schloss schildau pałac wojanów

SCHLOSS SCHILDAU
PAŁAC WOJANÓW
Schloß Schildau, Foto: Paweł Lipiński, 2001
Pałac Wojanów, zdjęcie: Paweł Lipiński, 2001 r.
Muzeum Okręgowe w Jeleniej Górze, Jelenia Góra
Die Herren von Schildau wurden 1281
urkundlich erstmals erwähnt. Seit
1299 war Schildau im Besitz der Familie von Zedlitz. Mit der Errichtung eines Neubaues durch Nikolaus von Zedlitz und Nimmersath 1603 wird ein erstes Baudatum genannt. Christoph von
Zedlitz erneuerte 1667 das Schloß nach
den Zerstörungen im Dreißigjährigen
Krieg. 1754 erwarb es der Kaufmann
Daniel Gottlieb von Buchs. Er ließ das
renaissancezeitliche Schloß modernisieren und überformte es barock.
Schloß Schildau, um 1909
Pałac Wojanów, ok. 1909 r.
Robert Weber: Schlesische Schlösser, Breslau 1905–1910
1831 kaufte der kurländische Geheime
Justizrat Karl Albrecht Ike Schloß Schildau und ließ es in die heutige markante Erscheinungsform mit vier erhöhten
Ecktürmen umbauen. 1839 erwarb der
preußische König Friedrich Wilhelm
lll. den Besitz, um ihn seiner Tochter,
Prinzessin Luise, der Gattin des Prinzen Friedrich der Niederlande, zu
schenken. Sie ließ die Gartenfassade
mit reicheren neogotischen Architekturdetails verändern. Den Bober entlang, direkt gegenüber von Schloß
Lomnitz, legte Peter Joseph Lenné einen ausgedehnten Landschaftspark an.
Prinzessin Luises Tochter Marie erbte
den Besitz. Sie ließ 1906 das Schloß umfassend renovieren, verkaufte es aber
1908. 1925 erwarb es der Konsul Dr.
Kurt Effenberg. Er blieb Eigentümer
bis zur Enteignung 1945.
Unzerstört, aber seiner Ausstattung beraubt, überlebte das Schloß den Zweiten Weltkrieg. Danach wurde es als Verwaltungsgebäude eines staatlichen
Landwirtschaftsbetriebes, zeitweise
auch als Ferienheim genutzt. Aufgrund
des schlechten Bauzustandes stand es
später leer und verfiel, bis es um 1995
eine polnisch-italienische Eigentümergemeinschaft erwarb, die es derzeit renovieren läßt.
Panowie na Wojanowie zostali po raz
pierwszy wymienieni w dokumentach
w roku 1281. Od 1299 Wojanów znajdował się w posiadaniu rodziny von
Zedlitz. Przy okazji wznoszenia nowej
budowli przez Nikolausa von Zedlitz i
Nimmersath w roku 1603 zostaje wymieniona po raz pierwszy data związana z budową. W roku 1667 Christoph
von Zedlitz odnowił pałac po zniszczeniach z okresu wojny trzydziestoletniej.
W roku 1754 nabył go kupiec Daniel
Gottlieb von Buchs. Na jego polecenie
przeprowadzono modernizację renesansowego pałacu i przebudowano go
w stylu barokowym.
W 1831 pałac kupił kurlandzki tajny
radca Karl Albrecht Ike i polecił go
przebudować w obecnym kształcie z
czterema podwyższonymi wieżami narożnymi. W 1839 posiadłość nabył król
pruski Fryderyk Wilhelm III, aby podarować ją swojej córce, księżniczce Luizie, żonie księcia Fryderyka Niderlandzkiego. Poleciła ona przebudować
fasady od strony ogrodu i przyozdobienie jej neogotyckimi detalami architektonicznymi. Wzdłuż Bobru, bezpośrednio naprzeciwko pałacu w Łomnicy, Pe-
Der Ballsaal in Schloß Schildau, 1982
Sala balowa w pałacu Wojanów, 1982 r.
Wojewódzki Oddział Służby Ochrony Zabytków, Delegatura w Jeleniej Górze, Jelenia Góra
ter Joseph Lenné założył rozległy park
krajobrazowy. Córka księżniczki Luizy
Maria odziedziczyła tę posiadłość. W
roku 1906 przeprowadziła obszerne
prace renowacyjne w pałacu, ale w roku 1908 sprzedała go. W 1925 pałac nabył konsul dr Kurt Effenberg. Pozostał
jego właścicielem do momentu wywłaszczenia w roku 1945.
Pałac przetrwał drugą wojnę światową
w stanie niezniszczonym, ale pozbawiony swojego wyposażenia. Później
był użytkowany jako budynek administracyjny Państwowego Gospodarstwa
Rolnego, przez jakiś czas służył również jako ośrodek kolonijny. W związku
ze złym stanem budynku stał opustoszały i popadał w ruinę, aż w roku 1995
nabyła go polsko-włoska wspólnota
właścicieli, która obecnie przeprowadza prace renowacyjne.