Dzień bez długów konferencja – Założenia wyjściowe

Stowarzyszenie Program Wsparcia Zadłużonych
Ul.Miastkowska 55E, 60-184 Poznań, e-mail:[email protected],
www.programwsparcia.com
Dzień bez długów 2015 – założenia wyjściowe
Dlaczego bezrobocie powszechnie traktujemy, jako jeden z najpoważniejszych problemów społecznych?
Poświęcamy mu też konferencję 17.11.2015, na którą już niniejszym zapraszamy.
Oprócz psychologicznych, socjologicznych, itd. aspektów pracy, jest też wymiar b.konkretny – materialny. Wbrew
ludowej mądrości – pieniądze nie leżą na ulicy zarabia się je najczęściej ciężką pracą.
Brak pracy – BEZROBOCIE musi w naturalny sposób, oprócz innych poważnych i negatywnych konsekwencji
skutkować pogorszeniem sytuacji finansowej, bezpieczeństwa socjalnego osoby bezrobotnej i jego najbliższych, tzw.
„gospodarstwa domowego”.
Dla większości osób myślących logicznie i racjonalnie /nawet tylko zdroworozsądkowo/ ludzie powinni
chcieć pracować -wszak znalezienie i wykonywanie godziwej pracy powinno wpływać wprost i
bezpośrednio na tzw. zdrowie finansowe gospodarstwa domowego, „dobrostan”.
W Polsce /pomimo wielu korzystnych zmian, np. spadek stopy bezrobocia /, nadal w końcu sierpnia 2015 roku w
Powiatowych Urzędach Pracy zarejestrowanych było:
- 1.563,5 tys. osób bezrobotnych, 10% stopa bezrobocia
- 897,1 tys. długotrwale bezrobotnych czyli 57,4% wszystkich1
Równocześnie w 2013 roku aż 1 mln 78 tysięcy osób pracowało w tzw. szarej gospodarce – „na czarno”. Szacunki
GUS dot. rozmiarów szarej gospodarki w tworzeniu PKB w latach 2008-12 wynosiło około 14,5%.
Związek pomiędzy bezrobociem a problemami finansowymi /zadłużeniem absolutnie oczywisty.
Wg. Diagnozy społecznej 20152 /: pomimo b. optymistycznych trendów generalnych:
- 29% badanych gospodarstw domowych przy uzyskiwanych dochodach radzi sobie z trudnością,
1
W sierpniu 2015 prace podjęło 88,7 tys. osób w tym trudna do określenia grupa pracowników sezonowych, na umowy cywilnoprawne
- najliczniejszą grupą osób wykreślonych z rejestrów bezrobotnych 48,1 tys. osób stanowiły osoby, które nie potwierdziły
gotowości do pracy /nie zgłosiły się na wyznaczony termin w PUP podpisać listę/.
2
Źródło Diagnoza Społeczna 2015: polskie gospodarstwa domowe są zadłużone:
- na kwotę powyżej rocznych dochodów - 36% /wzrost o 7% w stosunku do 2013 roku/
- na kwotę powyżej 6 mies. dochodów - 12%
- na kwotę do 3 mies. dochodów 17%
- na kwotę 1 mies. dochodów 34%
- 36% badanych gospodarstw ma powtarzające się trudności „ wiąże koniec z końcem”,
- 19% respondentów stałe dochody nie pozwalają na zaspokajanie bieżących potrzeb.
- polskie gospodarstwa domowe zadłużają się na pokrywanie bieżących wydatków – 14%, na spłatę wcześniejszych
długów 6%.
Około 2,5 mln Polaków figuruje w rejestrach dłużników BIG– tzw. „ryzykowni klienci” zaprzestający obsługi swoich
zobowiązań przez minimum 2 mies.
W sytuacji zadłużenia deficyt budżetu rodzinnego uzupełniany jest w kolejności3:






pożyczka – u członków rodziny > przyjaciół i znajomych>w bankach > instytucjach para-bankowych;
korzystanie ze świadczeń pomocy społecznej i org. charytatywnych;
radykalna zmiana modelu konsumpcji - „zaciskanie pasa”;
wyprzedaż majątku /nieruchomości i ruchomości/ oraz zastaw cennych przedmiotów „Lombardy”;
rozważanie działań niezgodnych z prawem, oszustwo, kradzież, prostytucja, żebractwo;
podjęcie PRACY – szczególnie dotyczy to sytuacji pilnego uzupełnienia deficytu /”nagła sytuacja.”/.
11.Zestawmy jeszcze raz dane:
- 1.563,5 tys. osób bezrobotnych, 10% stopa bezrobocia 31.08.2015
- 897,1 tys. długotrwale bezrobotnych czyli 57,4% wszystkich
- Pracujących w tzw. szarej gospodarce 1 mln 78 tysięcy
- 2 378 523 mln dłużników w BIG
- 157,711 dłużników alimentacyjnych zalegający z płatnościami na kwotę ponad 4.3 mld zł.
Jak to możliwe, że pomimo korzystnych zmian na rynku pracy, podejmowanych przez PUP działań
aktywizujących do podejmowania pracy liczba trwale bezrobotnych i pracujących w szarej strefie utrzymują
się na stałym i zbliżonym do siebie poziomie? Może związek ma nie tylko charakter korelacyjny
/współwystępowanie/, ale wręcz przyczynowo-skutkowy.
Może bezrobotnym nie opłaca się pracować, mimo że dawno już utracili prawa do zasiłków?
Spójrzmy na kalkulację przykładowego bezrobotnego, dłużnika, poddanego egzekucji komorniczej4:
- praca „na czarno” za 3000zł „na rękę” 3000zł
- umowa za tą samą pracę po potrąceniach komorniczych - 1500 brutto, czyli na rękę netto 1111,86zł
- 1200zł brutto w przypadku egzekucji komorniczej zaległości alimentacyjnych, – czyli na rękę netto 902,29zł
- w przypadku kiedy dłużnik pracuje na tzw. umowę cywilno-prawną może zgodnie z obowiązującym prawem po
miesiącu pracy może mieć zajęte 100% wynagrodzenia – wola komornika.
Niestety pracodawcom także opłaca się proceder zatrudniania w tzw. szarej strefie – ale to już inny problem.
3
Dane pochodzą z zajęć warsztatowych realizowanych przez autora z osobami już zadłużonymi – zebrane z grupy ponad 350
osób uczestniczących w zajęciach realizowanych przez Stowarzyszenie PWZ 2011 – 2015.
4
W Polsce w roku 2014 przeprowadzono 5 mln 600 tys. egzekucji komorniczych.
Dylemat: Co jest b. racjonalne i efektywne z ludzkiego i społecznego punktu widzenia:
- trzymać się przyjętych zasad – dłużnika /a „alimenciarza” w szczególności/ należy traktować
zdecydowanie, zgodnie z prawem, nawet jeśli nie uzyskujemy zakładanych rezultatów – np. efektywność egzekucji
komorniczych nie przekracza 14% 5 , a koszt pobytu skazanego za uchylanie się od płacenia alimentów w więzieniu
przekracza 2600zł miesięcznie;
- może warto zaryzykować wyjście poza schemat i rozważyć b. zindywidualizowany i elastyczny system
postepowania, uwzgledniający interes wierzyciela i dłużnika ?
Temu będzie poświęcona Konferencja 17.11.2015. Nie obiecujemy cudownej recepty, gwarantujemy
ciekawą i rzeczową dyskusję w gronie praktyków.
ZAPRASZAM
Roman Pomianowski
5
Jak wynika z ostatnich danych opublikowanych przez Ministerstwo Pracy Polityki Społecznej, w 2013 r. alimenty od państwa
zamiast od rodzica dostało blisko 329 tys. dzieci. Gminy domagały się później zwrotu wyłożonych pieniędzy od ponad 243 tys.
dłużników. Efekt? W 2014 r. udało się odzyskać 13,9 proc. wartości wydanej kwoty.