D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Krośnie

Sygn. akt II Ka 184/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 22 czerwca 2016 roku
Sąd Okręgowy w Krośnie w II Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący : SSO Arkadiusz Trojanowski
Protokolant : sekr. sądowy Małgorzata Kramarz
przy udziale przedstawiciela oskarżyciela publicznego Urzędu Celnego w Krośnie - młodszego eksperta celnego
Mariusza Dubisa
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 czerwca 2016 roku
sprawy T. J., s. A. i B. zd. L., ur. (...) w P.
oskarżonego o przestępstwo skarbowe z art. 107 § 1 k.k.s.
z powodu apelacji wniesionej przez Urząd Celny w Krośnie
od wyroku Sądu Rejonowego w Jaśle z dnia 16 marca 2016 roku, sygn. akt II K 483/15
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Jaśle do ponownego
rozpoznania.
UZASADNIENIE
Oskarżyciel publiczny Urząd Celny w Krośnie skierował do Sąd Rejonowego w Jaśle akt oskarżenia przeciwko T. J.
zarzucając mu, że będąc Prezesem Zarządu Sp. z o.o. (...) z siedzibą w K., przy ul. (...), zarejestrowanej w Krajowym
Rejestrze Sądowym z dnia (...), (dokonany wpis w KRS (...) pod numerem KRS (...)), w okresie od dnia 15-07-2014r.,
do dnia 15-10- 2015r., w lokalu H. (...), znajdującym sie pod adresem: (...)-(...) J., ul. (...), urządzał i prowadził gry na
automatach do gier o nazwie :. (...) numer (...) H., H. (...) numer (...) oraz H. (...) numer (...)/H., wbrew przepisom
ustawy z dnia 19 listopada 2009r., o grach hazardowych (Dz.U. Nr 201 poz. 1540 z późno zm.) bez wymaganego
zezwolenia na urządzenie i prowadzenie gier na automatach, to jest przestępstwo skarbowe z art. 107 § 1 k.k.s.
Wyrokiem z dnia 16 marca 2016r., sygn. akt II K 483/15, Sąd Rejonowy w Jaśle uniewinnił oskarżonego T. J. od
zarzuconego mu czynu, obciążając kosztami postępowania Skarb Państwa, a nadto zasądzając od Skarbu Państwa na
rzecz oskarżonego zwrot kosztów zastępstwa adwokackiego.
Powyższy wyrok w całości, na niekorzyść oskarżonego, zaskarżył Urząd Celny w Krośnie.
Apelacja oskarżyciela publicznego zarzuciła:
I. obrazę przepisów postępowania art. 4, 7, 410 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. mającą wpływ na treść orzeczenia
poprzez uznanie, że zgromadzony materiał dowodowy w dochodzeniu nie potwierdził winy umyślnej, choćby w
zamiarze ewentualnym. oskarżonego T. J., jednak zebrane dowody wskazują na jego winę,
- obrazę przepisów postępowania art. 7 i 424 § 1 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. mającą wpływ na orzeczenie, gdyż
Sąd ustalił stan faktyczny w oderwaniu od zasad logiki i doświadczenia życiowego, a także wskazań wiedzy, gdyż nie
uwzględnił faktu, iż urządzający gry hazardowe jest profesjonalistą prowadzącym działalność w tym zakresie,
II. błąd w ustaleniach faktycznych na podstawie przyjętych za podstawę orzeczenia przez Sąd Rejonowy w Jaśle, II
Wydział Kamy, które miało wpływ na treść orzeczenia poprzez:
• uznanie, że oskarżony powołując się na orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości UE (połączone sprawy C(...), C- (...) i (...) mające za przedmiot wnioski wydane na podstawie art. 267 TFUE orzeczenia w trybie
prejudycjonalnym, a złożone przez WSA w
Gdańsku, a dotyczące interpretacji art. 1 pkt. 11 Dyrektywy 98/34/WE0, mógł wnioskować, że nie może być
stosowany zakaz urządzania gier na automatach poza kasynami, podczas gdy Trybunał wyrokiem tym orzekł, iż
przepis tego rodzaju, jak art. 14 ust. 1 ustaw - o grach
hazardowych, zgodnie z którym urządzanie gier na automatach dozwolone jest jedynie w kasynach gry, należy
uznać potencjalnie za przepis techniczny w rozumieniu art. l pkt 11 w/w dyrektywy,
• uznanie, że przeprowadzone czynności dowodowe w postępowaniu przygotowawczym zakończone skierowaniem
aktu oskarżenia, nie wskazują na to, że oskarżony dopuścił się popełnienia przestępstwa, ponieważ przestępstwo
to można popełnić wyłącznie umyślnie,
zaś cechą umyślności jest występujący po stronie zamiar bezpośredni, bądź ewentualny popełnienia czynu
podczas gdy oskarżony prowadził działalność gospodarczą o określonym profilu i był doskonale zorientowany,
jakie warunki należy spełnić przy urządzaniu gier
hazardowych, co stanowi niewątpliwie błąd w ustaleniach faktycznych który jest skutkiem naruszenia wcześniej
wskazanych w zarzutach przepisów postępowania karnego.
Oskarżyciel publiczny wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Jaśle.
Sąd Odwoławczy zważył, co następuje:
Apelacja oskarżyciela publicznego skutkować musiała uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do
ponownego rozpoznania.
Sąd pierwszej instancji w sposób całkowicie schematyczny, pobieżny, bez wgłębienia się w istotę rozpoznawanej
sprawy wydał i uzasadnił swoje rozstrzygnięcie, a w treści uzasadnienia, nie dokonując potrzebnych rozważań
faktycznych i prawnych, powielił fragmenty, dołączonych do akt sprawy, orzeczeń innych sądów.
Tymczasem przedmiotowa sprawa należy do wielkiej grupy spraw rozstrzygniętych lub zawisłych przed polskimi
sądami, w których oskarżeni stają pod zarzutami popełnienia przestępstwa skarbowego z art. 107 k.k.s, a w których
rozstrzygnięcie weryfikowane było przez wszelkie instancje sądów powszechnych, a swoje stanowisko zajmowały także
Sąd Najwyższy, Trybunał Konstytucyjny i Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Istotą problemu z pozycji prawa karanego skarbowego jest dopuszczalność pociągnięcia do odpowiedzialności karnej
skarbowej za czyn zabroniony, stypizowany w art. 107 § 1 k.k.s., który zawiera odesłanie do nienotyfikowanych
przepisów technicznych ustawy o grach hazardowych. Wątpliwości istnieją co do charakteru przepisów art. 6 ust. 1
i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 612) w kontekście art. 1
pkt 11 dyrektywy 98/34/ WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę
udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa
informacyjnego (Dz. Urz. WE L 204 z 21.07.1998 r., ze zm.) oraz dopuszczalności - w razie uznania ich za przepisy
techniczne w rozumieniu powołanego wyżej przepisu dyrektywy - ich niezastosowania na podstawie art. 91 ust. 3
Konstytucji jako niezgodnych z prawem unijnym.
Najszerszą analizę problemu zawarł Sąd Najwyższy w postanowieniu 7 sędziów z dnia 14 października 2015 r. /I
KZP 10/15, OSNKW 2015/11/89/, w którym, rozpoznając przedstawione przez Prokuratora Generalnego, w związku
z ujawnionymi rozbieżnościami w wykładni prawa w orzecznictwie sądowym, zagadnienie prawne: "Czy przepisy
art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych -dalej «ustawy o grach
hazardowych» (Dz.U. z 2015 r. poz. 612) w zakresie gier na automatach, ograniczające możliwość ich prowadzenia
jedynie na podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna, są przepisami technicznymi w rozumieniu art. 1
pkt 11 dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę
udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa
informacyjnego (Dz. Urz. WE L 204 z 21.07.1998 r., ze zm.), a jeżeli tak to, czy wobec faktu nienotyfikowania tych
przepisów Komisji Europejskiej, sądy karne w sprawach o przestępstwo skarbowe określone w art. 107 § 1 k.k.s.
uprawnione są, w oparciu o art. 91 ust. 3 Konstytucji, do odmowy ich stosowania jako niezgodnych z prawem
unijnym?" postanowił zawiesić postępowanie do czasu wydania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
orzeczenia w sprawie C-303/15.
Nie przytaczając obszernego uzasadnienia tego orzeczenia powołać można jedynie jego kwintesencje. Sąd Najwyższy,
zauważając, że sąd karny powinien samodzielnie dokonywać wykładni prawa dla potrzeb rozstrzygnięcia zawisłej
przed nim sprawy albo samodzielnie skorzystać z dostępnych w systemie prawa środków uzyskania wiążącej go
wykładni (orzeczenia wykładniczego) lub rozstrzygnięcia o zgodności z Konstytucją normy prawnej, którą ma
zastosować w sprawie, stwierdził konieczność zawieszenia postępowania, w oczekiwaniu na wykładnicze orzeczenie
prejudycjalne, które dotyczyć będzie identycznej kwestii, jaką musi rozstrzygnąć w rozpatrywanej sprawie. Orzeczenie
to jest niezbędne dla prawidłowego orzekania w postępowaniu, a wykładnia prawa unijnego będzie dla niego wiążąca
i znajdzie zastosowanie do rozstrzygnięcia abstrakcyjnego zagadnienia prawnego.
W tym stanie rzeczy Sąd Odwoławczy stanął na stanowisku, że także i w przedmiotowej sprawie wydaje się koniecznym
wyczekanie na stanowisko Sądu Najwyższego, a wcześniej Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
W tym kontekście nie sposób zgodzić się z poglądem oskarżyciela publicznego, który podobnie jak Sąd Rejonowy
całkowicie pomija opisane wyżej orzeczenie Sądu Najwyższego, że dominuje pogląd o konstytucyjności przepisów
ustawy o grach hazardowych. Abstrahując, że istota problemu tkwi gdzie indziej, to właśnie wskazane w przytoczonym
postanowieniu argumenty przekonują o potrzebie wykładni przepisów prawa unijnego.
Zgodzić się należy natomiast z apelacją, że Sąd Rejonowy całkowicie pominął w swoich rozważaniach, że delikt
skarbowy z art. 107 § 1 k.k.s. jest karalny, w razie jego umyślnego popełnienia, w obu postaciach zamiaru –
bezpośrednim i ewentualnym. Przyjmując dogmat wiarygodności wyjaśnień oskarżonego, w których ten stwierdził,
że działał zgodnie z prawem, Sąd pierwszej instancji zupełnie nie odniósł się do jego zawinienia, a w tym aspekcie
zamiaru.
Zresztą zupełnie niewyjaśnione są powody uniewinnienia oskarżonego. Powielając fragment uzasadnienia jednego
z dołączonych do sprawy wyroków innego sądu, we wskazaniu, że stosowanie art. 107 k.k.s. od dłuższego czasu
wywołuje liczne kontrowersje wśród prawników, a Sąd Najwyższy zmienia swoje zdanie, Sąd Rejonowy nie zauważa,
że w tamtym orzeczeniu oparto uniewinnienie na dopuszczeniu się czynu zabronionego w usprawiedliwionej
nieświadomości jego karalności. Przypuszczać można, że także w przedmiotowej sprawie Sąd pierwszej instancji
przyjął taką konstrukcję, skoro uznał, że oskarżony działał w przekonaniu, że postępuje zgodnie z prawem, a
nieświadomie karalności swojego zachowania. Jednak w uzasadnieniu orzeczenia nie znalazło się nawet jedno zdanie,
odnoszące się do tej kwestii.
Reasumując, Sąd Okręgowy stwierdza, że zaskarżony wyrok nie mógł się ostać zarówno ze względów merytorycznych,
w tym brak wyjaśnienia podstaw uniewinnienia oskarżonego, jak też, a może przede wszystkim, z powodu jego
przedwczesności i konieczności wyczekania na wykładnię przepisów skutkujących dopuszczalnością pociągnięcia do
odpowiedzialności karnej skarbowej za czyn z art. 107 § 1 k.k.s.
Orzeczenie Sądu Odwoławczego znajduje uzasadnienie w przepisach art. 437 § 2 k.p.k., art. 438 pkt 1, 2, 3 k.p.k. i art.
456 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s.