PREZENTACJE PRZYGOTOWYWANE PRZEZ STUDENTÓW

Dorota SKRYNICKA-KNAPCZYK, Anna KRUKIEWICZ-GACEK, AGH Kraków
PREZENTACJE PRZYGOTOWYWANE PRZEZ STUDENTÓW –
ĆWICZENIA JĘZYKOWE CZY COŚ WIĘCEJ?
Streszczenie. Naszym celem jest przedstawienie planu cyklu zajęć
przygotowujących studentów do wystąpień publicznych. Zastanowimy się
równieŜ nad językowymi i psychologicznymi korzyściami wypływającymi z
wprowadzenia prezentacji do programu zajęć. Będziemy chciały pokazać w jaki
sposób opracowując serię zajęć przygotowujących do prezentacji pomagamy
studentom uczyć się jak uŜywać języka jako narzędzia i jednocześnie poznać
samych siebie, koncentrując się na takich aspektach jak: zachowanie w sytuacji
stresowej, język ciała, operowanie głosem oraz utrzymywanie relacji ze
słuchaczem.
ZałoŜenia metodyczne
Studenci uczelni wyŜszych z reguły maja paroletnie doświadczenie w nauce języka obcego
wyniesione ze szkół średnich. Mają wystarczającą znajomość konstrukcji gramatycznych i
słownictwa, ale ich wiedza ma charakter głównie bierny lub odtwórczy. W wielu przypadkach
nie mieli okazji aby spróbować wykorzystać nabyte umiejętności językowe w celach
praktycznych innych niŜ typowe sytuacje takie jak: turysta za granicą czy uŜytkownik
Internetu.
Przygotowanie prezentacji daje studentom szansę wykorzystania szerszego spektrum swojego
warsztatu językowego oraz sprawdzenie się w nowej, bardziej wymagającej sytuacji.
Z językowego punktu widzenia praca nad prezentacją zmusza studentów do
• praktycznego wykorzystania znanych struktur gramatycznych w spontanicznej
wypowiedzi
• ćwiczenia wymowy
• wzbogacenia słownictwa
• zapoznania się z nowymi strukturami językowymi
Z poznawczego punktu widzenia prezentacje pozwalają studentom
• poznać samych siebie i swoje predyspozycje
• nauczyć się budować relacje ze słuchaczami
• sprawdzić się w sytuacji stresowej
Prezentacje przygotowywane przez studentów – ćwiczenia językowe czy coś więcej?
191
Plan cyklu zajęć
1. ZAJĘCIA WPROWADZAJĄCE
Celem tych zajęć jest uświadomienie studentom czym jest prezentacja. Jest to niezmiernie
waŜne gdyŜ na podstawie swoich doświadczeń szkolnych studenci często utoŜsamiają
prezentacje z prezentacją referatu, z reguły odczytywanego z kartki i wysłuchiwanego jedynie
przez nauczyciela. Studenci, nie rzadko, nie zdają sobie sprawy, Ŝe wykład, spotkanie
informacyjne na temat nowego produktu, nowej technologii czy organizacji studenckiej – to
teŜ prezentacja.
W trakcie zajęć rolą nauczyciela jest pokazanie studentom, Ŝe tematy prezentacji mogą być
bardzo róŜnorodne, ale cel jest zawsze ten sam – zainteresowanie słuchacza. Dobrym
sposobem jest tu przeanalizowanie zasugerowanych przez studentów przykładów nieudanych
prezentacji w których uczestniczyli i zastanowienie się nad przyczynami niepowodzenia:
• moŜe temat okazał się nieatrakcyjny dla słuchaczy poniewaŜ prelegent nie zadał sobie
trudu by sprawdzić kim będą jego słuchacze i ile wiedzą na dany temat
• moŜe prelegentowi nie udało się wzbudzić zainteresowania słuchaczy poniewaŜ:
mówił w sposób monotonny, nie modulując głosu
prezentacja była chaotyczna
nie przygotował odpowiednich, atrakcyjnych materiałów audio-wizualnych
nie panował nad językiem ciała
• moŜe zawiódł sprzęt lub forma prezentacji nie odpowiadała warunkom lokalowym –
była zła akustyka czy nie wszyscy uczestnicy widzieli ekran
Po takim wprowadzeniu łatwo jest omówić ze studentami uŜywany przy prezentacjach sprzęt
oraz zastanowić się jaki sprzęt potrafią bez trudu obsługiwać i chcieliby wykorzystać
przygotowując swoją prezentację.
Kończąc zajęcia naleŜy poprosić studentów by w domu zastanowili się jaki temat chcieliby
prezentować i przypomnieć Ŝeby przy wyborze tematu kierowali się wnioskami z dyskusji na
temat prezentacji w której przed chwilą uczestniczyli .
2. ZAJĘCIA PRZYGOTOWUJĄCE DO PREZENTACJI
W trakcie tych zajęć naleŜy zapoznać studentów ze strukturą prezentacji, jej etapami i
specyficznym językiem. Pracując ze studentami na poziomie zaawansowanym (od B2 w górę)
moŜna zaproponować cały wachlarz zwrotów i struktur typowych dla prezentacji i pozwolić
im na samodzielne zaadaptowanie ich na potrzeby swoich wystąpień. W przypadku uczniów
mniej zaawansowanych naleŜałoby wspólnie wypracować model (szkielet) prezentacji i
pozwolić studentom jedynie wypełnić go przygotowaną samodzielnie treścią.
NaleŜy równocześnie przedyskutować zasady zachowań prelegenta takie jak: język ciała,
modulacja głosu, ubiór, nawiązywanie kontaktu wzrokowego ze słuchaczami, reagowanie na
problemy techniczne zaistniałe w trakcie prezentacji i reagowanie na zachowanie
publiczności.
Podsumowując zajęcia naleŜy ustalić harmonogram prac własnych studentów, prowadzonych
indywidualnie lub w zespołach dwuosobowych . Po wstępnym samodzielnym opracowaniu
materiałów studenci powinni zgłosić się na indywidualne konsultacje z nauczycielem.
192
D. Skrynicka-Knapczyk, A. Krukiewicz-Gacek
3. KONSULTACJE PRZED PREZENTACJAMI
W czasie tych konsultacji studenci przedstawiają wybrany przez siebie materiał i
zaproponowaną formę jego prezentacji. Zadaniem nauczyciela jest pomóc studentowi
prawidłowo przekształcić zebrany materiał w formę prezentacji jak równieŜ dokonać korekty
językowej nie tylko treści prezentacji, ale teŜ materiałów audio-wizualnych. NaleŜy
równocześnie sprawdzić długość prezentacji, poniewaŜ niedoświadczeni prelegenci mają
skłonność do przekraczania wyznaczonego czasu.
4. PREZENTACJE STUDENTÓW
MoŜliwe są dwa scenariusze zajęć w zaleŜności od poziomu zaawansowania uczniów.
Dla grup słabiej zaawansowanych proponujemy scenariusz prostszy, w którym po kaŜdej
prezentacji nauczyciel analizuje wystąpienie głównie pod kątem poprawności językowej.
PoniewaŜ pierwsza w Ŝyciu prezentacja często bywa niedoskonała pod względem formalnym,
za te niedoskonałości nie naleŜy studentów krytykować, szczególnie Ŝe przewaŜnie zdają
sobie z nich sprawę. NaleŜy mieć nadzieję, Ŝe wyciągną odpowiednie wnioski i nie powtórzą
swoich błędów przygotowując następną prezentację.
W grupach bardziej zaawansowanych proponujemy rozpocząć zajęcia od wspólnego
określenia kryteriów oceny prezentacji ( forma prezentacji, poprawność języka, jakość
pomocy audio-wizualnych, kontakt ze słuchaczami) według których cała grupa, nie tylko
nauczyciel, będzie oceniać i analizować prezentacje kolegów. śeby krytyka była miła i
konstruktywna naleŜy zachęcić studentów do zauwaŜenia zarówno pozytywnych jak i
negatywnych aspektów prezentacji.
PODSUMOWANIE
Z naszych doświadczeń wynika, Ŝe choć idea prezentacji przewaŜnie spotyka się z
początkową niechęcią ze strony studentów, po zakończonym cyklu prezentacji studenci
wyraŜają się dość entuzjastycznie na temat całego projektu i zdają się czerpać przyjemność
zarówno z bycia prelegentem, jak i słuchaczem. Co więcej studenci bardzo chętnie
rozmawiają o tym czego dowiedzieli się o sobie, swoich zachowaniach, gestach czy choćby
metodach radzenia sobie ze stresem.
Po drugie prezentacja skutecznie obnaŜa prawdziwe kompetencje językowe uczących się i
uzmysławia studentom nad jakimi aspektami języka powinni jeszcze pracować.