Zarządzanie szkołą i techniki komputerowe w zarządzaniu

Transkrypt

Małgorzata Tarka
Zarządzanie szkołą
i techniki komputerowe
w zarządzaniu
Przewodnik metodyczny dla studentów
Warszawa 2010
Politechnika Warszawska
Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych
Kierunek studiów "Edukacja techniczno informatyczna"
02-524 Warszawa, ul. Narbutta 84, tel. (22) 849 43 07, (22) 234 83 48
ipbmvr.simr.pw.edu.pl/spin/, e-mail: [email protected]
Opiniodawca: dr Jerzy MAREK................
Projekt okładki: Norbert SKUMIAŁ, Stefan TOMASZEK
Projekt układu graficznego tekstu: Grzegorz LINKIEWICZ
Skład tekstu: Janusz BONAROWSKI
Publikacja bezpłatna, przeznaczona dla studentów kierunku studiów
"Edukacja techniczno informatyczna"
Copyright © 2010 Politechnika Warszawska
Utwór w całości ani we fragmentach nie moŜe być powielany
ani rozpowszechniany za pomocą urządzeń elektronicznych, mechanicznych,
kopiujących, nagrywających i innych bez pisemnej zgody posiadacza praw
autorskich.
ISBN 83-89703-58-0
Druk i oprawa: Drukarnia Expol P. Rybiński, J. Dąbek Spółka Jawna,
87-800 Włocławek, ul. Brzeska 4
Spis treści
Wstęp...................................................................... 5
1. Zarządzanie szkołą ............................................. 7
2. Technologia informacyjna i komunikacyjna
w nowoczesnej szkole ..................................... 31
Wstęp
Niniejsze materiały zostały opracowane w ramach realizacji Programu
Rozwojowego Politechniki Warszawskiej współfinansowanego ze środków PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI. Przeznaczone są dla studentów pierwszego roku studiów inŜynierskich kierunku
nauczania „Edukacja techniczno-informatyczna” prowadzonych na Wydziale Samochodów i Maszyn Roboczych Politechniki Warszawskiej.
Swoim zakresem obejmuje zagadnienia określone w programie studiów
dla przedmiotu kształcenia nauczycielskiego pt. „Zarządzanie szkołą
i techniki komputerowe w zarządzaniu” opisanym w sylabusie opracowanym dla tego przedmiotu. Zawartość merytoryczna programu przedmiotu spełnia wymagania określone w standardach kształcenia Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa WyŜszego dla kierunku „Edukacja technicznoinformatyczna”.
Przewodnik metodyczny podzielony został na 2 moduły tematyczne,
skonstruowane według jednolitego schematu: 1. Temat, 2. Liczba
godzin, 3. Cel ogólny, 4. Cele szczegółowe, 5. Pojęcia kluczowe,
6. Literatura, 7.Projektowany przebieg zajęć, 8.Zadania, 9.Materiał dla
studentów.
Materiały uzupełniające i aktualizujące do przedmiotu będą udostępniane studentom za pośrednictwem systemu e-learning.
1
Zarządzanie szkołą
W tym rozdziale:
o
o
o
o
o
o
o
o
o
Podstawy prawa oświatowego
Zadania organu prowadzącego i organu nadzoru
Kompetencje organów szkoły
Nadzór pedagogiczny
Zarządzanie personelem
Pomiar efektywności pracy szkoły
Prowadzenie dokumentacji szkolnej
Finansowanie placówek oświatowych i gospodarka
finansami
Bezpieczeństwo w szkole
ROZDZIAŁ 1
MODUŁ NR 1
Temat:
Zarządzanie szkołą:
Podstawy prawa oświatowego – 3 godz.
Zadania organu prowadzącego i organu nadzoru – 1 godz.
Kompetencje organów szkoły– 1 godz.
Nadzór pedagogiczny1 godz.
Zarządzanie personelem – 2 godz.
Pomiar efektywności pracy szkoły– 2 godz.
Prowadzenie dokumentacji szkolnej – 1 godz.
Finansowanie placówek oświatowych i gospodarka finansami– 1 godz.
Bezpieczeństwo w szkole– 2 godz.
Liczba godzin: 14
Cel ogólny
Student pozna podstawowe przepisy prawa oświatowego oraz ich
strukturę w tym praktyczne zagadnienia związane ze sprawowaniem
nadzoru pedagogicznego, zarządzaniem personelem oraz dokumentacją
szkolną i bezpieczeństwem.
Cele szczegółowe
Student:
1. zdefiniuje pojęcie zarządzania, przywództwa,
Strona 8
ZARZĄDZANIE SZKOŁĄ
2. pozna podstawowe akty prawne regulujące funkcjonowanie
placówek oświatowych
•
Konstytucja
•
Ustawy
•
Rozporządzenia
•
Statut placówki
•
Uchwała / zarządzenie
3. wymieni zadania i kompetencje organów szkoły, organu nadzoru
i organu prowadzącego
4. zanalizuje efektywność pracy placówki na podstawie wybranych
wskaźników,
•
Obszary pomiaru
•
Metody pomiaru
•
Analiza wyników
5. pozna formy i zakres sprawowania nadzoru pedagogicznego
przez dyrektora
•
efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej placówki.
•
procesy zachodzące w szkole lub placówce.
•
funkcjonowanie szkoły lub placówki w środowisku lokalnym.
•
zarządzanie szkołą lub placówką
6. pozna specyfikę zarządzania personelem w placówce oświatowej.
7. Prowadzenie dokumentacji szkolnej
•
dziennik lekcyjny (dziennika zajęć wychowawczych),
•
arkusz ocen ucznia-dla kaŜdego ucznia przez okres jego
nauki w danej szkole (księgi arkuszy ocen)
Strona 9
ROZDZIAŁ 1
•
dzienniki zajęć dydaktyczno-wyrównawczych i specjalistycznych
•
księga ewidencji dzieci
•
księgę uczniów (wychowanków)
•
świadectwa,
•
dyplomy,
•
legitymacje szkolne
8. przedstawi zródła finansowania placówki
9. pozna zakres obowiązków dyrektora placówki w dziedzinie
bezpieczeństwa
Pojęcia kluczowe
Ustawa, rozporządzenie, statut, uchwalanie, opiniowanie, ewaluacja
zewnętrzna i wewnętrzna, monitoring, jednostka budŜetowa.
Literatura
1. Komorowski T, Prawo oświatowe w praktyce, wyd.eMPi
Poznań 2001, str.19-171
2. Król A., Kuzior P., Łyszczarz M., Prawo oświatowe-komentarz
do ustawy o systemie oświaty, A WS PWN Bielsko-Biała 2009,
str. 28-438,
3. Nalaskowski S., O kierowaniu szkołą, Oficyna Wydawnicza
Impuls Kraków 2001, str. 43-45
4. Pielachowski J., Organizacja i zarządzanie oświatą i szkołą,
wyd.eMPi Poznań 2004, str. 22-125, 155-183
5. Barszczewska B., Nadzór pedagogiczny, Wolters Kluwer Polska
Sp. z o.o. Warszawa 2009, str 17-90, 306-337,
6. Szubański R., Nadzór pedagogiczny sprawowany przez dyrektora szkoły, WS PWN Łódź 2000, str.17-133
Strona 10
7. Kastera M., Zarządzanie personelem, PWE Warszawa 2006,
str. 58-84
8. Grzybowska-Brzezińska M., (red), Zarządzanie w placówce
oświatowej, wyd WSES Ostrołęka 2009, str.24-48, 76-88, 108111, 225-231
9. Handziuk M., Finanse w oświacie, Wolters Kluwer Polska Sp.
z o.o. Warszawa 2008, str 17-95
Projektowany przebieg zajęć
1. Zdefiniowanie pojęć kluczowych dla prawa oświatowego
2. Omówienie i analiza najwaŜniejszych zapisów w Ustawie o systemie oświaty i Karcie Nauczyciela
3. Praca w zespołach - zestawienie zadań z zakresu:
•
Zadań organu prowadzącego i organu nadzoru
•
Kompetencji organów szkoły
•
Nadzoru pedagogicznego
4. Porównanie styli kierowania szkołą i źródeł autorytetu dyrektora
5. Omówienie najwaŜniejszych zasad współpracy z personelem
6. Przedstawienie zasad finansowania placówek oświatowych
i gospodarki budŜetowej
7. Omówienie sposobów oceny pracy szkoły
8. Porównanie metod pomiaru efektywności
9. współpraca szkoły z instytucjami zewnętrznymi
10. Przedstawienie zagadnień dokumentowania działań szkoły
i dyrektora
•
dokumentacja przebiegu nauczania
•
instrukcja kancelaryjna
•
archiwizowanie dokumentów
Strona 11
ROZDZIAŁ 1
•
omówienie wymagań wynikających z ustawy o ochronie
danych osobowych
11. Przedstawienie zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa w szkole
•
Warunki pobytu w szkole
•
Bezpieczeństwo w czasie zajęć lekcyjnych
•
zasady organizacji wycieczek szkolnych
12. Odpowiedzialność prawna i etyczna - dyskusja
Zadania
Proszę dokonać analizy wybranego zagadnienia z zakresu kompetencji
organów szkoły lub sprawowania nadzoru pedagogicznego w oparciu o
przepisy prawa.
Materiał dla studentów
Podstawy prawa oświatowego
Ze względu na specyfikę tematyki oraz szeroki zakres zagadnień
regulacje dotyczące oświaty zawarte są we wszystkich aktach prawnych
począwszy od konstytucji, przez umowy międzynarodowe, dyrektywy
i decyzje Unii Europejskiej, ustawy, rozporządzenia z mocą ustaw,
uchwały, rozporządzenia, zarządzenia, po statuty placówek.
Art. 70. Konstytucji RP mówi:
1. KaŜdy ma prawo do nauki. Nauka do 18 roku Ŝycia jest obowiązkowa.
Sposób wykonywania obowiązku szkolnego określa ustawa.
2. Nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna. Ustawa moŜe dopuścić
świadczenie niektórych usług edukacyjnych przez publiczne szkoły
wyŜsze za odpłatnością.
3. Rodzice mają wolność wyboru dla swoich dzieci szkół innych niŜ
publiczne. Obywatele i instytucje mają prawo zakładania szkół podstawowych, ponadpodstawowych i wyŜszych oraz zakładów wychowawczych. Warunki zakładania i działalności szkół niepublicznych oraz
Strona 12
udziału władz publicznych w ich finansowaniu, a takŜe zasady nadzoru
pedagogicznego nad szkołami i zakładami wychowawczymi, określa
ustawa.
4. Władze publiczne zapewniają obywatelom powszechny i równy dostęp do wykształcenia. W tym celu tworzą i wspierają systemy indywidualnej pomocy finansowej i organizacyjnej dla uczniów i studentów.
Warunki udzielania pomocy określa ustawa.
5. Zapewnia się autonomię szkół wyŜszych na zasadach określonych
w ustawie.
Dwa fundamentalne akty prawne dotyczące oświaty to USTAWA z dnia
7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz.
2572, z pózn. zm.) oraz USTAWA z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta
Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z pózn. zm.). Regulacje w
nich zawarte stanowią podstawę funkcjonowania systemu oświaty regulując organizację kształcenia, wychowania i opieki w szkołach i placówkach publicznych, powoływanie i zarządzanie szkołami, obowiązek
szkolny i obowiązek nauki, finansowanie szkół i placówek publicznych,
wymagania kwalifikacyjne i obowiązki nauczycieli, warunki awansu
zawodowego, zatrudniania, wynagradzania, itd.
W oparciu o obowiązujące ustawy i zgodnie z zawartą w nich delegacją
prawną minister właściwy do spraw oświaty wydaje rozporządzenia,
które w sposób bardziej szczegółowy regulują te zagadnienia. Znajomość przepisów jest oczywiście podstawową powinnością kadry kierowniczej oświaty, choć mając na uwadze ilość i rozległość tych uregulowań
jest to zadanie karkołomne. Ponadto naleŜy podkreślić, Ŝe wiele waŜnych kwestii dotyczących funkcjonowania szkół, bezpieczeństwa, opieki
nad uczniami oraz spraw pracowniczych nauczycieli regulują rozporządzenia wydawane przez ministrów innych resortów. Nie moŜemy
w swojej praktyce pominąć innych ustaw mających waŜny wpływ na
funkcjonowanie placówek np.: USTAWA z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U.
z 2004 r. Nr 39, poz. 353,z póz. zm), USTAWA z dnia 29 sierpnia
1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926
z póz. zm) lub USTAWA z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach
samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458).
Strona 13
ROZDZIAŁ 1
Bardziej szczegółowe kwestie powinny regulować statuty szkół. Zakres
tych regulowań określa ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI
NARODOWEJ z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów
publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624,
z 2002 r z póz. zm).
Zadania organu prowadzącego i organu nadzoru
Szkoły i placówki oświatowe mogą być zakładane i prowadzona przez:
1) jednostkę samorządu terytorialnego;
2) inną osobę prawną;
3) osobę fizyczną.
Jednostki samorządu terytorialnego mogą zakładać i prowadzić jedynie
szkoły i placówki publiczne, pozostałe podmioty mogą zakładać szkoły
niepubliczne (społeczne, prywatne). Ze względu na droŜność systemu
oświaty najczęściej szkoły niepubliczne mają uprawnienia szkół publicznych m.in. do wydawania świadectw promocyjnych i świadectw ukończenia szkoły dających moŜliwość absolwentom do zmiany typu szkoły
w toku nauki. Organ prowadzący szkołę lub placówkę odpowiada za jej
działalność, a w szczególności za:
1) zapewnienie warunków działania szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki;
2) wykonywanie remontów obiektów szkolnych oraz zadań inwestycyjnych w tym zakresie;
3) zapewnienie obsługi administracyjnej, finansowej, w tym w zakresie
wykonywania czynności, o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2-6 ustawy
z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, i organizacyjnej szkoły lub
placówki;
4) wyposaŜenie szkoły lub placówki w pomoce dydaktyczne i sprzęt
niezbędny do pełnej realizacji programów nauczania, programów
wychowawczych, przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów oraz
wykonywania innych zadań statutowych.
Organ prowadzący szkołę lub placówkę sprawuje nadzór nad jej
działalnością w zakresie spraw finansowych i administracyjnych, w tym
za
Strona 14
1) prawidłowość dysponowania przyznanymi szkole lub placówce
środkami budŜetowymi oraz pozyskanymi przez szkołę lub placówkę
środkami pochodzącymi z innych źródeł, a takŜe gospodarowania
mieniem;
2) przestrzeganie obowiązujących przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników i uczniów;
3) przestrzeganie przepisów dotyczących organizacji pracy szkoły i placówki.
Nadzór pedagogiczny nad publicznymi i niepublicznymi szkołami i placówkami oraz placówkami doskonalenia nauczycieli sprawuje w imieniu
wojewody Kurator oświaty.
Nadzór pedagogiczny polega na:
1) ocenianiu stanu i warunków działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkół, placówek i nauczycieli;
2) analizowaniu i ocenianiu efektów działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół
i placówek;
3) udzielaniu pomocy szkołom, placówkom i nauczycielom w wykonywaniu ich zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych;
4) inspirowaniu nauczycieli do innowacji pedagogicznych, metodycznych i organizacyjnych.
Nadzorowi Kuratora Oświaty podlega w szczególności:
1) zgodność zatrudniania nauczycieli z wymaganymi kwalifikacjami;
2) realizacja podstaw programowych i ramowych planów nauczania;
3) przestrzeganie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania
uczniów oraz przeprowadzania egzaminów, a takŜe przestrzeganie
przepisów dotyczących obowiązku szkolnego oraz obowiązku nauki;
4) przestrzeganie statutu szkoły lub placówki;
6) przestrzeganie praw dziecka i praw ucznia oraz upowszechnianie wiedzy o tych prawach;
7) zapewnienie uczniom bezpiecznych i higienicznych warunków nauki,
wychowania i opieki.
Strona 15
ROZDZIAŁ 1
Kompetencje organów szkoły
Organami gimnazjum są:
1) dyrektor gimnazjum
2) rada pedagogiczna
3) samorząd uczniowski
4) rada rodziców
5) rada szkoły, jeŜeli została utworzona
UoSO Art. 39. 1. Dyrektor szkoły lub placówki w szczególności:
1) kieruje działalnością szkoły lub placówki i reprezentuje ją na
zewnątrz;
2) sprawuje nadzór pedagogiczny, z zastrzeŜeniem art. 36 ust. 2;
3) sprawuje opiekę nad uczniami oraz stwarza warunki harmonijnego
rozwoju psychofizycznego poprzez aktywne działania prozdrowotne;
4) realizuje uchwały rady szkoły lub placówki oraz rady pedagogicznej,
podjęte w ramach ich kompetencji stanowiących;
5) dysponuje środkami określonymi w planie finansowym szkoły lub
placówki zaopiniowanym przez radę szkoły lub placówki i ponosi
odpowiedzialność za ich prawidłowe wykorzystanie, a takŜe moŜe
organizować administracyjną, finansową i gospodarczą obsługę szkoły
lub placówki;
5a) wykonuje zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom i nauczycielom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę lub
placówkę;
6) wykonuje inne zadania wynikające z przepisów szczególnych;
7) współdziała ze szkołami wyŜszymi oraz zakładami kształcenia nauczycieli w organizacji praktyk pedagogicznych;
8) odpowiada za właściwą organizację i przebieg sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1, przeprowadzanych w szkole lub
placówce;
Strona 16
9) stwarza warunki do działania w szkole lub placówce: wolontariuszy,
stowarzyszeń i innych organizacji, w szczególności organizacji harcerskich, których celem statutowym jest działalność wychowawcza lub
rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkoły lub placówki.
Art. 41. 1. Do kompetencji stanowiących rady pedagogicznej naleŜy:
1) zatwierdzanie planów pracy szkoły lub placówki po zaopiniowaniu
przez radę szkoły lub placówki;
2) podejmowanie uchwał w sprawie wyników klasyfikacji i promocji
uczniów;
3) podejmowanie uchwał w sprawie innowacji i eksperymentów pedagogicznych w szkole lub placówce, po zaopiniowaniu ich projektów przez
radę szkoły lub placówki;
4) ustalanie organizacji doskonalenia zawodowego nauczycieli szkoły
lub placówki;
5) podejmowanie uchwał w sprawach skreślenia z listy uczniów.
2. Rada pedagogiczna opiniuje w szczególności:
1) organizację pracy szkoły lub placówki, w tym zwłaszcza tygodniowy
rozkład zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych;
2) projekt planu finansowego szkoły lub placówki;
3) wnioski dyrektora o przyznanie nauczycielom odznaczeń, nagród i
innych wyróŜnień;
4) propozycje dyrektora szkoły lub placówki w sprawach przydziału
nauczycielom stałych prac i zajęć w ramach wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatkowo płatnych zajęć dydaktycznych, wychowawczych
i opiekuńczych.
Art.55.5. Samorząd moŜe przedstawiać radzie szkoły lub placówki, radzie pedagogicznej oraz dyrektorowi wnioski i opinie we wszystkich
sprawach szkoły lub placówki, w szczególności dotyczących realizacji
podstawowych praw uczniów, takich jak:
1) prawo do zapoznawania się z programem nauczania, z jego treścią,
celem i stawianymi wymaganiami;
Strona 17
ROZDZIAŁ 1
2) prawo do jawnej i umotywowanej oceny postępów w nauce
i zachowaniu;
3) prawo do organizacji Ŝycia szkolnego, umoŜliwiające zachowanie
właściwych proporcji między wysiłkiem szkolnym a moŜliwością
rozwijania i zaspokajania własnych zainteresowań;
4) prawo redagowania i wydawania gazety szkolnej;
5) prawo organizowania działalności kulturalnej, oświatowej, sportowej
oraz rozrywkowej zgodnie z własnymi potrzebami i moŜliwościami
organizacyjnymi, w porozumieniu z dyrektorem;
6) prawo wyboru nauczyciela pełniącego rolę opiekuna samorządu.
Art. 54. 1. Rada rodziców moŜe występować do dyrektora i innych organów szkoły lub placówki, organu prowadzącego szkołę lub placówkę
oraz organu sprawującego nadzór pedagogiczny z wnioskami i opiniami
we wszystkich sprawach szkoły lub placówki.
2. Do kompetencji rady rodziców, z zastrzeŜeniem ust. 3 i 4, naleŜy:
1) uchwalanie w porozumieniu z radą pedagogiczną:
a) programu wychowawczego szkoły obejmującego wszystkie treści i
działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów, realizowanego przez nauczycieli,
b) programu profilaktyki dostosowanego do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, obejmującego wszystkie treści
i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców;
2) opiniowanie programu i harmonogramu poprawy efektywności kształcenia lub wychowania szkoły lub placówki, o którym mowa w art. 34
ust. 2;
3) opiniowanie projektu planu finansowego składanego przez dyrektora
szkoły.
Art. 50. 1. W szkołach i placówkach mogą działać rady szkół
i placówek.
Strona 18
2. Rada szkoły lub placówki uczestniczy w rozwiązywaniu spraw
wewnętrznych szkoły lub placówki, a takŜe:
1) uchwala statut szkoły lub placówki;
2) przedstawia wnioski w sprawie rocznego planu finansowego środków
specjalnych szkoły lub placówki i opiniuje projekt planu finansowego
szkoły lub placówki;
3) moŜe występować do organu sprawującego nadzór pedagogiczny nad
szkołą lub placówką z wnioskami o zbadanie i dokonanie oceny działalności szkoły lub placówki, jej dyrektora lub innego nauczyciela zatrudnionego w szkole lub placówce; wnioski te mają dla organu charakter
wiąŜący;
4) opiniuje plan pracy szkoły lub placówki, projekty innowacji i eksperymentów pedagogicznych oraz inne sprawy istotne dla szkoły lub
placówki;
5) z własnej inicjatywy ocenia sytuację oraz stan szkoły lub placówki i
występuje z wnioskami do dyrektora, rady pedagogicznej, organu
prowadzącego szkołę lub placówkę oraz do wojewódzkiej rady oświatowej, w szczególności w sprawach organizacji zajęć pozalekcyjnych
i przedmiotów nadobowiązkowych.
3. W celu wspierania działalności statutowej szkoły lub placówki rada
szkoły lub placówki moŜe gromadzić fundusze z dobrowolnych składek
oraz innych źródeł. Zasady wydatkowania funduszy rady szkoły lub
placówki określa regulamin, o którym mowa w art. 51 ust. 5.
Art. 51. 1. W skład rady szkoły lub placówki wchodzą, z zastrzeŜeniem
ust. 1a-1c, w równej liczbie:
1) nauczyciele wybrani przez ogół nauczycieli;
2) rodzice wybrani przez ogół rodziców;
3) uczniowie wybrani przez ogół uczniów
Nadzór pedagogiczny
1.
Nadzór pedagogiczny polega na:
Strona 19
ROZDZIAŁ 1
1) ocenianiu stanu i warunków działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkół, placówek i nauczycieli;
2) analizowaniu i ocenianiu efektów działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół
i placówek;
3) udzielaniu pomocy szkołom, placówkom i nauczycielom w wykonywaniu ich zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych;
4) inspirowaniu nauczycieli do innowacji pedagogicznych, metodycznych i organizacyjnych.
2.
W zakresie wymienionym w ust. 1 pkt 1 i 2 nadzorowi podlega
w szczególności:
1) zgodność zatrudniania nauczycieli z wymaganymi kwalifikacjami;
2) realizacja podstaw programowych i ramowych planów nauczania;
3) przestrzeganie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz przeprowadzania egzaminów, a takŜe przestrzeganie
przepisów dotyczących obowiązku szkolnego oraz obowiązku nauki;
4) przestrzeganie statutu szkoły lub placówki;
5) (uchylony);
6) przestrzeganie praw dziecka i praw ucznia oraz upowszechnianie
wiedzy o tych prawach;
7) zapewnienie uczniom bezpiecznych i higienicznych warunków nauki,
wychowania i opieki.
Organ prowadzący szkołę lub placówkę sprawuje nadzór nad jej
działalnością w zakresie spraw finansowych i administracyjnych,
z uwzględnieniem odrębnych przepisów.
2. W zakresie
w szczególności:
wymienionym
w
ust.
1
nadzorowi
podlega
1) prawidłowość dysponowania przyznanymi szkole lub placówce środkami budŜetowymi oraz pozyskanymi przez szkołę lub placówkę środkami pochodzącymi z innych źródeł, a takŜe gospodarowania mieniem;
Strona 20
2) przestrzeganie obowiązujących przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników i uczniów;
3) przestrzeganie przepisów dotyczących organizacji pracy szkoły
i placówki.
Dyrektor szkoły lub placówki oraz inni nauczyciele zajmujący stanowiska kierownicze, z zastrzeŜeniem art. 36 ust. 2, sprawują nadzór
pedagogiczny w stosunku do nauczycieli zatrudnionych w tych szkołach
i placówkach, a w szkołach i placówkach prowadzących kształcenie
zawodowe oraz u pracodawców, u których jest organizowana praktyczna
nauka zawodu, takŜe w stosunku do instruktorów praktycznej nauki
zawodu.
Zarządzanie personelem
Szkołą lub placówką kieruje nauczyciel mianowany lub dyplomowany,
któremu powierzono stanowisko dyrektora. Szkołą moŜe równieŜ kierować osoba niebędąca nauczycielem powołana na stanowisko dyrektora
przez organ prowadzący, po zasięgnięciu opinii organu sprawującego
nadzór pedagogiczny. Dyrektora wyłania się w drodze konkursu. Osoba
ta powinna mieć określone kompetencje i predyspozycje. Efektywnego
dyrektora powinny cechować umiejętności techniczne, społeczne i koncepcyjne, które powinny być dostosowane do zakresu odpowiedzialności
i poziomu kierowania. Ma to bezpośredni związek ze szczeblami
zarządzania:
•
strategicznym
•
taktycznym
•
operacyjnym
Funkcje i zadania kadry kierowniczej:
•
planowanie
•
organizowanie
•
motywowanie
•
kontrola
Strona 21
ROZDZIAŁ 1
Odpowiedzialność dyrektora ściśle wiąŜe się m.in. ze sprawowaniem
kontroli jako elementu nadzoru pedagogicznego. Kontrola zewnętrzna to
kontrola, którą realizują organy nadzoru i organ prowadzący. Za wszelkie uchybienia i odstępstwa od pragmatyki zawodowej lub przepisów
prawa odpowiada dyrektor placówki. Jednocześnie dyrektor jest osobą
sprawującą nadzór pedagogiczny i kontrolę wewnętrzną. W związku
z tym ponosi odpowiedzialność w dwóch obszarach:
•
za czyny
•
za zaniedbanie (brak nadzoru)
Kierowanie szkołą ma specyficzne uwarunkowania ze względu na
charakter instytucji jaką jest szkoła czyli organizacją publiczną i społeczną jednocześnie. Struktura organizacji, sposoby i formy pracy, system
wynagradzania pracowników, duŜe kompetencje organów szkoły są ściśle regulowane przepisami i podlegają systematycznej, wnikliwej kontroli oraz stałej ocenie. Ponadto dyrektor mając wąskie pole kompetencji
formalnych ma szerokie pole odpowiedzialności. WaŜnym obszarem
kompetencji dyrektora jest dobór kadr, które stanowią waŜny element
w osiąganiu celów szkoły. Jak wynika z badań największe znaczenie
w kształtowaniu opinii o danej szkole mają nauczyciele jako tzw.
„pracownicy pierwszego kontaktu”. Dlatego szczególnie waŜne jest
zbudowanie personelu zmotywowanego do ciągłego doskonalenia
i umiejącego pracować zespołowo. Rolą dyrektora jest tak zorganizować
zespół, bazując na umiejętnościach i predyspozycjach pracowników, aby
kaŜdy pełnił odmienną rolę w zespole zgodnie ze swoimi predyspozycjami.
Kluczowe elementy zarządzania personelem:
Strona 22
•
dobór kadr- nie tylko pod względem kompetencji formalnych, ale równieŜ projektowanej roli w zespole predyspozycji osobniczych
•
wdroŜenie (adaptacja pracownika i włączenie do organizacji)
•
motywowanie do podejmowania nowych wyzwań (materialne i niematerialne)
•
szkolenie pracowników (w celu podwyŜszenia lub utrzymania wydajności)
•
ocenianie efektów pracy
•
zwalnianie pracowników
Oceniając efekty pracy pracowników (pedagogicznych i niepedagogicznych) powinniśmy uwzględnić następujące elementy:
•
wiedzę
•
umiejętności (np. umiejętność obsługi programu komputerowego)
•
doświadczenie
•
postawy (np. zaangaŜowanie)
Obowiązki nauczycieli
są regulowane w USTAWĄ z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674)
Art. 9. 1. Stanowisko nauczyciela, z zastrzeŜeniem ust. 1a, moŜe zajmować osoba, która:
1) posiada wyŜsze wykształcenie z odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym lub ukończyła zakład kształcenia nauczycieli i podejmuje
pracę na stanowisku, do którego są to wystarczające kwalifikacje;
2) przestrzega podstawowych zasad moralnych;
3) spełnia warunki zdrowotne niezbędne do wykonywania zawodu.
Art. 6. Nauczyciel obowiązany jest:
1) rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę;
2) wspierać kaŜdego ucznia w jego rozwoju;
3) dąŜyć do pełni własnego rozwoju osobowego;
4) kształcić i wychowywać młodzieŜ w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności
sumienia i szacunku dla kaŜdego człowieka;
Strona 23
ROZDZIAŁ 1
5) dbać o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich
zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi róŜnych
narodów, ras i światopoglądów.
Art. 10. 1. Stosunek pracy z nauczycielem nawiązuje się w szkole,
a w przypadku powołania zespołu szkół jako odrębnej jednostki organizacyjnej - w zespole szkół na podstawie umowy o pracę lub mianowania,
z zastrzeŜeniem ust. 8.
Pracownicy administracji i obsługi są zatrudnieni zgodnie z zapisami
USTAWY z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy i zgodnie z USTAWĄ z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U.
Nr 223, poz. 1458 oraz z 2009 r. Nr 157, poz. 1241) są pracownikami
samorządowymi.
Podnoszenie efektywności pracy szkoły
Szkoła jest specyficzną organizacją która realizuje cele społeczne
(kształtowanie postaw i kwalifikacji młodego pokolenia) oraz cele
jednostkowe. Ponad to efekt pracy tej organizacji jest trudno mierzalny
i znacznie odroczony w czasie bo polega na zmianach w osobowości
i wiedzy uczniów. Edukacja jest teŜ procesem ciągłym w którym uczestniczą róŜne organizacje – przedszkole, szkoła podstawowa, gimnazjum,
szkoła ponadgimnazjalna z których kaŜda wpływa na efekt końcowy
czyli kwalifikacje i postawy młodego człowieka. Kolejnym elementem
odróŜniającym szkołę od innych organizacji jest to, Ŝe na efekt pracy
szkoły ma znaczący wpływ potencjał i zaangaŜowanie odbiorcy czyli
ucznia. Pomimo tych uwarunkowań mierzenie i podnoszenie jakości
edukacji jest zadaniem kaŜdej szkoły. Z punktu widzenia organizacji
moŜemy oddziaływać na kaŜdy z trzech poziomów efektywności:
•
organizacji (struktura i cele)
•
procesów (dydaktycznych i wychowawczych)
•
stanowiska pracy (kompetencje pracowników, motywacja,
warunki pracy)
KaŜdy z tych trzech poziomów efektywności związany jest czynnikami
wpływającymi na wyniki. Są to cele które powinny być określone za pomocą standardów odnoszących się do oczekiwanych wyników, struktury
Strona 24
organizacyjnej, która umoŜliwia realizację celów oraz sposobu zarządzania.
Mówiąc o efektywności powinnyśmy tez odnieść się do otoczenia szkoły
czyli oczekiwań uczniów i rodziców, innych szkół które stanowią konkurencję w rozumieniu rynkowym oraz uwarunkowań formalnych (polityka edukacyjna państwa, struktura demograficzna). Zmiany w tych
obszarach zachodzą coraz szybciej i są coraz bardziej fundamentalne.
Dlatego systematycznie naleŜy monitorować efekty pracy szkoły oraz
w sposób planowy modyfikować cele i procesy zachodzące w szkołach.
W tym przypadku efektywność definiujemy jako rezultat podjętych działań (uzyskanych efektów ) w stosunku do poniesionych nakładów (finansowych i pozafinansowych). W dobie wzrastającej konkurencyjności
szkół podejście ekonomiczne do efektywności jest szczególnie uzasadnione. Nadal bowiem pokutuje podejście do efektywności w edukacji
jako do efektów gdzie mówimy tylko o rezultatach zapominając o kosztach.
Rezultaty pracy szkoły mogą być mierzone w róŜny sposób i w róŜnych
kategoriach. Często są to wyniki nauczania w odniesieniu do innych
szkół np.: wyniki egzaminów zewnętrznych, ilość uczniów osiągających
sukcesy w konkursach i olimpiadach, liczba stypendystów. Takie podejście wydaje się obecnie zbyt wąskie dlatego wprowadzono wskaźnik
EWD (edukacyjna wartość dodana) sprawdzający przyrost wiedzy
i umiejętności uczniów. Kolejnym krokiem zmieniającym podejście do
określenia jakości pracy szkół są zmiany w rozporządzeniu w sprawie
nadzoru pedagogicznego w którym określa się pięć poziomów spełniania
przez szkołę lub placówkę poszczególnych wymagań w obszarach:
•
efektów działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej
•
procesów zachodzących w szkole lub placówce;
•
funkcjonowania w środowisku lokalnym, w szczególności
w zakresie współpracy z rodzicami uczniów;
•
zarządzania.
Metody oraz narzędzia pomiaru powinny być obiektywne, rzetelne a ich
wyniki mierzalne ilościowo. NaleŜy teŜ pamiętać, Ŝe pomiar i ocena
odnoszą się nie tylko do końcowych efektów procesu kształcenia
i wychowania, ale odgrywają istotną rolę na wszystkich jego etapach.
Strona 25
ROZDZIAŁ 1
Dokumentacja szkolna
KaŜda placówka oświatowa jest zobowiązana prowadzić dokumentację
pedagogiczną i administracyjną wynikającą z zapisów ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dnia 19
lutego 2002 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne
przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji
(Dz. U. Nr 23, poz. 225, z 2003 r. Nr 107, poz. 1003 oraz z 2009 r.
Nr 116, poz. 977). Rozporządzenie reguluje nie tylko jakie dokumenty
powinny być prowadzone, ale określa teŜ ich wzory i sposoby zapisów.
Spełnianie obowiązku szkolnego przez dzieci i młodzieŜ jest dokumentowane w księdze ewidencji dzieci i młodzieŜy oraz księdze uczniów
(księdze wychowanków). Wpisać naleŜy, imię (imiona) i nazwisko
dziecka, datę i miejsce urodzenia oraz adres zamieszkania, a takŜe
imiona i nazwiska rodziców (prawnych opiekunów) oraz adresy ich
zamieszkania.
Szkoła prowadzi dla kaŜdego oddziału dziennik lekcyjny (dziennika
zajęć wychowawczych), w którym dokumentuje się przebieg nauczania
w danym roku szkolnym, z zastrzeŜeniem § 8.
2. Do dziennika lekcyjnego wpisuje się w porządku alfabetycznym lub
innym ustalonym przez dyrektora szkoły nazwiska i imiona uczniów,
daty i miejsca urodzenia oraz adresy ich zamieszkania, imiona i nazwiska rodziców (prawnych opiekunów) i adresy ich zamieszkania, a takŜe
tygodniowy plan zajęć edukacyjnych, oznaczenie realizowanych programów nauczania zawartych w szkolnym zestawie programów nauczania
dla danego oddziału oraz imiona i nazwiska nauczycieli prowadzących
poszczególne zajęcia.
3. W dzienniku lekcyjnym odnotowuje się obecność uczniów na zajęciach edukacyjnych oraz wpisuje się tematy przeprowadzonych zajęć,
oceny uzyskane przez uczniów z poszczególnych zajęć edukacyjnych,
oceny zachowania, a takŜe przeprowadzone hospitacje zajęć edukacyjnych. Przeprowadzenie zajęć edukacyjnych nauczyciel potwierdza
podpisem.
Szkoła prowadzi dla kaŜdego ucznia przez okres jego nauki w danej
szkole arkusz ocen ucznia. Wzór arkusza ocen ucznia określają odrębne
przepisy.
Strona 26
2. Wpisów w arkuszu ocen ucznia dokonuje się na podstawie danych
zawartych w księdze uczniów, dzienniku lekcyjnym, protokołach egzaminów klasyfikacyjnych i poprawkowych, protokołach zebrań rady
pedagogicznej i informacji o wyniku sprawdzianu przeprowadzonego w
ostatnim roku nauki w szkole podstawowej i egzaminu przeprowadzonego w ostatnim roku nauki w gimnazjum bądź o zwolnieniu odpowiednio ze sprawdzianu lub egzaminu przez dyrektora okręgowej komisji
egzaminacyjnej. Nauczyciel wypełniający arkusz ocen ucznia potwierdza podpisem zgodność wpisów z dokumentami, na podstawie których
ich dokonano. Egzaminy uczniów naleŜy dokumentować w protokołach
egzaminów zgodnie z odrębnymi przepisami. Protokoły egzaminów
włącza się do arkuszy ocen uczniów.
Egzaminy uczniów naleŜy dokumentować w protokołach egzaminów
zgodnie z odrębnymi przepisami. Protokoły egzaminów włącza się do
arkuszy ocen uczniów.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dnia 14 marca 2005 r. w sprawie zasad wydawania oraz wzorów
świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych,
sposobu dokonywania ich sprostowań i wydawania duplikatów, a takŜe
zasad legalizacji dokumentów przeznaczonych do obrotu prawnego z zagranicą oraz zasad odpłatności za wykonywanie tych czynności (Dz. U.
Nr 58, poz. 504 i Nr 67, poz. 585)
Świadectwa, dyplomy, indeksy i legitymacje szkolne na drukach według
wzorów określonych w rozporządzeniu wydają szkoły publiczne i niepubliczne o uprawnieniach szkół publicznych: podstawowe, gimnazja,
szkoły ponadgimnazjalne i dotychczasowe szkoły ponadpodstawowe
oraz centra kształcenia ustawicznego, zwane dalej "szkołami"
Świadectwa, dyplomy, zaświadczenia, indeksy, legitymacje szkolne i legitymacje przedszkolne dla dzieci niepełnosprawnych są drukami ścisłego zarachowania.
10. Szkoła prowadzi imienną ewidencję wydanych świadectw, dyplomów, indeksów i legitymacji szkolnych, z wyjątkiem świadectw szkolnych promocyjnych.
Uczeń przyjęty do szkoły otrzymuje legitymację szkolną. WaŜność legitymacji szkolnej potwierdza się w kolejnym roku szkolnym przez
umieszczenie daty waŜności i pieczęci urzędowej szkoły. Rozporządzenie to ma dołączone wzory dokumentów o których stanowi.
Strona 27
ROZDZIAŁ 1
Instrukcja kancelaryjna
ROZPORZĄDZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW z dnia 22 grudnia 1999 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej dla organów gmin i związków międzygminnych (Dz. U. Nr 112, poz. 1319, z 2003 r. Nr 69, poz.
636 oraz z 2006 r. Nr 127, poz. 885) reguluje tryb i zasady wykonywania
czynności kancelaryjnych zapewniając jednolity sposób tworzenia,
ewidencjonowania i przechowywania oraz ochronę przed uszkodzeniem,
zniszczeniem bądź utratą dokumentów.
Finansowanie placówek oświatowych i gospodarka finansami
Regulują przepisy USTAWY z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach
publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 i Nr 169, poz. 1420, z 2006 r z
póz zm.), ROZPORZĄDZENIA MINISTRA FINANSÓW z dnia 29
czerwca 2006 r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budŜetowych, zakładów budŜetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu
postępowania przy przekształcaniu w inną formę organizacyjno-prawną
(Dz. U. Nr 116, poz. 783 oraz z 2008 r. Nr 23, poz. 135) oraz
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 5 maja 2006 r.
w sprawie klasyfikacji części budŜetowych oraz określenia ich dysponentów (Dz. U. Nr 80, poz. 558, Nr 137, poz. 977 i Nr 169, poz. 1207,
z 2007 r. Nr 38, poz. 247 oraz z 2009 r. Nr 117, poz. 984). Przepisy te
regulują sposób prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budŜetowych, zakładów budŜetowych i gospodarstw pomocniczych, sposób
i tryb sporządzania planów finansowych jednostek budŜetowych, zakładów budŜetowych i gospodarstw pomocniczych, sposób i tryb dokonywania zmian w tych planach; tryb pobierania dochodów i dokonywania
wydatków państwowych jednostek budŜetowych; równieŜ planów finansowych dochodów własnych i wydatków z nich finansowanych.
Bezpieczeństwo w szkole
Podstawowe obowiązki z zakresu bezpieczeństwa reguluje ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU
z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6,
poz. 69). Za zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu w szkole odpowiada dyrektor placówki. Rozporządzenie to szczegółowo reguluje m.in warunki jakim powinny odpowiadać pomieszczenia
sanitarne, warsztaty, laboratoria, pracownie oraz stanowiska praktycznej
nauki zawodu, warunki przeprowadzania zajęć wychowania fizycznego
oraz szczegółowo sposób postępowania w sytuacji gdy dojdzie do
wypadku.
Strona 28
§ 41. 1. O kaŜdym wypadku zawiadamia się niezwłocznie:
1) rodziców (opiekunów) poszkodowanego;
2) pracownika słuŜby bezpieczeństwa i higieny pracy;
3) społecznego inspektora pracy;
4) organ prowadzący szkołę lub placówkę;
5) radę rodziców.
2. O wypadku śmiertelnym, cięŜkim i zbiorowym zawiadamia się
niezwłocznie prokuratora i kuratora oświaty.
WaŜnym zadaniem dyrektora jest teŜ zapewnienie opieki i bezpieczeństwa uczniom podczas wycieczek i imprez. Kwestię tę regulują przepisy
wydane na podstawie ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze
fizycznej i ustawy o systemie oświaty. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dnia 8 listopada 2001 r.
w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (Dz. U. Nr 135, poz.
1516) określa warunki uczestnictwa, zadania dyrektora, kierownika wycieczki oraz opiekunów.
Strona 29
ROZDZIAŁ 1
Strona 30
2
Technologia
informacyjna
i komunikacyjna
w nowoczesnej szkole
W tym rozdziale:
o
o
o
o
o
o
o
Programy wspomagające zarządzanie
Internet w zarządzaniu i w dydaktyce
Rola Internetu w kreowaniu wizerunku szkoły
Promocja placówki
Dokumentacja i prezentacja osiągnięć placówki
Wykorzystanie oprogramowania MsOffice
w pracy dyrektora szkoły
Metoda projektowa
ROZDZIAŁ 2
MODUŁ NR 2
Temat:
Technologia informacyjna
i komunikacyjna
w nowoczesnej szkole
Plan wykorzystania technologii IT w administrowaniu i dydaktyce –
1 godz.
Programy wspomagające zarządzanie-4 godz.
Internet w zarządzaniu i w dydaktyce -1 godz.
Rola Internetu w kreowaniu wizerunku szkoły-2 godz.
Promocja placówki -2 godz.
Dokumentacja i prezentacja osiągnięć placówki-2 godz.
Wykorzystanie oprogramowania MsOffice w pracy dyrektora szkoły –
2 godz.
Metoda projektowa w dydaktyce -2 godz.
E-lerning - 1 godz.
Liczba godzin: 16
Cel ogólny
Student pozna programy wspomagające zarządzanie w tym wspomagające pracę sekretariatu oraz zastosowanie technologii informacyjnej w pracy szkoły. Pozna sposoby promocji placówki z wykorzystaniem Internetu oraz specyfikę kreowania wizerunku szkoły,
Strona 32
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA I KOMUNIKACYJNA W NOWOCZESNEJ SZKOLE
Student pozna przykłady wykorzystania oprogramowania MsOffice
w pracy dyrektora szkoły w tym zasady tworzenie złoŜonych pism,
sprawozdań, opracowań, zestawień, tabel i wykresów. Będzie potrafił
zaprojektować dokumentację i przedstawić prezentację osiągnięć placówki. Pozna zasady pracy metodą projektową z wykorzystaniem
technologii IT.
Cele szczegółowe
Student:
1. zdefiniuje pojęcia: media, marketing, promocja, reklama,
manipulacja, edukacja online.
2. wymieni obszary i zakresy zastosowania komputera w pracy
administracyjnej
3. pozna elektroniczny arkusz organizacyjny szkoły
4. zanalizuje koszty prowadzenia szkoły w zaleŜności od struktury
zatrudnienia
5. wymieni elementy wpływające na optymalizację zatrudnienia
6. porówna arkusze organizacji szkół róŜnego typu
7. pozna zasady układania planu lekcji
8. pozna działanie programu bibliotecznego na przykładzie
programu MOL
9. pozna specyfikę kreowania wizerunku szkoły
10. wymieni narzędzia promocji szkoły
11. zanalizuje wybrane przykłady działań promocyjnych
12. przygotuje plan działań promocyjnych
13. pozna przykładowe platformy edukacyjne w Internecie
14. pozna zasady przygotowania projektu międzyprzedmiotowego
15. wymieni techniki prezentacji
16. przygotuje dokumentację projektu
Strona 33
ROZDZIAŁ 2
17. pozna prawne i etyczne aspekty korzystania z komputera
w szkole
18. pozna zasady tworzenia długich dokumentów tekstowych w celu
przygotowania złoŜonych pism, sprawozdań i in.
19. przygotuje wzory druków szkolnych z wykorzystaniem korespondencji seryjnej
20. wykona przykładowe zestawienia z wykorzystaniem tabel
i wykresów
21. przygotuje przykładowy plan informatyzacji szkoły
22. przedstawi zasady ochrony danych osobowych
Pojęcia kluczowe
Arkusz organizacyjny szkoły, elektroniczny plan lekcji. Działania promocyjne, kształtowanie wizerunku szkoły. Projekt edukacyjny, korespondencja seryjna, scalanie, prezentacja multimedialna, formatowanie
dokumentów.
Literatura
1. Morbitzer J., (red.) Komputer w edukacji. 17 ogólnopolskie sympozjum naukowe, wyd Akademia Pedagogiczna, Kraków 2007
str 188-193
2. Zeller P., Promocja szkoły w środowisku lokalnym, wyd. CODN
Warszawa 2006; str.9-162
3. Krzemień E., Wolniak R., Techniki komputerowe w zarządzaniu
jakością-analiza badań, Zarządzanie personelem nr 1/2004
4. Grzybowska-Brzezińska M., (red), Zarządzanie w placówce oświatowej, wyd WSES Ostrołęka 2009, str.60-72, 180-190,
5. Raczyńska M., Technologia informacyjna w metodzie projektów,
wyd. Politechnika Radomska, Radom 2008r str. 23-36
6. Mikina A., Zając B., Jak wdraŜać metodę projektów?, wyd.
Impuls Kraków 2006 str.21-113
Strona 34
Projektowany przebieg zajęć
1. Internet jako źródło wiedzy prawnej i narzędzie komunikacji
z organami zewnętrznymi
2. Przegląd i ocena przydatności wybranych portali edukacyjnych
prowadzących serwisy dla dyrektorów szkoły
3. Omówienie załoŜeń marketingowych przy projektowaniu strony
WWW szkoły
4. Wyjaśnienie kluczowych pojęć; marketing, promocja, reklama
5. Omówienie sposobów działań promocyjnych i wyboru ich do
realizacji
6. Analiza cech szkoły – wybranie obszarów promowanych
•
Określenie adresata promocji
•
Narzędzia promocji
•
Ocena efektów działań promocyjnych
7. Praca w grupach: przygotowanie harmonogramu działań promocyjnych
8. Wykonanie przez słuchaczy projektu reklamy prasowej
9. Analiza zadań sekretariatu w kontekście wykorzystania technologii informacyjnej.
•
dane dotyczące uczniów
•
dane dot. organizacji pracy szkoły
•
dane kadrowe
10. Poznanie zasad pracy z programem przygotowującym arkusz
organizacyjny szkoły
•
Kontrola zgodności planów nauczania z przepisami prawa
•
Projekt planu finansowego
•
Zgodność zatrudnienie a nauczycieli z ich przygotowaniem
Strona 35
ROZDZIAŁ 2
•
Zestawienie kosztów nauczania
11. Poznanie zasad pracy z programem Plan lekcji
•
warunki wstępne
•
automat
•
drukowanie i publikowanie planu
12. Poznanie zasad pracy z programem bibliotecznym na przykładzie programu MOL
•
opracowanie zbiorów
•
przeszukiwanie księgozbioru
•
rejestracja wypoŜyczeń
•
skontrum
13. Wymienienie innych skomputeryzowanych obszarów pracy
szkoły.
14. Analiza obszarów i form wykorzystania programów uŜytkowych
w pracy dyrektora szkoły (dyskusja)
•
Druki szkolne
•
Dokumentacja nadzoru pedagogicznego
•
Dokonywanie analiz przebiegu i wyników nauczania
•
Reklama szkoły
15. Przedstawienie przykładów wykorzystania programów uŜytkowych w praktyce szkolnej
16. Omówienie zasad przygotowania dokumentów w edytorze tekstu
17. Przedstawienie moŜliwości wykorzystania arkusza kalkulacyjnego do przygotowania zestawień i podsumowań z wykorzystaniem tabel i wykresów
18. Omówienie zasad przygotowania prezentacji w programie PowerPoint
•
Strona 36
grafika slajdów
•
formatowanie tekstu
•
hiperłącza
•
tabele i wykresy
•
grafika i multimedia
19. Wykonanie ćwiczeń praktycznych z wykorzystaniem dostępnego oprogramowania:
•
logo szkoły
•
druki firmowe
•
wybrane druki szkolne dla uczniów
20. Zasady pracy metodą projektową
•
przygotowanie projektu
•
dokumentacja
•
praca w zespołach
•
ocena projektu
21. Praca w grupach- przygotowanie projektu.
22. Omówienie zasad pracy metodą e-learningu.
23. Omówienie przepisów dotyczących ochrony danych osobowych
24. Przedstawienie wzorów dokumentów:
•
polityka bezpieczeństwa
•
instrukcja zarządzania systemem informatycznym.
Zadania
Przygotuj dowolny materiał reklamowy o wybranej placówce oświatowej do lokalnej gazety (ogłoszenie, advertorial, insert…)
UłóŜ przykładowy plan lekcji dla zespołu szkół
Strona 37
ROZDZIAŁ 2
Przygotuj prezentację w programie PowerPoint promującą szkołę.
Przygotuj materiały na krótki kurs e-learningowy z dowolnego przedmiotu nauczania
Przygotuj jeden z dokumentów z zakresu ochrony danych osobowych.
Materiał dla studentów
Plan wykorzystania technologii IT w administrowaniu
i dydaktyce
Informatyzacja jest procesem długotrwałym więc waŜne jest precyzyjne
zaplanowanie kolejności działań. Plan informatyzacji placówki powinien
być bardzo dokładnie przemyślany. Musimy dostrzegać wzajemne
powiązania równieŜ te pomiędzy dydaktyką i administrowaniem szkołą.
Informatyzacja wprowadza konieczność systematyczności w realizacji
zadań przez poszczególnych pracowników oraz bardzo precyzyjnego
określenia zadań i kompetencji. Dlatego planując takie działania powinniśmy zwrócić uwagę nie tylko na sprzęt i oprogramowanie, ale teŜ na
szkolenie pracowników. Nie ma jednej uniwersalnej strategii dla róŜnych
placówek poniewaŜ kaŜda z nich ma inną specyfikę oraz inne moŜliwości kadrowe. Musimy teŜ pamiętać, Ŝe w pierwszym etapie wprowadzania
nowych rozwiązań znacznie wzrasta obciąŜenie pracowników, a efekty
są zauwaŜalne dopiero po pewnym czasie.
Rola osoby zarządzającej placówką jest w tym procesie kluczowa poniewaŜ odpowiada ona za przygotowanie i realizację planu, za zapewnienie
środków do jego realizacji, zorganizowanie szkoleń pracowników oraz
monitorowane terminowej realizacji oraz co wydaje się najwaŜniejsze
kontroluje i rozlicza wykorzystanie sprzętu i oprogramowania. Ten etap
kiedy nowo przeszkolonych pracowników naleŜy zmotywować do systematycznego uŜywania technologii informacyjnej w bieŜącej pracy jest
bardzo waŜny.
Wyszukiwanie informacji w Internecie
Aby wyszukiwać informacje, przeglądać strony w Internecie powinniśmy skorzystać z przeglądarki internetowej np. Internet Explorera, Firefox, Opera, Mozilla. Szukając informacji mamy dwie moŜliwe sytuacje:
•
Strona 38
wiemy gdzie naleŜy szukać danej informacji czyli znamy
adres strony internetowej z którą chcemy się połączyć.
•
wiemy czego szukamy, ale nie wiemy gdzie naleŜy tego
szukać czyli nie znamy adresu strony np. chcemy znaleźć
najtańsze połączenia z naszej miejscowości do Krakowa dla
grupy 30 uczniów.
W pierwszym przypadku po uruchomieniu przeglądarki w polu Adres
wpisujemy znany nam adres strony internetowej np. Ministerstwa
Edukacji Narodowej, a następnie na tej stronie szukamy miejsca, w
którym moŜemy znaleźć treść rozporządzenia (z lewej strony okna jest
odnośnik Akty prawne).
Przykładowe często uŜywane adresy:
www.men.gov.pl – Ministerstwo Edukacji Narodowej
www.cke.edu.pl – Centralna Komisja Egzaminacyjna
www.sejm.gov.pl – Sejm Rzeczpospolitej Polskiej
www.senat.gov.pl - Senat Rzeczpospolitej Polskiej
www.prezydent.pl – Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej
www.ore.edu.pl/ - Ośrodek Rozwoju Edukacji
www.oeiizk.edu.pl- portal edukacyjny Ośrodka Edukacji Informatycznej
i Zastosowań Komputerów w Warszawie, zawiera waŜne informacje dla
dyrektorów i nauczycieli
Strona 39
ROZDZIAŁ 2
www.ids.edu.pl - portal edukacyjny Eduseek, materiały podzielone są na
kategorie przedmiotowe, dostosowane do trzech grup odbiorców: nauczycieli, uczniów i rodziców.
www.eduforum.pl - portal edukacyjny dla nauczycieli i uczniów
Adresy stron kuratoriów
www.kuratorium.wroclaw.pl/
www.kuratorium.uwoj.bydgoszcz.pl/
www.kuratorium.lublin.pl/
www.ko-gorzow.edu.pl/
www.kuratorium.lodz.pl/
www.kuratorium.krakow.pl/
www.kuratorium.waw.pl/
www.kuratorium.opole.pl/
www.ko.rzeszow.pl/
www.kuratorium.bialystok.pl
www.kuratorium.gda.pl/
www.kuratorium.katowice.pl/
www.kuratorium.kielce.pl/
www.ko.olsztyn.pl/ko/index.php
www.ko.poznan.pl/
www.xoops.kuratorium.szczecin.pl/
Jeśli nie wiemy gdzie, na jakiej stronie znajduje się to, czego szukamy to
w polu Adres wpisujemy adres wyszukiwarki czyli programu, który
odnajdzie w zasobach Internetu adresy potrzebnych nam stron, tematycznie związanych z zagadnieniem, którego szukamy. Najbardziej popularne, często uŜywane wyszukiwarki znajdują się pod adresami:
www.google.pl
www.onet.pl
Strona 40
www.wp.pl
www.arena.pl.
www.interia.pl
www.szukacz.pl
Po uruchomieniu wyszukiwarki w polu edycji wpisujemy szukane hasło
i naciskamy przycisk Szukaj (Znajdź). Odpowiedzią jest lista adresów,
pod którymi moŜna szukać informacji na związanych z wpisanym
hasłem.
Nie wszystkie wyszukiwarki dadzą w odpowiedzi tę samą listę adresów,
celowe jest więc wyszukiwanie tego samego hasła przez roŜne
wyszukiwarki. Czasami odpowiedzi (czyli znalezionych stron) jest tak
duŜo, Ŝe wskazane jest zawęŜenie wyszukiwanego hasła, lub jego
przeredagowanie.
Zapisywanie informacji
Jeśli chcemy zapisać informacje odnalezione na stronie mamy kilka
moŜliwości:
•
MoŜemy zapisać stronę, na której są te informacje w całości
(tekst, rysunki, zdjęcia, tabele…). Mając tę stronę na ekranie
i stojąc kursorem na jej obszarze wybieramy z menu
Plik/Zapisz jako…. W oknie zapisywania wybieramy gdzie i
pod jaka nazwą zapiszemy tę stronę. Zapisaną stronę
widzimy pod postacią ikony pliku Internat Explorera i teczki
z plikami, jeśli będziemy kopiować stronę w inne miejsce
zawsze muszą być przekopiowane razem w to samo miejsce.
•
MoŜemy zapisać sam tekst (cały lub jego fragment) ze
strony pomijając elementy graficzne. Zaznaczamy potrzebny
fragment blokiem (wciśniętym klawiszem myszy), wybieramy z menu Edycja/Kopiuj (lub CTRL+C), ustawiamy kursor
na pustej stronie dowolnego edytora tekstu i wybieramy
Edycja/Wklej (lub CTRL+V). Oczywiście stronę edytora
teksu zapisujemy w wybranym miejscu i pod wybraną
nazwą.
Strona 41
ROZDZIAŁ 2
•
MoŜemy zapisać sam obraz (rysunki, zdjęcia, wykresy…).
Stojąc kursorem myszy na wybranym obrazie klikamy 1x
prawym klawiszem myszy i z menu podręcznego wybieramy
Zapisz obraz jako… .Oczywiście zapisujemy w wybranym
miejscu i pod wybraną nazwą.
Arkusz organizacyjny szkoły
Przygotowanie arkusza organizacji szkoły wymaga specyficznego oprogramowania wspomagającego zarządzanie. Elektroniczny arkusz ułatwia
dyrektorowi placówki właściwe przydzielenie obowiązków wszystkim
pracownikom szkoły. Program umoŜliwia, by raz wprowadzone dane
były wykorzystywane wielokrotnie, np. jako arkusz organizacyjny dla
organu prowadzącego szkołę, jako baza do układania planu lekcji, a
następnie planowania i rozliczania zastępstw. Dzięki odpowiednim
funkcjom programu moŜna teŜ przygotować arkusz organizacyjny na
kolejny rok szkolny na podstawie arkusza z roku bieŜącego oraz
porównać dwa dowolne arkusze np.:w celu przygotowania aneksu.
Arkusz Organizacyjny umoŜliwia gromadzenie szczegółowych danych
dotyczących:
•
placówki (adres, baza lokalowa itp.),
•
składowych placówki (szkoły w zespołach, oddziały przedszkolne przy szkole itp.),
•
pracowników (dane kadrowo-płacowe, przydział obowiązków nauczycieli, przydział obowiązków pracowników administracji i obsługi),
•
oddziałów (m.in. planu nauczania, wychowawcy, liczby
uczniów).
KaŜdą szkołę wchodzącą w skład zespołu opisuje się, podając kilka opisujących ją cech. NajwaŜniejsze z nich to:
Strona 42
•
typ placówki - np.: szkoła podstawowa, gimnazjum, zasadnicza szkoła zawodowa, liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, liceum zawodowe, liceum techniczne, młodzieŜowy dom kultury, poradnia psychologiczno-pedagogiczna.
•
poziom wykształcenia wymagany od kandydatów do szkoły
- gimnazjum, liceum ogólnokształcące, liceum profilowane,
szkoła zasadnicza.
•
tryb nauki - dzienny, wieczorowy, zaoczny, eksternistyczny,
na odległość.
Program umoŜliwia przygotowanie projektu planu finansowego szkoły w
układzie rozdziałów i paragrafów zgodnie z zasadami wymaganymi
prawem, oraz w układzie szczegółowych zadań dla nauczycieli oraz dla
pracowników niepedagogicznych.
Podczas ustalania przydziałów obowiązków nauczycieli pozwala
uwzględnić:
•
zajęcia nauczycieli wynikające z planów nauczania,
•
zajęcia pozalekcyjne (SKS-y, koła zainteresowań, nauczanie
indywidualne, zespoły wyrównawcze itp.),
•
zajęcia nielekcyjne (obowiązki pedagoga, bibliotekarza itp.),
•
podział oddziałów na grupy,
•
zniŜki godzin i urlopy,
•
tworzenie grup międzyoddziałowych (np. w celu opisania
łączonych zajęć wf, zajęć fakultatywnych czy lekcji języków
obcych), wylicza przy tym automatycznie wynikające z nich
liczby godzin uczniowskich i nauczycielskich,
•
nierównomierny rozkład zajęć w róŜnych okresach roku
szkolnego,
•
oddziały wielozawodowe (wielospecjalnościowe), w których
uczniowie uczą się według róŜnych planów nauczania.
Strona 43
ROZDZIAŁ 2
Podczas projektowania arkusza na kolejny rok szkolny program pozwala
wykorzystać dane wprowadzone w bieŜącym roku np.: przydział
czynności z ubiegłego roku. W sposób automatyczny program:
•
przenosi odziały do następnej klasy,
•
w oparciu o plany nauczania wyznacza obowiązki nauczycieli w oddziałach respektując zasadę ciągłości,
•
zwiększa o jeden rok staŜ pracy wzsystkich zatrudnionych
Ponadto program:
•
pozwala analizować stan kadry nauczycielskiej.
•
tworzy zestawienia kosztów wynagrodzeń.
•
zapisuje zestawienia w formacie Excela, dzięki któremu mogą być one w dowolny sposób przetwarzane i analizowane.
Na podbudowie prawidłowo wypełnionego arkusza organizacji szkoły
moŜemy w sposób szybki i w zasadzie bezbłędny ułoŜyć plan lekcji.
Program Plan lekcji pozwala dopasować plan do specyficznych oczekiwań wyznaczonych przez warunki lokalowe i potrzeby nauczycieli.
Układa automatycznie wszystkie rodzaje lekcji, takŜe te, które zwykle
sprawiają największe trudność:
•
lekcje dzielone,
•
lekcje równoległe
•
fakultety,
•
zajęcia w grupach łączonych (WF, języki obce itp.).
Rozpoczynamy od ustalenia warunków wstępnych:
Strona 44
•
opisu warunków lokalowych szkoły (ilości i numerów sal
lekcyjnych, określenia ich przeznaczenia – pracownie
specjalistyczne- oraz wielkości i łączenia jako grup sal),
•
uszczegółowienia przydziałów zaimportowanych z arkusza
organizacyjnego ( w szczególności podział na bloki, preferencje przydziału sal, określenie stopnia trudności
przedmiotu),
•
terminów realizacji zajęć przez poszczególne oddziały
•
wprowadzenia blokad terminów wyłączonych z układania
w planach nauczycieli, oddziałów i sal,
•
zaznaczenia preferowanych terminów realizacji lekcji w
planach poszczególnych nauczycieli i oddziałów,
•
ustalenia specyficznych warunków układania dla kaŜdego
przedmiotu, takich jak godzina, na której najwcześniej moŜe
dany przedmiot wystąpić w oddziale lub w dniu, czy teŜ
zablokowanie moŜliwości układania po nim innego wybranego przedmiotu,
•
zdefiniowania sposobów podziałów na grupy np. wg płci lub
stopnia zaawansowania,
•
ustalenia parametrów układania automatycznego dla
nauczycieli(wszystkie parametry mogą być definiowane
globalnie lub indywidualne):
•
maksymalnych liczb godzin w jednym dniu,
•
okienek w dniu i w tygodniu,
•
maksymalnej liczby przedmiotów łatwych i trudnych
w dniu,
Strona 45
ROZDZIAŁ 2
Elektroniczny plan lekcji zaspokaja nawet bardzo wysokie wymagania
uŜytkowników, pozwalając ułoŜyć plan zgodny z zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy. MoŜliwe jest takie opracowanie
rozkładu zajęć, by były spełnione róŜne warunki. MoŜna na przykład
zagwarantować, Ŝeby:
•
zajęcia z języka polskiego przynajmniej raz w tygodniu
odbywały się w bloku dwugodzinnym,
•
zajęcia z matematyki w Ŝadnym oddziale nie odbywały się
później niŜ na 4 godzinie lekcyjnej,
•
zajęcia z fizyki i chemii w poszczególnych oddziałach nie
odbywały się na kolejnych lekcjach w tym samym dniu,
•
dyrektor szkoły nigdy nie rozpoczynał zajęć na pierwszej
godzinie lekcyjnej, a studiujący nauczyciel nie miał zajęć
w piątek po 3 lekcji,
•
plan wybranych nauczycieli był ułoŜony w czterech dniach,
•
wszystkie lekcje fizyki odbywały się wyłącznie w gabinetach fizycznych, WF zawsze na sali gimnastycznej lub na
boisku, a opiekun pracowni chemicznej właśnie w niej miał
wszystkie swoje zajęcia (równieŜ godzinę wychowawczą),
•
wskazane oddziały przychodziły do szkoły na drugą zmianę,
•
· sala nr 7 nie była wykorzystywana po 7 lekcji.
Zawsze, takŜe w wypadku lekcji ułoŜonych automatycznie, osoba pracująca z programem ma moŜliwość wprowadzania własnych poprawek.
Automat bezwzględnie przestrzega, aby
Strona 46
•
lekcje umieszczane były tylko we wskazanych terminach,
•
na jednej godzinie lekcyjnej łączone ze sobą były grupy
wcześniej zdefiniowanych zajęć, np. grupy zajęć angielskiego z informatyką, ale nie z grupami wf,
•
w planach klas nie pojawiły się okienka,
•
nauczyciele nie mieli więcej okienek niŜ to określono w parametrach układania automatycznego,
•
nauczyciele mieli maksymalnie tyle lekcji w ciągu dnia ile
określono w parametrach,
•
lekcje danego przedmiotu rozmieszczone były zgodnie ze
wstępnymi warunkami ich układania oraz ewent. zdefiniowanymi blokami,
•
w danym dniu nauki wystąpił tylko jeden blok przedmiotu,
•
w jednym dniu nie były ułoŜone lekcje z tego samego
przedmiotu,
•
sale były zawsze przydzielane zgodnie z opisanymi warunkami,
•
nie było lekcji w zablokowanych terminach.
Udogodnienia w czasie pracy z programem wspomagającym układanie
planu lekcji
•
przejrzysty opis wszystkich obiektów w postaci dymka.
•
moŜliwość dostosowania ułoŜonego juŜ planu lekcji do
zmodyfikowanego przydziału obowiązków nauczycieli bez
burzenia jego zasadniczego kształtu.
•
kontrola poprawności wprowadzonych danych i wykonywanych operacji.
•
sygnalizacja warunków, które uniemoŜliwiają pełne ułoŜenie
planu.
•
moŜliwość ułoŜenia planu lekcji na róŜne okresy roku
szkolnego
Strona 47
ROZDZIAŁ 2
•
drukowanie planu w wybranym układzie.
Na bazie kompletnego planu lekcji moŜna w pełni automatycznie przygotować plan dyŜurów z uwzględnieniem zadanych wcześniej warunków.
Program będzie:
•
informować o wszelkich uwarunkowaniach mających wpływ
na sensowność przydzielenia dyŜuru wybranemu nauczycielowi
•
pilnować, aby dyŜury odbywały się blisko miejsca, w którym nauczyciel prowadzi zajęcia
•
pilnować, aby dyŜury sąsiadowały tylko z godzinami lekcyjnymi, które obejmuje jego plan lekcji danego nauczyciela,
•
wyliczać obciąŜenie dyŜurami poszczególnych nauczycieli.
•
sygnalizować sytuacje przydzielenia nauczycielowi zbyt
wielu dyŜurów,
•
automatycznie sygnalizować odstępstwa obecnego planu dyŜurów po zmianie planu lekcji
Przygotowany plan dyŜurów moŜna wydrukować w róŜnej postaci,
np. łącznie z planami lekcji lub jako odrębny grafik.
Kolejnym, waŜnym obszarem funkcjonowania szkoły w którym technologia informacyjna wykorzystywana moŜe być w celu znacznego zautomatyzowania pracy jest biblioteka szkolna. Systematycznie następuje
transformacja bibliotek w centra informacji. Informacja na nośnikach
elektronicznych cieszy się coraz większą popularnością wśród uŜytkowników biblioteki. Automatyzacja pracy biblioteki moŜliwa jest dzięki
specyficznym uwarunkowaniom jej pracy. Ta specyfika przejawia się w
następujących obszarach:
Strona 48
•
biblioteka posiada organizację działania, w której kaŜdy
podmiot ma swoje ściśle wyznaczone miejsce i zadania.
•
·ma ściśle określoną grupę uŜytkowników.
•
·moŜe być w pełni zautomatyzowana.
•
·kierując się w stronę automatyzacji pracy pozwala na szybszy dostęp do informacji o znajdujących się w bibliotece
woluminach,
•
moŜe korzystać z udostępnionych poprzez Internet zasobów
katalogowych online innych bibliotek.
W bibliotekach szkolnych jednym z najpopularniejszych programów jest
MOL. Jest on dodatkowym modułem umoŜliwiającym dostęp do katalogu biblioteki za pośrednictwem dowolnej przeglądarki internetowej. Dostęp moŜe być realizowany zarówno lokalnie poprzez szkolną sieć komputerową, jak i zdalnie - poprzez Internet (jeśli szkoła posiada stałe łącze
internetowe).
Serwis MOL moŜe być dostępny
•
na dowolnej liczbie komputerów w szkolnej sieci, w tym w
szkolnej pracowni internetowej,
•
na dowolnym komputerze dołączonym do Internetu, dzięki
czemu jest moŜliwy dostęp do katalogu biblioteki szkolnej o
kaŜdej porze np. z komputera domowego.
Program MOL pomaga:
•
prowadzić księgi inwentarzowe,
•
tworzyć opisy do katalogów,
•
rejestrować czytelników,
•
udostępniać ksiąŜki,
•
prowadzić statystykę czytelnictwa,
•
kontrolować terminy zwrotu ksiąŜek i drukować ponaglenia.
KaŜdą nową pozycję katalogową wystarczy opisać tylko raz, a karta
znajdzie się we wszystkich komputerowych katalogach.
Dzięki programowi wprowadzenie opisów bibliograficznych dla
kilkudziesięciu tysięcy ksiąŜek nie wymaga juŜ tak wielkich nakładów
pracy. Mechanizmy, które pozwalają na znaczne przyspieszenie
aktualizacji katalogu, to:
Strona 49
ROZDZIAŁ 2
•
pobieranie opisów bibliograficznych z internetowej bazy
Biblioteki Narodowej oraz z wydanego przez nią
CD-ROM'u.
•
lista haseł przedmiotowych,
•
lista autorów.
Za pomocą programu moŜna
•
rejestrować wypoŜyczenia,
•
opracowywać nabytki,
•
przeprowadzać skontrum,
•
wyszukiwać informacje o ksiąŜkach i innych materiałach
bibliotecznych,
•
zbierać dane statystyczne,
•
wykonywać sprawozdania,
•
śledzić zaległości.
Bazę danych programu stanowią
•
dane katalogowe księgozbioru,
•
słownik haseł wzorcowych,
•
kartoteka zagadnieniowa (dane bibliograficzne),
•
katalog i karty akcesji czasopism,
•
księgi inwentarzowe,
•
rejestry ubytków,
•
rejestr czytelników,
•
ewidencja wypoŜyczeń,
•
rejestr danych statystycznych.
Program umoŜliwia prowadzenie odrębnych ksiąg inwentarzowych dla
róŜnych rodzajów zbiorów wraz z odpowiednimi rejestrami ubytków.
Strona 50
Daje moŜliwość budowy własnej bazy danych korzystając z moŜliwości
importu danych z róŜnych źródeł np.: baza danych Biblioteki Narodowej
( dostępna za darmo w Internecie).
Program umoŜliwia teŜ wyszukiwanie pozycji na podstawie opisu bibliograficznego, hasła głównego, tytułu, roku wydania itp.
Pozostałe programy wspomagające zarządzanie:
Dziennik lekcyjny - program komputerowy stanowiący alternatywę dla
tradycyjnego papierowego dziennika lekcyjnego. Przepisy Rozporządzenia MEN z dnia 16 lipca 2009 r. zmieniającego rozporządzenie
w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły
i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji dopuszczają moŜliwość prowadzenia dziennika w tej formie. Dzięki wykorzystaniu najnowocześniejszych rozwiązań dziennik zapewnia spójność zapisanych
w nim danych oraz w pełni dba o ich bezpieczeństwo. Program moŜe
być stosowany we wszystkich typach szkół.
Dziennik lekcyjny umoŜliwia dokumentowanie codziennej pracy nauczycieli. Daje uŜytkownikom szersze moŜliwości, których nie zapewnia
dokument papierowy.
Największą przewagą dziennika elektronicznego jest moŜliwość szybkiej
i pełnej analizy wprowadzonych zapisów. Komputerowy dziennik
lekcyjny pozwala automatycznie uzyskiwać rozmaite zestawienia o stopniu i etapie realizacji programów nauczania, osiągnięciach, frekwencji
oraz zachowaniu uczniów. Zestawienia ocen śródrocznych i rocznych
oraz podsumowania frekwencji równieŜ są sporządzane automatycznie
Dotyczy to równieŜ sposobu informowania rodziców o szkolnych postępach oraz zachowaniu dzieci. Rodzice mogą otrzymywać te informacje
w dowolnym czasie i miejscu za pośrednictwem witryny internetowej
lub poczty elektronicznej .
.Dziennik lekcyjny:
•
zapisuje dane uczniów niezbędne do prowadzenia podstawowej dokumentacji przebiegu nauczania takich jak dzienniki
lekcyjne oddziałów, arkusze ocen, księgi uczniów.
•
sporządza wydruki stron takie jak z tradycyjnego dziennika
lekcyjnego oraz raporty do analizy wyników nauczania.
Strona 51
ROZDZIAŁ 2
•
umoŜliwia planowanie procesu kształcenia, operuje rozkładami materiału nauczania w powiązaniu z jednostkami lekcyjnymi dając moŜliwość kontroli realizacji programów
nauczania.
•
przystosowany jest do posługiwania się rozmaitymi skalami
ocen i systemami oceniania.
•
umoŜliwia klasyfikowanie uczniów.
•
zapisuje bieŜące ocenianie zachowania uczniów w skali zdefiniowanej przez szkołę.
•
umoŜliwia rejestrowanie obecności uczniów. za
•
zezwala na równoczesny dostęp wielu uŜytkownikom z wielu komputerów (jeśli komputery połączone są w lokalną sieć
z uŜyciem serwera SQL)- wtedy zmiany wprowadzane przez
jednego uŜytkownika są widziane przez innych.
•
wysyła informacje do rodziców za pomocą poczty elektronicznej o postępach i zachowaniu ich dzieci.
•
umoŜliwia wykorzystywanie przez programy pakietu Microsoft Office dokumentów i raportów utworzonych przez
program.
•
posiada wymienne i dające się budować samodzielnie szablony list i korespondencji seryjnej.
Program Świadectwa nie wymaga od uŜytkownika biegłości w posługiwaniu się komputerem. Zastosowano łatwy mechanizm wypełniania
świadectw danymi (ocenami i danymi uczniów). Aby ustalić, komu naleŜy się świadectwo z wyróŜnieniem nie trzeba się troszczyć o liczenie
średnich poniewaŜ program zrobi to za nas. Informacje powtarzające się
na wszystkich świadectwach wpisywane są tylko raz (nazwa szkoły, data
wystawienia świadectwa itd.), a niewypełnione pola program uzupełnia
kreskami.
Bazą do wypełniania świadectw są szablony opracowane zgodnie z wzorami opublikowanymi w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw
oświaty i wychowania. Program moŜna wykorzystać i samodzielnie
dostosowywać do druków pochodzących od róŜnych producentów. Wraz
z programem dostarczane są szablony świadectw dla wszystkich typów
szkół z wyjątkiem artystycznych.
Strona 52
Tworzenie złoŜonych pism, sprawozdań, opracowań
Zanim zostaną omówione podstawowe moŜliwości programu, kilka słów
na temat tego, jak powinien wyglądać prawidłowo zredagowany
dokument.
W zaleŜności od intencji autora tekst jest podzielony na akapity, (dla
komputera akapit to tekst od jednego do następnego wciśnięcia klawisza
Enter).
Błędem jest zostawienie jednej linijki akapitu jako pierwszej na następnej stronie oraz wyrazów jednoliterowych na końcu linijki tzw. wdów
i bękartów (np. w, i, a)
Jeśli zaznaczymy tekst i z menu Format/Akapit, wybierzemy zakładkę
Podziały wiersza i strony, a na niej pole wyboru Kontrola bękartów
i wdów, program będzie je kontrolował.
WaŜny jest jednolity wygląd dokumentu, czyli poszczególne elementy
(tekst, tytuły, podtytuły) powinny być pisane w sposób spójny
graficznie:
•
ustalamy jednakowe odstępy w tekście i wcięcia akapitów.
•
w długich dokumentach warto zastosować numerację stron,
wpisać nazwę pliku, datę jego powstania.
•
w nagłówku moŜna umieścić logo firmy
•
ilustracje i zdjęcia umieszczone w tekście naleŜy podpisać.
Nagłówek i stopka są specjalnymi obszarami znajdującymi się u góry
i u dołu strony, które nie słuŜą do wpisywania tekstu dokumentu.
Najczęściej stosujemy je w dokumentach dłuŜszych niŜ jedna strona,
choć nie jest to zasada.
Najczęściej umieszczamy tam:
•
numer strony,
•
nazwę pliku,
•
datę jego utworzenia.
Dane te raz wpisane pojawiają się na kaŜdej stronie w miarę wydłuŜania
dokumentu, a niektóre z nich (numer strony) zmieniają się
automatycznie.
Strona 53
ROZDZIAŁ 2
UŜycie symboli jest potrzebne, gdy przygotowujemy dokumenty specjalistyczne np. umowy o wynajęcie sali, wtedy będzie nam potrzebny znak
paragrafu §.
Wszystkie nietypowe znaki, których nie mamy na klawiaturze jako znak
górny, wstawiamy z menu Wstaw/Symbol…. Ta opcja pozwala nam teŜ
wstawiać litery charakterystyczne dla obcojęzycznych alfabetów np. ö,
ü, Л w tym alfabetu greckiego, arabskiego i in.
Korespondencja seryjna
W realiach szkolnych bardzo często pisma tej samej treści kierujemy do
wielu odbiorców zmieniając tylko dane adresatów lub niewielkie fragmenty tekstu w piśmie. Korzystając z opcji korespondencji seryjnej
moŜemy nie tylko ułatwić sobie pracę, ale znacznie ją przyspieszyć.
Dotyczy to redagowania listów i pism, tworzenia etykiet adresowych lub
adresowania kopert, drukowania zaświadczeń i dyplomów
Przed przystąpieniem do scalania dokumentów powinniśmy przygotować sobie i zapisać na dysku pod wybraną nazwą dwa dokumenty:
•
dokument, który będzie zawierał treść pisma wysyłaną do
róŜnych adresatów- tzw. dokument główny korespondencji
seryjnej
•
dokument, który będzie zawierał dane tych adresatów np.
nazwiska, adresy, nazwę klasy ....
Dokument główny to plik Worda zawierający tekst pisma kierowanego
np. do rodziców naszych uczniów. Powinien on być odpowiednio sformatowany, układ graficzny i rozmieszczenie na stronie powinno zawierać wszystkie niezmienne elementy, w miejscach gdzie będą automatycznie wstawiane dane o uczniach nie wstawiamy kropek lecz pozostawiamy wolną linijkę lub wstawiamy spację. W tej formie dokument
zapisujemy.
W ten sposób moŜemy przygotować sobie wzór zaświadczenia, Ŝe uczeń
X uczęszcza do naszej szkoły, jakie uzyskał oceny (semestralne lub
cząstkowe), ile godzin w semestrze opuścił, zawiadomienia dla rodziców
o aktualnym stanie wpłat za obiady, informacje o celu i kosztach wycieczki szkolnej, dyplomy z rozgrywek międzyklasowych itp.
Jak widzimy dokumenty te róŜnią się pewnymi polami, których nie ma
w dokumencie głównym, jest natomiast pozostawione miejsce do ich
wstawienia - pusta linijka gdzie zostanie wstawione imię i nazwisko oraz
Strona 54
podwójna spacja pomiędzy wyrazami gdzie będzie wstawiona data urodzenia czy nazwa miejscowości. Przypominam, Ŝ w tej formie zapisujemy ten dokument na dysku.
Dokument z danymi przygotowujemy jako nowy plik. MoŜe być to plik
edytora tekstu Word, arkusza kalkulacyjnego Excel, bazy danych Access
lub programu pocztowego Outlook. Plik ten będzie stanowił źródło
danych do wypełnienia dokumentu głównego.
Niewątpliwie dla początkujących uŜytkowników najprostszym źródłem
danych będzie przygotowana w edytorze tekstu tabela. Tabela to powinna zawierać tyle pół (kolumn) ile danych będzie do uzupełnienia, oraz
tyle wierszy ile osób otrzyma dokument.
W pierwszym wierszu tabeli czyli w nagłówku muszą znaleźć się tytuły
kolumn opisujące tę kolumnę. Tytuły nagłówka nie mogą się powtarzać
czyli nie moŜe być dwóch pól o nazwie np. imię.
Tabelę wypełnioną danymi zapisujemy na dysku pod wybraną nazwą.
Liczba pól zaleŜy od treści dokumentu głównego, czasami moŜe być ich
kilkanaście lub kilkadziesiąt. Niektóre komórki tabeli mogą nie być
wypełnione np. nie kaŜdy uczeń ma drugie imię.
Po przygotowaniu dokumentu głównego i dokumentu z danymi moŜemy
przystąpić do scalenia tych dokumentów w jeden, który będzie zawierał
tyle kartek ile rekordów wystąpiło w naszej tabeli. Wykonujemy to w
trzech etapach:
•
definiujemy dokument z treścią jako dokument główny
korespondencji seryjnej,
•
wybieramy (wskazujemy) źródło danych,
•
scalamy te dwa dokumenty w jeden.
Aby tę operację rozpocząć otwieramy plik z treścią dokumentu i stojąc
kursorem w dowolnym miejscu wybieram z menu Narzędzia /Korespondencja seryjna. W oknie pomocnika wybieramy kolejno :
W polu Dkument główny- przycisk Utworz/ Listy seryjne. Gdy pojawi
się pytanie czy ma to być aktywne okno, czy utworzyć nowy dokument
przyciskamy Aktywne okno.
Strona 55
ROZDZIAŁ 2
W polu Źródło danych/ Pobierz dane wybieramy Otwórz źródło danych i
wskazujemy lokalizację naszego pliku z tabelą zawierającą dane do
korespondencji.
Strona 56
Wtedy w pliku dokumentu głównego pojawi się nowy pasek narzędzi
korespondencji seryjnej, którego poszczególne przyciski mają następujące znaczenie:
- umoŜliwia wybór pola z danymi do
dokumentu
- zaawansowane funkcje m.in. związane z odmianą wyrazów (o tym będziemy pisali w kolejnych częściach
poradnika)
- pokazuje scalone dane, podgląd rekordów
- przełącza pomiędzy kolejnymi rekordami
Strona 57
ROZDZIAŁ 2
- wywołuje okno pomocnika korespondencji seryjnej
- sprawdza poprawność danych
-scala w nowy dokument
- scala na drukarkę
- rozpocznij łączenie poczty, wiadomości przeniesione będą do
programu pocztowego i wysłane
- znajdź rekord (wg. określonych kryteriów)
- edytuje źródło danych
Wykorzystując ten pasek narzędzi umieszczamy pola korespondencji w
zaplanowanych miejscach. Stajemy kursorem tam gdzie mają pojawić
się dane z tabeli, wybieramy z paska narzędzi przycisk Wstaw pole
korespondencji seryjnej i z rozwijalnej listy wybieramy tę nazwę pola,
które aktualnie wstawiamy.
Przenosimy kursor myszy w nowe miejsce i powtarzamy tę czynność
wybierając nową nazwę pola (robimy to tyle razy ile pól wstawiamy).
Wstawiane pola korespondencji są widoczne jako nazwy w nawiasach
np.
.
Po przyciśnięciu przycisku PokaŜ scalone dane będą widoczne kolejne
rekordy. Gdyby były potrzebne zmiany w sposobie formatowania
dokumentu np. zmiana wielkości czcionki, to powinniśmy zrobić to na
tym etapie pracy. W przeciwnym przypadku ewentualne błędy będziemy
musieli poprawiać na tylu egzemplarzach ile mamy rekordów.
Gdy po przejrzeniu rekordów, ewentualnym wprowadzeniu korekt
uwaŜamy, Ŝe nasz dokument juŜ nie wymaga zmian powinniśmy wybrać
z paska narzędzi przycisk Sprawdź poprawność.
Strona 58
Powstanie wielostronicowy dokument będący nowym plikiem, który
powinniśmy zapisać pod nową nazwą..
Do przygotowania materiałów reklamowych moŜemy wykorzystać
program PowerPoint. Jest to program bardzo wygodny zawsze, gdy
musimy wystąpić publicznie wygłaszając referat, przemówienie,
poprowadzić zebranie itp…Aby zrobić to dobrze, a prezentacja była nam
pomocna i atrakcyjna dla odbiorcy naleŜy przygotować ją w sposób
profesjonalny. Znajomość zasad przygotowania prezentacji oraz umiejętność wykorzystania moŜliwości programu spowoduje, Ŝe w czasie spotkania wspomaganego prezentacją będziemy skupiali uwagę odbiorców
na omawianych zagadnieniach.
Zasady przygotowania prezentacji przy uŜyciu PowerPointa:
•
w interesujący sposób przedstawimy informację,
•
uporządkujemy teŜ nasze wystąpienie
•
znacznie podniesiemy jego atrakcyjność
•
w większym stopniu skupiamy uwagę słuchaczy.
Prezentacja zbudowana jest z dowolnej ilości następujących po sobie
slajdów (obrazów) zawierających tekst i grafikę. Slajdy zawierają przewaŜnie tytuł zagadnienia, które chcemy omówić wzbogacony o podtytuły, listy wypunktowane, wykres, tabele i inne elementy graficzne.
Przygotowaną prezentację moŜemy wielokrotnie przedstawiać, modyfikować, uzupełniać jej zawartość lub kasować nieaktualne slajdy w zaleŜności od sytuacji lub grona odbiorców (wiek, kompetencje, cel prezentacji). Slajdy powinny być poukładane w spójną, logicznie powiązaną
całość, podkreślającą tematyką naszej wypowiedzi. Pamiętajmy jednak o
czytelności wystąpienia, zadbajmy o jednolitą szatę graficzną oraz
zwróćmy uwagę, aby nasze wystąpienie nie polegało na odczytaniu treści znajdujących się na slajdach. Aby prezentacja podnosiła efektywność
wystąpienia prelegenta powinna uwzględniać warunki pokazu oraz
Strona 59
ROZDZIAŁ 2
specyfikę grupy odbiorców. Innego języka przekazu uŜywamy w stosunku do uczniów a innego do ich rodziców pomimo, Ŝe temat wystąpienia
moŜe być ten sam. Warunki pokazu czyli wielkość sali, oświetlenie,
widoczność ekranu oraz warunki odbioru na pewno powinny wpłynąć na
kolorystykę prezentacji i jej długość. Pamiętajmy teŜ, Ŝe podstawą jest
wystąpienie osoby prowadzącej i nie zagłuszajmy swoich słów nieprzemyślanym podkładem dźwiękowym.
Bez względu na temat i cel prezentacji powinniśmy przestrzegać kilku
zasad:
•
•
kolejność slajdów
•
slajd tytułowy
•
cel prezentacji
•
plan (kolejne zagadnienia, które będziemy omawiać)
•
omówienie zagadnień (od kilku do kilkunastu slajdów
na kaŜde zagadnienie)
•
slajd podsumowujący
•
plansza końcowa, poŜegnalna
zawartość slajdów (na slajdzie bezwzględnie nie naleŜy
umieszczać tekstu ciągłego)
•
listy wypunktowane i numerowane
•
elementy graficzne
•
wykresy
•
tabele
(wyjątkiem dla tekstu ciągłego jest przytoczenie definicji, cytatów.
KaŜdy tekst ciągły zamieniamy na punkty w kolejności których będziemy przedstawiać zagadnienie)
•
jednolita szata graficzna dobrana do tematyki wystąpienia
•
Strona 60
wybieramy tło (nigdy nie powinien to być kolor biały
lub czarny, nie uŜywamy jaskrawych kolorów, jeśli
stosujemy gotowy szablon to dobieramy go do tema-
tyki wystąpienia. Dobrze odbierane są kolory niebiesko-granatowe)
•
•
w całej prezentacji stosujemy ten sam kolor do tytułów, podtytułów, pozytywnych i negatywnych
wyróŜnień.
czcionki
•
stosujemy czcionki bezszeryfowe (bez ozdobników)są bardziej czytelne i dają większy kontrast w
odbiorze np. Arial, Helvetica.
•
do tytułów stosujemy czcionki o rozmiarze 36 pt
•
do podtytułów 24-30 pt
•
punkty 18-24pt
•
nie stosujemy czcionek mniejszych niŜ 12 pt
•
zasada sześciu tzn. nie więcej niŜ 6 elementów na slajdzie
(jeśli potrzebujemy uŜyć więcej elementów powinniśmy
rozłoŜyć je na dwa slajdy).
•
przygotowując wystąpienie wspomagane prezentacją
powinniśmy przećwiczyć je w całości zwracając uwagę na
to czy dobrze dobraliśmy kolejność slajdów, czy któreś
zagadnienia nie są omawiane zbyt długo lub zbyt krótko, czy
styl wystąpienia odpowiada charakterowi prezentacji.
•
waŜne elementy wystąpienia:
•
postawa twarzą do odbiorców, zachowujemy kontakt
wzrokowy z odbiorcami (jeśli mamy kartkę z wydrukiem kolejności slajdów to tylko na nią zerkamy dla
zachowania wątku wypowiedzi)
•
nigdy nie odczytujemy tego co jest napisane na
slajdach tylko omawiamy zgodnie z kolejnością
slajdów
•
ograniczamy gestykulację, ale nie stoimy w bezruchu
•
mówimy płynnie, głośno, na temat, robiąc pauzy,
dygresje, przerywniki
Strona 61
ROZDZIAŁ 2
•
przygotowujemy się równieŜ do wystąpienia w przypadku awarii sprzętu, braku zasilania itp
Pamiętajmy, Ŝe prezentacja ma słuŜyć przedstawieniu danych, zobrazować nasze stanowisko w sprawie najwaŜniejsza jest osoba omawiająca
temat, prezentacja jest tylko narzędziem wspomagającym wystąpienie.
Jeśli nie mamy doświadczenia występując z prezentacja „w tle” powinniśmy kilkakrotnie przećwiczyć nasze wystąpienie i w przypadku wątpliwości wprowadzić niezbędne zmiany w prezentacji.
Prezentacji przygotowanej w PowerPoint’cie moŜemy teŜ uŜyć jako
pokazu uruchamiającego się w pętli („na okrągło”) bez udziału osoby
prezentującej. Jest to forma przydatna jako element reklamowy np.
prezentujący naszą szkołę pokazywany przed rozpoczęciem spotkania,
podczas przerw lub w tych salach gdzie nie są planowane wystąpienia
„na Ŝywo”.
Kiedy w warunkach szkolnych moŜe być nam potrzebne przygotowania
prezentacji?
•
Zebranie informacyjne dla kandydatów do szkoły
•
Posiedzenia Rady Pedagogicznej
•
Posiedzenia Rady Szkoły
•
Uroczystości szkolne
•
Podsumowanie pracy zespołów
•
Awans zawodowy nauczycieli
Grafika (rysunki, cliparty, zdjęcia, schematy)
Elementy graficzne powinny słuŜyć temu, aby podkreślać i pokazywać
to, o czym mówi prelegent. Forma graficzna powinna zainteresować
odbiorców i skupić ich uwagę. Pamiętajmy więc, aby nie przesadzać
z ich ilością na jednym slajdzie i kolorystyką. Podobną rolę odgrywają
filmy i dźwięki. Umieszczamy je tylko jeśli mają uzasadnienie merytoryczne tzn. obrazują temat o którym mówimy, nigdy jako ozdobniki.
Przejścia slajdów i animacje
Są to opcje, które tę wybieramy z menu podręcznego stając na wybranym slajdzie kursorem myszy i wciskając 1 x prawy przycisk lub z menu
Pokaz slajdów/Przejście slajdu
Strona 62
Efekty przejścia ustawiamy wybierając jedną z kilkunastu moŜliwości
menu np. szybkość, czy przejście ma nastąpić po kliknięciu myszą czy
po ustalonym czasie, określamy teŜ czy efekt zastosować do wszystkich
slajdów lub tylko do bieŜącego.
Animacje dotyczą obiektów umieszczonych na slajdzie. Wybieramy je z
menu Pokaz slajdów/Schematy animacji (postępujemy bardzo podobnie
jak przy ustawianiu przejścia slajdów) wtedy wszystkie elementy będą
animowane w ten sam sposób, lub z menu Pokaz slajdów/Animacja
niestandardowa wtedy mamy moŜliwość kaŜdy element na slajdzie
animować w odrębny sposób.
Powinniśmy jednak pamiętać, aby nie przesadzać z ilością i
róŜnorodnością animacji uŜytych w prezentacji, nie powinny one
odwracać uwagi odbiorcy, a jedynie słuŜyć do podkreślenia czy
wyróŜnienia pewnych elementów.
Przyciski na slajdach
Umieszczamy, gdy będziemy chcieli podczas pokazu przejść do innego
slajdu (nie koniecznie następnego w kolejności) lub uruchomić inny
program. Postępujemy dwustopniowo:
najpierw umieszczamy na slajdzie przycisk korzystając z menu Pokaz
slajdów/Przyciski akcji (po wciśnięciu wybranego przycisku, zaznaczamy na obszarze slajdu miejsce w którym ma on być umieszczony),
a następnie w oknie Ustawienia akcji określamy wybraną opcję (okno
Strona 63
ROZDZIAŁ 2
pojawia się automatycznie). MoŜemy to okno wywołać, jeśli chcemy
dokonać zmiany ustawienia klikając na przycisku 1x prawym klawiszem
myszy.
Zmiana kolejności slajdów/usuwanie slajdów
W kaŜdym momencie tworzenia prezentacji pracując w widoku
normalnym moŜemy na zakładce slajdy (z lewej strony ekranu) kliknąć
1x na wybranym slajdzie i z wciśniętym lewym klawiszem myszy
przeciągnąć go w nowe miejsce (puszczamy wtedy wciśnięty klawisz
myszy).
Analogicznie zaznaczając wybrany slajd (kliknąć 1x na wybranym
slajdzie) wciskamy z klawiatury przycisk Delete, lub menu podręcznego
wybrać Wytnij (Ctrl+X).
To samo i w ten sam sposób moŜemy wykonać w widoku sortowania
slajdów.
Wykonywanie zestawień, tabel, wykresów w Excelu
Excel to doskonałe narzędzie, które umoŜliwia m.in. wykonywanie i wizualizację działań matematycznych. Dane i wyniki mogą być prezentowane w postaci tabel i wykresów. Typowym wykorzystaniem arkusza
jest np. lista wpłat składek z automatycznym sumowaniem wpłat i potrąceń, dziennik lekcyjny z obliczeniem statystyki semestralnej i frekwencji. Przygotowanie tabeli z danymi to dopiero początek naszej pracy.
Trzeba ją odpowiednio sformatować oraz uŜyć formuł i funkcji, które
spowodują Ŝe nasza praca będzie szybka i bezbłędna
Do komórek arkusza moŜemy wprowadzać następujące rodzaje danych:
Strona 64
•
Tekst – tytuły, komentarze, uwagi
•
Wartości – liczby, daty, godziny
•
Wzory – działania matematyczne
Następnym krokiem jest zaprojektowanie tabeli w arkuszu w taki
sposób, aby pozostało tylko wprowadzenie danych.
Tabele wykonane w Excelu mają taką
dzie, Ŝe moŜemy wykonywać w nich
działań czyli tak naprawdę wpisujemy
gram wykonuje te działania. Mamy teŜ
tekstu, scalania, zawijania.
przewagę nad tabelami w Worw sposób automatyczny więcej
formułę, przeciągamy ją, a promoŜliwość obracania wpisanego
Jeśli tekst w obrębie komórki ma być wyśrodkowany w pionie i w poziomie, zaznaczamy odpowiednie opcje w części Wyrównanie tekstu.
Mając te umiejętności moŜemy utworzyć tabelę spełniającą nasze
oczekiwania np.:
Rola Internetu w kreowaniu wizerunku szkoły
Wizerunek (łac. Imago) to wzór, pierwowzór, wyobraŜenie, urojenie,
marzenie senne. W tworzeniu wizerunku uczestniczą grupy konsumentów (uczniowie, rodzice) oraz pracownicy. Wizerunek to wyobraŜenie,
jakie inni mają o instytucji; nie jest to obraz rzeczywisty, dokładnie
i szczegółowo nakreślony, ale raczej mozaika wielu szczegółów. Wizerunek powinien być dokładnie zaplanowany, a jego kształtowanie powinno odbywać się po analizie sytuacji oraz podlegać monitorowaniu.
W przypadku wizerunku, który powstaje wśród klientów moŜna wyróŜnić 5 kluczowych czynników:
•
toŜsamość szkoły:( m.in. nazwa, logo, jakość reklamy).
•
reputację:(styl zarządzania,gwarancja poziomu świadczenia
usług, kultura organizacyjna)
Strona 65
ROZDZIAŁ 2
•
ofertę
•
środowisko: (atmosfera, wystrój wnętrza,)
•
personel pierwszego kontaktu:(postawa i wygląd, kompetencje)
Rolą Internetu jest nie tylko dostarczanie informacji o szkole (toŜsamość
firmy, oferta), ale równieŜ komunikowanie się z odbiorcami (pierwszy
kontakt). Wykorzystując Internet do kreowania wizerunku szkoły powinniśmy zaprojektować witrynę która będzie czytelna dla naszych odbiorców i stworzy róŜnorodne moŜliwości nawigacji w zaleŜności od tego
czym będą się kierować w poszukiwaniu informacji. WaŜny jest teŜ
układ graficzny, odpowiednio podkreślający informację, ale jej nie dominujący. Nagłówki wiadomości powinny przyciągać uwagę i podkreślać temat tekstu. Język wiadomości powinien być dostosowany do odbiorcy którym najczęściej jest uczeń lub kandydat. Unikajmy zbyt specjalistycznych określeń. Zdecydowanie przejrzystość strony jest najwaŜniejszą jej zaletą. WaŜne jest teŜ, aby uŜytkownik mógł przekazać za
pośrednictwem strony pytania, opinie , uwagi.
E–learning
Czyli nauczanie na odległość z wykorzystaniem sieci komputerowych
i Internetu inaczej zwane telenauczaniem. Jest to metoda wspomagająca
funkcję dydaktyczną placówki. Pozwala na ukończenie szkolenia, a nawet studiów bez konieczności fizycznej obecności w sali wykładowej.
Metoda ta coraz częściej uzupełnia tradycyjne nauczanie. E-learning
słuŜy nauczaniu na odległość oraz nauczaniu elastycznemu, jednak moŜe
być równieŜ łączony z tradycyjnym nauczaniem w formie kursów mieszanych. Ponadto e-learning umoŜliwia nam samodzielne wybranie
preferowanego formatu przekazywania wiedzy i tempa jej przekazywania. Obecnie jest to metoda szeroko stosowana w szkolnictwie wyŜszym
ale niestety w mniejszym zakresie w szkołach. Ponadto, coraz częściej
uczelnie oferują studentom wsparcie on-line np. w formie informacji
w sieci, e-doradztwa, stron samorządów czy gazet studenckich on-line.
Metoda ta daje duŜą swobodę zarówno nauczycielowi jak i uczniowi poprzez udostępnianie np. scenariuszy lekcji, arkuszy ćwiczeniowych, czy
interaktywnych ćwiczeń dla dzieci.
W szkołach jest wprowadzana jako metoda realizowania nauczania indywidualnego dla uczniów czasowo nie uczestniczących w zajęciach oraz
dla uczniów realizujących szerszy zakres materiału np. podczas przygotowania do konkursów i olimpiad. Z punktu widzenia zarządzania podStrona 66
stawową zaletą tej metody jest bardzo niski koszt realizacji godzin dydaktycznych.
Metody nauczania na odległość ewaluowały od metod korespondencyjnych (materiały drukowane, podręczniki oraz lekcji nadawanych przez
radio i telewizję) poprzez multimedialne (lekcje na taśmach audio /wideo, komputerowe programy dydaktyczne) do metod teleedukacji synchronicznej (wideotelekonferencje ) i asynchronicznej.
Wśród pedagogów jest wielu zwolenników i przeciwników takich metod
nauczania. Najczęstsze argumenty to:
•
ruchomy czas pracy i wygoda uczniów
•
lepsze dostosowanie do potrzeb uczniów,
•
większe urozmaicenie nauki
•
uczenie się we własnym tempie (umoŜliwia wielokrotne powtórzenia)
•
pozwala zminimalizować strach i nieśmiałość,
•
brak osobistego kontaktu uczeń- nauczyciel
•
opłacalność e-learningu (oszczędność polegająca na eliminacji kosztów związanych z wynajmem ośrodka szkoleniowego/utrzymaniem budynku szkoły, wyŜywieniem itp.)
•
duŜa oszczędność czasu ( np. czas na dojazdy)
Bezpieczeństwo danych przetwarzanych w szkole
Bezpieczeństwo danych przetwarzanych w szkole podlega ustawie z dnia
29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jednolity: Dz.
U. z 2002 r. nr 101, poz. 926 ze zm.) oraz jest regulowane przez Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia
29 kwietnia 2004 r. w sprawie dokumentacji przetwarzania danych osobowych oraz warunków technicznych i organizacyjnych, jakim powinny
odpowiadać urządzenia i systemy informatyczne słuŜące do przetwarzania danych osobowych (Dz. U. z dnia 1 maja 2004 r.). Regulacje te dotyczą tworzenia i posługiwania się zbiorami danych osobowych, a takŜe
mają na celu administracyjno-prawną ochronę prawa do prywatności.
Rozporządzenie określa:
Strona 67
ROZDZIAŁ 2
•
sposób prowadzenia i zakres dokumentacji opisującej sposób przetwarzania danych osobowych
•
środki techniczne i organizacyjne zapewniające ochronę
przetwarzanych danych osobowych
•
podstawowe warunki techniczne i organizacyjne, jakim powinny odpowiadać urządzenia i systemy informatyczne słuŜące do przetwarzania danych osobowych;
•
wymagania w zakresie odnotowywania udostępniania danych osobowych
•
wymagania w zakresie bezpieczeństwa przetwarzania danych osobowych.
Dyrektor szkoły z mocy prawa jest administratorem danych osobowych.
Odpowiada za przygotowanie i przestrzeganie niezbędnej dokumentacji
na którą składają się polityka bezpieczeństwa i instrukcja zarządzania
systemem informatycznym.
Polityka bezpieczeństwa zawiera w szczególności:
•
wykaz budynków, pomieszczeń lub części pomieszczeń,
tworzących obszar, w którym przetwarzane są dane osobowe;
•
wykaz zbiorów danych osobowych wraz ze wskazaniem
programów zastosowanych do przetwarzania tych danych;
•
opis struktury zbiorów danych wskazujący zawartość poszczególnych pól informacyjnych i powiązania między nimi;
•
sposób przepływu danych pomiędzy poszczególnymi systemami;
•
określenie środków technicznych i organizacyjnych niezbędnych dla zapewnienia poufności, integralności i rozliczalności przetwarzanych danych.
Instrukcja, zawiera w szczególności:
•
Strona 68
procedury nadawania uprawnień do przetwarzania danych
i rejestrowania tych uprawnień w systemie informatycznym
oraz wskazanie osoby odpowiedzialnej za te czynności;
•
stosowane metody i środki uwierzytelnienia oraz procedury
związane z ich zarządzaniem i uŜytkowaniem;
•
procedury rozpoczęcia, zawieszenia i zakończenia pracy
przeznaczone dla uŜytkowników systemu;
•
procedury tworzenia kopii zapasowych zbiorów danych oraz
programów i narzędzi programowych słuŜących do ich przetwarzania;
•
sposób, miejsce i okres przechowywania elektronicznych
nośników informacji zawierających dane osobowe oraz kopii zapasowych, o których mowa w pkt 4,
•
sposób zabezpieczenia systemu informatycznego przed działalnością oprogramowania, o którym mowa w pkt III ppkt 1
załącznika do rozporządzenia;
•
sposób realizacji wymogów, o których mowa w § 7 ust. 1
pkt 4;
•
procedury wykonywania przeglądów i konserwacji systemów oraz nośników informacji słuŜących do przetwarzania
danych.
Kontrolą przestrzegania zgodności przetwarzania danych z przepisami
prawa zajmuje się Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych
(w skrócie GIODO) który wydaje decyzje administracyjne i rozpatruje
skargi w sprawach wykonania przepisów o ochronie danych osobowych.
Strona 69
ROZDZIAŁ 2
Strona 70

Zarządzanie szkołą i techniki komputerowe w zarządzaniu

Transkrypt

Podobne dokumenty

Prawa dziecka - Biblioteka w Szkole

Jak dobrać zajęcia dodatkowe

Dzieci i komputer

Dobre rady w kształtowaniu własnego wizerunku

BULIMIA(śARŁOCZNOŚĆ PSYCHICZNA) Patrz teŜ: ANOREKSJA

Zużyte a wciąż szkodliwe

Document 485973

listopad 2006