Materiały czasowe do wypełnień

CZĘŚĆ 1
Materiały czasowe do wypełnień
Materiały podkładowe
Amalgamaty
Materiały
Materia y czasowe
do wypełnie
wype nień
nie
Materiały tymczasowe
Materiały tymczasowe
Tymczasowe zaopatrzenie ubytku
Cechy:
Proste w użyciu
Szczelna przyleganie brzeżne
Nieprzepuszczalne dla leków zakładanych do ubytków
Nie reagujący z lekami
Trwałość (względna)
Nieszkodliwy dla tkanek zęba i przyzębia
Forma:
Cement cynkowo-siarczany
Tlenek cynku z eugenolem
Wzmocniony cement
tlenkowo-cynkowo-eugenolowy
Gotowe materiały tymczasowe
Do zarabiania ręcznego (proszek + płyn)
Gotowa pasta
Cement cynkowo-siarczany –
Fleczer – Dentyna wodna
Cement
cynkowo-siarczany
= Fleczer
= Dentyna wodna
Proszek: tlenek cynku, bezwodny siarczan cynku,tymol,
magnazja, mastyks, dentyna
Woda destylowana (czasem dodatki: guma arabska,
alkohol, fenol, eugenol)
1
Cement cynkowo-siarczany
– Fleczer – Dentyna wodna
Cement cynkowo-siarczany
– Fleczer – Dentyna wodna
Oxidendin
(Chema)
Wady
Zalety
Nieszkodliwy dla tkanek
Dobre przyleganie
do ścian ubytku
Działa p-bakteryjnie
Izolator termiczny
i chemiczny
Łatwy do usunięcia
Zarabiamy do 2
konsystencji
Nietrwały, szybko się
wypłukuje z ubytku (5-7 dni)
Nieszczelny, kruchy
(kruchość rośnie wraz
z dostępem śliny w czasie
wiązania)
Thymodentin
(Chema) z
dodatkiem
tymolu
Multidentin
(Chema)
Twardnieje 30 sek.
w różnych kolorachczerwony (D-dewitalizacja),
biały, żółty(K-kanały)
Nieestetyczny
Pasty-do zamknięcia
ubytku
Gęstej śmietany-do
zamknięcia wkładki
dewitalizującej
Szorstka strona płytki,
łopatka metalowa
Do ubytku przenosimy
nakładaczem
Kondensujemy
upychadłem kulkowym
Po związaniu można
wygładzić powierzchnię
nasączoną w wodzie
kuleczką z waty.
Cement cynkowo-siarczany
– Fleczer – Dentyna wodna
PREPARATY ZAGRANICZNE
Tlenek cynku
z eugenolem
Aqua Dentin
Aquadentin
Aguatin
Fletscher
Proyi-Dentin
Proyiplen
Tlenek cynku z eugenolem
Proszek: tlenek cynku
Silnie higroskopijny
Działa bakteriostatycznie
Właściwości odontotropowe
Płyn:
Przeznacznie ZnO+E
eugenol
Przeciwbakteryjny
Lekko znieczulający
(zahamowanie migracji komórek
i syntezy prostaglandyn
oraz zmniejszenie aktywności
mitochondriów na poziomie
komórkowym)
Tymczasowe zaopatrzenie ubytku
Zęby mleczne
Niecierpliwość pacjenta
Caries profunda (próchnica głęboka)
Leczenie biologiczne miazgi (pośrednie przykrycie
miazgi)
Czasowe osadzanie koron protetycznych
2
Tlenek cynku z eugenolem
Zalety
Trwały (do 6 miesięcy)
Szczelny
Wiąże w obecności śliny
Twardnieje 30 min.
Izolator termiczny
i elektryczny
Naturalne pH
Antyseptyczny,
znieczulający
ODONTOTROPOWY
Tlenek cynku z eugenolem
Wady
Zaburza polimeryzację
materiałów
kompozytowych
i cementów krzemowych
Przebarwia tkanki zęba
(kolor żółty) - wielokrotnie
zakładany do ubytku
Goździkowy posmak
Tlenek
cynkuproszek
(Chema)
Eugenolpłyn
(Chema)
Materiały fabryczne:
Caryosan, Caulk IRM
Zarabiany (ex tempore)
do 2 konsystencji:
Pasty- do zamknięcia ubytku
Gęstej śmietany- do
wypełnienia kanału
korzeniowego w leczeniu
endodontycznym, do osadzania
koron
Szorstka strona płytki, łopatka
metalowa
Do ubytku przenosimy
nakładaczem
Kondensujemy upychadłem
kulkowym / można watką
obtoczoną w proszku
Cementy złożone z 2 past
mieszamy do uzyskania
jednolitego koloru
Czas wiązania zależy od:
Rodzaju proszku-wielkości cząsteczek
Dodatku środków przyspieszających wiązanie
Octan cynku
Kwas octowy
Stosunku płynu do proszku
Obecności wilgoci w trakcie rozrabiania
(dodanie niewielkiej ilości wody przyspiesza
wiązanie cementu)
Temperatury
Cement tlenkowo-cynkowoeugenolowy wzmocniony(typ II) /
z dodatkiem innych substancji
......pamiętamy o alergiach
EBA- kw.etoksybenzoesowy
Zwiększa wytrzymałość
Czas pracy ok.22 min (!brak wilgoci), mieszanie- 30 sek. do
konsystencji plasteliny, później kolejne 60 sekund.
HV-EBA-dodatek EBA i estrów winylowych
IRM (Dentsply) – szczelne wypełnienie czasowe
Zabezpieczenie czasowe zebów mlecznych / stałych
Leczenie kanałowe
Mieszany ręcznie lub kapsułkowany
Cementy ZnO+E specjalne
+antybiotyki (np.tetracykliny) /sterydy
+w/w oraz siarczan baru
Nieeugenolowe
cementy tlenkowo-cynkowe (typ I)
wytwarza się z olejków innych niż eugenol
jako materiał alternatywny dla pacjentów
uczulonych na eugenol.
Pośrednie przykrycie miazgi
Wypełnienia kanałów w leczeniu endodontycznym
3
Gotowe
materiały tymczasowe
Gotowe preparaty
tymczasowe
Chemoutwardzalne
Skład podstawowy:
Tlenki
i siarczany cynku oraz wapnia
i wodorotlenek wapnia
Plastyfikatory typu poliwinylu i chlordiazotylu
oraz glikolazetol itp.
Światłoutwardzalne
Skład podstawowy
Dimetyloakrylany
Gotowe
materiały tymczasowe
i SiO2
Gotowe materiały tymczasowe
Chemoutwardzalne
Światłoutwardzalne
Coltosol F (Coltene)
Szczelne-dobre przyleganie brzeżne
Twarde
Wygodne w pracy – łatwość zakładania
Nie wymagają dodatkowego przygotowania
W znacznym stopniu homogeniczne
Twardnieją pod wpływem
śliny / powietrza
Proces wiązania polega na wymianie
jonowej lub uwalnianiu niektórych
plastyfikatorów w wilgotnym środowisku
jamy ustnej
materiały tymczasowe stosowane w
protetyce
Prowident (Zhermapol)
Fermit (Vivadent)
Plastidentin (CHEMA)
Clip, Clip F (Voco)
Cavit (ESPE) -3 różne twardości
o różnym oznaczeniu kolorystycznym
(Cavit, Cavit W, Cavit G)
DuoTEMP (Coltene Whaledent)
Cimpat PINK, WHITE, N (Septodont)
CZĘŚĆ 2
TempoSil2 (Coltene )
Temp-Bond NE (Kerr)
Original
NE
Materiały podkładowe
Clear
http://www.dentalshop.com.pl/img_prod/images/temposil3.jpg
4
Materiały podkładowe
Właściwości idealnego materiału podkładowego
Funkcje podstawowe:
OPOROWA (base)
Zabezpieczenie miazgi przed urazami mechanicznymi i
termicznymi
USZCZELNIAJĄCA (liner)
Izolacja przed czynnikami chemicznymi z materiału
wypełniającego oraz środowiska jamy ustnej
Obie funkcje łączą cementy:
Polikarboksylowe
Glassionomerowe
Pozostałe materiały podkładowe pełnią rolę
Linera: lakiery żywicze, cementy wodorotlenkowo-wapniowe
Base: np. cement fosforowy
Zabezpieczenie miazgi
Próchnica głęboka (caries profunda)
Próchnica średnia (caries media)
Łatwość pracy
Szybkość wiązania
Obojętność biologiczna
Wytrzymałość mechaniczna
Ochrona miazgi przed czynnikami
Termicznymi (np. pod amalgamat)
Chemicznymi
Elektrycznymi (prądy galwaniczne)
Odpowiednie właściwości chemiczne względem stosowanych
materiałów wypełniających
Adhezja
Kontrast rtg
Brak rozpuszczalności w kwasach i płynach ustrojowych
Rozszerzalność termiczna zbliżona do rozszerzalności
termicznej tkanek zęba
Właściwości przeciwbakteryjne i remineralizujące
Odpowiednia barwa i przezierność
5 głównych rodzajów cementów
opartych na reakcji kwas-zasada
CEMENT TLENKOWOCYNKOWO-EUGENOLOWY
CEMENT
FOSFOROWY
Eugenol
Cementy
cynkowocynkowo-fosforanowe
(fosforanowe, fosforowe)
CEMENT
POLIKARBOKSYLOWY
Tlenek
Kwas
Kwas
cynku
poliakrylowy
fosforowy
Fluorowane szkło
glinowo-krzemowe
CEMENT KRZEMOWY
CEMENT SZKLANOJONOMEROWY
Cementy cynkowo-fosforanowe
(fosforanowe, fosforowe)
Reakcja wiązania
Wymieszanie proszku z płynem
Twardnieniu towarzyszy
Skład:
Proszek:
tlenek cynku 75-98% - wyprażony (w temperaturze powyżej 1000oC)
tlenek magnezu 7-15%
tlenek wapnia
tlenek glinu
w niewielkich ilościach kwas krzemowy, barwniki (tlenki żelaza
lub manganu)
składniki zwiększające działanie bakteriobójcze (sole srebra i miedzi)
fluorki, Si02 i trójtlenek bizmutu
Płyn:
50-70% roztwór wodny mieszaniny kwasów fosforowych (głównie
ortofosforowego oraz kwasów meta- i pirofosforowego)
często z domieszkami soli – fosforanów glinu i cynku, utworzonych przez
rozpuszczenie tlenków cynku lub glinu w płynie.
wydzielanie ciepła (reakcja wiązania jest egzotermiczna)
skurcz materiału 0,05 – 2,0%
Stosuje się cementy szybko- i wolnowiążące
Na szybkość wiązania mają wpływ:
sposób wytwarzania proszku (wyższa temperatura spiekania
składników proszku mniejsza reaktywność)
wielkość ziaren proszku (bardziej drobnoziarnisty proszek,
w porównaniu z gruboziarnistym, wiąże szybciej)
rodzaj płynu: obniżenie pH przyspiesza proces twardnienia
dodatek soli cynku skraca czas wiązania cementu,
dodatek substancji bufonujących (wodorotlenki, jony glinu) wydłuża
czas wiązania.
sposób zarabiania cementu - dodawanie proszku do płynu małymi
porcjami wydłuża, a zbyt szybkie dodanie proszku do płynu skraca czas
wiązania – czas pracy cementem.
Przyspieszyć twardnienie może także:
dodanie zbyt dużej ilości proszku w stosunku do płynu
obecność wilgoci
podwyższona temperatura otoczenia – cement wiąże szybciej
w temperaturze jamy ustnej niż w temp. pokojowej.
5
Zalety i wady cementu fosforowego
łatwość zarabiania i pracy
względna przylepność (dość znaczna w czasie zarabiania). Nie łączy się
chemicznie z zębiną i szkliwem, utrzymuje się przede wszystkim dzięki retencji
mechanicznej
dobra wytrzymałość mechaniczna
szybki czas wiązania cementu (cement twardnieje w ciągu 5-10 minut, a w
ciągu pierwszej godziny uzyskuje dwie trzecie ostatecznej wytrzymałości)
dobra izolacja termiczna
dobra izolacja elektryczna
niewielka szkodliwość dla tkanek otaczających
mała grubość warstwy
wysoka kwasowość cementu w trakcie wiązania (pH świeżo rozrobionego
cementu waha się l,6 - 3,6). W miarę twardnienia pH rośnie, a powierzchnia staje
się prawie obojętna (pH ok. 7,0) po ok. 48 godz. (wolne kwasy fosforowe
utrzymują się w materiale nawet przez 48 godzin).
kruchość (niewielka wytrzymałość na rozciąganie)
brak szczelności brzeżnej pomiędzy cementem fosforowym a zębiną
porowatość
niewielka odporność na działanie czynników chemicznych (uleganie
procesowi rozpuszczenia w płynach ustrojowych, duża wrażliwość na wilgoć)
zmiana objętości podczas wiązania
Nieodpowiednia barwa
Brak przezierności
Wskazania
Dawniej:
podkład pod wypełnienia stałe
materiał do wypełnień kanałów korzeniowych
(zęby przeznaczone do resekcji wierzchołka korzenia zęba)
Obecnie:
materiał łączący do osadzania wkładów, koron i mostów,
na zębach filarowych bez żywej miazgi i z żywą miazgą
do osadzania pierścieni ortodontycznych
(???) materiał do wypełnień stałych w zębach mlecznych
(???) materiał do podbudowy filarów protetycznych
(wypełnienia ubytków) zębów przeznaczonych na filary pod
korony protetyczne
Przygotowanie materiału
Cementy fosforanowe zarabiamy metalową łopatką na szorstkiej
powierzchni szklanej płytki
Proszek odmierza się zwykle za pomocą łyżeczki dostarczanej w
opakowaniu przez producenta. Proszek dzielimy w jednym kącie płytki
na 4-6 porcji wprowadzane kolejno do płynu co 15 sekund mieszania
(w zależności od pożądanej gęstości końcowego produktu)
Całkowity czas mieszania powinien wynosić 60-120 sekund (zbyt
długie, jak i zbyt krótkie zarabianie obniża wartość materiału)
Ochłodzenie płytki (ok. 21°C) , na której miesza się cement, pozwala
zwiększyć czas pracy
Należy ściśle przestrzegać wskazówek producenta !!!
Konsystencja (gęstość) zarobionego cementu zależy od przeznaczenia
(materiał podkładowy-do konsystencji miękkiej plasteliny)
Materiał przeznaczony do osadzania prac protetycznych zarabiamy do
konsystencji półpłynnej (gęstej śmietany)
Twardnieje w jamie ustnej w ciągu 5-10 minut od rozpoczęcia
mieszania
Ze względu na wady cementy fosforanowe są coraz bardziej
wypierane przez cementy karboksylowe, glassionomerowe i
żywicze.
Preparaty fabryczne
Agatos W (wolnowiążący); S (szybkowiążący);
HA (z dodoatkiem hydroksyapatytu)
Adhesor
Harvard Cement
Preparaty miedziowe i srebrowe
Są to cementy zbliżone składem do fosforanowych
proszek dodatkowo zawiera sole srebra lub związki miedzi.
Użycie tlenku miedzi (I) (miedziawego)
- nadaje barwę czerwoną
Użycie tlenku miedzi (II) (miedziowego)
- nadaje barwę czarną
Cementy te charakteryzuje się:
bardziej drażniącym działaniem na miazgę niż czysty
cement fosforanowy
silniejszymi właściwościami bakteriobójczymi, dlatego jest
używany do zębów mlecznych, w których nie da się usunąć
całkowicie próchniczej zębiny.
Cementy miedziowe są również używane do mocowania
aparatów ortodontycznych i szyn dentystycznych
Cementy na bazie
wodorotlenku wapnia
6
Cementy na bazie
wodorotlenku wapnia
Cementy na bazie
wodorotlenku wapnia
Preparaty nie twardniejące
(Biopulp, Pulpodent, Calxyl, Calasept),
w postaci
a/ gotowych past
b/ proszku do przygotowywania pasty po zmieszaniu
z wodą destylowaną. Po wprowadzeniu do ubytku nie tworzą
one zbitej warstwy materiału.
Preparaty twardniejące (cementy Ca(OH)2)
(Dycal,Life, Alkaliner, Calcipulpe), po związaniu tworzące w
ubytku zbitą warstwę materiału podkładowego.
Produkowane są w postaci pasty jako:
materiały dwuskładnikowe (baza i katalizator) wiążące
pod wpływem reakcji chemicznej po zmieszaniu past
materiały jednoskładnikowe, wiążące pod wpływem
światła halogenowego lampy polimeryzacyjnej.
Biologiczne leczenie miazgi
Zalety i wady cementó
cementów na bazie
wodorotlenku wapnia
Mechanizm biologicznego działania tych materiałów uwarunkowany
jest właściwościami wodorotlenku wapnia
Odczyn silnie zasadowy (pH 8 – 13)
Działają silnie przeciwbakteryjnie, znacznie lepiej niż
paramonochlorfenol i formokrezol
Lecznicze działanie wodorotlenku wapnia związane jest z obecnością
jonów Ca2+ i OH-.
Jony hydroksylowe-obniżenie ciśnienia tlenu i wzrost pH (zobojętnianie
kwaśnego środowiska w ubytku próchnicowym.
Jony Ca2+ -stymulujący wpływ na działanie fosfatazy zasadowej,
od której zależą procesy mineralizacji – tworzenie tkanki kostnej.
Preparaty nie twardniejące miesza się
na szorstkiej powierzchni płytki szklanej
wprowadzając do wody destylowanej
kolejno niewielkie porcje proszku, do
konsystencji luźnej papki
Preparaty jednoskładnikowe są
produkowane w postaci półpłynnej masy,
do bezpośredniej aplikacji
Preparaty twardniejące
dwuskładnikowe wymagają zmieszania,
przy pomocy metalowej łopatki lub np.
upychdała kulkowego, równych porcji
bazy i katalizatora.
Przykrycie pośrednie
Przykrycie bezpośrednie
NIE stanowią jedynego podkładu
pod wypełnienie!!
Antyseptyczne leczenie kanałowe
- wypełnienie czasowe
Ostateczne wypełnienie kanałów korzeniowych
(uszczelniacz)
Płyn: woda destylowana
Przygotowanie cementó
cementów na bazie
wodorotlenku wapnia
Wskazania
Skład cementu wodorotlenkowo-wapniowego:
Baza: wodorotlenek wapnia, dwutlenek tytanu,
wolframian wapnia oraz ester salicylowy
1,3-butylenoglikolu.
Katalizator: wodorotlenek wapnia, tlenek cynku
i stearynian cynku
Skład preparatu nie twardniejącego:
Proszek - wodorotlenek wapnia (52,5%),
metyloceluloza (47,5%).
Preparaty fabryczne
PREPARATY NIETWARDNIEJĄCE
Biopulp, Reogan (Rapid, Liqu-idum), Calcicur,
Calastept, Calxyl (pasta, zawiesina), Hypocal.
PREPARATY TWARDNIEJĄCE
Alce Liner, Calcimol, Calcipulpe, Reocap.
Jony wapniowe mogą przenikać przez zębinę.
Działanie odontotropowe, tworzenie tzw.mostu zebinowego(„pory”)
Preparaty te nie są jednak obojętne dla miazgi zębów.
Mała wytrzymałość mechaniczną (najniższa)
Znikoma adhezja do tkanek zęba i materiałów wypełniających
Z czasem ulegają resorpcji i rozpuszczeniu
Zakłócają polimeryzacje materiałów kompozytowych
Nieestetyczny, mało przezierny
PREPARATY ŚWIATŁOUTWARDZALNE
Cavalite, Calcimol LC, Prisma CLV
7
Cementy polikarboksylowe
(karboksylowe, poliakrylowe)
Cementy polikarboksylowe
(karboksylowe, poliakrylowe)
Skład:
Proszek:
głównie tlenek cynku,
w mniejszych ilościach tlenki magnezu, bizmutu, wapnia
oraz fluorek wapnia.
kwas poliakrylowy w proszku (w niektórych preparatach)
Płyn:
co najmniej 40% roztwór wodny kwasu poliakrylowego
o przeciętnej masie cząsteczkowej pomiędzy
15000 a 150000.
Wskazania
Postępowanie
Cementowanie koron protetycznych
(np. Durelon) - cementy posiadające
mniejsze cząsteczki kwasu poliakrylowego w
płynie (mniejsza lepkość)
Materiały podkładowe pod wypełnienia stałe cementy o dużej lepkości płynu (większa
masa cząsteczkowa kwasu poliakrylowego)
Zalety i wady cementó
cementów
polikarboksylowych
Adhezja do twardych tkanek zęba oraz metali
(siła adhezji ok. 8 MPa)
Dobra szczelność brzeżna
Większą rozpuszczalność w wodzie niż cementy
glassionomerowe oraz cementy fosforanowe
Skurcz podczas wiązania (do 6% objętości)
Nie wykazują działania przeciwbakteryjnego
Oddziaływanie biologiczne materiałów opartych na
bazie cementu polikarboksylowego jest kwestią
dyskusyjną.
Kolor odbiegający barwą od barwy zęba
Brak przezierności
Cementy polikarboksylowe należy zarabiać metalową
łopatką na szorstkiej powierzchni płytki szklanej,
łącząc z płynem kolejne porcje proszku
Proszek łączymy z płynem możliwie szybko
wprowadzając jednorazowo do płynu zasadniczą
część odmierzonego proszku (ok. 4/5) - ocena
konsystencji...
Zarabianie cementu nie powinno trwać dłużej niż
30 sekund, jeśli producent nie określi inaczej.
zarobiony do konsystencji półpłynnej „gęstej
śmietany”, pozwalającej na jego naniesienie
i swobodne rozprowadzenie zgłębnikiem
lub niewielkim upychadłem kulkowym)
po powierzchni zębiny.
Preparaty fabryczne
Adhesor Carboxy
Adhesor Carbofine
Durelon
Bondal
Dorifix C
Belfast
Poly-C
Oxicap
8
Wytrzymałość materiałów
Cementy glassionomerowe
Cementy
wodorotlenkowo-wapniowe
(......)
Cementy
polikarboksylowe
Cementy tlenkowo-cynkowo-eugenolowe (ZOE)
Cementy tlenkowo-cynkowo-eugenolowe (ZOE)
Cementy tlenkowo-cynkowofosforanowe
Cementy
wodorotlenkowo-wapniowe
Cementy szklano-jonomerowe
CZĘŚĆ 3
Rozpuszczalność materiałów w wodzie
Cementy szklano-jonomerowe
Cementy tlenkowo-cynkowofosforanowe
Materiały
Materia y do wypełnie
wype nień
nie
- Amalgamaty
Cementy
polikarboksylowe
Podziękowania dla dr n. med. Agnieszki Pacyk za udostępnienie materiałów do wykładu
Idealny materiał do wypełnień ubytków
twardych tkanek zębów powinien
wykazywać:
Obojętność dla miazgi zębów i błony śluzowej jamy ustnej
Działanie kariostatyczne.
Zdolność łączenia się ze szkliwem i zębiną (mikroprzeciek).
Stabilność w środowisku jamy ustnej (brak rozpuszczalności,
korozji).
Niewielka absorpcja wody.
Mechaniczne właściwości dobrane do działających sił żucia
oraz zbliżone do parametrów szkliwa i zębiny, zwłaszcza
pod względem modułów sprężystości i wytrzymałości.
Odporność na ścieranie.
Estetyka - powinny idealnie imitować ząb pod względem:
koloru,
przezroczystości (transperencji),
współczynnika załamania światła.
Idealny materiał do wypełnień ubytków
twardych tkanek zębów powinien
wykazywać:
Współczynnik rozszerzalności cieplnej zbliżony
do współczynników szkliwa i zębiny.
Mały współczynnik dyfuzji cieplnej.
Brak zmiany objętości podczas wiązania.
Gładkość powierzchni.
Łatwość zarabiania.
Absorpcja promieni rentgenowskich.
Umożliwia wykrycie:
próchnicy wtórnej,
nawisów wypełnień,
nie wypełnionych przestrzeni - tzw. pęcherzy powietrznych.
9
Plastyczne materiał
materiały do wypeł
wypełnień
nień
ubytkó
ubytków i rekonstrukcji
twardych tkanek zę
zębów
Amalgamat
Amalgamaty
Materiały kompozycyjne
Cementy glassionomerowe
Kompomery
Amalgamaty są fizykochemicznym połączeniem rtęci
z metalami lub ze stopami metali.
Hg jest płynną substancją, w temperaturze pokojowej –
reaguje ze srebrem i cyną – tworzy plastyczną masę
która wiąże z czasem
Proszek stanowią małe cząstki stopów metali
o kształtach kulistym – sferycznym lub nieregularnym
Materiał stosowany
do wypełnień ubytków
zębów trzonowych
i przedtrzonowych
klasy I, II, V wg Black’a
Składniki amalgamatów
podstawowe
srebro
cyna
miedź
rtęć
Podstawowe składniki
Srebro (Ag)
Cyna (Sn)
inne
cynk
ind
palad
Podstawowe składniki
Redukuje tworzenie fazy gamma-2
Zwiększa wytrzymałość
mechaniczną i zmniejsza
podatność na odkształcenia
pod wpływem sił żucia
Zmniejsza korozję
Zmniejsza pełzanie
Redukuje
Zmniejsza wytrzymałość
mechaniczna
Zwiększa podatność na korozję
Zmniejsza rozszerzalność
Wydłuża czas wiązania
Podstawowe składniki
Miedź (Cu)
Zwiększa wytrzymałość
mechaniczna
Zwiększa rozszerzalność
Rtęć(Hg)
Aktywuje reakcję
Jedyny metal który ma postać
płynną w temp. pokojowej
Sferyczne stopy
40 to 45% Hg
Mieszane stopy
45 to 50% Hg
nieszczelność brzeżną
10
Podstawowe składniki
Wypełniacz (cegiełki)
Ag3Sn zwany gamma
Klasyfikacja oparta na:
O różnych kształtach
Matrix
Ag2Hg3 zwany gamma 1
Sn8Hg zwany gamma 2
Skrawane
Sferoidalne
cement
Mieszane
Reakcja wiązania stopu rtęci z miedzią
Metodzie dodawania miedzi
Zawartość miedzi
Typy amalgamatów:
• Wysokomiedziowe
• o zwiększonej zawartości miedzi
• opracowane w latach 70-tych XX wieku
(spłaszczone kulki)
Sferyczne
Puste przestrzenie
• Niskomiedziowe (konwencjonalne klasyczne,
tradycyjne)
• stosowane od XIX wieku
Zawartości miedzi
Kształcie opiłków
Niskomiedziowe stopy
4 do 6% Cu
Wysokomiedziowe stopy
9 do 30% Cu
AMALGAMACJA
AMALGAMACJA
Reakcja wiązania amalgamatów standardowych
produkt cynowo-rtęciowy (Faza Gamma-2)
Stop srebra (cyna-srebro-miedź) (γ)
+
Rtęć
↓
Przebieg reakcji wiązania amalgamatów wysokomiedziowych
(Non-Gamma-2)
wyeliminowanie Fazy Gamma-2
• Wzrost odporności na korozję
• Wzrost odporności na pęknięcia brzeżne
lepsze właściwości mechaniczne
Stop srebra (nieprzereagowany) (γ)
+
Miedź-cyna (η)
+
Srebro-miedź (γ1)
Brak fazy (γ2)
11
Typ amalgamatu
Cecha
Wytrzymałość
niskomiedziowy
wysokomiedziowy
wysokomiedziowy
cząsteczki
nieregularne
cząsteczki
mieszane
cząsteczki
Wytrzymałość na rozciąganie
52
50
54
Wytrzymałość na ściskanie
po 30 min (MPa)
53
67
111
kuliste
Wzrasta powoli
•
•
•
Wytrzymałość na ściskanie
po 1 godz. (MPa)
89
109
188
Wytrzymałość na ściskanie
po 1 dniu (MPa)
430
402
451
Stopy sferyczne szybciej osiągają
wytrzymałość
•
Płynięcie (%)
2,05
0,44
0,15
Zmiana wymiarów po
24 godz. (µm/cm)
8
-3
-5
Twardość w skali Knoopa
(kg/mm2)
146
143
166
Korozja
Powierzchniowa i podpowierzchniowa
Spowodowana reakcjami chemicznymi
(źle wypolerowany materiał) lub elektrochmicznymi
(stopy innych metali)
Zmniejsza wytrzymałość
Uszczelnia brzegi
•
•
•
•
•
Śniedzenie
Cienka warstwa
na powierzchni amalgamatu
• Zmiana zabarwienia
Głównie na powierzchniach
źle wypolerowanych
•
•
Mało miedzi
•
6 miesięcy
•
•
•
SnO2, SnCl
Faza gamma-2
Dużo miedzi
•
6 - 24 miesięcy
•
•
SnO2 , SnCl, CuCl
eta-faza (Cu6Sn5)
Zalety i wady amalgamató
amalgamatów
Zmiany objętości
•
•
Ujemna zmiana objętości
mikroprzeciek
•
•
•
Dodatnia zmiana objętości
Bolesność
Pękanie fragmentów zęba
•
•
•
1 godz.: 40 do 60% całości
24 godz.: 90% całości
W trakcie amalgamacji obserwuje
się zarówno kurczenie jak i powiększanie objętości mieszaniny
Rozpuszczanie cząstek γ powoduje kurczenie
Formowanie cząstek η i γ1 powoduje powiększanie masy
mieszaniny
Trwałość (do 25 lat)
W miarę dobrze tolerują wilgoć w czasie zakładania do ubytku
Produkty korozji amalgamatu działają bakteriobójczo
Nie przewodzą bodźców chemicznych
Łatwe w pracy – nie wymagają skomplikowanej procedury
Łatwość zakładania (czas potrzebny na założenie 2-3 minuty jest
szybszy niż na założenie wypełnienia kompozytowego)
Tanie
Sprawdzony od ponad 100 lat
Nieestetyczne
Przewodzą bodźce termiczne (wymagają podkładu)
Mogą przebarwiać tkanki zęba (izolacja lakierem podkładowym)
Wymagają odpowiedniej preparacji ubytku (podcięcia retencyjne, kształt
oporowy i retencyjny) - czasem konieczne usunięcie zdrowej tkanki
zęba.
Powodowanie prądów elektrogalwanicznych (gdy w pobliżu innych
uzupełnień zawierających metale)
Korozja i ścieranie się amalgamatu
Wysoki współczynnik rozszerzalności termicznej
12
Fazy pracy
Fazy pracy
1.Zarabianie
Aparaty dozujące i mieszające
– dawniej stosowane dozowanie „na oko”
Kapsułki do mieszalników – stały stosunek rtęci
i opiłków
Tabletki do dyspenserów i mieszalników – specjalny
aparat dozujący tzw. dyspenser)
Prawidłowo zarobiony amalgamat
2.Przenoszenie amalgamatu do ubytku
Nakładacze do amalgamatu
Pistolety do amalgamatu
3.Kondensacja
Chrzęści jak śnieg
Daje się wałkować w wałeczek (nie kruszy się)
Odbija linie papilarne
Rzucony z wysokości 0,5 m nie rozkrusza się
Małe porcje, stała siła nacisku, upychacz
do amalgamatu / upychadło kulkowe
Ręczna lub mechaniczna za pomocą kondensatora
(upychadła ultradźwiękowe)
Prawidłowa kondensacja wpływa na:
Fazy pracy
Wiązanie amalgamatu
4. Usunięcie nadmiarów wypełnienia i
kształtowanie powierzchni żującej
Amalgamaty konwencjonalne wiąże w 2 fazach
Faza twardnienia (5-30 minut):
Końcowe twardnienie
Resztkową zawartość Hg
Przyleganie do ścian ubytku
Ekspansję
usunięcie nadmiarów
odsłonięcie zarysu
dopasowanie z zgryzie
5. Polerowanie wypełnienia
Gładzenie finirami lub/i kameniami Arkanzas
Nadanie wysokiego połysku tarczkami i krążkami
ściernymi, gumkami
Zaniechanie tej czynności obniża jakość wypełnienia,
sprzyja korozji
Faza kamienienia (po 24 h):
Amalgamaty wysokomiedziowe twardnieją
szybciej
Wiązanie amalgamatu do tkanek zęba
• Amalgamat nie wiąże z zębiną ani szkliwem
• Wypełnienie utrzymywane jest dzięki podcięciom retencyjnym
i szorstkiej powierzchni ubytku
• Produkty korozji wypełniają przestrzeń miedzy wypełnieniem
a tkankami zęba
Możliwość polerowania bezpośrednio po założeniu
Charakterystyka użytkowa
Sferyczne
zalety
• Produkty umożliwiające wiązanie amalgamatu do zęba
• oparte na żywicy zawierającej 4-META
(4-metakryloksyetyl trimellitate anhydride)
• zmniejszają przerwę między zębem a wypełnieniem
• wspomagają utrzymanie wypełnienia w ubytku
• zwiększają wytrzymałość zęba
polerowanie wypełnienia
Łatwość kondensowania
Szybkie wiązanie
Gładka powierzchnia
wady
Trudno odbudować punkty styczne
Większa tendencja do tworzenia nawisów
• np. Amalgambond Plus
13
Kształt cząsteczek metali
Charakterystyka użytkowa
Mieszane
opiłkowe
zalety
Łatwość odbudowy punktów stycznych
Dobre polerowanie
Wolne wiązanie
niższa początkowa wytrzymałość
New True
Dentalloy
dużo Cu
wady
mało Cu
ANA 2000
Sferyczne
mało Cu
dużo Cu
Cavex SF
Tytin, Valiant,
Megalloy
mieszane
dużo Cu
Dispersalloy, Valiant
PhD
14