20150410 stanowisko KIKE ws projektu rozp POPC

KRAJOWA IZBA KOMUNIKACJI ETHERNETOWEJ
ul. Lindleya 16
02-013 Warszawa
Tel. + 48 22 29 28 700, Fax +48 22 29 28 701
e-mail: [email protected], [email protected], http://www.kike.pl
KRS 0000316678, REGON: 141637224, NIP 9512270210
Warszawa, dnia 10 kwietnia 2015
ID KIKE: GRAP-220/15
Stanowisko KIKE ws. projektu rozporządzenia w sprawie udzielania
pomocy na rozwój infrastruktury szerokopasmowej w ramach Programu
Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014–2020
W odpowiedzi na zaproszenie do udziału w konsultacjach społecznych projektu
rozporządzenia umożliwiającego udzielanie wsparcia w ramach I osi Programu Operacyjnego
Polska Cyfrowa - Powszechny dostęp do szybkiego Internetu przesyłamy stanowisko KIKE
ws. przedstawionego projektu rozporządzenia. Stanowisko zawiera:




Wskazanie wątpliwych naszym zdaniem zapisów;
Opis zastrzeżenia lub uwagi;
Wskazanie propozycji uzupełnienia rozpatrywanego zapisu;
Załączniki zawierające opinie KIKE kierowane do UKE ws. konsultacji dot.
jakości Internetu i zasad dostępu hurtowego do sieci z POPC.
1. Uwaga odnośnie:
§ 2 [definicje]
Treść uwagi:
Podkreślamy wagę i znaczenie tego punktu dla powodzenia wdrażania PO PC 1.1 przez
kolejne lata. Definicje są bezwzględnie potrzebne, jednak muszą uwzględniać warunki
technologiczne obejmujące rozwiązania radiowe (wszystkie) i kablowe (również wszystkie).
Przykładem nieostrości jest poz. 3 – fizyczne uwolnienie pętli - rozwiązania p2m
wymagają uwzględnienia podziału na część magistralną i dostępową. Tymczasem w
proponowanej definicji brak jest takiego podziału.
Proponowana korekta:
Maksymalne doprecyzowanie stosowanych pojęć.
2. Uwaga odnośnie:
1
§ 3 Wsparcie może być udzielone zgodnie z celami działania 1.1 Programu
Operacyjnego Polska Cyfrowa 2014–2020 na projekty realizowane przez: 1) przedsiębiorców
telekomunikacyjnych; 2) jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki lub
stowarzyszenia
Treść uwagi:
Nie określono zasad przyznawania wsparcia dla jednostek samorządu terytorialnego,
które zgodnie z założeniami Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa powinno być możliwe
jedynie w ściśle określonych i wyjątkowych przypadkach.
Proponowana korekta:
Uzupełnienie zapisu o adnotację zastosowaną w Programie Operacyjnym Polska
Cyfrowa (str. 17):
§ 3 Wsparcie może być udzielone zgodnie z celami działania 1.1 Programu
Operacyjnego Polska Cyfrowa 2014–2020 na projekty realizowane przez: 1) przedsiębiorców
telekomunikacyjnych; 2) jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki lub
stowarzyszenia (w uzasadnionych przypadkach, tj. w sytuacji, gdy przedsiębiorcy
telekomunikacyjni nie będą zainteresowani realizacją inwestycji na danym obszarze)
3. Uwaga odnośnie:
§ 4. 1. Wsparcie może być udzielone na projekty realizowane na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej polegające na budowie lub rozbudowie lub przebudowie
infrastruktury szerokopasmowej sieci NGA zapewniających w sposób niezawodny prędkość
transmisji danych co najmniej 30 Mb/s do użytkownika końcowego.
Treść uwagi:
1. Ani powyższy zapis, ani też definicja dostępu NGA (zawarta w art. 2 ust 138
GBER) nie są dostatecznie precyzyjne i dają szerokie pole interpretacji. W związku
z powyższym prosimy o doprecyzowanie zapisu zgodnie z deklaracją zawartą w
Programie Operacyjnym Polska Cyfrowa (przypis nr 30, str. 16):
Minimalne parametry dostępu do szerokopasmowego Internetu zostaną określone na
etapie wdrażania.
KIKE wskazuje, że sieci NGN ze swojej istoty definiowane są przez większą liczbę
czynników, niż tylko prędkość pobierania danych na poziomie 30 Mb/s.
Przyjęcie tylko tego jednego parametru wskazuje, iż podstawą opracowania zapisu
są sieci wybudowane w starych technologiach, nie zapewniające parametrów takich,
jak m.in. jitter, gwarancji pasma w sieci operatora, czy prędkości wysyłania danych.
Samo „możliwie szybsze pobieranie danych” to za mało, by sieć mogła świadczyć
usługi NGA.
KIKE obserwuje od dwóch już lat niechęć administracji do przyjęcia wyraźnej i
nowoczesnej definicji sieci NGN dla POPC. Wydaje się, iż w Rozporządzeniu jest
właściwe miejsce do podjęcia takiego wysiłku np. w oparciu o wyniki konsultacji
UKE dot. parametrów jakościowych sieci, gdzie określono łącznie kilka istotnych
dla sieci IP parametrów jakościowych (jako rozwinięcie tematu załączamy Opinię
KIKE w związku z pracami nad formułowaniem wymagań dot. systemu
monitorowania parametrów usług szerokopasmowych (SMJI) z 17.04.2013).
2. Ponadto zapis z projektu rozporządzenia nie uwzględnia sytuacji specjalnej,
przewidzianej w treści Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa:
2
Wyłącznie w uzasadnionych przypadkach (…) możliwe będzie wsparcie projektów
polegających na umożliwieniu dostępu do usług o parametrach niższych niż 30
Mb/s. Wdrożenie tak ściśle ukierunkowanej interwencji obejmie niewielki odsetek
gospodarstw domowych i będzie rozpatrywane tam, gdzie inny sposób interwencji
publicznej byłby nieskuteczny lub nieefektywny.
Proponowana korekta:
1. Doprecyzowanie pojęcia „dostęp NGA” w sposób minimalizujący możliwość
dowolnej interpretacji, zgodnie z wyrażonym stanowiskiem Izby.
2. Dodanie ustępu 1 a. do treści § 4 w brzmieniu spójnym z cytowanym powyżej
zapisem Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.
4. Uwaga odnośnie:
§ 4. 4. 5. Wsparcie może być udzielone podmiotowi, który (...) zobowiązał się do
zapewnienia hurtowego dostępu telekomunikacyjnego - w rozumieniu art. 2 pkt 139
rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 na równych i niedyskryminujących warunkach, w
tym fizycznego uwolnienia pętli, po cenie ustalonej zgodnie z art. 52 ust. 6 rozporządzenia
Komisji (UE) nr 651/2014
Treść uwagi:
Wskazujemy na konieczność szczegółowego rozważenia obowiązku uwolnienia
fizycznej pętli z uwagi na fizyczną konstrukcję sieci punkt-wielopunkt oraz w kontekście
dopuszczalności rozwiązań radiowych. Konsultacje w tym zakresie trwają. Załączamy nasze
uwagi w tym zakresie przesłane kilka dni temu do UKE (20150403 Uwagi KIKE do
prezentacji UKE dot. dostępu hurtowego_finalna.pdf).
Warto też przypomnieć dwa podejścia do poruszanego w Uzasadnieniu do
rozporządzenia zagadnienia neutralności. W ujęciu amerykańskim chodzi o
niedyskryminowanie jednych usług względem drugich (kontekst NGA). Tymczasem w części
debaty europejskiej (w tym w uzasadnieniu do projektu Rozporządzenia) pojęcie to wydaje
się nabierać technologicznego kontekstu skupiając się na przepływności i medium (w
praktyce kontekst NGN).
W dokumentach Komisji Europejskiej i polskich, rządowych operuje się pojęciem NGA
– co powinno wskazywać nie na technologiczny, ale właśnie usługowy kontekst
rozstrzygnięć. Tym samym siecią kwalifikowaną do dofinansowania powinna być sieć po
prostu neutralna z punktu widzenia usług szerokopasmowych, a więc zapewniająca parametry
jakościowe następnej generacji, a więc co najmniej min. 30 Mb prędkości pobierania i
wysyłania danych oraz minimalny określony jitter i opóźnienie w sieci operatora (by uniknąć
dyskusji o wielkości sieci różnej wielkości operatorów proponujemy przyjąć bezpieczny i
absolutnie wystarczający poziom 10-15 ms, gdyż transmisje między większymi miastami
wojewódzkimi w Polsce mają opóźnienia jednocyfrowe nawet, jeśli testujemy odcinki liczone
w setkach km).
Ponadto wskazujemy na poruszony w załączonym Stanowisku KIKE z 03.04.2015
problem narzucania na każdego operatora zapewnienia dostępu hurtowego, bez wnikania w
strukturę sieci, warunki lokalne, profil providera usług i operatora alternatywnego.
Obowiązujące regulacje unijne nakładają obowiązki w zakresie usług hurtowych wyłącznie
wobec operatora o pozycji dominującej (SMP). Wskazanym jest więc rozważenie – jakie są
dokładnie podstawy wyznaczania usług hurtowych wobec operatorów nie posiadających
pozycji dominującej. Innymi słowy – czy obowiązek definiowania wymaganych usług dot.
rzeczywiście każdego typu i wielkości sieci NGN/NGA? A jeśli tak – to czy zgodnie z
3
zaleceniem 2007/879/WE i w/w różnicami lokalnymi, nie należy zdefiniować rynków
geograficznych lub regionalnych? Sugerujemy odniesienie się do w/w kwestii w
Rozporządzeniu.
5. Uwaga odnośnie:
§ 5. 1. Zobowiązanie do zachowania trwałości projektu nie wyklucza wprowadzania w
projekcie uzasadnionych ekonomicznie lub technologicznie modyfikacji w odniesieniu do
świadczonych usług i ich głównych odbiorców na warunkach określonych w umowie o
dofinansowanie.
Treść uwagi:
Zapis zdaje się sugerować, iż usługi (w tym hurtowe – należy doprecyzować) powinny
być zdefiniowane w umowie o dofinansowanie. Tymczasem przedmiotem inwestycji w
ramach POPC jest budowa sieci dostępowej, na której mogą, ale nie muszą być świadczone
łącznie usługi:


detaliczne;
hurtowe.
Skoro celem inwestycji jest wyłącznie budowa sieci w modelu HP, bez obowiązku
akwizycji usług, ani tym bardziej pozyskania partnerów na usługi hurtowe – w umowie o
dofinansowanie nie powinno być żadnych zapisów na ten temat.
Proponowana korekta:
Postulujemy wykreślenie w § 5.1. drugiej części zdania „w odniesieniu do
świadczonych usług i ich głównych odbiorców na warunkach określonych w umowie o
dofinansowanie.”
6. Uwaga odnośnie:
§ 5. 2. Zobowiązanie do zapewnienia hurtowego dostępu telekomunikacyjnego dotyczy
okresu co najmniej 7 lat od dnia zakończenia realizacji projektu, a zapewnienie dostępu do
kanalizacji kablowej i antenowych konstrukcji wsporczych nie jest ograniczone w czasie
Treść uwagi i proponowana korekta:
W ocenie KIKE należy przyjąć wyraźne i spójne zasady zapewnienia dostępu do
infrastruktury w odniesieniu do zapisów § 5 ust. 2. Po pierwsze nie jest jasne, czym różni się
hurtowy dostęp telekomunikacyjny przez siedem lat od dostępu do kanalizacji kablowej i
masztów. Zapis wydaje się wskazywać, iż nietelekomunikacyjny dostęp do w/w kanalizacji i
masztów ma być nieokreślony w czasie, a dla telekomunikacji ma wynosić wyłącznie
wspomniane siedem lat. Po drugie jeśli hurtowy dostęp dotyczy tylko części usług hurtowych
typu BSA – zapis musi to wyraźnie uwzględniać.
7. Uwaga odnośnie:
§ 6. 1. Wsparcie stanowi:
1. pomoc inwestycyjną na rozwój sieci szerokopasmowych i jest udzielane zgodnie z
warunkami określonymi w przepisach rozdziału I i art. 52 rozporządzenia Komisji
(UE) nr 651/2014
4
Treść uwagi:
1. Naszym zdaniem niezasadne jest pominięcie w treści rozporządzenia art. 14 GBER i
oparcie schematu udzielania pomocy w ramach PO PC wyłączenie na art. 52 GBER.
Zabieg taki wydaje się nie odzwierciedlać dotychczasowych ustaleń procesu
konsultacyjnego PO PC, przedstawionych planów, a także praktyki prowadzenia
naborów wniosków, zarówno dotychczasowych (w ramach działania 8.4 PO IG), jak
i obecnych. Artykuł 14 GBER odwołuje się do regionalnej pomocy inwestycyjnej,
będącej uprzednio, jak i obecnie podstawową formą udzielania pomocy publicznej z
środków funduszy europejskich.
2. Pominięcie odniesienia do art. 14 GBER, przy jednoczesnych planach
organizowania konkursów dla sektora MSP na jego podstawie, może spowodować
szereg nieprzewidzianych komplikacji i skutków prawnych, mogących utrudnić
realizację projektów. Przesłane uzasadnienie treści rozporządzenia nie wyjaśnia, na
jakiej podstawie dokonano zaproponowanego wyboru.
Niezrozumiałe jest powołanie się w treści Uzasadnienia na fakt, iż „przyjęcie jako
podstawy prawnej art. 14 GBER wykluczyłoby dużych przedsiębiorców
telekomunikacyjnych z możliwości ubiegania się o dofinansowanie w województwie
mazowieckim, co ograniczyłoby możliwość wykorzystania dostępnej alokacji a tym
samym niezrealizowanie celów PO PC”.
Podkreślamy, iż zabieg ten wyklucza równocześnie premię dla MŚP zaburzając
znacząco warunki przystępowania i realizowania projektów przez operatorów spoza
grona największych z uwagi na ograniczone możliwości pozyskania i
zabezpieczenia środków na udział własny. A to MŚP z uwagi na zasady pomocy
regionalnej obowiązujące w poprzedniej perspektywie są obecnie liderem inwestycji
w sieci NGN budując je na obszarach białych plam mimo braku formalnego
wymogu realizowania takich inwestycji w poprzedniej perspektywie finansowej.
Zwracamy też uwagę, że planowana jeszcze kilka miesięcy temu realizacja
„małych” naborów z art. 14 nie wyklucza przy tym możliwości realizacji projektów
dużych z art. 52 – w tym uwzględniających woj. mazowieckie.
Proponowana korekta:
Uzupełnienie treści artykułu o zapis odwołujący się do art. 14 GBER:
§ 6. 1. Wsparcie stanowi:
1. pomoc inwestycyjną na rozwój sieci szerokopasmowych i jest udzielane zgodnie
z warunkami określonymi w przepisach rozdziału I i art. 52 rozporządzenia
Komisji (UE) nr 651/2014, a w szczególnych przypadkach pomocy dla sektora
MSP zgodnie z warunkami określonymi w przepisach art. 14 rozporządzenia
Komisji (UE) nr 651/2014
8. Uwaga odnośnie:
§ 6. 1. Wsparcie stanowi:
2. (…) pomoc de minimis i jest udzielane zgodnie z warunkami określonymi w
rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1407/2013 w odniesieniu do wydatków, o których
mowa w § 7 ust. 4 pkt 5-7.
Treść uwagi:
Biorąc pod uwagę skalę projektów planowanych w nowej perspektywie finansowej
5
2014-2020 projektów uważamy, iż definiowanie pomocy na usługi projektowe, techniczne,
uzyskanie zgód itp. (opisane też poniżej w § 7 ust. 4 pkt 5-7 rozporządzenia) jako pomocy de
minimis w nieproporcjonalny sposób ograniczy wysokość wsparcia w odniesieniu do w/w
wydatków, zgodnie z limitem pomocy de minimis (200 tys euro). Doświadczenie dużych
projektów działania II.1 PO Rozwój Polski Wschodniej pokazuje, że koszty te mogą znacznie
przewyższać wymienioną kwotę, często nawet o 30% w stosunku do budżetu projektów.
Należy też pamiętać, iż sieci dostępowe mające dotrzeć do kilkudziesięciu procent HP na
obszarze wsparcia będą wymagały licznych uzgodnień z wieloma dysponentami terenu i
nieruchomości
Ponadto, w świetle zapisu o kumulowaniu pomocy de minimis w ciągu 3 lat
kalendarzowych istnieje duże prawdopodobieństwo, iż wiele przedsiębiorstw wykorzystało
już limit tego rodzaju pomocy, i w latach 2015-2016 nie będzie w mogło uzyskać
finansowania kosztów związanych z zakupem usług projektowych.
Proponowana korekta:
Proponujemy redefiniowanie pkt § 6. 1. 2 poprzez odniesienie się do art. 18 GBER
Pomoc na usługi doradcze na rzecz MŚP, z maksymalnym progiem wsparcia 50% (podobnie
jak to miało miejsce we wspomnianym działaniu II.1 PO RPW, gdzie oparto się o art. 26
dawnego rozporządzenia 800/2008).
9. Uwaga odnośnie:
§ 7. 3. Wydatkami kwalifikującymi się do objęcia wsparciem są wydatki poniesione po
dniu złożenia wniosku o udzielenie wsparcia do dnia określonego w umowie o
dofinansowanie.
Treść uwagi:
Jeśli w postępowaniu konkursowym wymagane będzie przedstawienie opracowań,
ekspertyz, projektów lub zabezpieczeń (w tym wkładu własnego np. w postaci promes
bankowych) w kontekście planowanej inwestycji, które będą później elementami realizacji
dofinansowanego projektu, § 7.3 powinien zostać tak zmodyfikowany, by uwzględniał
możliwość refundacji kosztów poniesionych na etapie postępowania aplikacyjnego, o ile
wydatki te stanowią integralną część projektu i wiążą się z uzyskaniem dofinansowania lub
późniejszą realizacją projektu. Nie ma bowiem sensu opracowywać np. od nowa projektu lub
kosztorysu w trakcie realizacji projektu, skoro zostałby on wykonany w toku jego
przygotowań.
Proponowana korekta:
§ 7. 3. Wydatkami kwalifikującymi się do objęcia wsparciem są wydatki poniesione po
dniu rozpoczęcia naboru wniosków o dofinansowanie, wskazanym w ogłoszeniu o konkursie.
10. Uwaga odnośnie:
§ 7. 4. Do wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem zalicza się wydatki na:
1) koszty inwestycyjne budowy, rozbudowy, przebudowy, a także dzierżawy
pasywnej infrastruktury szerokopasmowej;
2) koszty inwestycyjne budowy kanalizacji kablowej, pod warunkiem zapewnienia
zasobów umożliwiających umieszczenia sieci telekomunikacyjnych przez innych
operatorów telekomunikacyjnych;
6
3) koszty inwestycyjne robót budowlanych w zakresie inżynierii lądowej i wodnej
związanych z infrastrukturą szerokopasmową;
4) koszty inwestycyjne budowy sieci NGA
Treść uwagi i proponowana korekta:
1. Uważamy, iż należy doprecyzować pojęcie „robót budowlanych w zakresie
inżynierii lądowej i wodnej związanych z infrastrukturą szerokopasmową”,
wskazane w ust. 3. Czy pojęcie to jest tożsame z definicją „Budownictwa ogólne
oraz inżynieria lądowa i wodna”, zawartą w Rozporządzeniu Prezesa Rady
Ministrów z dnia 3 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu robót budowlanych? Jeśli tak
to zauważyć należy, że podany tam wykaz nie zawiera odniesienia do budowy
infrastruktury szerokopasmowej.
2. Równocześnie zwracamy uwagę, iż zastosowany zapis budzi kontrowersje w świetle
zapisów art. 2 ust. 5 ustawy Prawo zamówień publicznych:
a. Ust. 5c) ustawy PZP wspomina o „inżynierii lądowej i wodnej”, bez
uszczegółowiania jej do poziomu budowy infrastruktury szerokopasmowej.
b. Zgodnie z art. 2 ust 5 podmioty prywatne zobowiązane są do stosowania PZP
gdy a) ponad 50% wartości udzielanego przez nie zamówienia jest finansowane
ze środków publicznych lub przez podmioty, o których mowa w pkt 1–3a, b)
wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, c) przedmiotem zamówienia są roboty
budowlane obejmujące wykonanie czynności w zakresie inżynierii lądowej lub
wodnej. W związku z przewidywanym wzrostem wartości projektów
traktowanie inwestycji szerokopasmowych jako „inżynierii lądowej i wodnej”
wymusić może na beneficjentach stosowanie ustawy PZP dla wszystkich
projektów o wartości przewyższającej 5 186 000 euro.
3. Co oznacza zapis (pkt 4): „koszty inwestycyjne budowy sieci NGA”? w dostępnych
przepisach prawnych brak jest definicji takich kosztów, ponadto punkt ten powiela
pkt 1-3.
4. Istnieje obawa, iż oparcie się wyłącznie na art. 52 GBER wyklucza możliwość
uwzględnienia w kosztach kwal. kosztów pracy własnych pracowników, którą to
możliwość daje art. 14 GBER
5. Odnośnie § 7.4.2 należy określić jaka ma być nadmiarowość kanalizacji kablowej i
jakie dokładnie zasoby Beneficjent z jednej strony musi uwzględniać, a z drugiej
otrzyma na nie dofinansowanie. Posłużmy się przykładem: nie ma powodu ani
ekonomicznego sensu, aby do wioski z 10 domami budować nadmiarową magistralę
3x110. Ale też może okazać się, że przestrzeń na 1 niewielki światłowód jest
obiektywnie za mała. Potrzebna jest więc konkretna i w miarę elastyczna definicja np. 30 lub 50% nadmiarowości/wolnego miejsca
11. Uwaga odnośnie:
§ 8. 1. Maksymalna intensywność wsparcia nie może przekroczyć 80% wydatków
kwalifikujących się do objęcia wsparciem w przypadku projektów realizowanych na terenie
województwa mazowieckiego i 85% wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem w
przypadku projektów realizowanych poza województwem mazowieckim.
Treść uwagi i proponowana korekta:
W związku z faktem możliwego podziału udzielnej pomocy na dwa rodzaje i dwie
grupy kosztów kwalifikowanych (zgodnie z opisanym powyżej rozdziałem art. 14 i art. 52
7
GBER) słusznym wydaje się doprecyzowanie maksymalnych intensywności wsparcia dla
każdej ze wskazanych grup bądź też wskazanie, że maksymalny poziom pomocy odnosi się
do skumulowanej intensywności pomocy dla całego projektu.
PODSUMOWANIE:
Przedstawiona propozycja Rozporządzenia jest kolejnym kamieniem milowym na
drodze do rozpisania pierwszego konkursu dla działania 1.1 PO PC. Jak wiadomo, od samego
początku KIKE aktywnie uczestniczy we wszelkich pracach konsultacyjnych i
przygotowawczych Polski Cyfrowej. Prace te prowadzone są w szeregu instytucji, których
kompetencje często nakładają się lub przeciwnie – żadna z nich nie zajmuje się ważnym
wycinkiem rzeczywistości. Dlatego postulujemy opracowanie międzyinstytucjonalnego
porozumienia, które jasno zdefiniuje zakres odpowiedzialności każdego z zaangażowanych w
proces interesariuszy. Naszym zdaniem pozwoliłoby to w bardziej przejrzysty sposób
zarządzać całością wdrażania PO PC, a także uniknąć częstego obecnie powielania
prowadzonych dyskusji.
Piotr Marciniak
Piotr Wiąckiewicz
Załączniki:
1. Opinia Krajowej Izby Komunikacji Ethernetowej w związku z pracami nad
formułowaniem wymagań dot. systemu monitorowania parametrów usług
szerokopasmowych (SMJI) (17.04.2013)
2. Uwagi KIKE do prezentacji UKE w zakresie warunków dostępu hurtowego do sieci
dostępowych realizowanych w ramach PO PC (03.04.2015)
8