METODA MALOWANIA DZIESIĘCIOMA PALCAMI /Finger Paiting/
Transkrypt
METODA MALOWANIA DZIESIĘCIOMA PALCAMI /Finger Paiting/
Przedszkole Publiczne Nr 2 z Oddziałem Integracyjnym w Zawadzkiem Metoda malowania dziesięcioma palcami (Finger Paiting) Twórczynią metody malowania palcami jest R.F. Show. Zastosowała ją po raz pierwszy w 1934r. w jednej ze szkół rzymskich. Autorka zauważyła, że malowanie dziesięcioma palcami obejmujące manipulacje farbami przy użyciu dłoni i palców, ma wiele wspólnego z naturalną skłonnością do ,,paćkania się’’ w substancjach o konsystencji błota. Podczas terapii metodą "malowania dziesięcioma palcami" instruuje się dziecko dokładnie co ma robić. Otrzymuje ono duży arkusz papieru oraz farby, a jego zadaniem jest namalowanie jakiegoś obrazu. Pozostawia mu się zupełną swobodę i inicjatywę malowania oraz swobodę ułożenia arkusza pionowo lub poziomo. Malowanie odbywa się dłońmi oraz palcami dziecka.. Może się okazać, że dziecko wykazuje lęk przed włożeniem ręki w farbę. Wówczas w drodze wyjątku zanurzamy dla zachęty naszą dłoń i robimy nią smugę na papierze. Opór ten często łatwiej jest przezwyciężany przez dzieci podczas terapii grupowej. Seans może trwać od 2 minut do 40 minut, jest to indywidualna potrzeba. Przeciętnie trwa 20-30 minut. Dziecko w tym czasie wykonuje obrazek i odpowiada na pytania dotyczące jego treści. Elementem terapii jest końcowy jej akcent polegający na przedstawieniu pracy całej grupie i umieszczeniu jej na tablicy. Podkreśla się w ten sposób wartość pracy dziecka. Większość dzieci uwielbia malowanie palcami. Po części wypływa to z tego, że podczas malowania palcami wolno im się brudzić i bałaganić. Malowanie palcami jest jedną z najbardziej emocjonujących i satysfakcjonujących form twórczej ekspresji dzieci. Korzyści malowania to nie tylko wzmocnienie rąk i palców, ale także pomoc w poznaniu procesu mieszania kolorów. Metoda malowania dziesięcioma palcami pełni funkcję terapeutyczną: uwalnia dziecko od zahamowań pomaga w pokonywaniu lęków o różnym pochodzeniu wzmacnia wiarę we własne siły pobudza do ekspresji plastycznej. Metoda ta spełnia również funkcje diagnostyczne. Przy wykonywaniu przez dzieci pracy należy obserwować: sposób nabierania farby, reakcje na zanurzanie ręki w masie, kolejność użycia kolorów, zapełnienie płaszczyzny, kierunek linii przy malowaniu ,zakres linii, reakcje mimiczne i werbalne dziecka, tempo pracy, przerwy i czas pracy. Te wszystkie spostrzeżenia dają wiele informacji o dziecku i pozwalają na ukierunkowanie dalszej pracy terapeutycznej. Twórczość plastyczna daje olbrzymie możliwości wyrażania ekspresji emocjonalnej. Dziecko przedstawia to, co lubi, czym się interesuje, czego boi się lub nienawidzi. Sposób stosowania w praktyce metody Przedszkole Publiczne Nr 2 z Oddziałem Integracyjnym w Zawadzkiem malowania dziesięcioma palcami został opracowany przez Ośrodek Terapii Zajęciowej Poradni dla Rodziców przy Zakładzie Wcześniaków Akademii Medycznej w Warszawie. Obejmuje on: Przygotowanie do zajęć. Technikę wykonania. Analizę zachowania dziecka. Przygotowanie do zajęć: Dzieci powinny pracować na bazie sześciu podstawowych kolorów: niebieskiego, czarnego, czerwonego, brązowego, zielonego i żółtego. Można je uzupełniać białym i fioletowym. Farby powinny być w miskach, w których dzieciom łatwo zanurzyć ręce. Papier szary pakunkowy lub biały o rozmiarach 55x40 cm powinien być rozłożony na stoliku większym niż papier, do którego dziecko ma dostęp ze wszystkich stron. Farbę do malowania przygotowujemy w następujący sposób: Rozgotowujemy mydło lub płatki mydlane Po ostudzeniu i otrzymaniu galaretki dosypujemy mąkę (ew. trochę mąki ziemniaczanej) Tak otrzymaną masę zabarwiamy farbami Chcąc uzyskać gładką masę dodajemy oleju lub gliceryny Technika wykonania: Dzieci powinny podczas pracy być instruowane słownie przez nauczyciela i powinien on być obecny przez cały czas trwania pracy. Arkusz papieru powinien być wcześniej podpisany, miseczki z farbą bez pędzli przygotowane. Następnie jasna instrukcja, iż dziecko przy użyciu dziesięciu palców u rąk może malować na papierze cokolwiek. Nauczyciel ma poinformować dziecko, gdy skończy się seans; zajęcia mogą trwać od 2 do 30 minut. Jest to czas, w którym dziecko wykonuje obrazek i odpowiada na pytania dotyczące treści swojego wytworu. Analiza zachowania się dziecka: W trakcie zajęć można uzyskać o dziecku wiele informacji takich jak: Ustosunkowanie się dziecka do tworzywa Element czasu Element ruchu Zachowanie się wobec kolorów Stosunek do tworzywa Dzieci przejawiają dwie reakcje wobec farby: Dystans Zaangażowanie Postawa zachowania dystansu wyraża się poprzez opór emocjonalny dotyczący zabrudzenia ręki farbami. Dziecko moczy zazwyczaj koniec palca i maluje nim jak Przedszkole Publiczne Nr 2 z Oddziałem Integracyjnym w Zawadzkiem pędzlem. Werbalizuje niechęć do pracy, robi wszystko, by opóźnić jej rozpoczęcie. Po paru zajęciach niechęć przemienia się w zaangażowanie. Maluje wtedy nie tylko palcami, ale pomaga sobie ruchami ciała, słowami, gestami. Wyraża entuzjazm, bądź oburzenie. Jest to metoda, w której obserwuje się bardzo silną reakcję emocjonalną na kontakt z mazistym tworzywem. Jest również bardzo skuteczna. Element czasu Obserwować należy czas trwania startu do zajęć (im bardziej się wydłuża, tym większa ewentualność stanów lękowych). Należy również obserwować: Czas wykonania rysunku Częstotliwość Długość przerw w pracy (mogą wynikać z lęku przed barwą, tzw. szok barw, lęk przed zabrudzeniem) Element ruchu Obserwujemy sposób nakładania farby. Może się to odbywać poprzez: Klepanie Tworzenie kolein Robienie podkładu z grubej warstwy a następnie wykonywanie w nim rysunku Wcieranie Tworzenie kropek Zachowanie wobec kolorów Obserwacja dziecka w tym zakresie obejmuje: Wybór kolorów oraz kolejność ich użycia Reakcje dziecka na kolor widziany na arkuszu Poprawianie położonego koloru Szczegółowa analiza materiału zdobytego tą drogą w rękach doświadczonego pedagoga może doprowadzić do oczekiwanych planowanych zmian w zachowaniu dziecka i jego stosunku do siebie, rówieśników, dorosłych i całego otoczenia. Zadaniem nauczycieli na tym pierwszym etapie kształcenia jest uwrażliwienie dzieci na piękno otaczającego nas świata i przygotowanie ich do świadomego odbioru dzieł sztuki w dorosłym życiu. Rysunek, modelowanie wypływają z naturalnej, spontanicznej potrzeby dziecka. Dlatego nauczyciele powinni to wykorzystywać. Powinni stwarzać odpowiedni klimat i atmosferę podczas takich zajęć. Nie wolno narzucać własnego widzenia świata i wymagań dostosowywania pracy do swoich wyobrażeń. Ograniczenie spontaniczności dzieci może sprawić, że ich prace będą jednakowe pozbawione dziecięcego widzenia świata. Zadaniem nauczycieli jest popieranie wszelkich form eksperymentalnych i czuwanie nad samodzielną pracą dziecka. Odwzorowywanie otaczającej nas rzeczywistości również hamuje wyobraźnię. Dziecko powinno przetwarzać w charakterystyczny dla siebie sposób rzeczywistość. Nie trzeba sugerować kolorów i utrwalać schematów. Powinno ono tworzyć zgodnie ze swoimi wewnętrznymi odczuciami. Zadaniem opiekunów jest Przedszkole Publiczne Nr 2 z Oddziałem Integracyjnym w Zawadzkiem udostępnić dziecku odpowiednie narzędzia, nauczyć posługiwania się nimi, przygotować odpowiedni, atrakcyjny materiał. Opracowała: mgr Anna Włóczyk