sierpień 2009
Transkrypt
sierpień 2009
ISSN 1689-6858 W numerze: Oddział Laryngologii Dział Żywienia Ośrodek Wypoczynkowy wcm.opole.pl - sierpień 2009 Oddział Laryngologii Oddział Laryngologii Wojewódzkiego Centrum Medycznego w Opolu działa w tej lokalizacji od listopada 1995 roku (poprzednio mieścił się w budynku szpitala przy ulicy Katowickiej). Od października 1981r. do końca 2001r. funkcję ordynatora pełnił dr n. med. Bogdan Kochanowski, mający bogate doświadczenie w operacjach onkologicznych w zakresie głowy i szyi, nabyte w Klinice Laryngologii w Zabrzu oraz sprawił, że ten zakres operacji zaczął być wykonywany również w Opolu. Pod jego kierunkiem 11 lekarzy przeszło kompleksowo całą drogę specjalizacyjną uzyskując I a następnie IIº specjalizacji. Ponadto był opiekunem zawodowym dla 6 lekarzy którzy uzyskali Iº specjalizacji, oraz opiekunem 9 innych, którzy uzyskali IIº specjalizacji. Dzięki jego zachęcie i wsparciu, 2 asystentów obroniło prace doktorskie. Jerzy Jakubiszyn następca od stycznia 2002 roku dr n. med. Bogdan Kochanowski dr Kochanowskiego: „...przyszedłem do Opola mając Iº stopień specjalizacji i opanowane podstawy rzemiosła laryngologicznego. Ale tej „dużej” laryngologii uczyłem się w Opolu pod kierunkiem „Swojego Mistrza” dr med. Bogdana Kochanowskiego, który na zawsze pozostanie moim Szefem”. Oddział dysponuje 42 łóżkami, w salach 2- i 4-osobowych. Kadrę specjalistyczną tworzy zespół lekarzy: Grażyna Sawicka-Kampa – zastępca Ordynatora, Tomasz Rekucki, Iwona Kraszewska-Godoś, Robert Stępień, Marzena Szejner-Maj, Kornelia Bernacka, Jolanta Muszyńska-Chowaniec – specjalista audiolog w Wojewódzkiej Przychodni Audiologicznej, Halina Jakobi-Róż, Aleksandra HołubeckaSak, Krystyna Augustyn – specjalista foniatra, Zbigniew Leszczyński. Rezydentami w trakcie szkolenia specjalizacyjnego są Aldona Wicher i Urszula Wojciechowska-Pawlik. Dwunastu lekarzy posiada IIº specjalizacji - w tym 2 jest równocześnie doktorami nauk medycznych. wcm.opole.pl - sierpień 2009 Ordynatorem Oddziału jest dr n. med. Jerzy Zbigniew Jakubiszyn, ur. 9.02.1954 w Bytomiu. Wydział Zabrzański Śląskiej Akademii Medycznej ukończył w roku 1978 z wyróżnieniem. W latach 1978 - 1982 – odbył staż w Górniczym Zespole Opieki Zdrowotnej w Bytomiu, a następnie pracował jako młodszy asystent Oddziału Laryngologii. Od 1.12.1982 do 14.04.1986 był asystentem Poradni Laryngologicznej w Zespole Opieki Zdrowotnej w Opolu. Od 15.04.1986 w Wojewódzkim Centrum Medycznym w Opolu na stanowiskach: asystent, starszy asystent, zastępca ordynatora, a od marca 2002 ordynator Oddziału Laryngologii. Od 1.03.2002 jest Konsultantem Wojewódzkim w dziedzinie otorynolaryngologii. Iº specjalizacji uzyskał w listopadzie 1982, kierownikiem specjalizacji był dr n. med. Stanisław Stawiński. IIº specjalizacji uzyskał w marcu 1987, kierownikiem specjalizacji był dr n. med. Bogdan Kochanowski. Tytuł doktora nauk medycznych otrzymał w grudniu 1994 - tematem pracy była „Ocena wpływu lokalizacji i zaawansowania raka krtani na częstość występowania przerzutów do regionalnych węzłów chłonnych” - promotor prof. dr hab. n. med. Tatiana Gierek. Jest kierownikiem specjalizacji: 4 osób - Iº, 2 osób - IIº, w nowym trybie 4 osoby (z tego 1 jeszcze w trakcie stażu specjalizacyjnego). Odbył staże zagraniczne: w Klinice Laryngologii w Limoges (Francja), w Klinice Laryngologii w Recklinghausen (RFN). Uczestniczył w wielu kursach i konferencjach m.in.: w Klinice Otolaryngologii w Krakowie – „Operacje poprawiające słuch”, Klinice Otolaryngologii w Warszawie – „Kurs chirurgii ucha”, (we współpracy z Mayo Clinic), „Chirurgia rekonstrukcyjna w otolaryngologii - wybrane problemy”, „Praktyczne podejście do guzów głowy i szyi”, „Chirurgia perlaka kości skroniowej”, „II Międzynarodowy Kurs Mikrochirurgii sala dziecięca Ucha”, Europejska Szkoła Onkologii w Mediolanie – „Head and Neck: part III”, Uniwersytet w Maastricht – „Vertigo”, Konferencja naukowo-szkoleniowa otolaryngologów polskich i francuskich, Szczyrk Warsztaty laryngologiczne w dziedzinie rynologii, rynochirurgii i otochirurgii, Zakopane - Konferencja „Otologia praktyczna i kliniczna”, Klinika Otolaryngologii w Białymstowcm.opole.pl - sierpień 2009 ku - Konferencja „Rehabilitacja głosu i oddychania u chorych po całkowitej laryngektomii z wykorzystaniem systemu Provox”, Warszawa - Konferencja otolaryngologów polskich i francuskich „Diagnostyka i leczenie chorób ucha wewnętrznego”, Szczyrk - Konferencja „Rynologia - umiejętności praktyczne”, Opole - Konferencja „Wczesne wykrywanie i rehabilitacja zaburzeń słuchu u dzieci”, 2006 - Indianapolis - Kurs “Post-Laryngectomy Voice Rehabilitation”, Warszawa - Konferencja “Current Concepts in Head and Neck Surgery and Oncology”, Poznań - I Interdyscyplinarna Konferencja „Zwężenia krtaniowo-tchawicze”. Ponadto był uczestnikiem Zjazdów Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów - Chirurgów Głowy i Szyi, sympozjów sekcji onkologicznej, rynologicznej i laryngologii dziecięcej tego Towarzystwa, spotkań ordynatorów oddziałów laryngologicznych w Licheniu. Jest współautorem 5 publikacji w Otolaryngologii Polskiej, współautorem publikacji w Okulistyce Polskiej, współautorem sprawozdania zjazdowego w Otolaryngologii Polskiej. Należy do Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów - Chirurgów Głowy i Szyi od 1979 roku, aktualnie wiceprzewodniczący Zarządu Oddziału Śląsko - Opolskiego, członek Komisji Rewizyjnej PTORL w kadencji 20062008. Ponadto był członkiem Prezydium Okręgowej Rady Lekarskiej w Opolu - 1993-1997, Przewodniczącym Okręgowej Rady Lekarskiej Opolu w latach 1997-2005, sekretarzem Okręgowej Rady Lekarskiej w Opolu od 2005, członkiem Naczelnej Rady Lekarskiej od 1997 (od 2005 jako przedstawiciel NRL, członek komisji egzaminacyjnej Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego z otorynolaryngologii), członek Opolskiej Rady Zdrowia Publicznego przy Marszałku Województwa Opolskiego - od 1.02.2005. W grudniu 2008 odznaczony medalem “Meritus pro Medicis” (najwyższe odznaczenie samorządu lekarskiego). Kadra pielęgniarek liczy 17 osób. Pielęgniarką oddziałową jest Elżbieta Mycer (zdj. obok) posiadająca specjalizację z pielęgniarstwa zachowawczego, absolwentka studium medycz- nego w Opolu. W zawodzie pielęgniarskim od 1975 r., a w oddziale laryngologicznym od roku 1996. Zastępczynią jest mgr Maria Przewoźnik. W oddziale pracuje 15 pielęgniarek, 1 pielęgniarz, 2 kuchenkowe i 3 od lewej: D. Hendra, M. Jędrysik, K. Fudala, A. Winnicka, na fotelu - E. Mycer wcm.opole.pl - sierpień 2009 porządkowe. Sprawy organizacyjne i dokumentacja medyczna prowadzona jest przez sekretarkę medyczną Barbarę Szubert. Za salę zabiegową, endoskopową i opatrunkową odpowiedzialne są: Małgorzata Czempora – pielęgniarka po kursie pielęgniarstwa operacyjnego oraz Krystyna Grzeszczyk – specjalistka z zakresu pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej terapii. Ordynatorowi Oddziału Laryngologii podlega również Wojewódzka Przychodnia Laryngologiczna, w skład której wchodzi Poradnia Konsultacyjna, Poradnia Audiologiczna oraz Poradnia Logopedyczna. Oddział Laryngologii WCM Opole jest jedynym oddziałem w województwie opolskim, który ma pełną akredytację do prowadzenia specjalizacji z zakresu tej specjalności. Oddział dysponuje 6 miejscami szkoleniowymi, 5 z nich jest aktualnie obsadzonych. Rocznie przyjmuje ok. 2000 pacjentów, wykonując ponad 1,5 tysiąca operacji, z czego 2/3 w znieczuleniu ogólnym. Jednym z podstawowych profilów działalności Oddziału jest leczenie operacyjne pacjentów z nowotworami złośliwymi w obrębie głowy i szyi (krtani, gardła, jamy ustnej, nosa i zatok, ślinianek, węzłów chłonnych szyjnych). W okresie od października 1982 do końca czerwca 2009 roku wykonano 1282 operacje z powodu raka krtani - 875 operacji całkowitego usunięcia krtani oraz 407 różnych operacji częściowego wycięcia krtani. Rak krtani jest najczęstszym nowotworem złośliwym głowy i szyi u mężczyzn, czwartym w kolejności występowania nowotworem złośliwym u mężczyzn, zajmuje siódme miejsce jako przyczyna zgonu z powodu nowotworu złośliwego u mężczyzn. To powtarzanie, iż dane dotyczą mężczyzn jest dlatego tak istotne, że rak krtani jest nowotworem złośliwym o największej dysproporcji występowania u obu płci – występuje ponad 10-krotnie częściej u mężczyzn niż u kobiet. Jest to nowotwór bardzo mocno związany ze stylem życia (angielskie określenie „life style cancer”). Zdecydowana większość naszych pacjentów to osoby palące i jednocześnie nadużywające alkoholu. Połączenie tych dwóch czynników sprawia, że prawdopodobieństwo wystąpienia raka krtani jest ponad 300 razy większe niż u osoby niepalącej i niepijącej. Każda utrzymująca się dłużej niż 2 tygodnie chrypka powinna być oceniona przez laryngologa, ponieważ może być objawem wstępnym rozwijającego się raka, czy tak zwanego stanu przedrakowego, który wymaga interwencji zabiegowej. Do wizyty u laryngologa powinny też pacjenta skłonić bóle przy przełykaniu, często promieniujące do ucha oraz uczucie przeszkody w gardle. od lewej: M. Chwałek, K. Grzeszczyk, M. Czempora, J. Duraj, M. Przewoźnik, R. Cichoń, na fotelu - E. Mycer wcm.opole.pl - sierpień 2009 Pacjenci po operacji całkowitego usunięcia krtani pozbawieni są narządu, w którym powstaje głos. Muszą nauczyć się posługiwania mową zastępczą. Wykształcenie tego nowego sposobu porozumiewania się z otoczeniem jest podstawowym celem rehabilitacji pooperacyjnej. W rehabilitacji mowy zastępczej udział biorą dr Krystyna Augustyn specjalista foniatra oraz mgr Alicja Wojakowska logopeda. Rehabilitacja pacjenta po takiej okaleczającej operacji to także pomoc psychologiczna. Pacjenci łatwiej akceptują konieczność poddania się temu zabiegowi widząc innych pacjentów, którzy są już po operacji, porozumiewają się przy pomocy mowy zastępczej, czasami nawet wracają do pracy. Takiego wsparcia udziela tym pacjentom stowarzyszenie osób laryngektomowanych, które powstało pod patronatem Oddziału w 2002 roku. Pacjenci z rakami pozostałych okolic w obrębie głowy i szyi stanowili o wiele mniejszy procent leczonych chorych. W wyżej podanym okresie operowano 96 pacjentów z rakiem języka, 31 pacjentów z rakiem dna jamy ustnej, 36 pacjentów z rakiem podniebienia miękkiego, 64 pacjentów z nowotworem złośliwym masywu szczękowo-sitowego. Wykonano również 389 operacji z powodu nowotworu ślinianki przyusznej, ale w tym przypadku były to w przeważającej większości nowotwory łagodne. Drugim aspektem działalności Oddziału są operacje endoskopowe nosa i zatok obocznych nosa. Czynnościowa chirurgia endoskopowa zatok obocznych nosa (skrót z języka angielskiego - FESS) to najnowsza metoda leczenia przewlekłego zapalenia zatok. Początki jej istnienia sięgają lat 50-tych XX wieku, ale ustanowienie standardów postępowania i upowszechnienie tej metody datuje się dopiero od końca lat 70-tych ubiegłego stulecia. Jest to więc stosunkowa młoda dziedzina chirurgii laryngologicznej. Wykonuje się ją w znieczuleniu ogólnym, przy pomocy optyki endoskopowej pozwalającej na wprowadzeniu do jamy nosowej i zatok przynosowych specjalnych mikronarzędzi chirurgicznych. Obraz, który widzi operujący jest znacznie powiększony podobnie, jak pod mikroskopem. Trzeba bowiem pamiętać, że pole operacyjne w obrębie jam nosa i zatok przynosowych jest niezwykle małe i przypomina sytuację, w której chirurg musi wykonać zabieg przez „dziurkę od klucza”. Stosowanie optyki powiększającej umożliwia dużą precyzję przy usuwaniu zmian chorobowych, zastosowanie znieczulenia ogólnego zapewnia należyty komfort zarówno pacjentowi, jak i chirurgowi. Celem operacji jest przywrócenie prawidłood lewej: dr n. med. T. Rekucki i J. Jakubiszyn oraz piel. operacyjna E. Nowak wego przepływu powie wcm.opole.pl - sierpień 2009 trza przez nos i wentylacji zatok przynosowych. Efekt ten uzyskuje się przez udrożnienie przewodów nosowych usuwając ewentualnie istniejące polipy nosa (około 80% wszystkich przypadków), wykonując plastykę skrzywionej przegrody nosa oraz udrażniając ujścia naturalne zatok (szczękowych, czołowych, klinowych i komórek sitowych). Udowodniono bowiem, że zapewnienie zatokom przynosowym prawidłowej wentylacji nie tylko zmniejsza podatność na kolejne zachorowania, ale i przyczynia się do wycofania się już istniejących zmian o charakterze przewlekłym (zmian obrzękowych i przerostowych błony śluzowej). Nawroty polipów nosa oraz zaostrzeń przewlekłego stanu zapalnego zatok są znacząco rzadsze. Należy dodać, że sama operacja nie jest zakończeniem procesu leczenia, ale niejako jego rozpoczęciem. Tak samo ważnym elementem leczenia przewlekłego zapalenia zatok, jak zabieg chirurgiczny, jest opieka pooperacyjna, wymagająca przestrzegania przez pacjenta i lekarza ścisłego reżimu wizyt kontrolnych, w czasie których dokonuje się oczyszczania jam nosa z powstającej tam wydzieliny, strupów itp. W oddziale laryngologicznym czynnościowe operacje endoskopowe zatok wykonywane są od lat dziesięciu. W roku 2008 wykonano 101 takich operacji. Działalność Oddziału Laryngologii to także wykonywanie operacji z zakresu tzw. klasycznej laryngologii czyli operacji migdałków (migdałków gardłowych u dzieci, migdałków podniebiennych u dzieci i dorosłych), operacji skrzywionej przegrody nosa, operacji uszu w przebiegu przewlekłego ich zapalenia, usuwanie ciał obcych (z nosa, ucha, gardła, krtani, tchawicy, przełyku), szycie ran tej okolicy, nastawianie złamań nosa, pobieranie wycinków do badania histopatologicznego z wszelkich zmian w rejonie głowy i szyi, które budzą podejrzenie nowotworu. Częstym schorzeniem występującym u dzieci, towarzyszącym nierzadko przerostowi migdałka gardłowego jest wysiękowe zapalenie ucha środkowego. Dzieci z tym schorzeniem gorzej słyszą. Wyniki wykonywanych u nich badań słuchu w Pracowni Audiometrii Wojewódzkiej Przychodni Laryngologicznej są bardzo charakterystyczne i pozwalają na kwalifikowanie tych dzieci do małego zabiegu operacyjnego tak zwanego drenażu jamy bębenkowej (zabieg wykonywany przy użyciu mikrosko- od lewej: A. Haśkiewicz - laborantka audiologiczna, J. Muszyńska-Chowaniec - specjalista audiolog pu operacyjnego polega na dr oraz E. Kisielewska - laborantka audiologiczna nacięciu błony bębenkowej, odessaniu gęstej wydzieliny śluzowej oraz założeniu do błony bębenkowej dreniku wentylacyjnego o średnicy 1,15 mm). Poprawa słuchu jest natychmiastowa - jest to jeden z bardziej spektakularnych zabiegów laryngologicznych. W 2008 roku wykonano drenaże u 106 dzieci (w zdecydowanej większości obustronnie). wcm.opole.pl - sierpień 2009 Pomimo tego, że laryngologia to specjalność chirurgiczna, Oddział Laryngologii leczy również niektóre schorzenia zachowawczo. Największy odsetek wśród tych schorzeń stanowią nagłe upośledzenia słuchu oraz zaburzenia układu równowagi, ponadto powodem hospitalizacji bywają krwawienia z nosa, zapalenia krtani (szczególnie występujące u dzieci podgłośniowe zapalenie krtani, charakteryzujące się suchym „szczekającym” kaszlem i dusznością), stany zapalne innych narządów tej okolicy zagrażające dusznością. Nagłe upośledzenie słuchu jest schorzeniem, które zbyt często jest przez pacjentów bagatelizowane, a niestety z każdym dniem opóźnienia we wdrożeniu leczenia maleją szanse na uzyskanie poprawy. Dlatego każdy pacjent, u którego dochodzi do nagłego pogorszenia słuchu powinien jak najszybciej być oceniony przez laryngologa, a po wykluczeniu banalnego woszczku jako przyczyny problemu, konieczne jest wykonanie badań słuchu, które rozstrzygną o ewentualnej potrzebie pilnej hospitalizacji. Jedna rzecz wymaga jednak wyraźnego podkreślenia – im szybciej pacjent zgłosi się do leczenia tym większe są szanse na uzyskanie poprawy. Każde leczenie jest próbą uzyskania poprawy słuchu – o tym czy uzyskanie tej poprawy jest możliwe pokazują pierwsze dni leczenia. Zaburzenia w układzie równowagi mają bardzo burzliwy początek. Chory nie umie utrzymać pionowej pozycji, ma zawroty głowy, bardzo często towarzyszą temu wymioty. Wdrożenie leczenia na Oddziale sprawia, że w zdecydowanej większości przypadków już na drugi dzień pacjenci czują się znacznie lepiej. Pacjenci z takimi zaburzeniami wymagają specjalistycznej diagnostyki, ponieważ gama schorzeń, które objawiają się w swej ostrej fazie w sposób bardzo podobny, jest szeroka. Diagnostykę taką umożliwia Pracownia Zaburzeń Równowagi Wojewódzkiej Przychodni Laryngologicznej, w której pracują dr n. med. Tomasz Rekucki (zdjęcie obok) oraz st. technik elektroradiolog Liliana Montana-Czuduk. Zaburzenia równowagi są w ostatnich czasach coraz częstszą dolegliwością trapiącą ludzi bez względu na ich wiek. Słowa skargi pacjenta: „Panie doktorze, mam zawroty głowy” są znane każdemu lekarzowi nie tylko laryngologowi. Jednocześnie należy pamiętać jak różne dolegliwości rozumiane są pod pojęciem zawrotu głowy. Oprócz klasycznego uczucia wirowania otoczenia, można spotkać: ciemność przed oczami, zapadanie się, chwiejność, niestabilność, falowanie podłoża. Tak duża ilość różnorodnych objawów oznacza dla pacjenta konieczność wizyt zarówno u laryngologa, jak i neurologa, czy okulisty. Należy zauważyć, że wynika to z faktu, iż jedna specjalność medyczna nie posiada całego instrumentarium do diagnostyki tych dolegliwości. Videonystagmografia wcm.opole.pl - sierpień 2009 (VNG) jest nową metodą diagnostyczną zaburzeń równowagi. Wdrażanie jej do praktycznego użytku rozpoczęto w 1989 roku. Opiera się ona na analizie oczopląsu przy pomocy czułej kamery video sprzężonej z komputerem. Badanie videonystagmograficzne dzięki swojej dokładności pozwala diagnozować zaburzenia równowagi nie tylko pochodzenia błędnikowego, ale również szyjnego, czy naczyniowego, a więc z przyczyn będących w kręgu zainteresowania specjalności innych niż laryngologia (np. neurologia). Badanie VNG jest nie st. technik elektroradiolog Liliana Montana-Czuduk przygotowuje pacjenta obciążające dla pacjenta, do badania nie wymaga przygotowań, a jego wynik niemal zawsze pozwala postawić wiarygodną diagnozę dolegliwości zgłaszanych przez chorego. Pracownia zaburzeń równowagi WCM w Opolu posiada na swoim wyposażeniu videonystagmograf od marca 1997. Od tego czasu do dziś wykonano w niej ponad 8000 badań VNG. Wojewódzka Poradnia Audiologiczna Wojewódzka Poradnia Audiologiczna rozpoczęła działalność w marcu 1996 roku. Zasięgiem swoim obejmuje województwo opolskie, ale przyjmuje również pacjentów z województw ościennych. Poradnia zajmuje się diagnostyką i leczeniem zaburzeń słuchu u noworodków, niemowląt, dzieci i dorosłych. Na początku istnienia poradnia została wyposażona w wysokiej klasy sprzęt diagnostyczny, co pozwoliło na wdrożenie w lipcu 1997 roku programu wczesnej diagnostyki noworodków i niemowląt z grup wysokiego ryzyka okołoporodowego; była wtedy jednym z niewielu ośrodków w Polsce, który wykonywał takie badania, wzorowane na programie Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu w Warszawie, pod kierownictwem prof. H. Skarżyńskiego. W związku z tym u dzieci z województwa opolskiego bardzo wcześnie (w pierwszym roku życia) były wykrywane zaburzenia słuchu, co pozwalało na natychmiastowe podjęcie protezowania słuchu aparatami słuchowymi i wdrożenia rehabilitacji mowy. Dzieci te miały warunki do prawidłowego rozwoju oraz bez problemów rozpoczynały i kontynuowały naukę. Obecnie uczestniczymy w ogólnopolskim, powszechnym programie badań przesiewowych słuchu u noworodków i niemowląt. Badania wspierane są przez Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy, która z zebranych środków zakupiła sprzęt diagnostyczny oraz zapewnia komunikację ośrodków biorących udział w programie z centralną bazą danych w Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie. Program rozpoczął się w październiku 2002, do końca czerwca 2009 roku w poradni przebadano ponad 2800 niemowląt skierowanych po wcześniejszym badaniu otoemisji w oddziałach noworodkowych województwa opolskiego. wcm.opole.pl - sierpień 2009 W poradni diagnostykę u małych pacjentów przeprowadza się metodami obiektywnymi (otoemisją, mierzeniem potencjałów słuchowych z pnia mózgu - ABR i tympanometrią). Każde dziecko z prawidłowym wynikiem otrzymuje „certyfikat” wklejany do książeczki zdrowia dziecka. W każdym przypadku wypełniana jest Karta Diagnostyki Audiologicznej, składająca się z 3 części; jedna pozostaje w dokumentacji poradni, drugą otrzymują rodzice dziecka, trzecia jest wysyłana do głównej bazy danych w Centrum Zdrowia Dziecka. które są częstym powikłaniem infekcji górnych dróg oddechowych u przedszkolaków i dzieci wczesnoszkolnych. W przypadku braku efektów leczenia ambulatoryjnego dzieci są kierowane do oddziału laryngologii WCM w Opolu do założenia drenażu jam bębenkowych. Zajmujemy się również diagnostyką i leczeniem zaburzeń słuchu i narządu równowagi u dorosłych. Poradnia wyposażona jest w dobrej klasy sprzęt, mający duże możliwości diagnostyczne. Ściśle współpracujemy z Kliniką Foniatrii i Audiologii w Poznaniu, Kliniką Otolaryngologii w Katowicach, Instytutem Fizjologii i Patologii Słuchu w Warszawie oraz z Kliniką Otolaryngologii w Warszawie. 10 Poradnia zajmuje się również diagnostyką i leczeniem niedosłuchów przewodzeniowych u starszych dzieci - typu wysiękowego zapalenia ucha, wcm.opole.pl - sierpień 2009 Stowarzyszenie Osób Laryngektomowanych, wspierające osoby po usunięciu krtani powstało w 2002 w marcu z inicjatywy i dużego zaangażowania lekarzy, pacjentów i ich rodzin. Przez wszystkie lata tworzono możliwości odpowiedniej rehabilitacji podopiecznych. Organizowane są spotkania w czasie, których prowadzona jest nauka mowy zastępczej. Zajmują się tym logopedzi z kwalifikacjami do prowadzenia takich zajęć. Przez lata nabierano doświadczeń, dzięki którym dzisiaj wszyscy są pewni że naprawdę możemy wspierać i pomagać. Jest tylko jeden warunek, pacjent musi tego chcieć. Reanimacja osoby laryngektomowanej i tracheotomowanej metodą usta- usta (stoma) wcm.opole.pl - sierpień 2009 11 Dział Żywienia A. Sznajder i S. Gawryś Mleczna, Stołówka, Magazyn Żywnościowy. Dietetyczki - zadania które realizowane są przez dietetyczki Halinę Buchlę, Krystynę Pietruszewską, Elżbietę Włodarczyk, Beatę Niźnikiewicz, Anetę Galicką to m.in.: planowanie jadłospisu dekadowego dla pacjentów szpitalnych na diecie podstawowej i lekkostrawnej zgodnie Dział Żywienia jako jednostka organizacyjna Wojewódzkiego Centrum Medycznego rozpoczął swoją działalność w 1994 roku w zakresie żywienia zamkniętego i otwartego od przygotowywania posiłków dla pacjentów Oddziału Okulistyki i Laryngologii wg czternastostopniowej palety diet oraz dla personelu szpitala, w postaci śniadań, obiadów, kolacji oraz posiłków tzw. nocnych. Rozwój Szpitala i powstawanie kolejnych oddziałów wpływały na dalszy jego rozwój. W strukturze organizacyjnej Szpitala Dział Żywienia, którego kierownikiem jest Pani Alina Jadwiga Sznajder znajduje się w pionie Zastępcy Dyrektora ds. lecznictwa dr n. med. Andrzeja Kucharskiego i składa się z następujących komórek: Dietetyczki, Księgowość, Kuchnia Główna, Kuchnia z normami żywieniowymi oraz planowanie jadłospisu dla konsumentów stołówki. Wyliczanie wartości odżywczej diety podstawowej i lekkostrawnej. Opracowywanie planu wydajności produktów dla jednej porcji obiadowej na każdy dzień. Sporządzanie zapotrzebowania na produkty żywnościowe. Nadzór nad sporządzaniem posiłków. 12 wcm.opole.pl - sierpień 2009 Księgowość - rolą księgowości jest dokumentowanie przychodów i rozchodów towaru pod względem ilościowym i wartościowym, przekazywanie faktur do zapłaty, dokumentowanie ilości sporządzanych posiłków w rozbiciu na ośrodki kosztowe, kalkulacja kosztów żywienia, rozliczanie żywienia zgodnie z otrzymanymi środkami. W księgowości żywnościowej pracują Barbara Groniec i Aurelia Polak-Świercz. Kuchnia Główna, w której pracuje 2 szefów: Stanisław Gawryś i Zbigniew Haberski oraz kucharze i pomoce kuchenne J. Kośny, M. Feusette, T. Nowak, H. Aleksanderek, S. Bialucha, G. Surowaniec, R. Wielichowska, I. Bialucha, D. Prokopowicz, V. Król, J. Rubaszewska, E. Praczuk, H. Dadak, A. Paluch, K. Pawlisz. Do najważniejJ. Kośny i T. Nowak szych zadań należy przygotowywanie posiłków dla pacjentów oraz pracowników szpitala, ocena organoleptyczna produktów żywnościowych i potraw, odkładanie i przechowywanie próbek z przygotowanych potraw, udział w planowaniu jadłospisu dekadowego, udział w przetargach na zakup artykułów żywnościowych oraz monitorowanie krytycznych punktów kontrolnych. Kuchnia Mleczna - przyjmuje zlecenia z oddziałów w zakresie diet dla dzieci rocznych i niemowląt, myje i dezynfekuje butelki dla niemowląt, wykonuje testy pracy sterylizatora, monitoruje krytyczne punkty kontrolne. W kuchni pracuje kierownik Kazimiera Kobyłka oraz M. Stryczewska, M. Widok, M. Kawka, S. Salwa, E. Weidler. Stołówka - zajmuje się serwowaniem obiadów stołówkowych pracownikom szpitala i członkom rodzin, opiniowaniem produktów przekazywanych z kuchni, sprzedażą kart abonamentowych, organizacją spotkań i uroczystości okolicznościowych, utrzymaniem właściwego stanu sanitarnego. Codziennie wydawanych jest ok. 160 obiadów, są to posiłki diety podstawowej, lekkostrawnej oraz wegetariańskiej. O estetykę wydawanych posiłków oraz estetykę Sali dbają: B. Mianowska, J. Szydłowska, M. Gromotka i D. Kozioł. Jadłospisy opracowują: kierownik stołówki Urszula Letka oraz z-ca kierownika działu żywienia, dietetyk Krystyna Pietruszewska. od lewej: J. Szydłowska, B. Mianowska, D. Kozioł, K. Pietruszewska, M. Gromotka, U. Letka wcm.opole.pl - sierpień 2009 13 Magazyn Żywnościowy - najkrócej rolę jego można przedstawić w następujących słowach: zamawianie, przyjmowanie, przechowywanie i wydawanie towaru. W komórce tej pracują Zofia Stankiewicz – kierownik oraz L. Matukin, Z. Gawrylin, G. Komorowska. Zrozumienie roli żywienia pozwala uniknąć wielu chorób mgr Alina Jadwiga Sznajder Żywienie wpływa na wyniki leczenia szpitalnego; niedożywienie przedłuża pobyt w szpitalu i jest przyczyną częstego występowania zakażeń wewnątrzszpitalnych. Przestrzeganie zasad prawidłowego żywienia pozwala na zachowanie korzystnego stanu zdrowia i powinno być traktowane szczególnie podczas pobytu w szpitalu jako integralna część procesu terapeutycznego, współdecydująca o efektywności leczenia i szybkości powrotu do zdrowia. Z wielu badań wynika, że niedożywienie pacjentów i pogłębianie się tego procesu podczas hospitalizacji negatywnie wpływa na przebieg choroby i rekonwalescencję, powoduje wydłużenie pobytu chorego w szpitalu i w konsekwencji zwiększa koszty leczenia. Koszty te jak wynika z piśmiennictwa mogą być wyższe od 35 % do 75 %, w zależności od konieczności stosowania dodatkowych środków na leczenie powikłań. Badania potwierdzają wyższe ryzyko powstawania powikłań i zgonu między innymi w czasie i po zabiegach chirurgicznych u pacjentów ze złym stanem odżywienia. U niedożywionych pacjentów poddawanych podczas pobytu w szpitalu zabiegom chirurgicznym, powikłania występują 2-3 razy częściej niż u pacjentów prawidłowo odżywionych, a ich pobyt w szpitalu może wydłużyć się nawet o 90 % (Ch. Gallagher-Alfred i WSP. 1996, C Chima i WSP. 1997). Niedożywienie, będące wynikiem choroby, może być nieuniknione. Istnieje jednak wiele innych czynników wpływających na niekorzystny stan odżywienia pacjenta, którym można zapobiegać. Niedobory finansowe szpitala nie pozwalające na podaż prawidłowej diety, wadliwie zbilansowane posiłki o nieodpowiedniej wartości odżywczej na skutek dostępu do produktów niskiej jakości żywieniowej mogą doprowadzić do niedoborów bądź niekorzystnych nadmiarów składników odżywczych. Inną przyczyną powikłań podczas leczenia, może być brak wczesnego rozpoznania niedożywienia i nie stosowanie odpowiednich diet. Liczne badania wskazują, iż problem nieprawidłowego żywienia występuje w wielu krajach na świecie (A.J. Singer, K. Werter, M. Nestle 1998, S. Simon 1991). Żywienie pacjentów w szpitalach w Polsce od lat budzi wiele zastrzeżeń i w wielu przypadkach nie spełnia zasad racjonalnego żywienia (L. Szponar, T. Mieleszko 1985, L. Szponar i WSP. 1998, L. Szponar i H. Turlejska 1993). Przetargi na dostawę artykułów spożywczych dla szpitali, gdzie w 100 % decyduje cena wygrywają dostawcy żywności najniższej jakości. Ogólnopolskie wyniki badań stanu zdrowia ludności wskazują na szereg nieprawidłowości i odchyleń stanu zdrowia ludności między innymi na tle wadliwego żywienia 14 wcm.opole.pl - sierpień 2009 (L. Szponar, W Sekuła, Z. Niedziałek i WSP. 1996). Wobec faktu, iż w Polsce w szpitalach przebywa rocznie 5 mln. Pacjentów, oznacza to, iż ok. 13 % ludności w kraju może być potencjalnie narażona na ryzyko niedoborów podczas hospitalizacji, szczególnie pacjenci leczeni długoterminowo. W Wojewódzkim Centrum Medycznym realizacja norm żywieniowych w skali ostatniego miesiąca kształtuje się na poziomie; białko w 73 %, tłuszcze 87 %, węglowodany 96 %, witamina C 122 %, prowitamina karoten 105 %. Jest to realizacja na dobrym poziomie na tle pozostałych szpitali w Polsce. Normy witamin realizujemy dzięki tańszej w tym miesiącu zieleninie; pietruszce zielonej i koperkowi. Ciągle jednak jesteśmy zmuszeni do korzystania przeważnie z warzyw mrożonych ponieważ świeże są dla nas jeszcze za drogie. Oprócz młodych ziemniaków wprowadzamy młode buraczki. Ograniczone środki finansowe uniemożliwiają nam wprowadzenie dodatku warzywnego do kolacji. Pracujemy nad tym, aby nie przekraczać norm soli w posiłkach. Alina Sznajder, absolwentka Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Studia podyplomowe w Wydziale Nauk o Żywieniu Człowieka, na kierunku: Nowoczesne Zarządzanie i Organizacja w Gastronomii - audytor systemu HACCP; absolwentka Uniwersytetu Opolskiego: Pedagogika Pracy uzyskane Specjalności: Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, Higiena Pracy; Medycznego Studium Zawodowego w Krakowie o specjalności: Dietetyczka; Technikum Gastronomicznego w Iwoniczu-Zdroju o specjalności: Technik technolog żywienia zbiorowego. Nauczyciel Mianowany w Zespole Szkół Zawodowych w Chróścinie oraz wykładowca na Politechnice Opolskiej - wydział Rehabilitacji. Od roku 1993 w PS ZOZ Wojewódzkie Centrum Medyczne w Opolu na stanowisku kierownik działu żywienia. Zainteresowania: turystyka indywidualna; zmotoryzowana, piesza, rowerowa i wioślarska, ekologiczna uprawa ogrodu, gotowanie i zdrowe żywienie, narty, jazda konna, hodowla zwierząt (koty, psy, króliki), literatura (zimą), psychologia, socjologia, historia regionów, ekonomia. Posiada umiejętność organizowania żywienia zbiorowego w oparciu o systemy jakości GHP, GMP i HACCP oraz doświadczenie w przekazywaniu wiedzy na tematy: żywieniowe i profilaktyki. wcm.opole.pl - sierpień 2009 15 Ośrodek Wypoczynkowy „OPOLANIN” w Pobierowie Wrzesień miesiącem ciszy, spokoju i atrakcyjnego wypoczynku - są jeszcze wolne miejsca – zapraszamy! Ceny w PLN od 30.08 do 19.09.2009 za 1 dzień pobytu Dodatkowe informacje: dziecko do 3 lat bez świadczeń – za cały okres pobytu – 100,- (do 3 dni gratis) CENA OBEJMUJE: Nocleg, wyżywienie 3 razy dziennie (śniadanie w formie bufetu, obiad i kolacja serwowana), podatek VAT. PUBLICZNY SAMODZIELNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ WOJEWÓDZKIE CENTRUM MEDYCZNE, AL. Witosa 26, 45-418 OPOLE Rezerwacja tel. 077 452 02 72, fax. 077 452 04 98 www.zds.wcm.opole.pl [email protected] www.opolanin-pobierowo.pogodzinach.net Wpis do Rejestru Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych Województwa Opolskiego pod nr 018. 16 wcm.opole.pl - sierpień 2009 wcm.opole.pl - sierpień 2009 17 od lewej: Aniela Lewicka (pracownik żywieniowy), Zuzanna Demel (szefowa kuchni – od 12 lat przyjeżdża z Wisły, ażeby smacznie gotować w okresie gdy funkcjonuje ośrodek. W tym roku Pani Zuzanna 17 września kończy 71 lat - wszystkiego najlepszego), Maria Zwierzykowska i Teresa Jankowska (kucharki) od lewej Janusz Jureczko – konserwator oraz Janusz Gruszczyński pracownik gospodarczy, który od 14 lat przyjeżdża do pracy z Ostrowii Mazowieckiej od lewej kelnerki Edyta Leśniewska, Olga Dajek, Maria Mędrala (kierownik ośrodka), oraz Joanna Świgoń, Aniela Lewicka Maria Mędrala od 14 lat kieruje ośrodkiem tak jak szefowa kuchni pochodzi z Wisły 18 wcm.opole.pl - sierpień 2009 Identyfikacja wizualna Zgodnie z zarządzeniem Dyrektora PS ZOZ Wojewódzkiego Centrum Medycznego z dnia 25 marca 2002 w celu m.in. identyfikacji pracownika oraz komórki organizacyjnej, wprowadzono dla poszczególnych grup pracowników identyfikatory, charakteryzujące się poszczególnymi kolorami: • niebieski – lekarze, • różowy – pielęgniarki, • żółty – służby techniczne niemedyczne, • zielony – pracownicy Zakładu Diagnostyki Obrazowej, Zakładu Mikrobiologii, Zakładu Diagnostyki Laboratoryjnej, Zakładu Rehabilitacji, Zakładu Patomorfologii, Zakładu Medycyny Sądowej oraz Apteki, • pomarańczowy – Dyrekcja i pracownicy administracji, • brązowy – pracownicy Działu Żywienia oraz Pralni, • czerwony – pracownicy Sekcji Porządkowej, • biały – inni pracownicy zatrudnieni na czas określony (np. lekarze stażyści, rezydenci itp.). • jasnozielony - sekretarki medyczne i rejestratorki, • jasnoniebieski - sanitariusze i ratownicy medyczni Poniżej przedstawiamy wzór identyfikatora: a) na górze identyfikatora: - po lewej: logo PS ZOZ WCM w Opolu, - po prawej: napis PS ZOZ Wojewódzkie Centrum Medyczne w Opolu, b) na środku: - komórka organizacyjna, - tytuł naukowy (np. lek. med., dr n. med., pielęgniarka dyplomowana, starszy technik, itp.), - imię i nazwisko, - zajmowane stanowisko. Pierwsza str. okładki: dr n. med. J. Jakubiszyn oraz piel. K. Grzeszczyk w trakcie badania Ostatnia str. okładki: dr n. med T. Rekucki podczas zabiegu operacyjnego wcm.opole.pl - sierpień 2009 19 Publiczny Samodzielny Zakład Opieki Zdrowotnej Wojewódzkie Centrum Medyczne 45-418 Opole, Al. W. Witosa 26 e-mail: [email protected] www.wcm.opole.pl Redaktor Naczelny „wcm.opole.pl” - Wiesław Duda, e-mail: [email protected] Sekretariat Dyrektora (0-77) 45 20 745, 54 13 745, fax (0-77) 45 20 123 Kancelaria (0-77) 45 20 124, 54 13 124 Informacja dla pacjentów (0-77) 45 20 711, 54 13 711, (0-77) 45 79 067 Rejestracja Główna (0-77) 45 20 111, 54 13 111 Skład i druk: Eurocent, 45-049 Opole, ul. Dwernickiego 4, tel. 077 44 10 777, [email protected] 20 wcm.opole.pl - sierpień 2009