Uchwała Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów Apelacji
Transkrypt
Uchwała Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów Apelacji
Uchwała Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów Apelacji Warszawskiej z dnia 14 kwietnia 2014 roku Zgromadzenie Przedstawicieli Sędziów Apelacji Warszawskiej wyraża stanowczy sprzeciw wobec niektórych z planowanych zmian legislacyjnych objętych datowanym na dzień 17 stycznia 2014 r. projektem ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych i apeluje do Ministra Sprawiedliwości o ich zaniechanie. Zmiany te, w ocenie Zgromadzenia, mają na celu wzmocnienie i tak już zbyt mocnej pozycji Ministra Sprawiedliwości względem sądów i sędziów, a tym samym nie tylko mają charakter sprzeczny z Konstytucyjnie gwarantowaną zasadą równości i odrębności władz ale również ingerują w sposób nieuzasadniony i szkodliwy w wewnętrzny ustrój sądownictwa. * 1. art. 11 § 3 i 37d - rezygnacja, w wypadku powoływania przewodniczących wydziału, zastępców przewodniczących wydziału i wizytatorów z zasady, że negatywna opinia kolegium sądu w przedmiocie powierzenia danej osobie tej funkcji jest wiążąca odbiera praktyczne znaczenie organowi sądu jakim jest kolegium, czyniąc go w istocie organem opiniodawczym pozbawionym konkretnej możliwości wpływu na funkcjonowanie sądu. Zmiana ta zmierza do wyraźnego wzmocnienia pozycji prezesa czyli organu sądu mianowanego przez władzę polityczną kosztem kolegium czyli organu sądu wyłanianego przez sędziów w demokratycznym procesie wyborczym. 4 2. art. 22a § 6 - wprowadzenie natychmiastowej skuteczności decyzji prezesa, w efekcie czego sędzia, mimo wniesienia odwołania, będzie zmuszony orzekać zgodnie ze zmienionym podziałem czynności. W wypadku każdego uwzględnionego odwołania zmiana ta powodować będzie chaos organizacyjny w jednostce, w której odwołujący się sędzia orzeka albowiem wywoła nie tylko konieczność wykonania szeregu czynności natury administracyjnej przez prezesa lub przewodniczącego wydziału (zbędnie odrywając ich od podstawowej funkcji sędziowskiej czyli funkcji orzeczniczej) ale również sekretariatu sądowego. Kolegia sądów apelacyjnych są w stanie sprawnie rozstrzygać o odwołaniach wnoszonych przez sędziów w krótkim czasie, a tym samym zmiana w dotychczasowym stanie prawnym nie znajduje uzasadnienia. 3. art. 28 § 4 - zmiana dająca prezesowi prawo udziału w obradach kolegium w sprawach należących do jego kompetencji z jednoczesnym przyznaniem mu prawa głosu decydującego w wypadku równowagi głosów. Celem tej zmiany jest obniżenie rangi kolegium i ograniczenie jego wpływu na decyzje prezesa, który zyskuje nie tylko prawo udziału w obradach kolegium w sprawach należących do jego kompetencji (co potencjalnie może wpływać na swobodę wypowiedzi i decyzje przynajmniej niektórych członków tego organu) ale i głos decydujący w razie równowagi głosów. W kontekście rodzaju podmiotów powołujących i legitymizujących prezesa oraz kolegium zmiana tego rodzaju jest nie do przyjęcia. 4. art. 35 § 1 - zmiana ograniczająca ilość przedstawicieli sędziów sądów rejonowych w zgromadzeniu ogólnym sędziów okręgu do 2/3 liczby sędziów sądu okręgowego. Już obecna sytuacja oznacza, że sędziowie sądów okręgowych mają większe prawa do udziału w zgromadzeniu. Tymczasem projekt dodatkowo ogranicza liczbę przedstawicieli sędziów sądów rejonowych pogarszając i tak już bardzo słabą normę reprezentacji tej grupy sędziowskiej stanowiącej około % korpusu sędziowskiego w Polsce. Deprecjonuje ona i marginalizuje rolę sędziów tych sądów, a tym samym niezbędne staje się postawienie pytania o realność samorządności sędziowskiej w takich warunkach. 5. Art. 109 § 1 i 3 - poszerzenie katalogu kar dyscyplinarnych o karę obniżenia wynagrodzenia oraz poszerzenie katalogu funkcji, których objęcie wymierzenie kary dyscyplinarnej, uniemożliwia. Tego rodzaju kara dotyczyć ma jedynie sędziów albowiem nie występuje ona w regulacjach dotyczących prokuratorów czy też pracowników urzędów państwowych. Nie jest też przewidywana w projekcie nowej ustawy o prokuraturze. Narusza ona prawo do otrzymywania wynagrodzenia w wysokości odpowiadającej wykonywanej pracy albowiem dotyczyłaby okresu przyszłego, tj. tego, w którym sędzia nie ma stwierdzonych uchybień. Tym samym ingeruje w wysokość wynagrodzenia poprzez oderwanie od jakości aktualnie wykonywanej pracy. Również regulacje prawnokarne posługują się karą grzywny i nie tylko nie kreują sankcji w postaci obniżenia wynagrodzenia lub dochodów, ale nie tworzą też stosunkowej relacji kary do otrzymywanych przez skazanego dochodów. Sankcja ta jest sankcją nadmierną albowiem aktualnie już art. 91 a § 6 u.s.p. stanowi, że pięcioletni okres pracy, po którym wynagrodzenie zasadnicze sędziego określa się według wyższej stawki, ulega wydłużeniu o trzy lata w razie ukarania sędziego w tym czasie karą dyscyplinarną, przy czym chodzi tu o ukaranie nawet najniższą karą upomnienia, której konsekwencje trwają przez cały okres pracy zawodowej sędziego, skoro każdy następny pięcioletni okres uprawniający do wyższej stawki następuje z trzyletnim opóźnieniem. Już zatem obecna regulacja przewiduje znaczną dolegliwość finansową w razie popełnienia każdego, nawet najdrobniejszego, deliktu dyscyplinarnego. Nadto obligatoryjny zakaz pełnienia niektórych funkcji w związku z wymierzeniem kary nagany stanowi dodatkową sankcję i nie odpowiada zasadzie proporcjonalności kary do popełnionego czynu albowiem kara nagany może dotyczyć stosunkowo drobnych uchybień i nie pozostawać w żadnym związku z pracą wykonywaną w ramach sprawowanej funkcji. Co więcej już teraz przewidziane jest, jako osobna kara, usunięcie z zajmowanej funkcji. Tym samym, poprzez ukaranie karą nagany, sędzia jednocześnie karany jest dodatkową karą zakazu zajmowania funkcji, pomimo, że taka kara nie została mu wymierzona. Co znamienne, uzasadnienie projektu nie ujawnia intencji projektodawcy, a zatem nie są znane argumenty przemawiające za celowością projektowanych zmian. Tym samym Zgromadzenie Przedstawicieli Sędziów Apelacji Warszawskiej, zwracając również uwagę na to, że na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji widnieją identyczne lub zbliżone krytyczne uwagi do projektu zgłoszone przez wiele sądowych i pozasądowych podmiotów w procesie konsultacyjnym, apeluje raz jeszcze do Ministra Sprawiedliwości o wycofanie się z zamiaru przeprowadzenia tych nieuzasadnionych i szkodliwych nie tylko dla sędziów ale i dla ogółu społeczeństwa, zmian.