arkusz-z-przedmiotow-przyrodniczych-nr

WPISUJE UCZEŃ
KOD UCZNIA
dysleksja
BADANIE UMIEJĘTNOŚCI UCZNIÓW
W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM
PRZEDMIOTY PRZYRODNICZE
Instrukcja dla ucznia
1. Sprawdź, czy zestaw zadań zawiera 10 stron.
Brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.
2. Następnie wpisz swój kod.
3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i polecenia do zadań.
4. Rozwiązania zapisuj długopisem lub piórem z czarnym tuszem/
atramentem. Nie używaj korektora.
5. W każdym zadaniu wyboru wielokrotnego wybierz jedną z podanych
odpowiedzi i zaznacz ją znakiem X, np.:
A. I i III
B. II i IV
C. III i IV
D. I i II
6. W zadaniach typu prawda / fałsz lub tak / nie zaznacz właściwe
odpowiedzi P / F lub T / N znakiem X, np.:
P / F
lub T / N
7. W zadaniach na dobieranie do informacji oznaczonych liczbą dobierz
informacje oznaczone odpowiednià literà i zaznacz tę literę znakiem X,
tak jak w zadaniach wyboru wielokrotnego.
8. W zadaniach z luką wpisz w odpowiednie luki litery lub liczby
oznaczające właściwe odpowiedzi.
9. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi. Jeśli
się pomylisz to błędne zaznaczenie otocz kółkiem i wybierz inną
odpowiedź, np.:
A. I i III
B. II i IV
C. III i IV
D. I i II
10. Przygotowując odpowiedzi do zadań, możesz skorzystać z Brudnopisu.
Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane i oceniane.
Powodzenia!
Czas pracy:
60 minut
Zadanie 1.
Wybierz odpowiedź 1. albo 2. i jej uzasadnienie A albo B.
1. Tkanka okrywająca
jest tkanką twórczą,
ponieważ
2. Tkanka okrywająca
jest tkanką stałą,
A.składa się z żywych, ściśle przylegających
komórek zdolnych do regularnych podziałów
i powoduje przyrost rośliny na grubość.
B.jest zbudowana ze ściśle przylegających komórek,
które nie mają zdolności dzielenia się.
Zadanie 2.
Która informacja dotycząca przebiegu procesu fotosyntezy u roślin wodnych jest
prawdziwa? Wybierz odpowiedź spośród podanych.
A. Jednym z substratów fotosyntezy jest tlen.
B. Głównym produktem fotosyntezy jest dwutlenek węgla.
C. Czynnikiem niezbędnym do przeprowadzenia procesu fotosyntezy jest światło.
D. Intensywność procesu fotosyntezy nie zależy od temperatury wody.
Zadanie 3.
U zwierząt tych można zaobserwować mechanizmy pozwalające na utrzymanie stałej
temperatury ciała. Wymaga to wytwarzania dużych ilości energii dla uzupełniania strat ciepła.
Zwierzęta, o których mowa w tekście, to
A. ryby i płazy.
B. płazy i gady.
C. gady i ptaki.
D. ptaki i ssaki.
Zadanie 4.
Które ciałka krwi nie są zdolne do podziałów komórkowych? Wybierz odpowiedź A albo
B i jej uzasadnienie 1. albo 2.
1. Są to erytrocyty,
2. Są to leukocyty,
A.zawierają czerwony barwnik (hemoglobinę).
ponieważ
B.nie mają jąder komórkowych.
C.powstają w szpiku kostnym i w węzłach chłonnych.
Zadanie 5.
Jedno z rodziców jest daltonistą, a drugie jest zdrowe. Oboje mają po jednym recesywnym
allelu warunkującym tę wadę.
Strona 2 z 10
Oceń prawdziwość poniższych zdań. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F,
jeśli jest fałszywa.
1. Prawdopodobieństwo, że dziecko tej pary będzie daltonistą, wynosi 50%.
P
F
2. W praktyce daltonistą może być każde dziecko tych rodziców lub wszystkie
mogą być zdrowe.
P
F
Zadanie 6.
Na schemacie przedstawiono sieć zależności pokarmowych istniejących w ekosystemie pola.
Oceń prawdziwość poniższych zdań. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F,
jeśli jest fałszywa.
sokoły
bażanty
lisy
pasikoniki
zające
trawy
1. Konsument, który konkuruje z lisem o pokarm, to pasikonik.
P
F
2. Wyginięcie zajęcy spowoduje wyginięcie lisów i sokołów.
P
F
3. Bażant jest zarówno konsumentem I, jak i II rzędu.
P
F
4. Zające są zjadane przez lisy i sokoły.
P
F
Zadanie 7.
Poniżej podano przykłady metod, którymi można rozdzielić mieszaniny.
A. destylacja B. filtracja C. krystalizacja D. za pomocą rozdzielacza
Przyporządkuj do rodzaju mieszaniny (1–4) jedną z metod rozdzielania (A–D).
Lp.
Rodzaj mieszaniny
1.
cukier z wodą
2.
kreda z wodą
3.
olej z wodą
4.
ocet z wodą
Strona 3 z 10
Metoda rozdzielania
Zadanie 8.
Wskaż poprawnie zapisane równanie reakcji wymiany.
A. Mg + HCl → MgCl + H
B. 2 Mg + O2 → 2 MgO
C. CaCO3 → CaO + CO2
D. Mg + 2 HCl → MgCl2 + H2
Zadanie 9.
Uczniowie przeprowadzili identyfikację czterech gazów umieszczonych w probówkach. Do
tabeli wpisali wnioski z przeprowadzonych obserwacji.
Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli wniosek z doświadczenia jest prawdziwy, lub F,
jeśli jest fałszywy.
1. Wodór znajdował się w probówce, w której żarzące się drewienko (łuczywo)
po zetknięciu z gazem spowodowało charakterystyczny „szczęk”(dźwięk).
P
F
2. Tlen znajdował się w probówce, w której żarzące się drewienko (łuczywo)
zgasło.
P
F
3. Azot znajdował się w probówce, w której żarzące się drewienko (łuczywo)
rozpaliło się jasnym płomieniem.
P
F
4. Tlenek węgla(IV) znajdował się w probówce, w której żarzące się drewienko
(łuczywo) zgasło.
P
F
Zadanie 10.
Wskaż poprawny zapis równania dysocjacji kwasu fosforowego(V).
A. H3PO4 → H+ + PO43–
B. H3PO4 → 3 H+ + PO4–
C. H3PO4 → H+ + 3 PO43–
D. H3PO4 → 3 H+ + PO43–
Zadanie 11.
Siarczan(VI) baru jest solą praktycznie nierozpuszczalną w wodzie.
OH–
NO3–
SO42–
CO32–
Cl–
Na+
R
R
R
R
R
Ba2+
R
R
R
R
R
N – substancja praktycznie nierozpuszczalna w wodzie
T – substancja trudno rozpuszczalna w wodzie
R – substancja dobrze rozpuszczalna w wodzie
Strona 4 z 10
Zaznacz poprawnie zapisaną postać jonową równania reakcji chlorku baru
z siarczanem(VI) sodu.
A.Ba2+ + 2 Cl– + 2 Na+ + SO42– → Ba2+ + SO42– + 2 NaCl
B.Ba2+ + 2 Cl– + 2 Na+ + SO42– → Ba2+ + SO42– + 2 Na+ + 2 Cl–
C.Ba2+ + 2 Cl– + 2 Na+ + SO42– → BaSO4 + 2 Na+ + 2 Cl–
D. BaCl2 + Na2SO4 → BaSO4 + 2 Na+ + 2 Cl–
Zadanie 12.
Do jednej z probówek wprowadzono etan, a do drugiej – etylen. Następnie do każdej probówki
dodano roztworu wody bromowej. W jednej probówce woda bromowa odbarwiła się.
Oceń, czy na podstawie opisu doświadczenia i podanych obserwacji można sformułować
wnioski zamieszczone w tabeli. Zaznacz literę T (tak) lub N (nie).
1. Za pomocą tego doświadczenia można stwierdzić, czy zachodzi reakcja
przyłączania.
T
N
2. Za pomocą tego doświadczenia można odróżnić etan od etenu.
T
N
3. Za pomocą tego doświadczenia można odróżnić eten od propenu.
T
N
4. Na podstawie podanych obserwacji można stwierdzić, czy w probówce
znajduje się węglowodór nasycony czy nienasycony.
T
N
Informacja do zadania 13. i 14.
Ania zaprosiła koleżanki i kolegów na swoje szesnaste urodziny. Spotkanie zaplanowała na
tarasie, a w jego programie przewidziała zabawę przy muzyce oraz potrawy z grilla. Przed
urodzinami postanowiła wysypać taras żwirem. W tym celu zakupiono 120 kilogramów
żwiru. Postanowiono za pomocą bloku nieruchomego unieść żwir na wysokość 2 metrów.
Olek, brat Ani przetransportował w sumie 40 kg, a Ania, jako starsza – 80 kg żwiru.
Zadanie. 13.
Podczas transportu żwiru Ania wykonała pracę równą
A. 20 kJ. B. 10 kJ. C. 1600 J. D. 3200 J.
Strona 5 z 10
Zadanie 14.
Poniższy wykres ilustruje zależność wykonanej przez Anię i Olka pracy od czasu.
W (J)
900
800
700
Olek
600
Ania
500
400
300
200
100
0
0
4
8
12
t (s)
16
Z wykresu można odczytać, że Ania i Olek pracowali z mocą równą odpowiednio
A. 50 W i 40 W. B. 40 W i 50 W. C. 200 W i 160 W. D. 160 W i 200 W.
Zadanie 15.
Chcąc przygotować herbatę, Ania zagotowała 3 litry wody o temperaturze 20°C.
Ile energii należy dostarczyć, aby tę ilość wody doprowadzić do wrzenia? Wybierz
odpowiedź spośród podanych.
W obliczeniach przyjmij: cw = 4200 J/kg × °C.
A. 1260 kJ B. 100,8 kJ C. 336 kJ D. 1008 kJ
Zadanie 16.
W trakcie spotkania na działce korzystano z różnych urządzeń.
Połącz w pary nazwę urządzenia z rodzajem promieniowania wykorzystywanego w tych
urządzeniach, wpisując obok litery odpowiednią cyfrę.
A. telefon komórkowy
1. fale radiowe
B. rozgrzany grill
2. mikrofale
C. radiomagnetofon
3. promieniowanie podczerwone
D. pilot telewizyjny
Strona 6 z 10
Zadanie 17.
Gdy zapadł wieczór, zapalono na działce światła. Rysunek poniżej przedstawia obraz, jaki
pojawił się na trawie.
Oceń prawdziwość poniższych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli
jest fałszywe.
1. Rysunek przedstawia zjawisko powstawania cienia.
P
F
2. Rysunek przedstawia zjawisko powstawania cienia i półcienia, gdy są dwa
źródła światła.
P
F
3. Rysunek przedstawia zjawisko powstawania cienia i półcienia, gdy są trzy
źródła światła.
P
F
Zadanie 18.
Podczas pobytu na działce goście obserwowali lot pszczoły, trzmiela, komara, a wieczorem –
ćmy. W tabeli podano przybliżone wartości okresów drgań skrzydeł tych owadów.
Nazwa owada
A. pszczoła
B. trzmiel
C. komar
D. ćma
Okres drgań
0,0025 s
0,004 s
0,00125 s
0,0125 s
Na podstawie danych zamieszczonych w tabeli uszereguj owady (A–D) od najmniejszej
do największej częstotliwości wydawanych przez nie dźwięków oraz uzupełnij poniższe
zdania, wpisując w luki odpowiednią literę (A–D) i numer (1–2).
I................
III................
II. ...............
IV. ...............
1. najmniejszą 2. największą
Najwyższe dźwięki wydaje ..............., gdyż częstotliwość wydawanych przez tego owada ma
............... wartość.
Najniższe dźwięki wydaje ..............., gdyż częstotliwość dźwięków wydawanych przez tego
owada ma ............... wartość.
Strona 7 z 10
Tabela do zadań 19. i 20.
Miesiąc
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
Średnia
temperatura
–4,5 –3,5 0,3
powietrza (w ºC)
7,2 13,8 16,9 18,9 17,6 13,5 7,1
2,6 –1,3
Suma opadów
atmosferycznych
(w mm)
46
35
27
25
32
59
88
98
76
58
41
38
Zadanie 19.
Korzystając z danych zamieszczonych w tabeli, wskaż wartość rocznej amplitudy
temperatury powietrza.
A. 14,4ºC B. 7,4ºC C. 23,4ºC D. 20,2ºC Zadanie 20.
Przeanalizuj dane klimatyczne pod kątem przebiegu temperatury w ciągu roku i rozkładu
opadów w poszczególnych miesiącach (roczna suma opadów wynosi 623 mm).
Jaki klimat charakteryzują te dane? Wybierz odpowiedź spośród podanych.
A. Klimat umiarkowany na półkuli północnej.
B. Klimat podrównikowy z porą suchą i deszczową,
C. Klimat monsunowy.
D. Klimat umiarkowany na półkuli południowej.
Zadanie 21.
Państwo to ma ponad 17 mln km² powierzchni i odznacza się największą rozciągłością
równoleżnikową (leży w 11 strefach czasowych). Około 75% jego obszaru stanowią niziny,
a najwyższym szczytem jest Elbrus (5642 m n.p.m.). Obecnie kraj ten zamieszkuje około
140 mln ludzi, jednak od wielu lat odnotowuje się tam ujemny przyrost naturalny. Państwo to
jest wielonarodowościowe, a w związku z tym – bardzo zróżnicowane językowo i religijnie.
Ze względu na niekorzystne warunki klimatyczno-glebowe występujące na większości
obszaru (np. wieczna zmarzlina) rolnictwo jest mało wydajne i słabo rozwinięte. Ważną rolę
w gospodarce odgrywa przemysł oparty na bogatej bazie surowcowej. Szczególne znaczenie
dla kraju ma eksport surowców energetycznych (ropy naftowej i gazu ziemnego).
Którego państwa dotyczy powyższy opis? Wybierz odpowiedź spośród podanych.
A. Stanów Zjednoczonych. B. Rosji.
Strona 8 z 10
C. Chin.
D. Kanady.
Zadanie 22.
Na schemacie przedstawiono pozorną wędrówkę Słońca po niebie w pierwszych dniach
astronomicznych pór roku.
Oceń prawdziwość poniższych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli
jest fałszywe.
A.Schemat przedstawia pozorną wędrówkę Słońca w średnich szerokościach
geograficznych na półkuli południowej.
P
F
B.Dnia 22 czerwca Słońce znajduje się najwyżej nad widnokręgiem w ciągu
roku, czyli w zenicie.
P
F
C.Dnia 22 grudnia miejsca wschodu i zachodu Słońca przesunięte są w kierunku
południowym.
P
F
D.Pierwszego dnia zimy dzienny łuk Słońca jest najkrótszy.
P
F
Zadanie 23.
Przyporządkuj procesom niszczącym powierzchnię Ziemi (1–6) formy rzeźby terenu
powstałe w ich wyniku, zakreślając odpowiednie litery (A–J).
1. korazja
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
2. erozja boczna
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
3. wietrzenie mrozowe
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
4. kras powierzchniowy
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
5. erozja wgłębna
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
6. abrazja
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
Strona 9 z 10
A. grzyb skalny
F. oz
B. polje
G. gołoborze, czyli rumowisko skalne
C. dolina V-kształtna H. stalaktyt i stalagmit
D. meander – zakole rzeczne I. wydma
E. klif – wybrzeże wysokie J. jaskinia
Zadanie 24.
W dziejach geologicznych Polski zachodziły różnorodne wydarzenia i procesy geologiczne,
które miały wpływ nie tylko na ukształtowanie powierzchni kraju, ale też na tworzenie się
zasobów surowców mineralnych. Poniższe zdania pokrótce opisują te wydarzenia.
Oceń prawdziwość poniższych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli
jest fałszywe.
A.Karpaty i Sudety powstały w erze paleozoicznej, w czasie orogenezy
kaledońskiej i hercyńskiej.
P
F
B.Pokłady węgla kamiennego powstały w karbonie ze szczątków roślin,
które w warunkach gorącego i wilgotnego klimatu bujnie porastały obszary
dzisiejszej Wyżyny Śląskiej.
P
F
C.W kenozoiku nastąpiło tzw. odmłodzenie, czyli ponowne wypiętrzenie
Sudetów, które w wyniku tego procesu stały się górami zrębowymi.
P
F
D.W plejstocenie, oprócz nasuwania się lądolodu skandynawskiego, wystąpiły
również lokalne zlodowacenia Tatr i Sudetów.
P
F
Strona 10 z 10