Odruchy jako reakcje organizmu na bodźce - PG

Odruchy jako reakcje organizmu na bodźce - PG

KATARZYNA SURTEL
KONSPEKT
TEMAT LEKCJI: Odruchy jako reakcje organizmu na bodźce.
DZIAŁ:Budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka.
TYP LEKCJI – wprowadzająca nowy materiał; lekcja w ramach edukacji włączającej
uczniów niepełnosprawnych.
ZAKRES TREŚCI: łuk odruchowy; receptor i efektor; neuron czuciowy, neuron
pośredniczący, neuron ruchowy; odruchy warunkowe i bezwarunkowe.
CEL GŁÓWNY:Poznanie elementów łuku odruchowego oraz przykładów odruchów
warunkowych i bezwarunkowych.
CELE SZCZEGÓŁOWE:
Wiadomości
A – uczeń:
- opisuje na podstawie ilustracji drogę impulsu nerwowego łuku odruchowym;
- odróżnia odruchy warunkowe i bezwarunkowe;
- podaje przykłady odruchów warunkowych i bezwarunkowych.
B – uczeń:
- wyjaśnia różnice między odruchem warunkowym a bezwarunkowym;
- charakteryzuje odruchy warunkowe i bezwarunkowe.
Umiejętności
C – uczeń:
- dowodzi znaczenia odruchów w życiu człowieka.
D – uczeń:
- przedstawia rolę odruchów warunkowych w procesie uczenia się.
METODY NAUCZANIA:
- pogadanka, pokaz, doświadczenia, obserwacja,dyskusja, praca z podręcznikiem.
FORMY PRACY:
- praca indywidualna, praca w parach, praca z całą klasą
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
- komputer połączony z Internetem,
- projektor,
- źródła w Internecie:



Portal Teraz Wiedza – najlepsza biologia w sieci:
- „ Schemat budowy układu nerwowego człowieka” (1);
Portal Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli:
- rysunek z animacją obrazujący łuk odruchowy (2),
- animacje i filmy przedstawiające odruchy bezwarunkowe (4) i warunkowe (5),
- animacja przedstawiająca doświadczenie Pawłowa (6).
Portal zadane.pl
- schemat łuku odruchowego (3).
- szpilka, latarka, cytryna, łyżeczka, jednorazowy plastikowy kubeczek, kartka papieru,
- kartki z instruktażem do ćwiczeń,
- kartka ze schematem łuku odruchowego (3),
- kartka z przykładami odruchów,
- 2 rodzaje kart pracy „ Odruchy bezwarunkowe i warunkowe”,
- podręcznik.
PRZEBIEG LEKCJI:
I FAZA WSTĘPNA
- czynności organizacyjno – porządkowe: nauczyciel sprawdza obecność uczniów, wpisuje
temat do dziennika lekcyjnego
- nauczyciel sprawdza wiedzę i umiejętności uczniów z lekcji poprzednich- forma pogadanki:


Podział układu nerwowego ze względu na budowę
Narządy ośrodkowego układu nerwowego
- nauczyciel prezentuje rysunek ze schematem przedstawiający budowę układu nerwowego
człowieka (1) i wyróżnia ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy.
- nauczyciel wyjaśnia cele bieżącej lekcji
- wprowadzenie do tematu: uczniowie przypominająz lekcji poprzedniej - forma pogadanki:


Podział nerwów obwodowego układu nerwowego
Rolę nerwów czaszkowych i rdzeniowych
- nauczyciel podaje temat lekcji, który uczniowie zapisują w zeszycie
II FAZA GŁÓWNA
- nauczyciel podaje definicję odruchu oraz zwraca uwagę na pojęcia: receptor i efektor.
- nauczyciel na sobie – prezentuje doświadczenie na odruch cofnięcia ręki po ukłuciu szpilką,
a następnie przedstawia rysunek z animacją obrazujący ten łuk odruchowy (2).
- uczniowie na podstawie prezentowanego rysunku - omawiają drogę impulsu nerwowego
w łuku odruchowym,
- nauczyciel wymienia elementy łuku odruchowego, które uczniowie zapisują w zeszytach.
Uczennica o szczególnych potrzebach edukacyjnych otrzymuje od nauczyciela kartkę ze
schematem łuku odruchowego (3), którą wklejado zeszytu.
- nauczyciel wybiera 10 uczniów, którzy dobierają się w pary. Uczniowie ci otrzymują
instrukcje do przeprowadzenia doświadczeń, na rozpoznawanie odruchów:
I para –doświadczenie 1. Obserwacja odruchu mrugania.
Jeden uczeń patrzy prosto przed siebie, a drugi szybko macha ręką tuż przed oczami kolegi.
II para – doświadczenie 2. Obserwacja odruchu kichania.
Uczeń wąskim paskiem z papieru/piórkiem dotyka otworu nosowego kolegi.
III para – doświadczenie 3. Obserwacja odruchu źrenicznego.
Jeden uczeń patrzy prosto przed siebie, a drugi oświetla światłem latarki oczy kolegi.
IV para – doświadczenie 4. Obserwacja odruchu wydzielania śliny.
Jeden uczeń wyciska trochę soku z cytryny na łyżeczkę, a drugi kosztuje ten sok.
V para – doświadczenie 5. Obserwacja odruchu kolanowego.
Uczeń siada na krześle i zakłada noga na nogę. Drugi uczeń z pary uderza lekko kantem dłoni
tuż pod kolanem – nogę ucznia siedzącego.
- uczniowie pracujący w parach wykonują ćwiczenia praktyczne według instrukcji - na forum
klasy. Obserwują swoje reakcje i wyciągają wnioski na temat zaobserwowanych odruchów.
- nauczyciel na podsumowanie zaobserwowanych odruchów bezwarunkowych – prezentuje
animację odruchu kolanowego z podpisanymi elementami (4).
- nauczyciel wyróżnia odruchy bezwarunkowe, które krótko charakteryzuje. Następnie
rozdaje uczniom kartki z tabelką „ Odruchy: bezwarunkowe i warunkowe” , a uczniowie
uzupełniają rubrykę dla odruchów bezwarunkowych.Uczennica o szczególnych potrzebach
edukacyjnych otrzymuje od nauczyciela kartkę z przykładami odruchów, z których ma
wybrać przykłady odruchów bezwarunkowych. Właściwe przykłady wpisuje do tabeli z
rubryką dla odruchów bezwarunkowych.
- nauczyciel przedstawia animację prezentującą reakcję podnoszenia słuchawki na dźwięk
telefonu (5).
- nauczyciel zwraca uwagę na różnice pomiędzy odruchem bezwarunkowym a warunkowym.
- uczniowie uzupełniają w tabeli rubrykę dla odruchów warunkowych. Uczennica
o szczególnych potrzebach edukacyjnych – wybiera z kartki przykłady odruchów
warunkowych i wpisuje je do tabeli z rubryką dla odruchów warunkowych.
- nauczyciel prezentuje animację przedstawiającą doświadczenie Pawłowa (6).
III FAZA PODSUMOWUJĄCA
-nauczyciel rozdaje karty pracy „ Odruchy bezwarunkowe i warunkowe”. Uczniowie
uzupełniają zad. 1, 2, 5 a uczennica o szczególnych potrzebach edukacyjnych – zad. 1.
Nauczyciel nadzoruje ich pracę
- po upływie wyznaczonego czasu uczniowie wskazywani przez nauczyciela – podają
odpowiedzi na poszczególne pytania z karty pracy. Pozostali uczniowie sprawdzają
poprawność uzupełnienia zadań.
PRACA DOMOWA
Uczniowie mają uzupełnić pozostałe zadania z karty pracy i wkleić karty do zeszytów.