Wydanie 5, czerwiec 2010 r. - Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa

Transkrypt

Wydanie 5, czerwiec 2010 r. - Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa
EkoTechProdukt Newsletter
Wydanie 5, czerwiec 2010 r.
Szanowni Czytelnicy,
w tym wydaniu:
 cele projektu badawczego EkoTechProdukt
 wpł
yw warunków meteorologicznych na dział
anie preparatów mikrobiologicznych
 demonstracja ś
rodków ekologicznych
Zespółredakcyjny
Innowacyjne
technologie dla
zdrowia czł
owieka
Jednym z celów projektu jest rozwój przyjaznych dla
ś
rodowiska naturalnego i zdrowia czł
owieka innowacyjnych
technologii, biopreparatów i ś
rodków ochrony roś
lin do
produkcji ekologicznej. Opracowanie technologii uprawy
roś
lin,
W ostatnich latach w Polsce i na ś
wiecie coraz czę
ś
ciej
z
wykorzystaniem
mikroorganizmów
podejmowane są aktywne dział
ania zwią
zane ze strategią
(bakterie
zrównoważ
onego
biopreparatów
rozwoju
rolnictwa.
Ich
celem
jest
i
m.in.
glebowych
grzyby
mikoryzowe),
doglebowych
uzyskiwanie wysokiej jakoś
ci plonów i zdrowej ż
ywnoś
ci,
i
przy zachowaniu równowagi biologicznej ekosystemów.
ochronnych,
Skupiająsięone na zapewnieniu optymalnego zaopatrzenia
ochrony
roś
lin w skł
adniki pokarmowe oraz utrzymaniu należ
ytej
Dzię
ki ich zastosowaniu znacznemu
ż
yznoś
ci gleby. Efekty takie uzyskuje się m.in. poprzez
ograniczeniu
ulegnie
stosowanie
syntetycznych
ś
rodków produkcji,
ekologicznych
ś
rodków
produkcji
roś
lin,
będą
cych coraz bardziej powszechną alternatywą dla
dolistnych
oraz
substancji
przyczyni
ś
rodowiska
si ę do
naturalnego.
stosowanie
np. nawozów oraz pestycydów.
Wyniki projektu mogąznaleź
ćzastosowanie w uprawie
stosowanych dotychczas ś
rodków.
wielu
gatunków
roś
lin
sadowniczych,
warzywnych
i ozdobnych. Bardzo waż
nym aspektem będzie ocena
wpł
ywu spoż
ywanych owoców (uzyskanych w ramach
projektu), na kondycjęzdrowotnąkonsumentów.
Realizacja
projektu
przebiega
w
4
w
peł
ni
zintegrowanych blokach tematycznych:
Blok 1: utworzenie SYMBIO BANK-u (kolekcji symbiotycznych mikroorganizmów) i opracowanie innowacyjnych
biopreparatów wzbogaconych mikrobiologicznie;
Blok 2: badanie efektywnoś
ci dział
ania innowacyjnych
biopreparatów;
Przykł
adem takich dział
ań jest innowacyjny projekt
Blok 3: opracowanie technik aplikacji biopreparatów;
realizowany przez Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa
Blok 4: upowszechnianie i wdraż
anie opracowanych
im. Szczepana Pienią
ż
ka w Skierniewicach: „Opracowanie
technologii.
innowacyjnych
produktów
i
technologii
dla
Projekt realizowany jest przez konsorcjum dwóch
ekologicznej uprawy roślin sadowniczych”, który
partnerów:
otrzymałdofinansowanie w ramach Poddział
ania 1.3.1 POIG
im.
„Projekty
i Uniwersytetu Medycznego w Łodzi (UM). Uczestnicząw nim
rozwojowe”,
na
mocy
umowy
z Oś
rodkiem Przetwarzania Informacji (OPI).
podpisanej
Instytutu
Szczepana
Sadownictwa
Pienią
ż
ka
w
i
Kwiaciarstwa
Skierniewicach
(ISK)
takż
e podwykonawcy: Instytut Ochrony Roś
lin (IOR)
EkoTechProdukt Newsletter • wydanie 5 • czerwiec 2010
2
w Poznaniu, Uniwersytet Warszawski (UW), Szkoł
a Gł
ówna
konsumentów owoców ekologicznych i konwencjonalnych
Gospodarstwa
(truskawki, wiś
ni i jabł
oni), w celu oceny ich kondycji
Wiejskiego
(SGGW)
oraz
Politechnika
Koszalińska (PK).
zdrowotnej.
Zakończenie projektu przewidziane jest na marzec 2014
roku. Obecnie w każ
dym z bloków realizowane sądział
ania,
m.in.
rozpoczęto doś
wiadczenia
in vitro analiz
Dr Lidia Sas-Paszt
krwi
Artykułjest zamieszczony na stronie www.opi.org.pl
Warunki meteorologiczne jako jeden
z ważnych czynników warunkujących
dział
anie preparatów mikrobiologicznych
Pozyskiwanie owoców z sadów ekologicznych jest
wymienionego produktu). Zdecydowano o ich samodzielnym
odpowiedziązapotrzebowania na ż
ywnoś
ćwyprodukowaną
aplikowaniu
nie
bez uż
ycia chemicznych ś
rodków produkcji. Również
testowanymi produktami. Pozostał
e produkty ochronne
zwiększają
ca siętroska o ś
rodowisko naturalne czł
owieka
oparte na wybranych ś
rodkach ochrony roś
lin zawierających
przyczynia się do wprowadzania w sadownictwie metod,
spinosad, olej parafinowy, mydł
o potasowe oraz wyciągi
które sąprzyjazne dla przyrodniczego otoczenia czł
owieka.
roś
linne był
y wprowadzane na uprawęosobno w odstę
pie
Dotychczasowa każ
da strategia ochrony roś
lin sadowniczych
czasowym,
zakł
ada udział chemicznych ś
rodków ochrony roś
lin.
mikroorganizmów.
Produkcja natomiast w systemie ekologicznym polega
uzasadnione
gł
ównie na aktywizowaniu mechanizmów samoregulacji
wymienionych preparatów na kolonizacjęprzez poż
yteczne
przyrody. Preparaty oparte na bazie mikroorganizmów mogą
mikroorganizmy.
co
ł
ą
cząc
ich
najmniej
bezpoś
rednio
siedmiu
Opóź
nienie
moż
liwoś
cią
to
dni,
od
z
innymi
aplikacji
wydawał
o się być
negatywnego
wpł
ywu
przyczyniaćsiędo tego przez oddział
ywania antagonistyczne
i konkurencyjne w stosunku do organizmów patogenicznych.
W ramach trzeciego zadania badawczego projektu
EkoTechProdukt,
kontynuował cykl
Instytut
Ochrony
doś
wiadczeń
z
Roś
lin–PIB
wykorzystaniem
preparatów opartych na Phytium oligandrum, Trichoderma
asperellum i Cryptococcus albidus. Badania obejmują
preparaty mikrobiologiczne, które stosowano na plantacjach
wiś
ni, jabł
oni oraz truskawek. Zabiegi wykonywane są
w formie nalistnych oprysków, w terminach skorelowanych
z fazami rozwojowymi konkretnych roś
lin sadowniczych
z
uwzględnieniem
przebiegu
procesu
infekcji
przez
najważ
niejsze grzyby patogeniczne. W celu poszukiwania
W sadach wiś
niowym i jabł
oniowym wykonano trzy
moż
liwoś
ci kompleksowej ochrony przed szkodnikami
i chorobami w projekcie badawczym uwzglę
dniono również
zabiegi ochronne, na plantacji truskawki zrobiono ich dwa.
inne ś
rodki ochronne oparte na wyciągach roś
linnych, oleju
Wyciągi roś
linne dostarczane komercyjnie, a uzyskiwane ze
parafinowym oraz spinosadzie.
skrzypu, pokrywy i pioł
unu, stosowano w koncentracji 2%.
Po wykonanych zabiegach oceniono zdrowotnoś
ćdrzew
Na podstawie badań ubiegł
orocznych dopracowano
mikrobiologicznych
jabł
oniowych (oceniano wystę
powanie mą
czniaka jabł
oni,
opartych na Trichoderma asperellum (Trifender WP)
parcha jabł
oni, kwieciaka jabł
kowca i zwójkowatych)
i Pythium oligandrum (Polyversum) i Cryptococcus albidus
i
(YieldPlus), które wprowadzano na uprawęjużna początku
stwierdzono problemów z pozostał
ymi agrofagami. Na
sezonu
plantacji truskawki oceniono zdrowotnoś
ć roś
lin oraz
metodykę aplikowania
wegetacyjnego
preparatów
(z
wyjątkiem
ostatniego
wiś
niowych
pod
kątem
obecnoś
ci
moniliozy.
Nie
EkoTechProdukt Newsletter • wydanie 5 • czerwiec 2010
3
wystę
powanie zagroż
eńze strony szkodników. Oceniano tam
obserwowano wystę
powania na drzewach przę
dziorków,
równieżwystę
powanie entomofauny poż
ytecznej.
mszyc ani owadów poż
ytecznych.
Bardzo nietypowy przebieg warunków pogodowych
Powyż
sze
wnioski
nasuwają przypuszczenie,
ż
e
w okresie wiosennym – szczególnie podczas wykonywania
w skrajnych warunkach pogodowych należ
y zastosować
zabiegów
rozwiązania,
w
fazie
kwitnienia
spowodował trudnoś
ci
które
uwzględniają zarówno
rozwój
z aplikacjąpreparatów. Nasunę
ł
y sięrównieżwą
tpliwoś
ci
patogenów chorobowych, jak i moż
liwoś
ci kolonizacji
związane z moż
liwoś
ciąspł
ukiwania przez ulewne deszcze
wprowadzanych mikroorganizmów poż
ytecznych.
naniesionych
i
mikroorganizmów
zastosowanych
preparatów.
jabł
oniowym
i
pozostał
ych
po
W roku bież
ącym jedynie stan zdrowotny uprawy
truskawki
jest
bardzo
zadawalający.
Z
owadów
szkodliwych stwierdzono pojedyncze osobniki kwieciaka
wiosennych ocen, zabiegów i obserwacji zespółbadawczy
malinowca oraz pojedyncze naliś
ciaki ((Phyllobius spp.)
zaopiniował
, ż
e nie
i pluskwiaki, które jednak nie stanowił
y problemu. Nie
O
sadzie
roś
linnych
jak
dokonaniu
wniosków.
W
wycią
gów
poż
ytecznych,
należ
y formuł
ować ostatecznych
sł
abszej
skutecznoś
ci
zabiegów
mikro-
obserwowano przę
dziorków. Nie stwierdzono również
biologicznych zdecydował
y warunki meteorologiczne (silne
niepokoją
cych objawów poraż
enia chorobami. Spoś
ród
opady oraz niskie temperatury, zarówno w czasie dnia, jak
entomofauny poż
ytecznej zanotowano liczne gatunki
i w nocy). Zdecydowano, ż
e istnieje koniecznoś
ćzwiększenia
biedronkowatych oraz owady spoś
ród kusakowatych
częstotliwoś
ci oprysków mikrobiologicznych oraz zabiegów
(Staphylinidae)
z wyciągami roś
linnymi, mając na uwadze, iż w roku
ż
ywiących się mszycami. Stwierdzono również wysoką
bież
ącym
róż
norodnoś
ć pająków.
zanotowano
wczesne
wystę
powanie
parcha
jabł
oni.
preparatów
i
omomił
kowatych
(Cantaridae)
Efektywnoś
ć testowanych
mikrobiologicznych
jest
zadawalają
ca,
aczkolwiek niepokojącym faktem jest niepowtarzalnoś
ć
wyników uzależ
niona od nieprzewidywalnych warunków
meteorologicznych.
Po
wegetacyjnych
skrajnie
o
niecał
ych
2
róż
nych
sezonach
warunkach
meteorologicznych należ
y bardzo ostroż
nie formuł
ować
wnioski.
W
pierwszym
obserwowano,
bowiem
zastosowania
wybranych
sezonie
wyraź
nie
wegetacyjnym
pozytywny
preparatów
efekt
ekologicznych.
Obecnie wydaje się, ż
e przy duż
ym nasileniu poraż
enia
i silnej presji infekcyjnej należ
y zweryfikować poglądy
zwią
zane z czę
stotliwoś
ciązabiegów. Niestety kreująone
wię
ksze koszty nakł
adów ś
rodków finansowych oraz pracy
W roku bież
ą
cym, w sadzie wiś
niowym
stwierdzono
fizycznej.
bardzo wysoki stopieńporażenia moniliozą. Podobnie jak
w
przypadku
meteorologiczne.
w
stanie
jabł
oni
Preparaty
zaważ
ył
y
tutaj
mikrobiologiczne
zabezpieczyć plantacji
przed
warunki
nie
był
y
tą chorobą,
Zważ
ywszy, iżTrichoderma asperellum wymaga dla swojego
rozwoju temperatury w przedziale 8-350 C, podczas gdy
w nocy temperatury osiągał
y niż
sze wartoś
ci. Na plantacji
notowano nawet najwyż
szy stopień poraż
enia moniliozą
się
gają
cy do 100%. Przy panujących wyją
tkowo niskich
temperaturach
powietrza,
samodzielne
opryski
mikrobiologiczne nie był
y w stanie ochronićdrzew przed
brunatną zgnilizną drzew pestkowych. Jednocześ
nie nie
Dr Jolanta Kowalska, dr Dorota Remlein-Starosta,
dr Dariusz Droż
dż
yński
Instytut Ochrony Roś
lin – PIB w Poznaniu
EkoTechProdukt Newsletter • wydanie 5 • czerwiec 2010
4
Demonstracja
ekologicznych
środków
W dniach 11 maja i 2 czerwca 2010 r. odbyłsię
w sadzie ekologicznym w Dąbrowicach pokaz ś
rodków
ekologicznych
biologicznie
czynnych
uż
ywanych
do
nawoż
enia roś
lin w ramach dwóch z dziesię
ciu pakietów
badawczych - 4 i 5 o treś
ci „Rozwój ekologicznych
metod produkcji szkół
karskiej i produkcji owoców
z zastosowaniem ekologicznych środków produkcji”.
Drugą
demonstrację
ś
rodków
ekologicznych
zorganizowano na począ
tku czerwca w czasie „Otwartych
Drzwi’ i był
a ona poł
ą
czona z panelem dyskusyjnym
prowadzonym na tematy zwią
zane z zasadami uprawy
ekologicznej
roś
lin
sadowniczych
przy
wykorzystaniu
biopreparatów pokazanych na wystawie.
Prof. dr hab. Zygmund S. Grzyb
W demonstracji zorganizowanej na początku okresu
wegetacji roś
lin, udziałwzię
ł
o 28 osób. Wś
ród nich byli
szkół
karze i przedstawiciele wię
kszoś
ci dział
ów naukowych
ISK. Obiektem badawczym gdzie wcześ
niej stosowano
zabiegi był
y jabł
onie odmiany ‘Topaz’ i ‘Ariwa’ bę
dące
w stadium kwitnienia oraz wiś
nie odmiany ‘Debreceni
Botermo’ i ‘Sabina’ a takż
e plantacja truskawki z odmianami
‘Honeoye’
i
‘Elsanta’
oraz
szkół
ka
okulantów
wyż
ej
wymienionych odmian drzew owocowych.
Kalendarium
najbliższych wydarzeń
XIX Krajowa Wystawa Rolnicza - Doż
ynki
Jasnogórskie 2009
Częstochowa, 4 -5 wrześ
nia 2010 r
12th International Workshop on Fire
Blight
Warszawa,16-20 sierpnia 2010
Wizyta uczestników konferencji w Pracowni Rizosfery ISK
w dniu 18 sierpnia w celu zapoznania sięz projektem
EkoTechProdukt.
„Szlakiem Unijnych Projektów”
21 i 28 sierpnia 2010 r.
Wycieczka organizowana pod patronatem Urzędu
Marszał
kowskiego Województwa Łódzkiego w ramach
promocji projektów realizowanych z programów
operacyjnych Narodowej Strategii Spójnoś
ci popularyzacja projektu EkoTechProdukt.
Seminarium „Warsztaty ekologiczne”
Doś
wiadczalny Sad Ekologiczny w Nowym Dworze
08 wrześ
nia 2010 r.
VI Rolniczy Festiwal Nauki 2010
Brwinów, 16 wrześ
nia 2010 r.
XXXIII Skierniewickie Święto Kwiatów Owoców
i Warzyw - XIII Targi Ogrodniczo-Rolne
Skierniewice, 18-19 wrześ
nia 2010 r.
EkoTechProdukt Newsletter • wydanie 5 • czerwiec 2010
XLVI Ogólnopolska Naukowa Konferencja
Sadownicza "NAUKA PRAKTYCE".
Skierniewice, 29-30 wrześ
nia 2010 r
5
III Ogólnopolska Konferencja Odmianowa Roś
lin
Sadowniczych
Grójec, 27 listopada 2010 r.
III Festiwal Jabł
ka
Pał
ac Chojnata, 3 paź
dziernika 2010 r.
Kontakt
Kierownik projektu: dr Lidia Sas-Paszt, tel.: 046 834 5235, e-mail: [email protected]
Koordynator projektu: dr Eligio Malusa, e-mail: [email protected]
Biuro projektu:
mgr Agnieszka Peł
ka, tel. 046 834 53 06, e-mail: [email protected]
mgr Barbara Klimczyk, tel. 046 834 53 06, e-mail: [email protected]
Działpromocji i upowszechniania projektu:
dr Barbara Michalczuk, tel.: 046 832 57 50, e-mail: [email protected]
Egzemplarz bezpł
atny współ
finansowany przez UnięEuropejskąze ś
rodków Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnegow ramach Dział
ania 1.3. Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, Poddział
anie 1.3.1.