1 Kod przedmiotu EM1-31 Nazwa przedmiotu Pedagogika ogólna

Kod przedmiotu
EM1-31
Nazwa przedmiotu
Pedagogika ogólna
Kierunek
Edukacja artystyczna w zakresie sztuki muzycznej
Specjalność
Edukacja muzyczna
Prowadzenie zespołów wokalnych i instrumentalnych
Typ studiów
Studia stacjonarne
Wymagania wstępne
Wymagania wstępne sprecyzowane są w Informatorze dla kandydatów na I rok studiów.
Wymagania końcowe
Sprawdzian obejmujący zakresem treści programu nauczania przedmiotu pedagogika ogólna
w semestrze zimowym I roku studiów I stopnia.
Cele przedmiotu
 umożliwienie zdobycia wiedzy w zakresie podstaw pedagogiki, która pozwoli na
rozumienie podstawowych pojęć i procesów-rozwoju, wychowania, nauczania,
uczenia się;
 kształtowanie umiejętności uczenia się – analizowania tekstu lektur i omawiania go,
wypracowywania własnego warsztatu pedagogicznego przy użyciu współczesnych
metod
i środków pozyskiwania, organizowania i przetwarzania informacji;
 umożliwienie nabywania umiejętności komunikowania się z użyciem różnych
kanałów
i technik, zarówno z uczestnikami procesu edukacyjnego, jak i współdziałającymi
w tym procesie oraz specjalistami go wspierającymi;
 kształtowanie wrażliwości etycznej, refleksyjności i postaw prospołecznych oraz
poczucia odpowiedzialności.
Treści kształcenia
 Wychowanie a rozwój. Proces wychowania-jego cechy i dynamika. Przymus
i swoboda w wychowaniu – wychowanie jako urabianie i jako wspomaganie rozwoju;
wychowanie adaptacyjne i emancypacyjne; wychowanie a manipulacja; podstawowe
środowiska wychowawcze: rodzina, grupa rówieśnicza, szkoła, media; style i postawy
wychowawcze; kryzys współczesnego wychowania – źródła i przejawy.
 Szkoła jako instytucja wychowawcza. Środowisko społeczne klasy i szkoły;
Podstawowe funkcje szkoły. Od autorytaryzmu do demokracji: wzorce
komunikowania się i – style kierowania; postawy nauczyciela i uczniów. Praca
z grupą rówieśniczą. Klimat wychowawczego.
Plan pracy wychowawczej.
Kształtowanie i zmiana postaw. Metody wych. – ich skuteczność. Umiejętności wych.
Trudności i błędy wychowawcze. Konflikty w klasie i w rodzinie. Kryzys szkoły
współczesnej. Współpraca szkoły i rodziny oraz szkoły ze środowiskiem.
1
 Zawód nauczyciela. Problem roli zawodowej nauczyciela. Wzór osobowy,
powinności i konieczność stałego rozwoju. Przygotowanie zawodowe. Etyka
nauczycielska. Odpowiedzialność prawna. Dokształcanie, doskonalenie zawodowe –
warunkiem awansu zawodowego. Uczenie się przez całe życie. Problem wypalenia
zawodowego. Choroby zawodowe.
 Komunikacja i kultura języka.
Komunikowanie jako proces. Nauczyciel
w
procesie komunikowania-autoprezentacja, aktywne
słuchanie, efektywne
nadawanie. Komunikowanie interpersonalne werbalne i niewerbalne – ich cechy. Style
komunikowania N-U i U-N. Typy komunikowania – informacyjne i perswazyjne.
Porozumiewanie emocjonalne. Komunikowanie niewerbalne w klasie N-U i U-N.
Komunikowanie podczas konfliktów. Bariery komunikacyjne w klasie. Poprawna
polszczyzna nauczyciela.
 Poznawanie uczniów. Techniki poznawania i umiejętność ich realizacji. Pozycja
społeczna ucznia w klasie – socjometria. Uczniowie zdolni – uczniowie o specjalnych
potrzebach edukacyjnych. Trudności i niepowodzenia szkolne. Regulacje prawne
dotyczące uczniów.
 Pojęcie normy/patologii. Zaburzenia rozwoju-zaburzenia zachowania (w tym
ADHD). Agresja i przemoc/cyberbullying, Uzależnienia różnego typu - odżywiania,
środki psychoaktywne, komputer/. Choroby somatyczne. Zaburzenia w procesie
rozwoju językowego.
 Profilaktyka w szkole. Programy profilaktyczne: klasowe i szkolne. Promocja
i ochrona zdrowia uczniów. Podstawowe techniki diagnostyczne w pedagogice. Ocena
poziomu rozwoju ucznia. System pomocy psychol.-pedagogicznej: regulacje, formy,
zasady. Pomoc uczniom przewlekle chorym, niepełnosprawnym. Współpraca szkoły
z rodzicami uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych i specjalistami
pracującymi z dzieckiem.
Zamierzone efekty kształcenia
Po ukończeniu nauczania przedmiotu pedagogika ogólna na studiach I stopnia studenci
powinni:
w zakresie wiedzy
– znać terminologię opisywania zjawisk edukacyjnych i dysponować wiedzą dotyczącą
procesu wychowania, obszaru głównych środowisk wychowawczych
EM_W12 - posiadać podstawową wiedzę na temat wychowania i kształcenia, ich
filozoficznych i społeczno-kulturowych podstaw
– dysponować podstawową wiedzą w zakresie komunikowania społecznego/na poziomie
interpersonalnym i grupowym - w działalności pedagogicznej
– posiadać podstawową wiedzę na temat etyki zawodu nauczyciela
w zakresie umiejętności
– potrafić obserwować, analizować i podejmować próby interpretacji sytuacji, zdarzeń
i uwarunkowań pedagogicznych
EM_U20 - potrafić wykorzystywać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki,
w celu analizowania i interpretowania określonego rodzaju sytuacji i zdarzeń edukacyjnych
i opiekuńczych
EM_U07 - mieć podstawowe umiejętności komunikowania interpersonalnego (także
w zakresie body language) w porozumiewaniu się z pedagogami jak też z osobami spoza
grona specjalistów
– posiadać podstawowe umiejętności diagnozowania sytuacji uczniów ze specjalnymi
potrzeba mi edukacyjnymi, opracowywania wyników obserwacji i wyciągania wniosków
w zakresie kompetencji społecznych
EM_K01 - mieć świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności (początek drogi),
rozumieć potrzebę ciągłego kształcenia zawodowego i rozwoju osobistego
2
– być przekonanymi o sensie i potrzebie podejmowania działań pedagogicznych
w środowisku społecznym, wykazywać gotowość do podejmowania zadań w roli nauczyciela,
– mieć przekonanie o wzorotwórczej wadze zachowania się w sposób profesjonalny, refleksji
na tematy etyczne i przestrzegania etyki zawodowej
– być świadomymi aspektu etycznego badań naukowych
Formy kształcenia
Wykład zbiorowy
Nakład pracy studenta niezbędny do osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia
Rok
I
II
III
Semestr
I
II
III
IV
V
VI
Punkty ECTS
2
Liczba godzin w
2
tygodniu
Rodzaj zaliczenia
s
Legenda
s – zaliczenie ze stopniem
Kryteria oceny:
1). Obecność na zajęciach.
2). Poziom przygotowania do zajęć.
3).Aktywność własna studenta: zgłaszanie się i realizacja ‘indywidualnego wkładu’
(referowanie lektury czy zagadnienia).
4). Pozytywne oceny ze sprawdzianów (kartkówek).
Literatura* (fragmenty)
1.Kwieciński,Z., Śliwerski,B., (red. nauk.), Pedagogika, tom 1 i 2 – podr. akad. WN PWN,
W-wa, 2003.
2. Okoń, W., Nowy słownik pedagogiczny, Wyd. Akad.”Żak” W-wa 2007.
3. Glotton, R., Clero, C., Twórcza aktywność dziecka, WSiP, 1988.
4. Gurycka, A., Błąd w wychowaniu, W-wa 1990.
5. Hartley, P., Komunikowanie interpersonalne, Wyd. ASTRUM, W-w, 2006.
6. Kruszewski, K., Sztuka nauczania – Czynności nauczyciela, PWN W-wa,1991.
8. Konarzewski, K., Sztuka nauczania – Szkoła, PWN W-wa, 1991.
9. Mc Kay, M., Davis M., Fanning, P., Sztuka skutecznego porozumiewania się, GWP, 2003.
10. Limont, W., Uczeń zdolny- jak go rozpoznać i jak z nim pracować. GWP, Sopot, 2010.
11. Miller,R., Socjalizacja-wychowanie-psychoterapia, PWN W-wa 1981.
12. Pease, A., Mowa ciała, Wyd. Jedność, Kielce 2001.
13. Pyżalski, J., Agresja elektroniczna wśród dzieci i młodzieży, GWP, 2011.
14. Sęk, H., Wypalenie zawodowe u nauczycieli: uwarunkowania i możliwości zapobiegania.
/W/: Sęk, H., Wypalenie zawodowe: przyczyny, mechanizmy, zapobieganie. PWN, W-wa
2004.
15. Szewczyk, K., Wychować człowieka mądrego – Zarys etyki nauczycielskiej, PWN,
W-wa 1998.
16. Znaniecki, F., Środowisko wychowawcze. /W:/ Mielicka, H., Socjologia wychowania,
Wyd. Stachurski, Kielce, 2000.
*Poszczególne pozycje z danego etapu edukacyjnego mogą być wykorzystywane na innych
etapach edukacji.
Prowadzący
wykł. Małgorzata Kramarz
3