Rewia mody ruskiej

Rewia mody ruskiej
By poczuć się jak prawdziwy mieszkaniec osady, warto odwiedzić stoisko nr 70 i przywdziać jeden z tradycyjnych strojów pochodzących z dawnych czasów. W tym roku - ze
względu na temat festynu - można tam znaleźć tradycyjne stroje z XII-wiecznej Rusi.
Możliwość przymierzenia
tak wielu wspaniałych strojów
jest efektem pracy nie tylko
pracowników muzeum, ale
również uczniów ze szkoły
plastycznej w Supraślu, którzy przygotowywaniem biskupińskich szat zajmują się
od wielu lat. Jak mówi Wiesława Gawrysiak, opiekunka
stoiska i projektantka dawnych ubiorów, uczniów tych
cechuje duża pilność, staranność i przede wszystkim talent. Rekonstrukcje strojów
dokonane zostały na podstawie książki Historia ubioru
Marii Gutowskiej-Rychlewskiej oraz wzorów strojów
białoruskich, które otrzymała pani Wiesława.
Gdy w 988 r. Ruś przyjęła chrzest, znalazła się pod
wpływem kultury bizantyjskiej. W związku z tym cenione były na Rusi tkaniny
bizantyjskie, zwane pawołoki, poszukiwane na tradycyjne ubiory książąt i bojarów.
Pomimo częstego używania
na tuniki - a szczególnie na
płaszcze - drogich tkanin jedwabnych, krój ubiorów książęcych na Rusi pozostawał
prosty i wygodny. Dominujące wśród strojów tamtego
okresu kolory to czerwony
(kolor ten świadczył również
o pozycji społecznej) i złoty. Ponadto charakterystyczne dla strojów pochodzących
z Rusi były bogate hafty,
niejednokrotnie wyszywane
złotą nicią. Na co dzień noszono prosty komplet składający się ze spódnicy, bluzki i haftowanego fartucha
(wersja dla kobiet). Mężczyźni natomiast zakładali proste spodnie, koszulę i płaszcz
spinany fibulą. Znakiem rozpoznawczym owych strojów
był również kołnierz ze stójką. Bizancjum, pod którego
wpływem pozostawała ówczesna Ruś, charakteryzowało się natomiast kołnierzami
półokrągłymi. Stroje zakła-
Z tradycji weselnej
Czymże byłoby wesele bez tańców?
Dzisiaj przedstawiamy tradycyjny taniec weselny, z którego wywodzi się
obrząd oczepin.
Zoja Majstrowicz, która do Biskupina przyjechała wraz z zespołem Żemerwa, opowiada nam o tańcu
weselnym, który w tradycji
ruskiej istniał zanim na weselach zaczęła odbywać się
znana nam wszystkim współczesna wersja oczepin. Warto
również wspomnieć, że samo
słowo oczepiny wzięło się
z tradycji zakładania pannie
młodej białego czepca.
Taniec, o którym mowa,
nosi nazwę Welon i tańczony był pierwszego ranka zaraz po weselu. Po zabawie
weselnej pannę młodą prze-
wożono do domu pana młodego. Podczas tej ceremonii
bardzo ważny był fakt, iż panna młoda musiała być ubrana
w suknię ślubną i welon, których to pod żadnym pozorem
nie mogła zdejmować podczas trwania wesela. Po przybyciu do domu liczne druhny zdejmowały oblubienicy
welon i ustawiały się w kółku. Młoda żona przyczepiała
swój weselny welon po kolei każdej druhnie, po czym
z każdą z nich musiała również zatańczyć.
Martyna
Michalik
Na zdjęciu uczniowie szkoły w Toruniu w strojach charakterystycznych dla XII-wiecznej Rusi fot. Martyna Michalik
dane przez Rusinów na specjalną okazję były niezwykle okazałe i bardzo bogato
haftowane w różnych miejscach: u dołu spódnicy, na rękawach i przy kołnierzu. Suknie często zakładano również
jedna na drugą. Oznaką władzy na Rusi była okrągła czapka książęca z główką czerwoną lub żółtą, ujęta u dołu sobolową opuszką.
Przy odtwarzaniu dawnych strojów pomogły także znalezione w Czekanowie
koło Drohiczyna wzory tradycyjnych haftów. Świadczy
to również o wpływach ruskich na pograniczu. Owe
wzory niejednokrotnie wykorzystywane były do noszonych na Rusi przepasek złotolitych, które były bogato ha-
ftowane. Stosowano na nich
zarówno wzory koliste pochodzące z Bizancjum, jak
i wzory geometryczne charakterystyczne dla Rusi. Te
wzory w różnej postaci przetrwały do dzisiaj.
Jako dodatek do stroju
stosowano również - jak i dzisiaj - biżuterię. Główną ozdobą ruskiego stroju, a zarazem
odznaczeniem rozdawanym
przez kniazia, była hrywna.
Był to stary ruski klejnot
w kształcie sztywnej, srebrnej lub złotej obręczy, nieco
grubszej i szerszej na przodzie,
ozdobionej najczęściej motywem sznurowanych skrętów.
Technika wykonania i motywy zdobienia staroruskiej
hrywny nie były wyszukane,
pomimo to była ona cenio-
na jako ozdoba. Duże znaczenie w tych czasach miały szlachetne metale. Forma sztywnego naszyjnika ruskiego nawiązywała do bizantyjskich
złotych naszyjników, wysadzanych kamieniami i wykonanych efektowną techniką
złotniczą. Dla Rusi typowe
były wyjątkowo okazałe zausznice, najczęściej noszone
piętrowo. Ruś w tamtym czasie była również producentem szklanych paciorków, jak
również szklanych bransolet.
Mężczyźni natomiast nosili
misternie wykonane plecione
grzywny, których istota polegała na tym, iż zazwyczaj składały się one z żelaznego pręta
owijanego srebrem, bądź złotą blaszką.
Martyna Michalik