Zakład Pascala Więc to tak mało dzieli od Otchłani

Zakład Pascala
Więc to tak mało dzieli od Otchłani
- garstka doświadczeń, myśl niepewna siebie,
rozum sparzony, co na zimne dmucha
chłodnym dystansem, kartezjańskim tchnieniem.
Jońska kolumna, sklepienie katedry,
rzeźba lub książka - resztka po człowieku,
nie mocą swoją - chyba magią raczej
mają nas bronić na kształt amuletu
przed bezdnią tego, co jest Nienazwane.
Pascal to przeczuł znad wierzchołka stożka,
zasłony liczby, skąd wiatry nicości
naginały trzcinę. Zakorzenić musiał
wiotkie istnienie w płynnym Absolucie
- obecnym jednak - gotów był zakładać
mocny siłą wiary, może siłą strachu.
Inni patrzeli , nie cofnęli wzroku.
Za zbytek pychy płacili szaleństwem.
Topili w winie, szukali w miłości
letejskiej wody. Dar zapominania
nie wszystkim dany, a więc żyli - wiedząc.
Wielu milczało - jakby przeczuwali,
że są skażeni , że już nie potrafią
cieszyć się łąką, dmuchawcem, łopianem
i oczom dziecka umykali wzrokiem,
byle nie zdradzić na dnie swej źrenicy
w najgłębszej głębi - chłodnych blasków gwiazdy.
==================================
Blaise Pascal (ur. 19 czerwca 1623 r., zm. 19 sierpnia 1662 r.) - francuski filozof, matematyk i
fizyk. Tematem jego badań były prawdopodobieństwo, próżnia, ciśnienie atmosferyczne. Na jego
cześć jednostkę ciśnienia nazwano paskal oraz język programowania Pascal.
W połowie życia porzucił nauki ścisłe na rzecz filozofii i religii, skłaniał się ku jansenizmowi
(Port-Royal). Wyrazem jego poglądów są "Myśli" (tłum. Boy-Żeleński) i "Prowincjałki" (tłum.
Boy-Żeleński). "Prowincjałki" to seria listów, będących krytyką ówczesnej jezuickiej kazuistyki.
W filozofii Pascal był następcą Kartezjusza i wyznawcą idei św. Augustyna. Krytykował
panteizm i monizm. Uważał, że świat to nie tylko zasady poznawania; jest coś co wyrasta poza
możliwości poznania. Nie da się istoty człowieka i sensu życia zgłębić za pomocą rozumu czy
doświadczenia. Proponował rozróżniać pojmowanie, które się odnosi do "serca" (coeur) obok
rozumowania, które się odnosi do umysłu. Głosił, że są prawdy, które uzasadnia serce, a nie
uzasadania rozum i że umysł orientujący się według serca jest umysłem subtelnym (esprit de
finesse). Zarówno rozum, jak i pojmowanie są skazane na samoograniczanie się, bo nie możemy
się obejść ani bez ścisłych definicji odkrywanych przez rozum, ani bez zasad odkrywanych przez
serce.
Najważniejszą decyzją serca było przyjęcie wiary. Decyzję tą opisuje jako zakład, zwany później
"zakładem Pascala". Podejmując decyzję o istnieniu Boga człowiek ma do wygrania - przyjmując
jego istnienie - nieskończoność; jeśli Bóg nie istnieje człowiek ma i tak do dyspozycji marną
skończoność; zapoczątkował w ten sposób nowy kierunek w filozofii - Fideizm.
Pascal był głęboko wierzącym chrześcijaninem. Prawdziwy Bóg - jak to określił - to Bóg
Abrahama, Izaaka i Jakuba, a nie bóg filozofów. Wprowadza rozróżnienie między
człowiekiem-bytem immanentnym, a Bogiem bytem transcendentnym. W człowieku istnieje
wewnętrzne rozdarcie (małość wielkość, grzeszność świętość) dlatego niezbędne jest Objawienie.
Sam człowiek nie jest w stanie przełamać tego rozdarcia. Tylko Bóg objawiony jest w stanie
wynieść człowieka ponad nierozumienie Boga.
Bardziej się nam opłaca zachowywać prawa religii, niż ich nie zachowywać; na byciu moralnym
(w związku z wiarą chrześcijańską) w zasadzie nic się nie traci, a w szczególności nie skazuje się
siebie na doczesne nieszczęście.
Zakład Pascala (Gra Pascala) - Blaise Pascal dokonuje założenia o istnieniu Boga. Jest to
swoista gra z Bogiem. Gra:
jeżeli zakładamy, że Bóg jest, i On jest - wygraliśmy.
jeżeli zakładamy, że Boga nie ma, a On jest - przegraliśmy.
jeżeli zakładamy, że Bóg jest, a Go nie ma - nic nie straciliśmy.
- jednak nawet jeśli przegramy nic nie utracimy , dlatego Pascal uważał, że warto wierzyć.