negocjacji świadectwo depozytowe

Sygn. Akt I C 744/13
UZASADNIENIE
wyroku z dnia 29 stycznia 2014 roku
Pozwem z dnia 6 maja 2013 roku (prezentata) P. G. wniósł o zasądzenie kwoty 6902,67 złotych od (...) S.A. z siedzibą
w W. oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przypisanych.
W uzasadnieniu powód wskazał, że nabył dziewięć obligacji o nazwie (...), każda o wartości nominalnej 1000
zł, wyemitowanych przez (...) S.A., obecnie działającą pod firmą (...) S.A. Pomimo iż termin wykupu obligacji
przypadał na dzień 9 czerwca 2011 r., pozwana nie wykupiła obligacji w terminie. Trzy obligacje zostały wykupione
24 października 2011 r. a pozostałe stały się przedmiotem ugody pozasądowej z dnia 16 stycznia 2012 r. Zgodnie z
ugodą pozwana zobowiązała się do zapłaty 6000 zł wraz z odsetkami do dnia 25 czerwca 2012 r. Pozwana dnia 30
stycznia 2012 r. zapłaciła powodowi pierwszą z rat wraz z odsetkami za zwłokę, w łącznej wysokości 1082,63 zł, której
termin płatności przypadał na dzień 25 stycznia 2012 r. Pismem doręczonym pozwanemu dnia 13 sierpnia 2012 r.
powód wezwał pozwanego do zapłaty zaległej należności wraz z odsetkami, w terminie 7 dni. Pozwany 7 listopada 2012
r. zaproponował powodowi konwersję obligacji na akcje spółki (...) S.A. jednakże pomiędzy stronami nie doszło do
porozumienia. Pismem doręczonym pozwanemu 8 kwietnia 2013 r. powód ponownie wezwał go do zapłaty, jednakże
należność nie została uregulowana (pozew z załącznikami k. 2-34).
Referendarz Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w W. dnia 24 maja 2013 r. stwierdził brak podstaw do wydania
nakazu zapłaty (zarządzenie k. 47), a w związku z tym sprawa została przekazana do trybu zwykłego (zarządzenie k.
48).
Pozwany dnia 14 czerwca 2013 roku (prezentata) złożył odpowiedź na pozew, w której wniósł o oddalenie powództwa
oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przypisanych. Zaprzeczył, że kiedykolwiek została zawarta pomiędzy
stronami ugoda pozasądowa. Zarzucił powodowi, że nie przedłożył warunków emisji, w których określone są
obowiązki emitenta oraz obligatariusza oraz dokumentu w postaci Propozycji Nabycia Obligacji, w związku, z
czym twierdzenie powoda nie zostało udowodnione. Wskazał również, że tylko świadectwo depozytowe potwierdza
legitymację do realizacji uprawnień z papierów wartościowych, a takie świadectwo również nie zostało przez powoda
przedstawione. Ponadto pozwany poniósł, że załączone do pozwu wiadomości e-mail nie stanowią dowodu w myśl
art. 245 k.p.c. (odpowiedź na pozew z załącznikami k. 52-63).
Powód w piśmie procesowym z dnia 1 lipca 2013 r. (data stempla pocztowego) wskazał, że nie jest w stanie przedstawić
oryginału zawartej umowy albowiem oryginał zaginął. Jednakże wniósł o przesłuchanie w charakterze świadka na
okoliczność jej zawarcia p. T. F.. Podniósł, że pozwana pomimo zakwestionowania faktu podpisania ugody, przystąpiła
do realizacji jej postanowień. Załączył świadectwo depozytowe oraz podniósł, że jest posiadaczem rachunku, na
którym zapisano obligacje będące przedmiotem sporu, a zatem przysługują mu prawa z tych obligacji (pismo
procesowe z załącznikami k. 68-86).
Pozwany pismem procesowym z dnia 2 sierpnia 2013 r. (prezentata) wskazał, że dowody powołane przez powoda
w poprzednim piśmie powinny zostać uznane za spóźnione a wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka
oddalony. Ponownie wskazał, że strona powodowa nie przedstawiła w sprawie wiarygodnych dowodów, na podstawie
których sąd mógłby orzekać (pismo procesowe k. 98-100).
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Powód P. G. od dnia 8 października 2010 r. do dnia 28 kwietnia 2011 r. nabył dziewięć obligacji wyemitowanych przez
(...) S.A. o wartości nominalnej 1000 zł każda. Obligacje zostały zaksięgowane na rachunku maklerskim nr 38-2490(...)-0000- (...)- (...), którego posiadaczem jest powód (świadectwo depozytowe k. 84, historia transakcji k. 6).
Trzy obligacje zostały wykupione w dniu 24 października 2011 r. (okoliczność bezsporna). Dnia 30 stycznia 2012 r.
wpłacono na rachunek maklerski powoda kwotę 1082,63 zł, w opisie operacji podając „wykup obligacji (...)” (historia
rachunku pieniężnego k. 15).
W dniu 16 stycznia 2012 roku strony podpisały ugodę pozasądową, której przedmiotem było roszczenie przysługujące
powodowi wobec pozwanego w wysokości 6 000 zł wynikające z Emisji Obligacji serii (...). Pozwana spółka
podpisywała ugody z klientami wobec których nie wywiązała się ze zobowiązań z uwagi na trudności finansowe (ugoda
pozasądowa k. 12-14, zeznania świadka A. R. k. 43-44 akt VI Cps 89/13, zeznania świadka T. F. k. 110-111) Pismem
doręczonym (...) S.A. z siedzibą w W. dnia 13 sierpnia 2012 r. powód wezwał (...) S.A. do zapłaty kwoty 6336,45 zł w
terminie tygodniowym od dnia doręczenia pisma z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postepowania sądowego
(wezwanie do zapłaty k. 19-21).
Dnia 7 listopada 2012 r. strony rozpoczęły negocjacje mające na celu konwersję niewykupionych przez pozwanego
obligacji na akcje pozwanej spółki (korespondencja elektroniczna wraz z projektem umowy k. 22-30). Negocjacje
zakończyły się fiaskiem (okoliczność bezsporna).
Pismem doręczonym pozwanemu dnia 8 kwietnia 2013 r. powód ponownie wezwał pozwanego do zapłaty kwoty
6802,67 zł w terminie siedmiu dni od otrzymania niniejszego wezwania (ostateczne wezwanie do zapłaty k.31-33).
Pozwany w odpowiedzi na powyższe pismo poinformował powoda, że spółka prowadzi działania zmierzające
zaspokojenia roszczeń obligatariuszy. Wskazał, że zaspokojenie nastąpi po przeprowadzeniu procesu restrukturyzacji
zadłużenia i poprawie kondycji finansowej (pismo k. 85).
Na dzień 28 czerwca 2013 r. na rachunku papierów wartościowych, którego posiadaczem jest powód, zostało
zablokowanych pięć obligacji na okaziciela, oznaczonych w (...) S.A. kodem (...) o wartości nominalnej 1000 zł każda.
Emitentem przedmiotowych obligacji jest spółka (...) S.A. z siedzibą w W. (świadectwo depozytowe k. 84).
Dnia 10 sierpnia 2012 r. spółka (...) spółka akcyjna ujawniła w Krajowym Rejestrze Sądowym zmianę siedziby z W.
na W.. Następnie dnia 6 września 2012 r. (...) S.A. z siedzibą w W. zmieniło firmę na (...) Spółkę Akcyjną a 8 marca
2013 r. firmę zmieniono na (...) Spółka Akcyjna (odpis pełny z rejestru przedsiębiorców k. 7-12).
Stan faktyczny w niniejszej sprawie, Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów z dokumentów, które nie
budziły wątpliwości co do ich autentyczności i nie były kwestionowane przez żadną ze stron niniejszego postępowania.
Między stronami sporne było przede wszystkim, czy pomiędzy stronami doszło do ugody pozasądowej z dnia 16
stycznia 2012 r. Sąd na okoliczność zawarcia bądź nie zawarcia tej umowy dopuścił dowód z zeznań świadków A. R. i T.
F.. W ocenie Sądu zeznania tych świadków zasługują na wiarę, albowiem są wewnętrznie spójne oraz korespondują z
okolicznościami i dowodami wskazanymi w sprawie. Na podstawie art. 229 k.p.c. i art. 230 k.p.c. Sąd uznał powyższe
okoliczności za ustalone.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o obligacjach (Dz. U. 2001 nr 120 poz. 1300 j.t.) obligacja jest papierem wartościowym
emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i
zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. Art. 5 ust. 1 ustawy dokładnie określa jakie
informacje obligacja powinna zawierać. Do informacji takich należą między innymi dokładne określenie emitenta,
wartość nominalna i kolejny numer obligacji, opis świadczeń emitenta, ze wskazaniem w szczególności wysokości
tych świadczeń lub sposobu ich ustalenia, terminów sposobów i miejsc ich spełnienia a także warunki wykupu
obligacji. Obligacje mogą nie mieć formy dokumentu, w przypadku gdy emitent tak postanowi. Prawa z obligacji nie
mających formy dokumentu powstają z chwilą dokonania zapisu w ewidencji i przysługują osobie w niej wskazanej
jako posiadacz tych obligacji (art. 5a ust. 1 i 2 wskazanej ustawy). W myśl art. 5b w przypadku obligacji niemających
formy dokumentu, prawa i obowiązki emitenta i obligatariuszy są określane w warunkach emisji.
Wykup obligacji następuje według ich wartości nominalnej po upływie okresu, na który zostały wyemitowane. Wykup
obligacji polega na efektywnym spełnieniu przez emitenta zawartych w nich świadczeń i powinien być przeprowadzony
zgodnie z warunkami wykupu, stanowiącymi podstawowy element treści obligacji (art. 5 ust. 1 pkt 7). Spełnienie
świadczenia w terminie warunkuje należyte wykonanie zobowiązania wynikającego z obligacji. Termin spełnienia
świadczenia obligacyjnego określony jest w treści dokumentu obligacyjnego lub w warunkach emisji obligacji. W
przypadku obligacji opiewających na świadczenie pieniężne termin ten powinien stanowić konkretną datę. Zgodnie z
art. 9217 k.c. wykup papieru wartościowego jest spełnieniem świadczenia do rąk posiadacza legitymowanego treścią
papieru wartościowego, w wyniku czego następuje zwolnienie dłużnika (emitenta).
W myśl art. 24 ust. 1 ustawy o obligacjach z chwilą wykupu obligacje podlegają umorzeniu. Zgodnie z ust. 2 jeżeli
emitent nie wypełni w terminie, w całości lub w części, zobowiązań wynikających z obligacji, obligacje podlegają, na
żądanie obligatariusza, natychmiastowemu wykupowi w części, w jakiej przewidują świadczenie pieniężne.
Pozwany na gruncie niniejszej sprawy podnosił zarzut nieudowodnienia roszczenia zgłoszonego przez powoda.
Wskazywał, że powód nie udowodnił podstawowych obowiązków emitenta oraz obligatariusza, albowiem nie załączył
do pozwu warunków emisji, które zgodnie z art. 5b ustawy o obligacjach takie kwestie regulują. Wskazał również,
że dowód w postaci świadectwa depozytowego jest w myśl art. 207 § 6 k.p.c. spóźniony a w związku z tym powinien
zostać przez sąd pominięty. Pozwany zaprzeczał też zawarciu z powodem ugody pozasądowej, która przede wszystkim
zmieniała terminy wykupu posiadanych przez powoda obligacji.
Faktem jest, że zgodnie z art. 9 ust 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. 2014.94 j.t.) to świadectwo
depozytowe potwierdza legitymację do realizacji uprawnień wskazanych w jego treści, które nie są lub nie mogą być
wyłącznie realizowane na podstawie zapisów na rachunkach papierów wartościowych. Faktem jest też, że powód
świadectwa takiego nie załączył do pozwu ale przedstawił je jako załącznik do kolejnego pisma procesowego z dnia
1 lipca 2013 r. Jednakże wbrew ocenie pozwanego złożenie tego dowodu jak również innych dokumentów, w ocenie
Sądu, nie spowodowało zwłoki w rozpoznaniu sprawy a zatem nie było konieczności pominięcia tego dowodu w
myśl art. 207 § 6 k.p.c. Zauważyć należy, że pismo procesowe z dnia 1 lipca 2013 r. zostało złożone jeszcze przed
wyznaczoną rozprawą. Złożone przez powoda w późniejszym czasie dokumenty nie spowodowały więc zwłoki w
rozpoznaniu sprawy, a w związku z tym Sąd nie był zobligowany do pominięcia takiego dowodu. Należy mieć tutaj
również na względzie, że powód działał bez profesjonalnego pełnomocnika. Tym samym, w ocenie Sądu, złożonych
dokumentów nie należało pominąć. Składając świadectwo depozytowe powód udowodnił, iż na rachunku papierów
wartościowych nr 38-2490- (...)-0000- (...)- (...), którego jest posiadaczem, zostało zablokowanych 5 obligacji na
okaziciela, oznaczonych w (...) S.A. kodem (...) o wartości nominalnej 1000 zł każda. Powód miał więc legitymację
czynną do występowania w niniejszym procesie.
Pozwany zakwestionował fakt zawarcia z powodem ugody pozasądowej z dnia 16 stycznia 2012 r. Powód do pozwu
załączył bowiem jedynie kserokopię powyższej ugody, wskazując, że oryginał zaginął. Sad dał wiarę temu, że ugoda
została zagubiona, a w związku z tym dopuszczenie na okoliczność zawarcia lub nie zawarcia ugody dowodu z zeznań
świadków nie było sprzeczne z art. 246 k.p.c. Zarówno świadek T. F. jak i A. R., chociaż przy podpisaniu umowy
obecni nie byli to przyznali, że rozmowy z powodem na temat ugody były prowadzone. T. F. wskazał, iż z ewidencji
pozwanej spółki wynika, iż powód zaakceptował warunki ugody, ale emitent nie otrzymał podpisanego dokumentu.
A. R. potwierdził natomiast emisję obligacji oraz obowiązek pozwanej do ich wykupu 12 miesięcy od dnia emisji.
Przyznał, że w wyniku problemów finansowych obligacje nie zostały wykupione ale wdrożono program zawierania
ugód z obligatariuszami i zmiany terminu spłat lub rozłożenia ich na raty. Przyznał, że częściowo umowy takie zostały
zawarte i z początku spółka realizowała program spłat zgodnie z zawartymi umowami. Należy dodatkowo podnieść, że
złożona do akt kserokopia ugody zawiera podpis ówczesnego prezesa zarządu pozwanej spółki, który przesłuchiwany
w charakterze świadka nie zakwestionował, że taką ugodę podpisał. Pozwany kwestionując zawarcie ugody wskazywał
na brak jej oryginału jednak nie wskazał, że złożona do akt kopia została sfałszowana lub w jakikolwiek sposób jej
treść nie odpowiada rzeczywistości.
Konkludując należy podnieść, że zeznania świadków w pełni zatem korespondują z kserokopią przedłożonej przez
powoda ugody czy z historią rachunku pieniężnego, która obrazuje wpłatę dnia 30 stycznia 2012 r. kwoty 1082,63
zł. Zwrócić uwagę należy na fakt, iż zgodnie z ugodą, której zawarcie kwestionowane było przez pozwanego, termin
spłaty pierwszej z rat w wysokości 1081,92 zł wraz z odsetkami przypadał na dzień 25 stycznia 2012 r. Trudno
zatem wyobrazić sobie z jakiego innego względu pozwana spółka dokonała wykupu obligacji, jeśli nie zrobiła tego w
myśl postanowień ugody. Sąd fakt zawarcia ugody uznał więc za udowodniony na podstawie zeznań świadków oraz
historii rachunku powoda. Ponadto okoliczności wskazane przez świadków uprawdopodabnia dodatkowo załączona
do pozwu i dalszego pisma procesowego korespondencja elektroniczna pomiędzy powodem a przedstawicielami
pozwanej spółki. Pozwany słusznie wskazał również, że korespondencja taka nie stanowi dowodu w myśl art. 245
k.p.c., jednakże nie ma przeszkód by wiadomości e-mail stanowiły uwiarygodnienie dowodu z zeznań świadków.
O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. Na koszty procesu w niniejszej sprawie po stronie powoda złożyły
się koszty opłaty sądowej od pozwu w kwocie 250 zł. Pozwany zatem powinien tytułem zwrotu kosztów postępowania
świadczyć na rzecz powoda powyższą kwotę, co zasądzono w punkcie II Wyroku.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Rejonowy orzekł jak w sentencji.