Raport z ewaluacji projektu

Raport z ewaluacji projektu:
„Silnym głosem – wyzwania Południa z perspektywy kobiet i rolników”
Instytut Globalnej Odpowiedzialności
Opracowanie: Agnieszka Iżykowska
Projekt jest współfinansowany w ramach programu polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa
Spraw Zagranicznych RP w 2011 r.
www.polskapomoc.gov.pl
Publikacja wyraża wyłącznie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem
Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.
Cel badania:
Celem niniejszego raportu jest podsumowanie wybranych działań w ramach realizowanego projektu
oraz dokonanie ich oceny. Niniejszy raport ma także zapewnić coraz większą przejrzystość działań
IGO.
Ewaluacja w tym projekcie ma charakter wewnętrzny i służy ocenie działań w IGO. Zakres
ewaluacji jest ograniczony ze względu na mały budżet zarówno projektu jak i zadania ewaluacji.
Pytania ewaluacyjne:
W jakim stopniu projekt osiągnął zakładane rezultaty?
Wszystkie publikacje wydane w ramach projektu zostały rozesłane do 100 osób, organizacji i
instytucji zajmujących się edukacją rozwojową. Ponadto, arkusz informacyjny „Plantacje drzew w
regionie Niassa w Mozambiku” był dystrybuowany podczas tematycznych happeningów i spotkań
(happening „Człowiek to nie koala”, Noc dla Afryki, Good Food Fest 2012) (ok. 50 szt.). Wszystkie
publikacje zostały także udostępnione w wersji elektronicznej na stronie igo.org.pl oraz
silnepoludnie.pl. Dzięki otrzymaniu publikacji oraz otrzymaniu informacji nt. zamieszczenia na
stronie silnepoludnie.pl opisów przypadków zawłaszczania ziemi w trzech krajach (Mozambik,
Mali, Uganda) przynajmniej 200 osób poznało konkretne przypadki tego zjawiska oraz uzyskało
dostęp do materiałów stworzonych przez i w oparciu o materiały źródłowe, przydatne do
prowadzenia edukacji rozwojowej. Pozostałe egzemplarze publikacji zostaną rozdystrybuowane po
zakończeniu projektu.
Dzięki organizacji dwóch spotkań otwartych w Lublinie i Toruniu, uczestnicy spotkań
zostali uwrażliwieni na konieczność uwzględnienia perspektywy osób marginalizowanych w
edukacji globalnej – kobiet i rolników.
Spotkanie w Toruniu poprowadziła Katarzyna Staszewska, autorka „Kobiecym głosem...”.
Ze względu na krótką wizytę autorki w Polsce, na stałe przebywającej w Ugandzie, spotkanie
zostało zorganizowane w ostatnim tygodniu września, co wpłynęło na niższą frekwencje na
spotkaniu (w spotkaniu uczestniczyło 11 osób), ze względu na nierozpoczęcie się roku
akademickiego. Należy jednak zaznaczyć, że odbiór spotkania był niezwykle pozytywny, a
spotkanie trwało dłużej niż przewidywano, ze względu na żywą dyskusję, która rozpoczęła się po
spotkaniu.
Dzięki współpracy z europejskimi partnerami, IGO udało się zaprosić do Polski
przedstawicieli rolników z prowincji Niassa w Mozambiku, którzy opowiedzieli o swoich
doświadczeniach, w związku z trwającym tam sporem o prawo do ziemi. Spotkanie zostało
przygotowane przy współpracy z lokalną organizacją pozarządową Homo Faber. Niestety ze
względu na trudności logistyczne związane z organizacją przyjazdu przedstawicieli organizacji
UNAC z Mozambiku, bardzo późno została potwierdzona ostateczna data przyjazdu gości. W
związku z bardzo napiętym harmonogramem wizyt okazało się niemożliwe dopasowanie terminu
wykładu do harmonogramu zajęć na uczelni, co spowodowało mniejszą frekwencję niż zakładano
(w spotkaniu uczestniczyło 9 osób).
W obu przypadkach za promocję wydarzeń odpowiadali lokalni organizatorzy, co w efekcie
nie przyniosło oczekiwanych rezultatów. W przyszłości należałoby ponownie przemyśleć strategie
informowania o takich wydarzeniach. Chociaż w spotkaniu uczestniczyła mniejsza ilość osób niż
zakładano, w dłuższej perspektywie rezultat uwrażliwienia grup docelowych zostanie osiągnięty
dzięki nawiązaniu trwalszej współpracy z przedstawicielami obu miast i zadeklarowaniu gotowości
do dalszej współpracy i wspólnym organizowaniu podobnych wydarzeń.
W jakim stopniu publikacja uzupełnia istniejącą ofertę materiałów edukacyjnych?
Publikacja „Kobiecym głosem! Liderki ruchu kobiecego w Ugandzie nt. mobilizacji,
sukcesów i wyzwań w walce o prawa kobiet i równość płci” dostarcza czytelniczkom i czytelnikom
wiedzy o pracy i poglądach organizacji społeczeństwa obywatelskiego w Ugandzie zajmujących się
kwestiami genderowymi - równości kobiet - bezpośrednio od samych zainteresowanych, czołowych
ugandyjskich aktywistek feministycznych. Opowiadają one o swojej pracy na rzecz demokracji i
uczestnictwa w życiu politycznym, edukacji i reintegracji po konflikcie zbrojnym, rozwijania
przedsiębiorczości i niezależności ekonomicznej kobiet, obrony dostępu do ziemi oraz wzmacniania
pozycji dziewcząt w społeczeństwie.
Tę perspektywę przedstawianą bezpośrednio przez mieszkańców Południa trudno znaleźć w
mediach, opracowaniach głównego
nurtu, a nawet
raportach
europejskich
organizacji
pozarządowych. Prezentując pracę i dorobek kilku wybranych lokalnych organizacji staramy się,
między innymi, odczarować wciąż obwiązujące w naszym kraju przekonanie o powszechnej
niemocy,
nędzy
i
desperacji
towarzyszącej
ludziom
w
większości
krajów
świata.
Tym samym publikacja ta w pełni realizuje trzy z ważnych rekomendacji procesu
partnerskiego przeglądu materiałów z zakresu edukacji globalnej, współorganizowanego przez IGO
oraz Grupę Zagranica (marzec - kwiecień 2012 r.): 1) unikanie umacniania stereotypów oraz
przedstawianie obrazów i wiadomości równoważących stereotypowy przekaz, 2) przedstawianie
perspektywy mieszkańców globalnego Południa oraz 3) opieranie się na źródłach pierwotnych, nie
tylko zapożyczonych.
Warto zauważyć, że publikacja ta jest pierwszą z zakresu edukacji globalnej w Polsce, która
przed wydaniem została poddana przeglądowi pod kątem jakości w oparciu o wypracowane w
grupie ds edukacji globalnej (jednej z grup roboczych przy Grupie Zagranica) kryteria jakości. Tym
samym jej jakość została podwyższona przed oficjalną publikacją.
W
jakim
stopniu
publikacja
spełnia
kryteria
jakości
wypracowane
w
procesie
międzysektorowym?
Zwieńczeniem międzysektorowego procesu wypracowania porozumienia na temat edukacji
globalnej w Polsce, zapoczątkowanej w 2009 roku jest „Raport z procesu międzysektorowego na
temat edukacji globalnej” wydany w 2011 roku. Celem procesu oraz raportu będącego jego
podsumowaniem jest przyczynienie się do rozwoju edukacji globalnej w Polsce.
Zgodnie z definicją zamieszczoną w raporcie:
Edukacja globalna to część kształcenia obywatelskiego i wychowania, która rozszerza ich zakres
przez uświadamianie istnienia zjawisk i współzależności globalnych. Jej głównym celem jest
przygotowanie odbiorców do stawiania czoła wyzwaniom dotyczącym całej ludzkości.
Według autorów raportu kluczową kwestią procesu jest wypracowanie standardów jakości
edukacji globalnej. Jednym z narzędzi wypracowanym przez uczestników procesu jest
kwestionariusz do badania jakości materiałów edukacyjnych.
Poniżej przedstawiamy warunki, jakie powinna spełniać dobrej jakości edukacja globlana:
· tłumaczenie przyczyn i konsekwencji opisywanych zjawisk,
· przedstawianie perspektywy Globalnego Południa,
· rozumienie świata jako złożonego i dynamicznie zmieniającego się systemu,
· kształtowanie krytycznego myślenia i zmianę postaw,
· przełamywanie istniejących stereotypów i uprzedzeń,
· ukazywanie wpływu jednostki na globalne procesy i wpływu globalnych procesów na jednostkę.
U podstaw edukacji globalnej leżą następujące wartości:
· godność osoby ludzkiej,
· sprawiedliwość,
· solidarność,
· pokój,
· wolność.
Edukacja globalna pomaga w kształtowaniu następujących umiejętności:
· dostrzegania i rozumienia globalnych współzależności,
· krytycznego myślenia,
· praktycznego wykorzystywania wiedzy,
· podejmowania świadomych decyzji,
· współpracy w wymiarze lokalnym, krajowym i międzynarodowym.
Edukacja globalna sprzyja kształtowaniu postaw:
· odpowiedzialności,
· szacunku,
· uczciwości,
· empatii,
· otwartości,
· odpowiedzialności,
· osobistego zaangażowania,
· gotowości do ustawicznego uczenia się.
Ocenie, przprowadzonej na podstawie powyższych kryteriów jakości edukacji globalnej,
została poddana publikacja „Kobiecym głosem! Liderki ruchu kobiecego w Ugandzie nt.
mobilizacji, sukcesów i wyzwań w walce o prawa kobiet i równość płci.”
Silnymi stronami publikacji okazały się:
–
położenie dużego nacisku na walkę ze stereotypami,
–
publikacja kształtuje / umacnia wartości takie jak godność ludzka, równość, szacunek,
uczciwość, sprawiedliwość i solidarność, jako podstawowe wartości wszystkich przekazów i
materiałów edukacyjnych,
–
publikacja zawiera teksty merytoryczne oparte na rzetelnych i wiarygodnych źródłach oraz
odwołuje się do źródeł pierwotnych a nie tylko przetworzonych,
–
publikacja nie zawiera wiadomości i obrazów utrwalających stereotypy, wzbudzających
sensację lub prowadzących do dyskryminacji (zgodnie z zaleceniami Kodeksu obrazów i
przesłań CONCORD1),
–
Zdjęcia wykorzystane w materiale są spójne z jej przekazem oraz zgodne z zaleceniami
Kodeksu (elementy opisy zdjęcia, zgoda na wykorzystanie, szerszy kontekst itp.)
–
publikacja sprzyja rozwijaniu postaw
–
materiał wskazuje konkretne sposoby osobistego zaangażowania
Słabymi stronami publikacji okazały się:
–
nie prezentuje punktu widzenia Północy
–
nie ma odniesienia do podstawy programowej kształcenia ogólnego
–
materiał nie był konsultowany na etapie powstawania z metodykami, nauczycielami
Możliwe środki zaradcze:
–
stworzenie dodatkowych materiałów dydaktycznych, uzupełniających publikację, np.
scenariusze zajęć