Gospodarka mieniem publicznym a rozwój gospodarczy

Gospodarka mieniem
publicznym a rozwój
gospodarczy
Aktywizacja gospodarcza mienia
publicznego
Wspieranie MŚP poprzez gospodarowanie
mieniem publicznym samorządu
1
Gospodarowanie
mieniem jako instrument
prorozwojowy
• Gospodarowanie mieniem publicznym stanowić może
narzędzie rozwoju, dzięki zastosowaniu przekształceń
własnościowych oraz aktywizacji gospodarczej tego
mienia.
• Przykładem takich działań jest omówione już wnoszenie
przez władze publiczne aportów w postaci
nieruchomości do spółek specjalnego przeznaczenia w
ramach partnerstwa publiczno – prywatnego
• Stymulowanie rozwoju następuje poprzez:
– komercjalizację i prywatyzację nieruchomości
przedsiębiorstw publicznych,
– bardziej ekonomiczne wykorzystanie przestrzeni, obiektów
i pomieszczeń
– wprowadzanie nowych funkcji.
2
Użytkowanie wieczyste
wykorzystywane jako instrument
rozwojowy
• W umowie o oddanie nieruchomości w UW ustala się
okres użytkowania (od 40 – 99 lat) zależnie od celu
przekazania, oraz ustala się sposób i termin jej
zagospodarowania, w tym termin zabudowy.
• Przy określaniu sposobu korzystania z nieruchomości
wpisanej do rejestru zabytków, można nałożyć
obowiązek odbudowy (remontu), w określonym
terminie, położonych na niej obiektów zabytkowych.
• W przypadku niedotrzymania terminów
zagospodarowania nieruchomości oddanej w UW, mogą
być ustalone dodatkowe opłaty roczne obciążające
użytkownika wieczystego.
• Wysokość dodatkowej opłaty rocznej, wynosi 10%
wartości nieruchomości gruntowej. Za każdy następny
rok zwłoki opłata podlega zwiększeniu o dalsze 10% tej
wartości.
3
Gospodarka nieruchomościami /
Instrumenty
• Regulacja stanów prawnych (złożoność tych stanów jest
pozostałością powojennych zmian własnościowych)
• Racjonalizacja wykorzystania przestrzeni, obiektów i
pomieszczeń publicznych poprzez wprowadzanie nowych
funkcji:
 komercyjna aktywizacja przestrzeni: gospodarka niewykorzystanymi
zasobami (np. tereny i obiekty parkingowe w centrach miast),
 działalność deweloperska połączona z wnioskowaniem o zmiany w
planach zagospodarowania przestrzennego,
 modernizacje lub powoływanie podmiotów publiczno – prywatnych dla
realizacji nowych przedsięwzięć inwestycyjnych,
 modernizacja technologiczna istniejących zasobów w celu
dostosowania do współczesnych wymagań (dla celów własnych oraz
komercyjnego najmu): wyposażenie audiowizualne, połączenie z
Internetem, sieci wewnętrzne
4
Gospodarowanie mieniem
- cele i instrumenty
•
•
Cele gospodarowania mieniem publicznym:
1.utrzymanie należytego stanu zasobów publicznych,
2.przejmowania nieruchomości dla realizacji zadań,
3.aktywne (dochodowe) gospodarowanie mieniem.
Cel 2 Instrumenty dla pozyskiwania nieruchomości pod
inwestycje własne oraz w celu tworzenia ofert
inwestycyjnych:
– inwentaryzacja majątku z określaniem wartości,
– zamiany, wykupy (także przez wywłaszczenia) i
pierwokupy,
– likwidacja współwłasności,
– zbywanie lub nabywanie udziałów w
nieruchomościach
5
Aktywizacja gospodarcza
mienia - instrumenty
• Cel 3: Instrumenty aktywnego gospodarowania mieniem:
– podejście ekonomiczne (bilansowanie kosztów ponoszonych na
daną nieruchomość i przychodów z niej),
– zakres i tryb prywatyzacji i sprzedaży mienia,
– system bonifikat przy sprzedaży nieruchomości zwiększających
globalne obciążenia budżetu,
– promocja nieruchomości przeznaczonych do zbycia lub trudnych do
zagospodarowania,
– dostęp prywatnych inwestorów do preferencyjnych kredytów,
poprzez odpowiednie umowy o współpracy z bankami, oraz
poprzez udzielanie inwestorom gwarancji kredytowych,
– system współfinansowania kosztów remontów budynków
sprywatyzowanych, w stopniu wyższym niż wynika to z udziału
własnościowego podmiotu publicznego.
6
Aktywizacja gospodarcza
mienia – polityka czynszowa
• Selektywna polityka czynszowa w nieruchomościach
publicznych:
– preferencje czynszowe dla branż zanikających,
– obniżki czynszów dla najemców lokali użytkowych w
budynkach przylegających do pasa drogowego, gdzie
prowadzone są długotrwałe roboty remontowe i
inwestycyjne,
– obniżki na czas remontu czynszów za lokale użytkowe do
poziomu stawek eksploatacyjnych.
– rozliczanie w czynszu tzw. drobnych nakładów,
– nie naliczanie czynszu za powierzchnie wyłączone z
działalności z powodu remontu placu targowego,
– zmniejszanie stawek za wynajem powierzchni piwnic
przynależnych do lokali użytkowych,
– wyłączenie z powierzchni handlowej targowisk dużych
ciągów komunikacyjnych.
7
Aktywizacja
gospodarcza mienia – cd.
• Selektywna polityka remontowa:
– dofinansowanie remontów obiektów gminnych na
targowiskach
– ulgi modernizacyjne – udział gminy w
finansowaniu inwestycji w zakresie infrastruktury
technicznej na targowiskach miejskich – poprzez
zaniechanie płatności czynszowych
• Stosowanie długoterminowych okresów
dzierżawy lokalnych targowisk stałych.
• Organizowanie przetargów celowych na
najem dla branż zanikających.
• Program prywatyzacji lokali użytkowych
znajdujących się w miejskich zasobach.
8
Zarządzanie informacją
9
Instrumenty zarządzania
informacją
• zapewnienie rozwiązań w zakresie
zbierania, przetwarzania, udostępniania
i elektronicznego przekazywania
informacji (danych) oraz promocji
rozwoju
• podstawa do podejmowania decyzji (w
obrębie narzędzi planistycznych), ale
także - warunek dialogu podmiotów
publicznych i prywatnych włączonych w
proces rozwoju, ze szczególnym
uwzględnieniem inwestorów
10
Instrumenty przetwarzania i udostępniania
informacji oraz promocji rozwoju
• zasady, tryby i procedury zbierania oraz przetwarzania danych na
rzecz statystyki publicznej oraz regionalnych i lokalnych baz danych,
• zasady funkcjonowania (informatycznych) systemów monitoringu i
kontroli finansowej wymaganych przy wykorzystaniu krajowych i
europejskich systemów wsparcia rozwoju,
• systemy i platformy udostępniania i wymiany informacji (w tym –
systemy informacji przestrzennej / GIS), obejmujące:
– dane i informacje o jednostce terytorialnej, niezbędne dla podejmowania
decyzji rozwojowych przez podmioty publiczne i prywatne, dotyczące:
• systemu planistycznego – dokumentów sterujących rozwojem,
• infrastruktury instytucjonalnej rozwoju w jednostce terytorialnej,
• wykorzystywanych przez organizację terytorialną instrumentów wdrożeniowych;
– informacje o procedurach administracyjnych, których przestrzeganie jest
niezbędne w toku przygotowywanie przedsięwzięć związanych z
rozwojem, a zwłaszcza – inwestycji;
– systemy dialogu publicznego: pasywne lub interaktywne, umożliwiające
wymianę danych i informacji przez organizacje odpowiedzialne oraz
zainteresowane rozwojem, z wykorzystaniem informatycznych technik
procedowania spraw administracyjnych;
11
Instrumenty przetwarzania i udostępniania
informacji oraz promocji rozwoju
• systemy promocji określające:
– cele działań informacyjnych i promocyjnych,
– potencjalne grupy docelowe działań informacyjnych i
promocyjnych,
– strategie informowania i promocji.
• systemy public relations rozwoju organizacji
terytorialnej, z wykorzystaniem:
– tradycyjnych instrumentów promocji (konferencje i
notatki prasowe, tablice reklamowe na ważniejszych
projektach),
– mediów i narzędzi elektronicznych (radio, telewizja,
Internet),
– innych form działalności (udział w konferencjach,
targach, wystawach, etc.), promujących rozwój oraz
kształtujących wyobrażenie o jednostce terytorialnej,
12
Marketing terytorialny
13
Konkurencyjność
(A. Klasik)
• zdolność organizacji działających w
regionie do plasowania na rynkach
międzynarodowych wytwarzanych w
nim produktów i usług
• atrakcyjność inwestycyjnobiznesowa i poznawczo-kulturowa
oparta na wielorakich źródłach
zasobowych i przewagach, które
organizacjom i mieszkańcom trwale
zapewnia re-gion
14
Czynniki konkurencyjności
regionów (wg B. Namyślak)
• kapitał ludzki, a szczególnie: poziom wykształcenia i kwalifikacje ludności, a
także cechy świadczące o strukturze ludności, np. liczba osób w wieku
produkcyjnym względem liczby osób w wieku przed- i poprodukcyjnym;
• działalność badawczo-rozwojową i innowacyjną, którą determinują:
– liczba pracujących w jednostkach naukowo-badawczych w relacji do liczby
pracujących ogółem,
– infrastruktura instytucjonalna (szkoły wyższe, ośrodki PAN i inne jednostki
badawczo-rozwojowe),
– rozwinięte sieci gospodarcze i naukowe między jednostkami naukowobadawczymi a prze-mysłem, między przedsiębiorstwami, wreszcie – między
regionami (przy udziale urzędów administracji państwowej i samorządowej),
ukierunkowane na transfer zaawansowanych technologii;
• strukturę gospodarki, w odniesieniu do:
– stopnia prywatyzacji gospodarki,
– nakładów inwestycyjnych z uwypukleniem inwestycji zagranicznych,
– struktury zatrudnienia, przy wysokim udziale pracujących w usługach
(szczególnie w usługach rynkowych) w stosunku do ogółu pracujących,
– liczby podmiotów gospodarczych przypadających na mieszkańca, świadczącej o
potencjale instytucjonalnym regionu, z uwypukleniem roli małych i średnich
przedsiębiorstw,
– infrastruktury zaliczanej do tzw. otoczenia biznesu (pośrednictwo finansowe, 15
obsługa nieruchomości, nauka, usługi, związanych z prowadzeniem działalności
gospodarczej)
Pozycja konkurencyjna
terytorium
• potencjał środowiska
przestrzennego, kapitału
społecznego, organizacyjnego i
systemów zarządzania
• zdolność dotarcia do grup
docelowych, które mogą być owym
potencjałem zainteresowane,
napływając do terytorium lub lokując
na nim swoje aktywa, a zatem
przyczyniając się do zmiany całego
systemu.
16
Marketing
• Marketing jest procesem społecznym i
zarządczym, dzięki któremu konkretne osoby i
grupy otrzymują to, czego potrzebują i pragną
osiągnąć poprzez tworzenie, oferowanie i
wymianę, posiadających wartość produktów (Ph.
Kotler)
• Marketing terytorialny winien być rozumiany
jako „całokształt skoordynowanych działań
podmiotów lokalnych, regionalnych lub
ogólnokrajowych zmierzających do wykreowania
procesów wymiany i oddziaływania poprzez
rozpoznanie, kształtowanie i zaspokojenie
potrzeb oraz pragnień mieszkańców” (A.
Szromnik).
17
Marketing terytorialny
• Ważna rola w działaniach na rzecz rozwoju
gospodarczego marketingu terytorialnego i związanej z
nim promocji: politycznej, kulturalnej, turystycznej i
gospodarczej.
• Marketing jako próba stawienia czoła wyzwaniom,
wynikającym z procesów globalizacyjnych i wynikającą z
nich potrzebą konkurowania między sobą jednostek
terytorialnych.
• Uczestnictwo w procesie MT nie tylko samorządów i
organów wykonawczych, ale całej społeczności lokalnej,
podmiotów gospodarczych i instytucji.
• Rolą władz lokalnych jest integrowanie, tworzenie
powiązań między tymi podmiotami i budowanie
świadomości o korzyściach wspólnego działania.
18
Cztery grupy docelowe
marketingu terytorialnego
zewnętrzni inwestorzy i dysponenci środków:
–
–
–
–
przemysły tradycyjne (np. przemysł ciężki),
„czysta” działalność gospodarcza
inwestorzy w branżach nieruchomości komercyjnych, mieszkalnictwa,
podmioty sfery publicznej alokujące środki (SP)
• rynki eksportowe:
– inne jednostki terytorialne na rynkach krajowych,
– rynki zagraniczne,
• przyjezdni:
– turyści,
– wizytujący przedsiębiorcy (uczestnicy kongresów i konferencji,
biznesmeni zainteresowani nabyciem lokalnych aktywów)
• mieszkańcy:
–
–
–
–
–
profesjonaliści (naukowcy, wolne zawody),
osoby o wysokim statusie majątkowym,
inwestorzy lokalni i przedsiębiorcy lokalni,
pracownicy (robotnicy) wykwalifikowani, robotnicy niewykwalifikowani,
osoby uczące się, zwłaszcza studenci szkół wyższych
19
Marketing terytorialny
 Władze powinny promować terytorium swojej jednostki
(państwa, regionu, gminy), jako optymalne miejsce dla
nowych inwestycji zewnętrznych.
 Typowe działania w tym zakresie:
 opracowywanie materiałów informacyjnych i promocyjnych,
 prezentacja jednostki terytorialnej w kraju i zagranicą, udział w
imprezach targowych,
 organizacja konferencji, seminariów i spotkań tematycznych,
oraz umieszczanie informacji o własnej ofercie w wybranych
wydawnictwach i mediach.
 organizowanie misji gospodarczych, targów, wystaw, konferencji
 rozpowszechnianie indywidualnych ofert inwestycyjnych.
 prowadzenie szkoleń i poradnictwa zawodowego,
ukierunkowanego na dostosowanie rynku pracy do nowych
wyzwań gospodarczych.
20
Marketing terytorialny
 promocja przedsiębiorców działających w jednostce
terytorialnej - stwarzanie warunków dla eksportu towarów i
usług poza jej granice, promocję lokalną prowadzić powinna
nie tylko sama administracja samorządowa, ale również
regionalne i lokalne agencje rozwojowe, czy publiczne i
prywatne instytucje o charakterze deweloperskim
 animowanie ruchu turystycznego, sprzedaż lokalnych
„produktów turystycznych”, o pochodzeniu naturalnym i
kulturowym jako podstawa gospodarki wielu jednostek
terytorialnych: gmin, regionów, a nawet państw. Pobudzanie
turystyki za pomocą akcji promocyjnych i reklamowych,
zapewnienia odpowiedniej infrastruktury, bazy noclegowej
oraz kongresowo – konferencyjnej dla turystów różnych
podgrup docelowych.
 tzw. marketing wewnętrzny, ukierunkowany do samych
mieszkańców jednostki terytorialnej, którego celem jest ich
rozwój ( kwestie budowania tożsamości lokalnej,
identyfikacja
z
miejscem
życia
społeczności,
jej
zakorzenieniem w środowisku kulturowym, społecznym i
gospodarczym).
21
Marketing terytorialny
• Polityka władz publicznych dotyczyć powinna systemów
współpracy i komunikacji społecznej:
• Z punktu widzenia rozwoju gospodarczego ważnym
elementem marketingu terytorialnego jest stała
współpraca władz z samorządami gospodarczymi oraz
izbami i zrzeszeniami branżowymi
• Formy bezpośredniej partycypacji mieszkańców w
procesie podejmowania decyzji
• Rola polityki informacyjnej, obejmującej zarówno relacje
zewnętrzne, jak i wewnętrzne jednostki terytorialnej,
• Znaczenie technik informatycznych, umożliwiających
wielokierunkową komunikację pomiędzy władzą
polityczną, administracją publiczną, a społeczeństwem
22
Marketing terytorialny
• Promocja MŚP w Internecie w zakresie
informacji o:
– organizacjach wspierających MŚP (+ linki),
– obowiązujących regulacjach prawnych (+
linki),
– pomocy finansowej (+ linki),
– propozycji szkoleń (+ linki),
– ofertach pracy (+ linki),
– ofertach biznesowych dla MŚP i od MŚP (+
linki),
– ofertach prywatyzacji dla MŚP (+ linki),
– uruchomienie interaktywnego forum
dyskusyjnego z udziałem specjalistów w
zakresie prowadzenia MŚP.
23