MIĘSO, WĘDLINY, RYBY, JAJKA I NASIONA ROŚLIN

MIĘSO, WĘDLINY, RYBY, JAJKA I NASIONA ROŚLIN
STRĄCZKOWYCH W DIECIE DZIECKA
Wartość odżywcza
Żywność z tej grupy należy do grupy produktów białkowych. Białko
mięsa , ryb i jaj charakteryzuje sie dużą wartością odżywczą. Produkty z tej
grupy dostarczają wiele witamin z grupy B(B1,B12,PP,B6). Ryby natomiast poza
pełnowartościowym białkiem, dostarczają wielu składników mineralnych jak:
fosfor, potas, jod, cynk, wapń. Są niezastąpionym źródłem kwasów
tłuszczowych z rodziny omega-3, które korzystnie wpływają m.in. na pracę
układu krążenia. Jajka to istotny element diety, który dostarcza oprócz cennego
białka, także dostarcza witamin: A, D, E, K, oraz cynk, siarkę, żelazo.
MIĘSO
W różnych gatunkach mięs ilość białka jest zbliżona i średnio wynosi
15-20%. Dostarcza oprócz białka również i tłuszczu, którego zawartość zależy
od gatunku i wieku zwierzęcia, stopnia utuczenia oraz części tuszy. Duże ilości
tłuszczu występują w mięsie czerwonym(wieprzowina, wołowina) i skórze
drobiu, mniejsze zaś w mięsie białym (drób). Tłuszcz zwierzęcy zawiera
niekorzystne dla zdrowia nasycone kwasy tłuszczowe. Mięso i przetwory
mięsne dostarczają również cholesterolu-składnika , który jest potrzebny
organizmowi, ale spożywany w dużej ilości szkodzi zdrowiu. Szczególnie bogate
w cholesterol są podroby, zwłaszcza mózg, wątroba, nerki oraz wędliny
podrobowe: kiszka pasztetowa, pasztet pieczony, salceson. Mięso jest także
dobrym źródłem witamin B1,B12,PP, kwasu pantotenowego oraz składników
mineralnych: żelaza i cynku. Witaminy pełnią w organizmie wiele funkcji m.in.
uczestniczą w przemianach składników pokarmowych w energię. Warunkują
prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, krwionośnego, pokarmowego,
mięśniowego, niezbędne do syntezy różnych hormonów oraz zachowania
zdrowej skóry.
Żelazo jest bardzo ważnym składnikiem warunkującym prawidłowy rozwój
dziecka, jest niezbędny m elementem hemoglobiny. Żelazo występujące
w mięsie ma wysoką wartość biologiczną , co oznacza że jest lepiej
przyswajalne przez organizm.
Cynk potrzebny do prawidłowego wzrostu i rozwoju płciowego. To składnik
wielu enzymów, wspomaga odporność, wpływa na prawidłowe funkcjonowanie
zmysłu smaku i zapachu. Jego niedobory u dzieci prowadzą do opóźnienia
wzrostu , zmian skórnych, obniżenia odporności na infekcje i stres.
Mięso jednak ze względu na zawartość tłuszczu zwierzęcego i cholesterolu ,
których nadmiar może przyczynić się do rozwoju przewlekłych chorób
niezakaźnych, powinno być spożywane z umiarem.
RYBY
Ryby są szczególnie cennym składnikiem żywienia , są źródłem wartościowego
białka i zawierają korzystny dla zdrowia tłuszcz, który w odróżnieniu
od tłuszczu zwierzęcego zawiera dobrze wpływające dla zdrowia niezbędne
nienasycone kwasy tłuszczowe; omega 3 i omega 6. Są one szczególnie ważne
dla prawidłowego rozwoju dziecka, gdyż odgrywają istotną rolę w rozwoju
i funkcjonowaniu mózgu, w prawidłowym przebiegu procesu widzenia,
wspomagają odporność organizmu i wpływają pozytywnie na ogólny rozwój
dziecka. Szczególnie dobrym źródłem NNKT są tłuste ryby morskie: łosoś,
tuńczyk. Mięso ryb morskich zawiera jod, mikroelement niezbędny do syntezy
hormonów tarczycy. Jego niedobór skutkuje niedoczynnością tego narządu, co
u dzieci prowadzi do opóźnienia rozwoju psycho-fizycznego. Zaleca się ,by ryby
spożywane były przynajmniej raz - dwa razy w tygodniu.
JAJKA
Są cennym i lubianym przez dzieci zamiennikiem mięsa. Zawierają dużo białka
wartościowego. Białko jajka kurzego przyjęto jako białko wzorcowe, gdyż
zawiera wszystkie aminokwasy egzogenne w ilościach i proporcjach zbliżonych
do potrzeb organizmu człowieka. Jajka dostarczają witaminy B1 I B2(białko jaja)
A,D,E,K (żółtko jaja) oraz składniki mineralne jak siarka, fosfor, wapń, żelazo,
potas i sód. Żółtko jajka zawiera również cholesterol.
NASIONA ROŚLIN STRĄCZKOWYCH
Potrawy z nasion roślin strączkowych jak: fasola, groch, bób, soja, soczewica, są
dobrym źródłem białka i mogą być alternatywą dla potraw mięsnych. Białko
roślinne zalicza sie do białek niepełnowartościowych, jednak białka grochu,
fasoli, soi można uznać za wartościowe gdyż pod względem składu
aminokwasowego zbliżone są do białek mięsa. Nasiona roślin strączkowych
zawierają duże ilości witamin z grupy B oraz żelazo, fosfor, wapń. Są także
dobrym źródłem błonnika pokarmowego niezbędnego do prawidłowej pracy
przewodu pokarmowego.
PRODUKTY ZALECANE





drób( kurczak, indyk), cielęcina, królik, wołowina, chuda wieprzowina.
chude wędliny np. polędwica ,szynka drobiowa.
ryby -najlepiej morskie, chude i tłuste.
jajka
W czasie przygotowywania potraw z drobiu zalecane jest usuwanie skóry,
przy potrawach z mięsa lub wędliny - usuwanie tłuszczu widocznego.
 Wędliny podrobowe: pasztet, parówki powinny być serwowane dzieciom
jak najrzadziej.
 Potrawy smażone zastępować duszonymi i pieczonymi bez dodatku
tłuszczu lub z niewielką jego ilością.
 W przypadku ryb należy dokładnie oczyszczać je z ości.
 Dania z nasion strączkowych, należy pamiętać o ich odpowiedniej
obróbce:
- moczenie suchych nasion w wodzie
- gotowanie namoczonych nasion w świeżej wodzie
Aby zwiększyć przyswajalność żelaza z żywności, szczególnie z produktów
roślinnych, należy je łączyć z produktami bogatymi w witaminę C.
Dobrym uzupełnieniem potraw z mięsa i ryb , jaj, nasion strączkowych są
świeże i suszone zioła.
UNIKAJ




Tłustych mięs, zwłaszcza panierowanych i smażonych
Tłustych i przemysłowych wędlin
Wędzonych i smażonych ryb
nadmiernego spożywania jaj
Źródła:
1. Wojtasik a., Bułhak-Jachymczyk B., składniki mineralne
"Normy żywienia człowieka" M.Jarosz, B.Bułhak-Jachymczyk, IŻŻ.
2.Kunachowicz H., Nadolna I., Iwanow K., Tabele składu i wartości
odżywczej żywności.
3. Zalecenia żywieniowe dla dzieci w wieku 3- 6 lat J.Jaczewska- Schuet
4.Dietetyka ,żywienie zdrowego i chorego człowieka
H.Ciborowska,A.Rudnicka
5. Jak prawidłowo odżywiać przedszkolaka? -dr A.Harton
Zakład Dietetyki SGGW w Warszawie
Przygotowała: Beata Kubiak, intendent.