Gospodarka Kirgistanu

Gospodarka Kirgistanu
2016-01-29 09:26:47
2
Gospodarka Kirgistanu
Gospodarka
Gospodarka Republiki Kirgiskiej jest najbardziej otwarta ze wszystkich w Azji Środkowej i silnie uzależniona od
eksportu złota. Najważniejszym sektorem jest rolnictwo.
Kirgizja, posiadająca jedynie niewielkie złoża gazu ziemnego i ropy naftowej, musi je importować. Import ten
odbywa się w zamian za dostawy energii wytwarzanej przez kirgiskie hydroelektrownie. Czerpią one swą moc z
wielkiego bogactwa naturalnego Kirgizji, jakim są obfite zasoby energii wodnej, wspomagające rozwój
przemysłowy kraju i stanowiące podstawowy towar eksportowy do innych państw Azji.
Najcenniejszym zasobem naturalnym Kirgizji, obok energii wodnej, jest złoto. Wydobywa się je w kopalniach w
zachodniej części kraju i w znacznych ilościach eksportuje.
Ponieważ gospodarka tego kraju jest silnie uzależniona od eksportu złota, to kluczowe znaczenie ma kondycja
największego projektu wydobycia złota Kumtor, kontrolowanego przez kanadyjska spółkę Centerra. Na Kumtor w
2012 r. przypadało ok. 20 proc. wartości produkcji przemysłowej kraju.
Kirgizja należy do światowej czołówki pod względem wydobycia rtęci. Wydobywa się tu również niewielkie ilości
antymonu, węgla kamiennego i brunatnego, bizmutu, ołowiu, wolframu, uranu oraz cynku.
Na terenie Kirgizji występują także zasoby surowców budowlanych, takie jak: granit, gips, marmur, wapń, glina i
piasek.
Kryzys polityczny i konflikt etniczny w kraju z 2010 r. negatywnie wpłynęły na aktywność ekonomiczną w kraju.
W konsekwencji trudności finansowych oraz dużego zadłużenia kraj zależny jest od zagranicznych donorów.
Obecnie ściśle współpracuje z Międzynarodowym Funduszem Walutowym przy formułowaniu polityki
gospodarczej. Władze wprowadziły m.in. zmiany w polityce podatkowej i administrowaniu podatkami aby
polepszyć ściągalność podatków i efektywność ich wydatkowania.
Strategia zrównoważonego wzrostu Kirgiskiej Republiki na lata 2013-2017, przyjęta w 2013 roku zakłada, że
priorytetami rządu są: poprawa klimatu inwestycyjnego i walka z korupcją. Postawiono też na rozwój
strategicznych sektorów gospodarki: rolnictwa i przemysłu spożywczego, energetyki, sektora wydobywczego,
transportu oraz turystyki.
Głównym wyzwaniem kirgiskich władz jest utrzymanie stabilności makroekonomicznej kraju i uzdrowienie
finansów publicznych. Istotnym elementem tej polityki jest dywersyfikacja gospodarki i zmniejszenie jej
zależności od wydobycia złota i pomocy zewnętrznej, oraz rozwój sektora prywatnego, na którym można byłoby
oprzeć wzrost gospodarczy w kraju.
W Kirgistanie większość zawodowo czynnych obywateli zatrudniona jest w rolnictwie i usługach. Dużym
problemem gospodarki jest szara strefa, w której - jak się szacuje - wytwarza się dobra i usługi o wartości
sięgającej połowy oficjalnej wartości PKB.
Główne sektory
Najważniejszą dziedziną gospodarki Kirgizji jest rolnictwo. Udział rolnictwa w strukturze PKB kraju wynosi 25
proc., dając zatrudnienie 1/3 ludności kraju.
Głównymi producentami produktów rolnych w Kirgizji są indywidualne gospodarstwa i grupy producenckie,
wytwarzające ponad 95 proc. wszystkich towarów. Obecnie w kraju istnieje około 60 tys. gospodarstw rolnych i
3
ponad 600 różnego rodzaju stowarzyszeń i zrzeszeń branżowych. Całkowita powierzchnia gruntów rolnych
wynosi 1,4 mln ha.
Mieszkańcy Kirgizji uprawiają głównie pszenicę, ziemniaki, buraki cukrowe i tytoń.
Główną rolę w przemyśle odgrywa metalurgia metali kolorowych i przemysł wydobywczy, na które przypada
około 60 proc. produkcji przemysłowej. Największe znaczenie ma wydobywanie złota ze złoża Kumtor,
zapewniające ponad 40 proc. eksportu kraju. Strategiczne znaczenie ma również kompleks wodno-energetyczny,
będący drugim źródłem wpływów z eksportu.
Rocznie w Kirgizji wydobywa się około 75-100 tys. ton ropy naftowej, co tylko częściowo zabezpiecza potrzeby
kraju. Ważną rolę odgrywa też przemysł spożywczy.
Jedną z najważniejszych gałęzi przemysłu jest energetyka. Po Rosji i Tadżykistanie, Kirgizja ma największe
zasoby energii wodnej na jednego mieszkańca spośród krajów WNP. Wydajność strumieni górskich w Kirgizji
szacuje się na około 142 mld kWh rocznie, zaś łączne zasoby hydroenergetyczne na ok. 163 mld KWh rocznie.
W Kirgizji działa dziewięć elektrowni, których łączna moc wynosi 3.646 megawatów. Siedem z nich to elektrownie
wodne o mocy 2.918 megawatów, a dwie - elektrownie cieplne.
Kirgizja eksportuje energię elektryczną do Kazachstanu, Uzbekistanu, Tadżykistanu i Chin, w ilości 2 – 2,5 mld
KWh rocznie. Główny producent energii elektrycznej „KyrgyzEnergo” został podzielony na kilka mniejszych firm,
specjalizujących się w produkcji, transmisji i dystrybucji energii. Nas rynku kirgiskim jest czterech głównych
dystrybutorów energii elektrycznej: JSC „Severelectro”, które zaopatruje region Biszkieku, Czuj i Talas; JSC
„Vostokelectro”, zaopatrujące region Issyk – Kul i Naryn, JSC „Oszelectro”, które obsługuje region Osz oraz JSC
„Dżalalabadelectro”, zajmujące się dystrybucją energii w rejonie Dżalalabadu. Sektor energetyczny jest
całkowicie otwarty dla inwestorów zagranicznych. Zgodnie z obowiązującym prawem mogą oni swobodnie
inwestować w tę gałąź przemysłu, budować nowe elektrownie, sprzedawać energię elektryczną w kraju oraz za
granicą.
Ze względu na walory krajobrazowe, Kirgizja ma duży potencjał dla rozwoju turystyki.
4