowy
silnik Forda EcoBoost
o pojemności 999 ccm
i mocy maks. 100 KM
przy 6000 obr./min.
(170 Nm przy 1400
obr./min.) lub 120 KM
przy 6000 obr./min. (200
Nm przy 1400 obr./min.).
Ma bezpośredni wtrysk
benzyny i jest doładowany
turbosprężarką (z chłodnicą
powietrza).
Silnik EcoBoost 1.0 – oddzielne obwody chłodzenia dla kadłuba
i głowicy regulują temperaturę silnika.
technika | nr 1/47 | 2013 | Bosch Autospec | 21
Silnik EcoBoost 1.0 – ma 4 zawory w każdym
cylindrze i układ zmiennych faz rozrządu dla obu
wałków rozrządu (zaworów dolotowych
i wylotowych), ale nie ma wałka wyrównoważającego.
Doładowany sprężarką wypornościową
benzynowy, 3-cylindrowy silnik Nissana DIG-S 1,2
pracuje w obiegu Atkinsona–Millera, a nie Otto.
Dwa silniki w jednym – 4-cylindrowy silnik Audi
1,4 l z odłączanymi dwoma cylindrami w zależności
od obciążenia. Po odłączeniu zbędnych cylindrów
trzeba w nich zamknąć wszystkie zawory, odłączyć
układ zasilania w paliwo i zapłon. Sprężanie i rozprężanie powietrza „zamkniętego” w cylindrach nie
powoduje istotnego zwiększenia strat cieplnych,
chociaż oporu ruchu tłoków nie da się wyeliminować. Sterowanie wzniosem zaworów realizowane
jest przez przesuwne tuleje z krzywkami o zerowym
i „normalnym” wzniosie.
Mahle Turbo Systems, która z pojem-
rozwiązaniem jest 3-cylindrowy,
jest przy średnich i dużych obciąże-
ności 1,2 l uzyskiwała moc maksymal-
z wtryskiem bezpośrednim benzyny
niach silnika, a wtrysk pośredni
ną 196 KM. Miała bezpośredni wtrysk
i doładowany sprężarką wyporno-
(do kanału dolotowego oddzielnymi
benzyny, 4 zawory (chłodzone
ściową (!) silnik Nissana 1,2 DIG-S (98
wtryskiwaczami) – przy rozruchu
sodem) w każdym cylindrze, dwie
KM) o zadziwiająco wysokim stopniu
i małych obciążeniach – wytwarzający
turbosprężarki, wodną chłodnicę
sprężania 13:1. Uzyskano go nie tylko
mieszankę homogeniczną
powietrza i inne kosztowne rozwiąza-
dzięki bezpośredniemu wtryskowi
(jednorodną).
nia. Odmianę tego silnika, zainstalo-
sprzyjającemu chłodzeniu wewnętrz-
wanego w VW Passacie, demonstro-
nemu silnika, lecz przede wszystkim
Wtrysk bezpośredni nie jest korzyst-
wano zresztą w 2011 roku na torze
dzięki takiemu ustawieniu faz
ny do tworzenia mieszanki paliwowo-
badawczym Boscha w Boxbergu.
rozrządu, by silnik pracował w obiegu
powietrznej przy małych obciąże-
Podczas jazdy tylko charakterystycz-
Atkinsona-Millera (a nie w obiegu
niach silnika ze względu na wzrost
ny dźwięk silnika 3-cylindrowego
Otto), który, mówiąc w pewnym
emisji tlenków azotu (NOx) podczas
sugerował, że auto nie jest napędzane
uproszczeniu, zakłada, że stopień
spalania mieszanki uwarstwionej.
silnikiem 1,8 Turbo.
rozprężania jest większy od stopnia
Nissan przekonuje, że wtrysk bezpo-
sprężania. W praktyce – zawory
średni jest również kosztowny
dolotowe zamykają się z opóźnieniem
i w tanich pojazdach należy stosować
– po ¼ skoku tłoka w fazie sprężania.
silnik z wtryskiem pośrednim, ale
Alternatywnym dla silnika
Forda 1.0 EcoBoost i interesującym
Ograniczeniem we wprowadzaniu
Doładowany sprężarką wypornościową benzynowy, 3-cylindrowy silnik Nissana DIG-S 1,2 pracuje
w obiegu Atkinsona–Millera, a nie Otto.
Dlaczego taka komplikacja?
z dwoma wtryskiwaczami w każdym
downsizingu jest spalanie stukowe.
cylindrze. Jest taniej i równie sku-
Są oczywiście odpowiednie zabezpie-
tecznie. Ostatnio dochodzą nas głosy,
czenia (kształt denka tłoka, regulacja
że w Unii Europejskiej będą wprowa-
zapłonu) i czujniki spalania stukowe-
dzone nowe, ostrzejsze normy hałasu
go, ostatnio pojawiła się nawet świeca
zewnętrznego pojazdów. Czy spełnią
zapłonowa z takim czujnikiem, ale
je auta z hałasującymi silnikami 3-cy-
granica stosowania downsizingu
lindrowymi, nie wiadomo. W osta-
wydaje się dość bliska. Nie dla Audi,
teczności powróci się do silni-
który wprowadził do produkcji
ków 4-cylindrowych na podstawie
silnik 1.8 TFSI z bezpośrednim
nowej, przekonującej teorii.
i pośrednim wtryskiem benzyny.
Ryszard Polit
Wtrysk bezpośredni realizowany
fot.: Newspress, Ford, Nissan, Audi
%H]SLHF]QHUR]ZLø]DQLH
SU]\Z\PLDQLHUR]U]øGX
=HVWDZ\ UR]U]øGX %RVFK ] SRPSø FLHF]\ FKĪRG]øFHM ]DZLHUDMø SDVHN UR]U]ø
GXQLH]EċGQHURONLSURZDG]øFHLQDSLQDMøFHSDVHNRUD]SRPSċFLHF]\1DMZ\Ŗ
V]HMMDNRļFLUR]ZLø]DQLHGRVWDUF]DMøFHZV]\VWNLHNRPSRQHQW\GODSURIHVMRQDOQHM
LEH]SLHF]QHMZ\PLDQ\XNĪDGXUR]U]øGX