duch święty źródłem nowej miłości

V krok ku Lednicy
Przygotowanie do XIX Spotkania Młodych Lednica 2000
„W imię Ducha Świętego”
DUCH ŚWIĘTY ŹRÓDŁEM NOWEJ MIŁOŚCI
święty Jan Paweł II
1. W duszy chrześcijanina żyje nowa miłość, dzięki której uczestniczy on w miłości samego Boga: «miłość Boża – mówi św. Paweł – rozlana jest w sercach naszych przez Ducha Świę tego, który został nam dany» (Rz 5,5). Natura tej miłości jest Boska i dlatego znacznie przewyż sza ona przyrodzone zdolności ludzkiej duszy. W języku teologicznym określa się ją mianem miłości caritas. Ta nadprzyrodzona miłość odgrywa w życiu chrześcijanina zasadniczą rolę, na co
zwraca uwagę m. in. św. Tomasz, gdy mówi, że miłość ta jest nie tylko «najdoskonalszą ze wszystkich cnót» (excellentissima omnium virtutum), ale także «formą wszystkich cnót, ponieważ 'skierowuje wszystkie czyny innych cnót do celu ostatecznego'» (Summa Theol., II-II q. 23, aa. 6 i 8).
Miłość jest zatem centralną wartością nowego człowieka, «stworzonego według Boga,
w sprawiedliwości i prawdziwej świętości» (Ef 4,24; por. Ga 3,27; Rz 13,14). Jeśli porównamy
chrześcijańskie życie do budowli, zauważymy bez trudu, że wiara jest fundamentem wszystkich
cnót, jakie się na nią składają. Tak uczy Sobór Trydencki, wedle którego «wiara jest początkiem
ludzkiego zbawienia, fundamentem i korzeniem wszelkiego usprawiedliwienia» (por. Denz. S.
2532). Ale więź z Bogiem przez wiarę ma na celu zjednoczenie z Bogiem w miłości, w Bożej
miłości, która zostaje udzielona ludzkiej duszy jako moc sprawcza i jednocząca.
2. Napełniając duszę tchnieniem życia, Duch Święty mocą owej nadprzyrodzonej miłości
uzdalnia ją do przestrzegania danego nam przez Jezusa Chrystusa podwójnego przykazania miłości: względem Boga i bliźniego.
«Będziesz miłował Pana, Boga swego, całym swoim sercem» (Mk 12,30; por. Pwt 6,5).
Duch Święty pozwala duszy uczestniczyć w synowskiej więzi Jezusa z Ojcem; dzięki temu – jak
mówi św. Paweł – «wszyscy ci, których prowadzi Duch Boży, są synami Bożymi» (Rz 8,14). Pozwala jej kochać Ojca, tak jak Go umiłował Syn, a więc miłością synowską, która wyraża się w
wołaniu «Abba» (por. Ga 4,6; Rz 8,15), ale kształtuje też całe postępowanie tych, którzy w Duchu
Świętym są dziećmi Bożymi. Pod wpływem Ducha całe życie staje się hołdem składanym Ojcu,
pełnym czci i synowskiej miłości.
3. Duch Święty uzdalnia także do przestrzegania drugiego przykazania, przykazania miłości bliźniego: «abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem» (J 13,34), przykazuje
Jezus Apostołom i wszystkim swoim wyznawcom. W słowach «tak ja Ja was umiłowałem» zawiera się nowa wartość miłości nadprzyrodzonej będącej udziałem w miłości Chrystusa do ludzi, a
zatem w Miłości przedwiecznej, w której cnota miłości ma swój prawdziwy początek. Św. Tomasz
z Akwinu pisze: «Natura Boga sama sobą jest miłością, jak i mądrością i dobrocią. I tak skoro mó wimy: dobrzy dobrocią, którą jest Bóg, czy mądrzy mądrością, którą jest Bóg – gdyż dobroć, której treścią dobrzy jesteśmy, jest pewnego rodzaju uczestnictwem w Bożej dobroci, a mądrość,
której treścią jesteśmy mądrzy, jest pewnego rodzaju uczestnictwem w mądrości Bożej – tak też i
miłość, , której treścią miłujemy bliźniego jest swego rodzaju uczestnictwem w miłości Bożej»
(Summa Theol., II-II, q. 23, a. 2, ad 1). To uczestnictwo jest dziełem Ducha Świętego, który daje
nam zdolność kochania nie tylko Boga, ale także bliźniego, tak samo jak umiłował go Jezus
Chrystus. Tak również bliźniego: skoro bowiem miłość Boża została rozlana w naszych sercach,
to dzięki niej możemy kochać ludzi, a także w jakimś sensie stworzenia bezrozumne (por. św. Tomasz, Summa Theol., II-II, q. 25, a. 3), tak jak kocha je Bóg.
4. Doświadczenie dziejowe uczy, jak trudno jest przestrzegać tego przykazania w praktyce.
A przecież stanowi ono centrum chrześcijańskiej etyki, jest darem Ducha Świętego, o który należy Go prosić. Przypomina o tym św. Paweł w Liście do Galatów, których wzywa do życia w wolności, płynącej z nowego przykazania miłości: «tylko nie bierzcie tej wolności jako zachęty do
1/3
V krok ku Lednicy
Przygotowanie do XIX Spotkania Młodych Lednica 2000
„W imię Ducha Świętego”
hołdowania ciału, wręcz przeciwnie, miłością ożywieni służcie sobie wzajemnie! Bo całe Prawo
wypełnia się w tym jednym nakazie: Będziesz miłował bliźniego swego jak siebie samego» (Ga
5,13-14). Następnie przestrzega: «Oto, czego uczę: postępujcie według ducha, a nie spełnicie pożądania ciała» (Ga 5,16) i wskazuje na miłość (agape) jako na pierwszy owoc ducha (por. Ga
5,22). To Duch Święty zatem prowadzi nas drogą miłości i uczy przezwyciężać wszelkie przeszkody, które na niej stają.
5. W Pierwszym Liście do Koryntian św. Paweł poświęca dłuższy fragment wyliczeniu i
opisowi cech miłości bliźniego. «Lecz wy starajcie się o większe dary» (1 Kor 12,31), wzywa, a
następnie wygłasza pochwałę miłości, która przewyższa wszystkie inne nadzwyczajne dary
udzielane przez Ducha Świętego i odgrywa fundamentalną rolę w życiu chrześcijanina. Można
powiedzieć, że ów Hymn o miłości, wypływający z ust i serca Pawła, jest niejako hymnem na
cześć Ducha Świętego, kształtującego postępowanie człowieka. Ukazuje on wymiar etyczny miłości, a jednocześnie jej konkretne przejawy: «Miłość cierpliwa jest, łaskawa jest. Miłość nie zazdrości, nie szuka poklasku, nie unosi się pychą; nie dopuszcza się bezwstydu, nie szuka swego,
nie unosi się gniewem, nie pamięta złego; nie cieszy się z niesprawiedliwości, lecz współweseli
się z prawdą. Wszystko znosi, wszystkiemu wierzy, we wszystkim pokłada nadzieję, wszystko
przetrzyma» (1 Kor 13,4-7).
Można powiedzieć, że również wyliczając owoce ducha (por. Ga 5,22), św. Paweł pragnie –
podobnie jak w Hymnie – wskazać pewne postawy stanowiące istotę miłości, a wśród nich:
1) przede wszystkim cierpliwość: «miłość cierpliwa jest» (1 Kor 13,4). Zauważmy, że
sam Duch daje przykład cierpliwości wobec grzeszników i ich błędnego postępowania, podobnie
jak czynił Jezus, o którym Ewangelie piszą, że nazywano Go przyjacielem celników i grzeszników
(por. Mt 11,19; Łk 7,34). Jest to odblask miłości samego Boga, jak stwierdza św. Tomasz: «Bóg
jest miłosierny, bo miłuje nas jako coś swojego» (Summa Theol., II-II, q. 30, a. 2, ad 1).
2) Kolejny owoc Ducha to uprzejmość: «łaskawa jest» (1 Kor 13,4). Ona także jest odbiciem Bożej łaskawości w stosunku do ludzi, których mamy postrzegać i traktować z sympatią i
zrozumieniem.
3) Następnie mowa jest o dobroci: «nie szuka swego» (1 Kor 13,5). Miłość ma by zatem
gotowa do wspaniałomyślnego dawania, tak jak miłość Ducha Świętego, który mnoży swoje dary
i daje wierzącym udział w miłości Ojca.
4) Wreszcie łagodność: «nie unosi się gniewem» (1 Kor 13,5). Duch Święty pomaga
chrześcijanom kształtować w sobie Chrystusową cichość i pokorę serca (por. Mt 11,29) i urzeczywistniać głoszone przezeń błogosławieństwo cichych (por. Mt 5,5).
6. Wymieniając uczynki, które rodzą się z ciała (por. Ga 5,19-21), św. Paweł ukazuje wymogi miłości, z których wynikają konkretne obowiązki, przeciwstawiające się skłonnościom
homo animalis, czyli człowieka będącego ofiarą własnych namiętności. Należy więc przede
wszystkim wyzbyć się zazdrości i zawiści i miłować bliźniego; unikać nienawiści, wzburzenia,
niezgody i rozłamów, umacniając to, co prowadzi do jedności. Nawiązuje do tego werset z Pawłowego Hymnu, który mówi, że miłość «nie pamięta złego» (1 Kor 13,5). Duch Święty uzdalnia do
wspaniałomyślnego przebaczenia zniewag i szkód, a także jako Duch światła i miłości prowadzi
wiernych do odkrycia nieograniczonych wymogów miłości.
7. Historia potwierdza prawdziwość przedstawionej tu nauki: miłość rozświetla życie
świętych i Kościoła od dnia Pięćdziesiątnicy po dzień dzisiejszy. W każdym świętym, we
wszystkich epokach dziejów Kościoła odnajdujemy znaki miłości i Ducha Świętego. Można
powiedzieć, że w niektórych okresach historycznych miłość, dzięki inspiracji i przewodnictwu
Ducha Świętego objawiała się pod postacią szczególnych dzieł zorganizowanej pomocy, mających
służyć walce z głodem, chorobą oraz dawnymi i nowymi epidemiami. Dzieła tego typu prowadzili
«święci miłosierdzia» – takim mianem określano ich zwłaszcza w XIX i XX wieku. Biskupi, kapła -
2/3
V krok ku Lednicy
Przygotowanie do XIX Spotkania Młodych Lednica 2000
„W imię Ducha Świętego”
ni, zakonnicy, zakonnice, chrześcijanie świeccy: wszyscy oni byli «diakonami» miłości. Wielu z
nich Kościół otoczył chwałą, innym oddali należną cześć biografowie i historycy, którzy potrafią
dostrzec bezpośrednio lub odnaleźć w dokumentach prawdziwą wielkość wyznawców Chrystusa
i sług Bożych. Ale większość z nich to ludzie nieznani, spełniający dzieła miłości, które stale
i skutecznie napełniają dobrem świat. Cześć także tym anonimowym bojownikom, cichym
świadkom miłości! Bóg ich zna i naprawdę otacza chwałą! Winniśmy im wdzięczność także dlatego, że są oni historycznym potwierdzeniem miłości Boga rozlanej w ludzkich sercach (por. Rz
5,5) przez Ducha Świętego, pierwszego sprawcę i żywotną zasadę chrześcijańskiej miłości.
(22.5.1991)
Pytania do dyskusji:
1. W jaki sposób możesz być dla ludzi wokół ciebie bezinteresownym darem z siebie samego?
2. Komu i w jaki sposób chcemy służyć jako wspólnota (lednicka / rodzinna / … )?
3/3