Czytelnictwo i rynek książki w Polsce. Prezentacja danych.
Transkrypt
Czytelnictwo i rynek książki w Polsce. Prezentacja danych.
Czytelnictwo i rynek książki w Polsce. Prezentacja danych. Kraków, 24 października 2014. Kierunki i formy transformacji czytelnictwa w Polsce Badanie „Kierunki i formy transformacji czytelnictwa w Polsce” jest projektem Polskiej Izby Książki realizowanym od 2013 r. Cel poznawczy: jak dalece zmieniają się zachowania i nawyki konsumentów treści (w tym czytelników książek), gdy przybywa nośników cyfrowych? Cel praktyczny: dostarczenie wydawcom opisu aktualnych nawyków czytelniczych jako przesłanki do budowania strategii rynkowych i modeli biznesowych. Współpraca: Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy (OPI PIB), Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS). Dofinansowanie: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Badanie założycielskie. Metodologia i szczegóły realizacji • • • • • Badanie założycielskie, próba reprezentatywna – ponad 2000 osób, ogólnopolska (15+) losowana z operatu PESEL, wywiad bezpośredni (CAPI); realizacja CBOS. Panel czytelniczy, realizowany w sieci z udziałem około 200 czytelników; realizacja OPI PIB. Badanie etnograficzne (20 obserwacji). 3 moderowane asynchroniczne dyskusje grupowe (BBD). Bezpośrednie wywiady ankieterskie z uczestnikami targów książki. Książki czytane w ciągu miesiąca poprzedzającego badanie Ile książek czytał(a)/słuchał(a) Pan(i) w ciągu ostatnich 30 dni? % Książki papierowe 50 21 17 7 221 Książki elektroniczne 96 211 Audiobooki 97 21 Ani jednej 1 2–3 książkę 4–5 6–10 Więcej niż 10 Trudno powiedzieć Przynajmniej jedną książkę w ciągu miesiąca poprzedzającego badanie czytała lub słuchała ponad połowa respondentów (51%). Realizacja: CBOS Nośniki tekstu ODSETEK BADANYCH, KTÓRZY CZYTALI KSIĄŻKĘ/KSIĄŻKI W DNIU POPRZEDZAJĄCYM BADANIE Smartfon, telefon komórkowy Tablet Komputer 1% 52% 5% Inny* Inne teksty 49% 95% Papier Ekran umieszczony w miejscu publicznym, billboard, plakat, ściana Książki 1% 2% 62% 0,1% 6% 2% 1% * Nośniki wymieniane jako inne to w większości czytniki e-booków Realizacja: CBOS Dieta tekstowa W dniu poprzedzającym badanie kontaktu z tekstem nie miała blisko jedna czwarta ankietowanych (23%). Czytający w dniu poprzedzającym badanie: ODSETEK OGÓŁU BADANYCH 30 książkę/książki 71 inny tekst/inne teksty nieczytający 23 Czytający w dniu poprzedzającym badanie: zarówno książki, jak i inne tekst 24 wyłącznie książki wyłącznie inne teksty nieczytający 47 23 6 ODSETEK OGÓŁU BADANYCH Realizacja: CBOS Pozyskiwanie książek Blisko połowa mających kontakt z książką w dniu poprzedzającym badanie (46%) kupiła czytaną książkę, przy czym ogromna większość z nich (90%) nabyła nową książkę, natomiast 15% – używaną. ODSETKI BADANYCH, KTÓRZY CZYTALI KSIĄŻKĘ/KSIĄŻKI W DNIU POPRZEDZAJĄCYM BADANIE Skąd miał(a) Pan(i) tę książkę? Kupiłem(łam) 46% Wypożyczyłem z biblioteki 24% Dostałem(łam) w prezencie Pożyczyłem(łam) od znajomego, rodziny Ściągnąłem(łam) z internetu za darmo 17% 16% Czy była to książka: nowa 6% Inne 1% Trudno powiedzieć ODSETKI BADANYCH, KTÓRZY KUPILI CZYTANĄ KSIĄŻKĘ/KSIĄŻKI używana Trudno powiedzieć 1% 3% Realizacja: CBOS 90% 15% Czytanie a korzystanie z internetu Osoby regularnie korzystające z internetu czytają częściej – w tym również książki – niż używający sieci sporadycznie lub nieużywający jej wcale. Główną rolę odgrywa tu jednak prawdopodobnie młodszy wiek i stosunkowo lepsze wykształcenie internautów. Korzystanie z internetu Regularni użytkownicy Czytelnicy książek Korzystający sporadycznie 43% 18% 12% 87% Czytelnicy innych tekstów 49% Nieczytający Niekorzystający 9% Realizacja: CBOS 27% 45% 66% Źródła nowych i używanych książek ODSETKI BADANYCH, KTÓRZY KUPILI NOWĄ KSIĄŻKĘ/KSIĄŻKI Gdzie kupił(a) Pan(i) tę książkę? W księgarni z nowymi książkami W księgarni z przecenionymi nowymi książkami (dyskont książkowy) 77% 5% Gdzie kupił(a) Pan(i) tę książkę? Na kiermaszu książkowym, targach książki 2% W supermarkecie, hipermarkecie 5% W sieciowym sklepie spożywczym, np. Biedronka, Lid W internecie ODSETKI BADANYCH, KTÓRZY KUPILI UŻYWANĄ KSIĄŻKĘ/KSIĄŻKI 5% W księgarni z używanymi książkami (antykwariat) Na kiermaszu książkowym, targach książki 9% W internecie Realizacja: CBOS 60% 25% 17% Wiek czytelników Im starsi respondenci, tym rzadziej mają kontakt z tekstem. Najwięcej czytelników (zwłaszcza czytelników książek) – prawdopodobnie w dużej mierze ze względu na kontynuowanie edukacji – jest wśród najmłodszych badanych. Wiek Czytelnicy książek (%) Czytelnicy innych Nieczytający tekstów (%) (%) 15-17 lat 72 93 4 18-24 45 89 8 25-34 31 82 13 35-44 30 76 18 45-54 29 65 30 55-64 21 64 29 65 lat i więcej 19 54 38 Realizacja: CBOS Wartość rynku książki w Polsce w mln euro 105,00 104,00 103,00 102,00 101,00 100,00 99,00 mln eur 2010 2011 2012 2013 102,60 104,30 103,70 101,10 Liczba wydawnictw w Polsce • Według danych Biura ISBN Biblioteki Narodowej w 2013 roku zarejestrowanych było 38814 wydawnictw (w 2012 roku – 36610) • Znaczna część z nich to „Martwe dusze”, wydawnictwa nieaktywne • Udział wydawnictw w rynku w 2013 roku w podziale wg wielkości Liczba podmiotów w grupie Przychód ze sprzedaży w grupie Procentowy udział w rynku Duże wydawnictwa 41 2120 79,10% Średnie wydawnictwa ok. 250 500 18,70% Małe wydawnictwa ponad 1500 55 2,00% Wydawnictwa nieaktywne ponad 4000 5 0,20% Wydawnictwa o przychodach powyżej 5 mln USD w 2013 roku 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Nowa Era WSiP Wolters Kluwer Grupa Edukacyjna Pearson Central Europe Olesiejuk Znak Wiedza i Praktyka GWO YDP GW Foksal C.H. Beck Macmillan Polska Operon Wydawnictwo Szkolne PWN 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. LexisNexis 30. Egmont 31. Agora 32. Prószyński Media 33. Publicat 34. Tarsago 35. Helion 36. Forum 37. Wydawnictwo Naukowe 38. PWN, 39. Sonia Draga 40. Wydawnictwo 41. Literackie Zysk i S-ka Hachette Polska Rebis Muza WAM Burda Albatros LektorKlett Zielona Sowa Bellona Raabe Nasza Księgarnia Pascal Stentor Czarna Owca Procentowy udział w sprzedaży książek według typów wydawanej literatury 4% 4% 3% 13% 6% 2% Literatura piękna Literatura dziecięca Lektury szkolne Książka szkolna Naukowa i fachowa Książki ilustrowane 37% Religijna Inne (w tym nuty i kartografia) 31% Łączny nakład książki 160 140 120 100 80 60 40 20 0 Nakłady (w mln egz.) 2010 139,2 2011 122,4 2012 107,9 2013 112,4 Średni nakład książki 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 Średni nakład (w egz.) 2010 5710 2011 4912 2012 3987 2013 3783 Średnia cena książki w księgarni Lata 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Cena zbytu Cena detali czna 12,60 14,40 15,70 15,70 16,70 17,50 17,60 17,70 18,20 18,40 19,80 19,90 21,00 22,70 22,40 21,80 22,20 24,90 26,60 26,80 28,00 29,10 29,20 29,30 30,20 30,50 31,90 32,50 34,30 37,80 38,70 38,30 Liczba księgarni w Polsce Lata Liczba placówek 1999 2900 2000 2770 2001 2620 2002 2520 2003 2490 2004 2520 2005 2500 2006 2470 2007 2510 2008 2580 2009 2520 2010 2450 2011 2370 2012 2250 2013 2110 Przychody ze sprzedaży e-booków (w mln zł) 2012 2013 42 54 Dziękuję za uwagę! Łukasz Gołębiewski, Biblioteka Analiz [email protected] W prezentacji wykorzystano dane z opracowań Biblioteki Analiz, Fundacji Centrum Badania Opinii Społecznej oraz Ośrodka Przetwarzania Informacji – Państwowego Instytutu Badawczego.