pobierz plik - Innowacyjna Gospodarka

Raport końcowy
Metaewaluacja wyników badań ewaluacyjnych
Programu Operacyjnego Innowacyjna
Gospodarka, 2007-2013
Przemysław Gorgol, Jacek Kotrasiński, Alicja Weremiuk
Warszawa, grudzień 2012
Niniejszy raport powstał w ramach projektu współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Spis treści
1.
Zastosowane skróty .....................................................................................................................4
2.
Streszczenie .................................................................................................................................5
3.
Executive summary .....................................................................................................................7
4.
Kontekst i uzasadnienie badania ...............................................................................................10
5.
Koncepcja i metodologia badania .............................................................................................10
6.
Wyniki badania ..........................................................................................................................12
6.1. Wyniki konsolidacji rekomendacji i założenia leżące u podstaw wyboru rekomendacji
kluczowych na okres 2014+ ...................................................................................................12
6.2.
6.2.1.
Rozproszenie tematyczne, brak lub ograniczona koncentracja tematyczna wsparcia . 14
6.2.2.
Sposób finansowania innowacji i inwestycji przedsiębiorstw. ...................................... 16
6.2.3.
Definiowanie, mierzenie i ocena innowacyjności ......................................................... 18
6.3.
Najważniejsze wnioski dla celu tematycznego Wzmacnianie badań, rozwoju
technologicznego i innowacji ................................................................................................21
6.3.1.
Komercjalizacja .............................................................................................................. 21
6.3.2.
Kompetencje miękkie .................................................................................................... 21
6.3.3.
Projekty foresight .......................................................................................................... 22
6.4.
Najważniejsze wnioski dla celu tematycznego Podnoszenie konkurencyjności małych i
średnich przedsiębiorstw, sektora rolniczego (EFFROW) oraz sektora rybołówstwa i
akwakultury (EFMR) ..............................................................................................................23
6.4.1.
Wsparcie dla instytucji otoczenia biznesu..................................................................... 23
6.4.2.
Powiązania sieciowe ...................................................................................................... 24
6.4.3.
Ochrona własności przemysłowej ................................................................................. 25
6.4.4.
Regionalizacja wsparcia ................................................................................................. 26
6.5.
7.
Wnioski i rekomendacje właściwe dla więcej niż jednego celu tematycznego.....................14
Najważniejsze wnioski dla celu tematycznego Zwiększenie dostępności, stopnia i jakości
technologii informacyjnych i komunikacyjnych .....................................................................28
6.5.1.
E-usługi administracji..................................................................................................... 28
6.5.2.
E-usługi przedsiębiorstw................................................................................................ 29
6.5.3.
E-inkluzja oraz budowa i dostęp do sieci szerokopasmowych ...................................... 29
Evaluability assessment oraz usprawnienie procesu meta-analiz ............................................31
2|Strona
Załącznik 1. Lista badań ewaluacyjnych poddanych przeglądowi .........................................................34
Załącznik 2. Wypełniona matryca wniosków i rekomendacji (xls) ........................................................37
Załącznik 3. Scenariusz wywiadów indywidualnych z przedstawicielami instytucji systemu PO IG ....38
Załącznik 4. Scenariusz warsztatu z przedstawicielami instytucji systemu PO IG .................................40
Załącznik 5. Scenariusz wywiadów z beneficjentami PO IG ..................................................................41
Załącznik 6. Tabela wybranych jako kluczowe dla nowego okresu rekomendacji sformułowanych
w ramach analizowanych badań ewaluacyjnych.......................................................................42
Rozproszenie tematyczne/brak lub ograniczona koncentracja tematyczna lub branżowa
wsparcia.................................................................................................................................42
Sposób finansowania innowacji i inwestycji przedsiębiorstw ...........................................................45
Definiowanie, mierzenie i ocena innowacyjności .............................................................................48
Komercjalizacja ..................................................................................................................................50
Kompetencje miękkie ........................................................................................................................54
Projekty foresight ..............................................................................................................................55
Wsparcie dla instytucji otoczenia biznesu.........................................................................................56
Powiązania sieciowe ..........................................................................................................................59
Ochrona własności przemysłowej .....................................................................................................62
Regionalizacja wsparcia .....................................................................................................................63
E-usługi administracji ........................................................................................................................64
E-usługi przedsiębiorstw ...................................................................................................................67
E-inkluzja oraz budowa i dostęp do sieci szerokopasmowych ..........................................................70
Załącznik 7. Tabela rekomendacji z niniejszego badania ......................................................................73
Załącznik 8. Ocena ryzyka implementacji najważniejszych rekomendacji sformułowanych w
ramach niniejszej ewaluacji .......................................................................................................85
3|Strona
1.
Zastosowane skróty
B2B – (ang. business to business) rozwiązania biznes dla biznesu
B+R; B+R+I – badania i rozwój; badania, rozwój i innowacje
IOB – Instytucje Otoczenia Biznesu
IP – Instytucja Pośrednicząca
IW – Instytucja Wdrażająca
IZ – Instytucja Zarządzająca
KE – Komisja Europejska
KPB - Krajowy Program Badań
MAIC – Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji
MG – Ministerstwo Gospodarki
MNiSW – Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
MRR – Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
MSP – małe i średnie przedsiębiorstwa
MSWiA – Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji
NCBiR – Narodowe Centrum Badań i Rozwoju
OPI – Ośrodek Przetwarzania Informacji
PARP – Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
PO IG – Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (2007-2013)
PO IR – Program Operacyjny Inteligentny Rozwój (robocza nazwa, planowany na 2014-2020)
PO KL – Program Operacyjny Kapitał Ludzki (2007-2013)
PO RC – Program Operacyjny Rozwój Cyfrowy (robocza nazwa, planowany na 2014-2020)
POT – Polska Organizacja Turystyczna
PRP – Program Rozwoju Przedsiębiorstw
SIEG - Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki
SIP – System informatyczny informacji o projektach (w ramach 7 osi PO IG)
SPO WKP – Sektorowy program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (2004-2006)
SSE – specjalne strefy ekonomiczne
TIK – technologie informacyjne i komunikacyjne
WWPE – Władza Wdrażająca Programy Europejskie
4|Strona
2.
Streszczenie
Przedmiotem niniejszego badania była analiza wniosków i rekomendacji z przeprowadzonych
w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka ewaluacji w celu ich wykorzystania
w nowej wieloletniej perspektywie finansowej na lata 2014-2020.
W ramach badania najpierw dokonano przeglądu ewaluacji w celu skonsolidowania
oraz zweryfikowania zasadności wniosków i rekomendacji. Następnie (w oparciu o wiedzę ekspercką
i opinie zebrane w trakcie wywiadów indywidualnych i grupowych z przedstawicielami instytucji
systemu oraz beneficjentów PO IG):
•
•
wybrano wnioski i rekomendacje kluczowe dla okresu 2014-2020 (Załącznik 6 – wnioski
i rekomendacje z dotychczasowych ewaluacji),
skonsolidowano, zaktualizowano lub poprawiono wybrane wnioski i rekomendacje
(Załącznik 7 – wnioski i rekomendacje z niniejszej ewaluacji).
Wśród wniosków i rekomendacji kluczowych dla okresu 2014-2020 można wyróżnić trzy główne
dotyczące wszystkich obszarów adresowanych w PO IG (skonsolidowanych do trzech celów
tematycznych zgodnych z art. 91, tj.:
•
•
•
wzmacnianie badań, rozwoju technologicznego i innowacji,
podnoszenie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw,
zwiększenie dostępności, stopnia i jakości technologii informacyjnych i komunikacyjnych.
Pierwszy ze zidentyfikowanych i nadal aktualnych problemów PO IG to zbytnie rozproszenie
tematyczne wsparcia oraz brak lub zbyt mała koncentracja tematyczna. Pogłębiona analiza
tego zagadnienia pokazała, że w PO IG zabrakło decyzji o koncentracji lub jej braku na poziomie
strategicznym, a działania służące koncentracji podejmowane były na poziomie operacyjnym
(osi priorytetowych lub Działań). W nowej perspektywie finansowej KE zaleca przyjęcie podejścia
tzw. inteligentnej specjalizacji. Decyzje strategiczne w tym zakresie powinny zostać podjęte w oparciu
o zapisy dwóch dokumentów zatwierdzanych na poziomie Rady Ministrów, tj.:
•
•
Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki na lata 2012-2020 „Dynamiczna Polska”
(SIEG),
Krajowy Program Badań. Założenia polityki naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa
(KPB).
Obydwa dokumenty wskazują priorytetowe dziedziny działalności naukowej oraz przemysłowej.
Drugi horyzontalny problem w ramach PO IG, który należy zaadresować w nowej perspektywie,
odnosi się do sposobów finansowania innowacji. W badaniach ewaluacyjnych podkreślano,
1
Projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności,
Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu
Morskiego i Rybackiego objętych zakresem wspólnych ram strategicznych oraz ustanawiające przepisy ogólne
dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu
Spójności, oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1083/2006.
5|Strona
że w ramach programu zbyt duży nacisk położono na dotacje. W nowej perspektywie konieczna
jest zmiana podejścia w tym zakresie. Pomoc bezzwrotna powinna być przeznaczona wyłącznie
na tzw. innowacje radykalne, w pozostałych przypadkach należy stosować mechanizmy zwrotne
oraz inne instrumenty, np. ulgi podatkowe (przykładowo na zatrudnienie pracowników działów B+R).
Trzeci horyzontalny problem zidentyfikowany w ramach PO IG, a nadal aktualny, polega
na trudnościach ze zdefiniowaniem, oceną i mierzeniem innowacyjności. W opinii zarówno
ewaluatorów, jak i przedstawicieli instytucji zaangażowanych w realizację Programu trudności te
w konsekwencji doprowadziły do wyboru projektów, które w subiektywnej ocenie nie były
najbardziej innowacyjne. W praktyce stosowano lub proponowano różne podejścia definiowania
i oceniania innowacyjności zarówno subiektywne (opinie ekspertów), jak i dążące do obiektywizacji
(ocena skali innowacji, czas stosowania technologii). Bez pogłębionej analizy trudno zaproponować
rozwiązanie tego problemu. Niemiej jednak, w kontekście poprzednich rekomendacji zasadne wydaje
się przyjęcie założenia, że w przypadku mechanizmów bezzwrotnych wsparte innowacje powinny być
w skali przynajmniej branżowej. Jeśli chodzi natomiast o sposób oceny, to ocena ekspercka
w przypadku tego typu wsparcia wydaje się bardziej zasadna. Bardziej obiektywnym kryterium
mogłoby być natomiast wykorzystanie kryterium skali dotychczasowych nakładów na B+R+I danego
przedsiębiorstwa. Nie odnosi się ono jednak bezpośrednio do innowacyjności, a jego celem miałoby
być raczej wzmacnianie udziału finansowania prywatnego w sektorze.
Pozostałe problemy miały charakter sektorowy. W ramach celu tematycznego Wzmacnianie badań,
rozwoju technologicznego i innowacji zidentyfikowano trudności z:
•
•
•
komercjalizacją wyników badań,
zarządzaniem projektami B+R,
wykorzystaniem wyników projektów typu foresight.
W ramach celu tematycznego związanego z podnoszeniem konkurencyjności małych i średnich
przedsiębiorstw można natomiast wyróżnić problemy z ukierunkowaniem wsparcia dla instytucji
otoczenia biznesu, powiązań sieciowych, terytorializacją wsparcia oraz realizacją projektów z zakresu
ochrony własności przemysłowej.
W realizacji działań mających na celu zwiększenie dostępności, stopnia i jakości technologii
informacyjnych i komunikacyjnych zidentyfikowano przede wszystkim barierę w postaci
niewystarczającej koordynacji strategicznej i priorytetyzacji oraz „silosowości” przedsięwzięć dla eadministracji. Krytyce poddany został również sposób udzielania dofinansowania przedsiębiorcom
podejmującym działalność w zakresie e-usług.
Rozwiązania tych sektorowych problemów zostały zaproponowane w kolejnych rozdziałach niniejszej
ewaluacji. Podsumowując, można powiedzieć, że zarówno horyzontalne, jak i sektorowe trudności
w realizacji PO IG, które zostały zidentyfikowane w dotychczasowych ewaluacjach pozostają aktualne
i wymagają interwencji w nowej perspektywie. Jeżeli zestawimy trzy horyzontalne problemy
oraz możliwe sposoby ich rozwiązania, to otrzymamy spójny model wsparcia B+R+I – schemat został
przedstawiony na rysunku poniżej.
6|Strona
Rysunek 1. Schemat proponowanego na lata 2014-2020 modelu wsparcia B+R+I.
podział na
rodzaje
instrumentów
wsparcia
koncentracja
tematyczna
zdefiniowanie
innowacyjności
Nowy model wsparcia innowacyjności zakładający:
- instrumenty zwrotne dla innowacji w skali przedsiębiorstwa, transferu technologii, innowacji w branżach spoza
listy priorytetowej;
- dotacje dla tzw. innowacji radykalnych oraz innowacji min. w skali branży w branżach priorytetowych.
Źródło: opracowanie własne.
3.
Executive summary
The aim of this study was to analyze the conclusions and recommendations drawn
from the evaluation research of the Innovative Economy Operational Programme in order to use
them in the new multi-annual financial framework for the years 2014-2020.
A review of evaluation studies was conducted. Its aim was to consolidate and verify the validity
of conclusions and recommendations. Then (on the basis of expertise and opinions gathered during
individual and group interviews with representatives of the IE OP system and beneficiaries) the key
recommendations for the period 2014-2020 were selected and updated.
The key conclusions and recommendations relevant for the period 2014-2020 can be divided into
three main areas addressed within the OP (consolidated into three thematic objectives in accordance
with the Article 9 of the draft Regulation2), ie:
•
strengthening research, technological development and innovation,
2
Draft Regulation of the European Parliament and of the Council laying down common provisions on the
European Regional Development Fund, European Social Fund Social Cohesion Fund, the European Agricultural
Fund for Rural Development and the European Maritime and Fisheries Fund covered by the Common Strategic
Framework and laying down general provisions on the European Regional Development Fund, the European
Social Fund and the Cohesion Fund and repealing Regulation (EC) No 1083 / 2006.
7|Strona
•
•
improving the competitiveness of small and medium-sized enterprises,
increasing the availability, level and quality of information and communication
technologies.
The first problem identified within the Operational Programme Innovative Economy and still current
is support fragmentation and lack of or too little thematic concentration. An analysis shows that at
the OP level there was no strategic decision on concentration but some steps were undertaken at the
operational level (priority axes or measures). In the new financial perspective, the European
Commission recommends the adoption of an approach of smart specialization. Strategic decisions in
this regard should be taken based on the provisions of the two documents approved by the Council
of Ministers, namely:
•
•
Innovation and Efficiency Strategy for the years 2012-2020 Economy "Dynamic Poland",
National Research Program. Assumptions of science and technology policy and innovation
policy.
Both documents suggest directly the priority areas to be supported.
The second horizontal issue that should be addressed in the new perspective refers to the type of
supporting mechanism apt for innovation actions. The evaluation studies analysed emphasized that
the OP IE concentrates too much on grants. In the new perspective, it is necessary to change this
approach. Non-returnable aid should be allocated solely on the so-called radical innovation, in other
cases the financial instruments should be used.
The third problem is the difficulty in defining, assessing and measuring innovation. In the opinion of
both evaluators and representatives of the institutions implementing the program these difficulties
led to the selection of not the most innovative projects. In practice, there were used or proposed
different approaches to define and evaluate the innovation - the subjective ones (expert opinion) and
some aspiring to be objective (as the innovation scale assessment, technology application time). It is
not possible to propose a solution without an in-depth analysis. However, in the context of previous
recommendations it seems reasonable to assume that in the case of grants the innovation scale
should be at least at the level of industrial branch. As far as the assessment is concerned - the expert
assessment of this type of support seems to be more reasonable. One can imagine also more
objective criterion – that is criterion related to scale of investments on R & D in the company. It does
not refer directly to innovation, however, it could lead to strengthening the share of private funding
in the sector.
Other problems were of sectoral nature. Following difficulties were identified within the theme
Strengthening research, technological development and innovation:
•
•
•
commercialization of research results,
project management of R & D
use of foresight project results.
Thematic objective Improving the competitiveness of small and medium-sized enterprises faced the
problems with targeting the support for business support, networking (clusters) and industrial
property protection. Also territorialisation was questioned.
The main barrier within measures aimed at improving the availability, level and quality of
information and communication technologies was insufficient strategic coordination and
8|Strona
prioritization of projects for e-government, as well as their “silo” architecture. Selection system
within the grant scheme for entrepreneurs taking up activities in the field of e-services was also
criticized.
Solutions to these problems have been proposed in subsequent sections of this evaluation.
In conclusion, it could be said that the key horizontal difficulties in the implementation of the OP IE
that have been identified in previous evaluations remain valid and require the intervention within
the new perspective. Consolidation of the abovementioned three main problems would lead to the
proposal of new funding model for innovation actions (as presented below).
Picture 1. Proposal for the 2014-2020 new funding model of R & D & I.
different types of
support
mechanisms
thematic
concentration
defining the
innovation
New funding model for innovation actions :
- financial instruments for innovations of a company scale, technology transfer and innovations within the
branches that are not of strategic priority;
- grants for radical innovations and the innovations of a minimum branch scale, within the branches of strategic
priority.
Source: Authors’ elaboration.
9|Strona
4.
Kontekst i uzasadnienie badania
W ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka przeprowadzono kilkadziesiąt badań
ewaluacyjnych. Ewaluatorzy sformułowali ponad 500 wniosków i rekomendacji. Część rekomendacji
została już wdrożona, natomiast część z nich dotyczyła nowej perspektywy finansowej. Ze względu
na fakt, że obecnie trwają prace nad propozycją strategicznych decyzji w sprawie polityki spójności
w nowej wieloletniej perspektywie finansowej na lata 2014-2020, warto przyjrzeć się wnioskom
i rekomendacjom z badań, zarówno tym już wdrożonym, jak i tym ukierunkowanym właśnie na nową
perspektywę.
W związku z powyższym, celem niniejszego badania była analiza wniosków i rekomendacji,
a zwłaszcza ich:
•
•
aktualizacja,
konsolidacja (w związku z faktem, że Zintegrowany System Zarządzania Wnioskami
i Rekomendacjami gromadzący rekomendacje z badań w jednym miejscu wg określonego
wzoru został wprowadzony przez Krajową Jednostkę Oceny w połowie poprzedniego okresu
programowania, konieczne było skonsolidowanie wszystkich rekomendacji w sposób
umożliwiający ich dalszą analizę),
wypracowanie rekomendacji kluczowych na przyszły okres programowania, bezpośrednio
do zastosowania przy programowaniu działań i systemu wdrażania nowego programu.
•
5.
Koncepcja i metodologia badania
Badanie zrealizowano według koncepcji przedstawionej na poniższym rysunku.
Rysunek 2. Koncepcja badania.
Konsolidacja
wniosków i
rekomendacji
•podział na
rekomendacje
operacyjne i
kluczowe
/horyzontalne
•przyporządkowanie
do 7 obszarów
wsparcia
• dalszy podział (np.
na procesy)
• podział na leżące
w gestii IZ i poza
kompetencjami IZ
Walidacja
wniosków i
rekomendacji
• identyfikacja
powtarzalności
• identyfikacja
potencjalnych
sprzeczności
• weryfikacja
trafności
wnioskowania
•ocena siły
dowodów
Aktualizacja
rekomendacji
• weryfikacja
aktualności
• weryfikacja
adresatów
• weryfikacja
przyporządko
wania do
kategorii
rekomendacji
•weryfikacja
terminu
wdrożenia
rekomendacji
Wybór
rekomendacji
dla 2014+
Operacjonalizacja
rekomendacji dla
2014+
• weryfikacja
zasadności
proponowanego
sposobu wdrożenia
• uszczegółowenie
sposobu wdrożenia
• oszacowanie
kosztów wdrożenia
• identyfikacja ryzyk
wdrożenia i
sposobów ich
eliminacji lub
minimalizacji
Źródło: opracowanie własne.
10 | S t r o n a
Badanie zostało przeprowadzone w oparciu o następujące metody badawcze:
•
•
•
•
•
•
przegląd badań ewaluacyjnych, ekspertyz oraz analiz dotyczących PO IG wymienionych
w Załączniku 1,
matrycę konsolidującą wnioski i rekomendacje z badań (wypełniona matryca w Załączniku 2),
10 pogłębionych wywiadów indywidualnych (w tym diad/triad/minigrup) z przedstawicielami
instytucji systemu PO IG (scenariusz w Załączniku 3),
1 wywiad grupowy (warsztat) z przedstawicielami instytucji systemu PO IG (scenariusz
w Załączniku 4),
wywiady indywidualne lub telefoniczne z przedstawicielami beneficjentów PO IG (scenariusz
w Załączniku 5),
analizę ryzyka (wypełniona matryca w Załączniku 8).
11 | S t r o n a
6.
Wyniki badania
6.1. Wyniki konsolidacji rekomendacji i założenia leżące u podstaw wyboru
rekomendacji kluczowych na okres 2014+
Skonsolidowano w sumie ponad 500 wniosków i rekomendacji z analizowanych ewaluacji PO IG.
Liczebności wniosków i rekomendacji w poszczególnych obszarach pokazano w tabeli poniżej.
Rysunek 3. Liczebności wniosków i rekomendacji w poszczególnych obszarach.
Źródło: opracowanie własne.
Najwięcej rekomendacji przyporządkowano do obszaru konkurencyjność przedsiębiorstw i kolejno
do obszaru społeczeństwo informacyjne, najmniej zaś do obszarów: rozwój technologii, badania
naukowe i infrastruktura B+R. Wskazuje to obszary najczęściej oceniane, a więc pośrednio – obszary,
w których wnioski i rekomendacje mają podłoże w wielu analizach.
Jako że celem niniejszej meta-analizy było wskazanie rekomendacji kluczowych dla procesu
programowania perspektywy 2014+, przyjęto pewne założenia będące podstawą do ich wyboru.
W pierwszej kolejności podjęto próbę oceny trafności wnioskowania – jednak ze względu na brak
bezpośrednich odniesień do dowodów (np. źródeł danych) w przytaczaniu wniosków, ocena została
wykonana w oparciu o ogólny opis metodologii zawarty w raporcie końcowym – w związku
z powyższym, wszystkie wnioski zostały ocenione jako trafnie wyciągnięte (we wszystkich badaniach
była metodologia spełniające minimum wymogów). Z opisanych powyżej względów niemożliwa
okazała się również ocena siły dowodów (triangulacja źródeł danych) – była to raczej ocena
triangulacji metodologii całego badania, a nie ocena siły dowodów na potwierdzenie poszczególnych
wniosków.
W związku z powyższym wyboru wniosków i rekomendacji kluczowych dla nowego okresu
programowania dokonano w oparciu o cztery kryteria:
12 | S t r o n a
•
•
•
•
istotność wniosku/rekomendacji (oceniona przez zespół ewaluacyjny) dla przyszłego okresu
programowania,
określenie terminu wdrożenia jako „przyszły okres”, „po 2013”, etc.,
powtarzanie się wniosku i rekomendacji lub podobny zakres (ewentualnie wydźwięk),
przyporządkowanie do rekomendacji horyzontalnych.
Taka procedura umożliwiła wybór kilkudziesięciu wniosków i rekomendacji kluczowych,
których skonsolidowanie pozwoliło ostatecznie skupić się na około dwudziestu najważniejszych.
Ze względu na dość ogólny sposób formułowania rekomendacji horyzontalnych i dotyczących
przyszłości, punktem wyjścia niniejszej analizy są raczej wnioski lub zidentyfikowane problemy aniżeli
same rekomendacje.
W celu zapewnienia przejrzystości wywodu wnioski zostały zaprezentowane według celów
tematycznych zawartych w artykule 9 projektu Komisji Europejskiej rozporządzeń regulujących
politykę spójności na lata 2014-20203. Na wstępie zostały opisane wnioski i rekomendacje dotyczące
więcej niż jednego celu tematycznego.
W tekście raportu wnioski i rekomendacje z analizowanych badań PO IG zostały tylko opisane
i omówione. Natomiast dosłowne zapisy wybranych wniosków i rekomendacji z analizowanych
ewaluacji zostały przytoczone w Załączniku 6.
Na podstawie ich analizy ewaluator sformułował rekomendacje z niniejszego badania (Załącznik 7).
Rekomendacje te bądź agregują rekomendacje z analizowanych ewaluacji PO IG bądź
je przeformułowują. Natomiast w sytuacji, gdy ewaluator nie mógł się zgodzić z zastanymi
rekomendacjami, sformułował własne.
3
Projekt Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności,
Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu
Morskiego i Rybackiego objętych zakresem wspólnych ram strategicznych oraz ustanawiające przepisy ogólne
dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu
Spójności, oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1083/2006 rozporządzenia ogólnego, KOM(2011) 615 wersja
ostateczna.
13 | S t r o n a
6.2. Wnioski i rekomendacje właściwe dla więcej niż jednego celu tematycznego
Z przeanalizowanych ewaluacji wynika, że występują trzy najistotniejsze zagadnienia problemowe
w ramach działań związanych z finansowaniem z PO IG sfery badań, rozwoju technologicznego
i innowacji, jak również podnoszenia konkurencyjności przedsiębiorstw, tj.:
•
•
•
rozproszenie tematyczne/branżowe wsparcia,
trudności ze zdefiniowaniem, oceną i mierzeniem innowacyjności,
sposób finansowania innowacji i inwestycji przedsiębiorstw.
6.2.1. Rozproszenie tematyczne, brak lub ograniczona koncentracja tematyczna wsparcia
Pierwszy z problemów, który został zidentyfikowany w analizowanych badaniach ewaluacyjnych
to rozproszenie tematyczne wsparcia PO IG oraz brak lub zbyt mała koncentracja tematyczna.
Z analizy raportów ewaluacyjnych wynika, że problem ten można ująć wielowymiarowo. Każdy
element postawionej tezy może być sformułowany w różny sposób zmieniający zarówno
interpretację samego wniosku/problemu, jak i naturalny sposób jego przezwyciężenia. Zostało
to przedstawione schematycznie w tabeli poniżej.
Tabela 1. Analiza potrzeby i możliwości doprecyzowania problemu oraz rekomendacji dotyczącego
ukierunkowania wsparcia.
Element postawionej tezy (wniosek z
badań – zidentyfikowany problem)
Sposób przezwyciężenia (rekomendacja)
Opcja 1
Opcja 2
•
•
brak
lub ograniczona/niewystarczająca
Wprowadzić (gdy brak)
Wzmocnić
(gdy ograniczona
lub niewystarczająca)
•
•
specjalizacja/selekcja/koncentracja
lub priorytetyzacja
zamkniętą listę (poprzez
kryteria
formalne
dopuszczające)
priorytetową
listę
(niewyłączną) (poprzez
kryteria merytoryczne
lub
strategiczne
lub parytety
na konkursy)
•
•
branżowa/sektorowa
lub w zakresie kierunków/dziedzin
nauki
branż/sektorów, np.:
kierunków/dziedzin
nauki
• stanowiących
o
potencjale gospodarki
i przewagach
konkurencyjnych kraju
(w
Europie
lub na świecie);
• LUB branż wysokich
technologii i sektora
usług
wiedzochłonnych
Opcja 3
Nie wprowadzać, nie
wzmacniać
(niech
rynek decyduje)
Źródło: opracowanie własne.
14 | S t r o n a
Spoglądając na powyższą tabelę, należy pamiętać, że każdy z klocków w części rekomendacyjnej
można przesuwać i stosować zamiennie, tzn. można założyć np. wzmocnienie stosowania
priorytetowej listy kierunków lub wprowadzenie zamkniętej listy kierunków, itd.
Analiza wyników wywiadów (indywidualnych i grupowych) z przedstawicielami instytucji systemu
PO IG pokazuje, że są dwa podejścia rozumienia i rozwiązania tego problemu, które różnią się
ze względu na perspektywę instytucji (odpowiedzialne za wdrażanie działań B+R+I w instytutach
naukowych i badawczych; odpowiedzialne za wdrażania tych działań w przedsiębiorstwach). Pierwsze
z nich rozważają (lub już stosują) priorytetyzację kierunków opartą na Krajowym Programie Badań,
drugie natomiast postulują pozostawienie tej kwestii rynkowi zgodnie z tezą, że firmy z sektora
wysokich technologii i usług wiedzochłonnych konkurują innowacyjnością i dlatego są naturalnym
najczęstszym beneficjentem tego typu wsparcia. Należy podkreślić, że żadna instytucja nie wskazała
zasadności wyłącznego zawężania wsparcia. Podkreślano również brak instrumentów
do wyspecyfikowania branż czy kierunków.
Z analizy tej wyłania się obraz, w którym brakuje decyzji na poziomie strategicznym, zaś działania
służące koncentracji podejmowane są na poziomie operacyjnym (osi priorytetowych lub Działań).
W perspektywie finansowej 2014-2020 przyjęcie decyzji strategicznych dotyczących koncentracji
ułatwią dwa dokumenty zatwierdzane na poziomie Rady Ministrów, tj.:
•
•
Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki na lata 2012-2020 „Dynamiczna Polska”
(SIEG),
Krajowy Program Badań. Założenia polityki naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa
(KPB).
Obydwa zakładają, oprócz zwiększenia nakładów na działalność badawczo-rozwojową, przyjęcie
nowych zasad ich wykorzystania, w tym zwłaszcza wskazanie priorytetowych dziedzin działalności
naukowej oraz przemysłowej.
KPB jest właśnie listą i opisem siedmiu interdyscyplinarnych kierunków badań naukowych i prac
rozwojowych, wybranych m.in. w oparciu o kryteria dotyczące długookresowych potrzeb gospodarki
oraz konkurencyjności badań naukowych w ośrodkach krajowych na poziomie światowym.
Również SIEG zakłada koncentrację wydatków publicznych na działaniach prorozwojowych
i innowacyjnych. Działanie Identyfikacja i wspieranie rozwoju obszarów i technologii o największym
potencjale wzrostu zakłada wybór obszarów, „w których polska gospodarka dysponuje relatywną
przewagą konkurencyjną lub większym potencjałem rozwoju w porównaniu z innymi, i gdzie ma dużą
szansę zająć pozycję lidera, a także tych przyczyniających się istotnie do sprostania najważniejszym
wyzwaniom Polski w perspektywie średnio- i długoterminowej”.
Jak widać z powyższego, obydwa dokumenty posługują się tymi samymi kryteriami wyboru
priorytetowych obszarów. Ich operacjonalizacja prowadzi jednak do nieco odmiennych spojrzeń.
W KPB przyjęto bowiem podejście „pojemnego zawężania” i wskazano siedem bardzo szerokich
i interdyscyplinarnych kierunków badań naukowych i prac rozwojowych.
Natomiast operacjonalizacja SIEG została dokonana w ramach projektu Foresight technologiczny
przemysłu „InSight 2030”. W projekcie tym wskazano 10 pól badawczych, a w ich ramach:
15 | S t r o n a
•
•
•
•
konkurencyjne obszary przemysłowe (w założeniu będące podstawą wskazania
priorytetowych obszarów dla finansowych instrumentów wsparcia w ramach polityki
spójności i innych polityk rozwojowych),
kluczowe technologie,
mapy drogowe technologii kluczowych, pokazujące cykl rozwoju technologii w czasie
oraz działania niezbędne do podjęcia przez administrację rządową (w tym sposób wsparcia),
atlasy technologii (ich rozmieszczenie w przestrzeni).
Wyniki projektu InSight 2030 zostaną uwzględnione w Programie Rozwoju Przedsiębiorstw,
który będzie programem wykonawczym SIEG i jednocześnie dokumentem kierunkowym dla PO IR.
Pokazuje to, że Ministerstwo Gospodarki ma obecnie podstawy zarówno do podejmowania
strategicznych decyzji o wsparciu (kluczowe obszary przemysłowe), jak i przyjęcia rozwiązań
implementacyjnych (zidentyfikowane technologie kluczowe, mapy drogowe technologii pokazujące
cykl rozwoju technologii w czasie, proponowane rodzaje wsparcia w danej fazie cyklu i w danym
czasie).
W SIEG znajduje się zapis stwierdzający wprost, że wybór obszarów o największym potencjale
wzrostu stanowić będzie również ramy stosowania dotacyjnych narzędzi wsparcia. Dotacje
przewidziano również na badania (głownie podstawowe), innowacje przełomowe (radykalne)
i społeczne, a także te przedsięwzięcia, obszary, czy fazy projektów, których analizy i ewaluacje
wykluczają rynkową formę wsparcia. W pozostałych obszarach natomiast adekwatne będą zwrotne
instrumenty interwencji.
Podsumowując, PO IR powinien realizować koncepcję tzw. inteligentnej specjalizacji (koncentracji
wsparcia na wyselekcjonowanych obszarach priorytetowych pozwalających na tworzenie przewag
konkurencyjnych pobudzających rozwój społeczno-gospodarczy), tak aby wpisywać się w ramy
inteligentnego rozwoju, będącego jednym z trzech filarów Strategii EUROPA 2020. „Ścieżka dojścia”
do inteligentnej specjalizacji w ramach Programu nie została dotychczas przesądzona, jednakże
zasadnym wydaje się oparcie na założeniach SIEG, PRP oraz KPB, przy założeniu ich spójności
i komplementarności.
6.2.2. Sposób finansowania innowacji i inwestycji przedsiębiorstw.
W ramach badań poddanych analizie zostały również zidentyfikowane problemy związane
ze sposobem finansowania innowacji i inwestycji przedsiębiorstw, tj. określeniem zakresu
wykorzystania dotacyjnych i pozadotacyjnych instrumentów wsparcia.
Proponowane przez ewaluatorów analizowanych badań rekomendacje dotyczyły:
•
•
•
konieczności zmiany podejścia do ryzyka projektów innowacyjnych,
zwiększenia wiedzy na temat pozadotacyjnych instrumentów wsparcia (zwłaszcza po stronie
instytucji systemu wdrażania),
precyzyjne zdefiniowanie grup docelowych dla objęcia preferencjami dotacyjnymi.
Biorąc pod uwagę omówioną w poprzednim podrozdziale kwestię specjalizacji, należy zwrócić uwagę
na fakt, że wdrożeniu konkretnego modelu innowacyjnego, opartego na budowaniu przewag
konkurencyjnych w określonych branżach i kierunkach, powinna towarzyszyć zmiana
instrumentarium polityki innowacyjnej. Powinna ona przewidywać rewizję struktury instrumentów
finansowych (dominacja sprawnych mechanizmów rynkowych w przypadku innowacji przyrostowych
16 | S t r o n a
i stosowanie bezpośredniej pomocy publicznej –dotacje – w przypadku działań i programów
badawczych związanych z innowacjami najbardziej radykalnymi)4.
Podkreślenia wymaga fakt, że instrumentarium polityki innowacyjnej powinno rozpatrywać się
w szerszym kontekście – interwencji systemowej, adresowanej do wszystkich uczestników rynku
innowacji – a nie jedynie pomocy publicznej kierowanej selektywnie do określonych podmiotów.
Patrząc z takiej perspektywy, oprócz formuł finansowego wsparcia publicznego, wagi nabierają
ukierunkowane na innowacyjność instrumenty polityki fiskalnej (preferencje podatkowe), pieniężnej
(dostęp do taniego kredytu), czy też działań miękkich (np. kreowanie krajowych liderów).5
Efektywna polityka innowacyjna powinna opierać się zarówno na sprawnych mechanizmach
rynkowych i na bezpośredniej interwencji publicznej, jednak, na co wskazywali przedstawiciele
instytucji zaangażowanych we wdrażanie PO IG, uwzględniającej poziom gotowości technologicznej,
trudności badań i rozwoju, niepewności technologicznej, kosztów wdrożenia. Istotnym elementem
warunkującym decyzje dotyczące kształtu instrumentów finansowych w nowym okresie
programowania powinno być przeprowadzenie prac analitycznych, obejmujących m.in. pogłębioną
analizę luki kapitałowej, tj. dostępu do finansowania danego rodzaju działalności (w tym działalności
innowacyjnej lub B+R) przez poszczególne rodzaje podmiotów (w tym przedsiębiorstwa) na rynku.
W przypadku najbardziej nowatorskich projektów (innowacji radykalnych, innowacji minimum w skali
branży w branżach priorytetowych), obarczonych ryzykiem i wysokimi kosztami demonstracji,
w szczególności w odniesieniu do małych podmiotów, start-upów i przedsiębiorstw znajdujących się
na wczesnym etapie rozwoju, niezbędne może być udzielanie pomocy bezzwrotnej, pomocy w formie
podstawowej infrastruktury oraz wsparcia przy działaniach związanych z ochroną własności
przemysłowej6.
W przypadku projektów innowacji przyrostowych w skali przedsiębiorstwa lub w skali branży
w branżach nie-priorytetowych, realizowanych w warunkach zawodnych rynków finansowych,
wsparcie w formie pomocy publicznej powinno być udzielane w formułach zwrotnych lub poprzez
stosowanie ulg podatkowych. Elementem systemu powinny być również wejścia kapitałowe,
prowadzone w oparciu o dokapitalizowanie środkami publicznymi funduszy kapitałowych
oraz stymulowanie zaangażowania aniołów biznesu. Finansowanie transferu innowacji
rekomendowane jest w systemie dualnym, obejmującym formułę zwrotną w przypadku MŚP
oraz poprzez stosowanie ulg podatkowych w ramach polityki innowacyjności adresowanej do ogółu
przedsiębiorstw w gospodarce.
Jednocześnie należy wskazać na znaczenie w ramach polityki innowacyjności wsparcia
niefinansowego, polegającego np. na zbudowaniu specjalistycznego pakietu usług doradczych
dla przedsiębiorstw inicjujących rozwój działalności B+R+I oraz start-upów w zakresie zarządzania
zmianą, zarządzania procesem innowacyjnym i inwestycyjnym, związanego z pozyskaniem
finansowania.
4
A. Rogut, B. Piasecki, Główne kierunki polskiej innowacyjności. Podstawowe czynniki warunkujące kreowanie i
powstawanie innowacji. Przygotowano na zlecenie Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej MRR, Łódź
2010.
5
Por. Jw.
6
Por. Jw.
17 | S t r o n a
Zasadniczym celem działań podejmowanych w ramach instrumentów polityki innowacyjnej, w tym
ostatecznych decyzji o zakresie poszczególnych form pomocy publicznej (bezzwrotnej lub zwrotnej),
powinna być minimalizacja efektu jałowej straty (tj. finansowania inwestycji, które i tak by powstały)
lub nieuzasadnionej ingerencji w rynek (wypierania wydatków prywatnych przez rosnące wydatki
publiczne).
6.2.3. Definiowanie, mierzenie i ocena innowacyjności
Trzeci z problemów dotyczący wszystkich celów tematycznych (sfery badań, rozwoju
technologicznego i innowacji; społeczeństwa informacyjnego w kontekście e-usług; podnoszenia
konkurencyjności) polega na trudnościach ze zdefiniowaniem, oceną i mierzeniem innowacyjności.
Przegląd raportów ewaluacyjnych wskazuje, że w PO IG występował zarówno problem
z definiowaniem innowacyjności, jak również wynikająca z tego trudność z jej ocenianiem.
W konsekwencji doprowadziło to do wyboru projektów, które w subiektywnej ocenie nie były
najlepsze (innowacyjne).
W praktyce stosowano lub proponowano różne podejścia definiowania i oceniania innowacyjności –
spektrum rozwiązań w podziale na ocenę mierzalną i porównawczą oraz ogólną i branżową opisano
w tabeli poniżej.
Tabela 2. Podział sposobów oceny innowacyjności
jakościowej/mierzalnej oraz sektorowości lub jej braku.
ze
względu
Ocena jakościowa
na
kryterium
oceny
Ocena mierzalna
Brak specyfiki branżowej
•
skala innowacji - przedsiębiorstwo,
kraj, świat
•
czas stosowania technologii
Specyfika branżowa/
sektorowa
•
skala innowacji - branża, sektor
•
czas rozprzestrzenienia się lub starzenia
technologii w danej branży
Źródło: opracowanie własne.
Powyższa tabela pokazuje spektrum możliwych do stosowania kryteriów. Każde z nich ma swoje
ograniczenia, tj.:
•
•
•
•
ocena skali innowacji wymaga pełnej wiedzy nt. rozwiązań obecnych na rynku krajowym
i światowym,
ocena skali innowacji branżowej wymaga pełnej wiedzy branżowej o rozwiązaniach
obecnych na rynku krajowym i światowym,
ocena czasu rozprzestrzeniania się lub starzenia technologii w danej branży wymaga pełnej
wiedzy o cyklu życia innowacji w danej branży,
czas stosowania technologii wymaga pełniej wiedzy nt. rozwiązań obecnych na rynku
krajowym i światowym, jak również nie mówi wiele o innowacji bez odniesienia do jej cyklu
życia.
Ze względu na rekomendację (sformułowaną w odniesieniu do poprzednio omawianego problemu,
czyli rozproszenia wsparcia) zalecającą specjalizację, proponujemy w dalszych analizach oprzeć się
na którymś z kryteriów uwzględniającym specyfikę branżową.
18 | S t r o n a
Ocena każdego z kryteriów wymaga następnie przyjęcia procedury oceny. Z analiz wynika,
że dotychczas były stosowane poniższe rozwiązania:
•
•
•
•
indywidualna ocena eksperta lub ekspertów,
ocena panelu ekspertów,
opinie niezależnych instytutów kontraktowanych przez Beneficjenta,
opinie niezależnych instytutów kontraktowanych przez instytucje oceniające.
I w tym przypadku każdy z tych sposobów ma swoje ograniczenia:
•
•
•
•
ocena jednego eksperta jest zbyt zależna od jego wiedzy,
ocena panelu ekspertów może być nieefektywna dla Działań, w których realizuje się wiele
projektów,
zlecanie opinii przez samych beneficjentów powoduje konflikt interesów i prowadzi
do sytuacji, w której opinia może być „na zamówienie”,
natomiast zlecanie opinii przez instytucje oceniające może być problematyczne ze względów
proceduralnych i organizacyjnych (zwłaszcza w Działaniach, w których realizuje się wiele
projektów).
Biorąc pod uwagę złożoność realizowanej interwencji i różnorodną specyfikę działań wydaje się,
że najbardziej zasadnym będzie przyjęcie podejścia zakładającego ocenę ekspercką w zależności
od rodzaju działania. Dla działań, w których występuje duża podaż projektów można zaproponować
ocenę wniosku przez min. trzech ekspertów (ale pracujących niezależnie do momentu powstania
istotnych rozbieżności). Natomiast dla działań zakładających wsparcie niewielkiej liczby projektów
ocenę poprzez panel ekspertów.
Na opisane powyżej problemy z kryteriami oraz sposobem ich oceny nałóżmy jeszcze trzy inne
perspektywy, tj.:
•
•
•
kryterium innowacyjności funkcjonuje w całym zestawie kryteriów (przy podobnych ocenach
innowacyjności może powodować, że inne kryterium będzie tym decydującym o wyborze),
przy ewentualnym uwzględnieniu podejścia zakładającego terytorializację wsparcia (zgodnie
z rekomendacjami opisanymi w podrozdziale dotyczącym celu tematycznego w zakresie
wzmacniania konkurencyjności problemem może okazać się zbyt mały popyt na działania
stricte innowacyjne),
zagadnienie innowacyjności łączy się także bezpośrednio z typem oferowanego wsparcia zgodnie z rekomendacjami opisanymi w poprzednim punkcie wspieranie dotacyjne jest
bardziej uzasadnione ekonomicznie w przypadku projektów wysoce innowacyjnych,
obłożonych wysokim ryzykiem, natomiast projekty mniej innowacyjne, o mniejszym ryzyku
braku zwrotu z inwestycji, mogą być z powodzeniem realizowane w ramach instrumentów
zwrotnych.
Z tej wieloaspektowej analizy wyłania się obraz, w którym zasadny mógłby się okazać model wsparcia
innowacyjności/konkurencyjności uwzględniający powiązanie kwestii:
•
•
•
koncentrowania wsparcia,
zdywersyfikowania rodzajów wsparcia,
zdywersyfikowania definicji innowacji.
19 | S t r o n a
Nowy model wsparcia innowacyjności powinien zostać oparty na następujących założeniach:
•
•
instrumenty zwrotne dla innowacji w skali przedsiębiorstwa, transferu technologii
oraz innowacji w branżach spoza listy priorytetowej;
dotacje dla tzw. innowacji radykalnych, innowacji przynajmniej w skali branży, w branżach
priorytetowych.
20 | S t r o n a
6.3. Najważniejsze wnioski dla celu tematycznego Wzmacnianie badań, rozwoju
technologicznego i innowacji
6.3.1. Komercjalizacja
Z przeanalizowanych ewaluacji wynika, że jednym z problemów w ramach działań związanych
z finansowaniem z PO IG sfery badań, rozwoju technologicznego i innowacji jest ograniczone
komercyjne wykorzystywanie zarówno zakupionej infrastruktury, jak również wyników badań.
Problemy z komercyjnym wykorzystaniem infrastruktury B+R związane są z jednej strony z brakiem
wiedzy beneficjentów nt. uregulowań dotyczących możliwości osiągania dochodu w wyniku realizacji
projektów, a z drugiej z brakiem informacji na rynku o powstającej infrastrukturze lub realizowanych
projektach badawczych i rozwojowych, i ich efektach możliwych do szerszego wykorzystania.
Rekomendacje sformułowane w tym zakresie przez ewaluatorów (działania wzmacniające wiedzę
beneficjentów na temat możliwości komercyjnego udostępniania infrastruktury oraz baza
z informacjami o wspartej infrastrukturze) są trafne i aktualne, chociaż należy zauważyć podjęte
przez MNiSW/NCBiR działania w powyższym zakresie (m.in. Polska Mapa Drogowa Infrastruktury
Badawczej).
Trudności z komercjalizacją wyników prac B+R dotyczą przede wszystkim badań podejmowanych
przez jednostki naukowe, a wynikają głównie z:
•
•
•
•
celu podejmowania badań (na własne potrzeby), a w konsekwencji niedopasowania
przedmiotu badań do potrzeb rynku,
braku rozstrzygnięć na etapie planowania o współpracy z przedsiębiorstwami,
braku wiedzy nt. komercjalizacji,
niepewność co do uregulowań dotyczących generowania dochodu przez projekty.
W ramach odpowiedzi na problemy z komercjalizacją wyników badań, MNiSW we współpracy
z NCBiR podjęło dwa główne kroki. Z jednej strony przygotowano podręcznik komercjalizacji
„Komercjalizacja B+R dla praktyków”, z drugiej natomiast uruchomiono pilotażowo mechanizm
wsparcia w ramach działania 1.3.1 promujący tworzenie konsorcjów naukowo-przemysłowych
(z zastosowaniem częściowej pomocy publicznej). Zasadnym jest, aby programowanie przyszłych
działań przebiegało w podobnym kierunku.
6.3.2. Kompetencje miękkie
Kolejny problem zidentyfikowany w ramach przeprowadzonych ewaluacji dotyczy braku kompetencji
miękkich w zakresie zarządzania projektami B+R oraz w zakresie zarządzania procesami transferu
wiedzy i technologii. Proponowanym w ewaluacjach rozwiązaniem, z którym należy się zgodzić, było
zwiększenie liczby i jakości szkoleń dostępnych dla kadry wdrażającej i zarządzającej projektami B+R.
Te zalecenie można wdrożyć na kilka sposobów:
•
•
kontynuować wsparcie projektu systemowego MNiSW w zakresie wzmacniania kompetencji
miękkich pod warunkiem przeanalizowania jego skuteczności i użyteczności,
zwiększyć wykorzystanie mechanizmów cross-financingu w tym zakresie,
21 | S t r o n a
•
poszukać rozwiązań umożliwiających wykorzystanie wsparcia w ramach programu będącego
kontynuacją PO KL.
Każde z tych rozwiązań wymaga jednak pogłębionej analizy i oceny.
6.3.3. Projekty foresight
Ostatni z problemów wybranych jako kluczowe dla perspektywy 2014+ dotyczy ograniczonego
wykorzystywania wyników projektów typu foresight. Głównym zarzutem stawianym
w analizowanych ewaluacjach były problemy z ograniczoną możliwością wykorzystania wyników
oraz rozproszenie i punktowość projektów realizowanych w obecnym okresie budżetowym.
Zgodnie z informacjami uzyskanymi w toku wywiadów z przedstawicielami instytucji zaangażowanych
we wdrażanie działania przeznaczonego na projekty foresight, rekomendacja postulująca włączanie
(obligatoryjne lub premiowane punktowo na etapie oceny merytorycznej) jednostek (administracja
lokalna i regionalna) dysponujących kompetencjami do rzeczywistego praktycznego korzystania
z tego rodzaju opracowań nie gwarantuje osiągnięcia zamierzonego celu. W związku z powyższym,
zasadnym wydaje się zaproponowanie innego rozwiązania, zakładającego wsparcie tego typu analiz
(nie tylko foresight, ale szerzej projektów prognostycznych) poprzez ich realizację w trybie
systemowym. Przyjęcie takiego podejścia umożliwia nie tylko wzmocnienie partycypacji administracji
publicznej, ale również pozwala na zapewnienie lepszej koordynacji obszarów badań, stosowanej
metodologii, a także zorientowania badań na określone cele i możliwości wykorzystania ich wyników
w prognozowaniu trendów i kształtowaniu polityki gospodarczej w wymiarze zintegrowanym
oraz wymiarach sektorowych i terytorialnych.
22 | S t r o n a
6.4. Najważniejsze wnioski dla celu tematycznego Podnoszenie konkurencyjności
małych i średnich przedsiębiorstw, sektora rolniczego (EFFROW) oraz sektora
rybołówstwa i akwakultury (EFMR)
6.4.1. Wsparcie dla instytucji otoczenia biznesu
Problemy w zakresie wsparcia dla IOB wiązały się z trzema zasadniczymi kwestiami, których dotyczą
następujące rekomendacje:
•
•
•
wzmocnienie funkcjonowania instytucji otoczenia biznesu na zasadach rynkowych, aby były
one w stanie działać i realizować swoje cele również po ustaniu finansowania ze środków
publicznych,
wzmocnienie selekcji instytucji, którym udzielone zostanie wsparcie w oparciu o analizę ich
doświadczenia (potencjału do przyszłych działań) oraz czytelne, przekonywujące i wykonalne
strategie działania i konkurencyjności,
określenie adekwatnych i realnych wskaźników realizacji projektów.
Instytucje otoczenia biznesu są istotnym elementem procesów rozwoju społeczno-ekonomicznego,
przede wszystkim ze względu aktywizację endogenicznych zasobów regionów i wykorzystanie
lokalnych czynników wzrostu.
W ostatnich latach wzrosła różnorodność instytucjonalnych form wsparcia, ukierunkowanych
na zapewnienie korzystnych warunków dla podejmowania i prowadzenia działalności innowacyjnej –
m.in. parki naukowo-technologiczne, preinkubatory, inkubatory technologiczne i fundusze kapitału
zalążkowego, sieci aniołów biznesu oraz fundusze venture capital. Dostępność środków finansowych
pozwoliła na dynamiczny wzrost budżetów oraz spadek poziomu samofinansowania (pokrycia
wydatków dochodami własnymi) instytucji otoczenia biznesu7. Należy jednak mieć na uwadze,
że w celu zapewnienia efektywności systemu utrzymanie instytucji w znacznie większym zakresie
powinno uwzględniać funkcjonowanie tych podmiotów na zasadach rynkowych, w oparciu
o dotychczasowe doświadczenie i zdolności do dywersyfikacji źródeł finansowania.
Należy jednocześnie zwrócić uwagę na efekty ilościowe realizowanych projektów w ramach wsparcia
IOB w obecnej perspektywie finansowej. Mała względna skala podaży usług IOB (w stosunku
do wielkości sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw) może wynikać zarówno z zbyt małego
potencjału organizacyjnego niektórych beneficjentów, braku ich umiejętności współpracy z sektorem
MŚP oraz mało skutecznej promocji. Niewielkiej jakości i małej wartości dodanej usług może zapobiec
wzmocnienie selekcji instytucji, którym udzielone zostanie wsparcie.
Doświadczenia w realizacji programów wspierania przedsiębiorczości, realizowanych przez IOB
wskazują na potrzebę egzekwowania następujących reguł8:
1.
2.
3.
7
8
ciągłości działania – a nie podejmowania jedynie pojedynczych działań,
wykazywania się przez instytucje aktywnością rynkową i przedsiębiorczością,
podejmowane przez instytucje działania nie powinny budować dodatkowych obciążeń
administracyjnych.
Por. A. Rogut, B. Piasecki, op. cit., s. 26-29.
Por. A. Rogut, B. Piasecki, op. cit., s. 26-29.
23 | S t r o n a
Elementem stabilizującym system wsparcia powinien być niezależny monitoring realizowany
na poziomie krajowym i regionalnym, oparty na adekwatnych i realnych wskaźnikach realizacji
projektów.9
6.4.2. Powiązania sieciowe
Dla zapewnienia efektywnego kreowania innowacji, niezbędne jest zapewnienie odpowiedniej „masy
krytycznej”, powstałej przy współdziałaniu struktury, składającej się z podmiotów działających
w sektorze B+R i przedsiębiorstw przemysłowych. Organizacja takiej multidyscyplinarnej struktury
powinna zakładać istnienie obok siebie podmiotów o charakterze „dostawców” i „odbiorców” prac
B+R oraz zaangażowania tzw. jednostek otoczenia.
Charakter takiej struktury wynika z faktu, że innowacje powstają i są upowszechniane w wyniku
współpracy podmiotów. Jak zasadnie podkreśla się w projekcie Strategii Innowacyjności
i Efektywności Gospodarki, intensywność współpracy jest podstawowym czynnikiem determinującym
innowacyjność całej gospodarki i jej potencjał rozwoju. Innowacyjna działalność przedsiębiorstw
oraz funkcjonowanie nowoczesnych branż wymaga więc sprawnego systemu sprzyjającego
wspieraniu relacji pomiędzy sferą naukowo-badawczą i przedsiębiorstwami, efektywnie kojarzącego
partnerów gospodarczych, ułatwiającego przepływ kadr i formowanie klastrów oraz szeroki dostęp
do infrastruktury badawczej. Co należy podkreślić, system ten musi oferować szczególne warunki
nowopowstającym projektom innowacyjnym lub rozwojowym. Zawiązywanie współpracy potrzebuje
ponadto dodatkowego bodźca w postaci gwarancji ochrony efektów działań zaangażowanych
w nią podmiotów w postaci sprawnych procedur uzyskiwania ochrony własności intelektualnej
na rynku krajowym i międzynarodowym, szybki przepływ informacji patentowej oraz wysokie
naukowe standardy etyczne10.
Zgodnie z literaturą przedmiotu, instrumenty wsparcia kooperacji powinny być ukierunkowane
przede wszystkim na wspieranie naturalnych, oddolnych procesów nawiązywania współpracy między
podmiotami11. Oznacza to, iż niezbędne jest zapewnienie odpowiedniego środowiska, w którym
kooperacja podmiotów gospodarczych i naukowych może być inicjowana w łatwy i efektywny
sposób. Jednakże działania w zakresie powiązań sieciowych nie powinny zmierzać do narzucania
konkretnych form współpracy, a jedynie prowadzić do eliminacji zidentyfikowanych barier
współpracy. W powyższym podejściu należy jednak uwzględnić zasadność stosowania systemu
bodźców i zachęt stymulujących do podejmowania współpracy i integracji w celu przezwyciężania
barier mentalnych i kulturowych w tym zakresie.
W wymiarze terytorialnym polityki innowacyjności i konkurencyjności istotną rolę odgrywają klastry,
które stanowią skuteczny mechanizm koncentrowania zasobów i środków oraz są jednym z najlepiej
zdiagnozowanych sposobów stymulowania innowacyjności i współpracy horyzontalnej
w gospodarce12. Polityka ukierunkowana na rozwój klastrów powinna tworzyć warunki
dla rozprzestrzeniania się impulsów rozwojowych na pozostałe obszary, ale także z uwagi
9
Por. Przeglądy terytorialne. Polska, OECD, Paryż 2008, s. 224-228.
Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki na lata 2012-2020. Dynamiczna Polska, Ministerstwo
Gospodarki, Warszawa 2012, s. 63.
11
Por. Przeglądy terytorialne OECD. Polska, op. cit., s. 132-133., A. Rogut, B. Piasecki, op. cit., s. 23.
12
Strategia…, op. cit., s. 63.
10
24 | S t r o n a
na przyjazne środowisko do powstawania więzi kooperacyjnych, powinna być powiązana z rozwojem
parków naukowo-technologicznych oraz specjalnych stref ekonomicznych (SSE). Skuteczna polityka
klastrowa może bowiem stanowić czynnik dynamizujący działalność gospodarczą w parkach, jak
również w SSE, także po formalnym zakończeniu ich funkcjonowania w obecnej formule prawnoorganizacyjnej13.
Należy zwrócić uwagę, iż optymalny model wspierania współpracy w ramach klastrów powinien
obejmować14:
promowanie oddolnego podejścia do rozwoju klastrów, co oznacza, iż głównymi podmiotami
zaangażowanym w proces budowania inicjatyw klastrowych powinny być przedsiębiorstwa,
w największym stopniu zintegrowane z lokalnym rynkiem. Aktywność władz publicznych
w tym zakresie powinna się ograniczać przede wszystkim do tworzenia odpowiedniej
infrastruktury instytucjonalnej w otoczeniu klastra,
odchodzenie od wspierania podtrzymywania istnienia inicjatyw klastrowych,
które bez wsparcia ze strony państwa nie będą w stanie się rozwijać, na rzecz interwencji
punktowej, wspierającej funkcjonowanie powiązań klastrowych przechodzących do wyższych
form,
wprowadzenie nowych instrumentów wsparcia dla powstawania powiązań klastrowych
w ramach parków naukowo-technologicznych oraz funkcjonujących SSE,
w celu skuteczniejszego przełożenia wyników badań na innowacyjny i efektywny przemysł
istotne jest wzmocnienie współpracy pomiędzy klastrami i parkami naukowotechnologicznymi,
wsparcie klastrów oraz pól współpracy poprzez tworzenie centrów technologii, inkubatorów
na potrzeby klastra oraz kształtowanie infrastruktury technicznej na rzecz klastra.
6.4.3. Ochrona własności przemysłowej
Z przeprowadzonej analizy raportów ewaluacyjnych oraz wywiadów z przedstawicielami instytucji
systemu wdrażania POIG wynika, że wśród beneficjentów programu w znaczący sposób wzrasta
świadomość wartości (w tym materialnej) i znaczenia ochrony własności przemysłowej. Ochrona ta
odgrywa szczególną rolę w budowaniu gospodarki opartej na innowacjach jako element zachęty
do podejmowania działalności badawczej, rozwojowej i innowacyjnej, umożliwiając osiągnięcie
przychodu z tej działalności. Z przeprowadzonych rozmów wynika, że zarówno organizacje publiczne,
w tym z sektora nauki (np. instytuty badawcze), jak również przedsiębiorcy, zaczęli w szerszy sposób
postrzegać własność przemysłową jako zasób zwiększający ich wartość, jak również możliwy
do zbycia na rynkach zagranicznych.
Podstawowe kwestie problemowe w omawianym zakresie dotyczą otoczenia regulacyjnego
umożliwiającego sprawne i skuteczne występowanie oraz uzyskiwanie ochrony własności
przemysłowej. Długa procedura patentowa, przy konieczności podtrzymywania zgłoszeń
patentowych ze środków własnych, w oczekiwaniu na uzyskanie dofinansowania zniechęcała wielu
beneficjentów do korzystania ze wsparcia POIG. Ponadto istotnym elementem był problem braku
13
14
Jw.
Por. Przeglądy terytorialne OECD. Polska, op. cit., s. 132-133.
25 | S t r o n a
wytycznych, jak chronić własność przemysłową, wzmagający problem braku wiedzy po stronie
beneficjentów w zakresie kwestii dotyczących ubiegania się o ochronę i świadomości korzyści,
jakie mogą uzyskać z tego tytułu.
Biorąc powyższe pod uwagę, należy podkreślić znaczenie kształtowania otoczenia regulacyjnego
w sposób sprzyjający ułatwieniom i zachętom do ochrony własności przemysłowej, jak również
wzmacniania wiedzy i umiejętności w grupach docelowych. Kwestia powyższa nabiera jeszcze
istotniejszej wagi w świetle perspektywy wprowadzenia jednolitego patentu europejskiego.
Należy przy tym zwrócić uwagę na działania w powyższym zakresie podjęte w obecnym okresie
programowania m.in. przez Urząd Patentowy RP, które zgodnie z informacjami uzyskanymi w toku
badania, pozwoliły na pewne skrócenie procedury patentowej, jak również opracowanie szeregu
poradników i wytycznych dla przedsiębiorców, ułatwiających poruszanie się w tematyce własności
przemysłowej. Zwiększeniu poziomu wiedzy, możliwości i umiejętności w grupach docelowych
przedsiębiorstw oraz instytucji otoczenia biznesu służy również realizacja do 2015 r. projektu
systemowego UPRP w ramach Działania 5.2 POIG. Wydaje się, że w nowej perspektywie finansowej
konieczne będzie kontynuowanie aktywnych działań w omawianym zakresie, m.in. ze względu na
wspomniane wyżej możliwości zaistnienia zmian regulacyjnych wprowadzonych z poziomu
wspólnotowego, polegających na wprowadzeniu jednolitego instrumentu ochrony na obszarze UE,
jak również konieczności dostosowania się do procedur Europejskiego Urzędu Patentowego.
6.4.4. Regionalizacja wsparcia
Kwestia regionalizacji wsparcia związana jest z dwoma zasadniczymi elementami:
•
•
uzależnieniem formy i zakresu wsparcia w ramach programu od poziomu rozwoju społecznogospodarczego danego terytorium, na którym dystrybuowane jest wsparcie (np. rezygnacja
z kryterium innowacyjności na rzecz kryterium liczby tworzonych miejsc pracy na obszarach
o najwyższym bezrobociu),
zapewnieniem demarkacji wsparcia dystrybuowanego z poziomu krajowego i poziomu
regionalnego.
Rekomendacje w powyższym zakresie płynące z przeprowadzonego badania metaewaluacyjnego
wskazują na zasadność wspólnego, jednolitego podejścia do całego terytorium kraju w przypadku
programu krajowego, niezależnie od poziomu rozwoju poszczególnych regionów, czy też wskaźników
bezrobocia.
Dopasowanie podejmowanej interwencji do osiągania założonych celów nie wskazuje na konieczność
wprowadzania w kolejnej perspektywie finansowej aspektu geograficznego wsparcia innowacyjności.
Przeniesienie stopnia środka ciężkości interwencji w kierunku tworzenia miejsc pracy w regionach
o stosunkowo dużym bezrobociu mogłoby mieć pewne określone konsekwencje niekorzystne
z punktu widzenia możliwości osiągnięcia rezultatów polityki innowacyjnej. Istnienie tych samych
kryteriów wyboru na terenie całego kraju sprawia, że przedsiębiorcy mają zbliżony dostęp
do określonych rodzajów wsparcia środkami finansowymi, a tym samym pozwala na wyeliminowanie
terytorialnych ograniczeń w finansowaniu innowacji. Pełne wprowadzenie decyzji o dywersyfikacji
polityki wsparcia powiązanej z aspektem geograficznym mogłoby prowadzić do pojawienia się
znaczących dysproporcji międzyregionalnych w tworzeniu przewag konkurencyjnych, w tym
w zakresie innowacyjności. Ponadto mogłoby prowadzić do utrwalenia dotychczasowej struktury
26 | S t r o n a
społeczno-gospodarczej na niektórych obszarach terytorialnych, wbrew założeniom polityki
publicznej, która ma za cel tę strukturę zmieniać.
Jak się wydaje, potrzeba odnalezienia równowagi pomiędzy budowaniem przewag konkurencyjnych,
uwzględniających najbardziej strategiczne, długoterminowe potrzeby innowacyjności gospodarki,
a działaniami skierowanymi na tworzenie miejsc pracy, w tym w sektorach niskoinnowacyjnych,
jest jednym z wyzwań polityki rozwoju. Należy jednak mieć na uwadze fakt, że tworzenie miejsc pracy
we wszystkich sektorach stanowi domenę przede wszystkim polityki rynku pracy i dostępnych jej
instrumentów. Natomiast zadaniem polityki innowacyjnej jest tworzenie miejsc pracy w obszarach
związanych z innowacjami. Tym samym w ramach instrumentów polityki innowacyjnej nie powinno
się rezygnować z kryteriów innowacyjności w przedsięwzięciach dotyczących nauki i gospodarki
na rzecz wyłącznie kryteriów tworzenia miejsc pracy.
W związku z powyższym zalecamy odrzucenie rekomendacji dotyczących terytorialnego różnicowania
kryteriów wyboru projektów.
Niemal pięcioletnie doświadczenie związane ze stosowaniem instrumentu Linii demarkacyjnej
pomiędzy programami Polityki Spójności, Wspólnej Polityki Rolnej i Wspólnej Polityki Rybackiej
wskazuje na stosunkowo duże trudności i problemy związane z zapewnieniem komplementarności
realizowanych działań. Szczególnej krytyce poddawane są rozwiązania oparte na tzw. demarkacji
kwotowej. Wydaje się zatem zasadnym propozycja MRR wprowadzenia w nowym okresie
tzw. strategicznej linii demarkacyjnej, opierającej się na rozdziale tematycznym zakresu interwencji.
27 | S t r o n a
6.5. Najważniejsze wnioski dla celu tematycznego Zwiększenie dostępności,
stopnia i jakości technologii informacyjnych i komunikacyjnych
6.5.1. E-usługi administracji
Podstawowe kwestie problemowe zidentyfikowane w ramach analizowanych ewaluacji odnosiły się
w szczególności do niedostatecznej wizji, koordynacji strategicznej, komplementarności oraz
priorytetyzacji przedsięwzięć w ramach puli wsparcia dla e-administracji w celu realizacji
kompleksowego planu informatyzacji kluczowych usług z poziomu centralnego i regionalnego.
Ponadto obserwowane były problemy z „silosowością” przedsięwzięć, tj. realizacją projektów
będących w domenie poszczególnych resortów, które odpowiadały na ich partykularne potrzeby.
Zjawisko to przekładało się na problemy z kompatybilnością systemów informatycznych
i komplementarnością stosowanych rozwiązań.
Odpowiedzią na identyfikowane trudności były wzmożone działania instytucji odpowiedzialnych
za realizację interwencji w 7 osi POIG. Z jednej strony na poziomie strategicznym doszło
do przeprowadzenia pełnej analizy realizowanych projektów i stworzenia dokumentów o charakterze
koordynującym (w MAiC m.in. Raport Polska 2.0, prace nad Planem Zintegrowanym Informatyzacji
Państwa). Poprawę koordynacji i priorytetyzacji przedsięwzięć z zakresu e-administracji umożliwiło
również powołanie i funkcjonowanie Komitetu Rady Ministrów ds. Cyfryzacji.
Z drugiej strony w ramach MAiC podjęto szereg działań mających na celu wzmocnienie
interoperacyjności i kompatybilności tworzonych systemów informatycznych. Rozpoczęto
przygotowywanie Wytycznych dla budowy systemów informatycznych dla administracji państwowej,
służących ustanowieniu wspólnych, jednolitych standardów i struktur systemów. Stworzono również
narzędzie współpracy i wymiany informacji pomiędzy systemami, przeciwdziałające ryzyku
dublowania się pewnych elementów systemów informatycznych (tzw. Mapa kompatybilności).
Uruchomiono także system informatyczny monitorowania i wspomagania beneficjentów
w zarządzaniu realizacją poszczególnych przedsięwzięć.
Budowa e-administracji przebiegać może według dwóch podstawowych schematów działań:
całościowej, pełnej („globalnej”) informatyzacji państwa,
architektury ukierunkowanej na określone usługi – SOA (Service Oriented Architecture).
W pierwszym przypadku, proces jest niezwykle szeroki, obejmujący zarówno poziom krajowy,
jak i regionalny. Ze względu na uwarunkowanie wielkością kraju oraz wielkością systemów
informatycznych, może on być niezwykle trudny do realizacji i kosztowny, a przez to również
ryzykowny i mało realny ze względu na konieczny czas wdrażania.
Architektura SOA pozwala natomiast na możliwość skalowania działań, zakłada ona bowiem
stworzenie ogólnych standardów i wytycznych, pozwalających na wzajemną komunikację wielu
systemów tworzonych przez różne instytucje. Tym samym istnieje możliwość budowy zarówno
systemów krajowych, jak i regionalnych, realizowanych przez właściwe instytucje ponoszące w tym
zakresie wydatki we własnym zakresie (rozłożenie kosztów), ale jednocześnie tworzące systemy
dostosowane do własnych potrzeb i specyfiki oraz z możliwością etapowania. Kluczowa
dla stworzenia zintegrowanego systemu w skali państwa staje się wówczas kwestia zapewnienia
standardów komunikacji i kompatybilności systemów.
28 | S t r o n a
Podsumowując, wskazana jest kontynuacja realizacji w nowym okresie programowania
informatyzacji państwa przy wykorzystaniu modelu SOA.
6.5.2. E-usługi przedsiębiorstw
Najistotniejsze kwestie wskazywane jako problemowe w toku realizacji POIG 2007-2013 w zakresie eusług przedsiębiorstw dotyczyły z jednej strony sposobu udzielania dofinansowania przy
podejmowaniu działalności gospodarczej w ramach działania 8.1. System wyboru projektów oraz
praktyka oceny powodowały wybór projektów, które budziły wątpliwości dotyczące możliwości
realizacji celów interwencji. Po wprowadzeniu w toku wdrażania zmian, wsparcie silnie
ukierunkowano z kolei na rentowność przedsięwzięć, co powoduje ograniczoną możliwość przyjęcia
do dofinansowania ryzykowanych projektów innowacyjnych lub przedsięwzięć beneficjentów
niedysponujących znacznym potencjałem organizacyjnym i finansowym.
Rozwiązaniem tego problemu może być rezygnacja z oddzielnego instrumentu wsparcia
dla rozpoczynania działalności gospodarczej w sektorze ICT i włączenie tego rodzaju wsparcia
do głównego nurtu interwencji na rzecz podejmowania działalności gospodarczej (w ramach EFS
oraz EFRR). Jednocześnie warto zapewnić kompleksowe wsparcie dla podejmowania działalności
gospodarczej w sektorze ICT polegające nie tylko na pomocy dotacyjnej, ale również doradczej oraz
o charakterze otoczenia biznesu.
Z kolei w przypadku drugiego z działań ukierunkowanych na wsparcie przedsiębiorstw w zakresie
gospodarki cyfrowej, poprzez stymulowanie powiązań B2B, wskazywano na niską synergię
przedsięwzięć objętych wnioskami o dofinansowanie. Jeden z ewaluatorów sformułował to
następująco: „W większości są to sieci oparte na klasycznych relacjach sprzedaży lub świadczenia
usług. Sieci firm równorzędnych, powiązane relacjami synergii biznesów zdarzają się stosunkowo
rzadko. Warto dodać, że w gronie badanych projektów nie sposób odnaleźć przedsięwzięć
tworzących powiązania o charakterze klastrowym – na poziomie wniosków i biznes planów nie jest to
widoczne – wnioskodawcy nie zwracają odpowiedniej uwagi na tego typu nowoczesne formy
współpracy przedsiębiorstw. ”15 Promowanie tego typu powiązań (np. poprzez kryteria wyboru
projektów) powinno ograniczyć tę słabość.
6.5.3. E-inkluzja oraz budowa i dostęp do sieci szerokopasmowych
Kwestie problemowe w obszarze zapewnienia dostępu do sieci internetowej osób zagrożonych
‘wykluczeniem cyfrowym’ oraz dostępu na etapie ‘ostatniej mili’ zostały zidentyfikowane w dwóch
badaniach ewaluacyjnych dotyczących stanu realizacji Celu 6 POIG – Wzrost wykorzystania
technologii informacyjnych i komunikacyjnych w gospodarce w połowie okresu programowania
oraz Działania 8.3 POIG – Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu – e-Inclusion.
Z badań poddanych analizie wypływają rekomendacje dotyczące zasadności udostępniania
tworzonych sieci w ramach projektów e-inclusion na zasadach komercyjnych także odbiorcom
niezagrożonym wykluczeniem cyfrowym, jak również ewentualnego połączenia interwencji na rzecz
15
Przeprowadzenie ewaluacji tematycznej Działania 8.2 PO IG pn. Wpływ systemów B2B na wzrost wydajności
i efektywności współpracy przedsiębiorstw, PAG Uniconsult, Laboratorium Badań Społecznych, 2010.
29 | S t r o n a
włączenia społecznego z działaniami w zakresie „ostatniej mili”. Ponadto rekomendowano
rozszerzenie listy beneficjentów działań z zakresu „ostatniej mili” o gminy.
Wskazane w przeanalizowanych ewaluacjach rekomendacje w toku badania (wywiadów) zostały
ocenione jednak jako niemożliwe do realizacji lub bezzasadne w świetle nowej perspektywy
finansowej (np. ze względu na wyczerpanie się pola do interwencji wobec całkowitego zaspokojenia
potrzeb w zakresie „ostatniej mili”). Jednocześnie respondenci wskazali na potrzebę dalszej realizacji
działań w zakresie e-inkluzji, które cechuje m.in. istotny aspekt społeczny.
30 | S t r o n a
7.
Evaluability assessment oraz usprawnienie procesu meta-analiz
Meta-analiza dotychczasowych badań, oprócz przypomnienia kluczowych dla nowego okresu
programowania rekomendacji, może również służyć wyciągnięciu wniosków dla procesu
programowania (w kontekście ewaluacyjnym), czyli tzw. evaluability assessment, jak również
wniosków dotyczących stricte samego procesu ewaluacji programu.
Analiza zapisów raportów ewaluacyjnych prowadzi w zasadzie do jednego wniosku, który zawiera się
w standardowej evaluability assessment. Wskazuje na zakłócenie logiki programu. W badaniach midterm ewaluatorzy podkreślali fakt, że wprowadzenie celów szczegółowych na poziomie PO IG, które
nie są tożsame z celami osi priorytetowych, stanowiło utrudnienie zarówno dla monitorowania
stanu osiągnięcia zamierzonych celów, jak i dla ewaluacji programu, jako że każdy z tych celów był
realizowany przez wszystkie priorytety.
Jeśli natomiast chodzi o wnioski dla procesu ewaluacji, to można wskazać dwa powiązane ze sobą
aspekty, tj.:
•
•
metodologiczny,
poznawczy.
Przegląd stosowanych w analizowanych ewaluacjach metod i technik badawczych wskazuje na duży
udział metod ilościowych (zwłaszcza gromadzenie danych pierwotnych od beneficjentów),
jak również jakościowych (opinie przedstawicieli instytucji systemu PO IG). W przypadku programu
wspierającego dużą liczbę tak zróżnicowanych beneficjentów, nacisk na metody ilościowe jest
jak najbardziej uzasadniony. Z drugiej strony, równie niezbędne jest wykorzystanie metod
jakościowych ze względu na innowacyjny charakter programu.
Podkreślenia wymaga fakt, że w ramach ewaluacji PO IG stosowano również wiele metod
nowatorskich (np. audyt semiotyczny), jak i bardziej skomplikowanych (np. metody kontrfaktyczne).
Jedyne zastrzeżenie może budzić fakt dość nikłego, jak na ocenę wsparcia działań innowacyjnych,
wykorzystania benchmarków międzynarodowych.
Ze względu na wymaganie przez KE w nowej perspektywie szerszego wykorzystania metod
kontrfaktycznych, warto również przeanalizować (tabela poniżej) możliwość wykorzystania
tych metod dla priorytetów inwestycyjnych zaplanowanych do wsparcia, zgodnie z projektem umowy
partnerstwa przekazanej przez Zamawiającego, w ramach PO IR oraz PO RC.
Tabela 3. Zasadność wykorzystania metod kontrfaktycznych.
Cel tematyczny
Priorytet inwestycyjny
Możliwość
wykorzystania
metod
kontrfaktycznych
1. Wzmacnianie
badań, rozwoju
technologicznego
i innowacji
udoskonalanie infrastruktury badań i innowacji (B+R) i podnoszenie zdolności
do tworzenia doskonałości w zakresie badań i innowacji oraz wspieranie
ośrodków kompetencji, w szczególności leżących w interesie Europy
+
promowanie inwestycji przedsiębiorstw w badania i innowacje, rozwój
powiązań i synergii pomiędzy przedsiębiorstwami, centrami B+R i ośrodkami
+++
31 | S t r o n a
Cel tematyczny
Priorytet inwestycyjny
Możliwość
wykorzystania
metod
kontrfaktycznych
naukowymi, a w szczególności rozwoju produktów i usług, transferu
technologii, innowacji społecznych i aplikacji z dziedziny usług publicznych,
tworzenie sieci, pobudzanie popytu, klastrów i otwartych innowacji poprzez
inteligentną specjalizację
2.Zwiększenie
dostępności,
stopnia i jakości
technologii
informacyjnych i
komunikacyjnych
wspieranie badań technologicznych i stosowanych, linii pilotażowych, działań
w zakresie wczesnej walidacji produktów i zaawansowanych zdolności
produkcyjnych i pierwszej produkcji w dziedzinie kluczowych technologii
wspomagających oraz rozpowszechnianie technologii o ogólnym
przeznaczeniu
++
poszerzanie dostępu do sieci szerokopasmowych, rozwój sieci o wysokiej
przepustowości i wspieranie przyjęcia nowych technologii i sieci w gospodarce
cyfrowej
+
rozwój produktów i usług opartych na TIK, handlu elektronicznego oraz
zwiększanie zapotrzebowania na TIK
++
wzmocnienie zastosowań technologii informacyjnych i komunikcyjnych dla eadministracji, e-learningu, e-integracji, e-culture i e-zdrowia
++
3. Podnoszenie
konkurencyjności
małych i średnich
przedsiębiorstw,
sektora
rolniczego
(EFFROW) oraz
sektora
rybołówstwa
i
akwakultury
(EFMR)
promowanie przedsiębiorczości, w szczególności poprzez ułatwianie
gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz wspieranie
tworzenia nowych firm, w tym poprzez tworzenie inkubatorów
przedsiębiorczości
4.
Wspieranie
przejścia
na
gospodarkę
o
niskiej emisji we
wszystkich
sektorach
promowanie badań, badań naukowych, innowacji i wdrażania technologii
niskoemisyjnych
+++
+
Źródło: opracowanie własne. Legenda: + niska, ++ średnia, +++ wysoka.
Prace nad niniejszym badaniem wskazały również
powiązania wnioskowania z metodologią (zwłaszcza
meta-analizy badań ewaluacyjnych może zostać
następujące zmiany we wzorze tabeli rekomendacji
pewne możliwości usprawnień w zakresie
wskazanie źródeł danych). Przeprowadzanie
usprawnione, jeśli zostaną wprowadzone
(zalecana zmiana tabeli wg Zintegrowanego
32 | S t r o n a
Systemu Zarządzania Wnioskami i Rekomendacjami, w sytuacji, gdy KJO nie wyrazi zgody –
wprowadzenie dodatkowej tabeli na potrzeby PO IG):
•
•
po kolumnie z opisem wniosku z badania należy dodać kolumnę, w które ewaluator będzie
zobowiązany opisać dowód/y potwierdzające wniosek (np. opinia kilku respondentów IDI –
przedstawicieli instytucji; 73% respondentów-beneficjentów CAWI, etc.),
można dodać kolumnę przyporządkowującą dany wniosek i rekomendację do obszaru –
jednego z celów tematycznych (lub nd, jeśli nie da się przyporządkować).
33 | S t r o n a
Załącznik 1. Lista badań ewaluacyjnych poddanych przeglądowi
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Ocena trafności doboru kryteriów wyboru projektów w ramach PO IG - wykonawca CASEDoradcy Sp. z o.o.
Analiza prawidłowości doboru wskaźników monitorowania dla PO IG - wykonawca CASEDoradcy Sp. z o.o.
Ocena użyteczności informacji gromadzonych na etapie aplikowania, kontraktowania
i rozliczania projektów w ramach poszczególnych działań Programu Operacyjnego
Innowacyjna Gospodarka - wykonawca PSDB Sp. z o.o.
Ocena stopnia przygotowania beneficjentów projektów indywidualnych 1, 2, 5 i 6 osi
priorytetowej PO IG do realizacji projektów i absorpcji środków z funduszy strukturalnych –
wykonawca Policy & Action Group Uniconsult Sp. z o.o.
Plany i potrzeby przedsiębiorców sektora MSP w zakresie ochrony własności przemysłowej,
w kontekście uruchomienia działania 5.4 PO IG Zarządzania własnością intelektualną wykonawca: IBC GROUP Central Europe Holding Ltd. Sp. z o.o.
Plany i potrzeby przedsiębiorców sektora MSP w zakresie rozwoju eksportu i powiązań
z zagranicznymi rynkami i partnerami handlowymi, w kontekście uruchomienia działania 6.1
POIG Paszport do eksportu - wykonawca Policy & Action Group Uniconsult Sp. z o.o.
Ocena stopnia przygotowania beneficjentów do absorpcji środków dostępnych w ramach
działania 8.3 PO IG przeznaczonych na zapewnienie szerokopasmowego dostępu
do Internetu osobom zagrożonym wykluczeniem cyfrowym wraz z określeniem potencjalnych
barier we wdrażaniu ww. działania - wykonawca IBC GROUP Central Europe Holding Ltd.
Sp. z o.o.
Ocena stopnia przygotowania beneficjentów projektów kluczowych 7. osi priorytetowej
PO IG do realizacji projektów i absorpcji środków z funduszy strukturalnych - wykonawca
Akademia Leona Koźmińskiego
Efekty wsparcia sfery badawczo-rozwojowej w Sektorowym Programie Operacyjnym Wzrost
konkurencyjności przedsiębiorstw w kontekście rozpoczęcia realizacji Programu
Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka - wykonawca konsorcjum złożone z Pracowni Badań
i Doradztwa „Re-Source” Korczyński Sarapata sp. j. oraz Fundacji Uniwersytetu
im. A. Mickiewicza
Problemy i bariery w realizacji Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka –
wykonawca konsorcjum utworzone przez Grupę Gumułka – Kancelaria Prawa Finansowego
Sp. z o.o. oraz Grupę Gumułka Sp. z o.o.
Ocena przyczyn niewielkiego zainteresowania potencjalnych beneficjentów realizacją
projektów w ramach wybranych działań Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka
wykonawca Fundacja Europejskie Centrum Przedsiębiorczości
Ewaluacja funkcjonowania systemu oceny i wyboru projektów w ramach PO IG – etap II –
po rozpoczęciu rund aplikacyjnych - wykonawca CASE-Doradcy Sp. z o.o.
Ocena absorpcji środków w ramach działania 8.3 PO IG przeznaczonych na zapewnienie
szerokopasmowego dostępu do Internetu osobom zagrożonym wykluczeniem cyfrowym wykonawca Stowarzyszenie „Miasta w Internecie”
34 | S t r o n a
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Ocena realizacji PO IG w kontekście krajowych dokumentów strategicznych – wykonawca
PSDB Sp. z o.o.
Ocena realizacji celu 6. PO IG Wzrost wykorzystania technologii informacyjnych
i komunikacyjnych w gospodarce w połowie okresu programowania - wykonawca ECORYS
Polska Sp. z o.o.
Wstępna ocena oddziaływania PO IG na środowisko – założenia strategiczne, a realizacja
projektów – wykonawca ECORYS Polska Sp. z o.o.
Ocena komplementarności interwencji Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka
z innymi programami finansowanymi z funduszy Unii Europejskiej - wykonawca PSDB
Sp. z o.o.
Ocena wpływu wsparcia udzielanego w ramach IV Osi Priorytetowej Programu Operacyjnego
Innowacyjna Gospodarka na tworzenie nowych, trwałych miejsc pracy - wykonawca
Policy & Action Group Uniconsult Sp. z o.o.
Ewaluacja systemu obsługi finansowej projektów zrealizowanych w ramach I i II osi
priorytetowej PO IG – wykonawca Policy & Action Group Uniconsult Sp. z o.o.
Ocena bieżącej realizacji projektów kluczowych realizowanych w ramach VII osi projektów
PO IG, w kontekście identyfikacji „obszarów krytycznych” mających znaczenie
dla skutecznego i efektywnego wdrożenia zintegrowanych systemów informatycznych
umożliwiających świadczenie usług publicznych drogą elektroniczną - wykonawca ECORYS
Polska Sp. z o.o.
Ocena przebiegu procesu wdrażania projektów realizowanych w ramach działania 8.3
Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu – eInclusion oraz 8.4 Zapewnienie dostępu
do Internetu na etapie ostatniej mili Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka –
wykonawca ITTI Sp. z o.o.
Ewaluacja działania 3.1 PO IG – Inicjowanie działalności innowacyjnej - wykonawca
Policy & Action Group Uniconsult Sp. z o.o.
Ewaluacja sieci Regionalnych Instytucji Finansujących - wykonawca konsorcjum firm EGO –
Evaluation for Government Organizations s.c. oraz ARC Rynek i Opinia Sp. z o.o.
Ewaluacja schematu konkursowego działania 5.2 PO IG - Wspieranie instytucji otoczenia
biznesu świadczących usługi proinnowacyjne oraz ich sieci o znaczeniu ponadregionalnym –
wykonawca IBC Group Central Europe Holding S.A oraz Public Profits Sp. z o.o.
Ocena stopnia zapełnienia najbardziej perspektywicznych nisz na rynku e-usług w Polsce,
przez projekty realizowane w ramach działania 8.1 PO IG – wykonawca IBC GROUP Central
Europe Holding S.A.
Wpływ systemów B2B na wzrost wydajności i efektywności współpracy przedsiębiorstw wykonawca konsorcjum firm Policy & Action Group Uniconsult Sp. z o.o. oraz Laboratorium
Badań Społecznych Sp. z o.o.
Ocena stanu realizacji 3., 4., 5. i 6. osi priorytetowej Programu w połowie okresu
programowania - wykonawca Policy & Action Group Uniconsult Sp. z o.o.
Ewaluacja realizacji polityk horyzontalnych w ramach PO IG – wykonawca Agrotec Polska
Sp. z o.o.
Ocena stanu realizacji 1. i 2. osi priorytetowej PO IG w połowie okresu programowania wykonawca EGO – Evaluation for Government Organizations s.c.
35 | S t r o n a
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Ocena stanu realizacji 9. osi priorytetowej PO IG Pomoc techniczna w połowie okresu
programowania – wykonawca EGO – Evaluation for Government Organizations s.c.
Ocena złożonych wniosków najlepiej i najgorzej ocenionych w celu stworzenia podręcznika
dla beneficjentów działania 8.3 oraz 8.4 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka –
wykonawca ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku Sp. z o.o.
Ewaluacja on-going sieci RIF - wykonawca PSDB Sp. z o.o
Ewaluacja tematyczna działania 1.4-4.1 POIG - wykonawca PSDB Sp. z o.o.
Ewaluacja ex-post projektu systemowego PARP, realizowanego w ramach działania 5.2 PO IG
- wykonawca Taylor Economics Sp. z o.o.
Ocena działań informacyjno-promocyjnych Instytucji w systemie wdrażania Programu
Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, 2007-2013 – wykonawca Pentor Research
International S.A. i Laboratorium Badań Społecznych Sp. z o.o.
BAROMETR
INNOWACYJNOŚCI
ewaluacja
on-going
Działań
PO
IG
skierowanych przedsiębiorców (Działania 1.4-4.1, Działanie 4.2, Działanie 4.4, Poddziałanie
5.4.1, Działanie 6.1, Działanie 8.1 Działanie 8.2) - wykonawca Konsorcjum spółek ARC Rynek i
Opinia oraz Exacto
Ocena wdrażania standardów Społecznej Odpowiedzialności Biznesu wraz z opracowaniem
zestawu wskaźników społecznej odpowiedzialności w MSP - wykonawca Konsorcjum PWC
i SMG/KRC
Innowacyjność - audyt semiotyczny – wykonawca Semiotic Solution s.c.
Ewaluacja Działania 3.3 PO IG "Zapotrzebowanie przedsiębiorstw na wsparcie inwestorów
prywatnych. Ocena trafności i użyteczności działania 3.3 Programu Operacyjnego
Innowacyjna Gospodarka, na lata 2007-2013" - wykonawca Piotr Tamowicz i Michał
Przybyłowski
Ewaluacja działania 5.1 PO IG "Zapotrzebowanie na wsparcie w zakresie tworzenia powiązań
kooperacyjnych. Ocena trafności i użyteczności działania 5.1 Programu Operacyjnego
Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013" - wykonawca Piotr Tamowicz i Michał
Przybyłowski
Efekty w zakresie innowacyjności - badanie oddziaływania projektów zrealizowanych
w ramach Poddziałania 2.2.1 SPO WKP - wykonawca IBC Group Central Europe Holding
Badanie efektów netto projektów wspierających wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw wykonawca PSDB Sp. z o.o.
Ocena rezultatów projektów Działania 2.1 i 2.3 SPO WKP po 18 miesiącach. Wyniki końcowe
po 12 edycjach ewaluacji bezpośredniego wsparcia doradczego i inwestycyjnego małych
i średnich przedsiębiorstw – ewaluacja wewnętrzna PARP
Ewaluacja ex-post Programu „Bon na Innowacje”
Ewaluacja komplementarności i efektywności wsparcia instytucji otoczenia biznesu
świadczących usługi dla przedsiębiorstw
Ocena wsparcia działalności innowacyjnej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego
Województwa Śląskiego na lata 2007 – 2013
Ocena wsparcia udzielanego przedsiębiorcom w ramach Regionalnego Programu
Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013
36 | S t r o n a
Załącznik 2. Wypełniona matryca wniosków i rekomendacji (xls)
37 | S t r o n a
Załącznik 3. Scenariusz wywiadów indywidualnych z przedstawicielami
instytucji systemu PO IG
Dotyczy rekomendacji wskazanych jako kluczowe dla okresu 2014+
Weryfikacja wyboru rekomendacji
1. Czy słusznie wybrano poniższą rekomendację jako przydatną do wdrożenia w perspektywie
2014+?
2. Siłę dowodów (metody wykorzystane w badaniu/wykorzystane do sformułowania wniosku)
i trafność wnioskowania oceniliśmy dla tej rekomendacji wysoko/średnio/nisko. Moderator
przedstawia dowody z matrycy, ewentualnie opisuje powtarzalność rekomendacji. Czy zgadza
się Pani/Pan z taką oceną?
3. Jeśli dotyczy. Ta rekomendacja, naszym zdaniem, jest sprzeczna z rekomendacją … Która
z nich jest, w Pani/Pana opinii, prawidłowa, bardziej trafna? Czy może nie są sprzeczne?
4. Czy rekomendacja została trafnie przyporządkowana przez nas do obszaru wsparcia, tj.:
badań naukowych,
rozwoju technologii,
infrastruktury sfery B+R,
Instytucji Otoczenia Biznesu,
innowacyjności,
konkurencyjności przedsiębiorstw,
społeczeństwa informacyjnego?
Jeśli nie, to do jakiego powinna być zakwalifikowana?
Weryfikacja aktualności i trafności rekomendacji
5. Czy rekomendacja jest nadal aktualna? Jeśli nie, to co powinno zostać zmienione i dlaczego?
6. Czy adresat rekomendacji został trafnie wskazany w raporcie ewaluacyjnym i jest nadal
aktualny? Jeśli nie, to co powinno zostać zmienione i dlaczego?
7. Czy wdrożenie tej rekomendacji leży rzeczywiście w gestii instytucji systemu POIG?
8. Czy termin wdrożenia rekomendacji został trafnie wskazany w raporcie ewaluacyjnym i jest
nadal aktualny? Jeśli nie, to co powinno zostać zmienione i dlaczego?
9. Czy rekomendacja została trafnie zakwalifikowana (operacyjna – rekomendacja dotycząca
konkretnego programu odnosząca się do kwestii bieżącej realizacji programu
oraz usprawnień w jego obrębie; kluczowa – rekomendacja dotycząca konkretnego programu
odnosząca się do kwestii w sposób znaczący wpływających na jego skuteczną i efektywną
realizację, horyzontalna – rekomendacja wykraczająca poza program, politykę spójności
lub bieżącą perspektywę) w raporcie ewaluacyjnym? Jeśli nie, to co powinno zostać
zmienione i dlaczego?
38 | S t r o n a
Ocena możliwości wdrożenia w nowej perspektywie
10. Moderator odczytuje opis sposobu wdrożenia rekomendacji. Czy sposób wdrożenia
rekomendacji jest wystarczająco szczegółowy? Jeśli nie, to co należałoby zmienić i dlaczego?
11. Jakie zasoby (zasoby finansowe, ludzkie, czasowe, techniczne) będą niezbędne do wdrożenia
rekomendacji?
12. Czy mogą wystąpić jakieś problemy z wdrożeniem tej rekomendacji w perspektywie 2014+?
Jeśli tak, to: jakie, z czego wynikają, co może być ich skutkiem, jak ich uniknąć?
39 | S t r o n a
Załącznik 4. Scenariusz warsztatu z przedstawicielami instytucji systemu PO IG
Moderator przedstawia najważniejsze wnioski płynące z przeanalizowanych badań w podziale na trzy
cele tematyczne:
•
•
•
Wzmacnianie badań, rozwoju technologicznego i innowacji,
Zwiększenie dostępności, stopnia i jakości technologii informacyjnych i komunikacyjnych,
Podnoszenie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw, sektora rolniczego
(EFFROW) oraz sektora rybołówstwa i akwakultury (EFMR).
Następnie wymienia badania ewaluacyjne, w których wnioski te się pojawiły.
Na końcu zaś opisuje proponowane w badaniach rekomendacje przytaczając również opinie
na ich temat uzyskane w trakcie wywiadów indywidualnych z przedstawicielami instytucji systemu
PO IG oraz beneficjentów.
W ten sposób inicjuje dyskusję uczestników, której celem jest:
•
•
•
•
•
•
•
ocena, czy dokonano wyboru najistotniejszych z punktu widzenia nowej perspektywy
wniosków z badań,
ocena trafności sformułowanych wniosków/problemów,
ocena aktualności proponowanych w badaniach rekomendacji,
ocena aktualności proponowanych w badaniach rekomendacji,
ocena zasadności wdrożenia rekomendacji,
identyfikacja pomysłów na operacjonalizację rekomendacji lub ich zmianę,
ocena kosztów i ryzyka wdrożenia (zmodyfikowanych) rekomendacji.
40 | S t r o n a
Załącznik 5. Scenariusz wywiadów z beneficjentami PO IG
Dotyczy rekomendacji wskazanych jako kluczowe dla okresu 2014+ i dotyczących Działania, którego
respondent jest beneficjentem.
1. Czy uważa Pan/i, że poniższy problem (moderator wskazuje wybrany wniosek z ewaluacji)
będzie aktualny w kolejnej perspektywie finansowej?
2. Czy sposób jego rozwiązania (moderator wskazuje wybraną rekomendację) został
prawidłowo sformułowany i powinien być wdrożony w takiej formie w nowej
perspektywie? Jeśli nie, to co należy zmienić?
3. Czy mogą wystąpić jakieś problemy z wdrożeniem tej rekomendacji w perspektywie
2014+? Jeśli tak, to: jakie, z czego wynikają, co może być ich skutkiem, jak ich uniknąć?
4. Czy może, z Pana/i punktu widzenia jako beneficjenta, są inne, ważniejsze problemy w
ramach tego Działania? Jeśli tak, to jakie i co należałoby zrobić w kolejnej perspektywie,
aby ich uniknąć?
41 | S t r o n a
Załącznik 6. Tabela wybranych jako kluczowe dla nowego okresu rekomendacji sformułowanych w ramach
analizowanych badań ewaluacyjnych
Rozproszenie tematyczne/brak lub ograniczona koncentracja tematyczna lub branżowa wsparcia
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena
siły
dowodów (od 1
16
do 3 )
Rekomendacja
wdrożenia
Ocena stanu realizacji 1
i 2 priorytetu Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka w połowie
okresu programowania
Evaluation for
Government
Organizations
S.C.
201
1
Istotną ułomnością diagnozy jest również
brak szczegółowej analizy sytuacji w
branżach lub sektorach, które stanowić
mogą o sile gospodarczej i przewagach
konkurencyjnych kraju. Brak ten wynika
jednak przede wszystkim z samej logiki
interwencji w ramach PO IG, która w
niewielkim stopniu jest zorientowana na
branże/kierunki priorytetowe. W tym
kontekście istotne wydaje się jednak
odejście od wąskiego ujęcia na rzecz
interdyscyplinarności
(podejście
problemowe).
1 (niski stopień
triangulacji)
Efekty wsparcia sfery
badawczo-rozwojowej
Pracownia
Badań
200
9
Dystrybucja środków w ramach PO IG ma
charakter silnie rozproszony jeśli chodzi o
2 (średni stopień
triangulacji)
i
sposób
jej
Adresat
Typ
rekomendac
ji
Przygotowanie nowego Programu
Operacyjnego powinno zostać
poprzedzone
wyznaczeniem
strategicznych kierunków i zakresu
wsparcia w ramach nowego okresu
programowania.
Jednocześnie
sugeruje się odejście od wąskiego
ujęcia kierunków priorytetowych
na rzecz interdyscyplinarności
wsparcia.
IZ
oraz
inne
instytucje
zaangażo
wane w
tworzenie
nowego
programu
operacyjn
ego
horyzontaln
a
Celowe jest rozważenie zasadności
podjęcia działań zmierzających
IZ, IP
horyzontaln
a
16
1 – niski stopień triangulacji (np. dane zastane; eksperci), 2 – średni stopień triangulacji (np. dane zastane i pierwotne; jakościowy sposób; eksperci i instytucje), 3 –
wysoki stopień triangulacji (np. różne dane – zastane/pierwotne; różne metody gromadzenia – ilościowe/jakościowe; różne źródła – instytucje / beneficjenci / eksperci /
statystyka).
42 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wykonawca
w
Sektorowym
Programie
Operacyjnym Wzrost
Konkurencyjności
Przedsiębiorstw
w
kontekście rozpoczęcia
realizacji
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka
i Doradztwa
„Re-Source”,
Fundacja
Uniwersytetu
im.
A.
Mickiewicza
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
merytoryczne obszary wsparcia (dziedziny
nauki).
Ocena
siły
dowodów (od 1
16
do 3 )
Rekomendacja
wdrożenia
i
sposób
jej
Adresat
Typ
rekomendac
ji
do koncentracji
środków
w określonych
dziedzinach
i obszarach
merytorycznych.
Decyzja o koncentracji środków
w ramach
określonych
dziedzin/obszarów merytorycznych
winna być poprzedzona analizą –
dokonywaną
na
poziomie
krajowym,
europejskim
i światowym – uwzględniającą
najbardziej
dynamiczne
i innowacyjne sfery rozwoju, które
rokują najlepiej, jeśli chodzi
o innowacyjny
rozwój
w najbliższych latach (w tym np.
raportów z badań foresight,
częściowo realizowanych w ramach
Działania 1.4 SPO-WKP). Wyniki
analizy eksperckiej dotyczącej
preferowanych obszarów wsparcia
powinny także zostać poddane
procedurze weryfikacji w ramach
konsultacji
społecznych.
Ewentualne zawężenie obszarów
wsparcia może mieć dwojaki
charakter: wprowadzenie zasady
dopuszczalności tylko pewnych
obszarów
wsparcia
lub wprowadzenie
parytetów
43 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena
siły
dowodów (od 1
16
do 3 )
Rekomendacja
wdrożenia
i
sposób
jej
Adresat
Typ
rekomendac
ji
dla różnych obszarów wsparcia.
Ewaluacja
Działania
1.4-4.1
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka na lata
2007-2013
PSDB
o.o.
Sp.
z
201
1
Dotacje
na
działalność
badawczorozwojową powinny być skierowane
do tych przedsiębiorstw, dla których
prowadzenie badań przemysłowych i prac
rozwojowych
jest
koniecznością
wynikającą z działania na wysoce
konkurencyjnym rynku.
2 (średni stopień
triangulacji)
Zalety podejścia sektorowego to
koncentracja interwencji na dobrze
zdefiniowanej grupie docelowej,
większy
obiektywizm
procesu
rankingowania
wniosków:
przewidywalna skończona liczba
branż ułatwi dobór ekspertów
oceniających
(specjalizacje
branżowe),
przygotowanie
benchmarków
branżowych
do porównania
poziomu
innowacyjności, itp.
bd
horyzontaln
a
1 (niski stopień
triangulacji)
Rekomenduje się opracowanie
okresowo aktualizowanej strategii
rozwoju branż mających największy
potencjał
innowacyjny
oraz preferowanie ich w procesie
przyznawania wsparcia.
MRR
horyzontaln
a
Firmy z sektora wysokich technologii
i usług
wiedzochłonnych
działają
na wysoce konkurencyjnym rynku, a ich
definicyjną cechą wyróżniającą jest właśnie
wysoka intensywność prac B+R, co wynika
z przyjęcia (z konieczności) właśnie takiego
modelu rozwoju. Dla takich firm
koniecznością
jest
też
współpraca
z jednostkami naukowymi.
Ocena stanu realizacji
3,4,5 i 6 Priorytetu PO
IG w połowie okresu
programowania
PAG
Uniconsult
201
1
Badania pokazały istotny problem wyboru
projektów do realizacji. Często projekty
dotyczące rozwoju technologii dla branż
kluczowych
w
obszarze
rozwoju
innowacyjnej gospodarki, takich jak
na przykład przemysł lotniczy przegrywały
z projektami z branż związanych
na przykład z rozwojem tradycyjnych
materiałów budowlanych, czy przemysłu
cukierniczego. Sytuacja ta jest niezgodna
44 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena
siły
dowodów (od 1
16
do 3 )
Rekomendacja
wdrożenia
i
sposób
jej
Adresat
Typ
rekomendac
ji
z założonymi celami programu PO IG.
Sposób finansowania innowacji i inwestycji przedsiębiorstw
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
Ewaluacja Działania
1.4-4.1
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka na lata
2007-2013
PSDB Sp. z
o.o.
2011
Dotacje
powinny
uzupełniać
lukę
finansową
istniejącą
na
rynku
instrumentów finansowania zwrotnego
i udziałowego, a więc powinny być
skierowane przede wszystkim do firm
z sektora
MSP.
Wydaje
się,
że wystarczającym
mechanizmem
promującym
MSP
są
preferencje
punktowe w kryteriach oceny.
2 (średni
stopień
triangulacji)
Dotacje powinny być skierowane do precyzyjnie
zdefiniowanej grupy docelowej.
b.d.
horyzontalna
Dotacje
na
działalność
badawczo
rozwojową powinny być skierowane do
tych przedsiębiorstw, dla
których
prowadzenie badań przemysłowych i prac
rozwojowych
jest
koniecznością
wynikającą z działania na wysoce
konkurencyjnym rynku.
Proponuje się ̨ objęcie przyszłymi dotacjami
lub preferencjami w postaci dodatkowych punktów
firmy z sektora wysokich technologii, a w przypadku
usług firmy z sektora usług wiedzochłonnych.
Lista branż ̇ uznawanych za spełniające kryteria branż ̇
wysokich technologii i usług wiedzochłonnych
(charakteryzowanych kodem PKD) byłaby kryterium
dopuszczającym lub wnioskodawca otrzymywałby
dodatkowe punkty za przynależność ́ do danej
branży. Zalety
podejścia sektorowego to
koncentracja interwencji na dobrze zdefiniowanej
grupie docelowej, większy obiektywizm procesu
rankingowania wniosków: przewidywalna skończona
liczba branż ̇ ułatwi dobór ekspertów oceniających
(specjalizacje
branżowe),
przygotowanie
benchmarków branżowych do porównania poziomu
innowacyjności, itp.
45 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
Ewaluacja Działania
1.4-4.1
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka na lata
2007-2013
PSDB Sp. z
o.o.
2011
Skala Działania 1.4-4.1, jak i innych tego
typu
programów,
jest
niewielka
a horyzont czasowy ograniczony. Jest to
specyfika
programów
interwencji
publicznej,
które
oddziaływają
wycinkowo, co znacznie ogranicza ich
efekty. Działają też zawsze w określonych
ramach
czasowych,
do
których
dopasować muszą swoje działania
potencjalni beneficjenci.
2 (średni
stopień
triangulacji)
Potrzebne
jest
rozwiązanie
systemowe,
które dostarczy zachęt finansowych do prowadzenia
prac
badawczo-rozwojowych
wszystkim
przedsiębiorcom w dłuższym horyzoncie czasowym.
b.d.
operacyjna
Należy uzupełnić instrumenty dotacyjne innymi
instrumentami o bardziej powszechnym i trwałym
charakterze, np. instrumentami podatkowymi.
Funkcjonujące w Polsce instrumenty podatkowe
(fundusz innowacyjności związany ze statusem
centrum badawczo-rozwojowego oraz ulga na zakup
technologii) nie cieszą dużym popytem ze względu
na nieoptymalną konstrukcję. Przykłady dobrych
rozwiązań można znaleźć w krajach Unii
17
Europejskiej. W raporcie firmy Deloitte
zaprezentowano
instrumenty
podatkowe
stymulujące działalność B+R oferowane w 14
krajach. Przykładem wzorcowym może być
instrument francuski (CIR-credit imoport recherche),
który stworzył ciekawy mechanizm wspierania
innowacyjnych firm młodych.
Instrument podatkowy miałby bardziej powszechny
charakter i przeznaczony byłby dla innowacji
w mniejszej
skali,
niemających
charakteru
przełomowego. Ten mechanizm mógłby i powinien
koegzystować ze schematem dotacyjnym, który
wspierałby najbardziej nowatorskie a więc
17
Jak najlepiej zachęcić do innowacyjności, Think Tank Deloitte, 2010.
46 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
i najbardziej ryzykowne inwestycje. Jest to zgodne
z tendencjami w polityce UE, bowiem uznaje się,
że wsparcie bezpośrednie w formie dotacji, jest
lepiej dopasowane do projektów wysokiego ryzyka.
W tym kontekście i w kontekście planów w UE
dotyczących charakteru instrumentów wsparcia
w przyszłej perspektywie finansowej, które mają
w większej części opierać się ̨ na instrumentach
zwrotnych, zasadne wydaje się skonstruowanie
schematu, w którym wsparcie bezpośrednie
przyznawane jest na część badawczo-rozwojową,
a część inwestycyjna wspierana jest za pomocą
finansowania zwrotnego. Jednym z instrumentów
finansowania zwrotnego mógłby być funkcjonujący
18
obecnie Kredyt technologiczny . Popyt na część 1.4
w konkursie, w którym zabrakło finansowania części
4.1
potwierdza
wysokie
zainteresowanie
przedsiębiorców tego typu schematem. Jest to
zrozumiałe, bowiem ryzyko w części 1.4 jest
znacznie większe niż w części 4.1, która powinna
opierać się na analizie rynku i normalnym rachunku
ekonomicznym. Z tego punktu widzenia wartość
dodana wsparcia na etapie 1.4 jest znacznie większa
niż na etapie 4.1.
18
Kredyt technologiczny de facto nie jest przykładem instrumentu finansowania zwrotnego, ze względu na fakt, że środki z PO IG nie wracają do banku i nie pracują dalej, a
to jest założeniem IIF.
47 | S t r o n a
Definiowanie, mierzenie i ocena innowacyjności
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena
siły
dowodów
Rekomendacja
wdrożenia
i
sposób
jej
Ocena stanu realizacji
3,4,5 i 6 Priorytetu PO
IG w połowie okresu
programowania
PAG Uniconsult
2011
Poważne
wątpliwości
wśród
przedsiębiorców i osób oceniających
projekty budziły kryteria wyboru
projektów, uwzględniające stopień
innowacyjności
proponowanych
rozwiązań.
W
powszechnym
rozumieniu stopień innowacyjności
był bardzo trudny do zweryfikowania,
zaś ocena niekoniecznie prowadziła
do wyboru subiektywnie najlepszych
projektów.
1
(niski
stopień
triangulacji)
W przypadku stosowania w
kolejnym okresie programowania
kryterium stopnia innowacyjności
danego rozwiązania, należałoby
rozważyć opracowanie zmienionej
procedury
wyboru
takich
projektów.
Powinna
ona
w większym stopniu uwzględniać
specyfikę poszczególnych branż
(być może projekty powinny być
oceniane właśnie w grupach
branżowych), a zasady oceny
powinny być mniej mechaniczne,
aby na czele listy rankingowej
znajdowały się faktycznie projekty
oceniane jako najlepsze. Należy
też
rozważyć
dopracowanie
kryterium stopnia innowacyjności
rozwiązania (aby była możliwa
jego łatwiejsza weryfikacja) lub
rezygnację z niego na rzecz
subiektywnej oceny przez zespoły
oceniających / recenzentów.
Opracowanie nowego systemu
wyboru projektów innowacyjnych
wraz z ustaleniem sposobu
pomiaru stopnia innowacyjności.
Adresat
MRR,
PARP
Typ
rekomendacji
MG,
operacyjna
48 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena
siły
dowodów
Rekomendacja
wdrożenia
Ewaluacja
Działania
1.4-4.1
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka na lata
2007-2013
PSDB Sp. z o.o.
2011
Obserwacje poczynione w badaniu
potwierdzają ten pogląd. W trzech
pierwszych konkursach nie było
żadnych
kryteriów
ani
dopuszczających ani wartościujących,
które dopuszczałyby wyłącznie lub
przynajmniej preferowały projekty
o wysokim poziomie innowacyjności.
Oznacza to, że wniosek do programu
mogła złożyć firma, która chce
dofinansować innowacje typu newto-firm, czyli praktycznie każda firma.
Deklaracje poziomu innowacyjności
dokonywane przez przedsiębiorców
we
wnioskach
uznajemy
za niewiarygodne, bo całkowicie
subiektywne. Pomimo to 60%
projektów realizowanych w Działaniu
1.4-4.1 to projekty firm wysokich
i średniowysokich technologii oraz
usługodawcy
z
sektora
usług
wiedzochłonnych
–
program
przyciągnął
firmy
świadomie
nastawione na rozwój i działające
na wysoce konkurencyjnym rynku.
2
(średni
stopień
triangulacji)
Ocena
trafności
doboru
kryteriów
wyboru projektów w
ramach
Programu
CASE-Doradcy
Sp. z o.o.
2008
(parafraza)
2
(średni
stopień
triangulacji)
Generalnie brakuje (lub mają zbyt
małe znaczenie) kryteriów dot.
i
sposób
jej
Adresat
Typ
rekomendacji
Dotacje powinny być skierowane
do precyzyjnie zdefiniowanej
grupy docelowej. Proponuje się
objęcie przyszłymi dotacjami lub
preferencjami
w
postaci
dodatkowych punktów firmy
z sektora wysokich technologii,
a w przypadku usług firmy
z sektora usług wiedzochłonnych.
Lista
branż
uznawanych
za spełniające kryteria branż
wysokich technologii i usług
wiedzo
chłonnych
(charakteryzowanych kodem PKD)
byłaby kryterium dopuszczającym
lub wnioskodawca otrzymywałby
dodatkowe
punkty
za przynależność do danej branży.
bd
horyzontalna
Np.: wprowadzenie/zwiększenie
wagi kryterium – wsparcie firm
funkcjonujących w obszarach
działalności charakteryzujących
bd
operacyjna
49 | S t r o n a
Tytuł raportu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka
2013
Wykonawca
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena
siły
dowodów
innowacyjności.
Rekomendacja
wdrożenia
i
sposób
jej
Adresat
Typ
rekomendacji
się
wysokim
nasyceniem
działalności B+R (branże wysokiej
lub średnio-wysokiej techniki –
w tym
w
priorytetowych
obszarach info, bio, techno),
dokapitalizowanie
firm
z najnowszych
branż
czy
wprowadzających
innowacje
oparte na działalności B+R
2007-
Komercjalizacja
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
Efekty wsparcia sfery
badawczorozwojowej
w
Sektorowym
Programie
Operacyjnym Wzrost
Konkurencyjności
Przedsiębiorstw
w
kontekście
rozpoczęcia realizacji
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Pracownia
Badań
i Doradztwa
„Re-Source”,
Fundacja
Uniwersytetu
im.
A. Mickiewicza
2009
Istotnym zagrożeniem dla osiągnięcia
celów PO IG są sytuacje, w których nie
dochodzi
do
zaplanowanej
komercjalizacji badań.
2 (średni
stopień
triangulacji)
Konieczne jest podjęcie działań, które
ograniczałyby
ryzyko
niewprowadzania
rezultatów prac badawczych do praktyki
gospodarczej i zwiększałyby skuteczność
procesów
komercjalizacji
(szczególnie
w przypadku projektów realizowanych przez
jednostki naukowe, gdzie niekiedy kwestia
komercjalizacji wyników prac badawczych nie
jest
uwzględniana
w
stopniu
wystarczającym). W kryteriach wyboru
projektów istotniejsze znaczenie (większą
wagę punktową) winny mieć kryteria oceny
procesu komercjalizacji wyników badań
IZ, IP, IW
operacyjna
50 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena siły
dowodów
Gospodarka
Efekty wsparcia sfery
badawczorozwojowej
w
Sektorowym
Programie
Operacyjnym Wzrost
Konkurencyjności
Przedsiębiorstw
w
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
IZ, IP, IW
horyzontalna
(w przypadku, gdy projekt przewiduje ich
komercjalizację). Należy również wprowadzić
element
wsparcia
informacyjnego
dotyczącego procesu komercjalizacji, np.
w postaci
przygotowania
publikacji
stanowiącej swoisty przewodnik dotyczący
procesów komercjalizacji wyników badań (ich
uwarunkowań
prawnych,
finansowych,
marketingowych). W prezentacji najlepszych
praktyk w realizacji projektów w ramach PO
IG kwestia komercjalizacji wyników badań
powinna być szczególnie akcentowana.
Dodatkowo należy rozważyć możliwość
podjęcia odrębnych działań promocyjnych
dotyczących
zagadnień
związanych
z komercjalizacją wyników badań – publikacje
dotyczące tego zagadnienia, seminaria
i spotkania skierowane do przedstawicieli
placówek naukowych, witryna internetowa
poświęcona problematyce komercjalizacji
wyników badań wraz z praktycznymi
poradami dotyczącymi tej kwestii itp.
Pracownia
Badań
i Doradztwa
„Re-Source”,
Fundacja
Uniwersytetu
im.
A.
2009
Choć
ewaluowana
interwencja
publiczna (Działanie 1.4 SPO-WKP)
zorientowana
była
m.in.
na zacieśnianie współpracy pomiędzy
przedsiębiorstwami a jednostkami
naukowymi, to większość projektów
była realizowana samodzielnie, a nie
w wariancie konsorcjalnym, który jest
2 (średni
stopień
triangulacji)
Należy dążyć do zwiększenia – w całkowitej
liczbie dofinansowanych przedsięwzięć –
udziału projektów konsorcjalnych jako
zapewniających
najwyższą
skuteczność
transferu wiedzy pomiędzy sektorem
komercyjnym a jednostkami naukowymi,
a także
gwarantujących
efektywną
współpracę
wewnątrzsektorową.
51 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wykonawca
kontekście
rozpoczęcia realizacji
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka
Mickiewicza
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
najpełniejszym
wariantem
projektowej kooperacji pomiędzy
wskazanymi kategoriami partnerów.
Z kolei w przypadku PO IG ujawnił się
problem projektowej kooperacji
o charakterze wewnątrzsektorowym
pomiędzy jednostkami naukowymi
(vide niewielkie zainteresowanie
Działaniem 2.2, które przewiduje
wspólne
działania
rozwijające
infrastrukturę
badawczą
beneficjentów).
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
Motywatorem
do
przygotowywania
projektów konsorcjalnych może być np.
premiowanie w ramach oceny merytorycznej
– w odniesieniu do wszystkich obszarów
wsparcia – projektów konsorcjalnych. Z kolei,
jeśli chodzi o zwiększanie zainteresowania
współpracą
wewnątrzsektorową
(dot.
Działania
2.2.
PO
IG)
korzystnym
rozwiązaniem
byłoby
wprowadzenie
dla podmiotów
realizujących
projekty
w ramach
tego
obszaru
wsparcia
dodatkowych
punktów,
które
byłyby
im przyznawane
na
etapie
oceny
merytorycznej. W innych Działaniach
i Poddziałaniach PO IG (biorąc pod uwagę,
że rzadko kiedy aktywność aplikacyjna
wnioskodawców, szczególnie z sektora B+R,
ogranicza się tylko do jednego obszaru
wsparcia) powyższa zachęta mogłaby być
postrzegana
pozytywnie,
ze
względu
na realne zwiększenie szans wnioskodawców
na uzyskanie kolejnych dotacji. Dodatkowo,
biorąc pod uwagę, iż w trakcie badania jako
jeden
z
czynników
ograniczających
współpracę konsorcjalną wskazywane były
niejasności i trudności w zakresie ochrony
własności intelektualnej i przemysłowej
użyteczne byłoby wprowadzenie elementu
doradztwa
oferowanego
konsorcjom
projektowym realizującym projekty w ramach
52 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
IP, IW
operacyjna
PO IG.
Efekty wsparcia sfery
badawczorozwojowej
w
Sektorowym
Programie
Operacyjnym Wzrost
Konkurencyjności
Przedsiębiorstw
w
kontekście
rozpoczęcia realizacji
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka
Pracownia
Badań
i Doradztwa
„Re-Source”,
Fundacja
Uniwersytetu
im.
A.
Mickiewicza
2009
Problemem
wśród
instytucji
naukowych
korzystających
z ewaluowanego
wsparcia
jest
kwestia komercyjnego udostępniania
zakupionej infrastruktury badawczej
klientom zewnętrznym.
2 (średni
stopień
triangulacji)
Konieczne jest uruchomienie działań, których
celem byłoby przezwyciężenie aktualnie
występujących barier, które utrudniają
lub uniemożliwiają komercyjne udostępnianie
infrastruktury badawczej zakupionej przez
jednostki naukowo-badawcze. Zasadne jest tu
podjęcie dwojakiego rodzaju działań, głównie
o charakterze informacyjnym, tj.: tworzenie
podręcznika w zakresie komercyjnego
wykorzystywania infrastruktury badawczej
przez jednostki naukowe (publikacja ta –
z jednej strony – zawierałaby przykłady
i „dobre praktyki” obrazujące, w jaki sposób
konkretne ośrodki badawcze kooperują
z klientami zewnętrznymi udostępniając im
na
zasadach
komercyjnych
swoją
infrastrukturę badawczą; z drugiej zaś –
w podręczniku zawarte byłyby informacje
i konkretne rady dotyczące: marketingu,
kwestii finansowo-podatkowych, prawnych,
ochrony własności intelektualnej
itd.
utworzenie bazy/portalu internetowego,
który zawierałby informacje o usługach
oferowanych przez ośrodki i laboratoria
objęte dofinansowaniem.
53 | S t r o n a
Kompetencje miękkie
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
Ocena
stanu
realizacji 1 i 2
priorytetu Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka
w
połowie
okresu
programowania
Evaluation for
Government
Organizations
S.C.
2011
W ramach badania zidentyfikowano
brak miękkich kompetencji w
zakresie zarządzania projektami B+R
oraz
w
zakresie
zarządzania
procesami transferu wiedzy i
technologii.
1
(niski
poziom
triangulacji)
Kształt nowego Programu Operacyjnego
powinien podkreślać rolę działań miękkich,
takich jak obecne wsparcie w ramach
działania 1.2 PO IG, w tym tworzyć warunki
do rozwoju osobistego pracowników
naukowych, jak również ̇ pracowników
zespołów B+R w firmach.
IZ oraz inne
instytucje
zaangażowane
w tworzenie
nowego
programu
operacyjnego
horyzontalna
W
diagnozie
nowego
Programu
Operacyjnego
należy
uwzględnić
problematykę
rozwoju
osobistego
pracowników B+R. Dodatkowo określenie
instrumentów wsparcia (na bazie dokonanej
diagnozy
sytuacji)
wymagać
będzie
konsultacji i dokonania ustaleń nt. rozdziału
pomiędzy działaniami EFS a EFRR i/lub
ewentualnego
zwiększenia
zakresu
stosowania cross-financing’u w projektach.
54 | S t r o n a
Projekty foresight
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
Efekty wsparcia sfery
badawczorozwojowej
w
Sektorowym
Programie
Operacyjnym Wzrost
Konkurencyjności
Przedsiębiorstw
w
kontekście
rozpoczęcia realizacji
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka
Pracownia
Badań
i Doradztwa
„Re-Source”,
Fundacja
Uniwersytetu
im.
A.
Mickiewicza
2009
W przypadku projektów dotyczących
badań typu foresight zwrócono uwagę
na problem wykorzystania wyników
badań przez podmioty administracji
(regionalnej lub centralnej). Brak
zaangażowania
decydentów
i pasywność w aspekcie politycznostrategicznego
wykorzystywania
wyników tego rodzaju badań znacząco
ogranicza
ich
użyteczność,
a w skrajnych przypadkach mogłaby
stanowić
podstawę
do kwestionowania
zasadności
używania terminu foresight na
określenie prowadzonych studiów
i analiz.
2 (średni
stopień
triangulacji)
Należy wprowadzić rozwiązania ograniczające
ryzyko niewykorzystania rezultatów badań
typu foresight na poziomie strategicznym
i politycznym.
IP
operacyjna
Przy projektach typu foresight uzasadnione
byłoby
włączanie
(obligatoryjne
lub premiowane punktowo na etapie oceny
merytorycznej) jednostek (administracja
lokalna
i
regionalna)
dysponujących
kompetencjami
do
rzeczywistego
praktycznego korzystania z tego rodzaju
opracowań. Obecność takiego podmiotu
w konsorcjum projektowym mogłaby realnie
ograniczyć ryzyko braku wykorzystania
wyników badania, zarówno w wymiarze
strategicznym (planowanie), jak i politycznym
(realizacja zaplanowanych działań). Poza
samym wprowadzeniem rzeczonej kategorii
podmiotów do zespołu projektowego
niezbędne byłoby precyzyjne określenie
zakresu ich odpowiedzialności: wykorzystanie
praktyczne, uwzględnienie w prowadzonych
działaniach strategicznych itp.
55 | S t r o n a
Wsparcie dla instytucji otoczenia biznesu
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek,
problem
zidentyfikowany
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
Ewaluacja
komplementarności i
efektywności wsparcia
instytucji
otoczenia
biznesu świadczących
usługi
dla
przedsiębiorców
PAG
Uniconsult
2012
Wprowadzanie
systemów
opartych
na
podejściu
popytowym może być zasadne w
określonych obszarach, jednak
ich atrakcyjność będzie zależeć
od
szczegółowych
zasad,
na jakich
będzie
oferowane
wsparcie, takich jak: wielkość
wsparcia, możliwi beneficjenci,
zasady przyznawania wsparcia,
procedury rozliczenia wsparcia.
W
razie
podjęcia
decyzji
o wprowadzaniu takich usług
w określonych obszarach należy
też przeanalizować rezultaty
świadczenia zbliżonych usług
opartych na tym podejściu
w przeszłości i związanych z tym
zagrożeń.
2 (wysoki
stopień
triangulacji)
Można rozważać wprowadzanie nowych
usług, opartych na podejściu popytowym,
powinno ono jednak zostać poprzedzone
bardzo dobrym przygotowaniem zasad
udzielania wsparcia (z wykorzystaniem
analizy
wyników
dotychczas
funkcjonujących schematów wsparcia,
opartych o ten mechanizm, zbliżonych
w swym
charakterze
do nowowprowadzanej usługi), a także
przeprowadzeniem pilotażu, na przykład
w wybranym regionie.
Ministerstwo
Rozwoju
Regionalnego (IZ
PO KL, IZ PO IG),
Ministerstwo
Gospodarki,
Polska
Agencja
Rozwoju
Przedsiębiorczości
horyzontalna
Ewaluacja Działania 5.2
- Wspieranie instytucji
otoczenia
biznesu
świadczących
usługi
proinnowacyjne oraz
ich sieci o znaczeniu
ponadregionalnym
Programu
IBC Group,
Public Profits
Sp. z o.o.
2010
Trwałość efektów wsparcia oraz
trwałość
wzmacnianego
potencjału
ośrodków
jest
w dużym stopniu uwarunkowana
prowadzeniem
przez
IOB
działalności, nie tylko opartej
o fundusze publiczne, ale również ̇
działalności komercyjnej.
2 (średni
stopień
triangulacji)
Konieczne jest promowanie dywersyfikacji
źródeł finansowania projektów IOB
lub wymaganie od ośrodków (w ramach
nowych
naborów
lub
podobnych
programów w przyszłości) doświadczenia
w określonej działalności, opartego
na rynkowych
(komercyjnych)
podstawach.
IZ, IP, IW
horyzontalna
56 | S t r o n a
Tytuł raportu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka, na
2007-2013
Wykonawca
Rok
Wniosek,
problem
zidentyfikowany
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
IBC Group,
Public Profits
Sp. z o.o.
2010
Beneficjenci głównie koncentrują ̨
się ̨ na wykonaniu warunków
umowy o dofinansowanie (co jest
pozytywnym minimum). Tylko
nieliczne
ośrodki
mają
długofalową
strategię,
systematycznie budują bazę
klientów, badają i identyfikują ich
potrzeby (niezależnie od zakresu
wsparcia jakie oferują w ramach
PO
IG),
oferują
wsparcie
kompleksowe (w tym usługi
płatne) i dbają o utrwalenie
relacji
z przedsiębiorcami.
Większość ośrodków w zbyt
małym zakresie buduje kapitał
tego typu, który gwarantuje
trwałość
efektów
wsparcia
i dalszy rozwój otoczenia biznesu,
w sytuacji ograniczenia dostępu
do środków publicznych.
2 (średni
stopień
triangulacji)
Poprzez warunki i kryteria programowe
(w podobnych programach realizowanych
w przyszłości), warto stymulować ośrodki
do systematycznego
rozbudowywania
bazy klienckiej i podtrzymywanie kontaktu
z usługobiorcami. Należy dążyć ́ do tego,
aby
ośrodki
świadczyły
klientom
kompleksowe usługi (np. wypracowanie
rozwiązania,
a następnie
wsparcie
konsultingowe na etapie jego wdrożenia)
wg określonych standardów jakości
obsługi klienta.
IZ, IP, IW, IOB
operacyjna
Wprowadzenie
częściowej
partycypacji MSP w finansowaniu
nabywanej
usługi
może
1
(niski
stopień
triangulacji)
PARP, MG
operacyjna
lata
Ewaluacja Działania 5.2
- Wspieranie instytucji
otoczenia
biznesu
świadczących
usługi
proinnowacyjne oraz
ich sieci o znaczeniu
ponadregionalnym
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka, na lata
2007-2013
Ewaluacja
ex-post
projektu systemowego
Polskiej
Agencji
Taylor
Economics
Sp. z o.o.
2011
Po wyświadczeniu usługi refundowanej
(bezpłatnej), ośrodki powinny oferować ́
klientom pakiet dodatkowych usług
(premium), dotyczących dalszych „kroków
rozwojowych”,
już ̇
na
zasadach
komercyjnych lub częściowo odpłatnie
(np. uwzględniając promocyjne ceny
doradztwa dla klientów, którzy wcześniej
skorzystali z usługi
Wprowadzenie
różnych
stóp
współfinansowania
(intensywność ́
wsparcia) dla różnych kategorii firm (np.
57 | S t r o n a
Tytuł raportu
Rozwoju
Przedsiębiorczości pn.
„Rozwój
usług
doradczych
o
charakterze
proinnowacyjnym
świadczonych
przez
ośrodki Krajowej Sieci
Innowacji”
realizowanego
w
ramach Działania 5.2
PO IG
Wykonawca
Rok
Wniosek,
problem
zidentyfikowany
korzystnie oddziaływać ́ na jakość
świadczonych
usług.
Zmusi
to ośrodki KSI do szerszego
zabiegania o klienta, lepszego
doboru
konsultantów
i ekspertów,
sprawniejszego
organizowania pracy.
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
dla firm mikro udział na poziomie 10%,
dla małych – 20%, dla średnich – 30%).
W
zakresie
katalogu
wydatków
kwalifikowanych zasadne jest uzupełnienie
(…)
dotyczące
kosztów
szkoleń́
niezbędnych dla realizacji projektu.
Wyniki Badana Ewaluacyjnego
nie wskazują,̨ aby istniało duże
ryzyko całkowitego załamania się ̨
popytu
ze
strony
MSP
w momencie
wprowadzenia
częściowej odpłatności.
Dotychczasowy sposób wyceny
usługi (brak odpłatności dla MSP)
rodził ryzyko wystąpienia po
stronie usługodawcy zachowań́
oportunistycznych
(zawyżanie
budżetu projektu) w celu
konsumpcji
wsparcia
wyrażających się ̨ w kreowaniu
sztucznego popytu.
58 | S t r o n a
Powiązania sieciowe
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek,
problem
zidentyfikowany
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
Zapotrzebowanie
na
wsparcie w zakresie
tworzenia
powiązań
kooperacyjnych. Ocena
trafności i użyteczności
działania 5.1 Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka, na lata
2007-2013
dr P. Tamowicz,
dr T. Brodzicki
2009
Pomimo racjonalności samego
działania
podstawowym
problemem jest obecnie znaczna
słabość grupy docelowej, do której
działanie to zostało zaadresowane.
Istnieje więc poważny dysonans
pomiędzy
racjonalnym
i wymagającym
instrumentem
interwencji a słabą (embrionalną)
bazą
(materią).
Zasługą
dotychczasowych
instrumentów
wsparcia było niewątpliwie znaczne
spopularyzowanie
tematyki
klastrów (czy szerzej integracji
interesów
przedsiębiorców).
Przy dosyć liberalnej dystrybucji
wsparcia przyczyniło się to także
do uruchamiania projektów słabych
bez większych szans na uzyskanie
efektu trwałości. W sumie duża
liczba
projektów/inicjatyw
klastrowych mogła stać
się
czynnikiem
wprowadzającym
w błąd, rodzącym przekonanie
o wielkiej
potrzebie
i niezaspokojonym
popycie
na dalsze wsparcie.
2 (średni
stopień
triangulacji)
Zwiększenie efektywności projektowania
instrumentów
wsparcia
skłania
nas
do sugestii, aby w przyszłości większa uwaga
została zwrócona na fazę ̨ mapowania
klastrów. W tej fazie konieczny jest większy
obiektywizm, bardziej wnikliwy i racjonalny
wybór metodologii (mniejszy nacisk na analizy
statystyczne, głębsza analiza lokalnego
środowiska
biznesowego
i
czynników
determinujących
efekty
aglomeracyjne),
wyraźne
rozróżnienie
inicjatyw
środowiskowo-integracyjnych
(wręcz
klubowych)
od
silnie
zakorzenionych
w gospodarce
klastrów
czy łańcuchów
kooperacyjnych.
b.d.
horyzontalna
59 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek,
problem
zidentyfikowany
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
Zapotrzebowanie
na
wsparcie w zakresie
tworzenia
powiązań
kooperacyjnych. Ocena
trafności i użyteczności
działania 5.1 Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka, na lata
2007-2013
dr P. Tamowicz,
dr T. Brodzicki
2009
Słabość bazy, do której adresowane
jest działanie 5.1 PO IG to przede
wszystkim słabość koordynatorów.
Po pierwsze, spopularyzowanie
tematyki klastrów zaowocowało
znaczną intensyfikacją procesów
samoorganizacji
środowisk
przedsiębiorców
w
postaci
tworzenia stowarzyszeń i fundacji
mających pełnić rolę animatorów
i koordynatorów. Podmioty te
rejestrowane głównie w okresie
2007-2008 choćby ze względu na
młody wiek (ale także i brak
możliwości
jak
i
chęci
przedsiębiorców do poważniejszego
opodatkowywania się na ich rzecz)
są słabe organizacyjnie i finansowo.
Z
drugiej
strony
w
roli
animatorów/koordynatorów
występują także podmioty takie jak
agencje rozwoju regionalnego,
parki naukowe, instytucje otoczenia
biznesu. Dysponują one na ogół
znacznie większymi zasobami.
Tworzy to dosyć paradoksalną
sytuację
gdzie:
podmioty
dedykowane,
dla
których
prowadzenie klastra jest ich
zasadniczym
core
biznesem,
2 (średni
stopień
triangulacji)
Zwiększeniu
skłonności
do
sięgania
po działanie 5.1 PO IG mogłoby się przyczynić
udostępnienie dotacji na przygotowanie
wniosku o wsparcie. Kwota nie więcej niż ok.
30 tys. zł (40% płatne z góry, 60% po przejściu
wniosku
przez
ocenę
formalną)
najprawdopodobniej pozwalałaby na pokrycie
kosztów aplikacji zwalniając członków np.
stowarzyszenia od wykonywania tego zadania
społecznie. Pozwalałoby to też zmniejszyć
(subiektywnie
ocenianą)
uciążliwość
wykonania analizy struktury klastra (wymóg
zebrania danych dla oceny wielkości sprzedaży
poza obszar na którym zlokalizowani są
członkowie powiązania kooperacyjnego), czy
też przygotowania studium wykonalności.
W tym kontekście chcielibyśmy zwrócić uwagę
na możliwość zmniejszenia pracochłonności
przygotowania wniosku o wsparcie. W trakcie
prowadzonych wywiadów nasi rozmówcy
szczególną uwagę zwracali na konieczność
przedłożenia
szczegółowych
informacji
na temat
członków
powiązania
kooperacyjnego (szczególnie punkt IV wniosku
– Pomioty funkcjonujące w ramach
powiązania). Wymagane tu informacje mają
służyć zweryfikowaniu struktury powiązania,
o której mowa w § 27 ust. 3 Rozporządzenia.
Sądzimy, że ten sam efekt (weryfikacja
struktury) może być osiągnięty w inny sposób i
b.d.
horyzontalna
60 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek,
problem
zidentyfikowany
Ocena siły
dowodów
najprawdopodobniej (jako – jak
można założyć – wyrastające z
potrzeb biznesowych) chciałyby
skorzystać ze wsparcia a nie mają
zdolności organizacyjno-finansowej
do uplasowania projektu, podczas
gdy podmioty wielozadaniowe, dla
których koordynowanie klastra jest
najczęściej jednym z (wielu)
elementów portfela ich aktywności
mają potencjał dla podołania
wymogom działania 5.1 PO IG
jednakże mogą nie mieć motywacji
mając możliwość zaangażowania się
w
inne
przedsięwzięcia
obwarowane słabszymi wymogami.
Zapotrzebowanie
na
wsparcie w zakresie
tworzenia
powiązań
kooperacyjnych. Ocena
trafności i użyteczności
działania 5.1 Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka, na lata
2007-2013
dr P. Tamowicz,
dr T. Brodzicki
2009
Pomimo poprawności samego
narzędzia nie można oprzeć się
wrażeniu, że wsparcie klastrów
(inicjatyw) ma charakter mało
spójny i słabo skoordynowany.
Szczególnie widać tu problem
komunikacji
z
i
pomiędzy
regionami.
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
b.d.
horyzontalna
sugerujemy rozważenie: a. W punkcie IV
wniosku o wsparcie wprowadzenie wymogu
przedkładania danych wyłącznie w stosunku
do liczby przedsiębiorców nie większej niż 1⁄2
liczby członków powiązania i nie mniej niż 10
przedsiębiorców o ile wystarczy to do
wykazania 30-procentowej sprzedaży poza
obszar powiązania (np. gdy powiązanie składa
się z 40 podmiotów w tym z 30
przedsiębiorców wystarczy podanie danych na
temat 20 przedsiębiorców spełniających
kryteria MSP), b. lub też wymaganie od
wnioskodawcy, aby we wniosku znalazło się
jedynie oświadczenia o spełnianiu wymogów
co do struktury powiązania, a dostarczenie
kompletnych danych wymagane jest dopiero
w późniejszym etapie oceny
2 (średni
stopień
triangulacji)
Wprowadzenie
bardziej
klarownej
segmentacji ról (w regionach wsparcie
miękkie i „hodowla” inicjatyw, na szczeblu
centralnym silne wsparcie „twarde” i
ekspansja
dla najlepszych)
pozwoliłoby
skoncentrować
środki
i
stworzyć
zróżnicowaną ofertę (szansę startu dla każdej
inicjatywy, ale szansę ekspansji tylko dla
najlepszych).
61 | S t r o n a
Ochrona własności przemysłowej
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
Plany
i
potrzeby
przedsiębiorców sektora
MSP w zakresie ochrony
własności przemysłowej
w
kontekście
uruchomienia działania
5.4 PO IG Zarządzanie
własnością intelektualną
IBC Group
2008
Ujawniony popyt na wsparcie w
ramach działania 5.4 PO IG nie jest
satysfakcjonujący. Mimo to w
grupie
przedsiębiorstw
innowacyjnych sektora MSP istnieje
potencjalnie duże zainteresowanie
wsparciem publicznym dotyczącym
ochrony
prawnej
własności
przemysłowej,
jednak
to
zainteresowanie nie jest w pełni
zgodne z zakresem działania 5.4 PO
IG. Stwierdzenie to w szczególności
dotyczy kwestii objęcia wsparciem
także uzyskiwania ochrony prawnej
dla znaków towarowych.
2 (średni
stopień
triangulacji)
Warto poddać ponownej analizie możliwość
lepszego dopasowania realizowanych projektów
do rzeczywistych potrzeb przedsiębiorstw sektora
MSP w zakresie ochrony własności przemysłowej.
Działania takie niekoniecznie muszą być
realizowane w ramach obecnej formuły PO IG,
winny jednak obejmować przede wszystkim te
elementy związane z ochroną własności
przemysłowej, które z punktu widzenia samych
przedsiębiorców mają największe znaczenie
dla rozwoju przedsiębiorstw sektora MSP
i najsilniej wpływają ̨ na wzmocnienie ich pozycji
konkurencyjnej. Wydaje się,̨ że takie wsparcie
powinno także obejmować ochronę ̨ prawną
znaków towarowych, które z punktu widzenia
przedsiębiorstw są ̨ często istotniejsze od wzorów
przemysłowych i użytkowych, a niekiedy nawet
od patentów. Znaki towarowe stanowią ̨ bowiem
bardzo istotny element kreowania produktów
rynkowych (marketingowych) i mają bardzo
istotny wpływ na rynkową rozpoznawalność
oferowanych przez przedsiębiorstwa produktów.
Z tego względu są ̨ też przez przedsiębiorstwa
otaczane niezwykle staranną ochroną prawną.
b.d.
horyzontalna
62 | S t r o n a
Regionalizacja wsparcia
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
Badanie efektów netto
projektów
wspierających wzrost
konkurencyjności
przedsiębiorstw
PSDB
Sp. z o.o.
2008
W przypadku Działania 2.1 (SPO WKP),
analiza
efektywności
zmian
w zatrudnieniu
w
przekroju
regionalnym wskazuje na istniejące
zróżnicowania.
2 (średni
stopień
triangulacji)
Wyraźnie widać, ze instrument wsparcia, który
zakłada utworzenia miejsc pracy powinien być
powiązany
z
aspektem
geograficznym
(z różnorodnością ̨ regionów pod względem rozwoju
społeczno-gospodarczego).
IZ PO IG
horyzontalna
Województwa o niskim poziomie
rozwoju
społeczno-ekonomicznego
wykazały się najwyższą efektywnością
w zakresie generowania miejsc pracy,
istotnie przewyższającą efektywność
osiąganą w województwach o wyższym
poziomie
rozwoju
wyrażonym
wskaźnikiem PKB per capita.
Wniosek wskazuje zatem, że należy
spodziewać
się,̨
iż ̇
Beneficjenci
z województw o wyższym poziomie
rozwoju mogą mieć większe problemy
ze wskaźnikiem utrzymania miejsc
pracy niż ̇ Beneficjenci ze słabiej
rozwiniętych regionów.
Dlatego należałoby rozważyć dywersyfikację
polityki wsparcia uwzględniającą wskazaną
zależność.
Zróżnicowanie wsparcia i jego intensywności
(w tym wskaźników, kryteriów wyboru, poziomu
wsparcia) w zależności od podziałów regionalnych
przyczyniłoby się do większego dopasowania
instrumentu
wsparcia
do realnych
potrzeb
i możliwości potencjalnych projektodawców.
Na terenach o dużym bezrobociu rekomendowane
jest powiązanie projektów z tworzeniem miejsc
pracy, natomiast bez akcentowania innowacyjności.
W regionach wysoce rozwiniętych wskazuje się
na położenie akcentu na innowacyjność a nie
tworzenie miejsc pracy. Jednocześnie zależność
geograficzną należy powiązać z wysokością
wsparcia – w przypadku braku tego powiązania,
jak np. w Działaniu 4.5 PO IG, efektem jest
niedopasowanie instrumentu i mała liczba
wniosków (wsparcie w ramach tego Działania
mogłoby być ́ atrakcyjne dla przedsiębiorców
z regionów
o
wysokim
bezrobociu,
63 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
MRR
horyzontalna
ale w rzeczywistości nie jest atrakcyjne ze względu
na
niski
poziom
wsparcia,
natomiast
dla projektodawców
z wysoko
rozwiniętych
regionów poziom wsparcia jest akceptowalny
natomiast utworzenie miejsc pracy znacząco
zmniejsza atrakcyjność).
Ocena stanu realizacji
3,4,5 i 6 Priorytetu PO
IG w połowie okresu
programowania
PAG
Uniconsult
2011
Wielu
badanych
wskazywało
na stosunkowo
niski
stopień
komplementarności niektórych działań
PO IG i – z drugiej strony – w ramach
regionalnych programów operacyjnych,
w przeciwieństwie do wysokiej oceny
wewnętrznej
komplementarności
Programu. Sytuacja taka niekiedy
prowadziła
do
dezorientacji
potencjalnych
wnioskodawców
i do dublowania
się ̨
działań
wspierających.
1
(niski
stopień
triangulacji)
W kolejnym okresie programowania należałoby
wzmóc wysiłki, dotyczące utrzymania klarownego
podziału pomiędzy programami krajowymi
i regionalnymi
oraz
zapewnienia
komplementarności
działań
o podobnym
charakterze,
skierowanych
do zbliżonych
beneficjentów.
Opracowanie
procedur,
pozwalających
na skuteczne kontrolowanie przez MRR zachowania
odpowiedniej demarkacji realizowanych działań,
szczególnie w przypadku dokonywanych, w trakcie
wdrażanych programów, zmian w określonych
działaniach.
E-usługi administracji
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
Ocena
stopnia
przygotowania
Akademia
Leona
2008
Wiele spośród realizowanych w ramach
7 Osi priorytetowej projektów a także
1
(niski
stopień
Analizowanie i standaryzowanie rozwiązań
informatycznych
stosowanych
przy
minister
właściwy ds.
horyzontalna
64 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wykonawca
beneficjentów
projektów kluczowych
VII Osi Priorytetowej PO
IG
do
realizacji
projektów i absorpcji
środków z funduszy
strukturalnych
Koźmińskiego
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
inne przedsięwzięcia ze sfery egovernment – wpisane do Planu
Informatyzacji
Państwa
jest
współzależnych operacyjnie i pod
względem harmonogramów realizacji co
wymaga stosowania ujednoliconych
rozwiązań informatycznych.
triangulacji)
konstrukcji baz/platform
informatyzacji
Opracowanie
jednolitego
informatycznego
na
poziomie
Informatyzacji Państwa
Typ
rekomendacji
języka
Planu
Istnieje obawa o to, czy powstające
systemy
będą
względem
siebie
kompatybilne oraz potrzeba podmiotu,
który zapewni taką koordynację.
Ocena
bieżącej
realizacji
projektów
kluczowych
realizowanych
w
ramach
VII
osi
priorytetowej PO IG w
kontekście identyfikacji
"obszarów krytycznych"
mających
znaczenie
dla skutecznego
i efektywnego
wdrożenia
zintegrowanych
systemów
informatycznych
umożliwiających
świadczenie
usług
publicznych
drogą
ECORYS
Polska
Sp. z o.o.
2010
Co prawda 7 oś POIG nie jest jedynym
miejscem, w którym dokonuje się
informatyzacja kraju, ale ze względu
na wagę merytoryczną i wartość
realizowanych projektów jest tym
miejscem,
gdzie
wdrożenie
systemowych
mechanizmów
zapewniających
interoperacyjność
będzie skutkowało w największym
stopniu
zrealizowaniem
celów
strategicznych informatyzacji kraju.
Beneficjenci podnoszą temat braku
wiedzy
na
temat
wymogów
strategicznych
dla
architektury
korporacyjnej w administracji. Niewielka
znajomość tych zasad w wielu
przypadkach utrudnia zapewnienie
interoperacyjności, a często prowadzi
1
(niski
stopień
triangulacji)
Należy
informować
Beneficjentów
o obecnych
zasadach
architektury
korporacyjnej w administracji publicznej oraz
o
podejmowanych
działaniach
dostosowawczych przy jej projektowaniu,
szczególnie w kontekście przygotowywania
nowego rozporządzenia do znowelizowanej
ustawy o informatyzacji, dotyczącego
minimalnych wymagań dla systemów
informatycznych. Do tego celu można
wykorzystać
istniejące
mechanizmy
informowania będące w posiadaniu MSWiA,
np. Portal Interoperacyjności.
minister
właściwy ds.
informatyzacji
horyzontalna
Opracowywanie i dostosowywanie zasad
architektury korporacyjnej w administracji
publicznej oraz ich wdrożenie powinno być
procesem, który będzie wykorzystywał
dotychczasowe rozwiązania i doświadczenia
65 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
elektroniczną
Ocena
stopnia
przygotowania
beneficjentów
projektów kluczowych
VII Osi Priorytetowej PO
IG
do
realizacji
projektów i absorpcji
środków z funduszy
strukturalnych
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena siły
dowodów
do sytuacji, gdy Beneficjenci sami
określają
wymagania
architektury
korporacyjnej, co jest rozwiązaniem
zapewniającym
interoperacyjność
wyłącznie w obszarze jednego resortu.
Takie działania powodują też znaczne
zwiększanie pracochłonności i kosztów
w pojedynczych projektach, bez wpływu
na oczekiwany efekt w obszarze całej
administracji
Akademia
Leona
Koźmińskiego
2008
Wiele spośród realizowanych w ramach
7 Osi priorytetowej projektów a także
inne przedsięwzięcia ze sfery egovernment – wpisane do Planu
Informatyzacji
Państwa
jest
współzależnych
operacyjnie
i pod względem
harmonogramów
realizacji, co wymaga stosowania
ujednoliconych
rozwiązań
informatycznych.
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
IZ, IP
operacyjna
MRR
horyzontalna
(m.in. Beneficjentów, którzy realizują
projekty kluczowe w ramach VII osi
i prezentują znaczną wiedzę w tym zakresie,
jak np. ZUS, MF).
1
(niski
stopień
triangulacji)
Weryfikacja komplementarności projektów
kwalifikowanych
do
dofinansowania
oraz ocena ich wspólnej funkcjonalności
Kwalifikowanie projektów i ich ocena
w kontekście komplementarności względem
siebie i wspólnego osiągania założonych
w dokumentach strategicznych celów.
Istnieje obawa o to czy powstające
systemy
będą
względem
siebie
kompatybilne oraz potrzeba podmiotu,
który zapewni taką koordynację.
Ocena
bieżącej
realizacji
projektów
kluczowych
realizowanych
ECORYS
Polska
Sp. z o.o.
2010
Informatyzacja administracji publicznej z
pewnością nie zakończy się w bieżącym
okresie programowania. Dlatego warto
już podejmować działania służące
1
(niski
stopień
triangulacji)
Warte rozważenia jest podjęcie działań
sprzyjających stworzeniu wspólnego systemu
wsparcia zarządzania projektami w przyszłym
okresie programowania.
66 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
w ramach
VII
osi
priorytetowej PO IG,
w kontekście
identyfikacji "obszarów
krytycznych" mających
znaczenie
dla skutecznego
i efektywnego
wdrożenia
zintegrowanych
systemów
informatycznych
umożliwiających
świadczenie
usług
publicznych
drogą
elektroniczną
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
zmianom po roku 2013, szczególnie w
obszarach, gdzie ich zainicjowanie
będzie się wiązało z koniecznością
wprowadzenia zmian w obowiązujących
aktach prawnych. Jednym z takich
działań mogłoby być stworzenie
wspólnego
systemu
wsparcia
zarządzania
projektami,
który
umożliwiałby
gromadzenie,
przechowywanie
i
przetwarzanie
dokumentacji zarządczej projektów oraz
rejestrowanie w systemie określonych
zdarzeń. Ze względu na czas niezbędny
do przygotowania takiego systemu
proponuje
się
podjęcie
działań
przygotowawczych
do
kolejnej
perspektywy finansowej.
E-usługi przedsiębiorstw
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
Ocena
stopnia
zapełnienia najbardziej
perspektywicznych nisz
na rynku e-usług w
Polsce, przez projekty
IBC Group
2010
Biorąc pod uwagę wszystkie silne i słabe
strony instrumentu uważamy, że w
kolejnej
perspektywie
finansowej
działanie
to
nie
powinno
być
kontynuowane. Uważamy, że identyczne
1
(niski
stopień
triangulacji)
Wykorzystanie obecnego działania 3.1 PO
IG (fundusze zalążkowe) do organizacji
dedykowanych funduszy zalążkowych
zorientowanych na wsparcie e-usług. b)
wykorzystanie doświadczeń działania
MRR,
MAiC
Horyzontalna
67 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
realizowane w ramach
Działania 8.1 PO IG
Ocena
komplementarności
interwencji w ramach
Programu Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka z innymi
programami
finansowanymi
z funduszy
Unii
Europejskiej
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena siły
dowodów
cele
w
postaci
wsparcia
przedsiębiorczości młodego pokolenia i
jednocześnie wzmocnienia innowacyjnej
podaży e-usług - można osiągnąć w inny
sposób.
PSDB
Sp. z o.o.
2011
Pomimo wysokiej komplementarności
projektów finansowanych z Działania 8.1
z przedsięwzięciami wspieranymi z
Poddziałania 3.3.1 efekt synergii między
nimi jest stosunkowo niski. Przyczyny
należy upatrywać w niskim poziomie
większości projektów związanych z
tworzeniem
e-usług:
ich
niskiej
innowacyjności, nierealistycznym modelu
biznesowym oraz zbyt niskim potencjale
finansowym i kadrowym beneficjentów.
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
IZ
operacyjna
1.2.3. SPO WKP (fundusze seed) i
ponownego uruchomienia dedykowanych
funduszy „1.2.3_8.1”, które ze względu na
obecność kapitału prywatnego będą
ewidentnie
orientować
się
na
poszukiwanie
projektów
wybitnie
innowacyjnych („eksperymenty”).
2 (średni
stopień
triangulacji)
Zaleca się rezygnację z dedykowanego
instrumentu
służącego
wspieraniu
nowych firm działających w zakresie eusług
w
przyszłym
okresie
programowania, a w zamian proponujemy
zastosowanie
instrumentów
umożliwiających
świadczenie
kompleksowych form wsparcia dla
innowacyjnych firm typu start-up. W
przyszłym
okresie
programowania
rekomendujemy
zrezygnowanie
z
tworzenia dedykowanego instrumentu
służącego wspieraniu przedsiębiorstw we
wczesnym etapie rozwoju, działających w
sektorze gospodarki elektronicznej. W
zamian
proponujemy
rozważenie
zastosowania
instrumentów
umożliwiających
świadczenie
kompleksowych form wsparcia dla
innowacyjnych firm typu start-up przez
instytucje, które są do tego powołane.
Wsparcie takie mogłoby obejmować
szkolenia oraz doradztwo w zakresie
68 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek, zidentyfikowany problem
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
b.d.
horyzontalna
pozyskiwania
inwestora,
brokering
innowacyjnych firm i pomysłów wśród
prywatnych
inwestorów
a
także
dodatkowe wsparcie w formie dotacji analogiczne jak np. w Działaniu 6.2 PO KL
Wsparcie
oraz
promocja
przedsiębiorczości i samozatrudnienia, ale
przy utrzymaniu wkładu własnego po
stronie
Beneficjenta
(Uczestnika
zakładającego firmę).
Przeprowadzenie
ewaluacji tematycznej
Działania 8.2 PO IG pn.
Wpływ systemów B2B
na wzrost wydajności i
efektywności
współpracy
przedsiębiorstw
PAG
Uniconsult,
Laboratorium
Badań
Społecznych
2010
Choć projekty w ramach Działania 8.2
realizowane są przez różnorodne sieci
współpracy,
sieci
w
większości
ustabilizowane, z długą historią, to jednak
pewnym mankamentem wydaje się, że w
większości są to sieci oparte na
klasycznych relacjach sprzedaży lub
świadczenia
usług.
Sieci
firm
równorzędnych, powiązane relacjami
synergii
biznesów
zdarzają
się
stosunkowo rzadko. Warto dodać, że w
gronie badanych projektów nie sposób
odnaleźć
przedsięwzięć
tworzących
powiązania o charakterze klastrowym –
na poziomie wniosków i biznes planów
nie jest to widoczne – wnioskodawcy nie
zwracają odpowiedniej uwagi na tego
typu nowoczesne formy współpracy
przedsiębiorstw.
b.d.
Warto w dalszej praktyce wdrażania
Działania 8.2 położyć nacisk informacyjny
właśnie na ten aspekt sieci współpracy.
Wydaje się, że projekty realizowane przez
sieci
partnerów
równorzędnych,
powiązanych synergią biznesów mogą
mieć szczególny wpływ na rozwój
gospodarki i jej innowacyjność i
konkurencyjność. W związku z tym,
zasadny jest postulat wprowadzenia do
katalogu kryteriów merytorycznych oceny
wniosków
dodatkowego
kryterium
fakultatywnego, premiującego projekty
dotyczące / wzmacniające powiązania
klastrowe lub też w sposób zaplanowany,
prowadzące do powstawania tego typu
powiązań.
69 | S t r o n a
E-inkluzja oraz budowa i dostęp do sieci szerokopasmowych
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek,
problem
zidentyfikowany
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
Ocena realizacji celu 6
PO
IG
Wzrost
wykorzystania
technologii
informacyjnych
i
komunikacyjnych
w
gospodarce w połowie
okresu programowania
ECORYS Polska
Sp. z o.o.
2010
IZ RPO wskazują na niedostatek
koordynacji działań w ramach
programów operacyjnych, w tym
w
obszarze
rozwoju
społeczeństwa informacyjnego.
1
(niski
stopień
triangulacji)
Konieczne jest ostateczne uporządkowanie
strategii i wizji budowy społeczeństwa
informacyjnego
oraz
zwiększenie
efektywności roli MSWiA (obecnie MAiC)
w koordynowaniu działań na rzecz jego
rozwoju.
MAiC
horyzontalna
Ocena realizacji celu 6
PO
IG
Wzrost
wykorzystania
technologii
informacyjnych
i
komunikacyjnych
w
gospodarce w połowie
okresu programowania
ECORYS Polska
Sp. z o.o.
IZ
operacyjna
MSWiA (MAiC) wraz z instytucjami
zarządzającymi
i
pośredniczącymi
programów
operacyjnych
może
wypracować
nowe,
uproszczone
i rozwiązanie, w ramach którego podział
odpowiedzialności za realizację celów
społeczeństwa informacyjnego będzie
bardziej przejrzysty.
2010
Brak
założonej
chronologii
we wdrażaniu działania 8.3 i 8.4.
1
(niski
stopień
triangulacji)
Można rozważyć połączenie wsparcia
oferowanego w ramach obecnych działań
8.3 i 8.4. Zwiększy to możliwość
zapewnienia odpowiedniej chronologii:
w pierwszej kolejności powinien być
zapewniany dostęp do Internetu na „etapie
ostatniej mili”, w drugiej kolejności
podłączanie
osób
zagrożonych
wykluczeniem cyfrowym.
Odpowiednia
konstrukcja
zapisów
70 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wykonawca
Rok
Wniosek,
problem
zidentyfikowany
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
IZ
operacyjna
programu na kolejny okres programowania.
Ocena realizacji celu 6
PO
IG
Wzrost
wykorzystania
technologii
informacyjnych
i
komunikacyjnych
w
gospodarce w połowie
okresu programowania
ECORYS Polska
Sp. z o.o.
2010
Niekorzystnym zjawiskiem jest
budowa sieci radiowej w ramach
działania 8.3, do której nie mogą
zostać
podłączone
osoby
niekwalifikujące się do wsparcia
1
(niski
stopień
triangulacji)
Należałoby
umożliwić
podłączenie
na zasadach komercyjnych do sieci
Internetowej utworzonej w ramach
działania
8.3.
osobom
nieobjętym
wsparciem.
Można
rozważyć
także
wprowadzenie
możliwości
wspólnego
aplikowania do Programu przez konsorcja
JST i firm prywatnych. Rolą firmy byłoby
zapewnienie światłowodu i dzierżawa,
a po zakończeniu dzierżawy światłowód
przechodziłby na własność JST.
Odpowiednia
konstrukcja
zapisów
programu na kolejny okres programowania
Ocena
absorpcji
środków w ramach
działania 8.3 PO IG
przeznaczonych
na
zapewnienie
szerokopasmowego
dostępu do Internetu
osobom
zagrożonym
wykluczeniem
cyfrowym
Stowarzyszenie
Miasta
w Internecie
2009
Długofalowe
przeciwdziałanie
wykluczeniu cyfrowemu nie
może być działaniem wyspowym,
musi objąć jak największą część
wspólnoty
wiejskiej
(nie
wiadomo, kto za 3-5 lat stanie się
lub przestanie być zagrożony).
2 (średni
stopień
triangulacji)
Należy działać w kierunku zapewnienia
możliwości dostępu (także płatnego)
do Internetu wszystkim, którzy mieszkają
wewnątrz obszaru objętego Internetem.
Działania takie powinny być realizowane
równolegle ze wsparciem grup zagrożonych
wykluczeniem społecznym i zawodowym.
b.d.
horyzontalna
Ocena
absorpcji
środków w ramach
działania 8.3 PO IG
Stowarzyszenie
Miasta
w Internecie
2009
Działania na rzecz e-Integracji
(przeciwdziałania
wykluczeniu
cyfrowemu) nie mogą ograniczać
2 (średni
stopień
triangulacji)
Należy uruchomić systemowe działania
wspomagające Beneficjentów projektów
działania 8.3 nie tylko w zakresie
b.d.
horyzontalna
71 | S t r o n a
Tytuł raportu
przeznaczonych
na
zapewnienie
szerokopasmowego
dostępu do Internetu
osobom
zagrożonym
wykluczeniem
cyfrowym
Wykonawca
Rok
Wniosek,
problem
zidentyfikowany
się do zapewnienia dostępu do
Internetu, lecz obejmować muszą
pełne
spectrum
inicjatyw
motywujących,
uświadamiających
i szkoleniowych
Ocena siły
dowodów
Rekomendacja i sposób jej wdrożenia
Adresat
Typ
rekomendacji
techniczno-organizacyjnym ograniczonym
do procedur realizacji projektów, lecz także
w zakresie bazy wiedzy o zjawisku eIntegracji,
sposobach
i
metodach
prowadzenia działań przeciwdziałających
wykluczeniu cyfrowemu w środowiskach
lokalnych, a także w grupach szczególnego
zagrożenia (generacja 50+, mieszkańcy wsi,
osoby o niskim statusie wykształcenia,
niepełnosprawni). Zadania te powinny
stanowić istotną część planowanego
zakresu projektu systemowego działania
8.3 PO IG.
72 | S t r o n a
Załącznik 7. Tabela rekomendacji z niniejszego badania
Tytuł raportu
Wniosek
Rekomendacja
Sposób wdrożenia
Adresat
Termin
wdrożenia
Typ
rekomend
acji
Metaewaluacja
wyników badań
ewaluacyjnych
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka
2007-2013
W PO IG wystąpił problem rozproszenia
środków (brak wskazania branż lub
dziedzin priorytetowych) - działania
służące koncentracji podejmowane były na
poziomie operacyjnym (osi priorytetowych
lub Działań).
Należy przyjąć model koncentracji
wsparcia na dziedzinach inteligentnej
specjalizacji lub promowania kierunków
inteligentnej specjalizacji.
Przesądzenie o koncentracji wsparcia
na
specyficznych
dziedzinach
(inteligentnej
specjalizacji)
musi
nastąpić na poziomie Programu, a nie
osi priorytetowych lub działań.
Przesądzenie musi zostać dokonane w
oparciu o rządowe dokumenty
strategiczne zakładające inteligentną
specjalizację
i
koncentrację
interwencji publicznej (SIEG, PRP,
KPB).
Dokumenty rządowe w zakresie
wsparcia nauki i B+R oraz specjalizacji
gospodarki muszą być spójne
i komplementarne.
Istnieje również możliwość formy
dualnej zakładającej:
• jednoznaczne finansowanie tylko
określonych
dziedzin
w niektórych
działaniach
(dedykowane
działania
lub konkursy
w
obszarach
priorytetowych) – dotacje,
• promowanie
kierunków
inteligentnej
specjalizacji
w innych
działaniach/konkursach,
np. poprzez
dopuszczenie
w naborach
wniosków
z wszystkich branż natomiast
dodatkowe
punktowanie
merytoryczne
tych
z branż
preferowanych – instrumenty
IZ
przy
wsparciu
IP
oraz
IW; MG;
MNiSW
2013/2014
(zapisy PO IR)
kluczowa
73 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wniosek
Rekomendacja
Sposób wdrożenia
Adresat
Termin
wdrożenia
Typ
rekomend
acji
IZ,
przy
wsparciu
IP
2013/2014
(zapisy PO IR)
kluczowa
zwrotne.
Metaewaluacja
wyników badań
ewaluacyjnych
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka
2007-2013
Interwencja w ramach perspektywy
finansowej
2007-2013
skupia
się
na instrumentach bezzwrotnych, co nie w
każdym przypadku ma uzasadnienie
ekonomiczne.
W przyszłym okresie programowania
należy w większym stopniu zróżnicować
instrumenty wsparcia w zależności od
rodzaju adresowanego problemu.
W przypadku projektów najbardziej
innowacyjnych
(innowacji
radykalnych, w skali min. branży w
branżach
priorytetowych),
obarczonych
dużym
ryzykiem,
w szczególności
w odniesieniu
do małych podmiotów i start-upów,
należy utrzymać system finansowej
pomocy bezzwrotnej lub pomocy w
formie podstawowej infrastruktury,
jak też wsparcia przy działaniach
związanych z ochroną własności
przemysłowej.
W przypadku projektów innowacji w
skali przedsiębiorstwa lub w branżach
nie-priorytetowych, realizowanych w
warunkach
zawodnych
rynków
finansowych, wsparcie powinno być
realizowane
w formie
systemu
zwrotnych form pomocy lub systemu
ulg
podatkowych.
Elementem
systemu powinien być instrument
wejść kapitałowych (w oparciu
o dokapitalizowanie
środkami
publicznymi funduszy kapitałowych
oraz stymulowanie zaangażowania
np. aniołów biznesu). W działaniach
ukierunkowanych
na transfer
innowacji
istnieje
możliwość
74 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wniosek
Rekomendacja
Sposób wdrożenia
Adresat
Termin
wdrożenia
Typ
rekomend
acji
IZ
przy
wsparciu
IP oraz IW
2013/2014
(zapisy PO IR)
kluczowa
wprowadzenia dualnego systemu
wsparcia:
- w formie zwrotnej w wypadku MŚP,
- w postaci ulg podatkowych
w ramach polityki innowacyjności
gospodarki.
Metaewaluacja
wyników badań
ewaluacyjnych
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka
2007-2013
W PO IG wystąpiły trudności ze
zdefiniowaniem, oceną i mierzeniem
innowacyjności.
Uspójnienie podejścia do definiowania
innowacyjności.
Ze względu na przyjęcie założenia
wiodącego
o
konieczności
priorytetyzacji
branżowej
i obszarowej
wsparcia,
powinna
zostać podęta decyzja o wsparciu
dotacjami
innowacji
o
skali
przynajmniej branżowej.
Natomiast dla innowacji w skali
przedsiębiorstwa (o ile ostatecznie
zostaną dopuszczone) konieczne jest
zastosowanie
mechanizmów
zwrotnych.
Co więcej:
•
•
kryterium innowacyjności musi
być wiodące (w ogóle nie
powinno się stosować zbyt dużej
liczby
kryteriów
oceny
merytorycznej, bo brak jest
wtedy możliwości oceny ich
wzajemnego wpływu) tak, aby
suma
innych
nie
mogła
przeważyć,
w przypadku lokalizacji wsparcia
na terenach słabiej rozwiniętych
należy podkreślać w działaniach
75 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wniosek
Rekomendacja
Sposób wdrożenia
Adresat
Termin
wdrożenia
Typ
rekomend
acji
IZ
przy
wsparciu
IP
oraz
IW; MG;
MNiSW
2013/2014
(zapisy PO IR)
kluczowa
informacyjno-promocyjnych
możliwość uzyskania wyższego
poziomu
dofinansowania
wynikającego z mapy pomocy
regionalnej (pomocy publicznej).
Kryterium innowacyjności powinno
być oceniane ekspercko w zależności
od rodzaju działania. Dla działań, w
których występuje duża podaż
projektów można zaproponować
ocenę wniosku przez min. trzech
ekspertów
(ale
pracujących
niezależnie do momentu powstania
istotnych rozbieżności). Natomiast dla
działań
zakładających
wsparcie
niewielkiej liczby projektów ocenę
poprzez panel ekspertów.
Metaewaluacja
wyników badań
ewaluacyjnych
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka
2007-2013
W
PO
IG
wystąpiły
trudności
z komercjalizacją efektów prac B+R
realizowanych przez jednostki badawcze
z wykorzystaniem środków publicznych.
Trudności te wynikały z kwestii natury
prawnej, regulacyjnej, braku wiedzy
oraz niedostatecznego
ukierunkowania
celów
projektów
na możliwości
komercjalizacji.
Należy
stosować
mechanizmy
wzmacniające wspólne zaangażowanie
pomiotów z sektorów nauki i gospodarki,
np. poprzez wymogi dot. partnerstwa
jednostek
naukowych
z przedsiębiorstwami w projektach B+R.
Należy zapewnić jednoznaczne, spójne
otoczenie regulacyjne, z przejrzystymi
i stabilnymi regułami dot. komercjalizacji
efektów prac i infrastruktury B+R
realizowanych
z udziałem
środków
publicznych i polityki spójności.
Rekomenduje
się
weryfikację
spójności
i
przejrzystości
(w
kontekście
komercjalizacji
wykorzystania infrastruktury B+R oraz
wyników badań) przepisów w zakresie
generowania
dochodów
przez
projekty, pomocy publicznej, prawa
zamówień
publicznych,
kwalifikowalności.
Należy
dokonać
uzupełnienia
podręcznika
MNiSW
dot.
komercjalizacji efektów prac B+R o
informacje dotyczące uwarunkowań
76 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wniosek
Rekomendacja
Sposób wdrożenia
Należy
stosować
instrumenty
wzmacniające wiedzę, umiejętności
i postawy beneficjentów ukierunkowane
na komercjalizację efektów prac B+R oraz
komercyjne wykorzystanie infrastruktury
B+R
zrealizowanej
ze
środków
publicznych.
polityki spójności UE, w tym w nowym
okresie 2014-2020.
Adresat
Termin
wdrożenia
Typ
rekomend
acji
W projektach B+R należy stosować
kryteria
dostępu
zakładające
jednoczesny
udział
podmiotów
z sektora nauki i gospodarki, w tym
w oparciu o schematy częściowej
pomocy publicznej (m.in. w oparciu o
doświadczenia
obecnej
formuły
działania 1.3.1).
Należy wykorzystywać mechanizmy
rozszerzania wiedzy, np. w ramach
dedykowanych
projektów
EFS,
projektów
systemowych,
adresowanych do interesariuszy z
sektorów nauki i gospodarki oraz
instytucji
systemu
wdrażania
pracujących
z beneficjentami,
wzmocnić
wiedzę,
umiejętności
i postawy
dot.
możliwości
komercjalizacji efektów prac B+R oraz
wykorzystania infrastruktury B+R
(m.in. rozszerzając i wykorzystując
doświadczenia
już
obecnie
realizowanych
projektów
MNiSW/NCBiR).
Należy rozwijać projekt MNiSW mapy
infrastruktury B+R sfinansowanej ze
środków publicznych i możliwej do
wykorzystania
dla
celów
77 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wniosek
Rekomendacja
Sposób wdrożenia
Adresat
Termin
wdrożenia
Typ
rekomend
acji
IZ
przy
wsparciu
IP oraz IW
2013/2014
(zapisy PO IR)
kluczowa
IZ
przy
wsparciu
IP oraz IW
2013/2014
(zapisy PO IR)
kluczowa
komercyjnych
obejmując
nim
przedsięwzięcia
realizowane
ze
środków UE w ramach nowej
perspektywy finansowej (w ramach
przedsięwzięcia pn. Polska Mapa
Drogowa Infrastruktury Badawczej).
Metaewaluacja
wyników badań
ewaluacyjnych
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka
2007-2013
Brak miękkich kompetencji w zakresie
zarządzania projektami B+R oraz w
zakresie zarządzania procesami transferu
wiedzy i technologii.
Tworzenie nowych i wykorzystanie
istniejących
mechanizmów
dla
wspierania kompetencji miękkich (np.
crossfinancingu).
Nowy program powinien tworzyć
warunki dla rozwoju potencjału
instytucji oraz beneficjentów.
Wsparcie powinno być „uszyte
na miarę”,
czyli
punktowe
i adresujące konkretne kompetencje
(w tym dotyczące określonych
procesów),
Wsparcie zawsze powinno służyć
realizacji celów projektów B+R.
Metaewaluacja
wyników badań
ewaluacyjnych
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka
2007-2013
Występują
problemy
z
i możliwością wykorzystania
projektów foresight.
jakością
wyników
Kontynuacja wsparcia dla projektów
prognostycznych w formule projektów
systemowych.
Projekty systemowe powinny być
jednym z narzędzi koordynacji
spójności
i
komplementarności
projektów
typu
foresight.
Komplementarność powinna dotyczyć
zwłaszcza zakresu prognoz, a spójność
– metodologii ich opracowywania..
Systemowa realizacja projektów
umożliwi
realizację
projektów
wzajemnie się uzupełniających.
Generalnie powinny to być projekty
78 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wniosek
Rekomendacja
Sposób wdrożenia
Adresat
Termin
wdrożenia
Typ
rekomend
acji
IZ,
przy
wsparciu
IP i IW
2013/2014
(zapisy PO IR)
kluczowa
prognostyczne,
w
tym
z wykorzystaniem metodyki foresight,
ale też metod ilościowych.
Dodatkowo,
rekomenduje
się
poddanie
analizie
dokładnych
efektów projektów tego typu
realizowanych w latach 2004-2006
oraz 2007-2013.
Metaewaluacja
wyników badań
ewaluacyjnych
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka
2007-2013
System wsparcia IOB wykazuje istotne
niedoskonałości w zakresie selekcji
instytucji
posiadających
zdolności
do funkcjonowania
na
zasadach
rynkowych oraz według określonych
strategii.
Wzmocnienie
procesu
udzielania
dofinansowania w oparciu o weryfikację
możliwości funkcjonowania rynkowego
instytucji poza wsparciem dotacyjnym,
weryfikację
założeń
strategicznych
działania oraz zapewnienie skutecznych
narzędzi monitorowania.
Udzielanie wsparcia w oparciu
o kryteria promujące funkcjonowanie
IOB na zasadach rynkowych (m.in.
poddając
ocenie
propozycje
sposobów
dywersyfikacji
finansowania), aby podmioty te były
w stanie działać i realizować swoje
cele również po ustaniu finansowania
ze środków publicznych.
Wzmocnienie
selekcji
instytucji,
którym udzielone zostanie wsparcie w
oparciu o kryteria doświadczenia
oraz czytelnych, przekonywujących i
wykonalnych
strategii
działania
i konkurencyjności.
Wprowadzenie
instrumentów
zakładających
konieczność
zagwarantowania
przez
beneficjentów środków własnych.
Określenie adekwatnych i realnych
79 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wniosek
Rekomendacja
Sposób wdrożenia
Adresat
Termin
wdrożenia
Typ
rekomend
acji
IZ PO IR;
MG/PARP
2013/2014
(przygotowani
e POIR oraz
kryteria
wyboru
projektów)
horyzonta
lna
IZ PO IR;
MNiSW;
UPRP
2013/2014
kluczowa
wskaźników realizacji projektów.
Metaewaluacja
wyników badań
ewaluacyjnych
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka
2007-2013
We wsparciu dla inicjatyw sieciowych
pojawiały się problemy z podażą trwałych
projektów oraz zdolnością instytucjonalną
(organizacyjną i finansową) podmiotów.
Powinny być wspierane
sieciowe
oparte
na
funkcjonowaniu rynków.
inicjatywy
oddolnym
Wsparcie
powinno
być
również
ukierunkowane
na
wspomaganie
zdolności instytucjonalnej i operacyjnej
podmiotów dedykowanych wyłącznie do
zarządzania relacjami sieciowymi.
W przypadkach, w których to możliwe
i uzasadnione ekonomicznie, promowane
powinny być inicjatywy w dziedzinach
odpowiadających
kierunkom
inteligentnej specjalizacji.
Wspieranie endogenicznych inicjatyw
rynkowych
i
łańcuchów
kooperacyjnych, tj. takich które są
efektem naturalnego funkcjonowania
rynków na danym obszarze, ale
również premiujących powstawanie
ewentualnych
powiązań
w promowanych specjalizacjach.
Premiowanie tworzenia stabilnych
organizacyjnie
i
finansowo
podmiotów
dedykowanych,
tj. powoływanych
do zarządzania
relacjami sieciowymi.
Wzmocnienie klarownej segmentacji
ról uczestników powiązań sieciowych
i zróżnicowania oferty.
Metaewaluacja
wyników badań
ewaluacyjnych
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka
2007-2013
Otoczenie regulacyjne i przewlekłość
postępowań
wpływa
negatywnie
na skłonność potencjalnych beneficjentów
do korzystania z mechanizmów ochrony
własności przemysłowej.
Wprowadzenie zmian w otoczeniu
regulacyjnym sprzyjających ułatwieniom i
zachętom
do
ochrony
własności
przemysłowej.
Pogłębiona
analiza
systemu
i możliwości zmian w regulacjach
i procesach dotyczących ochrony
własności
przemysłowej
celem
wskazania możliwości uproszczeń
i zachęt wzmacniających skuteczność
realizacji działań polityki spójności
w tym zakresie (m.in. uwzględniając
perspektywę
wprowadzenia
jednolitego patentu europejskiego).
Wzmocnienie
stanu
wiedzy
80 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wniosek
Rekomendacja
Sposób wdrożenia
Adresat
Termin
wdrożenia
Typ
rekomend
acji
IZ PO ds.
rozwoju
cyfroweg
o;
minister
właściwy
ds.
informaty
zacji
2013/2014
(zapisy PO ds.
rozwoju
cyfrowego)
kluczowa
minister
właściwy
ds.
informaty
zacji
2013/2014
(zapisy PO ds.
rozwoju
cyfrowego)
kluczowa
i informacji wśród beneficjentów nt.
możliwości
ochrony
własności
przemysłowej
(m.in.
poprzez
kontynuację projektu systemowego
UPRP w ramach obecnego Działania
5.2 PO IG i aktywny udział rzeczników
patentowych).
Metaewaluacja
wyników badań
ewaluacyjnych
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka
2007-2013
Niedostateczna koordynacja strategiczna,
priorytetyzacja oraz komplementarność
przedsięwzięć
w
celu
osiągnięcia
kompleksowego
stanu
e-usług
administracji.
Wzmocnienie koordynacji i spójności
przedsięwzięć
e-administracji
realizowanych na poziomie krajowym.
Przygotowanie i realizacja Planu
Zintegrowanego
Informatyzacji
Państwa, służącego wyznaczeniu ram
strategicznych
i
operacyjnych
dla realizacji e-administracji w Polsce.
Koordynacja
i
zapewnienie
priorytetyzacji inwestycji krajowych w
ramach Komitetu Rady Ministrów
ds. Cyfryzacji.
Ścisły
monitoring
przedsięwzięć
z wykorzystaniem
informatycznych
narzędzi zarządczych (np. SIP).
Metaewaluacja
wyników badań
ewaluacyjnych
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka
2007-2013
Występowanie
„silosowości”
przedsięwzięć, tj. realizacja projektów
będących w domenie poszczególnych
resortów, które odpowiadały na ich
partykularne potrzeby. Zjawisko to
przekładało
się
na
problemy
z
kompatybilnością
systemów
informatycznych i komplementarnością
stosowanych rozwiązań.
Zapewnienie
interoperacyjności
i kompatybilności przedsięwzięć.
Przyjęcie i wdrażanie Wytycznych w
zakresie kompatybilności systemów
informatycznych
administracji
publicznej, w celu zapewnienia
wspólnych
standardów,
interoperacyjności i przeciwdziałania
„silosowości”.
Wprowadzenie
uregulowań
niezbędnych
prawnych
i
81 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wniosek
Rekomendacja
Sposób wdrożenia
Adresat
Termin
wdrożenia
Typ
rekomend
acji
IZ PO IR;
IZ PO dot.
rozwoju
cyfroweg
o;
minister
właściwy
ds.
informaty
zacji;
MG/PARP
2013/2014
(zapisy POIR
lub PO ds.
rozwoju
cyfrowego)
kluczowa
organizacyjnych
rozstrzygających
kwestie odpowiedzialności, kosztów i
zakresów zadań w ramach projektów
współzależnych (np. z ePUAP).
Objęcie
Mapą
Kompatybilności
kolejnych projektów e-administracji
realizowanych w nowej perspektywie
finansowej
(w
tym
również
finansowanych z innych źródeł niż
środki polityki spójności, jeżeli takie
projekty powstaną).
Metaewaluacja
wyników badań
ewaluacyjnych
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka
2007-2013
Niski poziom merytoryczny większości
projektów związanych z tworzeniem eusług: niska innowacyjność, nierealistyczny
model biznesowy oraz zbyt niski potencjał
finansowy i kadrowy beneficjentów.
Możliwość osiągniecia celów przy pomocy
innych działań.
Przemodelowanie sposobu wsparcia w
zakresie podejmowania działalności
gospodarczej w dziedzinie e-usług.
Rezygnacja
z
oddzielnego
instrumentu
wsparcia
dla
rozpoczynania
działalności
gospodarczej w sektorze ICT i
włączenie tego rodzaju wsparcia do
głównego nurtu interwencji na rzecz
podejmowania
działalności
gospodarczej (w ramach EFS oraz
EFRR).
Zapewnienie
kompleksowego
wsparcia
dla
podejmowania
działalności gospodarczej w sektorze
ICT polegającego nie tylko na pomocy
dotacyjnej, ale również ewentualnych
wejść
kapitałowych,
pomocy
doradczej
oraz
o charakterze
otoczenia biznesu.
Wzmocnienie
procesu
oceny
82 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wniosek
Rekomendacja
Sposób wdrożenia
merytorycznej
wsparcia.
Adresat
Termin
wdrożenia
Typ
rekomend
acji
przyznawania
Metaewaluacja
wyników badań
ewaluacyjnych
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka
2007-2013
Niski poziom synergii w ramach
realizowanych przedsięwzięć B2B w
oparciu o relacje uzupełniania się
zakresów działalności współpracujących
przedsiębiorstw.
Przemodelowanie sposobu wsparcia eusług przedsiębiorstw w zakresie B2B.
Wzmocnienie synergii w ramach
przedsięwzięć poprzez dostosowanie
kryteriów wyboru operacji.
IZ PO IR;
IZ PO dot.
rozwoju
cyfroweg
o;
minister
właściwy
ds.
informaty
zacji;
MG/PARP
2013/2014
(zapisy POIR
lub PO ds.
rozwoju
cyfrowego)
operacyjn
a
Metaewaluacja
wyników badań
ewaluacyjnych
Programu
Operacyjnego
Innowacyjna
Gospodarka
2007-2013
Niedostatek koordynacji działań w ramach
programów operacyjnych w obszarze
rozwoju społeczeństwa informacyjnego.
Weryfikacja i optymalizacja systemu
wsparcia
w
zakresie
budowy
infrastruktury
społeczeństwa
informacyjnego i e-inkluzji.
Wskazane w przeanalizowanych
ewaluacjach rekomendacje w toku
badania (wywiadów) zostały ocenione
jako niemożliwe do realizacji lub
bezzasadne
w
świetle
nowej
perspektywy finansowej (np. ze
względu na wyczerpanie się pola do
interwencji
wobec
całkowitego
zaspokojenia potrzeb w zakresie
„ostatniej
mili”).
Jednocześnie
wskazuje się na potrzebę dalszej
realizacji działań w zakresie e-inkluzji,
które
cechuje
istotny
aspekt
społeczny.
IZ PO IR;
IZ PO dot.
rozwoju
cyfroweg
o; ew. IZ
PO dot.
włączenia
społeczne
go;
minister
właściwy
ds.
informaty
zacji;
WWPE;
MG/PARP
2013/2014
(zapisy POIR;
PO
dot.
rozwoju
cyfrowego; PO
dot. włączenia
społecznego)
kluczowa
Brak możliwości udostępnienia sieci
tworzonych w ramach projektów einclusion na zasadach komercyjnych także
odbiorcom niezagrożonym wykluczeniem
cyfrowym. Postulat łącznej realizacji
Działań 8.3 i 8.4 lub rozszerzenia katalogu
beneficjentów tych Działań.
Analiza potrzeb w zakresie budowy
sieci szerokopasmowych w Polsce w
83 | S t r o n a
Tytuł raportu
Wniosek
Rekomendacja
Sposób wdrożenia
Adresat
Termin
wdrożenia
Typ
rekomend
acji
latach 2014-2020, m.in. w świetle
stanu ich zaspokojenia w ramach
efektów wcześniejszej interwencji i
funkcjonowania rynku.
Stworzenie jednolitego, spójnego
systemu interwencji w ramach nowej
perspektywy finansowej w zakresie
budowy sieci szerokopasmowych od
poziomu sieci szkieletowych i NGA
(Next Generation Access) do poziomu
ostatniej mili.
Weryfikacja założeń interwencji w
zakresie
e-inkluzji
w
celu
precyzyjnego zaadresowania wsparcia
i doboru adekwatnych do celów
instrumentów realizacyjnych.
84 | S t r o n a
Załącznik 8. Ocena ryzyka implementacji najważniejszych rekomendacji sformułowanych w ramach niniejszej ewaluacji
Rekomendacja
Opis ryzyka
wdrożeniem)
(trudności
z
Rodzaj
ryzyka:
• w gestii
IZ PO IG
• poza
kompete
ncjami IZ
POIG
Prawdopodob
ieństwo
wystąpienia:
• wysokie
• średnie
• niskie
Opis spodziewanych skutków
Propozycja reakcji:
• uniknięcie (np. eliminacja przyczyn)
• ograniczenie
(np.
zmniejszenie
prawdopodobieństwa wystąpienia)
• akceptacja konsekwencji ryzyka:
aktywna (np. plan postępowania)
bierna
Należy
przyjąć
model
koncentracji wsparcia na
dziedzinach
inteligentnej
specjalizacji
lub
promowania
kierunków
inteligentnej specjalizacji.
Trudność z zapewnieniem
spójności
lub
komplementarności
list
priorytetowych
obszarów
wsparcia dla różnych grup
beneficjentów,
tj.
przedsiębiorców
oraz
instytutów naukowych.
poza
kompetencj
ami IZ PO IG
wysokie
Eliminacja przyczyn – analiza aktualności i
trafności założeń KPB w odniesieniu do
dokumentu nadrzędnego, jakim jest SIEG
(i PRP jako program wykonawczy Strategii)
oraz w konsekwencji uspójnienie zapisów
tych dokumentów.
Potencjalna
trudność
z
elastycznym
i
szybkim
dostosowaniem
listy
obszarów priorytetowych do
zmieniającej
się
sytuacji
społeczno-gospodarczej.
Potencjalne
problemy
z
oporem interesariuszy (np.
grup
potencjalnych
beneficjentów) związanym z
poza
kompetencj
ami IZ PO IG
średnie
Brak spójności pomiędzy listami
priorytetowych
obszarów
wsparcia
(szeroka
dla
instytutów naukowych oraz
węższa dla przedsiębiorców)
może skutkować:
• dalszymi
zarzutami
o
rozproszeniu wsparcia, zwł.
dla instytutów naukowych,
• niedostosowaniem
tematyki
prac
B+R
realizowanych
przez
instytuty
naukowe
do
potrzeb rynku.
Niedostosowanie tematyki prac
B+R do rzeczywistych potrzeb
rynku.
w gestii IZ
PO IG
średnie
Trudny przebieg
społecznych PO IR.
konsultacji
Eliminacja przyczyn – opracowywanie
przez MG co 2 lata analizy weryfikującej
aktualność założeń PRP (np. w ramach
projektu systemowego w zakresie typu
foresight).
Aktywna akceptacja konsekwencji ryzyka –
przygotowanie
osób
prowadzących
konsultacje z zakresu SIEG i PRP.
85 | S t r o n a
Rekomendacja
Opis ryzyka
wdrożeniem)
zawężaniem
wsparcia.
(trudności
z
Rodzaj
ryzyka:
• w gestii
IZ PO IG
• poza
kompete
ncjami IZ
POIG
Prawdopodob
ieństwo
wystąpienia:
• wysokie
• średnie
• niskie
Opis spodziewanych skutków
Propozycja reakcji:
• uniknięcie (np. eliminacja przyczyn)
• ograniczenie
(np.
zmniejszenie
prawdopodobieństwa wystąpienia)
• akceptacja konsekwencji ryzyka:
aktywna (np. plan postępowania)
bierna
Eliminacja przyczyn - analizy / ekspertyzy z
zakresu definiowania innowacyjności (np.
z silnym wykorzystaniem szerokiego i
pogłębionego
benchmarku
międzynarodowego
uwzględniającego
również opis warunków wyjściowych).
Zmniejszenie
prawdopodobieństwa
wystąpienia
–
zrównoważenie
konkurencyjności
mechanizmów
zwrotnych
z
dotacyjnymi
poprzez
zapewnienie
lepszych
warunków
wdrażania tych pierwszych (np. łatwiejsze
rozliczanie).
LUB
Aktywna akceptacja konsekwencji ryzyka –
opracowanie
planu
promocji
instrumentów zwrotnych.
spektrum
Uspójnienie podejścia do
definiowania
innowacyjności
Dalsze
trudności
zdefiniowaniem
innowacyjności.
ze
w gestii IZ
PO IG
wysokie
Dalsze trudności
innowacyjności.
W
przyszłym
okresie
programowania należy w
większym
stopniu
zróżnicować
instrumenty
wsparcia w zależności od
rodzaju
adresowanego
problemu.
Może
to
skutkować
konkurencyjnością
działań
między sobą – dotacje będą
bardziej
atrakcyjne
niż
instrumenty zwrotne.
w gestii IZ
PO IG
średnie
Stosunkowo niski popyt na
działania
wykorzystujące
instrumenty
zwrotne
na
początku wdrażania PO IR.
z
oceną
Opracowanie własne.
86 | S t r o n a