berbisdorf dziwiszów

BERBISDORF
DZIWISZÓW
Schloß Berbisdorf, Foto: Paweł Lipiński, 2001
Pałac Dziwiszów, zdjęcie: Paweł Lipiński, 2001 r.
Muzeum Okręgowe w Jeleniej Górze, Jelenia Góra
Über die Geschichte der beiden Schlösser von Berbisdorf ist nur wenig bekannt. Das Schloß in Nieder-Berbisdorf
weist mindestens drei unterschiedliche Bauphasen auf. Der ersten, vermutlich in die Renaissance zu datierenden,
ist der mächtige, heute dreigeschossige
Schloß Berbisdorf, Federzeichnung aus der verlorengegangenen
Topographie des Herzogtums Jauer von F. B. Werner, um 1750
Zamek Dziwiszów, rysunek piórkiem z utraconej topografii
księstwa jaworskiego F.B. Wernera, ok. 1750 r.
Arne Franke, Görlitz
Gebäudekubus zuzuordnen. Eine verlorengegangene Grafik von F.B. Werner
zeigte eine Dreiflügelanlage mit Wirtschaftshof und Gartenanlage. Die Fassade des Hauses war ursprünglich
reich mit Sgraffitodekorationen versehen, wie eine Bauuntersuchung um
1980 belegt. Eine kurz vor 1750 entstandene Grafik zeigt im Hintergrund
einen Schloßbau, der der heutigen Kubatur nahekommt. Der L-förmige Bau
ist von Pilastern gegliedert und durch
zwei geschweifte Zwerchhausgiebel
akzentuiert. 1778 wurde der Baukörper in klassizistischem Stil umgebaut
und um ein Mezzaningeschoß erhöht.
Der östliche Seitenflügel wurde durch
einen dreiachsigen Mittelrisalit erweitert.
Über das schlichte Herrenhaus im
Oberdorf ist nahezu nichts bekannt.
Der Bau ist ebenfalls durch den Grafiker Werner überliefert. Auch dieses
Wohnhaus, hier noch mit einem Walmdach abgeschlossen, ist von einer Hofanlage eingefaßt. Seitlich des Hauses
standen zwei turmartige Risalite, die
möglicherweise auf einen älteren Bauzustand zurückgehen. Die heute erhaltene Kubatur des Gebäudes mit abschließendem Mansarddach und die
Fensterformen lassen auf einen Umbau
des Gebäudes im Spätbarock schließen.
Beide Gebäude wurden nach dem Krieg
als Wirtschaftshöfe bzw. als Verwaltungssitze und Wohnungen der dazugehörigen landwirtschaftlichen Produktionsgenossenschaften genutzt, stehen aber heute leer.
Historia obu pałaców w Dziwiszowie
jest mało znana. W pałacu w Dziwiszowie Dolnym można rozpoznać przynajmniej trzy różne fazy budowy. W
pierwszej fazie, prawdopodobnie w
okresie renesansu, powstała obecnie
trzykondygnacyjna potężna bryła budynku. Zaginiona rycina F. B. Wernera
ukazuje założenie trzyskrzydłowe z zabudowaniami gospodarczymi i ogrodem. Fasada dworu była pierwotnie bogato dekorowana sgrafitti, co wykazały
badania przeprowadzono około roku
1980. Powstała krótko przed rokiem
1750 rycina ukazuje w tle pałac, którego sylwetka jest podobna do dzisiejszego budynku. Budowla w kształcie litery
L jest podzielona pilastrami i zaakcentowana dwiema łukowatymi facjatkami. W roku 1778 budynek został przebudowany w stylu klasycystycznym i
podwyższony o mezzanino. Wschodnie
skrzydło boczne zostało poszerzone o
trójosiowy ryzalit.
Das Schloß in Berbisdorf
Pałac w Dziwiszowie
Hirschberger Heimatstube, Alfeld/Leine
O prostej w formie rezydencji położonej w górnej wsi wiadomo bardzo
niewiele. Jak wyglądał budynek wiemy
również dzięki grafikowi Wernerowi.
Także ten dwór, tutaj jeszcze przekryty
dachem czterospadowym, jest otoczony
zabudowaniami dziedzińca. Po bokach
budynku znajdowały się dwa ryzality w
kształcie wieży, prawdopodobnie pozostałości po starszych zabudowa-
Das Herrenhaus in Berbisdorf, Foto: Arne Franke, 1998
Dwór w Dziwiszowie, zdjęcie: Arne Franke, 1998 r.
Arne Franke, Görlitz
niach. Do dzisiaj zachowany kształt budynku z dachem mansardowym jak
również kształt okien pozwalają
zakładać przebudowę budynku w okresie późnego baroku.
Oba budynki były wykorzystywane po
wojnie jako zabudowania gospodarcze
wzgl. jako siedziba administracji i budynki mieszkalne rolniczej spółdzielni
produkcyjnej, ale dzisiaj stoją niezagospodarowane.