Tematy na ustną 2012, 2013

Tematy na maturę ustną z języka polskiego na rok 2012 / 2013 XLIV LO
LITERATURA
1. Bohaterowie literaccy we władzy zazdrości. Przedstaw róŜnorodne ujęcia tego motywu
w utworach literackich róŜnych epok.
2. Kochać i tracić, pragnąć i Ŝałować – L. Staff. Na podstawie utworów wybranych epok
omów literackie obrazy poŜegnań i rozstań.
3. W poszukiwaniu klucza do Śródziemia – wyjaśnij fenomen twórczości J.R.R. Tolkiena.
4. Skandale i prowokacje literackie. Omów temat, odwołując się do biografii i twórczości
wybranych autorów.
5. Czy problemy poruszane w komediach Moliera są nadal aktualne? Odpowiedz w oparciu
o trzy wybrane teksty.
6. Polaków portret własny. Przedstaw nasze cechy narodowe w oparciu o literaturę XVI,
XVII, XVIII wieku.
7. Miłość to jest to, co pozostaje, gdy zabrane zostało juŜ wszystko. Nawet nadzieja
(A. Kamieńska). Omów utwory literackie ukazujące siłę miłości. Odnieś się do trzech
róŜnych epok literackich.
8. Przedstaw
portrety
do wybranych powieści.
psychologiczne bohaterów
Dostojewskiego. Odwołaj się
9. Ludzie ludziom zgotowali ten los - zaprezentuj obraz wojny i okupacji, jaki wyłania się
z literatury polskiej.
10. Obraz Boga i sposób mówienia o nim. Przedstaw problem, odwołując się do literatury
wybranych epok.
11. Doświadczenie Holokaustu – pisarskie świadectwa z obu stron muru. Omów na podstawie
wybranych utworów literackich.
12. RóŜne sposoby personifikowania zła w XIX i XX wieku. Przedstaw je, odwołując się
do wybranych utworów literackich.
13. Wizerunek człowieka w twórczości Wisławy Szymborskiej. Omów zagadnienie
na przykładzie wybranych przez siebie utworów.
14. Moralne i egzystencjalne dylematy pisarzy pokolenia Kolumbów. Omów na podstawie
wybranych przykładów.
15. Problemy okresu dorastania człowieka. Przedstaw je, odwołując się do wybranych
utworów literackich.
16. RóŜne wizje przyszłości zawarte w literaturze fantastycznonaukowej. Scharakteryzuj je,
analizując wybrane powieści.
17. Analizując wybrane utwory liryczne, scharakteryzuj róŜne sposoby rozrachunku poety
z własną przeszłością.
18. Sposoby ukazywania bohaterskiej śmierci w literaturze. Scharakteryzuj je na przykładzie
wybranych utworów powstałych w róŜnych epokach literackich.
19. Katastrofizm w poezji Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Dokonaj interpretacji i analizy
wybranych wierszy poety.
20. Motywy oniryczne w literaturze. Omów problem na podstawie wybranych utworów.
21. Mechanizmy działania systemów totalitarnych. Omów, odwołując się do wybranych
przykładów literackich.
22. Jakiej wiedzy o osobowości autora i jego pisarstwie dostarcza dziennik? Przeanalizuj
temat, odwołując się do wspomnień wybranego twórcy.
23. Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. Analizując wybrane utwory literackie,
przedstaw rolę motywu przemiany.
24. Apokalipsa przeczuwana i apokalipsa spełniona. Omów róŜne ujęcia motywu,
wykorzystując wybrane utwory literackie róŜnych epok.
25. Gombrowiczowska koncepcja świata i człowieka. Omów, odwołując się do wybranych
utworów i wypowiedzi pisarza.
26. Tatry jako źródło inspiracji w literaturze Młodej Polski. Omów zagadnienie, analizując
i interpretując wybrane przykłady literackie.
27. Wina, kara, przebaczenie – analizując wybrane teksty literackie, omów sposoby ujęcia
motywu winy i kary w literaturze.
28. Tendencje do heroizacji i deheroizacji bohaterów w literaturze polskiej.
29. Samobójstwo – akt tchórzostwa czy droga ku wolności? Przedstaw zagadnienie
na podstawie wybranych utworów.
30. Obraz uzaleŜnionych w literaturze XIX i XX w. Przedstaw zagadnienie na podstawie
wybranych utworów.
31. Rubasznie i subtelnie o miłości zmysłowej. Omów róŜne ujęcia tematyki erotycznej
w twórczości wybranych pisarzy róŜnych epok.
32. „Władza – zaszczyt, zobowiązanie, siła niszcząca” – wizerunki władców i sposoby
sprawowania władzy. Przeanalizuj temat w kontekście wybranych utworów z róŜnych
epok.
33. Motyw przemijania w literaturze staropolskiej. Omów temat odwołując się do wybranych
utworów.
34. Polskie tradycje ludowe inspiracją dla poetów róŜnych epok. Omów zagadnienie
na wybranych przykładach dzieł literackich.
35. Nowe koncepcje bohatera międzywojennej prozy psychologicznej.
zagadnienie, powołując się na utwory literatury polskiej i obcej.
Przedstaw
36. Od Prusa do Kapuścińskiego. Omów ewolucję felietonu od początków istnienia gatunku
do czasów współczesnych, na podstawie wybranych przykładów.
37. Portrety samotnych kobiet w literaturze. Omów temat w oparciu o przykłady z róŜnych
epok.
ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI
1. Wizja świata postapokaliptycznego w literaturze i filmie. Omów zagadnienie
na wybranych przykładach.
2. Ziemia obiecana czy ziemia przeklęta? Przedstaw obraz Łodzi w literaturze i filmie.
3. Rehabilitacja brzydoty do rangi kategorii estetycznej. Omów zagadnienie na wybranych
przykładach z literatury i sztuki.
4. RóŜne wizje raju i Arkadii w literaturze i sztukach
do wybranych przykładów.
plastycznych. Odwołaj się
5. Anioł w sztuce i literaturze - przedstaw róŜnorodne wizerunki.
6. Od Rolanda do Bonda- scharakteryzuj etos rycerski w róŜnych epokach.
7. Czy zemsta moŜe być sensem istnienia? Uzasadnij swoje zdanie, odwołując się
do przykładów z literatury i filmu.
8. Negatywny bohater, czarny charakter. UkaŜ sposób i cel kreowania takich postaci
w wybranych dziełach literackich i filmowych.
9. Odwołując się do wybranych przykładów z literatury i malarstwa, przedstaw i porównaj
róŜne sposoby przedstawiania lęku w dziele sztuki.
10. Kobiety święte i demoniczne. Na wybranych trzech przykładach przedstaw wielkie
kreacje bohaterek literackich i filmowych.
11. Baśniowe światy w poezji B. Leśmiana i sztuce młodopolskiej. Omów sposoby
przedstawiania rzeczywistości, odwołując się do wybranych przez siebie dzieł literackich
i malarskich.
12. Zjawiska paranormalne, surrealizm i oniryzm w literaturze i sztuce. Omów temat
na podstawie trzech – czterech wybranych tekstów kultury.
13. Groteska czy rzeczywistość – świat kreowany przez
i Marka Koterskiego. Omów, analizując wybrane dzieła.
Witolda Gombrowicza
14. Analizując wybrane dzieła, porównaj artystyczne interpretacje wybranego powstania
narodowego w literaturze i malarstwie.
15. Syberia – polskie piekło. Analizując wybrane utwory, nie tylko literackie, przedstaw
róŜne ujęcia tego zagadnienia.
16. Z. Herbert i K. Kieślowski jako twórcy dekalogu człowieka czasów zagroŜenia.
Odwołując się do wybranych dzieł, wskaŜ podobieństwa i róŜnice w przedstawieniu
tematu przez twórców.
17. Poezja jako inspiracja dla twórców dzieł muzycznych. Omów zagadnienie na wybranych
przykładach.
18. Miasto – przestrzeń znacząca, miejsce destrukcji, szansa rozwoju. Zaprezentuj róŜne
ujęcia motywu miasta w literaturze i filmie.
19. Kicz w literaturze i sztuce. Omów jego przejawy i funkcje.
20. Artysta jako bohater literacki i filmowy. UkaŜ róŜne realizacje tego motywu.
21. Poza dobrem i złem – bohaterowie niejednoznaczni. Zanalizuj temat, odnosząc się
do literatury i sztuki.
22. Inspiracje malarstwem w twórczości Jacka Kaczmarskiego.
23. Homo ludens, czyli potrzeba zabawy. Omów znaczenie motywów „zabawy” w literaturze
i sztuce.
24. Porównaj funkcje motywu „maski (masek)” w wybranych dziełach literackich,
malarskich, filmowych.
25. Obłęd i szaleństwo jako element osobowości postaci. Przedstaw zagadnienie, odwołując
się do wybranych przykładów literackich i filmowych.
JĘZYK
1. Czy nie poŜyczać to dobry zwyczaj? Oceń zasadność funkcjonowania i ekspansji
zapoŜyczeń w języku polskim.
2. Od Kabaretu Starszych Panów do Paranienormalnych – dokonaj językowej analizy
wybranych tekstów kabaretowych.
3. Dokonaj charakterystyki języka sejmowych wystąpień poselskich.
4. Analizując wybrane przykłady, wyjaśnij, w jaki sposób język moŜe stać się narzędziem
manipulacji.
5. Na podstawie analizy stylistycznej fragmentów wybranych dzieł literackich, omów róŜne
kategorie komizmu językowego.
6. Przywołując wybrane przykłady, omów zjawisko mody językowej.
7. Oceń poprawność językową wybranych tekstów prasowych. Scharakteryzuj typy błędów
językowych.
8. Wieloznaczność wyrazów i jej konsekwencje dla procesu
Omów zagadnienie na wybranych przykładach tekstów kabaretowych.
komunikacji.
9. Wpływ poprawności politycznej na język. Przedstaw zjawisko i dokonaj jego oceny
na przykładach wybranych tekstów prasowych.
10. Twórcze wykorzystania stylów funkcjonalnych (np. urzędowego, potocznego) w poezji
XX wieku. Omów problem na wybranych przykładach.
11. Dialekty terytorialne języka polskiego jako tworzywo literackie. Omów na przykładach
wybranych utworów.
12. Porównaj język młodych bohaterów utworów literackich pochodzących z róŜnych epok.
13. Analiza języka uŜytkowników CB radia.