(Microsoft PowerPoint - salmonella1.pps [tryb zgodno\234ci])

Krajowy program zwalczania niektórych
serotypów Salmonelli w stadach brojlerów
gatunku kura (Gallus gallus) na 2009 rok.
lek. wet. Joanna KokotKokot- Ciszewska
starszy inspektor ds. zdrowia zwierząt,
zwalczania chorób zakaźnych zwierząt
PIW Kalisz
Panie i Panowie
- hodowcy drobiu
drobiu-Sprawa: realizacja „Krajowego Programu zwalczania niektórych
Sprawa:
serotypów Salmonelli w stadach brojlerów gatunku kura (
Gallus gallus ) na 2009r ” na terenie woj. wielkopolskiego.
wielkopolskiego.
Wielkopolski Wojewódzki Lekarz Weterynarii w związku z nowym
rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 12 maja 2009r w sprawie
wprowadzenia „Krajowego Programu zwalczania niektórych serotypów
Salmonelli w stadach brojlerów gatunku kura ( Gallus gallus ) na 2009r ”
oraz „Krajowego Programu zwalczania niektórych serotypów Salmonelli w
stadach niosek gatunku kura (Gallus
(Gallus Gallus)
Gallus)” na 2009 r. (Dz. U. Nr 78
poz. 651) przesyła wzór protokołu pobrania próbek w stadzie brojlerów kur
(Gallus Gallus),
Gallus), który naleŜy stosować w ramach realizacji powyŜszego
programu na terenie woj. wielkopolskiego.
Jednocześnie informuję, Ŝe na hodowcach brojlerów kurzych,
ciąŜy obowiązek pobierania prób na 3 tygodnie przed
planowanym ubojem. W związku z tym, wskazanym jest
przeprowadzenie szkoleń przez Powiatowych Lekarzy
Weterynarii dla hodowców brojlerów, którzy będą
odpowiedzialni za pobieranie powyŜszych prób. Podczas
szkolenia, naleŜy omówić m.in.:
a) „Krajowy Program zwalczania niektórych serotypów
Salmonelli w stadach brojlerów gatunku kura (Gallus
(Gallus
Gallus))”,
Gallus
b) rozporządzenie Komisji 646/2007 z dnia 12.06.2007r
(procedura pobierania i transportowania prób) ,
c) rozporządzenie Komisji 1177/2006 z dnia 1.08.2006r ( zasady
leczenia i szczepienia stad drobiu).
Mając na uwadze zdarzające się przypadki zakaŜeń
drobnoustrojami Salmonella w stadach brojlerów oraz
ograniczenia w stosowaniu leczenia stad, wynikające z
rozporządzenia Komisji1177/2006, Wielkopolski Wojewódzki
Lekarz Weterynarii zaleca:
A. prowadzenie w okresie odchowu stada, szczepień
profilaktycznych przeciwko Salmonelozie,
Salmonelozie,
B. pobieranie następujących prób (jako badania nieobowiązkowe,
ale zalecane):
a. wymazów czystościowych przed zasiedleniem kurnika, po
wykonanym oczyszczeniu i dezynfekcji. Pozwoli to
sprawdzić przygotowanie obiektu do wstawienia drobiu
wolnego od pałeczek salmonella.
Badanie to naleŜy wykonać najlepiej 11-2 tygodnie przed zasiedleniem,
pobierając próby ze ścian, podłóg i sprzętu wg następujących zasad:
- 4 wymazy powierzchniowe z podłoŜa (podłoga i ściany), zwłaszcza z miejsc
popękanych, zagłębionych czy połączeń konstrukcyjnych: kaŜdy wymaz pobrany z
powierzchni 1 m² – w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą,
- 3 wymazy powierzchniowe z urządzeń słuŜących do karmienia – kaŜdy wymaz
pobrany z 5 metrów bieŜących taśmy lub rynienki paszowej, lub z 6 wybranych
losowo karmideł (1 wymaz z 2 karmideł) – w laboratorium łączone w 1 próbkę
zbiorczą,
- 2 wymazy powierzchniowe z systemu wentylacyjnego ( po 1 wymazie z 3 wlotów i
wylotów) – w laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą,
- 2 wymazy powierzchniowe z magazynu pasz (podłoga, ściany, sprzęt, itp.) – w
laboratorium łączone w 1 próbkę zbiorczą.
b) pobieranie prób w dniu wstawienia w ramach sprawdzenia dostawy piskląt:
- wyściółki wraz z mekonium z 10 pojemników transportowych z kaŜdej dostawy (po 25 g
z pojemnika) lub w przypadku pojemników bez wyściółki wymazy powierzchniowe z
dna 10 pojemników, które w laboratorium łączone będą w 1 próbkę zbiorczą
- pisklęta padłe i wybrakowane ( w liczbie do 20 sztuk).
Zaleca się wykonanie powyŜszych badań,
poniewaŜ hodowca powinien mieć pewność, Ŝe
jego kurnik jest przygotowany do zasiedlenia, a
zakupiony drób do obsady kurnika, jest wolny
od drobnoustrojów Salmonella
Salmonella..
PoniŜej przedstawiam interpretację
Wielkopolskiego Wojewódzkiego
Lekarza Weterynarii dotyczącą
rodzaju i kosztów pobierania prób
związanych z realizacją programu.
Koszt pobrania,
materiałów, transportu
Podstawa prawna
do laboratorium i
płatności za badanie
badania próbek
ponosi:
Rodzaj pobieranych próbek
Rodzaj próbkobrania
Pobierający
Badanie próbek środowiskowych kurnika
przed jego obsadzeniem, jeśli w poprzedniej
obsadzie kurnika nie stwierdzono zakaŜenia
Salmonella
nieurzędowe,
nieobowiązkowe
Hodowca
Hodowca
zalecenie WWLW
Badanie jednodniówek w czasie zasiedlania
kurnika
nieurzędowe,
nieobowiązkowe
Hodowca
Hodowca
zalecenie WWLW
Badania z inicjatywy hodowcy
3 tygodnie przed ubojem (badanie
właścicielskie)
nieurzędowe,
obowiązkowe
Hodowca
Hodowca
Pkt.3 Programu
Badanie urzędowe stada, po wyniku
stwierdzającym S.Enteritidis lub
S.Typhimurium w badaniu właścicielskim
urzędowe, obowiązkowe
Powiatowy Lekarz
Weterynarii
Powiatowy Lekarz
Weterynarii
Pkt.4.4.3.2 Programu
Badanie urzędowe stada, po stwierdzeniu
efektu hamującego w próbie pobranej z
inicjatywy hodowcy
urzędowe, obowiązkowe
Powiatowy Lekarz
Weterynarii
Hodowca
Pkt.3 Programu
Badanie sprawdzające skuteczność
dezynfekcji w kurniku po likwidacji stada
zakaŜonego
urzędowe, obowiązkowe
Powiatowy Lekarz
Weterynarii
Powiatowy Lekarz
Weterynarii
Pkt.4.1Tabeli nr 8
Programu
Jednocześnie informuję, Ŝe próbki powinny być
w ciągu 25 godzin od ich pobrania dostarczone
do laboratorium, a następnie laboratorium musi
w ciągu 48 godzin rozpocząć ich badanie. W
związku z tym, ustala się Ŝe dostarczanie próbek
do laboratoriów ZHW będzie prowadzone od
poniedziałku do czwartku ( ZHW Poznań,
Kalisz, Leszno).
Salmonella- bakteria Gram – ujemna z rodziny
Enterobacteriaceae, pałeczka średniej wielkości, zwykle
zaopatrzona w rzęski.
S. Enteritidis, S. Typhimurium, S. Virchow, S. Hadar
wywołują zapalenia jelita cienkiego i grubego.
W Polsce najczęstsza przyczyna bakteryjnych zatruć
pokarmowych.
S. Typhi wywołująca dur brzuszny,
S. Paratyphi wywołująca dury rzekome
Salmonella typhimurium w barwieniu
metodą Grama
Salmonella typhimurium (czerwona), w
zdjęciu skaningowego mikroskopu
elektronowego
Rozporządzenie Komisji (WE) nr
1177/2006
z dnia 1 sierpnia 2006 r.
w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr
2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w
odniesieniu do wymogów dotyczących stosowania
szczególnych metod kontroli w ramach krajowych
programów zwalczania salmonelli u drobiu
(6) W związku z tym, na podstawie opinii
EFSA, naleŜy zakazać stosowania
środków zwalczających drobnoustroje w
ramach krajowych programów kontroli
przyjmowanych zgodnie z art. 6
rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 w
przypadkach innych niŜ wyjątkowe
sytuacje, o których mowa w opinii EFSA.
(10) W swojej opinii EFSA stwierdził równieŜ w
szczególności, iŜ dostępne obecnie szczepionki, zarówno Ŝywe,
jak i inaktywowane, mogą być bezpiecznie stosowane przez
całe Ŝycie ptaków, z wyjątkiem okresu wycofania przed
ubojem oraz – w przypadku szczepionek Ŝywych – z
wyjątkiem kur niosek w okresie produkcji, pod warunkiem
Ŝe metody wykrywania umoŜliwiają rozróŜnienie szczepów
szczepionki od szczepów dzikich. W sytuacji, kiedy celem jest
zmniejszenie wysokiej chorobowości, szczepienie kur niosek
jest uwaŜane za przydatne jako środek ograniczający
wydalanie bakterii i skaŜenie jaj. Salmonella enteritidis jest
główną przyczyną zachorowań u ludzi w wyniku spoŜycia jaj.
(11) W związku z tym, na podstawie opinii EFSA,
naleŜy zakazać stosowania dostępnych obecnie
Ŝywych szczepionek w ramach narodowych
programów kontroli przyjmowanych zgodnie z
art. 6 rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 u kur
niosek w okresie produkcji. śywe szczepionki nie
powinny być stosowane, o ile producent nie
przedstawi właściwej metody rozróŜniania
bakteriologicznie dzikich szczepów salmonelli od
szczepów szczepionki.
(12) Na podstawie obecnych dowodów naukowych
stosowanie Ŝywych lub inaktywowanych
szczepionek przeciwko Salmonella enteritidis
powinno być obowiązkowe w państwach
członkowskich charakteryzujących się wysoką
chorobowością w celu poprawy ochrony zdrowia
publicznego. Progiem wskazującym na
konieczność obowiązkowego szczepienia powinna
być chorobowość Salmonella enteritidis wykazana
w czasie badań podstawowych zgodnie z decyzją
Komisji 2004/665/WE [5] oraz w ramach
systemów badawczych zgodnie z art. 4 ust. 2 lit. d)
rozporządzenia (WE) nr 2160/2003.
Artykuł 2
Stosowanie środków zwalczających drobnoustroje
1. Nie stosuje się środków zwalczających
drobnoustroje jako szczególnej metody zwalczania
salmonelli u drobiu.
2. W drodze odstępstwa od ust. 1 oraz z
zastrzeŜeniem spełnienia warunków określonych w
lit. a), b) i c) oraz w ust. 3 niniejszego artykułu,
środki zwalczające drobnoustroje, dopuszczone
zgodnie z art. 5 dyrektywy 2001/82/WE lub art. 3
rozporządzenia 726/2004/WE, mogą być
stosowane w następujących wyjątkowych
przypadkach:
a) drób z klinicznymi objawami zakaŜenia
salmonellą mogącymi powodować
niepotrzebne cierpienie; zakaŜone stada
hodowlane, w przypadku których stosuje się
środki zwalczające drobnoustroje, w
dalszym ciągu uwaŜa się za zakaŜone
salmonellą; naleŜy podjąć stosowne środki
w celu ograniczenia w moŜliwie najwyŜszym
stopniu ryzyka rozprzestrzenienia się
salmonelli w pozostałej części piramidy
hodowlanej;
b) ocalenie cennego materiału genetycznego w
stadach hodowlanych w celu stworzenia nowych
stad wolnych od salmonelli, w tym "stad
elitarnych", stad zagroŜonych ras oraz stad
hodowanych w celach badawczych; od piskląt
wyklutych z jaj wylęgowych zebranych od drobiu
leczonego środkami zwalczającymi drobnoustroje
naleŜy w okresie hodowli co dwa tygodnie
pobierać próbki przy uŜyciu systemu mającego na
celu wykrycie danej odmiany salmonelli na
poziomie ufności 95 % przy chorobowości
wynoszącej 1 %;
c) zezwolenie wydawane indywidualnie przez właściwy
organ w celach innych niŜ zwalczanie salmonelli w stadach
podejrzanych o zakaŜenie salmonellą, w szczególności w
następstwie dochodzenia epidemiologicznego dotyczącego
wybuchu choroby wskutek przenoszenia przez Ŝywność
lub w następstwie wykrycia salmonelli w wylęgarni lub na
terenie gospodarstwa; państwa członkowskie mogą jednak
dopuścić leczenie bez uprzedniego uzyskania zezwolenia w
sytuacjach nagłych, pod warunkiem pobrania próbek
przez zatwierdzonego lekarza weterynarii zgodnie z jego
definicją w art. 2 lit. g) rozporządzenia (WE) nr 854/2004
[7] oraz natychmiastowego zgłoszenia leczenia do
właściwego organu; jeśli nie pobrano próbek zgodnie z
przepisami niniejszego ustępu, stado uznaje się za
zakaŜone salmonellą.
3. Stosowanie środków zwalczających
drobnoustroje podlega zgłoszeniu
właściwemu organowi oraz jest
nadzorowane przez ten organ. Stosowanie
tych środków powinno w miarę moŜliwości
zawsze być oparte na wynikach pobierania
próbek bakteriologicznych oraz badania
podatności.
Artykuł 3
Stosowanie szczepionek
1. W ramach narodowych programów
kontroli nie stosuje się Ŝywych szczepionek
przeciwko salmonelli, o ile producent nie
przedstawi właściwej metody rozróŜniania
bakteriologicznie dzikich szczepów
salmonelli od szczepów szczepionki.
ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR
646/2007
z dnia 12 czerwca 2007 r.
wykonujące rozporządzenie (WE) nr 2160/2003
Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu
do wspólnotowego celu ograniczenia częstości
występowania Salmonella enteritidis i Salmonella
typhimurium u brojlerów i uchylające
rozporządzenie (WE) nr 1091/2005
ZAŁĄCZNIK
System badawczy konieczny do sprawdzania
postępów w realizacji celu wspólnotowego, o
którym mowa w art. 1 ust. 2
1. Częstotliwość i sposób pobierania próbek
a) Pobieranie próbek odnosi się do wszystkich stad
brojlerów objętych zakresem rozporządzenia (WE) nr
2160/2003.
b) Pobieranie próbek w stadach brojlerów przeprowadza
właściwy organ z inicjatywy podmiotu prowadzącego
przedsiębiorstwo spoŜywcze.
–
Pobieranie próbek w stadach brojlerów z inicjatywy
podmiotu prowadzącego przedsiębiorstwo spoŜywcze odbywa
się zgodnie z art. 5 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 2160/2003
w ciągu trzech tygodni przed przemieszczeniem ptaków do
rzeźni.
–
KaŜdego roku właściwy organ pobiera próbki z co
najmniej jednego stada brojlerów z 10 % gospodarstw
liczących ponad 5.000 ptaków. Powinno się tego dokonywać
w oparciu o zagroŜenie, kaŜdorazowo gdy właściwy organ
uzna, Ŝe zachodzi taka konieczność. Pobranie próbek
przeprowadzone przez właściwy organ moŜe zastąpić jedno
pobranie próbek z inicjatywy podmiotu prowadzącego
przedsiębiorstwo spoŜywcze.
c) Jednak, w drodze odstępstwa od lit. a), właściwy organ
moŜe postanowić pobrać próbki z co najmniej jednego stada
brojlerów z serii gospodarstw liczących kilka stad, jeśli:
(i) stosowany jest system pełny/pusty ("all in/all out");
(ii) sposób zarządzania wszystkimi stadami jest taki sam;
(iii) dostawa pokarmu i wody jest wspólna dla wszystkich
stad;
(iv) w ciągu jednego roku zbadano co najmniej sześć serii na
salmonellę spp. zgodnie z systemem monitorowania
określonym w lit. b) we wszystkich stadach w gospodarstwie,
a właściwy organ pobrał próbki ze wszystkich stad z
przynajmniej jednej serii; oraz
(v) wszystkie wyniki badań na Salmonella enteritidis i
Salmonella typhimurium były negatywne.
2. Procedura pobierania próbek
NaleŜy wziąć co najmniej dwie pary okładzin na buty/skarpety. W
przypadku stad brojlerów chowanych na wolnym wybiegu próbki pobiera
się jedynie w obrębie brojlerni. Wszystkie okładziny na buty/skarpety
muszą być zgromadzone w jednej próbce.
W stadach poniŜej 100 brojlerów, gdzie nie moŜna zastosować okładzin na
buty/skarpety, poniewaŜ dostęp do brojlerni nie jest moŜliwy, moŜna
okładziny na buty/skarpety załoŜyć na ręce w rękawicach i potrzeć
powierzchnią zanieczyszczoną świeŜymi odchodami, lub gdy nie jest to
wykonalne, zastosować inne techniki pobierania próbek odchodów.
Przed załoŜeniem okładzin na buty/skarpety powierzchnię okładzin na
buty/skarpety naleŜy nawilŜyć rozcieńczalnikiem maksymalnego odzysku
(MRD: 0,8 % chlorek sodu, 0,1 % pepton w sterylnej dejonizowanej
wodzie) lub sterylną wodą lub innym rozcieńczalnikiem zaakceptowanym
przez krajowe laboratorium referencyjne, o którym mowa w art. 11
rozporządzenia (WE) nr 2160/2003. Nie wolno wykorzystywać wody z
fermy zawierającej środki przeciwdrobnoustrojowe lub inne środki
odkaŜające.
Najprostszym sposobem nawilŜenia okładzin na buty jest
wlanie płynu przed nałoŜeniem na wierzch plastikowych osłon
na buty. MoŜna równieŜ przed uŜyciem okładzin na buty lub
skarpet zastosować autoklaw z rozcieńczalnikiem w torebce
lub słoiku autoklawy. Rozcieńczalnik moŜna teŜ zastosować
po załoŜeniu butów przy uŜyciu aerozolu lub tryskawki.
NaleŜy dopilnować, aby wszystkie części brojlerni były
proporcjonalnie uwzględnione w próbie. KaŜda para powinna
odpowiadać około 50 % powierzchni brojlerni.
Po zakończeniu pobierania próbek naleŜy zdjąć okładziny na
buty/skarpety, uwaŜając, aby nie usunąć przylegającego do
nich materiału. Aby zachować materiał moŜna okładziny na
buty odwrócić na drugą stronę. NaleŜy je umieścić w torebce
lub w naczyniu i opatrzyć opisem.
Właściwy organ nadzoruje podmioty prowadzące
przedsiębiorstwo spoŜywcze, gwarantując właściwe
stosowanie procedury pobierania próbek.
W przypadku pobierania próbek przez właściwy organ
w związku z podejrzeniem zakaŜenia salmonellą i we
wszystkich innych przypadkach uznanych za stosowne
wystarczy, aby właściwy organ przeprowadził kolejne
odpowiednie badania, tak aby stosowanie środków
przeciwbakteryjnych w stadach brojlerów nie
wpływało na wyniki badań na salmonellę w tych
stadach.
W przypadku gdy nie zostanie wykryta Salmonella
enteritidis i Salmonella typhimurium,
typhimurium, a zostaną
wykryte środki przeciwdrobnoustrojowe lub efekt
hamujący mnoŜenie się bakterii, dane stado brojlerów
uznaje się za zakaŜone na potrzeby celu
wspólnotowego, o którym mowa w art. 1 ust. 2.
3.1. Transport i przygotowanie próbek
Próbki są przesyłane przesyłką ekspresową lub
kurierską do laboratoriów określonych w art. 11 i 12
rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 w ciągu 25
godzin od ich pobrania. W laboratorium próbki
powinny być przechowywane w stanie schłodzonym
aŜ do badania, które powinno zostać przeprowadzone
w ciągu 48 godzin po ich przyjęciu.
Bioasekuracja na fermie
1. Usytuowanie gospodarstwa
2. Obiekty hodowlane
3. Materiały
4. Dostęp
- transport
- wejście osób trzecich na teren
gospodarstwa
5. System obsługi
6. Pisklęta
7. Zwierzęta domowe
8. Dzikie zwierzęta
9. Pasza
10. Woda
11. Personel
- szkolenia
- zasady higieny
12. Budynki a przepisy sanitarne
13. Ściółka
14. Sprzęt
15. Leki
16. Preparaty DDD
17. Utylizacja
18. Rejestry
A)
B)
C)
D)
E)
F)
G)
wizyt na fermie
leczenia i zabiegów
historii stada = łańcuch pokarmowy
pochodzenia piskląt
kontroli Salmonelli
pochodzenia paszy
wykonanej dezynfekcji, dezynsekcji, deratyzacji
Dziękuję za uwagę