Przemysł samochodowy w Niemczech – samochody osobowe

Przemysł samochodowy w Niemczech – samochody osobowe
Spis treści:
1. Wstęp ..................................................................................................................... 2
2. Obroty, zatrudnienie i eksport ................................................................................. 3
2.1 Obroty ............................................................................................................... 3
2.2 Zatrudnienie ...................................................................................................... 3
2.3 Eksport i czynniki z nim związane ..................................................................... 4
3. Obecny kryzys ........................................................................................................ 4
4. Polityka gospodarcza.............................................................................................. 4
4.1 Działania krajowe .............................................................................................. 5
4.2 Międzynarodowa polityka handlowa .................................................................. 5
5. Koniunktura na rynkach globalnych – 2008 ............................................................ 6
6. Innowacje ............................................................................................................... 8
7. Marka jako towar .................................................................................................... 8
8. Wybrane przedsiębiorstwa produkujące samochody osobowe w Niemczech ........ 9
8.1 Przedsiębiorstwa niemieckie ............................................................................. 9
8.2 Przedsiębiorstwa zagraniczne posiadające fabryki w Niemczech ................... 11
9. Organizacje przemysłu motoryzacyjnego ............................................................. 12
Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Federalnej Niemiec
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji ………………………………………...…………15
Ważne adresy ……………………………………………………...……………………..16
1. Wstęp
2
Wiele osób na całym świecie kojarzy RFN jako producenta samochodów. Rzeczywiście, co piąte wyprodukowane na świecie auto schodzi z taśm któregoś z niemieckich producentów. Trzy największe niemieckie przedsiębiorstwa branży motoryzacyjnej mieszczą sie w
pierwszej dziesiątce największych producentów na świecie (Daimler AG, Volkswagen AG i
BMW). Czołowe pozycje na światowych rynkach zajmują także ich dostawcy (Bosch, Siemens, VDO). Przemysł motoryzacyjny to pod wieloma względami najważniejsza gałąź przemysłu Niemiec. Obrót sięgający 290 miliardów euro stanowi 20% obrotu całego krajowego
przemysłu. Przemysł samochodowy odgrywa wielką rolę w grze Niemiec o tytuł „mistrza
świata eksportu”, gdyż trzy z czterech wyprodukowanych w Niemczech aut znajdują nabywców zagranicznych. Nikogo nie powinno dziwić, że hasło „niemieckie auto” przyprawia wielu
miłośników motoryzacji na całym świecie o szybsze bicie serca - według szacunków niemieckiego Zrzeszenia Przemysłu Motoryzacyjnego (VDA) aż 80% sprzedawanych na świecie aut luksusowych pochodzi z Niemiec. Segment aut luksusowych oraz klasy premium ma
strategiczne znaczenie dla niemieckiego przemysłu motoryzacyjnego. Na przestrzeni ostatnich 10 lat oferowane przez niemieckie koncerny produkty tej kategorii podwoiły swój udział
w obrocie, przynosząc niemal 90 mld euro przychodu rocznie. Dlatego niemieccy producenci
wiążą duże nadzieje z produktami przeznaczonymi dla zamożniejszych klientów i na dzień
dzisiejszy nie zadają sobie pytania czy produkować tego typu auta, lecz koncentrują się na
tym jak one mają wyglądać. Gorącym tematem branży samochodowej na całym świecie jest
produkcja aut oszczędnych i przyjaznych środowisku. Także w niemieckich przedsiębiorstwach zauważono ten ogólnoświatowy trend, a pięć nowych patentów dziennie, dotyczących technologii proekologicznych i oszczędzania paliwa, ma pomóc firmom w utrzymaniu
się w „zielonej” czołówce.
2. Obroty, zatrudnienie i eksport
2.1 Obroty
Niemiecki przemysł motoryzacyjny osiągnął w 2008 roku obrót 284 mld euro, co jest wynikiem o 2% gorszym niż w roku 2007. Obrót wewnętrzny całego przemysłu samochodowego
wzrósł nieznacznie do poziomu 107 mld euro, obrót zagraniczny spadł o 4% do 177 mld euro. Obrót wewnętrzny w handlu samochodami osobowymi wyniósł 53,4 mld euro.
2.2 Zatrudnienie
Mimo kryzysu przemysł samochodowy pozostaje najważniejszym pracodawcą przemysłu Niemiec, zatrudnienie znajduje w nim 14% wszystkich pracujących w niemieckim
przemyśle. Przedstawiciele niemieckiej branży motoryzacyjnej znakomicie zdają sobie sprawę z wysokich kosztów płac, dlatego wykorzystują każdą okazję do stałego ulepszania procesów produkcyjno-logistycznych. Branża, wspierana przez rząd RFN, dąży do utrzymania
fabryk i miejsc pracy.
W 2008 roku zatrudnienie w niemieckim przemyśle samochodowym nieznacznie wzrosło
(+12.600) do poziomu 757.100. Należy pamiętać, że w szczytowym okresie w roku 2001
przemysł samochodowy w Niemczech zatrudniał 770.000 osób. W ostatnich latach zatrud-
3
nienie w przemyśle motoryzacyjnym udaje sie utrzymać na dobrym poziomie głównie dzięki
miejscom pracy przy produkcji części i akcesoriów do samochodów, a także produkcji pojazdów użytkowych. Liczba miejsc pracy w produkcji samochodów osobowych spada niemal
nieprzerwanie od roku 2001. W 2008 roku przy produkcji aut osobowych pracowało 386.500
osób. Trwający obecnie na globalnych rynkach kryzys może mieć negatywny wpływ na poziom zatrudnienia w 2009 r.. Firmy muszą prowadzić rozważną politykę zatrudnienia, gdyż
borykają się one z brakiem specjalistów, dlatego nie mogą sobie pozwolić na odpływ fachowców, którzy będą niezbędni gdy na rynki powróci koniunktura.
Szacuje się, że w pośród pośredni i bezpośredni z przemysłem samochodowym związanych
jest 5,3 mln miejsc pracy.
2.3 Eksport i czynniki z nim związane
W 2008 roku niemiecki przemysł motoryzacyjny eksportował towary o wartości 180
mld euro, Niemcy importowały w tym czasie samochody i części samochodowe o wartości
78 mld euro. Stopa eksportu wyniosła 74,4%.
Branża samochodowa Niemiec nie tylko nie może uniknąć postępującej globalizacji, ale by
utrzymać swoją wiodącą pozycję musi brać w niej aktywny udział. W XXI w. nie wystarcza
współpraca pomiędzy krajowymi producentami aut. By utrzymać najwyższą efektywność
produkcji, a tym samym globalną konkurencyjność konieczne jest inwestowanie w rynki
wzrastające, oferujące niższe koszty. Niemieckie firmy od wielu lat prowadzą współpracę z
firmami zagranicznymi oraz inwestują w fabryki poza granicami własnego kraju. Dzięki rosnącym dostawom części zza granicy krajowi producenci mogą wytwarzać większą ilość
gotowych produktów. Szacuje się, że dzięki trzem miejscom pracy utworzonym za granicą
można utrzymać jedno miejsce pracy w Niemczech.
3. Obecny kryzys
Wszystko wskazuje na to, że rok 2009 przejdzie do historii przemysłu motoryzacyjnego jako jeden z tych najgorszych. Szacuje się, że na świecie popyt na samochody spadnie
średnio o 16 procent (8 mln aut mniej), a na niektórych dotąd rozwijających się rynkach, takich jak Rosja czy nowi członkowie Unii Europejskiej, popyt spadnie aż o 30 procent. Wiele
przedsiębiorstw na świecie nie przetrwa tego okresu, dotyczy to szczególnie dostawców i
handlowców.
Niemieckie firmy zauważają w trwającej recesji coś więcej niż największy kryzys w historii
motoryzacji. Wielu mówi o właśnie rozpoczynającym się głębokim zwrocie technologicznym,
o zmianie podejścia do przemysłu samochodowego. Nikt nie wątpi, że kryzys kiedyś się
skończy, dlatego obecnie niemieckie przedsiębiorstwa i świat polityki ściśle ze sobą współpracują, rozumiejąc potrzebę stabilności rynków finansowych i przemysłu, tak by niemieckie
firmy mogły wyjść z kryzysu mocniejsze.
4. Polityka gospodarcza
4
4.1 Działania krajowe
Niemieckie siły polityczne, w tym rząd, z zaangażowaniem reagują na zaistniały kryzys.
Wprowadzono ustawę o stabilizacji rynków finansowych, a także dwa pakiety koniunkturalne.
Najważniejszymi dla przemysłu motoryzacyjnego są reforma opodatkowania dotyczącego
pojazdów samochodowych, premia ekologiczna (Umweltprämie), program kredytowo- poręczeniowy oraz zreformowana regulacja pracy skróconej. Najważniejsze ingerencje rządowe:





Pierwszym ważnym krokiem ożywiającym sprzedaż samochodów było ograniczone
czasowo zwolnienie z podatku samochodowego. Ze zwolnienia można było skorzystać do 30 czerwca 2009 przy zakupie nowego samochodu spełniającego normy euro4 i euro5.
Premia ekologiczna stanowiła część drugiego pakietu koniunkturalnego. Pozwoliła
ona zarówno ożywić sprzedaż jak i przyczyniła się do zmniejszenia obciążenia środowiska naturalnego.
Trzecim ważnym impulsem było wprowadzenie od 1 lipca 2009 podatku samochodowego bazującego na wielkości emisji dwutlenku węgla. Podatek jest oparty na liniowych wyliczeniach, co pozwala na zachowanie wymogu nieingerowania w wolną
konkurencję i uniknięcie selektywnej ingerencji w rynek.
Ważnym elementem obecnych działań jest przedłużenie okresu obowiązywania instrumentu częściowego bezrobocia koniunkturalnego (Kurzarbeitergeld).
Fundusz Gospodarki Niemiec (Wirtschaftsfonds Deutschland), a także różnorakie
programy kredytowo-poręczeniowe, ułatwiają dostęp do środków pieniężnych, pozwalających rozwiązać tymczasowe finansowe problemy niemieckich przedsiębiorstw.
4.2 Międzynarodowa polityka handlowa
Niemieckim przedsiębiorstwom zależy na
otwartym handlu z zagranicą. Producenci samochodów, części samochodowych oraz ich dostawcy
zainwestowali w ponad
2000 fabryk poza granicami Niemiec. Eksport produktów do wielu krajów
świata
jest
utrudniony
przez wysokie cła oraz nietaryfowe ograniczenia handlowe, takie jak ilościowe
ograniczenie importu w
danym państwie, bądź
techniczne regulacje utrud-
1000
2007
2008
900
800
700
600
500
400
300
200
100
0
Q1
Q2
Q3
Q4
Wykres 1.
Nowozarejestrowane samochody osobowe w Niemczech w
tys. sztuk
5
niające lub uniemożliwiające sprzedaż aut zagranicznych producentów. Niemieckim producentom szczególnie trudno jest eksportować samochody do krajów nakładających wysokie
cła. Są to przykładowo Indie (cło 100%), Tajlandia (80%), Indonezja (45-50%), Argentyna i
Brazylia (35%), czy Malezja (30%). Dlatego Niemcom zależy na szybszych postępach prac
rozpoczętych w czasie negocjacji WTO (Światowa Organizacja Handlu) w ramach rundy Doha (Katar) w 2001 r.. Według podjętych wtedy ustaleń poważnemu zmniejszeniu miały ulec
cła nałożone przez państwa uprzemysłowione, zaś państwa rozwijające się miały obniżać
stawki celne stopniowo, a tylko niektóre produkty w państwach rozwijających się miały pozostać chronione pełnymi, obecnie obowiązującymi cłami. Niestety, dla niemieckiego przemysłu, wiele z rozwijających się państw pozaeuropejskich jako „niektóre produkty” rozumie wyroby przemysłu samochodowego, nie obniżając tym samym ceł na nie nałożonych, jednocześnie naciskając państwa europejskie na obniżenie stawek celnych na te wyroby.
Szczególnie teraz, w czasie kryzysu, ważna stała się współpraca transatlantycka Niemiec ze
Stanami Zjednoczonymi. Mimo ogromnych spadków produkcji, którymi zostały dotknięte
głównie przedsiębiorstwa zza oceanu, firmy niemieckie oraz amerykańskie mają łączny 43
procentowy (24,4 mln sztuk) udział w światowej produkcji pojazdów. Niemieccy producenci
za pośrednictwem swoich związków przedłożyli Transatlantyckiej Radzie Gospodarczej
(Transatlantic Economic Council -TEC) własne propozycje dotyczące obszarów współpracy.
Są to m. in. biopaliwa, regulacje dotyczące zużycia paliwa oraz bezpieczeństwo pojazdów
samochodowych. Już na pierwszym spotkaniu TEC uzgodniono wspólne stanowisko w
sprawach harmonizacji prawa patentowego a także zaaprobowano wspólne wytyczne dotyczące bilansowania.
5. Koniunktura na rynkach globalnych – 2008
Przemysł samochodowy
nie może zaliczyć roku
2008 do udanych, globalna
koniunktura uległa poważnemu osłabieniu. Sprzedaż
aut zamknęła się w liczbie
63 mln aut, co oznacza
pięcioprocentowy spadek.
W tym czasie na świecie
wyprodukowano 69 mln
aut, z czego 57 mln stanowiły auta osobowe.
UE-15
NAFTA
Japonia
Chiny
pozstałe kraje
Mercosur
Nowe kraje UE
Europa wschodnia
Indie
W 2008 r. niemieckie kon- Wykres 2.
Światowa produkcja samochodów, udziały w procentach
cerny wyprodukowały w
fabrykach całego świata
12,06 mln samochodów (10,8 mln aut osobowych), jest to wartość o 1% mniejsza niż w roku
2007. W samych Niemczech w tym czasie z taśm zjechało 5,29 mln aut osobowych. Po raz
pierwszy produkcja niemieckich firm poza granicami RFN była wyższa od produkcji krajowej.
Warto zwrócić uwagę, że po upadku banku Lehman Brothers w połowie września 2008 r.
nastąpiło wyraźne załamanie popytu na rynkach całego świata, co spowodowało znaczący
6
spadek produkcji. W ostatnim kwartale 2008 roku produkcja niemieckich koncernów samochodowych obniżyła się o 17%.
W Ameryce produkcja samochodów spadła o 16%, z czego w Stanach Zjednoczonych o
19%. Udział USA w globalnej produkcji samochodów zmniejszył się do 18,8%. W Stanach
Zjednoczonych sprzedano 889.800 aut niemieckich producentów, co oznacza spadek o
6,1%. Jest to wynik dużo lepszy niż ten, którym mogą się poszczycić inni producenci. Przykładowo sprzedaż aut amerykańskich spadła tam o 24% (Chrysler Corp. -30%). Tak fatalny
wynik doprowadził amerykańskie firmy do poważnych problemów z płynnością finansową.
Marki azjatyckie znalazły w USA 12,2% mniej nabywców niż w roku 2007. Spośród niemieckich producentów rok 2008 na rynku USA najbardziej boleśnie odczuło Porsche (-25%), także menedżerowie BMW nie mieli powodów do radości (-9,7%). Mniejsze spadki odnotowały
Audi (-6,1%), VW (-4,1%) oraz Mercedes (-1,2%). W 2008 zwiększyła się natomiast produkcja w fabrykach Brazylii i Argentyny (+8%, 3,2 mln aut), sprzedano tam także więcej aut niż
rok wcześniej (+7%, 3,3 mln sztuk).
Produkcja na terenie Europy Zachodniej w 2008 r. spadła o 9% do 15,2 mln sztuk, co oznacza 22 procentowy udział w światowej produkcji. W tym czasie na terenie Europy Zachodniej
sprzedano 8% mniej aut (13,6 mln sztuk ogółu) niż w roku poprzednim. Największe spadki
sprzedaży odnotowano w Hiszpanii (-28%), Włoszech (-13%) oraz Wielkiej Brytanii (-11%).
Spadki te były wynikiem zaistniałych okoliczności ograniczających możliwości finansowe
społeczeństw a tym samym studzących ich zapał konsumpcyjny, takich jak załamanie na
rynku nieruchomości (Hiszpania), turbulencje na rynku finansowym (Wielka Brytania). We
Włoszech negatywnie dało się odczuć wygaśnięcie programów dopłat do nowozakupywanych aut. W tym trudnym czasie niemieccy producenci umocnili swoją wiodącą pozycję w tej
części świata. Ich udział w rynku wynosi około 48%. Dalsze lokaty zajmują producenci francuscy (21,5%), japońscy (13,7%) oraz włoscy (8,2%).
Nowe państwa członkowskie UE zwiększyły produkcję o 6% do 3,3 mln sztuk, a pozostałe
kraje wschodnioeuropejskie odnotowały wzrost produkcji o 5% (z taśm zjechało 3,2 mln samochodów). Największym producentem regionu są Czechy (940 tys. aut), zaraz za nimi plasuje się Polska (864 tys. aut), która odnotowała najwyższy wzrost produkcji (13,3%). Nowi
członkowie Unii Europejskiej zakupili 1% mniej aut niż rok wcześniej (1,2 mln sztuk). Podczas gdy w Polsce i Czechach zakupiono odpowiednio 9 i 8 procent więcej samochodów, to
w Rumunii i na Węgrzech sytuacja malowała się niemal odwrotnie (-9%). Wpływ na spadki w
obu krajach miał duży import aut używanych. Poważne załamanie sprzedaży odnotowano na
rynkach krajów bałtyckich (-22,9%). Niemieccy producenci maja 44% procentowy udział na
rynku najmłodszych członków UE.
Produkcja samochodów w Rosji wzrosła o 14% (do 1,5 mln aut). Obecnie swoje fabryki ma
tam 17 zagranicznych koncernów samochodowych m.in. Ford, VW oraz BMW. W Rosji
sprzedano 2,9 mln samochodów, jest to 16 % wzrost. Spadła sprzedaż miejscowych producentów, przy jednoczesnym wzroście ilości nabywanych wyrobów zagranicznych. Sprzedaż
aut niemieckich wzrosła o 28% (do 458.000 sztuk).
Państwa azjatyckie wyprodukowały 30 mln samochodów, co oznacza nieznaczny, dwuprocentowy wzrost, przy 43% udziale w globalnej produkcji. Sprzedaż aut w Japonii spadła o
4% i zamknęła się liczbą 4,2 mln aut. Ten niewielki spadek firmy japońskie zrekompensowały
sobie delikatnym wzrostem eksportu (do 9,9 mln aut). Niemieckie koncerny sprzedały w Ja-
7
ponii 192.300 samochodów, co oznacza 16% spadek. Mimo stosunkowo niewielkiej ilości
sprzedanych sztuk, auta z Niemiec stanowią 81% importu japońskich dealerów samochodowych. W Chinach zarejestrowano 5,7 mln nowych samochodów. Mimo, że jest to 7% więcej
niż w roku 2007, to jest to najniższy wzrost od roku 2000. Sprzedaż niemieckich samochodów wzrosła w 2008 roku o 9%, po raz pierwszy przełamując wartość 1 mln sztuk. Daje to
niemieckim koncernom 18% udział w rynku, co jest niewiele niższym wskaźnikiem niż udział
rodzimych producentów (25%), którzy zwiększyli swoją produkcję o 6%. Chiny są obecnie
trzecim producentem samochodów na świecie (po Stanach Zjednoczonych oraz Japonii), w
2008 roku z taśm zjechało 9,3 mln aut, w tym 5,7 mln samochodów osobowych. Nieznaczny
przyrost sprzedaży aut odnotował rynek indyjski (+2%, 1,5 mln aut). Niemal 75% tamtejszego rynku opanowane jest przez trzy marki: Maruti Suzuki, Tata Motors oraz Hyundai. W Indiach rosła także produkcja (7%). W Indiach niemieckie marki były reprezentowane dotąd
przez BMW, Audi oraz Skodę, lecz w tym roku do gry przyłączył się także VW otwierając
wartą 580 mln euro fabrykę w Pune. Korea Południowa była w ubiegłym roku rynkiem dość
stabilnym (-2% sprzedaży). Za wygranych mogą się uważać zagraniczni producenci, którym
udało się zwiększyć sprzedaż o 16% do poziomu 61.600 sztuk, z czego najczęściej importowane są auta niemieckie (48%). Miejscowi producenci wytworzyli o 7% mniej aut niż w roku
ubiegłym (3,5 mln sztuk). Na rynkach azjatyckich największy przyrost sprzedaży odnotowano
w Indonezji (31,4%). W tym samym czasie załamaniu uległa sprzedaż aut na Tajwanie (33,8%).
6. Innowacje
Przemysł motoryzacyjny zainwestował na badania i rozwój w 2008 roku 19 mld euro,
co stanowi jedną trzecią tego typu wydatków w całym przemyśle Niemiec. Niemiecki przemysł motoryzacyjny melduje średnio dziesięć patentów dziennie, co w porównaniu do przemysłu motoryzacyjnego innych krajów jest wartością rekordową. Firmy zza Odry planują
utrzymać tempo prac rozwojowych, rząd i organizacje przemysłowe wspierają w tym firmy,
zachęcając je równocześnie do dalszego zwiększania poziomu innowacyjności, argumentując, że nowe technologie są nie tylko droga do przezwyciężenia kryzysu, ale także służą
rozwiązywaniu rosnących potrzeb mobilności ludzi, oraz innych nie mniej ważnych zagadnień takich jak aspekty ekologiczne i rosnące ceny paliw. Niemieccy producenci zdają sobie
sprawę z ich istotności – aż pięć z dziesięciu nowych patentów dotyczy techniki ochrony środowiska, bądź zmniejszania spalania. Nie powinno to nikogo dziwić, biorąc pod uwagę, że
według zalecenia Unii Europejskiej do 2015 roku firmy mają zredukować przeciętną emisję
dwutlenku węgla do 120 gram na kilometr. Również w obliczu stale rosnących cen paliw nietrudno sobie wyobrazić, że konsumenci będą w przyszłości wybierali coraz bardziej efektywne energetycznie auta.
Branża jest historycznie ważnym centrum innowacji i badań nad nowymi rozwiązaniami. Od
czasów wynalezienia samochodu niemieckie firmy wynalazły i wdrożyły do produkcji seryjnej
wiele innowacyjnych rozwiązań. Do najważniejszych z nich należą bez wątpienia poduszka
powietrzna, ABS, oraz system stabilizujący tor jazdy samochodu pod nazwą ESP. Wszyscy
więksi producenci pojazdów mechanicznych w Niemczech posiadają własne centra badawcze.
7. Marka jako towar
8
Niemieckie przedsiębiorstwa zdają sobie sprawę, że renoma marki ma dla wielu nabywców duże znaczenie. Nabywca wybierając określoną firmę może liczyć na wysoką jakość, potwierdzoną latami produkcji udanych modeli. Samochody to produkty, które od zawsze wywoływały emocje. Wielu konsumentów przywiązuje się do określonej firmy. Auta danego producenta są niejednokrotnie kojarzone z określonym stylem życia, a ich właściciel
wraz z nabyciem samochodu zdobywa także pewien image. Sama marka danego samochodu stanowi pewną wartość dodaną, która może mieć duży wpływ na decyzję o zakupie danego modelu.
8. Wybrane przedsiębiorstwa produkujące samochody osobowe w Niemczech
8.1 Przedsiębiorstwa niemieckie
 Daimler AG
Wraz z przejęciem w III kwartale roku 2007 Chrysler Group przez fundusz private equity
Ceberus, dawny międzynarodowy koncern Daimler Chrysler zmienił nazwę na Daimler AG.
Jest on - jako spadkobierca Daimler Benz AG- najstarszym producentem samochodów na
świecie. Czasy założenia firmy sięgają wynalezienia samochodu przez Carla Benza i Gottlieba Daimlera. Obrót koncernu w 2008 roku to 95,8 mld euro, z czego 45,9 mld wypracowano
w Europie Zachodniej (Niemcy – 21,8 mld), zaś 17,9 mld na terenie USA. Koncern wypracował w 2008 r. 1.414 mln euro zysku. W pierwszych trzech kwartałach 2009 roku obrót wyniósł 57,6 mld euro, co jest wynikiem o 23% gorszym w porównaniu do identycznego okresu
w roku poprzedzającym (74,47 mld euro). Koncern posiada 7.300 punktów sprzedaży na
całym świecie, za pośrednictwem których w 2008 roku nabywców znalazło 2,1 mln nowych
samochodów. Najchętniej kupowane modele to klasy C/CLK/SLK (łącznie sprzedanych
448.400 aut) oraz klasy A i B (172.900 aut).
Daimler AG zatrudnia w Niemczech 163.500 osób, na całym świecie 256.900. Koncern kładzie duży nacisk na nowe technologie, prace badawczo-rozwojowe dla koncernu prowadzi
19.000 osób. To w samochodach marki Mercedes-Benz, która jest najwięcej wartą marką
samochodową świata, po raz pierwszy zastosowano szereg przełomowych rozwiązań technologicznych, takich jak strefa zgniotu (1959), ABS (1978), poduszki powietrzne (1980), napinacze pasów (1980), ESP (1995) oraz PRE-SAFE (2002). Przez ostatnie dwa lata Mercedes wdrożył dalsze innowacyjne technologie, m.in. rozpoznanie zmęczenia kierowcy, monitorowanie „martwego pola”, czy automatyczny asystent utrzymania kierunku jazdy.
Koncern składa się z trzech głównych części (Mercedes-Benz Cars, Daimler Trucks oraz
segmentu van, bus i pozostałych) a także wielkiej liczby mniejszych spółek zależnych. W
skład portfolio koncernu wchodzą marki Mercedes-Benz, smart, AMG, Maybach, McLaren
Mercedes-Benz, Freightliner, Mitsubishi Fuso, Western Star, Detroit Diesel, Setra, Orion i
Thomas Built Buses. Równocześnie Daimler posiada udziały w firmach Smart, Chrysler i
Mitsubishi (Trucks Asia). Smart, którego debiut miał miejsce w październiku 1998 jest najmłodszą europejską marką, w chwili obecnej jest sprzedawany na terenie 37 krajów. Swój
debiut w Stanach Zjednoczonych miał w 2008r. Centralnym punktem działalności Daimler
AG jest produkcja pojazdów, lecz poprzez spółkę Daimler Financial Services oferuje usługi
finansowe, leasingowe, ubezpieczeniowe oraz usługę zarządzania flotą.
 VW AG i marki pokrewne
9
Volkswagen AG (VW AG), którego tradycje sięgają roku 1937, jest według liczby wyprodukowanych egzemplarzy największym europejskim producentem pojazdów. Siedziba firmy
znajduje się w Wolfsburgu w Dolnej Saksonii. VW AG składa się z dwóch podstawowych
działów tj. dział motoryzacyjny oraz dział finansowy. Dział motoryzacyjny, zajmuje się produkcją i sprzedażą samochodów osobowych, pojazdów specjalnego użytku, autobusów i
ciężarówek, oraz biznesem związanym z częściami samochodowymi. Do zadań działu finansowego należą finansowanie dealerów oraz klientów, biznes bankowy oraz ubezpieczeniowy, a także zarządzanie flotą. Do koncernu należą marki Audi, Bentley, Bugatti, Lamborghini,
Seat, Škoda, Volkswagen, Scania (udziały większościowe nabyte w lipcu 2008), MAN,
Volkswagen Nutzfahrzeuge oraz Porsche. Na całym świecie koncern i jego marki ma 61 fabryk, leżą one w piętnastu krajach. Koncern zatrudnia na całym świecie 369.900 osób, zaś w
Niemczech daje pracę 177 tys. osób. W 2008 roku firma sprzedała 6,27 mln samochodów
osobowych (w tym ponad 764 tys. egzemplarzy modelu Golf), jest to więcej niż w roku 2007
(6,19 mln, z czego 763 tys. Golfów). W Niemczech sprzedano 1,013 mln samochodów. W
roku 2008 firma wyprodukowała 6,34 mln aut (odpowiada to 10,3% światowej produkcji), z
czego 2,14 w Niemczech. W Europie Zachodniej co piąte (20,3%) nowe auto jest produktem
koncernu. Obrót firmy w roku 2008 zwiększył się do 113,8 mld euro (2007 – 108,9 mld). Zysk
netto wyniósł 827 mln euro (2007 – 1455 mln euro).
Volkswagen Pkw to najważniejsza marka koncernu Volkswagen AG. Firma zatrudnia w
Niemczech 96 tys. osób. Fabryka macierzysta znajduje się w Wolfsburgu. Tylko na terenie
Niemiec zlokalizowanych jest 9 fabryk Volkswagena (marki VW): w Wolfsburgu, Hanowerze,
Brunszwiku, Kassel, Emden, Salzgitter, Dreźnie, Chemnitz oraz Zwickau. W 2008 roku
sprzedano 3.668 tys. samochodów (+0,1%). Najbardziej popularne modele to Golf (764,7
tys. wyprodukowanych egzemplarzy), Passat/Santana (764,3 tys.), Jetta/Bora (616 tys.) oraz
Polo (408 tys.). Obrót firmy wyniósł 72,9 mld euro (-1,4%). Ten dość stabilny obraz udało się
utrzymać dzięki dobrym (choć nie tak dynamicznym jak w poprzednich latach) wynikom na
rynkach Europy Centralnej i Wschodniej (+17,5%), Chin (+8,6%) oraz Ameryki Południowej
(+5,6%). Sprzedaż w Europie Zachodniej (-5,2%) oraz Stanach Zjednoczonych (-4,5%)
przebiegała słabiej niż w roku 2007.
Firma Audi AG wypracowała w 2008 r. obrót w wysokości 34,2 mld euro, z czego 25,5 mld
przypadło na sprzedaż aut marki Audi. Jest to o 1,7% więcej niż rok wcześniej. Audi po raz
pierwszy sprzedało w przeciągu roku ponad milion samochodów (1006 tys. egzemplarzy),
stało się tak dzięki dobremu popytowi, który wzrósł o 4,1%. 258 tys. aut sprzedano w Niemczech, pozostałe (745tys.) poza granicami kraju. Najchętniej kupowane modele to limuzyna
A4 wraz z jej wersją kombi A4 Avant (361.800 sprzedanych na całym świecie egzemplarzy)
oraz A5. Do firmy należą akcje Lamborghini (2,45 tys. sprzedanych egzemplarzy, 6% mniej
sprzedanych aut).
Škoda odnotowała 7,1% przyrostu sprzedanych aut. W 2008r. nowych nabywców znalazło
675 tys. aut tej marki. Najchętniej kupowane modele to Octavia (355 tys. egzemlarzy) oraz
Fabia (244 tys.). Obrót firmy wzrósł nieznacznie do 8,039 mld euro.
Firma Seat także wchodząca w skład koncernu VW AG osiągnęła dużo słabsze wyniki niż w
roku 2007. Klientom dostarczono o 14,6% aut mniej niż rok wcześniej. Obroty spadły o
11,9% do 5,196 mld euro. Najchętniej kupowanym modelem jest Seat Ibiza (192 tys. sztuk).
10
Bentley bardzo mocno odczuł skutki kryzysu. Obroty firmy spadły o 21,2%. Sprzedano 7,6
tys. aut, osiągając 1,08 mld euro obrotu.
 BMW Group AG i spółki zależne
Posiadając marki BMW, MINI i Rolls- Royce Motor Cars, Grupa BMW jest jedynym na świecie producentem, oferującym w każdym segmencie rynku pojazdy klasy premium, począwszy od ekskluzywnych małych samochodów aż po limuzyny. Koncern posiada 24 własne
fabryki na terenie całego świata, w Niemczech jest ich 8 (Berlin, Dingolfing, Eisenach,
Landshut, Lipsk, Monachium, Regensburg, Wackersdorf). Badania prowadzi się w dziewięciu
ośrodkach na całym świecie. Grupa zajmuje się także produkcją motocykli, a poprzez firmę
BMW Group Services oferuje usługi finansowe oraz zarządzania flotą. W roku 2008 firma
BMW AG uzyskała gorsze wyniki niż w 2007. Sprzedając 1,435 mln samochodów (-4,3%)
firma osiągnęła obrót 53,139 mld euro (-5%). Te spadki spowodowały wypracowanie 90%
mniejszego zysku netto niż w roku poprzedzającym. Stało się tak, mimo większego zainteresowania autami MINI (232 tys. sprzedanych egzemplarzy, +4,3%) oraz Rolls-Royce (1212,
+20%). Na koniec roku 2008 firma zatrudniała 100.041 osób, co oznaczało siedmioprocentową redukcję w porównaniu do roku poprzedzającego.
Sprzedaż Grupy spadała w Stanach Zjednoczonych (303 tys. egzemplarzy, -9,7%), czyli w
kraju gdzie sprzedaż aut koncernu jest największa. Na terenie całej Europy BMW sprzedało
864 tys. aut (-3,8%). W Niemczech wielkość sprzedaży pozostała bez zmian (280,9 tys. aut),
natomiast skutki kryzysu dały się zauważyć w Wielkiej Brytanii (151,5 tys., -12,8%), Włoszech (90,4 tys., -15,4%) i Hiszpanii (59,6 tys., -18,1%). Jedynym państwem zachodnioeuropejskim, w którym zwiększono sprzedaż była Francja (70,5 tys. aut, +8,3%). Chętniej nabywano tam auta koncernu m.in. dzięki nowym regulacjom podatkowym, faworyzującym oferowane przez BMW auta z proekologicznym pakietem Efficient Dynamics. W Azji koncern
sprzedał 3,9% pojazdów więcej (165,7 tys.). Silny spadek sprzedaży w Japonii (48,8 tys., 19,2%) został zrekompensowany przez znaczne przyrosty w Chinach, w Hongkongu i na
Tajwanie (łącznie 75,4 tys., +23,3%).
Największą popularnością cieszą się modele serii 3 (474,2 tys. egzemplarzy), 1 (225 tys.)
oraz 5 (202,2 tys.). Spadała sprzedaż serii 3 (-14,6%) oraz 5 (-12,4%), zwiększył się za to
popyt na najmniejsze modele BMW (+35,8%).
8.2 Przedsiębiorstwa zagraniczne posiadające fabryki w Niemczech
 Adam Opel GmbH (General Motors)
Adam Opel AG jest niemieckim producentem pojazdów, należącym od roku 1929 (po przekształceniu w spółkę akcyjną) do amerykańskiego koncernu General Motors. Siedzibą
przedsiębiorstwa jest Rüsselsheim. Cztery ośrodki produkcyjne znajdują się na terenie RFN,
7 kolejnych natomiast na terenie innych krajów Europy. Marka Opel jest na terenie Europy
Kontynentalnej i na Bliskim Wschodzie główną marką koncernu General Motors. Oferta produktów jest taka sama- poza niewielkimi różnicami w wariantach karoserii. Opel sprzedawany jest również w Rosji, Indiach, Chinach, Japonii, Singapurze, RPA i na Tajwanie.
 Ford
Firma Ford działa w Niemczech od 18 sierpnia 1925 roku, początkowo jako spółka akcyjna
Ford Motor Company w Berlinie. Od roku 1939 nazwa firmy brzmi Ford-Werke AG, natomiast
11
od 26 listopada 2004 roku Ford-Werke GmbH. Do niemieckiej spółki należą również ośrodki
produkcyjne w Kolonii, Saarlouis i Genk w Belgii. Od roku 1998 siedziba Forda w Europie
mieści się w Kolonii. Do ośrodków produkcyjnych koncernu w Europie należą również Valencia w Hiszpanii i Dagenham w Wielkiej Brytanii.
9. Organizacje przemysłu motoryzacyjnego
 Związek Przemysłu Motoryzacyjnego (Verband der Automobilindustrie (VDA)
Związek Przemysłu Motoryzacyjnego reprezentuje na arenie krajowej i międzynarodowej
interesy całego niemieckiego przemysłu motoryzacyjnego. Członkami Związku są przedsiębiorstwa, posiadające na terenie RFN zakład przemysłowy produkujący pojazdy mechaniczne, jednostki napędowe, naczepy, zabudowy, kontenery, części zamienne i akcesoria samochodowe. Zrzesza on obecnie ponad 580 przedsiębiorstw działających w wyżej wymienionych dziedzinach i zatrudniających łącznie 750.000 osób. Jego działania koncentrują się w
dziedzinach polityki gospodarczej, transportu i ochrony środowiska, ustawodawstwa technicznego, normowania i zapewnienia jakości. VDA organizuje również coroczną wystawę
motoryzacyjną IAA. W latach nieparzystych tematem wystawy są samochody osobowe, w
latach parzystych zaś pojazdy użytkowe.
 Grupa Badawcza ds. Techniki Motoryzacyjnej (Forschungsvereinigung Automobiltechnik e.V. (FAT)
Założona w roku 1971 Grupa wspiera rozwój badań nad zagadnieniami motoryzacji. Spektrum działalności to np. części zamienne, akcesoria, ochrona środowiska i bezpieczeństwo
produktów. Prowadzone badania są zlecane wybranych instytucjom badawczym. FAT jest
oddziałem Związku Przemysłu Motoryzacyjnego (VDA).
 Grupa Badawcza ds. techniki napędowej (Forschungsvereinigung Antriebstechnik
(FVA)
Grupa składa się ze 170 firm członkowskich. Wszystkie one kierują się założeniem, że
wspólnie przeprowadzane badania przynoszą im duże korzyści. FVA zajmuje się zagadnieniami niezwiązanymi bezpośrednio z konkurencją. Wspólne przedsięwzięcia badawcze
umożliwiają firmom polepszenie technicznego know-how i jakości produktów, jak również
obniżenie kosztów produkcji. Obecnie produkty niemieckiej branży techniki napędowej należą do światowej czołówki, charakteryzującej się wysokim standardem technologicznym. Około 75% członków Grupy stanowią małe i średnie przedsiębiorstwa MŚP. W roku 2003 firma
członkowska FVA płaciła roczną średnią opłatę wysokości 17.226 euro (zależnie od obroty
działu techniki napędowej), otrzymując w zamian dostęp do programów badawczych wartych
8,6 mln euro. MŚP na skutek niewielkich nakładów przeznaczonych na prace badawczorozwojowe koncentrują swoje wysiłki w tym zakresie często na rozwiązywaniu codziennych
problemów. Jako członkowie Grupy mają one możliwość- również przy minimalnym wkładzie
kapitałowym i bez konieczności ponoszenia zbędnego ryzyka- uczestniczyć w zakrojonych
na szeroką skalę pracach badawczo- rozwojowych i korzystać z ich wyników.
12
Analiza została sporządzona na podstawie danych źródłowych i statystycznych:
www.vda.de
www.volkswagenag.com
www.daimler.com
www.bmwgroup.de
www.bmwi.de
www.destatis.de
www.dbresearch.de
13
14
Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Federalnej Niemiec
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji
Wydziały Promocji Handlu i Inwestycji są zagranicznymi placówkami Ministra Gospodarki,
działającymi w ramach Ambasad i Konsulatów RP (WPHI), które zostały utworzone w celu
wsparcia polskich firm, w tym w szczególności małych i średnich przedsiębiorstw, w procesie
ich internacjonalizacji. Naszą misją jest nie tylko udzielenie pomocy polskim firmom, ale także wspieranie firm zagranicznych, zainteresowanych kupnem polskich towarów i usług, jak
również inwestycjami w naszym kraju.
Aktualnie funkcjonuje na świecie 46 placówek, ściśle współpracujących z Polską Agencją
Informacji i Inwestycji Zagranicznych S.A., Polską Organizacją Turystyczną oraz organizacjami samorządu gospodarczego.
WPHI stanowią ważne ogniwo w systemie promocji polskiej gospodarki i polskich przedsiębiorców za granicą. Ich główną misją i zadaniem jest udzielenie wsparcia małym
i średnim przedsiębiorstwom w ich kontaktach gospodarczych w świecie, w tym zwłaszcza:













Promocja polskiej gospodarki
Ułatwianie dostępu do rynku towarów i usług kraju urzędowania
Ochrona interesów polskich przedsiębiorców w kontaktach z administracją
i podmiotami gospodarczymi
Przyciąganie inwestycji zagranicznych do Polski
Wspieranie i doradztwo dla polskich eksporterów
Udzielanie informacji na temat możliwości nawiązania i prowadzenia współpracy
handlowej, inwestycyjnej lub kooperacyjnej
Udostępnianie baz danych importerów, potencjalnych inwestorów i eksporterów
Udostępnianie wykazu otrzymanych bezpośrednio zapytań ofertowych
Udzielanie informacji o imprezach targowych, giełdach towarowych i warunkach
uczestnictwa, a także pomoc w organizowaniu wystąpień targowych polskich przedsiębiorstw
Przekazywanie ofert polskich eksporterów potencjalnym importerom i reprezentującym je instytucjom
Wyszukiwanie przyszłych partnerów kooperacyjnych i inwestycyjnych dla firm polskich
Organizacja seminariów i misji na tematy gospodarcze
Inicjowanie współpracy między regionami
Zachęcamy Państwa do podejmowania współpracy i korzystania z wiedzy i doświadczenia
pracowników WPHI na terenie Niemiec, w celu znalezienia potencjalnych partnerów biznesowych:
Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Federalnej Niemiec
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji
Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Kolonii
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji
15
Ważne adresy
Polskie przedstawicielstwa dyplomatyczne i konsularne w Niemczech
Berlin
Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Federalnej Niemiec
Adres: Lassenstr. 19-21
14193 Berlin
Tel: 030/223130
Fax: 030/22313155
E-mail: [email protected]
http://www.botschaft-polen.de
Wydział Konsularny Ambasady RP w Berlinie (okręg konsularny: Berlin, Brandenburgia,
Meklemburgia- Pomorze Przednie, Saksonia-Anhalt, Saksonia i Turyngia)
Adres: Richard-Strauss-Str. 11
14193 Berlin
Tel: 030/223130
Fax: 030/22313212
E-mail: [email protected]
[email protected]
http://www.botschaft-polen.de
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Berlinie
Adres: Leipziger Platz 2,
10117 Berlin-Mitte
Tel: 030/2062267-0
Faks: 030/2062267-30
E-mail: [email protected]
http://www.berlin.trade.gov.pl
Wydział Ekonomiczny Ambasady RP w Berlinie
Adres: Lassenstr. 39,
14193 Berlin
Tel: 030/26343000
Fax: 030/263430011
E-mail: [email protected]
Hamburg
Konsulat Generalny RP w Hamburgu (okręg konsularny: Hamburg, Brema, SzlezwikHolsztyn, Dolna Saksonia)
Adres: Grundgensstr. 20
22309 Hamburg
Tel: 040/61187-0
Fax: 040/6325030
E-mail: [email protected]
http://www.hamburgkg.polemb.net
16
Kolonia
Konsulat Generalny RP w Kolonii (okręg konsularny obejmuje kraje związkowe: Połnocna
Nadrenia-Westfalia, Nadrenia-Palatynat, Hesja, Kraj Saary)
Adres: Lindenallee 7
50968 Koln
Tel: 0221/937300
Fax: 0221/343089
E-mail: [email protected]
http://www.botschaft-polen.de
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji KG RP w Kolonii
Adres: An der Alteburger Muhle 6
50968 Kolonia
Tel.:0049 221 34 99 11
Fax: 0049 221 34 99 10
E-mail:[email protected]
http://kolonia.trade.gov.pl/pl
Monachium
Konsulat Generalny RP w Monachium
(okręg konsularny obejmuje kraje związkowe: Bawaria,Badenia-Wirtembergia)
Adres: Rontgenstr. 5
81679 Munchen
Tel: 089/4186080
Fax: 089/471318
E-mail: [email protected]
http://www.botschaft-polen.de
17