Pedagogika z elementami dydaktyki

Pedagogika z elementami dydaktyki
Pedagogy with elements of Didactics
Kod: część I 0200-PED1FI
część II 0200-PED2FI
Prowadzący: dr Aneta Rogalska-Marasińska
Rodzaj zajęć: wykład + ćwiczenia
Poziom i wymiar przedmiotu: 60 godzin – wykład + 60 godzin – ćwiczenia, 2 semestry
Punkty ECTS: (1+3) x 2+4 = 12 pkt
Warunki zaliczenia: zal. na stopień po I semestrze, egzamin końcowy po II semestrze
Termin: wykład – wtorek 8.45-10.15, ćwiczenia – wtorek 10.30-12.00, sala 38
Część I
Założenia i cele : 1) Zapoznanie studentów z głównymi założeniami, pojęciami i problemami pedagogiki jako
nauki. 2) Prezentacja głównych nurtów i kierunków współczesnej teorii wychowania. 3) Ukazanie istoty i
specyfiki wychowawczego rozwoju człowieka.
Program: 1.Pedagogika jako nauka: znaczenie pojęcia, geneza i rozwój. 2.Ewolucja tożsamości pedagogiki. 3.Rozwój i
zmienność wychowania i kształcenia (główne problemy historii pedagogiki). 4.Wychowanie w kulturze starożytnego
Wschodu (na przykładzie Egiptu). 5.Proces wychowawczego rozwoju człowieka jako przedmiot badań nauk o
wychowaniu.6.Metody badań pedagogicznych (jakościowe i ilościowe). 7.Metody i techniki poznawania uczniów i
klasy szkolnej. 8.Naturalizm i psychologizm pedagogiczny. 9.Socjologizm pedagogiczny. 10.Pedagogika
behawiorystyczna. 11.Pedagogika kultury. 12.Pedagogika Nowego Wychowania. 13.Współczesne prądy i kierunki
pedagogiczne: pedagogika antyautorytarna; pedagogika negatywna; antypedagogika. 14.Oświata i wychowanie w XX
wieku. 15.Współczesny polski system szkolny: założenia, zadania, struktura.
Literatura: 1) „Pedagogika Podręcznik akademicki”, t. I i II, red. Zb. Kwieciński i B. Śliwerski, W-wa 2003;
2) I. Kunowski, „Podstawy współczesnej pedagogiki”, W-wa 2000; 3) A. Brzezińska, J. Janiszewska-Rain, „W
poszukiwaniu złotego środka. Rozmowy o rozwoju człowieka”, Kraków 2005; 4) M. Szyszkowska, „Stwarzanie
siebie”, wyd. 2, W-wa 1998; 5) S. Wołoszyn, „Dzieje wychowania i myśli pedagogicznej w zarysie”, W-wa 1964; 6) S.
Wołoszyn, „Nauki o wychowaniu w Polsce w XX wieku”, wyd. 2, Kielce 1998; 7) E. Walkiewicz, „Elementy prawa
dla nauczycieli”, W-wa 2003; 8) A. Janowski, „Poznawanie uczniów”, W-wa 1991.
Część II
Założenia i cele: 1)Ukazanie dydaktyki ogólnej, jej genezy i tradycji wraz z perspektywami jej zastosowań we
wspomaganiu rozwoju poznawczego człowieka. 2)Prezentacja warunków efektywnej pracy dydaktycznej.
3)Wskazanie na istotę i specyfikę procesów kształcenia i samokształcenia przebiegających w ścisłej zależności z
wychowaniem i samowychowaniem ucznia (z samorealizacją). 4)Zajęcie się problemem dyscyplinowania klasy
szkolnej.
Program: 1.Ideał wykształcenia według pedagogiki kultury. Kształtowanie struktur duchowych (np. charakteru,
osobowości) jako zadanie wychowania i kształcenia. Aktualność problemu. 2.Przedmiot i zadania dydaktyki ogólnej.
Podstawowe pojęcia i tendencje współczesnej dydaktyki. Dydaktyka a technika. 3.Taksonomie celów uczenia się i nauczania.
4.Nauczanie i uczenie się w aspekcie komunikacji edukacyjnej a formy organizacyjne kształcenia. 5.Proces poznania a model
uczenia się szkolnego. Zmienianie się wiedzy ucznia pod wpływem nauki szkolnej. 6.Przyswajanie wiedzy (mechanizmy i
prawidłowości) jako problem dydaktyki epistemologicznej. 7.Proces nauczania – uczenia się. Podstawy psychologiczne i
fizjologiczne procesu kształcenia. Wdrażanie do samokształcenia. 8.Podstawy teorii kształcenia wielostronnego. Uczenie się
przez przeżywanie. 9.Style nauczania: przyglądanie się temu co rzeczywiście robimy z uczniami. 10.Metody a strategie
kształcenia: kryteria doboru, funkcje metod nauczania. Aktywizowanie uczniów. Bariery metod aktywizujących. 11.Lekcja
jako podstawowa forma nauczania i uczenia się. Rodzaje i typy lekcji. Lekcja jako przedmiot badania. 12.Niepowodzenia w
nauce szkolnej: przyczyny i środki zaradcze. 13.Klasa szkolna jako środowisko wychowawcze i dydaktyczne. Sposoby
dyscyplinowania uczniów i utrzymywania ładu w klasie. 14.Wspomaganie motywacji uczniów do uczenia się. Rola
nauczyciela. 15.Drogi samorealizacji ucznia i nauczyciela (koncepcja M. Szyszkowskiej).
Literatura przedmiotu: 1) R. Arends, „Uczymy się nauczać”, WSiP, W-wa 1994. 2) F. Bereźnicki, „Dydaktyka kształcenia
ogólnego”, Wyd. „Impuls”, Kraków 2001. 3) K. Duraj-Nowakowa, „Procedura modelowania systemowego w
dydaktyce”, Kraków 1996. 4) G. D. Fenstermacher, J. F. Solis, „Style nauczania”, WSiP, W-wa 2000. 5) I.
Dzierzgowska, „Jak uczyć metodami aktywnymi”, W-wa 2005. 6) A. Janowski, „Pedagogika praktyczna”, W-wa 2004.
7) A. Karpińska, „Drugoroczność Pedagogiczna wyzwanie dla współczesności”, Białystok 1999. 8) K. Kruszewski, „45
minut”, PWN, W-wa 1993. 9) K. Kruszewski (red.), „Sztuka nauczania”, t. I, pt. „Czynności nauczyciela”, PWN, W-wa
2007. 10) G. Mietzel, „Psychologia kształcenia”, GWP, Gdańsk 2002. 11) R. Pachociński, „Podstawy kształcenia
wyższych umiejętności poznawczych w nowoczesnej szkole”, W-wa 1998. 12) J. Półturzycki, „Dydaktyka dla
nauczycieli”, Płock 2002. 13) J. Robertson, „Jak zapewnić dyscyplinę, ład i uwagę w klasie”, WSiP, W-wa 1998. 14) H.
Rylke, G. Klimowicz, „Szkoła dla ucznia”, WSiP, W-wa 1992. 15) M. Szyszkowska, „Stwarzanie siebie”, W-wa 1998.
16) S. Wołoszyn, „Nauki o wychowaniu w Polsce w XX wieku”, wyd. 2, Kielce 1998; 17) W. P. Zaczyński, „Uczenie
się przez przeżywanie”, WSiP, W-wa 1990. 18) K. Żegnałek, „Dydaktyka ogólna. Wybrane zagadnienia”, Wyd. WSP
TWP, W-wa 2005.