Emisja niska

Emisja niska
• zanieczyszczenia powstające w wyniku procesów spalania paliw w
lokalnych kotłowniach i piecach domowych sektora komunalno‐bytowego.
•Umownie przyjmuje się wszystkie kominy o wysokości do 40 metrów
Zanieczyszczenia pochodzące ze źródeł niskiej emisji są poważnym problemem ekologicznym, ekonomicznym, zdrowotnym i społecznym.
Emisja niska
•Przy niekorzystnych warunkach topograficznych i meteorologicznych ma bardzo
duży wpływ na otaczające środowisko.
•Uniemożliwia wyniesienie zanieczyszczeń na duże odległości i ich rozproszenie
przez wiatr, czego efektem jest lokalny wzrost substancji zanieczyszczających w
powietrzu atmosferycznym.
Taki stan szczególnie nasila się w okresie jesienno‐zimowym, zarówno ze względu
na sezon grzewczy oraz niesprzyjające rozprzestrzenianiu się zanieczyszczeń
czynniki, takie jak niska temperatura oraz duża wilgotność względna powietrza.
Emisja niska
Wielkość niskiej emisji i charakterystyka rodzajów zanieczyszczeń zależy od:
jakości i ilości spalanego paliwa,
gęstości zabudowy,
stanu technicznego urządzeń grzewczych.
Proces spalania
• Istotną rolę odgrywa temperatura spalania, gdy jest niewłaściwa (zbyt
niska) w emitowanych spalinach powstają zanieczyszczenia, których
oddziaływanie na środowisko naturalne i zdrowie ludzi jest bardzo
szkodliwe.
• Temperatura spalania różnego rodzaju materiałów w paleniskach
domowych odbywa się w niskich temperaturach (200 – 500 oC).
Proces spalania
Procesowi spalania towarzyszy nieprzyjemny zapach
zanieczyszczeń do atmosfery, takich jak:
 pył (suchy),
 związki organiczne oznaczone jako węgiel całkowity,
 tlenek węgla (CO),
 nieorganiczne związki chloru oznaczone jako HCL,
 nieorganiczne związki fluoru oznaczone jako HF,
 tlenki azotu jako NOx,
 dwutlenek siarki (SO2),
 metale ciężkie zaliczane do klasy I (kadm, rtęć),
II (arsen, kobalt, nikiel, selen), III (ołów, chrom).
i
emisja
Proces spalania
Gdy w kotłach i piecach spalane są także odpady komunalne,
powoduje to emisję szczególnie niebezpiecznych dla zdrowia
substancji takich jak:
• benzo(α)piren, •dioksyny,
•furany. Stężenie dioksyn i furanów w wydobywającym się z domowych kominów dymie może wynosić 100 nanogramów/m3, dla porównania ich dopuszczalne stężenie wynosi 0,1 nanograma/m3 (norma dla spalarni śmieci).
Emisja niska a zdrowie człowieka
Tlenek węgla wiąże czerwone ciałka krwi, utrudniając transport tlenu.
Dochodzi więc do niedotlenienia tkanek, co w wielu przypadkach prowadzi do
śmierci. Oddziałuje także na centralny układ nerwowy.
Dwutlenek siarki silnie podrażnia drogi oddechowe, może też powodować
schorzenia spojówek i skóry.
Dwutlenek azotu podrażnia oczy, skórę i drogi oddechowe, wywołuje duszący
kaszel, bóle głowy i przyczynia się do obniżenia odporności człowieka.
Pyl drobny PM10 mogą przedostać się do płuc, a następnie do krwiobiegu i
stać się przyczyną chorób serca, nowotworu płuc, astmy i ostrych infekcji
układu oddechowego. Pył odkładając się w glebie powoduje szkodliwe dla
zdrowia człowieka zanieczyszczenie roślin metalami ciężkimi.
Paleniska domowe a ośrodki przemysłowe
Domowe paleniska rocznie emitują do atmosfery 762 tony pyłu i ok. 470 kg
rakotwórczego benzopirenu.
W wyniku działalności dużych ośrodków przemysłowych i energetycznych do
atmosfery przedostaje się rocznie 165 kg benzopirenu i ponad 980 ton pyłu,
to nie wpływa to tak szkodliwie na jakość powietrza w miastach.
Powód? Wysokie kominy zakładów energetycznych powodują, że smuga
zanieczyszczeń dociera do ziemi w znacznej odlgłości od emitora i jest już
rozporoszona.
Dla porównania: intensywny ruch komunikacyjny emituje ok. 539 ton pyłu do atmosfery.
Rozwiązanie: korzystna mogłaby być zmiana paliwa w mieści np. przez gazyfikację.
Polska ma największy udział energii wytwarzanej z węgla w sektorze bytowo‐komunalnego spośród wszystkich krajów UE. * Pye.S. Jones G., Stewart R., Woodfield M., Kubica K., Kubica R., Pacyna J., Costs and environmental
effectiveness of option mercury reduction, AEAT/ED48706/Final reoprt v2, January 2006.
Prowadzona przez KOBIZE IOŚ inwentaryzacja emisji dla Polski wykazała, że w gospodarstwach domowych w 2009 r. do produkcji energii (ciepła) zużyto 9 mln ton węgla.
Porównanie udziału emisji zanieczyszczeń z sektora bytowo‐
komunalnego w całkowitej krajowej emisji w 2003 i 2009 r. ** Raport Krajowa Inwentaryzacja emisji SO2, NOx, CO, NH3, NMLZO, pyłów, metali ciężkich i TZO za lata
2008/2009, KOBIZE, Warszawa, luty 2011
Bariery realizacji ograniczania niskiej emisji 3.
4.
5.
6.
1. brak systemowego, globalnego podejścia do działań w ochronie
środowiska,
2. wysokie ceny paliw i ciągły wzrost cen paliw ekologicznych,
brak jednoznacznych zachęt ze strony państwa dla stosowania paliw
ekologicznych (niskoemisyjnych), np. podatku od zanieczyszczeń
zawartych w węglu,
mała skuteczność narzędzi prawnych w zakresie możliwości ograniczania
„niskiej emisji”, w tym brak instrumentów umożliwiających nakładanie
obowiązków na osoby fizyczne (np. wymiany kotła) i ich egzekwowania,
niski priorytet ochrony powietrza w hierarchii ważności celów
realizowanych przez państwo,
problem podziału odpowiedzialności pomiędzy powiatem a gminą
(starosta nie ma uprawnień do faktycznej realizacji głównych zapisów
Programu ochrony powietrza, w których wskazano opracowanie
Programów ograniczenia niskiej emisji i nie ma instrumentów prawnych,
by zlecił wykonanie tych zadań gminom),
*ATMOTERM, Thomas Schönfelder, Analiza możliwości ograniczania niskiej emisji ze szczególnym uwzględnieniem sektora bytowo‐komunalnego, Opole 2011.
Bariery realizacji ograniczania niskiej emisji 9.
10.
11.
12.
7. znikomy
udział
źródeł
odnawialnych
w
pokrywaniu
zapotrzebowania na ciepło,
8. brak wpływu lokalnych samorządów na lokalne źródła energii
odnawialnej (geotermalnej, wodnej),
obowiązujące przepisy prawne dają niewielkie możliwości nałożenia
obowiązków organom ochrony środowiska w celu ograniczenia emisji
zanieczyszczeń do powietrza i ich egzekucji w szczególności dla źródeł
małych (w tym indywidualnych systemów grzewczych w budynkach
mieszkalnych),
niska świadomość społeczeństwa w zakresie zanieczyszczenia powietrza
i skutków zdrowotnych z tym związanych,
przyzwolenie społeczne na spalanie odpadów w piecach domowych,
problemy własnościowe w starych budynkach, które utrudniają
podjęcie decyzji o inwestycji wymiany źródeł ciepła na nowoczesne.
*ATMOTERM, Thomas Schönfelder, Analiza możliwości ograniczania niskiej emisji ze szczególnym uwzględnieniem sektora bytowo‐komunalnego, Opole 2011.
Uregulowania prawne
Polskie uregulowania prawne w sprawie standardów emisyjnych
nie obejmują instalacji spalania paliw stałych, pracujących w
sektorze bytowo‐komunalnym. Obowiązujące Rozporządzenie
Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów
emisyjnych z instalacji spalania dotyczy źródeł o mocy powyżej 1MW.