PS-15 - Katedra Budowy i Eksploatacji Maszyn

Transkrypt

Wydział Mechaniczny
Politechniki Białostockiej
Katedra Budowy i Eksploatacji Maszyn
Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu:
POJAZDY SAMOCHODOWE
Ćwiczenie nr: PS - 15
Pomiar geometrii nadwozi pojazdów
Kod przedmiotu:
MHBMS26005, MHBMN26005
Instrukcję opracował: dr inŜ. Dariusz Szpica
Białystok 2016
LABORATORIUM POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH
Temat: Pomiar geometrii nadwozi pojazdów
CEL ĆWICZENIA
Celem ćwiczenia laboratoryjnego jest zapoznanie się z metodyką pomiarów geometrii nadwozi pojazdów.
SPIS TREŚCI
1
2
3
4
5
6
7
WPROWADZENIE .......................................................................................................................... 3
1.1
Rama pomiarowa z nastawnymi wspornikami ............................................................................. 3
1.2
Systemy mechaniczne .............................................................................................................. 4
1.3
Systemy elektroniczne .............................................................................................................. 4
1.4
Systemy laserowe .................................................................................................................... 4
METODYKA POMIARÓW ................................................................................................................ 6
2.1
Sprawdzenie wiedzy ogólnej...................................................................................................... 6
2.2
Zapoznanie się z budową stanowiska......................................................................................... 6
PRZEBIEG POMIARÓW.................................................................................................................. 6
WYMAGANIA BHP.......................................................................................................................... 6
SPRAWOZDANIE Z ĆWICZENIA ..................................................................................................... 6
PYTANIA KONTROLNE .................................................................................................................. 6
LITERATURA ................................................................................................................................. 7
Instrukcja do zajęć laboratoryjnych
2
1
WPROWADZENIE
Istnieje szereg urządzeń umoŜliwiających pomiar geometrii nadwozi pojazdów. PoniŜej przedstawiono
podstawowe rozwiązania konstrukcyjne róŜniące się miedzy sobą stopniem skomplikowania i moŜliwościami
pomiarowymi.
1.1
Rama pomiarowa z nastawnymi wspornikami
Wszystkie punkty kontrolne
zaznaczone na karcie pomiarowej
danego modelu rozmieszczone są
z reguły symetrycznie względem
wzdłuŜnej osi symetrii nadwozia.
Dokładny pomiar moŜna wykonać
trygonometrycznym przyrządem
przedstawionym na rys. 1.
Pozwala to porównywać poprzeczne, wzdłuŜne i skośne odległości pomiędzy analogicznymi
punktami usytuowanymi po lewej i
prawej stronie kontrolowanego
Rys. 1. Rama pomiarowa z nastawnymi końcówkami (http://www.e-autonaprawa.pl)
pojazdu za pomocą np. „cyrkla”
warsztatowego, czyli sztywnej listwy z przesuwnymi kłami przypominającego w dzianiu suwmiarkę (rys. 2).
Zgodność porównywanych wymiarów świadczy o braku odkształceń. Jeśli jednak analogiczne odległości
róŜnią się wzajemnie, konieczne staje się ustalenie wszystkich trzech współrzędnych dla kaŜdego punktu kontrolnego i ich porównanie z odpowiednimi danymi karty pomiarowej. Wykorzystuje się do tego celu specjalne,
warsztatowe systemy pomiarowe, działające na zasadzie mechanicznej (rys. 3).
Rys. 2. Pomiar „cyrklem” warsztatowym Hercules
(Mat. Hercules)
Rys. 3. Podręczny system Autorobot (Mat. Autorobot)
Rys. 4. Pomiar trzech punktów (Mat. Car-O-Liner)
3
1.2 Systemy mechaniczne
Do sprawdzania rzeczywistych wymiarów ram i płyt podłogowych nadwozi samonośnych stosowano dawniej urządzenia zwane ławami pomiarowo-naprawczymi.
Wykonywano je w postaci stałych
szablonów przestrzennych, przeznaczonych do konkretnego modelu pojazdu, bądź stabilnych ram z
przesuwnymi wspornikami o regulowanej wysokości. Górna powierzchnia ramy wyznaczała poziomą płaszczyznę odniesienia.
Wsporniki dawały się przemieszczać po wzdłuŜnych i poprzecznych prowadnicach w celu naprowadzania ich stoŜkowych (przeRys. 5. Mechaniczny system pomiarowy firmy Autorobot (Mat. Autorobot)
waŜnie) kłów na odpowiadające im
punkty określone w karcie pomiarowej. Wszystkie prowadnice miały indywidualne skale z podziałkami milimetrowymi.
Systemy takie umoŜliwiają wyznaczania pozycji wszystkich punktów kontrolnych w układzie trzech współrzędnych, w pojazdach uniesionych na podnośnikach zamocowanych do urządzeń naprawczych, a nawet
stojących bezpośrednio na twardym, gładkim podłoŜu.
1.3
Systemy elektroniczne
W układach elektronicznych, mechaniczne ramiona z końcówkami pomiarowymi
współpracują z elektronicznymi przetwornikami
obrotu, który w dalszej części jest przeliczany
na przemieszczenie liniowe (rys. 6).
Rys. 6. Elektroniczny system pomiarowy firmy Car-O-Liner
(http://www.e-autonaprawa.pl)
1.4 Systemy laserowe
W urządzeniach tych, działających zarówno na zasadzie współrzędnościowej, jak i trygonometrycznej, długie, metalowe listwy lub
przegubowe ramiona zastępowane są promieniami świetlnymi, które nie odkształcają się ani
pod wpływem własnego cięŜaru ani na skutek
docisku do mierzonego przedmiotu, co moŜe
korzystnie wpływać na dokładność pomiarów.
Typowy laserowy system współrzędno-
ściowy składa się z:
• szyn wzdłuŜnych,
• prowadnicy bramowej,
• czterech głowic emitujących promienie świetlne,
• zestawu podwieszanych płytek ekranowych.
Typowy laserowy system współrzędnościowy składa się z: szyn wzdłuŜnych, prowadnicy bramowej, czterech głowic emitujących promienie świetlne i zestawu podwieszanych płytek ekranowych.
Dwie głowice laserowe umieszczone na jej słupkach przesuwane są synchronicznie w płaszczyźnie pionowej, co umoŜliwia dokonywanie pomiarów pionowych i wzdłuŜnych. Do poprzecznych pomiarów dolnych
partii pojazdów słuŜy trzecia głowica, przemieszczająca się po dodatkowej belce poprzecznej. Czwarta głowica zamocowana przesuwnie na poprzeczce bramki wykorzystywana jest do pomiarów górnych partii nadwozi.
4
Właściwy pomiar odbywa się przez odczyt połoŜenia głowicy na pomiarowych skalach wszystkich jej prowadnic wówczas, gdy promień świetlny pada dokładnie na sprawdzany punkt kontrolny. Jeśli niemoŜliwe jest
bezpośrednie oświetlenie punktu pomiarowego, stosuje się pomiar pośredni, kierując promień świetlny na
płytki ekranowe zamocowane do punktów kontrolnych na podwieszkach o długości regulowanej według milimetrowej podziałki.
Przykładem wykorzystania trygonometrycznej metody pomiarów laserowych jest system Genesis firmy
Chief (rys. 7).
Rys. 7. Laserowy system pomiarowy firmy Chief (Mat. Chief)
Podstawę całkowicie zautomatyzowanych operacji pomiarowych stanowi w nim rejestracja wzajemnego usytuowania punktów oświetlanych wirującym promieniem laserowym. Dzięki temu pomiary mogą być prowadzone w sposób ciągły podczas naprawy odkształconego nadwozia. Urządzenie składa się z komputera
PC, dwu wirujących głowic laserowych, skanera rejestrującego rozmieszczenie punktów świetlnych i zestawu
oznaczonych kodami kreskowymi płytek ekranowych, mocowanych na podwieszkach do punktów kontrolnych
pojazdu. Wirujący promień laserowy pełni tu funkcję obrotowego ramienia, stosowanego w opisanych wcześniej systemach mechaniczno-trygonometrycznych. Napęd wirującej głowicy elektrycznym silnikiem krokowym
pozwala ustalać jej kątową pozycję względem podstawy w momencie, gdy promień pada na którąś z płytek
ekranowych, identyfikowanych przez skaner dzięki ich kodom kreskowym. Identyfikacja oznacza przypisanie
do konkretnego punktu kontrolnego. Pomiar odległości płytki od źródła światła odbywa się metodą trygonometryczną na podstawie znanej odległości pomiędzy osiami obrotu obu głowic i znanych kątów padania obu promieni laserowych podczas oświetlania tej płytki.
Rys. 8. Laserowy system trygonometryczny Genesis pracujący metodą skanowania płytek ekranowych
(http://www.e-autonaprawa.pl)
5
2
METODYKA POMIARÓW
Zajęcia laboratoryjne powinny przebiegać zgodnie z podaną przez prowadzącego kolejnością. Zmiana
kolejności wykonywania poszczególnych zadań moŜliwa jest tylko po ustaleniu tego z prowadzącym zajęcia.
2.1
Sprawdzenie wiedzy ogólnej
Warunkiem przystąpienia do zajęć jest wykazanie się wiedzą teoretyczną z zakresu tematu zajęć laboratoryjnych. Sprawdzenie wiadomości z zakresu tematu wykonywanego ćwiczenia odbędzie się na podstawie
pisemnego zaliczenia przed rozpoczęciem zajęć.
Zapoznanie się z budową stanowiska
Do pomiaru geometrii nadwozia wykorzystywany będzie przyrząd pokazany na rys. 9. Zbudowany jest na
podobieństwo suwmiarki. Skalda się z ramienia stałego, ramienia przesuwnego i podziałki. Dodatkowo wyposaŜono do w szereg końcówek pomiarowych słuŜących do pomiaru z wykorzystaniem roŜnych punktów bazowych w nadwoziu i podwoziu.
2.2
Rys. 9. Mechaniczny przyrząd pomiarowy wykorzystywany do pomiaru geometrii nadwozia
3
PRZEBIEG POMIARÓW
Pomiary naleŜy przeprowadzić w następującej kolejności:
− wprowadzić badany pojazd na podnośnik samochodowy i podnieść do góry,
− przeprowadzić pomiary geometrii podwozia i zaznaczyć na karcie pomiarowej odchyłki (rys. 11),
− opuścić pojazd i wyjechać poza zakres podnośnika,
− przeprowadzić pomiary geometrii nadwozia i zaznaczyć na karcie pomiarowej odchyłki (rys. 10),
− dokonać analizy wyników i odnaleźć ewentualne skutki róŜnic pomiędzy pomiarem a wartościami deklarowanymi przez producenta.
4
WYMAGANIA BHP
Obowiązują ogólne zasady BHP w pomieszczeniach Laboratorium Pojazdów.
5
SPRAWOZDANIE Z ĆWICZENIA
Sprawozdanie studenckie powinno zawierać:
- stronę tytułową,
- cel i zakres ćwiczenia laboratoryjnego,
- wypełnione karty kontrolne,
- wnioski.
6
PYTANIA KONTROLNE
1. Pomiar płyty podłogowej nastawnymi wspornikami.
2. Pomiar trygonometryczny nadwozia i płyty podłogowej.
3. Zasada pomiaru cyrklem warsztatowym.
4. Istota pomiarów elektronicznych nadwozi.
5. Zasada pomiaru laserowego płyty podłogowej.
6
7
LITERATURA
1. Trzeciak K. (2008); Diagnostyka samochodów osobowych, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Wydanie 7 i nowsze;
2. Czasopismo Auto Technika Motoryzacyjna;
3. Czasopismo Auto Moto Serwis;
4. Czasopismo Serwis Motoryzacyjny;
5. Poradniki Serwisowe.
6. Autorobot Finland Oy.
7. Autorobot. Jan Sobański Auto−System.
8. Chief Automotive Technologies (USA).
9. Chief Automotive Technologies. ARMAL Sp. z o.o.
10. SPANESI Polska.
11. Herkules Auto-Technika Warsztatowa.
12. Celette (Francja), MASZ s.c.
13. Car-O-Liner (Szwecja).
14. C.T.S. Sp z o.o.
15. Blackhawk. www.blackhawkcr.com, www.blackhawk.fr.
16. http://www.e-autonaprawa.pl/artykuly/105/blacharskie-naprawy-nadwozi-cz-ii-urzadzeniapomiarowe.html
7
Rys. 10. Przykładowa karta kontrolna nadwozia samochodu WV Golf III (Mat. Autorobot)
Rys. 11. Przykładowa karta kontrolna podwozia samochodu WV Golf III (Mat. Autorobot)

PS-15 - Katedra Budowy i Eksploatacji Maszyn

Transkrypt

Podobne dokumenty

Alternatywne układy chromatografu preparatywnego/procesowego

Nadwozia pojazdów

napór cieczy na powierzchnię

TECHNOLOGIA MONTAŻU DRZWI ANTYWŁAMANIOWYCH DAS

X = X – II X + V = VX + III = VII XVI – VII = XI XXV = XIII + XI

2st mk 17 nadwozia ns