20150710 KIKE aktualizacja NPS

KRAJOWA IZBA KOMUNIKACJI ETHERNETOWEJ
ul. Lindleya 16
02-013 Warszawa
Tel. + 48 22 29 28 700, Fax +48 22 29 28 701
e-mail: [email protected], [email protected], http://www.kike.pl
KRS 0000316678, REGON: 141637224, NIP 9512270210
Warszawa, dnia 10 lipca 2015 roku
ID KIKE: GRAP- 467/15
Bogdan Dombrowski
Podsekretarz Stanu
Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji
ul. Królewska 27
00-060 Warszawa
dot. aktualizacji NPS
Szanowny Panie Ministrze,
W nawiązaniu do pisma z dnia 23 czerwca 2015 r. znak DT-WIT.413.9.2015, Krajowa
Izba Komunikacji Ethernetowej (KIKE lub Izba) przesyła stanowisko w sprawie aktualizacji
Narodowego Planu Szerokopasmowego.
Na wstępie KIKE informuje, że odstępuje w chwili obecnej od zgłaszania uwag do
całego dokumentu Narodowego Planu Szerokopasmowego, a jedynie skupia się na
kluczowych w naszej ocenie zagadnieniach, które powinny zostać ujęte w ramach aktualizacji
NPS. Proponowane niżej punkty były również przedmiotem dyskusji w czasie ostatniego
Komitetu Sterującego Memorandum w dn. 8 lipca 2015 r. Izba stoi na stanowisku, iż NPS
jako dokument strategiczny dla realizacji celów cyfrowych, może i powinien uwzględniać
szerokie spektrum działań wspierających inwestycje szerokopasmowe w Polsce. Zaś dyskusje
o realizacji inwestycji NGA nie powinny ograniczać się wyłącznie do planowania konkursów
w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa. Rząd posiada bowiem szereg
możliwości wspierania inwestycji, zaś nowelizacja NPS powinna programować działania
rządowe z uwzględnieniem aktualnej wiedzy oraz nowych narzędzi, zmieniających się
potrzeb i specyfiki zmieniającej się technologii.
1
1. Zwolnienie podmiotowe lub przedmiotowe z opłat publiczno-prawnych jako
efektywne narzędzie stymulacja inwestycji na obszarach białych.
Analizy NGA wyróżniają 11 typów obszarów, które można w uproszczeniu podzielić na
obszary, na których:

istnieje infrastruktura NGA lub może ona powstać bez interwencji publicznej;

nie istnieje infrastruktura NGA, ale można wesprzeć jej budowę poprzez
mechanizmy „miękkie”, takie jak niskooprocentowane pożyczki inwestycyjne, czy
zwolnienia z opłat publiczno-prawnych;

obszary, na których bez dotacji (mechanizm „twardy”) nie zostaną wybudowane
sieci;

obszary, na których nawet z dotacją nie jest możliwe wbudowanie i utrzymanie
infrastruktury NGA.
Jak widać z powyższego zestawienia, zwolnienia stanowią istotny element
motywujący do realizacji inwestycji nie tylko w drugiej grupie (zastępując mechanizmy
pożyczkowe), ale i mogą wpływać na możliwość realizacji i utrzymania infrastruktury w
grupie trzeciej (opłaty wpływają istotnie na OPEX). W przeciwieństwie do rozwiązań
pożyczkowych lub dotacji – nie wymagają uruchamiania dodatkowych środków, a co
więcej – mogą być powiązane z inwestycjami realizowanymi na obszarach białych przez
PT, dla których zwolnienie z części lub całości opłat publiczno-prawnych może np.
lewarować rozszerzenie inwestycji na kolejne obszary białe lub zmniejszać udział środków
publicznych w budżecie inwestycji na obszarach konkursowych.
Kategorie opłat związanych z inwestycjami telekomunikacyjnymi objęte
niniejszym opracowaniem, to:
 2% podatek od nieruchomości;
 opłaty za zajęcie pasa drogowego.
Są one nakładane na przedsiębiorców budujących sieci telekomunikacyjne, zaś analizy
kosztowo-popytowe wskazują, iż są poważnym zagrożeniem dla rozwoju sieci NGA przede
wszystkim w obszarach białych (mniejsze zurbanizowanie powoduje, iż podłączenie abonenta
wymaga wybudowania i utrzymania dłuższej infrastruktury / HC).
2
Analizując 2% podatku od nieruchomości można w prosty sposób wyliczyć, iż od
10 mln rocznie przez okres 5 lat realizacji i trwałości projektu, akumulujemy w sumie
corocznych opłat 10% wartości wybudowanej sieci, czyli 1 mln złotych. Jak wynika z tego
prostego wyliczenia, zwolnienie przedsiębiorców z 2% podatku skutkowałoby możliwością
zwiększenia inwestycji o 10% w skali 5 lat. Powiązanie zwolnienia z obowiązkiem inwestycji
w kolejne obszary białe lub zmniejszenie udziału w środkach własnych przedsiębiorców na
inwestycje zwiększyłoby efektywność samego POPC o 10%. Okres zwolnienia pozwala
ponadto na stopniowe pozyskiwanie abonentów zarówno w toku akwizycji własnej, jak i w
modelu hurtowym budując solidne podstawy do wieloletniej trwałości budowanej
infrastruktury w kolejnych latach, również po upłynięciu okresu zwolnienia z 2% podatku.
Znacznie większe możliwości lewarowania inwestycji dają opłaty za zajęcie pasa
drogowego. Jak wynika z analiz ekonomicznych, inwestycje na terenach białych stają się
powszechnie nieopłacalne przy stawce opłaty za zajęcie pasa drogowego przekraczającej 20
zł za zajęcie 1m2 - taki próg maksymalnych stawek przyjmuje obecnie Urząd Komunikacji
Elektronicznej w modelu kosztowym opracowanym dla kwalifikacji obszarów do
dofinansowań w ramach startujących już jesienią 2015 r. naborów POPC. Zgodnie z
prowadzonymi symulacjami – stawki przekraczające 20 zł za 1 m2 skutkują kosztami
utrzymania sieci przekraczającymi wysokość abonamentu, jaką może zaakceptować abonent.
Wysokie koszty opłat za pas drogowy wynikają z faktu, że inwestycje liniowe w sieci
telekomunikacyjne liczone są w dziesiątkach, setkach i tysiącach kilometrów.
Należy pamiętać, iż sieć telekomunikacyjna składa się w uproszczeniu z sieci
szkieletowej i sieci dostępowej. Stąd opłaty nakładane na operatorów poszczególnych
poziomów sieci akumulują się w wysokości opłaty abonamentowej dla użytkowników
końcowych. Przeanalizujmy dwa przykłady opłat (sieć szkieletowa i dostępowa na obszarze
wiejskim).
Jak wynika z analizy Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Marszałkowskiego, który
wyliczył, iż przy obowiązujących na terenie województwa w 2015 r. opłatach za pas drogowy
i założeniu podłączenia 100% mieszkańców pozostających w zasięgu Regionalnej Sieci
Szerokopasmowej, na każdego abonenta przypadłyby opłaty wynoszące ok. 50 zł. RSS dla
świadczenia usług wymaga jednak dodatkowo sieci dostępowych, stąd poniżej wskazano
przykładową wysokość opłat
za zajęcie pasa drogowego na przykładzie miejscowości
Zielonka k/Krakowa. Przy wysokości opłaty za zajęcie pasa drogowego równej 200 zł za m2 i
po wyliczeniu opłat przypadających na jednego użytkownika (305 zł) do abonamentu
miesięcznego należałoby doliczyć 31,26 zł każdemu abonentowi (305zł /12 = 25,42 zł +
VAT).
3
Sumując koszty z Warmii i Mazur (sieć magistralna) i Małopolski (sieć dostępowa)
przy średnich stawkach, abonament musiałby zostać zwiększony średnio ok. 80 zł, czyli do
opłaty abonamentowej należałoby doliczyć opłaty publiczno-prawne obciążające PT na
poziomie sieci magistralnej (np. RSS) i dostępowej. Kosztów takich nie ma możliwości
pokryć z abonamentów. Pamiętać bowiem należy, że abonent jest w stanie zapłacić za dostęp
do Internetu średnio 50 zł.
Policzmy w większej skali środki, jakie pochłaniają średnio opłaty za pas drogowy, by
móc określić potencjał inwestycyjny w przypadku zwolnienia z nich PT.
W związku z powyższym przeliczając powyższe przykładowe koszty: 80 zł x 100 tys.
HP x 12 m-cy x 5 lat daje nam ok. pół miliona zł na każde 100 tys. HP, które mogą zostać
zainwestowane w obszary białe, nie w opłaty za pas drogowy. Przyjmując sam potencjał
inwestycji z POPC szacowany przez MAC na osiągnięcie 750 tys. do 1 mln HP można
przyjąć, iż zagregowana z 5 lat suma opłat za pas drogowy sieci szkieletowych i
dostępowych wg obowiązujących obecnie średnich stawek wyniesie 3,5-5 mld złotych.
Kwota ta odpowiada całkowitemu budżetowi POPC.
Oczywiście i w tym przypadku należy pamiętać o dodatkowym argumencie
analogicznym dla w/w rozważań o zwolnieniu z 2% podatku od nieruchomości, iż okres
zwolnienia jest w świetle bieżących analiz równocześnie niezbędny do realizacji akwizycji
usług niezbędnej dla zapewnienia trwałości wybudowanej infrastruktury.
Podsumowując, KIKE wskazuje, że przy aktualizacji NPS należy uwzględnić
powyższe kwestie, które przy rozsądnym podejściu mogą przyczynić się do osiągnięcia
założeń zarówno NPS jak i Europejskiej Agendy Cyfrowej (EAC).
2. Włączenie częstotliwości 800 MHz do NPS
26 sierpnia 2010 roku w komunikacie Komisji Europejskiej przedstawiono cele i
założenia EAC, m.in. wskazując na szybki i bardzo szybki Internet.
Komunikat KE precyzuje, że celem agendy cyfrowej jest: „zapewnienie, aby do 2020
r. (i) wszyscy Europejczycy mieli dostęp do wiele szybszego Internetu, o przepustowości
przekraczającej 30 Mb/s i (ii) przynajmniej połowa europejskich gospodarstw domowych
miała dostęp do połączeń o przepustowości przekraczającej 100 Mb/s”1.
1
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2010:0245:FIN:PL:PDF
4
Wśród głównych celów NPS wskazuje się m.in. na szybki dostęp do globalnej sieci
Internet. Jako, że NPS wskazuje na możliwość realizacji celów EAC z wykorzystaniem kilku
technologii obejmujących technologie przewodowe (FTTx, VDSL, HFC) oraz technologii
bezprzewodowych (LTE oraz HSPA), zdaniem KIKE przy aktualizacji NPS powinno pojawić
się jasne stwierdzenie o wykorzystaniu tej częstotliwości (800 MHz) jako jednego z filarów
realizacji celów NPS (równolegle i niezależnie od POPC).
Należy bowiem wyraźnie zauważyć, iż LTE w częstotliwości 800 MHz jest
najlepszym obecnie dostępnym rozwiązaniem dla zapewnienia dostępu do Internetu na
obszarach najsłabiej zurbanizowanych. 800 MHz oferuje bowiem najszerszy promień
pokrycia i najlepszą penetrację z gamy częstotliwości LTE. Aukcja częstotliwości daje przy
tym, z jednej strony, wąskiej grupie operatorów wyłączność na wykorzystanie częstotliwości,
z drugiej zobowiązuje ich do wykorzystania w dostępie szerokopasmowym, z trzeciej
wreszcie narzuca zakaz refinansowania zobowiązań pokryciowych z POPC. Żadna inna
częstotliwość i technologia nie będzie równie efektywna na tego typu terenach. Równocześnie
niska gęstość zaludnienia, a więc i relatywnie niewielka liczba CPE na sektor LTE są w stanie
zapewnić zadowalający poziom usług szerokopasmowych.
W ocenie KIKE wielomiesięczne rozmowy o LTE i aukcji 800 MHz powinny znaleźć
pointę w zaktualizowanej na koniec 2015 r. nowej wersji NPS stanowiąc trzeci filar realizacji
jego celów obok POPC i zwolnień z opłat publiczno-prawnych. Mając bowiem na uwadze co
najmniej 17 mld złotych „potrzeb inwestycyjnych” na realizację celów cyfryzacji kraju, w/w
3 filary wsparte środkami PT w ramach udziału własnego mają szansę zapewnić dostęp do
Internetu przewidziany Planem. W ocenie KIKE jak dotąd żaden dokument rządowy nie
sformułował spójnej koncepcji realizacji inwestycji telekomunikacyjnych na poziomie
bliskim 100% celów NPS. Tymczasem powyższe wyliczenia wsparte włączeniem na
obszarach (9)10-11 rozwiązań pracujących w paśmie LTE 800 dają spójną i wykonalną
koncepcję wykorzystania różnych sposobów stymulowania inwestycji oraz realizacji dostępu
w technologiach, jak również mechanizmach finansowania właściwych dla różnych przecież
obszarów i rozwiązań transmisyjnych. To truizm, ale ciągle konieczny do powtarzania: Polska
nie jest obszarem o jednolitej gęstości zaludnienia i ukształtowaniu terenu, zaś środki
publiczne są ograniczone. Stąd NPS powinien wskazywać wszystkie w/w możliwości.
5
3. Cyfryzacja map i ujednolicenie procedur narad koordynacyjnych
Na koniec w nawiązaniu do dyskusji z ostatniego KS Memorandum chcielibyśmy
ponownie wskazać, iż koniecznym elementem przyśpieszenia oraz potanienia procesu
inwestycyjnego, jest pełna cyfryzacja map w całym kraju, która wykluczy konieczność
pozyskiwania przez inwestorów map do celów projektowych.
Obecny brak przepisów wykonawczych skutkuje wedle naszych wstępnych danych
różnicami w działaniu Powiatowych Urzędów Geodezji i Kartografii z powodu niejednolitej
interpretacji obowiązujących przepisów. Różnice te skutkują opóźnieniami procesu
inwestycyjnego na obszarze wielu powiatów w zakresie od 2 do 6 miesięcy już na etapie prac
związanych z projektami inwestycyjnymi. Problemy te zostaną opisane w osobnym piśmie.
KIKE postuluje jednak przy okazji prac nad NPS o wyznaczenie GUGiK
maksymalnie krótkiego terminu na wykonanie cyfryzacji map całego kraju, które pozwolą na
wyłączenie z procesu inwestycyjnego w telekomunikacji potrzeby sporządzania przez
geodetów map dla celów projektowych. KIKE wskazuje ponadto, iż wymóg sporządzania
w/w map przez geodetów dla inwestycji doziemnych ma nawet w obecnej sytuacji formalne
niemal znikomy sens. Geodeta bowiem nie przekopuje całej trasy planowanej inwestycji
liniowej, więc nie ma możliwości zweryfikowania i naniesienia nieujawnionego dotąd
uzbrojenia terenu. A to właśnie tego typu kolizje w czasie budowy stanowią podstawowy
problem inwestorów, którego etap sporządzania przez geodetę map nie rozwiązuje w żadnym
stopniu.
Analizując dane uzyskiwane od inwestorów telekomunikacyjnych KIKE wskazuje
ponadto, że niezbędne wydaje się wprowadzenie jednolitych przepisów wykonawczych i
procedur narad koordynacyjnych, które w chwili obecnej w procesie budowy sieci wpływają
na znaczne opóźnienia w realizacji przedsięwzięcia. Również to zagadnienie rozwiniemy w
odrębnym piśmie. Zdaniem KIKE, obie w/w kwestie „geodezyjno-uzgodnieniowe” powinny
znaleźć się w ramach realizacji NPS.
Z poważaniem,
Agnieszka Kuźnicka
Piotr Marciniak
ekspert
V-ce Prezes KIKE
Grupa Robocza
Grupa Robocza
ds. Administracji Publicznej KIKE
ds. Administracji Publicznej KIKE
6