Artykuł naukowy

Wykorzystanie modelowania molekularnego oddziaływań ligandów z receptorem
nikotynowym jako wstępny etap projektowania nowych leków
Katarzyna Targowska-Duda
Samodzielna Pracownia Chemii i Neuroinżynierii Medycznej, Uniwersytet Medyczny w
Lublinie
Wstęp
Receptor nikotynowy (nicotinic acetylcholine receptor – nAChR) jest białkiem
błonowym należącym do rodziny kanałów bramkowanych ligandami (Ligand Gated Ion
Channels). Aktywacja receptora następuje na skutek przyłączenia liganda (cząsteczki leku czy
innej aktywnej substancji chemicznej) i prowadzi to do zmian konformacyjnych w strukturze
białka, otwierania kanału jonowego i przepływu jonów sodu, potasu czy wapnia. Receptory
nikotynowe odpowiadają za proces szybkiej transmisji w układzie nerwowym na skutek
przetworzenia sygnału chemicznego na sygnał elektryczny, a ich rola jest bardzo istotna dla
zachowania homeostazy i prawidłowego funkcjonowania organizmu. Receptory nikotynowe
są silnie zaangażowane w procesy poznawcze (pamięć, uwagę), odczuwanie bólu, skurcze
mięśni, angiogenezę a także odpowiedź immunologiczną [1]. Zaburzenie funkcji
przekaźnictwa cholinergicznego prowadzi do wielu schorzeń, m. in. choroby Alzheimera,
Parkinsona, schizofrenii, ADHD, syndromu Tourette, rozwoju uzależnienia, depresji czy
chorób o podłożu immunologicznym i zapalnym.
Receptory nikotynowe mają strukturę pentameryczną. Heteropentamery zbudowane są
z różnych kombinacji genetycznie odmiennych podjednostek α(1-10), β(1-4), γ, δ i ε.
Homopentamery tworzone są przez jednakowe podjednostki (α7, α8, α9). Podtypy receptorów
możemy podzielić na mięśniowe (obecne w synapsach nerwowo-mięśniowych) lub
neuronalne (w ośrodkowym układzie nerwowym), co wiąże się z ich różnymi profilami
działania farmakologicznego. Rodzaj podtypu neuronalnego receptora decyduje
o rozmieszczeniu w różnych strukturach ośrodkowego układu nerwowego (α3β4 i α4β2obecne są w mezolimbicznym układzie nagrody, szczególnie w nakrywce brzusznej- ventral
tegmental area (VTA), korze przedczołowej, jądrze półleżącym; α7- w substancji czarnej oraz
VTA) [2]. Podtypy te odgrywają ważną rolę w rozwoju zaburzeń kognitywnych, schizofrenii
czy uzależnień. W ciągu ostatnich sześćdziesięciu lat liczba doniesień naukowych
świadczących o istotności receptorów nikotynowych dla funkcjonowania naszego organizmu
stale rośnie.
Rys. 1. Struktura receptora nikotynowego, podtypu α3β4. Pięć
podjednostek oznaczonych kolorem czerwonym jest ułożonych wokół
centralnie położonego kanału jonowego; receptor jest białkiem
błonowym, część transmembranowa (przezbłonowa) znajduje się w
błonie fosfolipidowej oznaczonej kolorem niebieskim; część
zewnątrzkomórkowa znajduje się nad błoną, natomiast pod błonączęść wewnątrzkomórkowa; miejsca wiążące neurotransmiter- ACh
oznaczone są strzałkami.
Podstawą terapeutycznego działania każdego leku jest
oddziaływanie cząsteczek jego substancji czynnej
z „celami molekularnymi” odgrywającymi znaczącą rolę
w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Celami molekularnymi są najczęściej białka
a mechanizm działania cząsteczek leku polega na oddziaływaniach z miejscami aktywnymi
białek i pozytywnej bądź negatywnej modulacji prowadzącej do przesuwania dynamicznej
równowagi między ich konformacją aktywną a nieaktywną. W tym świetle istotne jest
poznanie molekularnego mechanizmu oddziaływania cząsteczki leku (liganda) z białkiem
docelowym (receptorem). Dogłębna analiza oddziaływań znanych substancji czynnych
będących już lekami pozwoli na poszukiwanie nowych związków charakteryzujących się
większym powinowactwem czy bardziej selektywnych wobec danego celu molekularnego.
Aktywność receptorów nikotynowych może być modulowana pozytywnie jak
również negatywnie w zależności od pożądanego efektu farmakologicznego. Etap aktywacji
następuje na skutek przyłączenia endogennej acetylocholiny do specyficznych dla niej miejsc
ortosterycznych (Rys. 1. i Rys. 3.). Pozytywna modulacja allosteryczna receptorów
nikotynowych ma związek ze stabilizowaniem konformacji otwartej kanału, po związaniu
cząsteczki modulatora (agonisty) do miejsca innego niż dla endogennego neuroprzekaźnika.
Prowadzi to do zwiększenia odpowiedzi na innych agonistów i utrzymania receptora
w konformacji otwartej. Hamowanie przepływu jonów przez kanał receptora poprzez
blokowanie jego światła nazywamy negatywną modulacją allosteryczną aktywności
receptora, a grupę modulatorów – niekompetycyjnymi (allosterycznymi) inhibitorami [3]. Do
znanych agonistów nAChR należą m. in.: endogenna acetylocholina, epibatydyna, nikotyna
i karbamylocholina. Antagonistami mogą być -bungarotoksyna, -konotoksyna, które
blokują miejsca ortosteryczne lub mekamylamina będąca inhibitorem allosterycznym
wiążącym się do kanału jonowego receptora.
Uzależnienia, choroby neurodegeneracyjne oraz zaburzenia depresyjnie należą do
jednych z najbardziej powszechnych schorzeń współczesnych, szczególnie istotnych
w społeczeństwach rozwiniętych. Dużym sukcesem terapeutycznym byłoby opracowanie
skutecznej terapii leczenia uzależnienia (m.in. nikotynizmu). Palenie tytoniu jest na świecie
przyczyną prawie 4 milionów zgonów rocznie. Oznacza to, że z powodu tzw. chorób
odtytoniowych umiera dziennie 11 tysięcy palaczy. Uzależnienie jest złożoną chorobą
ośrodkowego układu nerwowego charakteryzującą się utratą kontroli oraz prowadzącą do
przymusowego ciągłego lub okresowego poszukiwania i przyjmowania substancji
uzależniającej w celu doświadczania psychicznych skutków jej działania lub uniknięcia
nieprzyjemnych objawów związanych z jej brakiem. Uzależnienie jest zaburzeniem
chronicznym, z nawrotami pojawiającymi się nawet po bardzo długim okresie abstynencji.
Istnieje grupa substancji czynnych, działających na receptor nikotynowy, które pomagają np.
w walce z nałogiem nikotynowym, m. in. cytyzyna (Tabex)- agonista, bupropion (Zyban) czy
mekamylamina (Inversine)- antagoniści. Na duże znaczenie zasługuje grupa analogów
ibogainy, których działanie zdaje się być znaczące w poszukiwaniu negatywnych
modulatorów (inhibitorów) receptora nikotynowego a jednocześnie nowych,
bezpieczniejszych substancji aktywnych w terapii uzależnień. Badania in vivo na szczurach
wykazały, że pochodna ibogainy, 18-metoksykoronarydyna (18-MC) zmniejsza
samopodawanie substancji uzależniających (metamfetaminy, morfiny i nikotyny) oraz
pojawianie się innych efektów ubocznych w teście „samopodawania”(self-administration)
u szczurów. Jej właściwości farmakologiczne mogłyby stać pomocne w walce
z uzależnieniem [4].
Niezwykle istotne jest znalezienie nowych, bardziej skutecznych leków pomocnych
w leczeniu schorzeń układu nerwowego charakteryzujących się upośledzeniem pamięci
i funkcji poznawczych (choroba Alzheimera czy Parkinsona). Choroba Alzheimera jest
bardzo poważnym problemem dotykającym nie tylko osoby w wieku podeszłym, ale także
osoby młode. W Polsce odnotowano ok. 200 tysięcy przypadków zachorowań. Na całym
świecie jest około 30 mln osób chorych. Leki, jakimi obecnie dysponujemy pozwalają jedynie
na hamowanie objawów choroby. Poszukiwanie i projektowanie nowych modulatorów
allosterycznych receptora nikotynowego jest dużą nadzieją na poprawę funkcji poznawczych
u osób chorych, a to znacznie ulepszy ich funkcjonowanie w społeczeństwie.
Metody badawcze
Obecnie obok technik eksperymentalnych stosuje się techniki komputerowe aby lepiej
zrozumieć mechanizmy oddziaływania leków z białkami. W celu określenia miejsca wiązania
potencjalnego leku oraz powinowactwa wiązania (binding affinity) względem różnych
podtypów receptora nikotynowego wykorzystywane są symulacje dokowania molekularnego
dla różnych grup badanych związków. Polega to na odpowiednim dopasowaniu
przestrzennym cząsteczki liganda do miejsca wiążącego w białku dzięki zastosowaniu
odpowiednich algorytmów obliczeniowych. Jako wynik dokowania otrzymujemy różne
wartości energii przyporządkowane kompleksom ligand – receptor oraz możemy dokonać
wizualizacji i interpretacji poszczególnych oddziaływań cząsteczki z miejscem wiążącym
białka. Bardzo ważna jest znajomość struktury przestrzennej białka jak również badanych
cząsteczek ligandów.
Modele receptora nikotynowego
Jednym z pierwszych kroków przed przeprowadzeniem dokowania jest przygotowanie
odpowiednich modeli białek oraz zbudowanie struktur molekularnych ligandów.
Receptor nikotynowy należy do białek transbłonowych. W związku z zakotwiczeniem
w błonie białka te mają specyficzną budowę, ich hydrofobowe regiony -helikalne oraz wstęgi tworzące -baryłkę przeplatają się z hydrofilowymi elementami. Przewidywanie
struktury białek metodą modelowania homologicznego jest używane do przygotowywania
wybranych modeli i jest oparte na wykorzystaniu białka o znanej strukturze, które posłuży
jako szablon dla nowego modelu. Tą techniką zostały przygotowane modele różnych
podtypów neuronalnych i mięśniowych kanału jonowego receptora (części
transmembranowej), a jako model wzorcowy został użyty model molekularny Torpedo AChR
znajdujący się w bazie danych PDB (Protein Data Bank), oznaczony kodem 2BG9.
Rys. 2. Model molekularny kanału jonowego podtypu α3β4, widok
z góry. Część kanału zaznaczona na zielono jest zbudowana z reszt
aminokwasowych oddziałujących z badanymi ligandami. Reszty
aminokwasowe zaznaczone na niebiesko są bardzo istotne dla
oddziaływań z badanymi ligandami.
Modele różnych podtypów neuronalnych receptora nikotynowego dla części
zewnątrzkomórkowej zostały wykonane także w oparciu o modelowanie przez homologię
z wykorzystaniem różnych modeli wzorcowych: 2BYQ, 2BYR, 2UZ6, 1UV6.
Rys. 3. Model części zewnątrzkomórkowej receptora podtypu α3β4,
widok z góry. Miejsca wiążące neurotransmiter acetylocholinę
znajdują się między podjednostkami α3 (zaznaczone na różowo)
oraz β4 (zaznaczone na niebiesko).
Kolejnym krokiem jest przygotowanie badanych cząsteczek. Wszystkie struktury
ligandów (neutralne, bez ładunku) wykorzystane do modelowania molekularnego zostały
zbudowane w programie HyperChem 6.0, optymalizacja struktur była wykonana
z wykorzystaniem metody półempirycznej AM1 [4, 5, 6]. Symulacje dokowania
molekularnego możemy wykonać przy użyciu różnych specjalistycznych programów np.
Molegro Virtual Docker, AutoDock, Glide (Schrodninger), Gold, Yasara. W zależności od
wybranego programu należy odpowiednio przygotować model białka, cząsteczkę liganda
a następnie wybrać miejsce wiążące, do którego chcielibyśmy zadokować badany związek.
Wyniki otrzymujemy w postaci wartość liczbowej energii wiązania dla kompleksów ligandreceptor oraz możemy dokonać analizy oddziaływań ligand – receptor.
Grupa substancji aktywnych (allosterycznych inhibitorów) względem różnych podtypów
receptora nikotynowego
Przeprowadzono modelowanie molekularne oddziaływań analogów ibogainy z modelem
Torpedo AChR. Analogi ibogainy: 18-metoksykoronatydyna (18-MC), 2-metoksyetylo-18metoksykoronarydyna (2-ME-18-MC), 18-metylaminokoronarydyna (18-MAC), albifloranina
i 19-ibogaminol [6].
Do badań wykorzystany był także znany allosteryczny inhibitor receptora nikotynowego –
fencyklidyna (PCP), TCP (analog PCP), ibogaina oraz [3H]ibogaina oraz [3H]TCP [5, 6].
Badania eksperymentalne
Badania eksperymentalne stanowią ważny punkt rozwoju nauki, pozwalający na
weryfikację hipotez stawianych przez naukowców. W ostatnich latach nastąpił dynamiczny
rozwój w dziedzinie proteomiki – czyli działu zajmującego się badaniem struktury i funkcji
białek. Istnieje wiele metod pozwalających doświadczalnie wyznaczyć aktywność nowych
substancji, potencjalnych leków względem objętych zainteresowaniem badacza celów
molekularnych.
Na dużą uwagę zasługują eksperymenty z wykorzystaniem radioligandów
(znakowanych trytem) oraz wyznaczaniem zmiany stężenia wewnątrzkomórkowego Ca2+.
Grupa badaczy pod kierownictwem dr H. Arias’a z Midwestern University wyznaczyła stałą
powinowactwa badanych analogów ibogainy względem podtypu ludzkiego, mięśniowego
receptora nikotynowego oraz zmiany stężenia Ca2+ w komórce (IC50) po podaniu analogów
ibogainy i po wcześniejszej aktywacji agonistą – epibatydyną [4, 5, 6]. Eksperymenty
wyznaczenia stężenia Ca2+ w komórce oraz badania z radioizotopami zostały przeprowadzone
z wykorzystaniem komórek lini HEK293 stabilnie transfekowanej genami α3 i β4 nAChR
[5].oraz linii komórek TE671 transfekowanej genami na podtyp mięśniowy ludzki AChR
(
i [4, 6]. Badania eksperymentalne z radioligandami były wykonane na
komórkach gdy receptor był zarówno w stanie zdesensytyzowanym, otwartym (po aktywacji
agonistą – karbamylocholiną) jak również stanie spoczynkowym, zamkniętym (po związaniu
antagonisty
-bungarotoksyny).
Wyniki symulacji dokowania molekularnego
Wyniki dokowania dla analogów ibogainy i modelu Torpedo AChR
Wyniki energii kompleksów otrzymanych w Molegro Virtual Docker dla analogów
ibogainy i modelu ludzkiego mięśniowego kanału jonowego receptora nikotynowego
przedstawia Tabela 1.
Analogi ibogainy
Ibogaina
18-MC
2-ME-18MC
19-ibogaminol
Albifloranina
Katarantyna
18-MAC
Wartość energetyczna [kJ/mol]
model Torpedo AChR
-92.7
-113.8
-137.0
-93.0
-107.3
-101.2
-114.2
Tabela 1. Wartość energetyczna dla kompleksów analogów ibogainy z modelem Torpedo AChR.
Rys. 4. Kompleks o najlepszej energii analogu
ibogainy – 18-MAC (kolor niebieski) oraz
modelu Torpedo AChR;
helisy budujące
kanał jonowy zaznaczone są kolorem żółtym,
a na niebiesko są zaznaczone ważne reszty
aminokwasowe (VAL, LEU, SER) przy
oddziaływaniu z 18 –MAC.
Wyniki modelowania molekularnego oddziaływań ibogainy i modelu α3β4 nAChR
Wyniki symulacji dokowania (Molegro Virtual Docker), przedstawione w Tabeli 2.
pokazują, że miejsce wiążące dla obu ligandów jest jednakowe, ale powinowactwo wiązania
(binding affinity) do receptora jest większe dla ibogainy.
Nazwa liganda
α3β4 nAChR model
[kJ/mol]
Ibogaina
Fencyklidyna (PCP)
-97.2
-87.0
Tabela 2. Wartości energetyczne dla kompleksów ibogainy i PCP z modelem α3β4 nAChR
Rys. 5. Miejsce wiążące dla ibogainy
(oznaczonej na zielono) oraz PCP (oznaczonej
na różowo) w kanale jonowym modelu α3β4
receptora nikotynowego;
helisy tworzące
kanał jonowy zaznaczone są na żółto, ważne
reszty aminokwasowe (PHE/VAL, LEU, SER)
na niebiesko.
Wyniki badań eksperymentalnych
Wpływ ibogainy i febcyklidyny(PCP) na aktywację α3β4 nAChR wywołaną epibatydyną
z wykorzystaniem oznaczania wewnatrzkomórkowego stężenia Ca2+.
Epibatydyna indukuje aktywność, która jest blokowana przez ibogainę z IC 50 9-krotnie
niższym, co oznacza wyższe powinowactwo do receptora niż wyznaczone dla znanego
inhibitora allosterycznego kanału – PCP [5].
Wpływ ibogainy na aktywację α3β4 nAChR w obu stanach konformacyjnych receptora
z wykorzystaniem [3H]ibogainy i [3H]TCP.
Oba ligandy hamują 100% specyficzne wiązanie znakowanej ibogainy i inhibitora –
TCP (będącego analogiem PCP) do receptora w obu stanach konformacyjnych. Symulacje
komputerowe pokazują, że ibogaina i fencyklidyna (której analogiem jest TCP) mają to samo
miejsce wiązania w kanale jonowym receptora (Rys. 5.) [5].
Wpływ analogów ibogainy na aktywację ludzkiego mięśniowego nAChR oznaczania
wewnatrzkomórkowego Ca2+ w komórce.
Wartości inhibicji IC50 są przedstawione zgodnie z rosnącą stałą powinowactwa do
receptora (czyli malejącą aktywnością) [6].
18-MAC (5,9 +/- 0,3) > ibogaina (17+/ 3) ~ katarantyna ( 20+/- 1) > albifloranina (46+/-13)
[6].
Wyniki wyznaczonej stałej powinowactwa ze znakowanym wzorcowym allosterycznym
inhibitorem- [3H]TCP.
Aktywności wyznaczono dla dwóch stanów konformacyjnych receptora –
zdesensytyzowanego oraz spoczynkowego.
W stanie zdesensytyzowanym receptora aktywność poszczególnych analogów jest
przedstawiona zgodnie z rosnącą stałą powinowactwa: 18-MAC (1,3 +/- 0,2) ~ 2-ME-18-MC
(1,3 +/- 0,1) > albifloranina (3,2 +/-0,3) ~ katarantyna (3,2 +/- 0,4) > ibogaina (5,4 +/- 0,3)
>>19- ibogaminol (40 +/- 2) [6].
W stanie spoczynkowym: 18-MAC (19 +/- 2) > albifloranina (31 +/-4) > katarantyna (48 +/5) > 2-ME-18-MC (82 +/- 8) [6].
Wyniki te wyraźnie wskazują na znacznie wyższe powinowactwo analogów ibogainy
względem receptora będącego w stanie zdesensytyzowanym niż w stanie spoczynkowym.
Wyniki zależności budowy od aktywności (pKi) wyznaczonej względem modelu ludzkiego
mięśniowego AChR dla analogów ibogainy.
Zależność powinowactwa (pKi) od objętości molekularnej (vdW) dla analogów
ibogainy względem mięśniowego, ludzkiego podtypu receptora nikotynowego przedstawia
Rys. 6. Ligandy o objętości znacząco większej od 345 Å3 są zbyt duże i nie pasują do miejsca
wiążącego (2-ME-18-MC). Pozwala to na stwierdzenie jak ważną cechą jest wielkość
cząsteczki potencjalnego leku i jak duży ma to wpływ ma na powinowactwo do danego
receptora [6].
Rys. 6. Zależność powinowactwa (pKi) wyznaczonego dla
analogów ibogainy od objętości molekularnej cząsteczek.
Oznaczenie symboli: 18-MC (▼), 18-MAC (O), albifloranina (●),
katarantyna (□), 19-ibogaminol (■), ibogaina (Δ) oraz 2-ME-18MC (▲). Linia ciągła pokazuje zależność pKi dla receptora
w stanie zdesensytyzowanym, wartość R=0,960, p=0,010,
natomiast linia przerywana przedstawia zależność dla receptora jest
w stanie spoczynkowym, R=0,989, p=0,001.
Korelacje danych eksperymentalnych (powinowactwa – pKi) oraz wyników dokowania dla
analogów ibogainy i modelu Torpedo receptora nikotynowego.
Rys. 7. Zależność powinowactwa (pKi) wyznaczonego dla
analogów ibogainy od wartości energii (MolDockScore).
Oznaczenie symboli: 18-MC (▼), 18-MAC (O), albifloranina (●),
katarantyna (□), 19-ibogaminol (■), ibogaina (Δ) oraz 2-ME-18MC (▲). W stanie zdesensytyzowanym (ciągła linia) wartość R=
-0,833, p= 0,039, w stanie spoczynkowym (przerywana linia) R=
-0,887, p=0.019.
Korelacja zależności funkcji MolDockScore otrzymanej z symulacji dokowania
molekularnego dla analogów ibogainy i modelu Torpedo względem wartości powinowactwa
(pKi) dla receptora w stanie zdesensytyzowanym (des) i spoczynkowym (res) przedstawia
Rys. 7. [6].
Wnioski
Zastosowanie metod modelowania molekularnego pozwala na wyjaśnienie pewnych
mechanizmów oddziaływania leków z białkami. W przypadku oddziaływań ibogainy
i modelu neuronalnego α3β4 nAChR symulacje komputerowe pozwoliły na wnikliwą analizę
miejsca wiązania badanego liganda w kanale jonowym receptora (Rys. 5.). Ponadto
potwierdziły wyniki eksperymentalne, dlaczego oba związki - PCP i ibogaina hamują w 100%
specyficzne wiązanie znakowanej trytem ibogainy.
Porównanie wyników eksperymentalnych z teoretycznymi otrzymanymi metodami
modelowania molekularnego staje się bardzo istotne w analizie substancji czynnych, które
mogą stać się potencjalnymi działającymi lekami. Analiza zależności struktury od aktywności
(co przedstawia Rys. 6.) oraz zależności wyników dokowania od badań eksperymentalnych
(Rys. 7.) pozwoliły na szczegółową analizę grupy analogów ibogainy. Otrzymane wyniki
modelowania molekularnego oddziaływań tych związków z modelem Torpedo receptora
nikotynowego wykazują wysoki poziom korelacji z badaniami eksperymentalnymi
powinowactwa i są istotne statystycznie.
Przedstawione przykłady oddziaływania molekularnego z receptorem nikotynowym
pokazują jak znaczące mogą być badania komputerowe w początkowym etapie poszukiwania
i projektowania nowych struktur chemicznych i jednocześnie jak ważna jest ich zależność
z badaniami eksperymentalnymi. Wykorzystanie coraz wnikliwszych informacji o strukturze
i funkcjach receptora nikotynowego mogą przyczynić się do zaprojektowania nowych,
bardziej selektywnych substancji czynnych zarówno w kierunku uzależnienia jak i chorób
neurodegeneracyjnych. W oparciu o nowo przygotowane modele przeprowadzone zostaną
szczegółowe analizy komputerowe, które w przyszłości mogą odegrać kluczową rolę
w nowych terapiach zaburzeń kognitywnych.
Literatura
1. Arias H. R., Mousa S. A.: Angiogenesis modulation by nicotine and nicotinic
ligands. J. Pediatr. Biochem. 2010, 1, 91-104.
2. Nashmi R., Lester H. A.: CNS localization of neuronal nicotinic receptors. J. Mol.
Neurosci. 2006, 30 (1-2), 181-4.
3. Arias H.R.: Positive and negative modulation of nicotinic receptors. Adv. Protein
Chem. Struct. Biol. 2010, 80, 153-203.
4. Arias H. R., Rosenberg A., Feuerbach D., Targowska-Duda K. M., Maciejewski R.,
Jozwiak K., R. Moaddel,, Glick S. D.,. Wainer I.W: Interaction of 18methoxycoronaridine with nicotinic acetylcholine receptors in different
conformational states. Biochim. Biophys. Acta - Biomembranes 2010, 1798 (6),
1153-1163.
5. Arias H. R., Rosenberg A., Targowska-Duda K. M., Feuerbach D., Yuan Y., Jozwiak
K., Moaddel R., Wainer I. W.: Interaction of ibogaine with human α3β4-nicotinic
acetylcholine receptors in different conformational states. Int. J. Biochem. Cell
Biol. 2010, 42 (9), 1525-1535.
6. Arias H. R., Feuerbach D., Targowska-Duda K. M., Jozwiak K.: Structure-activity
relationship of ibogaine analogs interacting with nicotinic acetylcholine receptors
in different conformational states. Int. J. Biochem. Cell Biol. 2011, w druku.