integracja z UE

PLAN
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Integracja Polski z Unią Europejską – Wstęp
Krótka historia i ogólne informacje o UE
Sposób funkcjonowania UE
Cele integracji Polski z UE
Droga Polski do UE
Zespół Negocjacyjny w Sprawie Negocjacji o Członkostwo RP
w UE
7. Korzyści i koszty przystąpienia Polski do UE
8. Zakończenie
1. Integracja Polski z Unią Europejską – Wstęp
Unia Europejska jest największą gospodarczo-polityczną organizacją
międzynarodową na obszarze Europy. Integracja Europy i rozszerzenie UE
są najwaŜniejszym i globalnym wyzwaniem dla społeczeństw i gospodarki
państw europejskich. W UE było 15 państw członkowskich, a 1 maja 2004
przystąpiło 10 nowych państw, m.in. Polska.
Polska, to tradycyjny chrześcijański kraj, po wymianie systemu
społecznego w 1989 r. ciągle stara się ponownie wrócić do rodziny
europejskiej. Członkostwo w Unii Europejskiej stało się strategicznym
celem tego kraju. Powinno ono wzmocnić międzynarodową pozycję Polski
w gospodarce światowej i w istotny sposób wpłynąć na przyspieszenie
dynamiki rozwoju gospodarczego oraz zwiększenie korzyści
ekonomicznych, płynących z uczestnictwa w europejskim ładzie
ekonomicznym. Polska nie była silnym gospodarczo krajem. Integracja z
Unią równieŜ wiązać się będzie z ustępstwami Polski na rzecz innych
członków. Nie zawsze to będzie korzystne dla samej Polski. Czy wstąpienie
do UE to szansa czy zagroŜenie dla Polski? Ten temat w Polsce teŜ jest
bardzo gorący.
2. Krótka historia i ogólne informacje o UE
Głównym celem rozpoczętego wkrótce po zakończeniu drugiej wojny
światowej procesu integracji europejskiej była odbudowa gospodarcza
powojennej Europy oraz zapewnienie pokoju i dobrobytu na kontynencie.
9 maja 1950 roku francuski minister spraw zagranicznych Robert
Schuman, czerpiąc inspirację z idei Jeana Moneta, zaproponował
utworzenie ponadnarodowej instytucji europejskiej, mającej na celu
koordynację produkcji węgla i stali. Inicjatywa Schumana, która przybrała
formę deklaracji, wykraczała jednak zdecydowanie poza sektor węgla i
stali, mając na celu zachowanie pokoju poprzez utworzenie wspólnoty
państw, współpracujących ze sobą politycznie i gospodarczo.
Na inicjatywę Schumana odpowiedziało pozytywnie sześć państw
europejskich: Francja, Niemcy, Włochy, Belgia, Holandia i Luksemburg,
które 18 kwietnia 1951 roku podpisały Traktat Paryski, powołujący do
Ŝycia Europejską Wspólnotę Węgla i Stali.
Kolejnym etapem w procesie integracji "szóstki" było podpisanie w maju
1952 roku Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Obronną,
której celem była stopniowa integracja sił zbrojnych państw członkowskich
EWWiS i ustanowienie wspólnej armii europejskiej.
W wyniku sprzeciwu francuskiego Zgromadzenia Narodowego traktat nie
wszedł jednak w Ŝycie. Okazało się, Ŝe proces integracji europejskiej moŜe
postępować w obszarach mniej wraŜliwych dla suwerenności narodowej.
Państwa członkowskie EWWiS skoncentrowały się więc na tematyce
gospodarczej. 25 marca 1957 r. sześć państw załoŜycielskich EWWiS
podpisało Traktaty Rzymskie ustanawiające Europejską Wspólnotę
Gospodarczą (EWG) oraz Europejską Wspólnotę Energii Atomowej.
Głównym celem EWG było utworzenie obszaru gospodarczego, opartego
na swobodnym przepływie towarów, usług, ludzi i kapitału. Do Wspólnoty
przystępowały kolejne państwa: Wielka Brytania, Irlandia, Dania (1973
r.), Grecja (1981 r.), Hiszpania i Portugalia (1986 r.) oraz Austria,
Szwecja i Finlandia (1995 r.). Do nadania dynamiki procesowi
integracyjnemu przyczyniło się przyjęcie w 1986 r. Jednolitego Aktu
Europejskiego, który wprowadził zmiany do traktatów załoŜycielskich,
usprawniając proces podejmowania decyzji oraz ustalając kalendarium
utworzenia jednolitego rynku.
Kolejnym niezwykle istotnym etapem było podpisanie w 1992 r. w
Maastricht Traktatu o Unii Europejskiej, w którym ustalono takŜe kryteria i
kalendarium tworzenia unii walutowej. Dotychczas przystąpiło do niej 12
spośród 15 państw UE; z początkiem 2002 r. waluty narodowe zastąpiono
w nich wspólnym pieniądzem - euro. W 1997 r. przyjęto Traktat
Amsterdamski, a w grudniu 2000 r. uzgodniono Traktat Nicejski, które
wprowadzały dalsze zmiany do traktatów załoŜycielskich i Traktatu o Unii
Europejskiej, ustanawiając m.in. mechanizm tzw. wzmocnionej współpracy
oraz wprowadzając zmiany instytucjonalne przygotowujące Unię do
przyjęcia nowych członków.
3. Sposób funkcjonowania UE
Dzisiaj na terytorium Unii Europejskiej o zasięgu ponad 4,3 mln. km kw.
mieszka prawie 497,5 mln obywateli. W 2007 r. wielkość PKB na jednego
obywatela UE osiągnęła 26 800 €.
Sposób funkcjonowania UE regulują traktaty zatwierdzone przez wszystkie
państwa członkowskie. Organami stanowiącymi prawo są Rada Unii
Europejskiej, w której skład wchodzą przedstawiciele wszystkich państw
członkowskich oraz Parlament Europejski wybierany bezpośrednio przez
obywateli UE. Głównym organem wykonawczym jest Komisja Europejska,
która ponadto posiada wyłączne prawo inicjatywy ustawodawczej i wdraŜa
w Ŝycie decyzje podejmowane przez państwa członkowskie. Na straŜy
przestrzegania prawa wspólnotowego stoi Trybunał Sprawiedliwości.
Kontrolę budŜetu wspólnotowego - którego dochody stanowią wpłaty
przekazywane przez państwa członkowskie oraz część wpływów z podatku
VAT i ceł - sprawuje Trybunał Obrachunkowy.
Współpraca w ramach UE obejmuje szeroki zakres zagadnień - od
rolnictwa, poprzez politykę handlową, regionalną, badawczo-rozwojową do
współpracy wymiarów sprawiedliwości i wspólnej polityki zagranicznej.
Unia podejmuje jednak działania tylko w tych obszarach, w których
państwa członkowskie udzieliły jej kompetencji. Celem działania Unii jest
zapewnienie harmonijnego wzrostu gospodarczego, niwelowanie róŜnic w
rozwoju poszczególnych państw i regionów oraz poprawa Ŝycia obywateli.
4. Cele integracji Polski z Unią Europejską
Polska naleŜy do europejskiego obszaru kulturowego, politycznego i
gospodarczego od ponad tysiąca lat. Podziela podstawowe europejskie
wartości, które współtworzyła, a których kontynuacją są wartości i cele,
jakimi kierowały się państwa członkowskie ustanawiające Wspólnoty, a
następnie Unię Europejską. Ich wyrazem są traktaty załoŜycielskie i
następujące po nich: Jednolity Akt Europejski, Traktat z Maastricht i
Traktat Amsterdamski. Demokratyczny system rządów, poszanowanie
praw człowieka, otwartość i pluralizm oraz gospodarka rynkowa są
najlepszymi wytycznymi dla organizacji społeczeństwa.
Polska dzieli z Unią Europejską zarówno wartości oparte na wspólnym
fundamencie dziedzictwa chrześcijańskiego, jak i przekonanie, Ŝe u
podstaw integracji europejskiej leŜą zasady równości, solidarności i
pomocniczości. Proces integracji Polski z Unią Europejską jest czynnikiem
sprzyjającym zakorzenieniu tego kraju w demokracji - integruje go
bowiem nie tylko politycznie ale i gospodarczo. Członkostwo Polski w Unii
Europejskiej będzie gwarancją nie tylko pełnego uczestnictwa w Ŝyciu
Europy, lecz takŜe wolności dla obywateli.
Wkład Polski w likwidację systemu komunistycznego był takŜe wkładem w
budowę nowej, zjednoczonej Europy. Polska była pierwszym krajem w
Europie Środkowej i Wschodniej, który wstąpił na drogę budowy
demokracji i gospodarki wolnorynkowej w 1989 roku. Konsekwencją
przemian z "Jesieni Ludów" jest suwerenna decyzja Polski o uczestnictwie
w procesie integracji Europy, która zmierza do ostatecznego zakończenia,
narzuconego wbrew woli narodów, podziału kontynentu oraz nadrobienia
strat poniesionych w wyniku tego podziału.
Strategia integracji Polski z Unią Europejską wynika z polskiej racji stanu.
Przygotowania do udziału w procesie integracji europejskiej od samego
początku są nierozerwalnie związane z polskimi przemianami. Integracja
naszego kraju ze strukturami Unii Europejskiej ma słuŜyć przyspieszeniu
reform ustrojowych, zapewnieniu bezpieczeństwa i osiągnięciu dobrych
warunków dla rozwoju naszego kraju. Korzyści wynikające z członkostwa
w Unii Europejskiej mają charakter polityczny, gospodarczy i społeczny.
Korzyści natury gospodarczej, to udział w Jednolitym Rynku UE ze
swobodą przepływu towarów, usług, kapitału i ludzi, to dostęp do
funduszy strukturalnych, a takŜe zwiększony napływ inwestycji i nowych
technologii. Rozszerzający się rynek europejski, oparty na jednolitych
zasadach funkcjonowania, będzie sprzyjał przyspieszonemu rozwojowi
cywilizacyjnemu.
Korzyści natury społecznej, to zbliŜanie Polski do standardów europejskich
w dziedzinie bezpieczeństwa wewnętrznego, bezpieczeństwa i godziwych
warunków pracy, ochrony środowiska i - generalnie - wyŜsza jakość Ŝycia.
Korzyści społeczne wynikać będą z perspektywy otwarcia granic, swobody
osiedlania się i podejmowania działalności gospodarczej.
Część nieuchronnych kosztów kojarzonych z integracją, tak naprawdę jest
kosztami koniecznych reform, bez których Polska nie moŜe się w
przyszłości rozwijać.
5. Droga Polski do UE
Polska do 1989 roku naleŜała do konkurencyjnej w stosunku do EWG Rady
Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (RWPG). Jeszcze przed jej
rozwiązaniem, we wrześniu 1988 r., nawiązała stosunki dyplomatyczne ze
Wspólnotami. 19 września 1989 roku podpisano umowę Polska-EWG.
26 lutego 1990 roku pierwszym ambasadorem Polski przy Komisji
Wspólnot Europejskich został Jan Kułakowski. Nieco później, 25 maja
1990 r. Polska złoŜyła oficjalny wniosek o rozpoczęcie negocjacji umowy o
stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi. Umowa taka, znana pod
nazwą Układu Europejskiego, została podpisana 16 grudnia 1991 roku, a
weszła w Ŝycie 1 lutego 1994 roku (część handlowa – 2 lata wcześniej).
W 1993 r. na szczycie Rady Europejskiej w Kopenhadze ustalono
polityczno-ekonomiczne kryteria (kryteria kopenhaskie), jakie musiały
spełnić państwa Europy Środkowo-Wschodniej, aby mogły ubiegać się o
przystąpienie do Unii. Oficjalny wniosek o członkostwo Polska złoŜyła 8
kwietnia 1994 roku w Atenach.
8 sierpnia 1996 roku powołano Komitet Integracji Europejskiej. 28
stycznia 1997 roku uchwalono Narodową Strategię Integracji.
Podczas posiedzenia Rady Europejskiej w Luksemburgu w grudniu 1997 r.
zapadła decyzja o podjęciu negocjacji członkowskich z sześcioma
państwami: Polską, Węgrami, Czechami, Słowenią, Estonią i Cyprem –
tzw. grupa luksemburska. Polska rozpoczęła negocjacje 31 marca 1998
roku. Negocjacje poprzedził tzw. screening czyli przegląd zgodności prawa
wewnętrznego z prawem wspólnotowym.
Wszystkie sprawy związane z integracją Polski z UE koordynował
utworzony w październiku 1996 r. Komitet Integracji Europejskiej.
Negocjacje w imieniu rządu prowadził Pełnomocnik Rządu do spraw
Negocjacji o Członkostwo Polski w Unii Europejskiej. Od marca 1998 r. był
nim Jan Kułakowski. W październiku 2001 r. zastąpił go Jan Truszczyński.
Na szczycie w Kopenhadze, zakończonym 13 grudnia 2002 r., ówczesny
rząd Leszka Millera sfinalizował negocjacje. 16 kwietnia 2003 r. Polska
podpisała traktat akcesyjny. Referendum w sprawie członkostwa odbyło
się w dniach 7-8 czerwca 2003. W jego wyniku Polska, razem z
pozostałymi z dziewięcioma innymi krajami, wstąpiła do Unii 1 maja 2004
roku.
6. Zespół Negocjacyjny w Sprawie Negocjacji o Członkostwo RP w
UE
Odpowiadając na gotowość Unii Europejskiej do rozszerzenia, w marcu
1998 premier Jerzy Buzek powołał pełnomocnika rządu do spraw
negocjacji o członkostwo RP w Unii Europejskiej oraz Zespół Negocjacyjny
w Sprawie Negocjacji o Członkostwo RP w Unii Europejskiej. Głównym
negocjatorem i przewodniczącym Zespołu Negocjacyjnego został Jan
Kułakowski. 28 czerwca 1998 roku Rada Ministrów RP przyjęła Narodowy
Program Przygotowania do Członkostwa w Unii Europejskiej (NPPC), który
wyznacza kierunek koniecznych działań dostosowawczych oraz określa
harmonogram ich realizacji w latach 1998-2002.
Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami negocjacje akcesyjne rozpoczęły się
31 marca 1998 roku. W ciągu roku 1999 prowadzone były sukcesywnie
kolejne fazy negocjacji w wielu obszarach problemowych. W lipcu tego
roku Komisja Europejska podjęła decyzję o przyznaniu środków na pomoc
strukturalną w formie programu ISPA oraz o pomocy finansowej na rzecz
rolnictwa - SAPARD.
Od 7 grudnia do 11 grudnia 2000 na zgromadzeniu w Nicei przywódcy
Piętnastki uznali, Ŝe od daty wejścia w Ŝycie Traktatu Nicejskiego Unia
będzie w stanie powitać nowe państwa, gdy tylko będą zdolne do
sprostania obowiązkom, wynikającym z członkostwa. W pierwszym dniu
szczytu do Nicei przyjechali równieŜ szefowie rządów państw
kandydujących (m.in. premier Jerzy Buzek). W wyniku zatwierdzonej na
szczycie reformy UE, której celem było dostosowanie instytucji UE do
przyjęcia 12 nowych państw; Polska otrzymała 27 na 345 głosów w
przyszłej Radzie Ministrów i 50 miejsc w 732 - osobowym Parlamencie
Europejskim. TuŜ po przystąpieniu do Unii Polska, tak jak kaŜde państwo
UE, będzie miała jednego komisarza. Po przyjęciu wszystkich 12 państw
liczba komisarzy zostanie ograniczona do liczby mniejszej niŜ 27.
23 października 2001 Jan Truszczyński zastąpił na stanowisku głównego
negocjatora Jana Kułakowskiego. A 2 listopada 2001 Danuta Hubner,
dotychczas sekretarz wykonawczy Europejskiej Komisji Gospodarczej
Narodów Zjednoczonych, została sekretarzem stanu w MSZ ds. integracji
europejskiej. Zakres kompetencji nowej minister obejmuje całość spraw
europejskich w MSZ i Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej. Jako
szefowa Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej zmieniła na tym
stanowisku Jacka Saryusz-Wolskiego.
W grudniu 2001 roku szczyt Unii Europejskiej w Laeken pod Brukselą
zamieścił w dokumencie końcowym listę 10 krajów kandydujących do UE,
w tym Polskę, które mają szansę na członkostwo w 2004 roku. ?Rada
Europejska (zgromadzenie przywódców Piętnastki) zgadza się z Komisją
Europejską, która uwaŜa, Ŝe jeŜeli obecne tempo negocjacji i reform w
państwach kandydujących zostaną utrzymane, Cypr, Czechy, Estonia,
Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia i Węgry mogłyby być
gotowe" - czytamy w przyjętym dokumencie.
Zdanie następuje po zapewnieniu, Ŝe "UE jest zdeterminowana, Ŝeby do
końca 2002 roku doprowadzić do pomyślnego końca negocjacje
członkowskie z krajami kandydującymi, które są gotowe, tak Ŝeby te kraje
mogły wziąć udział w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2004 roku
jako członkowie".
Podczas posiedzenia Rady Europejskiej w Kopenhadze (13 grudnia 2002),
Polska zakończyła negocjacje akcesyjne z Unią Europejską. A Traktat o
Przystąpieniu został podpisany 16 kwietnia 2003 r.
7-8 czerwca 2003 odbyło się referendum akcesyjne w całej Polsce.
Frekwencja w referendum wyniosła 58,85 proc.; 77,45 proc. głosujących
opowiedziało się za przystąpieniem Polski do UE; 22,55 proc. oddało swój
głos na "nie". To znaczy, większość Polaków wyraziła swoje poparcie dla
członkostwa w Unii Europejskiej. Polska przystąpi do UE z innymi 9
krajami kandydującymi po ratyfikacji Traktatu o Przystąpieniu, w dniu 1
maja 2004 r.
7.Korzyści przystąpienia Polski do UE
W sprawach dotyczących:
a) przemysłu
- wzrost obrotów handlowych z krajami Unii przez przedsiębiorstwa
produkujące artykuły wysokiej jakości
- wzrost opłacalności eksportu w wyniku zmniejszenia kosztów
przekraczania granicy
- napływ nowych technologii, oraz unowocześnienie metod
gospodarowania i zarządzania gospodarką
- przyspieszenie rozwoju społeczno – gospodarczego jako skutek pomocy
finansowej Unii (m.in. fundusze strukturalne) oraz napływu inwestycji
zagranicznych
- swobodny przepływ towarów i kapitału
- zintegrowanie rynków kapitałowych Unii i zniknięcie ryzyka kursowego
gdy wprowadzone zostanie euro oraz obniŜka transferów bankowych
b) rolnictwa
- W latach 2004-2006 z budŜetu Unii trafi do polskiego rolnictwa 7552 mln
euro na płatności bezpośrednie
- popularyzacja zdrowej , ekologicznej Ŝywności z Polski i jej eksport
- moŜliwość większej ilości zbytu i przetwórstwa produktów w kraju
(nowoczesna technologia z państw Unii) bądź za granicą
- łatwiejszy dostęp do technologii zachodniej
- otrzymanie dodatkowych pieniędzy z funduszów na rzecz rozwoju ( np.
SAPARD, PHARE )
-dzierŜawa a potem sprzedaŜ ziemi, która opłacalna będzie dla inwestora i
drobnego rolnika
c) edukacji, kultury
- moŜliwość swobodnego poruszania się na obszarze Unii bez kontroli
granicznej dzięki czemu łatwiej podróŜujemy po krajach zrzeszonych
(podróŜe dostarczają nam teŜ wiedzy m.in. o kulturze danego kraju)
- uznawanie świadectw szkolnych i dyplomów moŜliwość wyboru miejsca
nauki w krajach UE -więcej moŜliwości dofinansowania uczniów i
studentów np. stypendia , poŜyczki dla przedsiębiorczych studentów,
pieniądze na ich badania naukowe itp.
- kształcenie języków obcych
- rozwijanie się kultury po przez integracje państw członkowskich
8. Zakończenie
Przystąpienie do krajów zjednoczonej Europy, wdroŜenie europejskich
norm ekologicznych przyczyni się do poprawy warunków Ŝycia ludzi.
Stosowanie nowoczesnych, przyjaznych środowisku technologii
racjonalizujących zuŜycie surowców i energii pozwoli poprawić
efektywność gospodarczą. Co więcej, dąŜąca do liberalizacji Unia
gwarantuje Polakom obniŜenie cen za usługi takie jak telekomunikacja,
prąd, czy gaz.
Kolejną kwestią jest otwarcie granic na transport międzynarodowy. Dla
firm transportowych oznacza to skrócenie czasu przewozu oraz
zmniejszenie opłat celnych i granicznych. JeŜeli Polacy będą chcieli, coś
przewieźć do np. Francji, to nie muszą martwić się trasą. Wjadą na drogę
do granicy zachodniej i nie przejmując się niczym dojadą aŜ do Francji.
Bardzo waŜna jest teŜ swoboda przepływu osób. Bez problemu Polacy
będą mogli podróŜować po całej Europie jedynie z dowodem osobistym.
TakŜe będą mogli podjąć pracę w dowolnym kraju Unii. Jest to bardzo
waŜne, szczególnie teraz, gdy Polska nęka wysokie bezrobocie.
Tak naprawdę trudno jest odpowiedzieć jednoznacznie, co dalej robić, w
jakim iść kierunku. Jedno jest pewne, kaŜdemu Polakowi powinno zaleŜeć
na tym, by Ŝyło mu się lepiej. Integracja z Unią Europejską jest szansą, by
ten cel zrealizować. To właśnie ona otwiera drzwi do lepszego jutra,
zjednoczonej Europy. Unia moŜe oczywiście stanowić zagroŜenie, ale tylko
w przypadku, jeśli nie wykorzystają odpowiednio szansy, którą teraz
dostają.
Ale wszyscy Polacy muszą wiedzieć, Ŝe integracja z Unią Europejską jest
jedynie szansą, a nie darowizną, którą ktoś daje. Tę szansę moŜna
wykorzystać tak jak Irlandia lub tak jak Grecja. Irlandczycy są uznawani
za "europejskiego tygrysa" gospodarczego. Jeszcze kilkanaście lat temu
mieszkańcy Wielkiej Brytanii naśmiewali się z tego małego państewka.
Dziś juŜ nikt się nie śmieje, bo Irlandczycy mają większy dochód na głowę
niŜ sąsiedzi w Zjednoczonym Królestwie. I osiągnęli to w oszałamiająco
krótkim czasie. Grecy natomiast przejedli pieniądze, które zaoferowała im
Unia Europejska. Teraz poniosą niezbyt przyjemne konsekwencje. Polska
teŜ musi dobrze skorzystać z UE, Ŝeby rozwijać się szybciej.
Dokonując podsumowania tej pracy, muszę stwierdzić, Ŝe integracja z
Unią Europejską przyniesie dla Polski bardzo duŜo korzyści. NaleŜy tu
zwrócić uwagę na trzy swobody przepływu: osób, towarów i kapitału.
Wprowadzają one bardzo wiele do polskiej krajowej sytuacji. Jestem
przekonany, Ŝe Polacy bardzo szybko odczują pozytywne skutki tychŜe
swobód.
Ze względu ekonomiczno-gospodarczego wstąpienie Polski do Unii
Europejskiej jest całkowicie uzasadnione. Polska przez cały bieg swojej
historii miała sojuszników, którzy ją opuszczali lub nie traktowali
powaŜnie.
Tendencją polskich polityków jest, aby przełamać passę tych
historycznych poraŜek, aby "potęga" polska wyrosła przy Unii. Unia
Europejska jest rodziną silnych państw europejskich, np. Francja, Niemcy i
Wielka Brytania. Jak prezydent Polski Aleksander Kwaśniewski powiedział:
"Wstępując do Unii Europejskiej wejdziemy do grupy dobrze rozwijających
się i zasobnych państw, gotowych współpracować z nami i pomóc w
oŜywieniu ekonomicznym. MoŜemy rozpocząć budowę lepszej przyszłości
Polski XXI wieku". Ale po wstąpieniu Polska teŜ napotka wiele problemów,
m.in. jak poradzić sobie i jak bronić swojego interesu.