Ograniczenia w obrocie ziemią rolną

05 | 2016
KSP LEGAL ALERT
Maj 2016
Ograniczenia w obrocie ziemią rolną – trudności
także dla przedsiębiorców
Mamy przyjemność przedstawić Państwu najnowsze wydanie KSP Legal Alert, w którym omawiamy
nowelizację przepisów dotyczących obrotu ziemią rolną, obowiązującą od końca kwietnia 2016 r.
Nowelizacja Ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego,
2. Ograniczenia w obrocie
uchwalona 14 kwietnia 2016 r., wprowadziła istotne
ograniczenia w obrocie gruntami rolnymi. Są to
Ustawa przewiduje liczne ograniczenia w obrocie
regulacje, które dotykają bardzo szerokiego kręgu
nieruchomościami rolnymi. Co do zasady swobodnie
podmiotów, w tym przedsiębiorców. Ograniczają
nabywać nieruchomości rolne mogą jedynie rolnicy
bowiem nie tylko sprzedaż ziemi rolnej przez osoby
indywidualni oraz określone kategorie nabywców, np.:
fizyczne, ale i obrót udziałami lub akcjami w spółkach
osoby
kapitałowych. Mogą również pośrednio oddziaływać
terytorialnego, Skarb Państwa, a także kościoły
na finanse i sytuację ekonomiczną przedsiębiorstw,
i związki wyznaniowe.
bliskie
zbywcy,
jednostki
samorządu
ponieważ wpływają na ceny gruntów.
Jeżeli nieruchomość rolną chce nabyć inna osoba,
1. Nieruchomość rolna
pozostaje jej wystąpić o stosowną zgodę do Agencji
Nieruchomości Rolnych, przy czym dla wydania
Przepisami Ustawy zostały objęte nieruchomości
zgody konieczne jest wykazanie, że:
rolne, tj. nieruchomości, które są lub mogą być
a) nie było możliwości nabycia nieruchomości rolnej
wykorzystywane
przez podmioty uprawnione,
do
prowadzenia
działalności
wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej
b) nabywca daje rękojmię należytego prowadzenia
i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej,
działalności rolniczej,
sadowniczej i rybnej (zgodnie z art. 46
1
kodeksu
c) w wyniku nabycia nie dojdzie do nadmiernej
cywilnego).
koncentracji gruntów rolnych.
Jednocześnie pod reżim ustawy nie wchodzą te
Nabywca nieruchomości zobowiązany jest prowadzić
nieruchomości,
na niej działalność rolniczą przez okres co najmniej
przeznaczonych
które
w
leżą
na
miejscowym
terenach
planie
10
lat.
Jeśli
zagospodarowania przestrzennego na cele inne niż
zobowiązany
rolne. Ustawy nie stosuje się także do gruntów
osobiście.
nabywca
jest
jest
prowadzić
osobą
taką
fizyczną,
działalność
o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha.
Jeżeli Agencja Nieruchomości Rolnych nie udzieli
zgody na zbycie nieruchomości, właściciel może
zażądać nabycia nieruchomości przez Agencję. Jeżeli
ustalona przez Agencję kwota, za jaką nastąpi
1
photo by jim daly
05 | 2016
KSP LEGAL ALERT
nabycie, nie zostanie zaakceptowana przez zbywcę,
nieruchomości.
Co
jednak
szczególnie
warte
może on wystąpić do sądu o jej ustalenie albo
zainteresowania, Agencji przysługuje również prawo
odstąpić od zbycia nieruchomości na rzecz Agencji.
pierwokupu udziałów w spółkach kapitałowych, które
są właścicielami nieruchomości rolnej.
3. Wartość nieruchomości
Wprowadzono
Istotne
ograniczenie
najprawdopodobniej
obrotu
spowoduje
ziemią
przy
tym
szczególną
regulację
rolną
dotyczącą ceny, po jakiej Agencja może zrealizować
cen
prawo pierwokupu (odróżniającą je istotnie od prawa
spadek
sprzedaży nieruchomości rolnych. Niewielki spadek
pierwokupu
jest już widoczny w pierwszych opublikowanych
W razie uznania, że cena określona przez strony
statystykach.
w umowie rażąco odbiega od cen rynkowych,
Może
to
spowodować
problemy
określonego
Agencja
rozstrzygnięcia w tym przedmiocie. Istnieje zatem
przyjmujących grunty rolne jako zabezpieczenia np.
ryzyko nie tylko podważania ustaleń stron co do ceny
należności
zbycia, ale i procesów sądowych.
wartość
jako
do
sądu
cywilnym).
spłatę kredytów, i odwrotnie – dla przedsiębiorców
ich
wystąpić
kodeksie
dla podmiotów, które gruntami rolnymi zabezpieczyli
handlowych,
może
w
o
wydanie
zabezpieczenia istotnie spadła. Stały się one i mniej
warte, i o wiele trudniej zbywalne.
Jeżeli zatem spółka kapitałowa jest właścicielem
gruntu rolnego, choćby marginalnego w zestawieniu
4. Pierwokup Agencji Nieruchomości Rolnych
z pozostałym jej majątkiem i profilem działalności,
obrót
udziałami
w
spółce
napotka
od
poważne
Ustawa przyznaje Agencji Nieruchomości Rolnych
ograniczenia.
Począwszy
prawo pierwokupu nieruchomości rolnej w przypadku
zawiadomienia
Agencji
jej zbycia na rzecz osób innych niż osoba bliska,
a skończywszy na czasochłonnej procedurze sądowej
samorząd, Skarb Państwa, kościół lub związek
lub przejęciu udziałów przez Agencję Nieruchomości
wyznaniowy itp. Obejmuje ono transakcje sprzedaży,
Rolnych za cenę odbiegającą od ustaleń stron
ale i inne czynności, których skutkiem jest zbycie
transakcji.
o
konieczności
takiej
transakcji,
Gdyby byli Państwo zainteresowani uzyskaniem dodatkowych informacji w powyższym zakresie, uprzejmie prosimy
o kontakt:
Kontakt w KSP:
Piotr Krupa
Partner
T: +48 32 731 68 52
E: [email protected]
Adam Roszyk
Adwokat
T: +48 32 731 68 57
E: [email protected]
KSP Legal & Tax Advice
ul. Chorzowska 50
40-121 Katowice
www.ksplegal.pl
F: +48 32 731 68 51
E: [email protected]
www.blog.ksplegal.pl
Mamy nadzieję, że powyższa informacja będzie dla Państwa pomocna. Informacje te nie stanowią opinii prawnej ani
porady. W celu uzyskania pełnych informacji lub porady prawnej, prosimy o kontakt. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody na
przesyłanie dalszych newsletterów, prosimy o odesłanie tego maila na adres [email protected] w treści wpisując słowo
NIE.
© 2016 Wszystkie prawa zastrzeżone
2