Miejsce i rola strategii rozwoju w systemie planowania regionalnego

Miejsce i rola strategii rozwoju w systemie planowania regionalnego

Agnieszka Wyczarska
Miejsce i rola strategii rozwoju w systemie planowania
regionalnego w Polsce.
Procesowi decentralizacji w Polsce przyświeca zasada subsydiarności czyli
pomocniczości. Zgodnie z tą zasadą poszczególne kompetencje władz
publicznych przekazywane są na jak najniższy szczebel. Ma to na celu
zapewnienie maksymalnej skuteczności działań.
Proces decentralizacji w Polsce rozpoczęło wprowadzenie samorządowych gmin
w 1990r. a jego domknięciem była reforma samorządowa w 1999 roku.
Reforma wprowadziła nowy podział terytorialny państwa - zastąpiono
czterdzieści dziewięć województw szesnastoma. Dotychczasowe jednostki
o małym obszarze zastąpiono dużymi województwami o większym obszarze
terytorialnym, w których więzi kulturowe i ekonomiczne stanowią potencjał do
tworzenia prawdziwych regionów.
Reforma wprowadzała trójstopniowy podział administracyjny kraju - na gminy,
powiaty i województwa, każdy szczebel administracyjny miał posiadać swój
własny organ samorządu terytorialnego.
Administracja terytorialna przeszła duże przeobrażenia po 1989 roku. Po
reformie nastąpiła wyraźna decentralizacja zadań administracji publicznej, a co
za tym idzie znaczący wzrost zadań samorządów.
W 2010r. w Polsce było 16 województw, 314 powiatów ziemskich, 65
powiatów grodzkich i 2478 gmin.
Rolą samorządów terytorialnych jest wykonywanie zadań publicznych,
inicjowanie działania na rzecz rozwoju lokalnego w oparciu o swoje ustawowe
kompetencje i pozostające w jego gestii zasoby ludzkie i materialne.
Aby można było mówić o sprawnym działaniu samorządu lokalnego konieczne
jest aby zachodziły następujące przesłanki:
• przyznanie przez ustawodawcę, samorządowi lokalnemu kompetencji
prawnych, finansowych i organizacyjnych odpowiednich do stawianych
przed nim zadań,
• pojmowanie przez władze lokalne istoty samorządności w sposób
prowadzący do aktywnych i innowacyjnych działań na rzecz rozwoju
lokalnego,
• zintegrowanie mieszkańców wokół działań na rzecz rozwoju lokalnego.
Strona 1 z 14
Polityka rozwoju
Zgodnie z polskim ustawodawstwem:
Polityka rozwoju
Zespół wzajemnie powiązanych działań podejmowanych w celu:
1. zapewnienia trwałego i zrównoważonego rozwoju kraju,
2. spójności społeczno - gospodarczej, regionalnej i przestrzennej,
3. podnoszenia konkurencyjności gospodarki,
4. tworzenia nowych miejsc pracy w skali krajowej, regionalnej lub
lokalnej.
Obszarami tematycznymi polityki rozwoju są:
ochrona środowiska,
ochrona zdrowia,
promocja zatrudnienia, w tym przeciwdziałania bezrobociu, łagodzenia
skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej bezrobotnych,
rozwój kultury, kultury fizycznej, sportu i turystyki,
rozwój miast i obszarów metropolitalnych,
rozwój obszarów wiejskich,
rozwój nauki i zwiększenia innowacyjności gospodarki,
rozwój zachowań prospołecznych wspólnot lokalnych,
rozwój zasobów ludzkich,
stymulowania powstawania nowych miejsc pracy,
tworzenie i modernizacja infrastruktury społecznej i technicznej,
wspieranie i unowocześnianie instytucji państwa,
wspieranie rozwoju przedsiębiorczości,
wspieranie rozwoju gospodarczego,
zwiększanie konkurencyjności gospodarki.
Zapisy tej ustawy mówią, że politykę rozwoju prowadzi się na podstawie
strategii rozwoju.
Strategie rozwoju opracowują podmioty prowadzące politykę rozwoju czyli:
Rada Ministrów
Samorząd województwa
Samorząd powiatowy i gminny.
Kategoryczny zwrot „prowadzą” oznacza obligatoryjność prowadzenia tej
polityki przez poszczególne szczeble.
Strona 2 z 14
Strategie rozwoju regionalnego i lokalnego, opracowywane przez samorządy
terytorialne muszą być spójne ze średniookresową strategią rozwoju kraju,
krajową strategią rozwoju regionalnego, a także odpowiednimi strategiami
ponadregionalnymi.
Polityka regionalna w Polsce
Elementem polityki rozwoju kraju i jej nierozerwalną częścią jest krajowa
polityka regionalna. Nie można jej traktować jako działalności autonomicznej.
Integracja polityki rozwoju i polityki regionalnej oznacza, że cele polityki
regionalnej wpisują się w ogólne cele rozwojowe kraju, a realizacja celów
polityki regionalnej przyczynia się do osiągnięcia celów wyznaczonych na
poziomie polityki rozwoju.
Cele rozwojowe kraju obejmują - jako integralne elementy - zarówno cele
identyfikowane w zakresie polityk sektorowych, jak i dotyczące rozwoju
regionalnego.
Obie polityki są ze sobą zintegrowane. Zakres tematyczny obu polityk jest
tożsamy, elementem różnicującym je jest skala oddziaływania; obie polityki są
wdrażane przez te same instytucje publiczne przy wykorzystaniu tych samych
instrumentów.
Polska jest krajem terytorialnie zróżnicowanym. Poszczególne obszary różnią
się nie tylko geograficznie i kulturowo, potrzeby ludności są też rożne. Oznacza
to, że na różnych obszarach rożne priorytety są przyznawane poszczególnym
dziedzinom.
Stąd polityka rozwoju musi być też różnicowana w skali kraju. Dlatego zjawia
się potrzeba polityki regionalnej.
Polityka regionalna rozumiana jest jako terytorialne różnicowanie celów, a tym
samym narzędzi polityki rozwoju.
Rozwój kraju i jego poszczególnych obszarów jest uzależniony od szeregu
warunków, jakie na tych obszarach istnieją.
Polityka regionalna
Całokształt działań władz publicznych (zarówno centralnych jak
i terytorialnych), podmiotów prywatnych, różnych instytucji oraz
organizacji w regionach mających na celu zwiększenie konkurencyjności
gospodarek regionalnych, zdynamizowanie rozwoju
w regionach oraz redukowanie przestrzennych dysproporcji rozwoju.
Strona 3 z 14
Najbardziej istotnymi czynnikami warunkującymi sprawną realizację polityki
regionalnej są :
zwiększenie sprawności instytucjonalnej administracji publicznej,
podniesienie jakości i dostępności usług publicznych,
profesjonalizacja kadry urzędniczej zarówno na szczeblu lokalnym, jak
i regionalnym.
Cele i przedmiot polityki regionalnej są rożne na każdym z wymienionych
wyżej poziomów.
Rola samorządów wojewódzkich w polityce regionalnej dotyczy:
planowania i programowania rozwoju województw,
zarządzania tym rozwojem,
koordynowania działań prorozwojowych
realizowanych
województwa w regionie,
budowania partnerstwa w zarządzaniu rozwojem.
przez
Podstawy efektywnego wypełniania powyższych funkcji przez administrację
regionalną są następujące:
dokończenie reformy ustrojowej państwa przez proces decentralizacji
kompetencji oraz finansów publicznych w celu wyposażenia samorządu
w zasoby adekwatne do powierzonych mu zadań,
budowa długofalowego myślenia strategicznego na wszystkich poziomach
(wojewódzkim, powiatowym i gminnym),
zwiększenie przejrzystości i odpolitycznienie, czego warunkiem jest
wzmocnienie kadr na szczeblu samorządowym.
Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego przygotowywana jest ze zgodnym
uznaniem roli samorządu jako jedynego podmiotu ustawowo odpowiedzialnego
za rozwój województwa.
Jest to szczególnie ważne dla samorządowych władz regionalnych, których
głównym zadaniem jest określanie strategii rozwoju województwa.
Bardzo istotna w tym kontekście jest kwestia koordynacji działań rządu
(poszczególnych ministerstw) z działaniami władz samorządowych
w poszczególnych województwach.
Strona 4 z 14
Miejsce strategii w systemie planowania regionalnego
Jednym z najważniejszych obszarów działań województw samorządowych,
utworzonych z dniem 1 stycznia 1999 roku, jest programowanie rozwoju.
Realizacja tych działań odbywa się na mocy ustawy z dnia 5 czerwca 1998 roku
o samorządzie województwa, przez opracowanie strategii rozwoju województwa
i programów wojewódzkich.
Strategia rozwoju województwa jest najważniejszym dokumentem
przygotowywanym przez samorząd województwa.
Określa cele i priorytety polityki rozwoju, prowadzonej na terenie regionu.
Obowiązek opracowania strategii został nałożony na województwa w ustawie
z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa.
Ustawa stanowi, również, że strategia województwa powinna uwzględniać
następujące cele:
1. pielęgnowanie polskości oraz rozwój i kształtowanie świadomości
narodowej, obywatelskiej i kulturowej mieszkańców, a także
pielęgnowanie i rozwijanie tożsamości lokalnej,
2. pobudzanie aktywności gospodarczej,
3. podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki
województwa,
4. zachowanie wartości środowiska kulturowego i przyrodniczego przy
uwzględnieniu potrzeb przyszłych pokoleń,
5. kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego.
Za przygotowanie projektu dokumentu strategii odpowiada zarząd
województwa. Organem uchwałodawczym jest sejmik województwa. Po
podjęciu przedmiotowej uchwały strategia jest przedkładana do wiadomości
ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego.
Zatem odgrywa także znaczącą rolę w prowadzeniu polityki rozwoju
regionalnego państwa.
Niezbędnymi partnerami w konsultacjach strategii województwa są samorządy
powiatów i gmin jak również partnerzy gospodarczy: przedsiębiorcy, naukowcy,
przedstawiciele regionu w parlamencie. Proces tworzenia strategii musi być
uzupełniony o konsultacje z ekspertami z dziedzin których dotyczy strategia.
Strona 5 z 14
Etapy procesu formułowania strategii regionalnych
Na proces sporządzania strategii rozwoju województw składa się kilka faz.
Zasadniczo wyróżnia się cztery z nich:
dokonanie oceny aktualnej sytuacji regionu, wydatkowanych na jego
rozwój środków finansowych, główne dotychczasowe projekty i działania
oraz osiągnięte rezultaty i ich ocena, wyzwania i problemy, wizja rozwoju
i koncepcja polityki rozwoju;
wyznaczenie strategii rozwoju, w tym generalnych celów i opcji
strategicznych, priorytetów rozwoju i specyficznych celów strategicznych
oraz kierunków działań promujących rozwój regionu i zapewniających
jego strukturalne dostosowanie do zmian zewnętrznych;
sporządzenie kompleksowej tabeli finansowej, łączącej środki krajowe
oraz środki finansowego wsparcia ze strony Unii Europejskiej w układzie
przyjętych i zaakceptowanych priorytetów rozwoju;
projektowanie i opis systemu monitoringu i oceny dla potrzeb wyboru,
wdrażania i kontroli strategicznej i finansowej.
Z chwilą uchwalenia strategia staje się podstawowym i nadrzędnym
dokumentem formułującym politykę rozwoju województwa z perspektywy
regionalnej.
Rolą strategii jest więc na etapie planistycznym wskazanie odpowiedzi na
wyzwania stojące przed województwem, zaś na etapie realizacji możliwie
efektywne jej udzielenie.
W systemie zarządzania regionalnego strategia pełni kluczową rolę:
jako generalny plan postępowania regionalnych władz samorządowych
na swoim terenie i narzędzie zarządzania tym procesem,
jako dokument informacyjny i promocyjny oraz narzędzie
komunikowania się i współpracy z regionalną społecznością.
Strategia jest dokumentem, na którego podstawie jest prowadzona polityka
rozwoju województwa.
Określa;
kierunki tej polityki,
wytycza cele, które mają być osiągnięte w założonym horyzoncie
czasowym.
Strategie rozwoju województw pełnią rolę pomostową pomiędzy polityką
regionalną Państwa wyrażoną w Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego
Strona 6 z 14
i Narodowym Planie Rozwoju (traktowanych jako narzędzia realizacji polityki
Państwa w regionach), a społeczno – gospodarczą polityką regionów.
Zasady respektowane w całym cyklu życia strategii, a więc na etapie jej
planowania, realizacji, monitorowania i oceny są następujące:
1. Zasada partnerstwa – przy czym partnerstwo rozumiemy jako sposób
postępowania w cyklu polityki regionalnej polegający na otwartej
i aktywnej współpracy równo traktowanych podmiotów z różnych
sektorów. Rzeczywiste partnerstwo angażuje zarówno podmioty
z sektora publicznego, rynkowego i obywatelskiego. Odnosi się również
do relacji pomiędzy podmiotami różnych szczebli i rodzajów władzy
politycznej i administracji.
2. Zasada zarządzania strategicznego rozwojem województwa
– co rozumiemy jako sposób skutecznego radzenia sobie ze zmianami,
w oparciu o efektywne wykorzystanie własnego potencjału oraz
możliwości – i w sposób zmierzający do zrealizowania misji i celów
strategii w warunkach spodziewanych zmian.
3. Zasada autonomii programowej wojewódzkiej strategii rozwoju
regionalnego, przy zachowaniu zgodności z krajową polityką rozwoju
społeczno – gospodarczego i polityką spójności Unii Europejskiej.
Oznacza to niezależne formułowanie celów rozwoju istotnych dla
społeczności regionu oraz aktywność i inicjatywę w tworzeniu
mechanizmów ich realizacji.
4. Zasada rozwoju zrównoważonego w wymiarze społecznym,
przestrzennym i środowiskowym – oznacza to niekonfliktowe
i solidarne kształtowanie procesów rozwojowych w województwie,
w taki sposób, że rozwój jednej części województwa nie odbywa się
kosztem możliwości rozwojowych innego obszaru, podniesienie
poziomu życia jednej grupy społecznej nie odbywa się kosztem
poziomu życia innej grupy, a także zachowanie uwarunkowań i potrzeb
ochrony środowiska.
Strona 7 z 14
Podstawowe zasady i założenia Strategii Województwa Podkarpackiego
Województwo Podkarpackie
Funkcje województwa podkarpackiego w Europie:
Funkcja komunikacyjna, związana z europejskim korytarzem
transportowym Nr 3(autostrada nr 2, magistrala kolejowa nr 30,
międzynarodowe lotnisko w Jasionce);
Funkcja ochronna, obejmująca unikatowe w skali europejskiej zasoby
przyrodnicze (w tym obszary leśne), zasoby kultury materialnej
i duchowej;
Funkcja produkcyjna, oparta o historycznie ukształtowany przemysł
lotniczy, wykorzystujący najnowsze technologie, przede wszystkim w
ramach Stowarzyszenia Dolina Lotnicza, a także przemysł przetwórstwa
rolno- spożywczego, elektromaszynowy i chemiczny. Rozwijanie funkcji
produkcyjnej regionu dokonuje się także poprzez wytwarzanie
ekologicznej, zdrowej żywności na rynek krajowy i zagraniczny.
Podczas opracowywania aktualnej strategii województwa w rankingu regionów
ze względu na poziom rozwoju społeczno-gospodarczego podkarpacie
plasowało się na 229. miejscu wśród 237 regionów.
Jeszcze w 2002 r. województwo podkarpackie, obok pozostałych czterech
wschodnich regionów Polski, zajmowało najniższe miejsca w statystycznych
rankingach ekonomicznych regionów UE.
W porównaniu do innych części kraju, województwo podkarpackie posiada
odmienne warunki gospodarowania, które wynikają z dużego zróżnicowania
warunków przyrodniczych, społeczno - gospodarczych, infrastrukturalnych,
ekologicznych i historycznych.
Strona 8 z 14
W dziedzinie stosunków fizjograficznych region obejmuje zarówno obszary
górskie, podgórskie, kotliny podgórskie jak też obszary nizinne. Naturalną bazą
rozwoju gospodarczego są występujące surowce i warunki glebowo
-klimatyczne.
Podkarpackie należy do województw słabo rozwiniętych ze względu na poziom
i efektywność rozwoju, nasycenie infrastrukturą i poziom życia.
Występują luki w zakresie infrastruktury technicznej, społecznej
i ekonomicznej. Stosunkowo niski jest poziom życia.
Podkarpackie należy do województw o słabej atrakcyjności inwestycyjnej.
W oparciu o potencjalne warunki i czynniki rozwoju, wykształciły się
3 podstawowe funkcje województwa podkarpackiego w gospodarce krajowej:
- przemysłowa,
- rolnicza,
- rekreacyjno-wypoczynkowa i turystyczna
oraz funkcje uzupełniające, które spełniają: komunikacja, budownictwo oraz
usługi socjalno-kulturalne, parki narodowe i rezerwaty przyrody pełniące
funkcje ochronna.
Ważną rolę w gospodarce województwa podkarpackiego odgrywa przemysł.
W strukturze gałęziowej przemysłu województwa, dominują przemysły:
lotniczy, elektromaszynowy, chemiczny i spożywczy.
Druga podstawowa funkcja jest rolnictwo. W porównaniu do reszty kraju,
województwo podkarpackie na większości swojego obszaru ma dobre warunki
naturalne dla rozwoju rolnictwa.
Województwo posiada dobre warunki dla rozwoju turystyki, rekreacji
i wypoczynku. Wyjątkowo atrakcyjne walory przyrodniczo-krajobrazowe
stwarzają szczególnie korzystne warunki do rozwoju turystyki.
Strategia rozwoju województwa podkarpackiego na lata 2000-2006 była
wprowadzeniem do budowania samorządności i rozwoju regionalnego, a także
tożsamości i integralności regionalnej oraz kreowania polityki regionalnej.
20 października 2006 r. Sejmik Województwa Podkarpackiego przyjął Strategię
rozwoju województwa podkarpackiego na lata 2007-2020.
Strategię rozwoju województwa podkarpackiego do roku 2020 należy traktować
jako:
kontynuację poprzedniej strategii,
dokument służący do budowania ekonomicznych podstaw rozwoju
regionu i jego konkurencyjności,
Strona 9 z 14
dokument
do
i euroregionalnej.
budowania
spójności
wewnętrznej,
krajowej
Obecny dokument, obejmujący znacznie szerszy horyzont czasowy, powstał
w warunkach członkostwa Polski w Unii Europejskiej i wynikających z niego
nowych szans, praw oraz zobowiązań.
Zmienił się nie tylko punkt odniesienia, którym obecnie nie jest już wyłącznie
Polska, lecz zjednoczona Europa.
Województwo podkarpackie stało się częścią jednolitego europejskiego rynku
pracy i konsumpcji. Może wiec korzystać podobnie jak wszystkie pozostałe
regiony w Unii Europejskiej - z wolnego przepływu kapitału, osób i usług.
Stało się również przedmiotem oddziaływania funduszy strukturalnych.
Analizując można stwierdzić, że dokument strategii jest odpowiedzią na
zidentyfikowane słabości i zagrożenia województwa, określa również cele
wspólne z unijną polityką spójności gospodarczej, społecznej i przestrzennej.
Wizja rozwoju województwa podkarpackiego:
Województwo podkarpackie powinno stać się obszarem zrównoważonego
rozwoju, integrującym cele społeczne, ekologiczne i gospodarcze oraz
zapewniającym możliwości realizacji potrzeb społeczeństwa i osiąganie
wysokiego standardu życia.
Realizację tej wizji zrównoważonego rozwoju województwa zapewniać mają:
racjonalne rozmieszczenie funkcji gospodarczych i społecznych,
wysoki poziom rozwoju gospodarczego w warunkach zrównoważonego
rynku pracy,
równoważenie szans rozwoju wszystkich środowisk społecznych
i obszarów w regionie.
Strategia rozwoju województwa jest punktem odniesienia do wszelkich działań
rozwojowych na terenie województwa wspierających procesy rozwojowe
regionu.
Strategia rozwoju województwa stanowi podstawę do przygotowania
i opracowania:
regionalnego programu operacyjnego,
strategii sektorowych,
Strona 10 z 14
długofalowych planów określających kierunki działań,
pozostałych dokumentów politycznych i programowych na poziomie
województwa.
Wśród wielu funkcji pełnionych przez strategię władze województwa za
najważniejsze uznały:
przyciąganie inwestorów,
wyrównywanie dysproporcji rozwojowych
gospodarczym i przestrzennym,
uzyskiwanie pomocy strukturalnej.
w sensie społecznym,
Główne obszary strategiczne rozwoju regionu podkarpackiego
oraz zasadnicze kierunki ich zmian
W trakcie prac nad dokumentem strategii przy udziale szerokiej reprezentacji
społecznej regionu, zidentyfikowanych zostało 8 obszarów strategicznych.
Te obszary determinują jego przyszły rozwój gospodarczy, społeczny,
ekologiczny i przestrzenny.
Mają one kluczowe znaczenie dla rozwoju aktywności społecznej
i gospodarczej. Wyznaczają podstawowe cele strategiczne i priorytety
rozwojowe województwa podkarpackiego do 2020r.
Wyodrębniono następujące obszary strategiczne:
1. Gospodarka regionu
Jest
podstawowym
czynnikiem
rozwoju
społeczno-gospodarczego
województwa.
Priorytety:
1) Rozwój przedsiębiorstw szczególnie małych i średnich, poprzez wsparcie
finansowe i instytucjonalne,
2) Budowanie regionalnego systemu innowacji poprzez rozwój
rzeszowskiego systemu metropolitalnego oraz powiązań między nauką
a gospodarką,
3) Działanie na rzecz podniesienia atrakcyjności regionu dla rozwoju
inwestycji,
4) Turystyka jako czynnik rozwoju społeczno – gospodarczego
województwa.
2. Infrastruktura techniczna
Strona 11 z 14
Ma zasadnicze znaczenie dla rozwoju gospodarczego i społecznego regionu.
Priorytety:
1) Wspieranie inwestycji komunikacyjnych: drogowych, kolejowych
i lotniczych.
2) Wspieranie inwestycji z zakresu gospodarki wodno – ściekowej.
3) Zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego regionu.
4) Poprawa sprawności funkcjonowania regionalnego systemu usług
telekomunikacyjnych.
3. Obszary wiejskie i rolnictwo
Obszary wiejskie wraz z obszarami leśnymi dominują w strukturze
przestrzennej regionu i są zamieszkiwane przez ok. 60% jego mieszkańców.
Obszar ten posiada wiec ważne znaczenie gospodarcze, społeczne oraz
ekologiczne.
Priorytety:
1) Rozwój pozarolniczych form działalności gospodarczej w warunkach
zrównoważonego rozwoju.
2) Odnowa wsi oraz modernizacja przestrzeni wiejskiej.
3) Wzrost konkurencyjności obszarów wiejskich.
4) Rozwój rynku rolnego.
4. Ochrona środowiska
Mimo iż województwo podkarpackie jest jednym z najmniej zanieczyszczonych
województw w kraju, to jednak wieloletnie zapóźnienia infrastrukturalne
w zakresie ochrony środowiska wymagają podjęcia pilnych działań
zmierzających do eliminacji występujących zagrożeń, a także ochrony
i racjonalnego wykorzystania zasobów i wartości przyrodniczych.
Priorytety:
1) Ochrona wód i racjonalna gospodarka zasobami wodnymi.
2) Ograniczanie ilości wytwarzanych odpadów i wdrażanie nowoczesnych
systemów gospodarki odpadami.
3) Zapewnienie jak najlepszej jakości powietrza oraz ograniczenie
negatywnego oddziaływania na środowisko hałasu.
4) Zachowanie oraz ochrona różnorodności biologicznej i krajobrazowej.
5) Podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa.
5. Kapitał społeczny
Kapitał społeczny, rozumiany jako potencjał demograficzny, społeczno
-kulturowy, edukacyjny, a także jako mobilność zawodowa i przestrzenna
mieszkańców regionu, jest obok rozwoju przemysłu i potencjału naukowobadawczego jednym z podstawowych uwarunkowań decydujących o szybkim
Strona 12 z 14
rozwoju i bogactwie regionu. Aby nie dochodziło do zakłócenia i kryzysu
rozwoju, każdy z tych czynników musi występować w odpowiedniej proporcji
w stosunku do pozostałych.
Priorytety:
1) Poprawa jakości systemu edukacji.
2) Wzmocnienie jakościowego rozwoju zasobów pracy regionu.
3) Rozwój kultury.
4) Wspieranie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego.
6. Współpraca międzynarodowa
W warunkach postępującej globalizacji gospodarek i społeczeństw stanowić
współpraca międzynarodowa będzie jeden z kluczowych elementów rozwoju
społeczno - gospodarczego regionu.
Zasadność tej prognozy, zwłaszcza w przypadku województwa podkarpackiego,
potwierdza jego szczególne położenie geopolityczne.
Priorytety:
1) Tworzenie warunków do podejmowania wspólnych przedsięwzięć
gospodarczych i pozyskiwania inwestycji.
2) Współpraca na rzecz rozwoju turystyki, ochrony i wykorzystania
dziedzictwa kulturowego.
3) Zachowanie obszarów cennych krajobrazowo oraz ochrona środowiska
przyrodniczego.
7. Ochrona zdrowia
Zasadnicze kierunki działań w zakresie ochrony zdrowia powinny zmierzać
przede wszystkim do zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego.
Priorytety:
1) Zmniejszenie zachorowalności oraz umieralności w społeczeństwie.
2) Koordynacja działań w zakresie ochrony zdrowia oraz poprawy
bezpieczeństwa ludności.
8. Zabezpieczenie społeczne
Wymaga prowadzenia kompleksowych działań skierowanych głównie do osób
zagrożonych marginalizacją i wykluczeniem społecznym. Efektem tych działań
powinno być przede wszystkim ograniczenie sfery ubóstwa skrajnego.
Priorytety:
1) Wspierania działań na rzecz osób zagrożonych marginalizacją
i wykluczeniem społecznym.
2) Tworzenie warunków na rzecz rozwoju rodziny i opieki nad dziećmi.
3) Rozbudowa i modernizacja infrastruktury pomocy społecznej oraz rozwój
zawodowy kadr pomocy społecznej.
4) Propagowanie i rozwijanie obywatelskiego uczestnictwa w zaspokajaniu
ludzkich potrzeb.
Strona 13 z 14
Strategia rozwoju województwa podkarpackiego na lata 2007-2020 opiera się
na kilku zasadach i założeniach, kształtujących jej ramy programowe,
a jednocześnie organizujących przyszłą realizację.
Dokument ten, programując rozwój regionu do roku 2020, opiera się na wiedzy
i doświadczeniach ubiegłych lat.
Niedaleka przyszłość przyniesie ze sobą niewątpliwie nowe wyzwania, na które
odpowiedzią będzie stała aktualizacja, korekta i rozszerzenie zapisów strategii.
Strona 14 z 14