Fluktuacja zatrudnienia i zatrudnienie na stanowiskach deficytowych

Fluktuacja zatrudnienia i zatrudnienie na stanowiskach deficytowych (…)
W 2008 roku zanotowano minimalny wzrost zatrudnienia w stosunku do roku 2007
(tj. o 0,16 %). W okresie sprawozdawczym stosunek pracy nawiązano z 7.583 pracownikami,
a ustał z 6.141 pracownikami, co stanowi łącznie fluktuację na poziomie 30 % zatrudnionych
w resorcie pracowników. Stosunki pracy najczęściej rozwiązywane są na mocy porozumienia
stron – prawie 60 % wszystkich przypadków, a 15 % stanowi rozwiązanie umowy o pracę z
upływem czasu, na który była zawarta (dotyczy umów na czas określony). Cechą
charakterystyczną jest fakt, iż znacznie zmniejszyła się ilość rozwiązywanych stosunków
pracy z przyczyn nie leżących po stronie pracownika (o ok. 60 %). Zwolnienia te dotyczyły
głównie reorganizacji lub likwidacji jednostek i instytucji wojskowych.
Przyczyn utrzymującej się dużej rotacji pracowników wojska należy dopatrywać się w
mało konkurencyjnych płacach pracowników resortu obrony narodowej. W latach 2007
i 2008 odnotowano rozwiązanie wielu stosunków pracy z pracownikami, z powodu niskiego
wynagrodzenia i braku perspektyw dalszego rozwoju w strukturach wojska i innych przyczyn.
Ponadto bardzo wielu pracowników odeszło też do pracy poza resort ON. W tych
przypadkach podstawową formę rozwiązania stosunku pracy stanowiło porozumienie stron.
Najliczniejsi w tej grupie byli młodzi pracownicy, o niewielkim stażu pracy, jednak dobrze
wykształceni i merytorycznie przygotowani do wykonywania obowiązków (w tym specjaliści
ds. zamówień publicznych, pracownicy księgowości, informatycy).
Wzrost bezrobocia i trudna sytuacja na krajowym rynku pracy powodują, że praca
w wojsku dla pracownika cywilnego może być atrakcyjna nie ze względu na wysokość
wynagrodzenia, ale ze względu na stabilizację zatrudnienia oraz gwarancję terminowego
otrzymywania wynagrodzenia.
Analizując stanowiska wskazane przez pracodawców wojskowych jako deficytowe,
tj. nie obsadzone przez okres powyżej 6 miesięcy, można je podzielić na cztery grupy,
ze względu na kryterium kwalifikacji:
wymagające wysokich kwalifikacji opartych na wieloletnim systemie kształcenia na
najwyższym poziomie – m.in. radca prawny, audytor wewnętrzny, psycholog, lekarz
i specjaliści różnych dziedzin techniki;
wymagające specjalistycznego wykształcenia na poziomie szkół średnich popartym
wieloletnim doświadczeniem, w celu nabycia określonych umiejętności praktycznych
– m.in. radiotelefonista, instruktor nauki jazdy oraz technicy różnych specjalności;
wymagające unikatowych na rynku pracy kwalifikacji lub wykształcenia – m.in.
operator środków zobrazowania, technik koordynacji poszukiwań i ratownictwa
lotniczego;
oraz zawody atrakcyjne na rynku pracy – m.in. inspektor bhp, wartownik, kierowca,
informatyk itp.
W przypadku stanowisk deficytowych zauważalna jest jeszcze jedna prawidłowość:
w jednostkach usytuowanych w większych aglomeracjach miejskich lub w ich pobliżu, do
stanowisk deficytowych można zaliczyć te, które nie wymagają specjalnych kwalifikacji
(wartownik, kierowca), natomiast w jednostkach poza większymi miejscowościami występuje
brak kandydatów na stanowiskach pracy o wysokich i specjalistycznych kwalifikacjach
(inspektor BHP, psycholog, audytor wewnętrzny).
Główną przyczyną trudności w obsadzeniu deficytowych stanowisk pracy jest bariera
finansowa – specjaliści nie chcą podjąć zatrudnienia za oferowane wynagrodzenie.
Wynagrodzenie
obowiązujące
pracowników
sfery budżetowej
nie
jest
atrakcyjne
w odniesieniu do wynagrodzenia na lokalnym rynku pracy, gdzie popyt na wymienionych
pracowników jest bardzo duży we wszystkich dziedzinach gospodarki, za dużo wyższe
wynagrodzenie. Na przykład: w województwie lubelskim i warmińsko-mazurskim, stawki
oferowane specjalistom na cywilnym rynku pracy są o 20-30 % wyższe od proponowanych
przez resort, natomiast w województwach mazowieckim, wielkopolskim, dolnośląskim
i małopolskim dochodzą nawet do 200 %. W jednostkach infrastruktury wojskowej
stanowiska deficytowe występują najczęściej w dziedzinach takich jak: geodezja,
budownictwo, ekonomia, nadzór budowlany i techniczny różnych branż. Są to stanowiska
wysoko kwalifikowane nie tylko pod względem wykształcenia, ale również konieczności
posiadania odpowiedniego doświadczenia i dodatkowych uprawnień zawodowych.
Pracodawcy, których dotyka problem obsadzenia stanowisk deficytowych podejmują
działania mające na celu pozyskanie osób z odpowiednimi kwalifikacjami z zewnątrz,
poprzez współpracę z Powiatowymi Urzędami Pracy, zamieszczanie ogłoszeń w prasie
lokalnej, jak również rekrutację wewnętrzną, polegająca na przekwalifikowaniu na koszt
pracodawcy dotychczasowego pracownika na stanowisko deficytowe.