116 - 13. Łubin żółty

Transkrypt

13. Łubin żółty
Doświadczenie z łubinem żółtym w 2011 roku założono w optymalnym terminie w sprzyjających
warunkach atmosferycznych. Sucha i ciepła pogoda w kwietniu przyczyniła się do szybkich, równomiernych
wschodów.
Gwałtowne ochłodzenie z przymrozkami i opadami śniegu na początku maja, przyhamowało
wzrost grochu - uszkodzeń roślin nie stwierdzono.
Dobre uwilgotnienie gleby (okresami w nadmiarze), w całym sezonie wegetacyjnym, a przede
wszystkim w fazie wypełniania strąków zapewniło odmianom wysoki plon. Brak objawów antraknozy był
wynikiem potrójnej ochrony.
Bardzo deszczowy (175,5 mm) i chłodny lipiec wydłużył dojrzewanie łubinu. Dojrzałe strąki ale
wciąż zielone łodygi odmian tradycyjnych utrudniały zbiór.
Plony odmian były dobre, MTN bardzo wysoka. Średnia dla wszystkich badanych odmian w 2011
roku wynosiła 27,5 dt/ha.
W 2010 roku doświadczenie z łubinem było również wcześnie założone ale chłodny kwiecień
z nocnymi przymrozkami znacznie wydłużył wschody i pogorszył ich jakość. Szczególnie negatywnie
zareagowała odmiana Talar.
Bardzo mokry (146,9 mm) i chłodny maj przyczynił się do wystąpienia zgorzeli siewek (kompleks
grzybów z rodzaju Fusarium spp., Rizoctonia solani, Phytophora spp., Alternaria spp.). Młode siewki
zamierały i wypadały. Największą ich ilość odnotowano
u odmiany Talar.
Kilkudniowe upały w pierwszej dekadzie czerwca spowodowały szybkie zakwitanie łubinu. Rośliny
niskie, osłabione chłodem i nadmiarem wody w glebie gwałtownie zaczęły kwitnąć. Stan roślin na
poletkach był słaby.
Faza kwitnienia, przede wszystkim odmian tradycyjnych, została znacznie skrócona przez lipcowe
upały przekraczające 35 oC.
Dojrzewanie przebiegało w warunkach upalnej pogody. Rośliny szybko i równomiernie osiągnęły
dojrzałość żniwną. Odnotowano znaczne opadanie strąków podczas zbioru, szczególnie u odmian
samokończących. Plon w 2010 roku był słaby, średnia dla wszystkich badanych odmian wynosiła 23,2 dt/ha
i była najniższa w trzyleciu.
Faza wschodów w roku 2009 przebiegała w sprzyjających warunkach pogodowych. Kwietniowa
susza spowolniła początkowy wzrost roślin. Opady deszczu w trzeciej dekadzie maja i w czerwcu poprawiły
kondycję odmian i ich stan ogólny.
Bardzo gwałtowna pogoda w czerwcu i lipcu z silnymi opadami deszczu spowodowała wydłużenie
fazy kwitnienia. Chłodna i deszczowa pogoda utrudniała dojrzewanie odmian. Odmiany silnie wyległy,
konieczny był zbiór dwufazowy. W 2009 roku odnotowano najlepsze plonowanie odmian. Średnia dla
wszystkich badanych odmian wynosiła 32,1 dt/ha i była najwyższa w trzyleciu.
We wszystkich trzech latach badań, w warunkach województwa łódzkiego, najlepiej plonowała
odmiana Mister. Wykazuje ona dużą odporność na Fusarium spp. i wąskolistność, a dodatkowo dorodność
nasion tej odmiany, obok odmiany Parys, jest najlepsza.
Różnice plonowania między odmianami samokończącymi a tradycyjnymi należy interpretować w
połączeniu z panującymi w danym sezonie wegetacyjnym warunkami atmosferycznymi. Genotypy
samokończące plonują słabiej, lecz szybciej i równomierniej dojrzewają. W warunkach, kiedy faza kwitnienia
zostaje skrócona, odmiany tradycyjne nie mogą wykazać swojego potencjału plonotwórczego i wtedy
różnice nie są tak znaczące.
Ważną cechą odmian łubinu jest równomierność dojrzewania. Odmiany samokończące wykazują
się najlepszą równomiernością, z odmian tradycyjnych na uwagę zasługuje Mister i Talar. Równomiernie
dojrzewa również nowo zarejestrowana odmiana Baryt.
Istotną cechą łubinu żółtego mającą wpływ na wysokość uzyskiwanych plonów jest podatność na
wyleganie. Zakres wylegania w głównej mierze zależy od warunków środowiskowo-glebowych. Jest to
również ważna cecha charakteryzująca poszczególne odmiany. W fazie kwitnienia łubin wylega
sporadycznie, znaczne wyleganie obserwuje się przed zbiorem. Skłonność do wylegania cechuje odmiany:
Parys, Dukat i Perkoz.
Analizując zdrowotność odmian należy stwierdzić, że łubin może być porażany przez wiele chorób
grzybowych. Choroby te mogą powodować bardzo duże uszkodzenia roślin prowadzące w skrajnych
przypadkach nawet do całkowitego zniszczenia plantacji. Najgroźniejszą z nich jest antraknoza. Trudności z
opanowaniem tej choroby są przyczyną zmniejszenia uprawy łubinu. Dzięki skutecznej, potrójnej ochronie
- 116 -
ograniczono wystąpienie antraknozy. W warunkach województwa łódzkiego w ciągu ostatnich trzech lat
nie odnotowano porażenia łubinów.
Inną równie niebezpieczną chorobą jest fuzarioza. Najbardziej odporna jest odmiana Mister.
Najmniej imunne na porażenie Fusarium spp. w 2011 roku były Perkoz, Taper, Dukat i Talar. Porażenia
wirusem wąskolistności w 2011 roku nie zaobserwowano. w 2010 roku wirusem najbardziej porażały się
odmiany: Dukat, Parys i Lord.
Tabela 1. Łubin żółty. Odmiany badane. Rok zbioru 2011
Rok
Typ
wpisania
wzrostu/termin
do
Kod kraju
Odmiana
tworzenia
Krajowego
pochodzenia
Lp
pędu
Rejestru
głównego
Odmian w
Polsce
1
2
3
Parys
1
NK/p
1988
PL
(GR)
Adres jednostki zachowującej odmianę lub w
przypadku odmiany zagranicznej –
pełnomocnika w Polsce.
4
Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o., Grupa IHAR
Smolice 146, 63-740 Kobylin
Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o., ul.
2 Mister
NK/wcz
2003
PL
Kasztanowa 5,
63-004 Tulce
3 Dukat
NK/wcz
2006
PL
Kasztanowa 5, 63-004 Tulce
Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o., Grupa IHAR”
4 Lord
NK/śr-p
2006
PL
5 Talar
NK/wcz-śr
2008
PL
●
6 Baryt
2011
PL
7 Taper
SK/bwcz-wcz
2002
PL
Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o., Grupa IHAR
8 Perkoz
SK/wcz
2008
PL
SK- odmiana samokończąca, NK- odmiana niesamokończąca (tradycyjna), bwcz- bardzo wczesny, wcz-wczesny,
wcz-śr- wczesny do średniego, śr- średni, p- późny
GR - odmiana z dominującym udziałem alkaloidu gramina
● – brak danych
- 117 -
Tabela 2
Łubin żółty. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2011.
SDOO
Powiat
Kompleks rolniczej przydatności gleby
Klasa bonitacyjna gleby
pH gleby w KCl
Przedplon
Data siewu
Obsada nasion
(szt/m2)
Data zbioru
SULEJÓW
Piotrkowski
żytni dobry
III b
6,3
jęczmień jary
30.03.
90-120
04-12.08.
Nawożenie mineralne - kg/ha
N
P2O5
K2O
(kg/ha)
(kg/ha)
(kg/ha)
Nawożenie dolistne
―
22
55
―
Środki ochrony roślin
Zaprawa nasienna
Herbicyd
Fungicyd
Fungicyd
Fungicyd
(ml/100 kg nasion )
(kg/ha,l/ ha)
(l/ha)
(l/ha)
(l/ha)
Vitavax 200 FS – 350
Sencor 70 WG + Command 480 EC - 0,3 + 0,2
Fusilade
125
EC – 3,0
GwarantSuper
500 SC
– 2,0
Gwarant 500 SC – 2,0
Gwarant 500 SC – 2,0
Tabela 3
Łubin żółty. Wyniki ogólne dla odmian. Rok zbioru 2011.
Lp.
Cecha
Sulejów
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
Pełnia wschodów
(data: dzień, miesiąc)
Ocena wschodów
(skala 9o)
Początek kwitnienia
Ocena stanu ogólnego
(skala 9o)
Wyleganie w fazie początku kwitnienia
(skala 9o)
Koniec kwitnienia pędu głównego (data: dzień, miesiąc)
Koniec kwitnienia „łanu”
Wyleganie w fazie końca kwitnienia
(skala 9o)
Wysokość roślin przed zbiorem
(cm)
Wyleganie roślin przed zbiorem
(skala 9o)
Porażenie przez fuzariozę
(skala 9o)
Porażenie przez antraknozę
(skala 9o)
Początek dojrzewania
Dojrzałość żniwna (pełna)
Równomierność dojrzewania
(skala 9o)
Opadanie strąków podczas zbioru
(skala 9o)
Masa 1000 nasion
(g)
Wilgotność ziarna podczas zbioru
(%)
Plon nasion
(dt/ha)
- 118 -
21.04
7,7
05.06
8,1
9,0
16.06
22.06
9,0
61
8,5
8,2
9,0
22.07
27.07
8,3
7,5
143,1
17,6
27,5
Tabela 4
Łubin żółty. Plon nasion odmian (%wzorca). Rok zbioru 2011.
Lp.
Odmiana
SDOO Sulejów
Wzorzec (dt z ha)
27,5
odmiany tradycyjne
1
Parys
94
2
Mister
107
3
Dukat
106
4
Lord
106
5
Talar
105
6
Baryt
104
odmiany samokończące
7
Taper
86
8
Perkoz
90
Wzorzec: wszystkie badane odmiany
Tabela 5
Łubin żółty . Plon nasion odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2011, 2010, 2009.
Lp.
Odmiana
Wzorzec (dt z ha)
2011
2010
2009
2010-2011
2009-2011
27,5
23,2
32,1
25,4
27,6
odmiany tradycyjne
1
Parys
94
100
77
85
89
2
Mister
107
111
119
117
113
3
Dukat
106
101
109
107
106
4
Lord
106
105
110
109
107
5
Talar
105
93
104
99
101
6
Baryt
104
―
―
―
―
7
Taper
86
87
94
90
89
8
Perkoz
90
103
87
93
93
Liczba doświadczeń
1
1
1
2
3
Wzorzec: w 2011, 2010 i 2009 roku – wszystkie badane odmiany
119
Tabela 6.
Łubin żółty. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby (odchylenia od wzorca). Lata zbioru 2011, 2009-11
Lp
Liczba
lat
badań
Odmiana
Fuzarioza
o
Wzorzec ( skala 9 )
Antraknoza
Wąskolistność
2011
2009-2011
2011
2009-2011
2011
2009-2011
8,2
8,5
9,0
9,0
9,0
8,7
odmiany tradycyjne
1
Parys
3
0,1
0,1
0,0
0,0
0,0
-0,1
2
Mister
3
0,8
0,5
0,0
0,0
0,0
0,2
3
Dukat
3
-0,2
0,1
0,0
0,0
0,0
-0,4
4
Lord
3
0,1
0,1
0,0
0,0
0,0
-0,3
5
Talar
3
-0,2
-0,1
0,0
0,0
0,0
-0,1
6
Baryt
1
0,3
―
0,0
―
0,0
―
7
Taper
3
-0,5
-0,4
0,0
0,0
0,0
0,3
8
Perkoz
3
-0,5
-0,5
0,0
0,0
0,0
0,3
1
3
1
3
1
3
Wzorzec: w roku 2011, 2010, 2009 – wszystkie badane odmiany
Skala 9o – 9 – oznacza stan najlepszy, 1 – oznacza stan najmniej korzystny
Tabela 7
Łubin żółty. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2011,
2009-11
Długość
Wyleganie
Wysokość
Masa 1000
Równomierność
okresu
przed zbiorem
roślin
nasion
Liczba
dojrzewania
wegetacji
(skala 9o)
(cm)
(g)
Lp
Odmiana
lat
(liczba dni)
badań
20092009200920092011
2011
2011
2011
2011
2011
2011
2011
2011
Wzorzec (skala 9o)
8,3
1
2
3
4
5
6
Parys
Mister
Dukat
Lord
Talar
Baryt
3
3
3
3
3
1
-2,3
0,5
-0,1
0,0
0,5
0,2
7
8
Taper
Perkoz
3
3
0,7
0,7
1
8,2
8,5
7,1
odmiany tradycyjne
-1,2
-1,1
-0,6
0,1
0,2
0,7
-1,0
-0,1
-0,5
0,4
0,0
0,5
0,3
0,0
0,7
―
―
0,7
1,8
0,8
0,7
0,1
0,6
-0,3
3
1
3
Wyleganie: wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą,
Wzorzec: w roku 2011, 2010, 2009 - wszystkie badane odmiany,
Długość okresu wegetacji - liczba dni od siewu do dojrzałości żniwnej.
120
114
61
76
143,1
127,1
126
112
115
115
112
113
8
-2
1
-1
1
-3
9
1
1
0
0
―
10,9
9,9
-2,1
-6,1
-0,1
-2,1
5,9
7,5
-4,5
-7,8
-1,8
―
108
110
-2
1
-7
-2
-6,1
-4,1
-3,1
4,5
1
1
3
1
3

116 - 13. Łubin żółty

Transkrypt

Podobne dokumenty

13. Łubin żółty

Pszenica jara Jęczmień jary Owies zwyczajny Groch siewny Łubin

ŁUBIN WĄSKOLISTNY – GATUNEK NIEWYKORZYSTANYCH