Badanie ultrasonograficzne wczesnej ciąży.

Transkrypt

Badanie ultrasonograficzne wczesnej ciąży.
ginekolog.pl
Badanie ultrasonograficzne wczesnej ciąży.
Wykonanie badania ultrasonograficznego ciąży wczesnej, do 10 tygodnia ciąży, nie jest
standardem zalecanym przez grono ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego,
aczkolwiek istnieją sytuacje, w których zgodnie z rekomendacjami, powyższe badanie znajduje
uzasadnienie [1]. Z punktu widzenia lekarza klinicysty podstawowym wskazaniem do wykonania
badania jest podejrzenie poronienia zagrażającego lub ciąży pozamacicznej. Standardem jest
wykonanie badania sondą dopochwową (sektorową o zakresie 4.0 - 7.5 MHz - zgodnie z
rekomendacjami PTG), pozwalającą z dużo większą dokładnością uwidocznić struktury miednicy
mniejszej. W przypadku wielu pacjentek jest to pierwsze tego rodzaju badanie, w związku z czym
dokładne wytłumaczenie, w jaki sposób zostanie wykonane oraz jaki jest jego cel daje szansę
minimalizacji stresu związanego z badaniem.
Cele badania.
Podstawowe cele, jakie powinien postawić przed sobą ultrasonografista wykonując badanie
pomiędzy 5 a 10 tygodniem ciąży to uwidocznienie i lokalizacja jaja płodowego wraz z oceną wieku
ciążowego, ocena czynności serca (jest/nie ma - gdy CRL>6 mm), określenie liczby zarodków,
kosmówek i owodni. Na tej podstawie należy wnioskować o prawidłowym lub nieprawidłowym
przebiegu ciąży. Oprócz oceny jamy macicy, włączając w to kształt, budowę i wielkość, konieczne
jest także uwidocznienie lokalizacji i ocena stanu przydatków.
Pamiętając, iż okres embriogenezy przypada przede wszystkim na pierwsze 6 - 8 tygodni ciąży, w
odniesieniu do badania ultrasonograficznego na tym etapie ciąży, uzasadnionym wydaje się
stosowanie zasady ALARA (as low as reasonably acceptable - ,,tak mało, jak to rozsądnie
akceptowalne"). Pomimo, iż nie udowodniono żadnych negatywnych skutków badania, należy
minimalizować czas ekspozycji na promieniowanie.
Prawidłowy rozwój ciąży wewnątrzmacicznej w badaniu ultrasonograficznym do 10 tygodnia
ciąży.
Ultrasonograficzną manifestacją rozwijającej się prawidłowo ciąży, możliwą do uwidocznienia już
na przełomie 3 - 4 tygodnia ciąży (licząc od daty ostatniej miesiączki), jest przemiana doczesnowa.
Zazwyczaj opisywana jako hiperechogeniczne, ogniskowe zgrubienie endometrium. W tym okresie
uwidocznić można także pęcherzyk wewnątrzdoczesnowy, zlokalizowany w obrębie endometrium.
Widocznym ultrasonograficznie skutkiem krwawienia implantacyjnego może być hipoechogeniczne
pasmo znajdujące się w doczesnej w rejonie pęcherzyka. W kolejnym tygodniu ciąży (licząc według
daty ostatniej miesiączki) możliwe jest uwidocznienie pierwszego wykładnika ciąży
wewnątrzmacicznej - pęcherzyka ciążowego (gestational sac - GS). Echo ultrasonograficzne
pęcherzyka ciążowego złożone jest z hipoechogenicznego płynu pęcherzykowego i dwóch
przylegających do pęcherzyka doczesnowych pierścieni (hiperechogenicznych) tworzących obraz
pierścienia doczesnowo-kosmówkowego, Współczesne aparaty ultrasonograficzne umożliwiają
zobrazowanie pęcherzyka sondą dopochwową już w początkach 5 tygodnia ciąży [1], przy
wartościach dyskryminujących ?-HCG > 2000 mlU/ml [1]. Pomiar pęcherzyka jest średnią z trzech
wymiarów prostopadłych do siebie. Dzienny wzrost pęcherzyka szacuje się wedle różnych źródeł
na 1.0 - 1.2 mm. Oceniając pęcherzyk ciążowy należy zwrócić uwagę na liczbę pęcherzyków, ich
lokalizację, kształt oraz regularność zarysów[1]. Kolejną struktura widoczną w obrazie USG jest
pęcherzyk żółtkowy (yolk sac), zlokalizowany wewnątrz pęcherzyka ciążowego. Największe
wymiary osiąga pomiędzy 5 a 9 tygodniem ciąży. Widoczny jest, gdy wymiar pęcherzyka
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 1/2
ginekolog.pl
ciążowego przekracza 6 mm, jako struktura zlokalizowana między owodnią a kosmówką, wewnątrz
jamy kosmówkowej. Wymiary pęcherzyka żółtkowego zawierają się w granicach od 2,5 mm w 6
tygodniu do 7 mm w 11 tygodniu ciąży. Pęcherzyk żółtkowy zanika z końcem pierwszego
trymestru, wchłonięty w obręb jelit płodu, tworząc uchyłek Meckela. Pole płodowe (echo zarodka)
możliwe jest do uwidocznienia w końcu 5 tygodnia ciąży, w 3 do 7 dni po pęcherzyku żółtkowym.
Serce zaczyna bić około 37 dnia ciąży, jednakże podczas badania możemy je zobaczyć dopiero
kilka dni później, zazwyczaj na początku 6 tygodnia. Dla potrzeb szacowania czasu trwania ciąży,
w jej wczesnym okresie, jako najdokładniejszą, przyjęto metodę pomiaru długości
ciemieniowo-siedzeniowej (crown-rump length -CRL) w szczególności, gdy pomiaru dokonujemy
pomiędzy 7 a 11 tygodniem ciąży. Zespół ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego
rekomenduje stwierdzanie obecności czynności serca, gdy wymiar ciemieniowo-siedzeniowy (CRL)
przekracza 6 milimetrów. Czynność serca w tym okresie waha się w granicach 90-120 uderzeń na
minutę. Pomiędzy 7 a 9 tygodniem ciąży, przy CRL w granicach 12-14mm [1] pojawiają się
pierwsze zawiązki kończyn, mózg widoczny jest jako pojedyncza komora, od 7 tygodnia
przedzielona sierpem mózgu. Widoczna jest także pierwotna pępowina, podtrzymująca zarodek.
"Pamiętając, iż okres embriogenezy przypada przede
wszystkim na pierwsze 6 &#8211" 8 tygodni ciąży, w
odniesieniu do badania ultrasonograficznego na tym etapie
ciąży, uzasadnionym wydaje się stosowanie zasady ALARA
(as low as reasonably acceptable &#8211
Diagnostyka ultrasonograficzna poronienia zagrażającego
Ryzyko poronienia maleje wraz z czasem trwania ciąży. Szacuje się, iż do ponad 50% poronień
dochodzi w okresie poprzedzającym zagnieżdżenie się zarodka. Po 8 tygodniu ciąży ryzyko
poronienia spada do 10%. Kliniczną manifestacją poronienia jest ból zlokalizowany w dolnej części
jamy brzusznej, połączony lub nie z krwawieniem/plamieniem z dróg rodnych.
W badaniu ultrasonograficznym, wykonywanym we wczesnym etapie ciąży, czynnikami
niekorzystnymi pod względem rokowniczym są m. in. nieprawidłowy obraz i wzrost pęcherzyka
ciążowego oraz pęcherzyka żółtkowego, brak lub nieprawidłowa czynność serca, bradykardia oraz
obecność krwiaka pozakosmówkowego. Bardzo złym czynnikiem rokowniczym jest utrzymująca się
bradykardia
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 2/2

Podobne dokumenty