docsprawdź zawartość numeru
download 
Reklamacja Transkrypt
sprawdź zawartość numeru
nowe wymagania dla wentylacji programy wspierające projektowanie energia wbudowana w pieniądz chłodzenie budynków energooszczędnych 3/2014 rok XXII Cena 15,50 zł (5% VAT) ISSN 1230-9540 SKANUJ KOD APLIKACJĄ Indeks 344079 I ZOBACZ WIĘCEJ! Nakład 10 tys. egz. GRUPA WWW.RYNEKINSTALACYJNY.PL REKLAMA Niezawodne zawory Kombi do instalacji o wysokiej efektywności energetycznej Zawory równoważąco-regulacyjne Kombi typoszeregu Acvatix umożliwiają proste i pewne projektowanie, montaż i uruchomienie www.siemens.pl/acvatix Zadaniem zaworów Kombi i wszechstronnych siłowników Acvatix™ jest oszczędzanie energii w budynku. Zawory Kombi zapobiegają nadmiernemu poborowi ciepła oraz zapewniają prawidłowe zrównoważenie hydrauliczne instalacji i tym samym zwiększają komfort w pomieszczeniach. Szeroki zakres regulacji przepływu zaworów Kombi pozwala na szybkie i niezawodne projektowanie. Zintegrowanie zaworu regulacyjnego i regulatora różnicy ciśnienia w jednym korpusie zaworu ułatwia nie tylko projektowanie, ale również uruchomienie instalacji. Raz zrównoważony fragment instalacji nie jest zakłócany przez fragmenty uruchamiane w dalszej kolejności – inwestycja może być realizowana etapami. Answers for infrastructure. by MIESIĘCZNIK INFORMACYJNO-TECHNICZNY ISSN 1230-9540, nakład 10 000 GRUPA Wydawca Grupa MEDIUM www.medium.media.pl Adres redakcji 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18 tel./faks 22 512 60 75 do 77 e-mail: [email protected] www.rynekinstalacyjny.pl Redaktor naczelny Waldemar Joniec, tel. 502 042 518 [email protected] Sekretarz redakcji Agnieszka Orysiak, tel. 600 050 378 [email protected] Redakcja Jerzy Kosieradzki (red. tematyczny), Aleksandra Cybulska (red. portalu internetowego), Joanna Korpysz-Drzazga (red. językowy), Agata Kendziorek-Skolimowska (red. statystyczny), Katarzyna Rybka (red. tematyczny), Jacek Sawicki (red. tematyczny), Bogusława Wiewiórowska-Paradowska (red. tematyczny) Reklama i marketing tel./faks 22 810 28 14, 512 60 70 Dyrektor biura reklamy i marketingu Joanna Grabek, [email protected] Dyrektor ds. marketingu i sprzedaży Michał Grodzki, [email protected] Kolportaż i prenumerata tel./faks 22 512 60 74, 810 21 24 Specjalista ds. prenumeraty Jerzy Lachowski, [email protected] Prenumerata realizowana przez RUCH S.A. Zamówienia na prenumeratę w wersji papierowej i na e-wydania można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: [email protected] lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 801 800 803 lub 22 717 59 59 – czynne w godzinach 7.00 – 18.00. Koszt połączenia wg taryfy operatora. Administracja Danuta Ciecierska (HR), Barbara Piórczyńska (gł. księgowa) Skład, łamanie [email protected] Druk Zakłady Graficzne TAURUS Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji tekstów i nie zwraca materiałów niezamówionych. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń, ma też prawo odmówić publikacji bez podania przyczyn. Wszelkie prawa zastrzeżone © by Grupa MEDIUM. Rozpowszechnianie opublikowanych materiałów bez zgody wydawcy jest zabronione. Wersja pierwotna czasopisma – papierowa. Za publikację w „Rynku Instalacyjnym” MNiSW przyznaje jednostkom naukowym 5 punktów Wskazówki dla autorów i procedura recenzowania artykułów na rynekinstalacyjny.pl/redakcja Grupa MEDIUM jest członkiem Izby Wydawców Prasy Od Redaktora Zima odeszła w lutym i jeżeli nie wróci w marcu i kwietniu jak rok temu, będzie to dobry czas dla budownictwa, zwłaszcza mieszkaniowego. Branża instalacyjna może mieć zatem pełne ręce roboty, zwłaszcza w drugiej połowie roku. Na kondycję naszej branży coraz większy wpływ zaczyna mieć rynek remontów i modernizacji. Zdaniem ekspertów żeby budownictwo rzeczywiście zaczęło zużywać mniej energii, konieczne jest nie tylko budowanie nowych nisko- i zeroenergetycznych budynków, ale modernizowanie już istniejących. Niemcy na przykład starają się zwiększyć wskaźnik renowacji z 1% rocznie, co oznacza 100 lat na remont wszystkich budynków, do 3% rocznie – wszystkie obecnie istniejące powinny zostać wyremontowane w ciągu 33 lat. Jednak mała liczba remontów to nie jedyny problem. Nawet jeśli są przeprowadzane, nie zawsze dają maksymalny efekt. Budynki nie są właściwie izolowane, nie wykorzystuje się też najbardziej opłacalnych technologii. W efekcie to, co dzisiaj jest remontowane, powinno być za parę lat ponownie zmodernizowane. Takie „oszczędności” w modernizacji to najgorsze z rozwiązań – różnice kosztów pomiędzy dobrą technologią i robotą a tym niby tańszym rozwiązaniem są niewielkie, a skutkiem jest pozbawianie się korzyści z zasadniczego efektu – czyli oszczędności w wydatkach na eksploatację i zużycie energii. Polecam Państwa uwadze informację SPIUG (s. 8) m.in. na temat praktyk na rynku kolektorów słonecznych i niewykorzystanych przez branżę szans na to, by instalacje solarne nie ograniczały się tylko do przygotowania c.w.u. i nie były postrzegane przez pryzmat tego, co zostało sknocone przez niefachowych monterów. Znowu sięgnę do rynku niemieckiego – szacuje się, że ponad 3 mln kotłów w tym kraju ma więcej niż 25 lat i ich parametry pracy nie przystają do dzisiejszych standardów, zwłaszcza w zakresie sprawności, ale też emisji i sterowania. U nas rynek wymiany kotłów nakręcają m.in. wysokie koszty oleju opałowego i gazu płynnego. Ale ilu inwestorów przy tej okazji rozpatruje warianty modernizacji budynku i instalacji, a ilu patrzy tylko na koszt 1 kWh z danego paliwa i cenę kotła? Czy wszyscy instalatorzy podejmują trud rozmów na ten temat z inwestorem? Czy wierzą, że leży to także w ich interesie? Jest wiele metod liczenia kosztów i zwraca się na nie coraz większą uwagę w kontekście zrównoważonego rozwoju, wpływu na środowisko. Polecam lekturę artykułu (s. 63), którego autor ma inne spojrzenie na koszty budowy – analizuje wskaźnik energii wbudowanej w pieniądz. W tym wydaniu RI znajdą Państwo jeszcze kilka innych materiałów dotyczących optymalizacji kosztów w wentylacji, klimatyzacji i ogrzewaniu. Na kolektory słoneczne przez parę lat był boom, głównie dzięki programowi wsparcia NFOŚiGW. Teraz ma być podobnie z instalacjami fotowoltaicznymi. Całkowity koszt instalacji systemu fotowoltaicznego spadł w Niemczech od 2006 do 2012 r. o 66%. Dalszej obniżki cen ogniw PV, czy to na rynku globalnym, czy polskim, nie należy się spodziewać, gdyż już zbankrutowało wielu producentów i ceny się stabilizują. Ale ten spadek wskazuje, że nie ma już potrzeby udzielania wsparcia dla tych instalacji w takiej wysokości, jak to robili Niemcy kilka lat temu. Z drugiej jednak strony bez odpowiedniej zachęty trudno będzie spopularyzować tę technologię, zwłaszcza wśród prawdziwych prosumentów, a nie biznesu nastawionego na inwestycje w duże instalacje. Branża postrzega propozycje NFOŚiGW w sprawie wsparcia dla instalacji fotowoltaicznych jako preferowanie dużych instalacji (patrz s. 10). Ale niech decydenci mają na uwadze, że tu nie chodzi tylko o statystyki dla Brukseli dotyczące energii z OZE, ale właśnie o tworzenie warunków i udzielanie wsparcia dla mikroinstalacji produkujących energię na potrzeby wytwórcy. Jeśli to rozwiązanie się przyjmie, wyniki mogą być naprawdę imponujące, gdyż prawdziwych prosumentów interesuje nie tyle cena gwarantowana produkowanej przez nich energii, ale to, ile musieliby za nią zapłacić energetyce. Z kolei dla inwestorów w duże instalacje najważniejsza jest właśnie cena gwarantowana, czyli za ile sprzedadzą energetyce produkowaną przez siebie energię. Kolejna kwestia związana z fotowoltaiką montowaną ze wsparciem publicznych środków – czy mamy wystarczającą liczbę instalatorów z wiedzą i doświadczeniem odpowiednim do wykonywania takich instalacji? Jak ich weryfikować? Znowu mamy się zdać tylko na rynek, na którym niejednokrotnie gorsze (tańsze) wypiera lepsze i trzeba sporo czasu, żeby ugruntowały się rzetelne opinie po okresie zachłyśnięcia ułudą niskich cen i następujących po nich masowych rozczarowań... Fotowoltaika ma działać w ramach jednolitego systemu – inteligentnej sieci (smart grid). Tu nie można sobie pozwolić na błędy, tym bardziej że możemy czerpać z doświadczeń naszego zachodniego sąsiada. Z kolei doświadczenia wschodnich sąsiadów z ostatnich tygodni wskazują, że coraz większego znaczenia nabiera kwestia suwerenności energetycznej, bez której nie ma co marzyć o rozwoju gospodarki i przemysłu oraz tanim ogrzewaniu. Do tej suwerenności prowadzi wiele dróg i jest miejsce dla wielu technologii, w tym tych korzystających ze źródeł odnawialnych. SPIS TREŚCI AKTUALNOŚCI Rynek budowlany i instalacji grzewczych w 2013 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Branża OZE podsumowała ubiegły rok . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Stanowisko SPIUG w sprawie Prosumenta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Pompy ciepła niezbędne dla OZE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Konferencja Ferro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Eko-Inspiracja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Nowości w technice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Zapraszamy na targi i konferencje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Rynek stawia na jakość, trwałość i ekologię – rozmowa z Piotrem Dałkiem, Fläkt Bovent Sp. z o.o. . . . . . 18 Sposoby na zatory finansowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Gazele instalacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 POWIETRZE Nowe wymagania, jakim powinny odpowiadać budynki – wentylacja i klimatyzacja Piotr Jadwiszczak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Programy wspierające projektowanie – zestawienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Centrale wentylacyjne i klimatyzacyjne oraz rekuperatory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Anna Charkowska Koszty wentylacji i ogrzewania hal basenowych przy zastosowaniu central o różnych konstrukcjach Kamil Więcek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Układy automatyki małej wentylacji Piotr Darski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Wentylatory – zestawienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 CleanVent – czysta technologia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Bartosz Pijawski Systemy chłodzenia z cieczą pośredniczącą w energooszczędnych budynkach użyteczności publicznej Kazimierz Wojtas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Rozwiązania HVAC szyte na miarę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Tomasz Kulik Analiza konstrukcji wymienników wyparnych na przykładzie wymiennika krzyżowego – założenia Demis Pandelidis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Specjalistyczne systemy montażu izolacji technicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 ENERGIA Wskaźnik energii wbudowanej w pieniądz – drugie spojrzenie na koszty budowy Krzysztof Cebrat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 Wodór paliwem jutra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 Nowe kulowe zawory regulacyjne z serii Acvatix . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 Eksploatacyjna sprawność kotła kondensacyjnego Ryszard Śnieżyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 WODA Praktyczne zastosowanie ciśnieniowych technik membranowych w gospodarce wodno-ściekowej Krystyna Konieczny, Michał Bodzek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 INFORMATOR Katalog firm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 Gdzie nas znaleźć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 Indeks firm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 6 marzec 2014 rynekinstalacyjny.pl Jak się ustrzec przed zalaniem piwnicy ... Urządzenia przeciwzalewowe Zawór zwrotny Pumpfix F Komfort Zasuwa burzowa Staufix Automatyczny zawór zwrotny Staufix FKA Komfort Wpust piwniczny Drehfix www.kessel.pl AKTUALNOŚCI Rynek budowlany i instalacji grzewczych w 2013 r. R ynek budowlany odnotował w 2013 r. spadek o 12% i był to kolejny rok spadków – w 2012 r. o 7%. Na ten wynik wpłynęła ogólna sytuacja gospodarcza oraz długa zima. W połowie roku tendencja dużego spadku została wyhamowana, a w ostatnich miesiącach ub.r. budownictwo odnotowało wzrost. Budownictwo mieszkaniowe zmalało ogółem o ok. 15%, a niemieszkaniowe o ok. 5%. W styczniu 2014 r. nastroje konsumenckie i prognozy gospodarcze wyraźnie uległy poprawie. W 2013 r. liczba ogłoszonych przetargów w branży budowlanej była wyraźnie niższa od średniej z lat 2008–2012, ale tendencja ta została wyhamowana i następuje stopniowy wzrost. Największy wpływ na wyniki branży instalacji grzewczych ma sytuacja w budownictwie mieszkaniowym. W 2013 r. oddano do użytkowania o 4,4% mniej mieszkań niż w 2012 r., wydano o 16% mniej pozwoleń na budowę i rozpoczęto o 10,2% mniej nowych budów. Największy udział w liczbie oddawanych mieszkań mieli inwestorzy indywidualni – 55,5%, a deweloperzy – 39,4%. Na ożywienie w tej drugiej grupie wpłynęły rekordowo niskie stopy procentowe i rosnący popyt na mieszkania. W efekcie deweloperzy rozpoczęli nowe inwestycje na szerszą skalę. Rynek instalacji grzewczych W pierwszym półroczu na spadki obrotów wpłynęła m.in. długa i mroźna zima, a następnie problemy budżetowe i związana z tym niepewność. Pierwsze oznaki ożywienia były zauważalne dopiero w połowie czerwca, gdy zwykle ma to miejsce w połowie marca. Praktycznie cała branża skupiona była na odrabianiu strat w drugim półroczu. Nie wszystkim udało się odrobić straty do końca roku, ale wyniki nie były takie złe, jak się początkowo spodziewano. Ostatni kwartał 2013 r. był lepszy niż w roku 2012. Na rynku wymian w IV kwartale panowała równowaga między nowymi instalacjami a modernizowanymi. Polepszyła się dyscyplina płatnicza, wiele firm dystrybucyjnych i wykonawczych potrafiło się dostosować do nowej sytuacji i konieczności większej dbałości o płatności odbiorców. Z tego powodu nie było istotnych zmian w strukturze rynku, aczkolwiek spektakularnym wydarzeniem było zakończenie współpracy firm w ramach jednej z grup zakupowych. 8 marzec 2014 Wyniki całego 2013 r. większość ankietowanych firm z branży instalacyjnej ocenia na nieco gorszym poziomie niż w 2012 r. Rynek instalacji grzewczych stracił w stosunku do 2012 r. 5–10%, choć w pewnych grupach produktowych odnotowano także wzrosty. Sytuacja na rynku sprzyjała walce cenowej, co wpłynęło na redukcje marż i tym samym spadek cen średnio o 4–6%, praktycznie u wszystkich producentów. W zasadzie wszyscy ankietowali dobrze ocenili ogólną sytuację na rynku pomp ciepła. Urządzenia te cieszą się rosnącym zainteresowaniem, m.in. jako alternatywa dla oleju opałowego i gazu płynnego. Sprzedaż w IV kwartale wzrosła w poszczególnych firmach o 4–20%. W skali całego roku segment ten odnotował wzrost o 10–20%, głównie za sprawą pomp powietrze/woda do c.w.u. – w tej grupie urządzeń wzrosty sięgały 30%. Zwiększenie sprzedaży pomp ciepła wskazuje na nadal duży potencjał tego segmentu rynku. W wypadku pomp gruntowych dynamika wzrostu była dużo niższa, odbywała się ostra walka cenowa, a segment ten charakteryzuje się stosunkowo wysokimi kosztami wykonania instalacji. Rynek kolektorów słonecznych odnotował około pięcioprocentowy spadek po kilku latach dużych wzrostów. Tylko niektóre firmy zwiększyły sprzedaż. Spadki dotyczyły przede wszystkim sprzedaży przez tradycyjne kanały dystrybucji. Nie zniwelował ich nawet wzrost w przypadku tzw. obiektówki i sprzedaż bezpośrednia klientom końcowym. Największe spadki odnotowano w segmencie kolektorów próżniowych – o 15–20%. Wprowadzone w październiku przez NFOŚiGW zmiany zasad dofinansowania instalacji nie miały raczej większego wpływu na rynek, gdyż było to już po sezonie sprzedaży. Program wsparcia jest wygaszany i ma się zakończyć w połowie br. Można już zaobserwować pewne nasycenie rynku przygotowania c.w.u. za pomocą kolektorów słonecznych. Na rynek ten wpłynęły też złe przykłady montażu instalacji przez niekompetentnych wykonawców, nie ominęło to nawet projektów realizowanych przy wsparciu NFOŚiGW. Ponadto w instalacjach takich stosowano tańsze zamienniki urządzeń, które nie działały zgodnie z założeniami projektowymi. Podobnie jak kilka lat temu w Europie Zachodniej, instalacje były wykorzystywane tylko do przygotowania ciepłej wody użytkowej i środowiska związane z producentami i instalatorami kolektorów słonecznych zbyt późno rozpoczęły akcję edukacyjną dotyczącą możliwości ogrzewania za pomocą tych urządzeń. W Polsce środowisko to jest bardzo rozproszone i praktycznie tylko SPIUG w sposób zorganizowany podjął próbę działań tego typu. Ponadto część instalatorów z uwagi na własną wygodę i mniejszą ilość pracy przy podobnym wynagrodzeniu stara się namawiać inwestorów na powietrzne pompy ciepła lub nawet pseudopompy jako alternatywę dla kolektorów słonecznych – ich montaż wymaga bowiem fachowej wiedzy i większego nakładu pracy. Niepotrzebne jest sztuczne współzawodnictwo i wykazywanie wyższości pomp ciepła nad kolektorami słonecznymi, ponieważ zarówno jedne, jak i drugie instalacje powinny być montowane tam, gdzie panują optymalne warunki do ich zastosowania. W grupie kotłów gazowych wiszących rynek kotłów konwencjonalnych był oceniany stabilnie, z lekkim wzrostem na poziomie ok. 5%, ale w niektórych firmach zdarzały się spadki nawet o 10–15%. W segmencie kotłów kondensacyjnych odnotowano wzrosty do 10%. Gazowe kotły stojące miały kolejny rok stabilnej sprzedaży, ze wskazaniem w niektórych firmach na tendencję spadkową rzędu 10%. Dobrze sprzedają się głównie gazowe kotły kondensacyjne większych mocy, a gorzej olejowe i gazowe konwencjonalne. Przepływowe podgrzewacze do wody od paru lat odnotowują stały spadek rzędu 7–11% z uwagi na to, że nie są stosowane w nowych obiektach, jest to głównie rynek wymian. Rynek grzejników ogółem odnotował w skali roku spadek rzędu 3–5%. Opinie ankietowanych w tej sprawie firm różniły się bardzo, zarówno w grupie grzejników stalowych, jak i aluminiowych oraz w różnych regionach kraju. Rynek pozostałych elementów instalacji grzewczych był w miarę stabilny, a ewentualne rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI spadki szacowano na 1,5–3%. Wzrosło zainteresowanie przewodami powietrzno-spalinowymi z PP, co wskazuje m.in. na coraz mniejszy opór kominiarzy wobec rozwiązań tego typu. Także producenci kominów stalowych zaczynają wprowadzać do oferty takie przewody. Istnieje jednak grupa kominiarzy, która nie akceptuje tego rozwiązania i stwarza problemy niektórym inwestorom. Pozytywne tendencje w budownictwie mieszkaniowym pod koniec 2013 r. i optymistyczne prognozy na bieżący rok i następne lata pozwalają mieć nadzieję, że nie wystąpią negatywne zdarzenia mogące wpłynąć na rozwój rynku instalacji grzewczych. Zima 2014 r. jest jak na razie łaskawa dla budownictwa. Otwarcie nowej perspektywy budżetowej dla wsparcia inwestycji środkami z UE pozwoli na ponowne uruchomienie inwestycji infrastrukturalnych w Polsce, co zdaniem ekonomistów przełoży się na ok. 3-proc. wzrost gospodarczy. Szacuje się, że dzięki temu w 2014 r. produkcja budowlana ponownie osiągnie dodatni wynik, chociaż na poziomie jednocyfrowym. W budownictwie mieszkaniowym trzeba zwrócić uwagę na spadek liczby wydawanych pozwoleń na budowę i rozpoczynanych budów, co spowoduje przesunięcia w procesie inwestycyjnym, zwłaszcza dla branży instalacji grzewczych. Może to jednak zrekompensować rynek modernizacji i wymian starych urządzeń dzięki dobrym nastrojom konsumenckim i zwiększonym dochodom ludności. Zawirowania wokół ustawy o OZE i regulacji dotyczących energetyki prosumenckiej wskazują, że nie należy liczyć na wsparcie państwa w tym zakresie. Rozwinie się raczej oddolny ruch energetyki obywatelskiej jako alternatywa dla braku wsparcia ze strony państwa. Od pewnego czasu zaobserwować można dużą aktywność spółek obsługujących ciepło systemowe, w których udziałowcami są państwo i lokalne samorządy (czyli też państwo). Widać preferencje dla takich rozwiązań w różnych aktach prawnych, od ustaw po rozporządzenia. Należy się liczyć z próbą ekspansji ciepła systemowego za wszelką cenę i pod każdym pretekstem, co widać m.in. na przykładzie Krakowa i uchwały zobowiązującej miasto do zmiany struktury wytwarzania ogrzewania i przygotowania c.w.u., żeby w końcu zredukować niebezpieczeństwo smogu w mieście. Zatem najbliższy rok nie będzie łatwy dla branży instalacji grzewczych, ale istnieje duża szansa, że będzie on jednak nieco lepszy niż 2013. Janusz Starościk Stowarzyszenie Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych rynekinstalacyjny.pl Branża OZE podsumowała ubiegły rok Z wiązek Pracodawców Forum Energetyki Odnawialnej podsumował 2013 r. i ocenił sytuację na polskim rynku odnawialnych źródeł energii w Polsce oraz jego perspektywy. Wyrażono zaniepokojenie ogólną sytuacją w branży oraz pracami rządowymi nad projektem ustawy o OZE. Członkowie, sympatycy i goście ZP FEO spotkali się 28 stycznia w Warszawie. Prezes zarządu ZP FEO Grzegorz Wiśniewski omówił najważniejsze działania Związku oraz cele na kolejne lata. Najistotniejsze jest podtrzymanie wzrostu udziału energii z OZE w Polsce, zapobieżenie spadkowi aktywności inwestycyjnej i ukierunkowanie jej na zrównoważony rozwój sektora oraz określenie przez rząd adekwatnego i możliwego do osiągnięcia, ale mobilizującego celu dla energii odnawialnej w Polsce do 2030 r., a także stworzenie odpowiednich ram prawnych dla rozwoju energetyki prosumenckiej. Przebieg prac rządowych nad projektem ustawy o odnawialnych źródłach energii wzbudził zaniepokojenie branży. ZP FEO szukał szerszej platformy współpracy z innymi organizacjami branżowymi i pozarządowym, w tym ekologicznymi, w tym zakresie. W efekcie w styczniu br. ponad 36 organizacji skierowało list otwarty do premiera, wzywający do zmiany dotychczasowej polityki spychania OZE na margines i poza horyzont planowania w energetyce oraz zaprzestania „oczerniania odnawialnych źródeł w oczach społeczeństwa”. Zaapelowały one o nowe, strategiczne i długoterminowe spojrzenie na politykę energetyczną Polski i zaniechanie forsowania w projekcie ustawy o OZE rozwiązań prawnych szkodliwych dla prosumentów. Sygnatariusze listu uznali, że w zakresie energetyki prosumenckiej i wparcia dla mikroinstalacji oraz racjonalności ekonomicznej projekt ustawy z października 2012 r. jest znacznie lepszy niż z końca 2013 r. ZP FEO bierze też udział w tworzeniu finansowych instrumentów wsparcia energetyki prosumenckiej poprzez aktywny udział w przygotowywaniu priorytetów finansowania OZE w perspektywie 2014–2020 (fundusz spójności i RPO) oraz wykorzystaniu na rzecz OZE, energetyki obywatelskiej i ochrony środowiska krajowego systemu funduszy ekologicznych. W styczniu ubiegłego roku Związek wystąpił z inicjatywą uruchomienia nowego programu NFOŚiGW pn. „Prosument”, stanowiącego w obecnej sytuacji najbardziej realny instrument wsparcia wszystkich mikroinstalacji OZE w Polsce. Za niezłomne wspieranie rozwoju energetyki odnawialnej w Polsce oraz przełamywanie barier w rozwoju systemów energetyki prosumenckiej nagrodzono prof. Macieja Nowickiego – dwukrotnego ministra środowiska i wiceprzewodniczącego rady nadzorczej NFOŚiGW, senatora Norberta Obryckiego – przewodniczącego senackiego Zespołu Energii Odnawialnej, oraz Urszulę Wojciechowską – redaktor naczelną miesięcznika „Czysta Energia”. mat. ZP FEO marzec 2014 9 AKTUALNOŚCI Stanowisko SPIUG w sprawie Prosumenta Z chcących instalować typowe, małe prosumenckie źródła OZE na własny użytek. Stosunkowo niska wartość inwestycji, i tym samym niska suma kredytu i płynących z tego tytułu zysków dla banków, spowoduje, że z jednej strony banki nie będą zainteresowane wspieraniem takich inwestycji, jak to ma zresztą miejsce w wypadku innego projektu NFOŚiGW dot. wspierania budownictwa energooszczędnego, z drugiej zaś strony czasochłonne procedury udzielania kredytu nawet na stosunkowo niedużą kwotę zniechęcą dużą część potencjalnych beneficjentów. NFOŚiGW zapowiada, że właściwy program Prosument ma być poprzedzony programem pilotażowym z budżetem 250 mln zł, w tym 150 mln byłoby dystrybuowane przez banki, a 100 za pośrednictwem lokalnych jednostek samorządowych. Rodzi to obawy co do tempa wprowadzenia programu w życie i samej realizacji w trakcie jego trwania. W przypadku banków pierwsza faza funkcjonowania programu wsparcia dla kolektorów słonecznych ujawniła problemy kompetencyjne przy obsłudze takich projektów oraz związane z tym problemy organizacyjno-proceduralne. Przy programie wsparcia dla budownictwa energooszczędnego do tych zjawisk doszła także niechęć banków do obsługi programu, na tyle że po pół roku funkcjonowania programu tylko dwa przygotowały odpowiednią ofertę. Warto również zwrócić uwagę na niemałe koszty obsługi projektów ze strony banków, które są wyłaniane zgodnie z procedurami Prawa zamówień publicznych, preferującymi cenę, a nie kompetencje. Również dystrybucja za pomocą jednostek samorządu terytorialnego budzi duże obawy. Wiele z nich nie jest przygotowanych do realizacji tego typu zadań, a wśród tych, które mogłyby się podjąć tego zadania, widać ogromną różnice w możliwościach organizacyjnych i doświadczeniu w realizacji podobnych projektów. Może to doprowadzić do dysproporcji w rozprowadzaniu środków, również nieadekwatnych do lokalnego zapotrzebowania. Wprowadzenie takiego dodatkowego obowiązku na jednostki samorządu terytorialnego może także spowodować znaczne opóźnienia i nierówności we wprowadzaniu programu w poszczególnych regionach kraju, do czasu aż wyłoniona zostanie lokalna komórka/organizacja obsługująca ten projekt. W tej sytuacji SPIUG proponuje ponowne rozpatrzenie swojej propozycji polegającej na przyjęciu systemu dotacji jako jedynego rozwiązania, którego rozliczenie jest znacznie prostsze niż dopłat do kredytów bankowych. Po przeanalizowaniu poziomu kosztów outsourcingowych wynikających z obsługi bankowej oraz jednostek samorządu terytorialnego warto jeszcze raz wziąć pod uwagę propozycję stworzenia, wzorem np. Ekofunduszu, wydzielonej w ramach lub obok NFOŚiGW specjalnej komórki zajmującej się obsługą prowadzonych programów wsparcia. Takie rozwiązanie oprócz redukcji kosztów pozwoliłoby na uproszczenie procedur formalnych i transparentność, lepszą kontrolę Funduszu nad wydawanymi środkami oraz zwiększenie możliwości wsparcia finansowego dla beneficjentów o środki zaoszczędzone na obsłudze zewnętrznej. mat. SPIUG promocja daniem Stowarzyszenia Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych zaprezentowany 3 lutego br. przez NFOŚiGW projekt programu Prosument – linii dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii – sprawia wrażenie, że skierowany jest głównie do użytkowników, którzy zamierzają zainwestować ok. 100–150 tys. zł, tj. w granicach maksymalnej dotacji. Wówczas niskooprocentowany kredyt (na 1%) rozłożony na 15 lat wydaje się rzeczywiście atrakcyjny. Jednak w wypadku inwestycji w typową instalację OZE na własne potrzeby, kosztującą 10–20 tys. zł, dotacja jest zbyt niska – 10% kosztów kwalifikowanych dla urządzeń grzewczych wykorzystujących OZE i 20% dla wytwarzających energię elektryczną. Przykładowo dla instalacji kolektorów słonecznych, która kosztuje 15 tys. zł, dotacja wyniosłaby ok. 1500 zł, a po opodatkowaniu beneficjent otrzymałby nieco ponad 1100 zł, tj. znacznie mniej, niż oferuje obecny system wsparcia dla kolektorów słonecznych. SPIUG postuluje zwiększenie poziomu dotacji dla każdej z grup instalacji OZE, szczególnie tych do wytwarzania ciepła wspieranych w ramach programu. W wypadku wytwarzania ciepła z OZE (pompy ciepła, kolektory słoneczne i kotły na biomasę) koszt kwalifikowany powinien wynieść 3400 zł za 1 kW dla kolektorów słonecznych, 1600 zł dla kotłów na biomasę i 3900–7000 zł dla pomp ciepła. Zaprezentowana przez NFOŚiGW propozycja niskooprocentowanego kredytu jest nieatrakcyjna dla indywidualnych inwestorów, 10 marzec 2014 rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI Pompy ciepła niezbędne dla OZE N owe założenia reformy polityki energetycznej Niemiec wyznaczyły cel – uzyskanie 80% energii ze źródeł odnawialnych w 2050 r. Zmniejszy się wsparcie dla technologii OZE, które osiągnęły fazę dojrzałości, takich jak energetyka wiatrowa, biomasa czy fotowoltaika. Zdaniem Instytutu Fraunhofera ISE w przyszłości energia elektryczna wykorzystywana do ogrzewania musi odgrywać większą rolę. Ochroni to system energetyczny przed znaczącym wzrostem kosztów produkcji energii ze źródeł odnawialnych. Opublikowane w grudniu 2013 r. badanie Instytutu Fraunhofera ISE oparte na modelu analitycznym obejmowało wszystkie sektory energetyczne i nośniki energii. Celem projektu było modelowanie systemu energetycznego, w którym dzięki energii odnawialnej i efektywności energetycznej emisja gazów cieplarnianych może być zmniejszona o 80% w 2050 r. i to przy możliwie najniższych kosztach. Główne wyniki analizy zawierają następujące wnioski: fluktuacyjna (zmienna w czasie) produkcja energii ze źródeł odnawialnych odgrywać będzie kluczową rolę w całym systemie energetycznym, dostawa energii ze źródeł odnawialnych w 2050 r. nie spowoduje żadnych dodatkowych kosztów w porównaniu do istniejącego obecnie systemu energetycznego, opierający się głównie na gazie ziemnym sektor grzewczy będzie przechodzić stopniowo w system bazujący na zastosowaniu energii elektrycznej (w tym na pompach ciepła), pompy ciepła pomogą przejąć nadmiar produkcji energii elektrycznej do zastosowania w ciepłownictwie i stosowane w połączeniu z magazynami ciepła przyczynią się do elastycznego sterowania obciążeniem sieci energetycznej, pompy ciepła zapewnią w 2050 r. około 40% zaopatrzenia w ciepło, z czego 10% pompy ciepła powietrzne, 12% pompy ciepła gruntowe, 8% pompy ciepła gazowe i 10% Konferencja Ferro Z inicjatywy Ferro S.A. 24 stycznia w Krakowie odbyła się konferencja naukowo-techniczna poświęcona instalacjom wodociągowym, sanitarnym i centralnego ogrzewania. Było to drugie spotkanie, w trakcie którego przedstawiciele uczelni i instytutów badawczych prezentowali najnowsze badania dotyczące m.in. oszczędzania wody i minimalizacji poboru energii w budynkach użyteczności publicznej, wpływu materiałów instalacyjnych na jakość wody, sposobów eliminacji ołowiu ze stopów miedzi, atestacji produktów kontaktujących się z wodą przeznaczoną do spożycia oraz analizy uderzeń hydraulicznych w instalacji wodociągowej. Zebranych przywitał Zbigniew Gonsior, wiceprezes zarządu Ferro. O tym, jakie rozwiązania stosować, żeby oszczędzać wodę w instalacjach, mówił dr inż. Jarosław Chudzicki (Politechnika Warszawska), a dr inż. Florian Piechurski (Politechnika Śląska) wskazywał na technologie pozwalające oszczędzać wodę w nowych krytych pływalniach. Dr Dorota Maziarka (PZH) omówiła wpływ materiałów armatury na jakość wody i bezpieczeństwo zdrowotne użytkowników. O eliminowaniu ołowiu 12 marzec 2014 ze stopów miedzi mówił dr inż. Marcin Kondracki (Politechnika Śląska), dr inż. Maciej Szczotko (PZH) wskazywał, jak oceniać materiały i wyroby kontaktujące się z wodą przeznaczoną do spożycia pod względem mikrobiologicznym, a dr inż. Agnieszka Rożej (Politechnika Lubelska) – jak się zmienia jakość mikrobiologiczna wody w instalacji wodociągowej. Zagadnienie wpływu geometrii przewodów na przyrost ciśnienia w uderzeniu hydraulicznym zaprezentowała dr inż. Agnieszka Malesińska (Politechnika Warszawska), natomiast o etykietowaniu armatury sanitarnej i oznakowaniu Ecolabel mówiła dr inż. Joanna Tkaczyk (PCBiC). Ferro od lat ściśle współpracuje ze światem nauki. Dzięki tej współpracy powstało jedno z najlepszych laboratoriów badawczych, które służy firmie do zapewniania wysokiej jakości produktów oraz edukowania instalatorów i studentów. Ferro bierze też udział w pracach zespołów unijnych opracowujących nowe normy dla materiałów i urządzeń armatury sanitarnej. W styczniu 2014 r. jako pierwsza firma odebrała certyfikat EU Ecolabel dla baterii mat. Ferro oszczędzających wodę. pompy w sieciach ciepłowniczych; energetyka słoneczna obejmować będzie 20%, kogeneracja i kotły grzewcze po 17%. Długoterminowa polityka energetyczna oparta w znacznej mierze na odnawialnych źródłach energii jest wdrażana nie tylko w Niemczech, ale też w wielu innych krajach Europy. Przykładem może być Dania, gdzie system energetyczny w 2050 r. ma w całości korzystać ze źródeł odnawialnych. Czy w Polsce doczekamy się podobnych zmian? Szerzej o badaniach Instytutu Fraunhofera ISE na stronie: http://www. ise.fraunhofer.de/de/presse-und-medien/presseinformationen/presseinformationen-2013/enermat. PORT PC giesystem-deutschland-2050. Eko-Inspiracja W yższa Szkoła Zarządzania Środowiskiem w Tucholi została wyróżniona w plebiscycie „Eko-Inspiracja 2013” w kategorii Uczelnia, a jej projekt „Centrum Eko-innowacji” wyróżniono w kategorii Partnerstwo. Nagrodę odebrał rektor WSZŚ dr Krzysztof Kannenberg podczas gali zorganizowanej w Sali Notowań Giełdy Papierów Wartościowych 6 lutego 2014 r. w Warszawie. Celem prowadzonego przez redakcję miesięcznika „Ekologia i Rynek” programu „Odpowiedzialnie z Naturą” i towarzyszącego mu ogólnopolskiego plebiscytu „Eko-Inspiracja 2013” jest m.in. promocja zagadnień związanych z ochroną środowiska i pozytywnych działań na przykładzie firm, organizacji i stowarzyszeń, rekomendowanie innowacyjnych, ekologicznych rozwiązań i produktów oraz partnerskich projektów na rzecz ochrony środowiska. W kategorii Partnerstwo nagradzane są programy i działania realizowane wspólnie przez samorządy oraz firmy, fundacje lub stowarzyszenia na rzecz ochrony środowiska mat. WSZŚ i zrównoważonego rozwoju. rynekinstalacyjny.pl IV Konferencja Szkoleniowa OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA W OBIEKTACH BUDOWLANYCH WSPÓŁORGANIZATOR: INSTALACJE ELEKTRYCZNE, WENTYLACYJNE I GAŚNICZE – PROJEKTOWANIE, MONTAŻ I EKSPLOATACJA 29 MAJA 2014*, WARSZAWA SALA A (ELEKTROTECHNICZNA) JUŻ DZIŚ ZAREZERWUJ MIEJSCE! Dla pierwszych 50 prenumeratorów „elektro.info” i dla pierwszych 50 prenumeratorów „Rynku Instalacyjnego” udział w Konferencji jest bezpłatny. Cena udziału prenumeratorów w Konferencji po wykorzystaniu bezpłatnych wejściówek: 250 zł brutto Cena regularna bez zniżek: 320 zł brutto CENA OBEJMUJE: • 14 godzin wykładów merytorycznych (2 równoległe sesje, możliwość dowolnego wyboru tematów) • 2 przerwy kawowe • Lunch • Materiały konferencyjne • Kupony rabatowe na zakupy w Księgarni Technicznej Grupy MEDIUM *Termin może ulec zmianie • Aktualne wymagania prawne w zakresie elektrycznych instalacji i urządzeń ppoż. • Sterowanie wentylacją pożarową • Wymagania w zakresie prowadzenia tras przewodowych instalacji ppoż. • Zagrożenia wybuchowe w stacji ładowania akumulatorów i ich neutralizacja • Zasady zasilania oraz źródła zasilające urządzeń ppoż. • Lokalizacja stacji transformatorowych i zespołów prądotwórczych pod względem ppoż. • Zagrożenia pożarowe powodowane przez ograniczniki przepięć i ich neutralizacja • Ochrona przeciwpożarowa kanałów i tuneli kablowych • Ochrona przeciwporażeniowa w instalacjach elektrycznych funkcjonujących w czasie pożaru • Przydatność wyłącznika różnicowoprądowego w ochronie przeciwpożarowej • Instalacje niskoprądowe w przestrzeniach zagrożonych wybuchem WYBIERZ SALĘ: DANE DO FAKTURY: .................................................... .................................. ..................................................................... IMIĘ I NAZWISKO: NAZWA FIRMY LUB INSTYTUCJI ZAMAWIAJĄCEJ: MIEJSCOWOŚĆ: ........................................................................... ........................ ULICA: . KOD POCZTOWY: . ........................................ FAKS: ..................................................................... ............................. WOJEWÓDZTWO: . TELEFON: » archiwa ............................. » serwerownie E-MAIL: . • Stałe Urządzenia Gaśnicze w obiektach i pomieszczeniach szczególnego znaczenia: ....................................... » sterowanie wentylacją REGON: » zapobieganie zadymieniu dróg ewakuacyjnych ................................ » wybrane wytyczne do projektowania (POTWIERDZENIE UDZIAŁU W KONFERENCJI WRAZ Z FAKTURĄ PRO FORMA OTRZYMUJĄ PAŃSTWO NA PODANY ADRES E-MAIL) NIP: » przykłady realizacji systemów różnicowania ciśnienia Sala A Sala B SALA B (SANITARNOINSTALACYJNA) • Wentylacja pożarowa w budynkach wysokościowych, wielkokubaturowych i garażach: » muzea Dane do przelewu: » obiekty zabytkowe Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. » zakłady energetyczne itp. » w tym instalacje tryskaczowe – gaz i mgła wodna • Projektowanie i eksploatacja systemów wentylacji garaży • Techniczne możliwości ograniczenia ryzyka przenoszenia pożaru • Praktyczne stosowanie niejednoznacznych przepisów – jak unikać problemów? DEKLARUJĘ UDZIAŁ OSÓB: www.konferencja.elektro.info.pl Adres e-mail rynekinstalacyjny.pl/konferencja-ppoz Imię i nazwisko e-mail: [email protected] Lp. 1. tel. 22 512 60 83 2. ZGŁOSZENIA: 3. Sponsorzy: UWAGA! KAŻDA OSOBA ZGŁOSZONA NA KONFERENCJĘ ZOSTANIE ZAPISANA NA BEZPŁATNY NEWSLETTER „ELEKTRO.INFO” LUB „RYNEK INSTALACYJNY”. W PRZYPADKU NISKIEJ FREKWENCJI UCZESTNIKÓW ORGANIZATOR ZASTRZEGA SOBIE PRAWO DO ODWOŁANIA KONFERENCJI. Sponsor główny: Grupa MEDIUM ul. Karczewska 18 04-112 Warszawa Volkswagen Bank Polska S.A. Rondo ONZ 1, 00-124 Warszawa 09 2130 0004 2001 0616 6862 0001 Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez Grupa MEDIUM, 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18, w celach marketingowych oraz na przesyłanie informacji handlowej za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Wydawnictwo zapewnia Klientowi prawo do wglądu i zmiany swoich danych osobowych. Wysłanie zgłoszenia jest jednoznaczne z akceptacją warunków uczestnictwa. Podpis zamawiającego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . AKTUALNOŚCI N O W O Ś C I Grzejniki Leros Najnowszy model drabinkowych grzejników łazienkowych w ofercie Purmo to rozwiązanie przeznaczone dla minimalistycznych wnętrz urządzonych w skandynawskim stylu. Specjalnie zaprojektowany przekrój kolektorów o średnicy 28 mm pozwala osiągać moc grzewczą 607 lub 870 W przy parametrach 75/65/20ºC, w zależności od wielkości. Szeroko rozstawione kolektory umożliwiają wygodne suszenie odzieży lub ręczników. Urządzenie objęte jest 10-letnią gwarancją. mat. Purmo Ogrzewacz wody Ingenio Firma Atlantic wprowadziła do oferty nowy model wiszącego pojemnościowego ogrzewacza wody z cyfrowym sterowaniem, który jest dostępny w wersjach 50, 80 oraz 100 l. Może on pracować w samouczącym trybie Smart, opierającym się na historii użytkowania. Cyfrowy termostat i wyświetlacz LCD pozwala ustawiać cztery inne tryby temperatury: Mini (45–50ºC), Komfort (50–65ºC), Max (65–75ºC) i antyzamrożeniowy Antyfrost (7ºC). Tryb Autodiagnostyka pokazuje na wyświetlaczu kod usterki, jeśli się taka pojawi. Grzałka miedziana ma moc 2000 W, wnętrze urządzenia pokryte jest emalią ceramiczną Diamond quality, a izolację stanowi pianka poliuretanowa. Ochronę antykorozyjną zapewnia system O’Pro (z opornikiem stałoprądowym 580 Ω) i anoda magnezowa. Obudowa wykonana jest z polakierowanej na biało stali wysokogatunkowej RST 235. mat. Atlantic Dekoracyjny Libra Soft Do oferty z kolekcji Design firmy Enix dołączył bardzo dekoracyjny grzejnik Libra Soft. Grzejnik oferowany jest w dowolnym kolorze z palety podstawowej Enix. Ma lekko wypukły kształt i łagodnie zaokrąglone krawędzie. Subtelna forma urządzenia nadaje mu elegancji i lekkości. Libra Soft najlepiej prezentuje się we wnętrzach o fantazyjnym wystroju. W ofercie firmy znajdują się także zawory specjalnie dobrane do grzejnika, które spełniając funkcje użytkowe, są również ozdobą urządzenia. mat. Enix Ecolabel dla Ferro Pierwszy w Europie certyfikat EU Ecolabel dla baterii oszczędzających wodę otrzymały produkty firmy Ferro. Symbolem unijnej stokrotki będą oznakowane baterie oszczędzające wodę z serii: Veneto, Genova i Cassino Verdeline. Oznakowanie ekologiczne UE Ecolabel jest 16 marzec 2014 Izolacja na statkach Elastomerowy materiał izolacyjny Armaflex Ultima firmy Armacell nagrodzony znakiem „European Wheelmark” to otulina do zabezpieczania przewodów chłodniczych i klimatyzacyjnych przed ucieczką ciepła i kondensacją pary wodnej, zwłaszcza na statkach. Izolacja oferowana jest w standardowej i samoprzylepnej wersji montażowej. Jest to izolacja niskodymowa i w razie pożaru powstaje z niej znacznie mniej dymu niż w przypadku tradycyjnych produktów elastomerowych, co zwiększa bezpieczeństwo osób podróżujących statkiem. Te cechy oraz wyjątkowa elastyczność sprawiają, że produkt sprawdza się nie tylko przy izolowaniu przewodów na okrętach, ale też w każdych skomplikowanych instalacjach. mat. Armacell Audytor OZC PRO oficjalnym europejskim wyróżnieniem przyznawanym wyrobom spełniającym wyższe normy środowiskowe. Armatura sanitarna należy do jednej z najmłodszych kategorii wśród kilkudziesięciu grup wyrobów, dla których opracowano kryteria przyznawania oznakowania ekologicznego. Baterie nagrodzone certyfikatem charakteryzuje najwyższa jakość oparta na innowacyjnej technologii i europejskie komponenty służące ponad 50-proc. redukcji zużycia wody, takie jak: regulator ceramiczny z ogranicznikiem przepływu i systemem kontroli ciepłej wody oraz perlator najnowszej generacji z funkcją łatwego usuwania kamienia wapiennego – easy clean. Natężenie przepływu waha się w zależności od modelu od 4,5 do 6,5 litra wody na minutę, a w standardowej baterii wynosi ok. 12–16 litrów. mat. Ferro Jest już nowa wersja popularnego programu firmy Sankom wspomagającego projektowanie. Dodano w niej m.in. funkcję sprawdzania wymagań warunków technicznych obowiązujących od 1 stycznia 2014 r. w zakresie izolacyjności przegród budowlanych oraz wskaźnika EP. Program pozwala również na sprawdzenie wymagań, które będą obowiązywać od roku 2017 oraz 2021. Dla ułatwienia poszczególne wersje wymagań zostały oznaczone rokiem, w którym mają zacząć obowiązywać (WT 2014, WT 2017, WT 2021). Sprawdzenie spełnienia wymagań obowiązujących od 1 stycznia 2014 r. jest proste – wystarczy w polu Sprawdzaj WT wybrać opcję WT 2014. Dla posiadaczy licencji na wersję 6.0 Pro aktualizacja programu do wersji 6.1 Pro jest bezpłatna. mat. Sankom rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI TARGI, KONFERENCJE Zapraszamy na targi i konferencje MARZEC Forum Wentylacja – Salon Klimatyzacja 5–6 marca 2014 r., Warszawa BUDMA Międzynarodowe Targi Budownictwa i Architektury 11–14 marca 2014 r., Poznań KWIECIEÑ INSTALACJE Międzynarodowe Targi Instalacyjne 8–11 kwietnia 2014 r., Poznań MAJ GREENPOWER Międzynarodowe Targi Energii 13–15 maja 2014 r., Poznań XIV Forum Termomodernizacja 2014 pt. „Zintegrowane projektowanie energetyczne”, 8 kwietnia 2014 r., Warszawa – Zrzeszenie Audytorów Energetycznych, tel. 22 505 47 84, faks 22 825 86 70, e-mail: [email protected], www.zae.org.pl MAJ XVII Konferencja GAZTERM, 12–14 maja 2014 r., Międzyzdroje – Studio 4u, tel. 91 485 17 10, faks 91 485 17 17, tel. kom. 607 220 470, 512 092 384, e-mail: [email protected], www.gazterm.pl IV Konferencja Szkoleniowa „Ochrona przeciwpożarowa w obiektach budowlanych. Instalacje elektryczne, wentylacyjne i gaśnicze – projektowanie, montaż i eksploatacja”, 29 maja 2014 r., Warszawa – Redakcje „Rynku Instalacyjnego” i „elektro.info”, tel. 22 512 60 83, faks 22 810 27 42, e-mail: [email protected], www.rynekinstalacyjny.pl/konferencja-ppoz CZERWIEC XIV Międzynarodowa Konferencja AIR, HEAT & ENERGY 2014, 26–29 czerwca 2014 r., Wrocław – Instytut Klimatyzacji i Ogrzewnictwa Wydziału Inżynierii Środowiska Politechniki Wrocławskiej, tel. 71 320 35 32, 71 320 37 07 lub 71 320 43 86, e-mail: [email protected], www.airandheat.pwr.wroc.pl patronat medialny promocja WOD-KAN Międzynarodowe Targi Maszyn i Urządzeń dla Wodociągów i Kanalizacji 20–22 maja 2014 r., Bydgoszcz KWIECIEÑ rynekinstalacyjny.pl marzec 2014 17 AKTUALNOŚCI W Y W I A D Rynek stawia na jakość, trwałość i ekologię Rozmowa z Piotrem Dałkiem, prezesem zarządu Fläkt Bovent Sp. z o.o. Nie każda firma eksponuje informację, że najważniejsze jest dla niej, jak jej produkty będą wpływać na środowisko. Polityka taka wywodzi się ze skandynawskich korzeni koncernu Fläkt Woods i jego ponad stuletnich doświadczeń. Rynek zmierza w kierunku poszanowania energii i my na to odpowiadamy. Ponadto działamy w dużej mierze w krajach UE, gdzie nakładane są coraz to nowe obowiązki związane z poszanowaniem energii zarówno na producentów, jak i na użytkowników urządzeń ją zużywających – przykładem może być dyrektywa ErP odnosząca się do minimalnej sprawności wentylatorów o mocach od 125 W do 500 kW. Nasz koncern w swojej działalności stosuje wzajemnie uzupełniające się koncepcje e3 oraz i3. W koncepcji „potrójnego e” pierwsza litera odnosi się do produkcji systemów i komponentów o wysokiej sprawności energetycznej. Korzystamy też z naszego doświadczenia – „expertise” to drugie „e”. Przy większości naszych zakładów produkcyjnych działają centra badawczo-rozwojowe certyfikowane na poziomie UE. Prowadzone są w nich stale prace nad rozwojem i udoskonalaniem produktów, także pod względem wysokiej sprawności energetycznej. Trzecia litera „e” to „environment” − ochrona środowiska. Z kolei i3 to innowacja, integracja oraz industrializacja. Nasze produkty i systemy tworzone w ramach tej koncepcji są markowane właśnie znakami e3 oraz i3. Są to różne produkty – od wentylatorów z wysokosprawnymi wirnikami i silnikami, poprzez centrale wentylacyjne z komponentami gwarantującymi energooszczędną i wysokosprawną eksploatację. Wymienię tu np. wysokosprawny obrotowy sorpcyjny wymiennik ciepła z odzyskiem ciepła jawnego i niejawnego powyżej 85%. Mamy też wymiennik obrotowy w technologii 3Å – to rozwiązanie mało znane w Europie, ale 18 marzec 2014 cieszące się zainteresowaniem w USA i na rynkach azjatyckich. Taka filozofia biznesu nie sprzyja niskim cenom produktów – a to ma znaczenie na globalnym rynku. Komponenty urządzeń Fläkt pochodzą z naszych fabryk – dopracowane i przebadane wysokosprawne wentylatory zachowujące swoje parametry w rzeczywistym działaniu w różnych przedziałach pracy i wysokosprawne wymienniki. To nie jest przypadkowa składanka skompletowana według kryterium niskiej ceny, konstrukcja każdego urządzenia jest przemyślana. Ponadto w centralach wentylacyjnych stosujemy unikatowe rozwiązania systemowe, np. jako producent belek chłodzących, znając wymagania i ograniczenia stawiane tego rodzaju systemom, oferujemy także zintegrowane agregaty wody lodowej jedno- lub dwuobiegowe, które współpracują z instalacją belek chłodzących (przykładem mogą być systemy CombiCooler i ReCooler). To wszystko spinamy jedną, wspólną automatyką, żeby zagwarantować użytkownikowi jak najwyższy komfort i efektywność energetyczną układów wentylacyjnych. Czyli budujemy urządzenia i kompletne systemy wentylacyjne na bazie najwyższej jakości komponentów. Produkując centrale wentylacyjne, dodajemy do nich inne komponenty, np. belki chłodzące czy nawiewniki aktywne, gwarantujące nie tylko oszczędność energii, ale też zachowanie wysokiego komfortu termicznego w pomieszczeniu. Możemy bowiem dzięki temu automatycznie regulować i optymalizować prędkość wchodzenia strumienia powietrza w strefę przebywania ludzi jak również ilość tego powietrza (unikatowa funkcja VAV w nawiewniku powietrza). Fläkt może zaoferować dostawę całego systemu wentylacyjnego, zbudowanego w oparciu o własne urządzenia połączone własną dedy- kowaną automatyką. Przykładem może być system IPSUM. Co to za system? IPSUM to system optymalizacji, minimalizacji zużycia energii, za pomocą którego monitorujemy np. położenie klap przepustnicy w regulatorach VAV i staramy się, żeby opory tłoczenia były jak najmniejsze (otwarte klapy) przy zachowaniu wymaganych parametrów powietrza w pomieszczeniu – tj. w zależności od tego, czy zyski ciepła się zwiększają, czy zmniejszają, regulujemy ilość powietrza, ale regulujemy też parametry wody lodowej lub czynnika grzewczego podawanego do nagrzewnicy w centrali. IPSUM optymalizuje ciśnienie i nastawy temperatury w centrali wentylacyjnej w celu osiągnięcia najniższych możliwych kosztów eksploatacji. Jak rynek podchodzi do tych rozwiązań? To nowe rozwiązanie, które dopiero wprowadzamy na rynek, ale mamy już kilku zainteresowanych nim inwestorów. Coraz częściej budynki są certyfikowane za pomocą LEED czy BREEAM, a nasz system ma istotny wpływ na ostateczną ocenę budynku i tym samym na późniejsze koszty eksploatacji obiektu. Obecnie bardzo popularnym narzędziem stał się moduł do kalkulacji kosztów eksploatacji central wentylacyjnych (Life Cycle Costs), jest on dostępny z poziomu naszego programu ACON. Kilka lat temu LCC przy doborze central wykorzystywany był sporadycznie, obecnie jest to standard i inżynierowie pokazują inwestorowi, jak zmiana konfiguracji centrali i koszty inwestycyjne wpływają na zużycie energii i koszty eksploatacyjne. Urządzenia nasze są obliczone na co najmniej 20 lat pracy. A w kalkulacji całkowitych kosztów życia takiej centrali i eksploatacji instalacji koszty inwestycyjne to raptem 10–15%, resztę stanowią koszty eksploatacji. Deweloperzy zmieniają swoje podejście i zwracają uwagę na rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŚCI W Y W I A D to, co montują i jakie będą koszty eksploatacyjne, a tym samym ceny wynajmu. Jak się obecnie pracuje w trójkącie inwestor, projektant, dostawca, co się zmieniło w ostatnich latach? Inwestorzy są coraz bardziej wymagający i świadomi nowych technologii czy możliwości. Zmieniają się też oczekiwania co do parametrów powietrza wewnętrznego ze strony najemców obiektów. Klimatyzacja to już nie wymysł – to standard. Co więcej, jakość tej klimatyzacji, komfort w pomieszczeniu, np. hałas, jakość powietrza wewnętrznego, to coraz częściej konkretne parametry wymagane od zarządcy obiektu. On po prostu musi je zagwarantować. Jak spełniamy takie oczekiwania w zakresie jakości powietrza i komfortu, pokażę na przykładach. Przywołam tu kierunek rozwoju belek chłodzących. Nasz system FPC – Flow Pattern Control – pozwala na regulowanie zarówno kierunku nawiewu powietrza, jak i ilości powietrza na stronę belek. Są one wyposażone w układy o zmiennej ilości powietrza – w zależności od temperatury i stężenia CO2 w pomieszczeniu można regulować ilość dostarczanego do niego świeżego powietrza. Z kolei nawiewnik aktywny opracowany w naszych laboratoriach to produkt łączący dwa elementy. Pierwszym jest gwarancja optymalnego ruchu powietrza w pomieszczeniu, czyli niezależnie od tego, czy podamy większą, czy mniejszą ilość powietrza na nawiewnik, prędkość strumienia powietrza w strefie przebywania ludzi jest kontrolowana i utrzymywania na poziomie przez nich akceptowalnym − 0,18–0,2 m/s. Drugi to taki, że nawiewnik ten może mieć funkcję regulacji zmiennej ilości powietrza zależnej od parametrów powietrza w pomieszczeniu, czyli od temperatury, stężenia CO2, do systemu może być też dołączona czujka ruchu. Zatem regulację komfortu przejmuje sam element instalacji wprowadzający powietrze (nawiewnik czy belka chłodząca) na poziomie pomieszczenia, a informacje dotyczące nastaw i zapotrzebowania na konkretne parametry powietrza przygotowywanego centralnie są przekazywane do centrali wentylacyjnej. Jakie oferują Państwo wsparcie pracy projektantów? Nasze narzędzia dla projektantów to mocny argument na rzecz naszych produktów. Możemy się pochwalić zaawansowanymi programami doboru urządzeń. ACON pozwala nie tylko na dobór centrali wentylacyjnej, ale też na optymalizowanie kosztów eksploatacyjnych. Projektant może na bieżąco analizować różne warianty konfiguracji i ich koszty eksploatacji w stosunku do kosztów zakupu. To wspaniałe narzędzie dla inżynierów – pozwala m.in. na rynekinstalacyjny.pl śledzenie, co się dzieje z zamówieniem – np. dostają oni bezpośrednio z fabryki informację o czasie oczekiwania na każdy komponent centrali. Możliwa jest też współpraca z projektantem online i wsparcie techniczne w czasie rzeczywistym przy konkretnym projekcie. Mamy też dla projektantów bardzo zaawansowany program Fan Selector do doboru wentylatorów. Wyróżnia się tym, że na parametry wyjściowe, które otrzymuje projektant, wpływają wszystkie akcesoria, które są dobierane przez software. Taki program mógł powstać dzięki temu, że nasza fabryka w Colchester dysponuje odpowiednim laboratorium i może przebadać dowolną konfigurację wentylatora – od małych jednostek po duże, wyposażone we wszystkie możliwe akcesoria. To narzędzie daje projektantowi gwarancję, że to, co zaprojektował i my dostarczymy, będzie miało oczekiwane przez niego parametry. Ciekawym programem jest też ExSelAir do doboru nawiewników i belek chłodzących, a także tłumików i fancoili. Umożliwia on symulację ruchu powietrza w pomieszczeniu przy zastosowaniu różnych zakończeń wentylacyjnych. Wyróżnia się wśród innych programów oferowanych na rynku tym, że daje projektantowi możliwość obejrzenia współpracy elementów nawiewnych z wyciągowymi. Ma to istotne znaczenie, gdyż to, co odczuwamy w pomieszczeniu, jest głównie efektem współpracy nawiewników z elementami wyciągowymi. Obecnie trwają prace nad integracją wszystkich programów. Już dziś po dobraniu central można przejść do doboru nawiewników i belek chłodzących. Przy wykorzystaniu obydwu programów, tj. ACON i ExSelAir, można stworzyć projekt dla kilkunastu budynków, każdy z nich może mieć po kilkaset pomieszczeń, w których współpracować będą belki chłodzące, nawiewniki i wywiewniki. Dodatkowo warto wspomnieć, że narzędzia te nie wymagają instalacji, ponieważ są dostępne online, a dobory central wentylacyjnych są potwierdzone przez Eurovent, gdyż ACON jest programem certyfikowanym. Nasz software daje także możliwość importowania rysunków w 3D. To ułatwienie w pracy projektanta. Otrzymane z programów raporty mogą być od razu dołączane do dokumentacji projektowej i nie wymagają dodatkowej obróbki. Standardowy raport zawiera pełne dane techniczne, wykresy Moliera lub Carriera, rzuty płaskie i izometryczne, trójwymiarowe wizualizacje pomieszczeń, a także obliczenia kosztu życia produktu i dokumentację techniczno-ruchową poszczególnych komponentów. W praktyce dla projektanta nadal najistotniejsze jest, by to, co było w projekcie, rzeczy- wiście pojawiło się na placu budowy. On zaprojektował urządzenie o określonych parametrach technicznych i oczekuje, żeby parametry pracy zgadzały się z tym, co założono w projekcie wspomaganym programem doboru. Ważny jest optymalny dobór, unikanie zbędnego naddatku, trafne określanie punktów pracy, eliminowanie niewiadomych. Pragnę to wyraźnie podkreślić – poza wsparciem na etapie projektowania możemy zaoferować projektantowi czy inwestorowi przebadanie w naszych laboratoriach zaprojektowanych układów, np. modułu biurowego wyposażonego w konkretne elementy nawiewno-wyciągowe czy też układ belek chłodzących. Zasymulujemy konkretne warunki pracy dla danego przypadku i przeanalizujemy ruch powietrza, hałas czy rozkład temperatur. Wszystkie nasze układy, zanim zostaną zamontowane, poddawane są analizom w laboratoriach. To daje nam ogromny komfort pracy z klientem – nie zdarzyło się jeszcze, by z naszej fabryki wyszedł produkt, który nie spełnia oczekiwań w zakresie jakości, komfortu i oszczędnej eksploatacji, a tym samym założeń projektanta. Ponadto przez lata dopracowywaliśmy system obiegu informacji, w tym sugestii i oczekiwań osób eksploatujących nasze systemy. Uwagi te są uwzględniane i tym samym produkty stale doskonalone. Na przykład niby takie banalne rozwiązania, jak zaokrąglone drzwi w centralach, żeby nie niszczyły ubrań pracowników serwisu i nie narażały ich na zadrapania, czy odpowiednie klamki z zamkiem w tych drzwiach i regulowane zawiasy do nich. Suma tych drobnych rzeczy składa się na wysoką jakość produktu oraz obsługi. W Polsce nie przywiązuje się jeszcze tak dużej wagi do zagadnień BHP w czasie eksploatacji. Na rynek wchodzą jednak firmy specjalizujące się w obsłudze systemów wentylacji i klimatyzacji, a to wymusza zmiany w sposobie postrzegania produktów w całym okresie ich użytkowania. Firmy takie potrafią docenić jakość i wygodę serwisowania. O tym, że wybierają nas, niech świadczy fakt, że nasze centrale wentylacyjne pracują w 220 tys. obiektów na świecie, a dostarczane przez Fläkt Woods urządzenia produkowane są zgodnie ze standardami ISO 9001, ISO 14001 oraz OHSAS 18001. Zatoczyliśmy koło – wracamy do jakości... To niezmiernie ważna kwestia. Fläkt Woods to koncern mający na koncie wiele nowatorskich konstrukcji, które są często kopiowane. Przykładem mogą być zawory powietrzne produkowane w Azji według naszego wzoru, łudząco podobne wizualnie do oryginałów. Ich dane katalogowe również zostały skopiowane, marzec 2014 19 AKTUALNOŚCI W Y W I A D ale w rzeczywistości parametry pracy różniły się nawet o 30%. Dla użytkownika czy instalatora oznacza to duże problemy, ponieważ projektant zakłada parametry zgodnie z danymi z katalogu, których nie można uzyskać w instalacji. Dlatego też nasza firma idzie zawsze o krok dalej. Przykładem jest lakierowanie anemostatów CleanVent®. Opatentowana przez nas technologia zapobiega gromadzeniu się kurzu, zbiera się on w tempie kilkukrotnie wolniejszym niż na standardowych produktach i dodatkowo łatwiej go usunąć. Docelowo wszystkie nasze nawiewniki mają być produkowane w tej technologii. Gromadzący się kurz ma wpływ nie tylko na zdrowie, ale też na opory przepływu powietrza, a te z kolei na zapotrzebowanie na energię. Jak widać, nawet dobierając lakier do nawiewników, myślimy o pracy całej instalacji. Polska również ma spory wkład w innowacyjność rozwiązań wprowadzanych w grupie Fläkt. Opracowaliśmy na przykład wraz z Politechniką Warszawską innowacyjny nawiewnik dalekiego zasięgu ODZA – osiągnięcie na skalę światową. Ma on zmienną geometrię układu łopat i może skracać lub wydłużać zasięg strumienia w zależności od tego, czy nawiewane powietrze jest cieplejsze, czy chłodniejsze. Dla tego typu nawiewników ważne jest, by wprowadzane ogrzane powietrze miało jak największy zasięg strumienia i trafiło precyzyjnie tam, gdzie chcemy. Istotny jest też niski poziom mocy akustycznej oraz to, by zmiany oporu nawiewni- ka w funkcji grzania i chłodzenia nie powodowały zmian w pracy instalacji i centrali. Fläkt Bovent jest jedyną firma w Polsce, która stale rozwija program nawiewników przestawnych przeznaczonych do pracy w systemach ogrzewania i chłodzenia. W zeszłym roku wypuściliśmy na rynek kolejny taki nawiewnik, który cieszy się dużym zainteresowaniem w całej Europie, zwłaszcza na bardzo wymagającym rynku skandynawskim. Jakość ma też podstawowe znacznie w wentylacji pożarowej. Nasze systemy Smoke Master SMIA i SMPA wywodzą się z Finlandii, obydwa produkujemy także w Polsce. Poddaliśmy je procedurze aprobacyjnej, a następnie certyfikacji w ITB i obecnie dostępne są one na rynku. W tym celu zbudowaliśmy laboratorium do badania systemów różnicowania ciśnień. Wykorzystujemy je do prac badawczych nad systemami napowietrzania klatek schodowych, które stale udoskonalamy. Oba systemy zamierzamy wprowadzać na inne rynki w UE. Byliśmy także prekursorem wentylacji strumieniowej. Systemy te znalazły zastosowanie w ponad 4,5 tys. garaży na całym świecie, a nasze wentylatory osiowe, których roczna produkcja przekracza 20 tys. sztuk, zamontowano m.in. w tunelach pod kanałem La Manche i cieśniną Bosfor. W Polsce udało się nam wpłynąć na aktualizację przepisów, dzięki czemu nowoczesne rozwiązania strumieniowe są obecnie rekomendowane do oddymiania garaży. Mamy ambicje wyznaczania standardów i nie godzimy się na ich obniżanie przy wyposażaniu budynków w systemy bezpieczeństwa pożarowego. Zdarzały się próby budowy systemów z naszych komponentów, ale przy zastosowaniu amatorskiej automatyki. To godziło w opinię o naszych produktach. Postanowiliśmy więc certyfikować kompletne systemy z własną automatyką i wyznaczać wysoki standard na polskim rynku. Obecnie oczekujemy na wydanie stosownego certyfikatu przez ITB. Firma produkuje w Polsce także inne urządzenia? W Polsce produkujemy nawiewniki, regulatory VAV oraz tłumiki akustyczne, także w wykonaniu pożarowym. Coraz więcej produktów, które są wytwarzane w Polsce, trafia na rynki zagraniczne. Jesteśmy dumni z tego, że jakość naszej produkcji jest doceniania nie tylko w kraju, ale też poza nim, w Skandynawii, Europie Zachodniej, Azji, a nawet w Australii. Aż tak daleko? Fläkt to firma globalna i może optymalizować wiele procesów. W wypadku zaawansowanych produktów o unikalnych parametrach koszt obsługi klienta i transportu urządzeń stanowi niewielki procent kosztów ogólnych, a w cenie zawarta jest właśnie jakość i trwałość. Gdy dodamy do jakości produktów także jakość serwisu, otrzymujemy wartość dodaną, którą cenią sobie klienci. Rozmawiał Waldemar Joniec reklama Sposoby na zatory finansowe Mimo optymistycznych prognoz dla polskiej gospodarki sytuacja przedsiębiorstw jest wciąż bardzo trudna. Zgodnie z danymi Polskiego Związku Faktorów 75% faktur kosztowych wystawianych przez firmy jest płacona z opóźnieniem. Rynek obrotu wierzytelnościami oferuje obecnie coraz więcej instrumentów, które skutecznie wspierają przedsiębiorców w utrzymaniu płynności finansowej. W oczekiwaniu na poprawę koniunktury o utrzymaniu się części firm na rynku zdecyduje zachowanie szczególnej dyscypliny w zarządzaniu należnościami. W czołówce branż, w których zatory finansowe są największe, prym wiodą sektor ogólnospożywczy, budowlany oraz branże z nim powiązane, a także kosmetyczny i grzewczy. W sumie skupiają one 40% wszystkich zaległości. Dla wielu przedsiębiorców nieterminowe płatności stanowią istotną barierę w prowadzeniu biznesu, a także skutkują problemami w regulowaniu własnych należności. Optymalnym rozwiązaniem z punktu widzenia kosztów byłby outsourcing obsługi wierzytelności. Umiejętnie prowadzona windykacja nie powinna przekreślić dalszej współpracy między dłużnikiem a wierzycielem. Przy wyborze firmy warto jednak przeanalizować jej zdolności operacyjne oraz portfel klientów i poprosić o referencje firm z naszej branży. Podjęcie współpracy z firmą windykacyjną oferującą możliwie szeroki wachlarz usług jest dużym wsparciem na wszystkich etapach zarządzania finansami w firmie. Rzetelny wywiad gospodarczy pozwoli już na wstępie ocenić ryzyko utraty płynności finansowej. Monitoring płatności zapewnia przedsiębiorcy utrzymanie dyscypliny płatniczej. Taka współpraca pozwala reagować na ewentualne zatory już we wczesnym stadium. Faktury trafiają wtedy od razu do windykacji, czyli w momencie, kiedy prawdopodobieństwo ich ściągalności jest największe. Optymalnym rozwiązaniem marzec 2014jest współpraca z doświadczoną firmą, która w razie potrze20 by zapewni również finansowanie. – Jeśli sytuacja klienta jest na tyle poważna, że nie może on już czekać na efekty windykacji, otrzyma od nas rozwiązanie oparte na finansowaniu należności. Wiemy, że w takich przypadkach podstawą jest szybki proces decyzyjny i taki gwarantujemy. Warto pamiętać, że przeterminowana należność to nie tylko kłopot, ale też baza do tego, by w oparciu o nią odblokować naruszoną płynność. PRAGMA INKASO może kupić nawet pojedyncze należności i wdrożyć rozwiązanie na zatory płatnicze nawet w ciągu 48 godzin. O ile windykacja czy kupno wierzytelności jest narzędziem do rozwiązywania problemów z ich opóźnieniami, to elastyczne i dostosowane do konkretnych oczekiwań warunki faktoringu, które oferujemy, są odpowiedzią na długie okresy płatności – podkreśla Danuta Czapeczko, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu w PRAGMA INKASO S.A. Firmy z branży obrotu wierzytelnościami prześcigają się w uatrakcyjnianiu rozwiązań, tak aby wachlarz usług był odpowiedzią na konkretne potrzeby firm. Zdefiniowanie na wstępie źródła problemów pozwoli wybrać optymalne rozwiązanie z zakresu zarządzania wierzytelnościami, którego koszty będą wprost proporcjonalne do zysków. Ważne, żeby wybierając partnera, wybrać takiego, który zaoferuje kompleksowe rozwiązania – począwszy od finansowana transakcji, a skończywszy na windykacji należności, jeżeli taka potrzeba zaistnieje. rynekinstalacyjny.pl pragmatycznie.pl 8-11 kwietnia 2014 Poznań www.instalacje.mtp.pl www.tcs.mtp.pl Wejdź na www.mtp24.pl i kup bilet on-line! Nie przegap: Głosuj na najlepszy produkt POWIETRZE Nowe wymagania, dr inż. Piotr Jadwiszczak Politechnika Wrocławska jakim powinny odpowiadać budynki Wentylacja i klimatyzacja The new building standards: ventilation and air conditioning Obowiązujące od początku br. zmiany wprowadzone do rozporządzenia w sprawie warunków technicznych (WT) mają na celu poprawę charakterystyki energetycznej budynków. W części dotyczącej wentylacji i klimatyzacji jako wyposażenia technicznego budynków zmieniono tylko trzy paragrafy i załącznik, jednak waga tych zmian jest duża. Nowe przepisy m.in. dopuszczają nowe rozwiązania, zwiększają też wymagania w zakresie regulacji wydajności wentylatorów i stosowania odzysku ciepła oraz zapobiegania kondensacji pary wodnej na powierzchniach chłodzących, a także szczelności powietrznej budynków. R ozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 5 lipca 2013 r. [1], wdrażając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie charakterystyki energetycznej budynków [2], zmienia rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [3]. Zmiany dotyczą dwóch działów: oszczędność energii i izolacyjność cieplna (dział X) oraz wentylacja i klimatyzacja (dział IV, rozdział 6). W wypadku zmian dotyczących oszczędności energii i izolacyjności cieplnej nowelizacja rozporządzenia przewiduje stopniowe zaostrzanie wymagań w latach 2014, 2017 i 2021, co opisano w [4]. Natomiast w kwestii wentylacji i klimatyzacji zmiany są jednorazowe i obowiązują od początku 2014 r. Nowe rozporządzenie zmienia treść trzech paragrafów warunków technicznych (148, 151 i 154) oraz załącznika nr 2. Poszczególne zmiany dotyczą: możliwości stosowania wentylacji hybrydowej, wymogu stosowania wentylatorów o regulowanej wydajności w układach wentylacji hybrydowej, mechanicznej wywiewnej oraz nawiewno-wywiewnej, wymogu stosowania odzysku ciepła w układach wentylacji mechanicznej ogólnej nawiewno-wywiewnej i klimatyzacji komfortu od 500 m3/h, wymogu zachowania minimalnego udziału powietrza zewnętrznego w razie zastosowania recyrkulacji, wynikającego jedynie z wymagań higienicznych, ograniczenia maksymalnej dopuszczalnej mocy właściwej wentylatora, wymogu unikania kondensacji pary wodnej na powierzchniach belek chłodzących i chłodzących elementów płaszczyznowych 22 marzec 2014 poprzez odpowiedni dobór temperatury zasilania i powrotu czynnika chłodzącego i elementów chłodzących, wymogu stosowania pomp o regulowanych parametrach w obiegach chłodzących i grzewczych instalacji klimatyzacji, ograniczenia rocznego zapotrzebowania budynku na nieodnawialną energię pierwotną do chłodzenia ΔEPC, wymogu szczelności budynków na przenikanie powietrza, przywołania właściwych Polskich Norm. Wentylacja hybrydowa Nowelizacja rozporządzenia dopuszcza stosowanie wentylacji hybrydowej równorzędnie z wentylacją grawitacyjną, tj. wszędzie tam, gdzie zapewnienie odpowiedniej jakości powietrza nie wymaga zastosowania wentylacji mechanicznej wywiewnej lub nawiewno-wywiewnej, z wykluczeniem budynków wysokich i wysokościowych. Zapis ten dostosowuje WT do istniejących na rynku rozwiązań i urządzeń wentylacyjnych, ponieważ wentylacja hybrydowa nie jest rozwiązaniem nowym. W dobie budownictwa energooszczędnego i stałego trendu ograniczania zapotrzebowania na energię jest ona coraz szerzej stosowana. W polskim prawie brakuje jednak definicji wentylacji hybrydowej. W ogólnym rozumieniu jest to najczęściej system wentylacji naturalnej okresowo wspomagany pracą wentylatora. W technice instalacyjnej mianem wentylacji hybrydowej określa się również układy naprzemiennie działającej wentylacji grawitacyjnej i mechanicznej oraz układy wentylacji mechanicznej wspieranej wyporem termicznym i działaniem wiatru w celu obniżenia zużycia energii do napędu wentylatorów. Nowy zapis wprowadza i jednocześnie nie ogranicza rozwiązania wentylacji hybrydowej. Należy zauważyć, że brak dodatkowych zapisów dotyczących wentylacji hybrydowej oznacza, że w razie jej zastosowania muszą zostać spełnione wszelkie inne wymagania jak dla wentylacji grawitacyjnej, np. odpowiednie przekroje przewodów kominowych do wentylacji, wydajności nawiewników okiennych, kubatury łazienek itd. Wentylacji hybrydowej jako mechanicznej wyciągowej wspomagającej wentylację naturalną nie wolno stosować, gdy w budynku znajdują się paleniska na paliwa stałe, kominki lub gazowe podgrzewacze wody z grawitacyjnym odprowadzaniem spalin. Wentylacji hybrydowej, podobnie jak grawitacyjnej, nie można stosować w pomieszczeniach z instalacją wentylacji mechanicznej lub klimatyzacji pobierającą powietrze z zewnątrz. Wentylatory o regulowanej wydajności Stosowanie wentylatorów o regulowanej wydajności pozwala obniżyć zapotrzebowanie na energię do ich napędu i uzdatniania powietrza oraz umożliwia dostosowanie wydajności urządzenia do aktualnych potrzeb. Nowelizacja WT wprowadza wymóg stosowania wentylatorów o regulowanej wydajności we wszystkich układach wentylacji hybrydowej i mechanicznej wywiewnej oraz nawiewno-wywiewnej. Nie sprecyzowano rodzaju tej regulacji i nie określono parametru wiodącego. Z jednej strony jest to zapis nieograniczający możliwych rozwiązań, z drugiej dopuszczający np. regulację ręczną czy podstawową regulację dwustawną według zegara. Intencją ustawodawcy były zapewne układy o płynnie zmieniającej się wydajności w funkcji temperatury, wilgotności, stężenia CO2, stężenia rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej reklama www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl marzec 2014 23 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata Gazele instalacyjne Gazele Biznesu to najdynamiczniej rozwijające się małe i średnie firmy, które doskonale dają sobie radę, nawet konkurując ze znacznie większymi przedsiębiorstwami. W rankingu za 2013 r. znalazły się m.in. następujące firmy z branży instalacyjnej: Apator Control, Cersanit, Frapol, Galmet, Honeywell, Juwent, KAN, Kospel, KWH Pipe, Meibes, Prefabet Białe Błota, Radpol, Stegu, Ultramare, VBW Engineering, Venture Industries i Wentech. gazele.pl 24 marzec 2014 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE programy wspierające projektowanie reklama ALNOR SYSTEMY WENTYLACJI SP. Z O.O. 05-552 Wola Mrokowska, al. Krakowska 10 tel. 22 737 40 00, faks 22 737 40 04 [email protected] www.alnor.com.pl WENTYLE – program do projektowania instalacji wentylacyjnych Przeznaczenie: dla projektantów instalacji wentylacyjnych. Aplikacja pracująca w środowisku popularnych platform cadowskich, takich jak AutoCAD, BricsCAD, ZwCAD+ jako nakładka. Funkcje: program oblicza spadki ciśnienia w instalacjach, podając wymagania dla wentylatora, liczy też VENTURE INDUSTRIES SP. Z O.O. 05-092 Łomianki-Kiełpin, ul. Mokra 27 tel. 22 751 95 50, faks 22 751 22 59 [email protected] www.venture.pl reklama prędkości powietrza w kanałach, wartości współczynników oraz koszty. Tworzy także zestawienie użytych kanałów i kształtek w formie tabelki rysunkowej lub eksportu do pliku. Program dostarcza projektantowi licznych bibliotek kanałów, kształtek oraz urządzeń wentylacyjnych, z których można budować dowolnie skomplikowane instalacje. Ułatwieniem jest tzw. „projektowanie po ścieżce”, w którym wskazuje się kolejne punkty załamania gałęzi, a stworzone rysunki są zapisywane przez użytą platformę CAD w popularnym formacie DWG. Program zawiera wiele funkcji dodatkowych, które znacznie usprawniają pracę, jak np. tworzenie zestawienia w formie zbioru małych rysunków technicznych kształtek wentylacyjnych. Obsługa programu i dobór urządzeń: biblioteki dołączone do programu to bazy asortymentu konkretnych, popularnych na polskim rynku producentów wentylacji, w tym biblioteka kanałów, kształtek, urządzeń i galanterii wentylacyjnej firmy Alnor. Każda kształtka czy urządzenie należące do bibliotek programu ma indywidualne okienko dialogowe z możliwością ustawienia wszystkich parametrów potrzebnych do wygenerowania elementu lub określenia wytycznych do obliczeń dla niego. Przy wstawianiu do projektu kształtek, kanałów i urządzeń wentylacyjnych wybieramy rozmiar elementu lub podajemy jego wymiary niestandardowe, określamy też jednostkę rysunku, nazwę i rodzaj instalacji oraz kolejny numer obiektu w nazwanej instalacji – parametry te są automatycznie zapamiętywane dla kolejnych obiektów, mogą być także zmienione. Program może podpowiedzieć projektantowi, jaki przekrój jest odpowiedni do podanej wydajności [m3/h] i jakie powinny być prędkości powietrza w kanale [m/s]. Prezentacja wyników: program tworzy zestawienie elementów projektu w formie klasycznej, ale także: według producentów, do KNR oraz jako eksport producencki w formie pliku wsadowego na maszyny wycinające w firmie Alnor. Cechy szczególne i wymagania sprzętowe: w wersji bezpłatnej umożliwia, korzystając z pełnej bazy, rysowanie i edytowanie instalacji oraz wykonywanie standardowych zestawień użytych elementów w programach z rodziny CAD. Dostępność, aktualna wersja i licencja: na stronie autorskiej oraz na portalach producenckich firm wentylacyjnych, np. www.alnor.com.pl. Wersja WentylePLUS do kupienia w sklepie internetowym na stronie www.tomicad.pl. Wersja bezpłatna programu WENTYLE nie ma dla użytkownika żadnych ograniczeń czasowych. Licencja programu WentylePLUS jest ważna rok z możliwością wygodnego, natychmiastowego przedłużenia on-line w sklepie internetowym. Program doboru urządzeń Venture Industries Przeznaczenie: umożliwia projektantom instalacji wentylacyjnych dobór odpowiednich urządzeń na podstawie zadanych różnorodnych parametrów pracy i przeznaczenia. Obliczenia możliwe do wykonania: rzeczywisty punkt pracy wentylatora, straty ciśnienia, obliczenia przepływu i prędkości na podstawie zadanych parametrów doboru. Funkcje graficzne: graficzna prezentacja charakterystyk dobranego wentylatora, zbiorcze charakterystyki dobranych wentylatorów. Obsługa programu: intuicyjna i przyjazna projektantowi. Wprowadzanie danych: określenie parametrów doboru w opcji prostej umożliwia dobranie wentylatora tylko na podstawie punktu zadanego Q/Ps, natomiast w doborze zaawansowanym projektant może określić specyficzne dane wentylatora, takie jak: rodzaj, zastosowanie, rodzaj silnika i konstrukcji, temperatura czynnika, moc silnika, poziom dźwięku, prąd, masa, obroty itp. Dobór: szybkie i sprawne wyszukiwanie wentylatorów na podstawie wymaganych danych. Zaawansowane algorytmy analizy charakterystyk z wieloetapowym modułem wyszukiwawczym, dzięki czemu dobór odpowiednich urządzeń jest jeszcze szybszy i trafniejszy. Prezentacja wyników: wyświetlane zarówno w postaci charakterystyk zbiorczych, jak i danych tabelarycznych. Wykonywanie kosztorysów i kalkulacji kosztów: funkcja obecnie niedostępna. Wymagania systemowe i sprzętowe: dowolny komputer podłączony do internetu z systemem operacyjnym Windows, Mac OS lub Linux, również urządzenia mobilne z systemem Android, Windows mobile. Funkcje dodatkowe: katalog urządzeń z pełnym asortymentem dobieranych urządzeń. Porównywarka urządzeń z graficzną prezentacją wyników i zbiorczym obliczaniem punktu pracy. Generator projektów z modułem generowania kart projektu w pliku PDF. Możliwość indywidualnej konfiguracji obejmującej: wygląd aplikacji, wybór jednostek i danych projektanta. Cechy szczególne: multimedialna aplikacja dostępna poprzez stronę www bez potrzeby jakichkolwiek instalacji. Dostępność: www.programdoboru.pl – aktualna wersja. Licencja: bezpłatna, pełna wersja. Rozmiar: nie dotyczy. 26 marzec 2014 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE reklama programy wspierające projektowanie FLÄKT BOVENT SP. Z O.O. 05-850 Ożarów Mazowiecki, Ołtarzew, ul. Południowa 2 [email protected] www.flaktwoods.pl ACON – program doboru central Przeznaczenie i możliwości: program pozwala na łatwy i szybki dobór każdej centrali z linii eQ, EU bądź Top, a także tworzenie całych projektów zawierających dobór różnorodnych central oraz wycenę. Wynik zapisywany jest w popularnych formatach MS Word lub PDF. Dobrane urządzenia można eksportować do plików DWG lub DXF w wersji 2D i 3D. Zestawienie wyników: raport z doboru urządzeń zawiera pełne informacje techniczne niezbędne do prawidłowego doboru pozostałych elementów instalacji, rysunki dobranych central (w dowolnych rzutach płaskich lub izometrycznych), parametry wszystkich komponentów (wymienników, chłodnic, nagrzewnic, silników, falowników, pomp ciepła, filtrów, tłumików, przepustnic itd.) oraz wykresy Moliera/Carriera, a także charakterystyki wentylatorów, schematy automatyki, listwy kablowe i schematy obliczeń. Dobór urządzeń: program jest intuicyjny i nie wymaga zaawansowanej wiedzy na temat produktów. Do podstawowego doboru wystarczy zdefiniowanie parametrów przepływu powietrza oraz wybór ogólnego przeznaczenia centrali na podstawie jej typu. Następnie można skorzystać ze standardowych ustawień zaproponowanych przez program, które są optymalne pod względem efektywności energetycznej, lub dokonać zmian, np. rodzaju wymiennika, chłodnicy czy nagrzewnicy. Po dokonaniu wstępnego doboru można zmodyfikować poszczególne elementy centrali tak, aby odpowiadała ona jak najlepiej wymaganiom obiektu. Wszelkie zaawansowane zmiany śledzone są przez program i ewentualne błędy sygnalizowane wraz z sugestią korekty. Zaawansowana edycja produktów pozwala na znaczną ingerencję w konstrukcję centrali, jednak zastosowane funkcje kontroli zmian nie pozwalają na zapisanie urządzenia, którego parametry pracy nie spełniałyby w którymkolwiek miejscu założeń projektowych oraz wytycznych dotyczących instalacji wentylacyjnych. Poza samym doborem urządzenia i kalkulacją cenową ACON oferuje również kalkulację kosztów eksploatacji urządzeń (LCC – Life Cycle Cost). Dostępność: program jest dostępny w 18 językach i nie wymaga instalacji – wystarczy dostęp do internetu z dowolnej przeglądarki internetowej. Dzięki temu program jest zawsze aktualny, a zapisane przez danego użytkownika projekty są dostępne dla niego z dowolnego miejsca i urządzenia. ACON jest programem certyfikowanym, a wyliczane przez niego parametry są poparte Certyfikatem Eurovent oraz Eurovent Energy Efficiency Class. Dzięki temu użytkownik ma pewność, że zaprojektowana centrala spełnia najwyższe standardy. Bezpośrednio z programu ACON można przejść do programu ExSelAir służącego do doboru nawiewników, tłumików, belek chłodzących i klimakonwektorów. Link do programu: acon.flaktwoods.com. ExSelAir – program doboru urządzeń wentylacyjnych Przeznaczenie i możliwości: ExSelAir to jeden z najbardziej zaawansowanych programów do doboru urządzeń wentylacyjnych. Pozwala na dobór wielu różnorodnych produktów produkowanych przez Fläkt Woods, a także na tworzenie wizualizacji dla całych projektów składających się często z wielu budynków i setek pomieszczeń. Dzięki temu programowi użytkownik jest w stanie określić parametry belek chłodzących czy nawiewników pracujących razem w jednym pomieszczeniu, ich wzajemny wpływ na wydajność, poziom głośności czy też ogólny komfort użytkowania. Intuicyjny interfejs graficzny sprawia, że dobór urządzeń czy wyliczenie zysków ciepła nie stanowi problemu nawet dla użytkowników, którzy nie mieli wcześniej styczności z podobnym programem. Użytkowanie: przy pierwszym użyciu należy zainstalować niewielkie pliki kontrolne, które umożliwiają m.in. zapamiętywanie indywidualnych preferencji użytkownika. Sam program jest każdorazowo uruchamiany poprzez stronę internetową (przeglądarki IE lub Chrome) z głównego serwera, dzięki temu parametry produktów są zawsze aktualne − program nie wymaga dodatkowych aktualizacji czy reinstalacji. Podczas wizyty na stronie startowej w jej lewym górnym rogu widoczny jest wąski pasek z flagami krajów współpracujących przy tworzeniu różnych wersji językowych − przed pierwszym uruchomieniem należy wybrać opcję najlepiej odpowiadającą własnym potrzebom. Po uruchomieniu, z lewej strony, w oknie nawigacji pojawią się dwie zakładki, przy czym domyślnie wybrana jest opcja katalogowa, pozwalająca na przeglądanie i szybki dobór różnorodnych produktów należących do jednej z grup: nawiewniki powietrza, belki chłodzące, tłumiki, ścienny system klimakonwektorów indukcyjnych oraz fancoile. Funkcje: pełną funkcjonalność programu można uzyskać, korzystając z zakładki „Projekty”. Żeby mieć dostęp do części projektowej programu, należy się zarejestrować. Standardowy projekt składa się z następujących części: projektowane budynki, przypisane do nich pomieszczenia oraz urządzenia dobrane dla tych pomieszczeń. W widoku głównym pokazywany jest trójwymiarowy model pomieszczenia. Program umożliwia jednoczesne wstawianie zarówno nawiewników, jak i belek chłodzących oraz przeprowadzanie obliczeń zysków ciepła. Zaawansowana wizualizacja przepływu pozwala na dokładne określenie wpływu ewentualnego nakładania się strumieni powietrza. Podstawowe dane zawarte w standardowym raporcie to m.in. pełne dane techniczne, w tym także dane akustyczne dla poszczególnych dobranych produktów, obliczenia wymagań dotyczących ogrzewania i chłodzenia, pliki DXF, które mogą zostać wyeksportowane do oprogramowania CAD, trójwymiarowe modele wszystkich produktów oraz zasięgi nawiewu przedstawione w układzie dwu- i trójwymiarowym, instrukcje instalacji i konserwacji. Link do programu: exselair.flaktwoods.com. rynekinstalacyjny.pl marzec 2014 27 POWIETRZE dr inż. Anna Charkowska Wydział Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej Centrale wentylacyjne i klimatyzacyjne oraz rekuperatory Air handling units Wybór rodzaju centrali (wentylacyjna lub klimatyzacyjna) i sposobu uzdatniania powietrza zależy od przeznaczenia danej instalacji (przemysłowa, komfortowa) oraz potrzeb – jedynie przewietrzanie pomieszczenia albo utrzymanie na wymaganym poziomie obydwu lub jednego z parametrów powietrza (temperatury i wilgotności względnej), jak również konieczności dostosowania się do wymagań w zakresie energooszczędności systemu (wybór sposobu odzyskiwania energii cieplnej i chłodniczej z usuwanego powietrza). S tosowanie central wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, których definicje zamieszczono w normach PN-EN 12792 [10] i PN-EN 13053 [11], pozwala na zapewnienie wymaganych przez prawo i oczekiwanych przez użytkowników warunków wewnętrznych poprzez wytworzenie sztucznego środowiska przebywania, o parametrach niezależnych od zmiennych parametrów powietrza zewnętrznego. Poza odpowiednią temperaturą czy wilgotnością powietrza wewnętrznego zapewniona jest albo całkowita wymiana powietrza zużytego, usuwanego z pomieszczenia, na powietrze świeże (uzdatnione powietrze zewnętrzne), albo częściowa wymiana poprzez wymieszanie w odpowiednim stosunku powietrza zewnętrznego z częścią powietrza usuwanego z pomieszczeń (recyrkulacja powietrza). Przy recyrkulacji udział powietrza świeżego nie tylko musi zapewnić tzw. minimum higieniczne, ale też spełniać odpowiednie wymagania dotyczące rozcieńczenia zanie- Streszczenie Centrale wentylacyjne i klimatyzacyjne służą do uzdatniania powietrza wentylacyjnego w celu zapewnienia właściwych parametrów powietrza w obsługiwanych pomieszczeniach. W artykule przedstawiono klasyfikację central wynikającą z ich budowy, lokalizacji, stopnia uzdatniania powietrza oraz właściwości mechanicznych. Abstract Air handling units are used for air treatment to ensure proper air parameters in rooms. In this article the classification of air handling units by their structure, air treatment, and mechanical properties is presented. 28 marzec 2014 czyszczeń w pomieszczeniu do bezpiecznego dla użytkowników poziomu. Zadania central Praca central wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, poprzez filtrację i przemiany cieplnowilgotnościowe pozwalająca zapewnić komfort cieplny użytkownikom pomieszczeń oraz utrzymanie wymaganej czystości powietrza wewnętrznego, realizowana jest poprzez: utrzymanie odpowiednich, stałych dla danego okresu obliczeniowego parametrów powietrza wewnętrznego, niezależnych od zmiennych wartości parametrów powietrza zewnętrznego, odprowadzenie lub rozcieńczenie zanieczyszczeń powietrza w pomieszczeniu. Klasyfikacja central wentylacyjnych i klimatyzacyjnych Biorąc pod uwagę zamieszczone w normie PN-B-01411 [9] definicje wentylacji i klimatyzacji, można określić, jakie procesy będą realizowane w centrali wentylacyjnej, a jakie w klimatyzacyjnej: wentylacja – wymiana powietrza w pomieszczeniu lub w jego części mająca na celu usunięcie powietrza zużytego i zanieczyszczonego i wprowadzenie powietrza zewnętrznego, klimatyzacja pomieszczenia – wentylacja pomieszczenia zapewniająca jego środowisku powietrznemu określone właściwości i parametry – czystość, temperaturę i wilgotność względną – przez uzdatnianie i rozdział powietrza, odpowiednio do przeznaczenia i sposobu wykorzystania pomieszczenia w każdych warunkach klimatycznych danej miejscowości. Zatem centrala wentylacyjna to urządzenie, które doprowadzi do wymiany powietrza w budynku lub w pomieszczeniu bez zmiany jego właściwości cieplno-wilgotnościowych. Dopiero wykorzystanie urządzeń zainstalowanych w centrali klimatyzacyjnej spowoduje zmianę parametrów powietrza nawiewanego do pomieszczeń. Stosowanym powszechnie rozróżnieniem pomiędzy centralą wentylacyjną a klimatyzacyjną było (i często jest nadal) zastosowanie urządzeń do nawilżania powietrza. Jeśli urządzenie takie znalazło się w centrali (lub w przewodzie wentylacyjnym za centralą jako parowy nawilżacz kanałowy), była to centrala/instalacja klimatyzacyjna. Obecnie jednak ze względu na proponowane przez producentów centrale wentylacyjne (a więc o niepełnym uzdatnianiu powietrza) z wbudowanymi urządzeniami do nawilżania powietrza trudno stosować takie rozróżnienie. Ze względu na realizowane procesy uzdatniania powietrza centrale można podzielić na: centrale i szafy klimatyzacyjne, centrale rekuperacyjne (rekuperatory), centrale wentylacyjne, np.: – z ogrzewaniem, – z odzyskiem ciepła, – z odzyskiem ciepła i chłodzeniem (dostępne są centrale z całkowicie zintegrowanym z centralą agregatem chłodniczym, który zawiera wbudowany parownik, skraplacz oraz dwie różnej wielkości sprężarki), – realizujące dwa procesy uzdatniania (np. ogrzewanie i chłodzenie), – z odzyskiem ciepła (lub ciepła i wilgoci) i nawilżaniem. Urządzenia do uzdatniania powietrza W centralach stosowane są następujące rodzaje urządzeń lub sekcje do realizacji procesów przygotowania powietrza: rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej reklama www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata innowacyjność i ekologia wysoka jakość rynekinstalacyjny.pl marzec 2014 29 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej artykuły Rynku Instalacyjnego z lat 2008-2013 już dostępne na promocja Wszystkie www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 30 marzec 2014 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl marzec 2014 31 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 32 marzec 2014 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE mgr inż. Kamil Więcek Menerga Polska Sp. z o.o. Koszty wentylacji i ogrzewania hal basenowych przy zastosowaniu central o różnych konstrukcjach Analysis of running costs of ventilation and heating in indoor swimming pool halls using various constructions of air handling units Na rynku central klimatyzacyjnych występują zasadniczo dwa rozwiązania technologiczne, różniące się stopniem złożoności konstrukcji oraz kosztami eksploatacji. Porównanie ich pod tym ostatnim względem pozwala uzyskać odpowiedź na pytanie, zastosowanie którego z nich jest bardziej opłacalne. ierwsza grupa central klimatyzacyjnych do procesu osuszania hali basenowej wykorzystuje wyłącznie powietrze zewnętrzne. Centrale te wyposażone są w układ odzysku ciepła w formie przeponowych wymienników ciepła (wymienniki krzyżowe, przeciwprądowe, wielostopniowe) lub wymienników z czynnikiem pośredniczącym (rurki ciepła, układy glikolowe). Odzysk ciepła odbywa się pasywnie – oznacza to, że zużycie energii elektrycznej przez centrale w procesie odzysku ciepła jest względnie małe i ogranicza się głównie do pokonania przez wentylatory oporów przepływu powietrza przez wymiennik ciepła i inne podzespoły. Odzysk ciepła jest ograniczony i nie może przekroczyć 100%. Druga grupa central wyposażona jest nie tylko w pasywny odzysk ciepła w oparciu Streszczenie Koszty eksploatacji wentylacji i ogrzewania hal basenowych są w bardzo dużym stopniu uzależnione od efektywności energetycznej zastosowanych central klimatyzacyjnych, a także kosztów ciepła i energii elektrycznej. W artykule przeanalizowano koszty eksploatacji central klimatyzacyjnych o różnej konstrukcji. Wskazano też granice opłacalności stosowania aktywnych i pasywnych układów odzysku ciepła. o przeponowe lub pośredniczące wymienniki ciepła, ale także w aktywny odzysk w formie pompy ciepła. Pompa ciepła pełni podwójną funkcję – pozwala na silne schłodzenie powietrza usuwanego z budynku, zatem zwiększa odzysk ciepła, a w określonych sytuacjach (na przykład w nocy) umożliwia też osuszanie hali basenowej w recyrkulacji, całkowicie eliminując występowanie wentylacyjnych strat ciepła. Współczynnik efektywności energetycznej takiej centrali może przekroczyć 100%, przy czym wiąże się to z dostarczeniem dodatkowej znacznej ilości energii elektrycznej do napędu sprężarki. Porównując te dwie grupy central klimatyzacyjnych, intuicyjnie zakłada się, że centrale wyposażone w aktywny odzysk ciepła powinny być bardziej energooszczędne niż centrale z odzyskiem pasywnym. W zasadzie należy się zgodzić ze stwierdzeniem, że centrala klimatyzacyjna wysokiej klasy wyposażona w pompę ciepła powinna zapewnić najniższe koszty eksploatacji. Jeśli jednak zastosowana pompa ma niską efektywność energetyczną, a stosunek ceny energii elektrycznej do kosztów ciepła jest odpowiednio wysoki, okazuje się, że stosowanie takiej centrali przestaje być opłacalne w porównaniu z wersją wyposażoną w pasywny odzysk ciepła. Niniejsza analiza ma na celu określenie orientacyjnych jednostkowych kosztów eksploatacji wentylacji i ogrzewania hali basenowej przy wykorzystaniu central klimatyzacyjnych z pasywnym oraz aktywnym i pasywnym odzyskiem ciepła, a także określenie warunków opłacalności stosowania obydwu rozwiązań. Opis modelu badawczego Dla celów uproszczonej analizy kosztów eksploatacji przyjęto model krytej pływalni o następujących parametrach: 450 400 350 300 250 200 Abstract rynekinstalacyjny.pl 150 100 50 35 29 32 23 26 20 14 17 8 11 2 5 0 –6 –3 –9 –12 –15 –21 –18 0 –24 Running costs of ventilation and heating of swimming pool halls strongly depends on energetical efficiency of air handling units and price of heating and electricity. The running costs of various types of air handling units has been analyzed in this article, as well as the borders of profitability of active and passive heat recovery. Liczba godzin występowania [h] P Temperatura zewnętrzna [°C] Rys. 1. Roczna liczba godzin występowania danej temperatury zewnętrznej na podstawie DIN 4710, Ratyzbona Rys. Menerga marzec 2014 33 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 34 marzec 2014 rynekinstalacyjny.pl W KAŻDYM NUMERZE POWIETRZE artykuły techniczne wywiady aktualności nowości w technice Lider wśród czasopism branżowych Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. ul. Karczewska 18 04-112 Warszawa tel. 22 810 21 24 faks 22 810 27 42 e-mail: [email protected] www.rynekinstalacyjny.pl/ prenumerata www.rynekinstalacyjny.pl cena Kupon prenumeraty rocznej 130 zł ZAMAWIAM PRENUMERATĘ RYNKU INSTALACYJNEGO OD NUMERU NAZWA FIRMY ULICA I NUMER KOD POCZTOWY I MIEJSCOWOŚĆ OSOBA ZAMAWIAJĄCA RODZAJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ E-MAIL TELEFON KONTAKTOWY Informujemy, że składając zamówienie, wyrażacie Państwo zgodę na przetwarzanie wyżej wpisanych danych osobowych w systemie zamówień Grupy MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. w zakresie niezbędnym do realizacji powyższego zamówienia. Zgodnie z Ustawą o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 r. (DzU Nr 101/2002, poz. 926 z późniejszymi zmianami) przysługuje Państwu prawo wglądu do swoich danych, aktualizowania ich i poprawiania. Upoważniam Grupę MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. do wystawienia faktury VAT bez podpisu odbiorcy. Wysyłka będzie realizowana po dokonaniu wpłaty na konto: Volkswagen Bank Polska S.A. 09 2130 0004 2001 0616 6862 0001 DATA I CZYTELNY PODPIS rynekinstalacyjny.pl promocja . Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w celach marketingowych przez Grupę MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. oraz inne podmioty współpracujące z Wydawnictwem z siedzibą w Warszawie przy ul. Karczewskiej 18. Informujemy, że zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. (DzU Nr 101/2002, poz. 926 z późniejszymi zmianami) przysługuje Pani/Panu prawo wglądu do swoich danych, aktualizowania i poprawiania ich, a także wniesienia umotywowanego sprzeciwu wobec ich przetwarzania. Podanie danych ma charakter dobrowolny. marzec 2014 35 czytelny podpis POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 36 marzec 2014 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y mgr inż. Piotr Darski Układy automatyki Panel DEN16-C z centralką sterującą UNIBOX3v41 małej wentylacji W związku z coraz większą popularnością rozwiązań obniżających energochłonność małego budownictwa, wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła staje się jednym z ważniejszych elementów przy wyliczaniu bilansu cieplnego budynku. Właściwe sterowanie wentylacją pozwala zapewnić optymalne parametry i jest obecnie częścią coraz bardziej popularnej automatyki inteligentnego budynku. O d kilku lat zaobserwować można poszerzanie ofert producentów urządzeń wentylacyjnych o małe centralki nawiewnowywiewne z odzyskiem ciepła, nazywane potocznie rekuperatorami. Wynika to z coraz częstszego instalowania wentylacji mechanicznej w małych obiektach. Wentylacja mechaniczna oparta na rekuperatorze z odzyskiem ciepła stanowi obok ogniw fotowoltaicznych oraz kolektorów słonecznych integralny element instalacji domów energooszczędnych i pasywnych. Jednak nawet najlepszy rekuperator nie będzie zapewniał optymalnych warunków pracy bez odpowiedniego sterowania. Właściwe sterowanie jest w stanie zapewnić największy odzysk ciepła, bezpieczną eksploatację oraz odpowiednią kontrolę nad wymiennikiem ciepła. Od kilku lat konstruktorzy DASKO Electronic rozwijają konstrukcje centralek sterujących dla rekuperatorów. Najpopularniejsza jest centrala sterująca Unibox3v41 współpracująca z panelem DEN15-C. Podstawowe parametry centralki sterującej Unibox3v41: cztery wyjścia analogowe, pięć wejść cyfrowych, pięć wejść temperaturowych, cztery wyjścia przekaźnikowe oraz jedno wyjście impulsowe PWM, port komunikacyjny do paneli sterujących, port komunikacyjny MODBUS/RTU pozwalający na komunikację z zewnętrznym systemem automatyki budynkowej. Oprócz rozbudowanej liczby wejść i wyjść dużą wartością dodaną jest oprogramowanie składające się z 15 gotowych aplikacji umożliwiających sterowanie samym rekuperatorem bądź wyposażonym w dodatkowe elementy, takie jak: nagrzewnica wodna, nagrzewnica elektryczna, chłodnica wodna, chłodnica freonowa, przepustnica wymiennika gruntowego, przepustnica by-passu. W ramach aplikacji sterujących zaimplementowany jest algorytm ochrony przeciw- 38 marzec 2014 oszronieniowej wymiennika ciepła za pomocą przepustnicy by-passu, wyłączenia wentylatora nawiewu lub zmiennej proporcji pracy wentylatora nawiewu do wentylatora wywiewu. Oprócz wcześniej wspomnianego Panelu DEN15-C, firma wprowadziła ostatnio do oferty Panel DEN16-C będący odpowiedzią na wymagania klientów, którzy kładą nacisk na nowoczesny design. Ponadto DEN16-C wyróżnia się na tle poprzednika lepszą ergonomią obudowy i nowocześniejszym interfejsem użytkownika opartym na klawiaturze pojemnościowej. Oprócz centralki sterującej Unibox3v41 i paneli DEN15-C i DEN16-C DASKO Electronic oferuje szereg dodatkowych akcesoriów, między innymi gotowe szafki do sterowania nagrzewnicami elektrycznymi. Przykładowa aplikacja Jednym z przykładów aplikacji jest sterowanie pracą centrali rekuperacyjnej FEN 400 firmy Ciecholewski Wentylacje. Centrala zbudowana jest bezszkieletowo na bazie obudowy blaszanej z blachy ocynkowanej powlekanej farbą o podwójnej ściance (zewnętrznej i wewnętrznej), gdzie znajduje się izolacja termiczna i akustyczna z niepalnej wełny mineralnej. Od frontu obudowy centrali umieszczono pokrywę inspekcyjną do celów serwisowych. Na górze obudowy znajdują się króćce przyłączeniowe do instalacji przewodów wentylacyjnych powietrza zewnętrznego nawiewanego, wyciąganego i wyrzucanego na zewnątrz. Wyposażenie wewnętrzne centrali rekuperacyjnej FEN 400 stanowią: filtry panelowe powietrza świeżego i wywiewanego zaopatrzone w tkaninę klasy G4, F5 lub F7, wysokosprawny wymiennik płytowy przeciwprądowy (sprawność temperaturowa do 92%) do odzysku, zespół przepustnic by-passu (obejścia wymiennika) na rzecz pracy w okresie let- nim oraz funkcji odszronienia wymiennika w okresie zimowym, wysokosprawne wentylatory z silnikami elektronicznie komutowanymi pozwalającymi na płynną regulację obrotów – wydajności. Układ automatyki składa się z wbudowanej w urządzenie centralki sterującej Unibox3v41, panelu DEN15-C, pięciu czujników tempe0 ratury, siłownika EN 40 rator F e p u k Re przepustnicy by-passu oraz przesłony wymiennika toru nawiewnego i presostatów filtrów. Centrala rekuperacyjna FEN 400 służy do obsługi instalacji wentylacji mechanicznej małych obiektów budowlanych, takich jak: budynki mieszkalne, budownictwo jednorodzinne, sklepy osiedlowe, małe warsztaty usługowe, kawiarnie, herbaciarnie, biura, kancelarie, gabinety, inne obiekty o maksymalnej kubaturze ok. 500 m3 przeznaczone do stałego pobytu ludzi. Podsumowanie Układy automatyki oferowane przez DASKO Electronic dzięki dużej funkcjonalności oraz sprawdzonym gotowym aplikacjom to atrakcyjna oferta, skierowana głównie do producentów rekuperatorów. DASKO Electronic Piotr Darski 80-227 Gdańsk-Wrzeszcz, ul. Do Studzienki 34 B tel. 58 345 91 06, 58 345 91 07, faks 58 345 91 08 [email protected], www.dasko.pl rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE wentylatory reklama ALNOR SYSTEMY WENTYLACJI SP. Z O.O. 05-552 Wola Mrokowska, al. Krakowska 10 tel. 22 737 40 00, faks 22 737 40 04 [email protected] www.alnor.com.pl Wentylator kanałowy DV-PP dane techniczne: wydajność: 130–910 m3/h, pobór mocy: 25–85 W, poziom hałasu: 24–39 dB, prędkość: 1800–2700 obr/min, obudowa: polipropylen lub stal, wirnik: ABS; parametry techniczne pozwalają na zastosowanie wentylatorów DV-PP we wszelkiego rodzaju instalacjach wentylacji ogólnej; dzięki swojej budowie wentylatory mają wszystkie zalety wentylatorów osiowych, dorównując im przy tym osiągami technicznymi; możliwość konserwacji oraz łatwy dostęp do silnika i wirnika bez demontażu kanałów; przystosowane do montażu poziomego lub pionowego; możliwe ustawienie wentylatorów w układzie równoległym (dla zwiększenia wydajności) lub szeregowym (dla podniesienia ciśnienia) za pomocą dodatkowych akcesoriów; przykładowe zastosowanie: wentylacja wywiewna i nawiewna mieszkań, biur, sklepów, lokali reklama gastronomicznych itp. NOWOŚĆ! FABRYKA URZĄDZEŃ WENTYLACYJNO-KLIMATYZACYJNYCH KONWEKTOR SP. Z O.O. 87-600 Lipno, ul. Wojska Polskiego 6 tel. 54 287 22 34, faks 54 287 23 41 [email protected], www.konwektor.pl Wentylatory dachowe standardowe i przeciwwybuchowe WVPOH(K)H(V)/EX/PW – 26 wielkości ® KONWEKTOR Wentylatory standardowe oraz przeciwwybuchowe do przetłaczania powietrza zawierającego gazy i/lub pary cieczy palnych II grupy wybuchowości i klas temperaturowych T1, T2, T3 i T4 w stopniu odpowiadającym kategorii zagrożenia wybuchem Z1 lub Z2, zgodne z dyrektywą ATEX 94/9/WE. dane techniczne: wydajność maks.: 560–25 200 m3/h, maks. spręż: 120–800 Pa, maks. temp. pracy: 40°C, średnica przyłączy: 185–770 mm, hałas: w odl. 1 m od 42 do 74 dB(A); silnik elektryczny przeciwwybuchowy, ognioszczelny, silniki – jednofazowe jednobiegowe, trójfazowe jedno- i wielobiegowe, regulacja prędkości obrotowej, stopień ochrony: IP 54, obroty: 680–1445 obr/min, moc: 90–7500 W; budowa: osiowe i bębnowe, z wylotem pionowym lub poziomym, do montażu na podstawach kwadratowych lub ośmiokątnych, wirnik – promieniowy, osiowy, mosiężny; obudowa: przystosowane do zamocowania na podstawie dachowej typu BI, BII, BIII, wykonanie stalowe malowane, kaptur z tworzywa, ze stali kwasoodpornej, ocynkowane; akcesoria: tłumiki, regulatory, podstawy, przepustnice, kanały; gwarancja: 24 miesiące. Wentylator WOD – 9 wielkości Wentylatory dachowe osiowe WOD służą do wentylacji wyciągowej lub nawiewnej pomieszczeń, usuwania oparów i gazów niewybuchowych lub nawiewania świeżego powietrza. Stosowane są w instalacjach o małych oporach przepływu i przeznaczone do montażu na dachu. Mogą pracować z regulatorem temperatury i regulatorami prędkości obrotowej. Wentylatory wielkości WOD 500, 630 mogą współpracować z podstawami dachowymi tłumiącymi hałas typu WVPKT. dane techniczne: wielkości wentylatora: 315, 355, 400, 450, 500, 560, 630, 710, 800; wydajność maks.: 1600–20 000 m3/h, maks. spręż: 110–270 Pa, maks. temp pracy: 50–70°C, masa wentylatora: 8–34 kg; budowa: silnik z zewnętrznym wirnikiem, jedno- lub trójfazowy, siatka ochronna, kaptur i podstawa wentylatora; stopień ochrony: IP 44, IP 54, obroty: 860–1450 obr/min, moc: 70–1300 W; obudowa stalowa malowana, na życzenie klienta wykonanie kwasoodporne lub ocynkowane, kolory z palety RAL; akcesoria: tłumiki, regulatory, podstawy, przepustnice, kanały; gwarancja: 24 miesiące. Wentylator WRH – 5 wielkości: 160, 200, 250, 315, 400 Wentylatory WRH przeznaczone są do wentylacji wyciągowej pomieszczeń o niskim stopniu zanieczyszczenia powietrza. dane techniczne: maks. temperatura pracy: 40°C, moc: 105–140 W, obroty: 1240–2560 obr/min, wydajność: 970–2040 m3/h, spręż maks.: 205–560 Pa; silnik z wirującym stojanem jednofazowy (160, 200, 250, 315) i trójfazowy WRH 400, mocowany do płyty nośnej; obudowa z materiałów zabezpieczonych przed korozyjnym działaniem w normalnych warunkach środowiska; akcesoria: tłumiki, regulatory, podstawy, przepustnice, kanały. gwarancja: 24 miesiące. Wentylatory dachowe wyciszone WDWW – 4 wielkości Wentylatory do stosowania w miejscach, gdzie niezbędny jest niski hałas pracy urządzeń, generują mniejszy hałas zarówno w płaszczyźnie pionowej, jak i poziomej. dane techniczne: wydajność maks.: 2110–6500 m3/h, maks. spręż: 250–750 Pa, maks. temp. pracy: 40°C, średnica przyłączy: 605 i 890 mm, hałas: w odl. 1 m od 60 do 79 dB(A); silniki: jednofazowe, stopień ochrony: IP 44, obroty: 1120–1250 obr/min, moc: 380–3100 W; budowa: wentylator dwustrumieniowy z wirującym stojanem; obudowa: dachowa podstawa tłumiąca WVPKT, rama nośna z blachy ocynkowanej, kaptur z tworzywa sztucznego wyklejony pianką wygłuszającą, kolory wg RAL; akcesoria: puszka instalacyjna, tłumiki, regulatory, podstawy, przepustnice, kanały; gwarancja: 24 miesiące. rynekinstalacyjny.pl marzec 2014 39 POWIETRZE wentylatory reklama SALDA/CENTRUM KLIMA S.A. 05-850 Ożarów Mazowiecki, Wieruchów, ul. Sochaczewska 144 tel. 22 250 50 50, faks 22 250 50 60 [email protected] www.centrumklima.pl Wentylatory kanałowe VKA EKO – 5 wielkości Okrągłe wentylatory do nawiewu lub wyciągu powietrza, montowane w kanałach okrągłych w dowolnej pozycji za pomocą wspornika. Nie należy ich stosować w przypadku zanieczyszczonego powietrza, gazów agresywnych i wybuchowych. dane techniczne: wydajność maks.: 1320 m3/h, maks. temp. pracy: 60°C, obroty: 2550–3200 obr/min, moc: 83–166 W, hałas: w odl. 1 m od 42 dB(A) od strony wylotu powietrza, napięcie: 230 V, klasa IP: 44, waga: 2,3–5,6 kg, średnica przyłączy: 125–315 mm; silnik EC z zewnętrznym wirnikiem z łopatkami pochylonymi do tyłu, z zabezpieczeniem termicznym i płynną regulacją, bezobsługowe łożyska kulkowe; obudowa malowana proszkowo – RAL 7035; certyfikaty: deklaracja zgodności CE, atest higieniczny PZH; gwarancja: 24 miesiące. NOWOŚĆ! Wentylatory kanałowe izolowane akustycznie AKU EKO – 6 wielkości Wysokowydajne wentylatory promieniowe wyposażone w otwierane pokrywy umożliwiające konserwację. Wentylatory izolowane akustycznie mogą być montowane tylko w pomieszczeniach. Nie należy ich stosować w środowiskach agresywnych chemicznie oraz zagrożonych wybuchem, instalacjach zanieczyszczonych cząstkami stałymi, pyłami i odpadami technologicznymi oraz oddymiania, przeciwpożarowych i spalinowych. dane techniczne: wydajność maks.: 2800 m3/h, maks. temp. pracy: 60°C, obroty: 2600–4480 obr/min, moc: 53–540 W, hałas: w odl. 1 m od 40 dB(A) od strony wylotu powietrza, napięcie: 230 V, klasa IP: 44, waga: 12–52 kg, średnica przyłączy: 125–315 mm, 500×250 mm; silnik EC z płynną regulacją i bezobsługowymi łożyskami kulkowymi; obudowa z blachy ocynkowanej malowanej proszkowo z izolacją termiczną i akustyczną o grubości 50 mm; certyfikaty: deklaracja zgodności CE, atest higieniczny PZH; gwarancja: 24 miesiące. NOWOŚĆ! Wentylatory dachowe VSV EKO – 7 wielkości Wentylatory dachowe z pionowym wyrzutem do wyciągu powietrza z różnych pomieszczeń. Niezalecane do środowisk agresywnych chemicznie oraz zagrożonych wybuchem, instalacji zanieczyszczonych cząstkami stałymi, pyłami i odpadami technologicznymi oraz instalacji oddymiania, przeciwpożarowych i spalinowych. dane techniczne: wydajność maks.: 14 500 m3/h, maks. temp. pracy: 60°C, obroty: 1230–2270 obr/min, moc: 323–2870 W, hałas: w odl. 1 m od 60 dB(A) od strony wylotu powietrza, napięcie: 230 V/400 V, klasa IP: 54, waga: 20–103 kg, średnica przyłączy: od 330×330 mm do 750×750 mm; silnik EC z zewnętrznym plastikowym wirnikiem z łopatkami wygiętymi do tyłu, osłonięty blachą perforowaną chroniącą przed mechanicznym uszkodzeniem wirnika, zabezpieczenie z wbudowanym bezpiecznikiem termicznym, bezobsługowe łożyska kulkowe; korpus z ocynkowanej blachy, opcjonalnie z aluminium; certyfikaty: deklaracja zgodności CE, atest higieniczny PZH; gwarancja: 24 miesiące. NOWOŚĆ! Wentylatory dachowe VSA EKO – 4 wielkości Wentylatory napędzane przez zewnętrzne wysokowydajne i energooszczędne silniki wirnikowe EC z łopatkami pochylonymi do tyłu, poziomy wyrzut powietrza z różnych pomieszczeń, łatwe czyszczenie. Nie należy ich stosować w instalacjach oddymiania, przeciwpożarowych, spalinowych. dane techniczne: wydajność maks.: 1350 m3/h, maks. temp. pracy: 60°C, obroty: 2700–3400 obr/min, moc: 84–360 W, hałas: w odl. 1 m od 53 dB(A) od strony wylotu powietrza, napięcie: 230 V/400 V, klasa IP: 44, waga: 4,4–8,0 kg, średnica przyłączy: od 245×245 mm do 330×330 mm; silnik wyposażony w zewnętrzny wirnik, ochrona poprzez wbudowany czujnik termiczny, bezobsługowe łożyska kulkowe; obudowa malowana proszkowo – RAL 9005; certyfikaty: deklaracja zgodności CE, atest higieniczny PZH; gwarancja: 24 miesiące. NOWOŚĆ! 40 marzec 2014 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE reklama wentylatory ebm-papst Polska Sp. z o.o. 03-236 Warszawa, ul. Annopol 4A tel. 22 675 78 19, faks 22 676 95 87 [email protected] www.ebmpapst.pl Wentylatory osiowe z serii HyBlade silniki: AC jedno- lub trójfazowe i EC jedno- lub trójfazowe z płynną regulacją prędkości; średnice: ø 300–1250 mm; wydajność: 700–58 000 m3/h; obroty maks.: 130–1600 obr/min (dla EC prędkość min. ~100 obr/min); ciśnienie: 10–320 Pa; temperatura pracy: od –40 do 80°C; stopień ochrony: IP 54 (opcjonalnie IP 65); poziom dźwięku: do 78 dB(A); cechy szczególne: wirnik z tworzyw sztucznych obniża poziom hałasu. NOWOŚĆ! Dmuchawy promieniowe z pojedynczym lub podwójnym wlotem powietrza G.. 085 − 310 i D.. 97 – 318 silniki: jedno- i trójfazowe AC lub EC z możliwością płynnej regulacji prędkości oraz 24 i 48 V DC; średnice: ø 85–318 mm; wydajność: 80–6500 m3/h i spręż maks.: 110–640 Pa; maks. temp. medium: 90°C; poziom dźwięku: w zależności od typu i punktu pracy; cechy szczególne: silnik AC w wersji jedno- lub kilkubiegowej, specjalne wersje z silnikiem EC utrzymujące stały przepływ, obudowa metalowa lub plastikowa, możliwość zakupu bez obudowy spiralnej. Wentylatory promieniowe z łopatkami do tyłu R.. 133 − R.. 630 silniki: jedno- i trójfazowe AC lub EC z możliwością płynnej regulacji prędkości oraz 24 i 48 V DC; średnice: ø 133–630 mm; wydajność: 50–14 000 m3/h i spręż maks.: 100–1200 Pa; maks. temp. medium: 90°C; poziom dźwięku: w zależności od typu i punktu pracy; cechy szczególne: wirnik metalowy lub plastikowy (w modelach o mniejszej średnicy). Wentylatory promieniowe z łopatkami do tyłu K.. 250 − K.. 1250 średnice: ø 250–1250 mm; wydajność: 800–50 000 m3/h i spręż maks.: 100–1900 Pa; maks. temp. medium: 60°C; poziom dźwięku: w zależności od typu i punktu pracy; cechy szczególne: wersje z płytą montażową i wspornikiem silnika w kształcie „pająka”, w postaci modułowej z płytą zamontowaną na podstawie. Silniki EC (elektrycznie komutowane) z możliwością płynnej regulacji prędkości obrotowej sygnałem 0–10 V DC lub 4–20 mA i RS485 MODBUS. Wentylatory promieniowe z łopatkami do tyłu z wirnikiem typu Radical R.. 133 – R.. 630 silniki: jedno- i trójfazowe lub EC z możliwością płynnej regulacji prędkości; średnice: ø 133–630 mm; wydajność: 240–10 000 m3/h i spręż maks.: 100–1000 Pa; maks. temp. medium: 70°C; poziom dźwięku: w zależności od typu i punktu pracy; cechy szczególne: znaczne obniżenie hałasu w stosunku do standardowego rozwiązania. NOWOŚĆ! Wentylatory promieniowe z łopatkami do tyłu K.. 133 – K.. 250 silniki: jedno- i trójfazowe AC lub EC z możliwością płynnej regulacji oraz 24 i 48 V DC; średnice: ø 133–250 mm; wydajność: 50–2300 m3/h i spręż maks.: 100–1580 Pa; maks. temp. medium: 70°C; poziom dźwięku: w zależności od typu i punktu pracy; cechy szczególne: modułowa budowa i nowy wirnik typu Radical. NOWOŚĆ! Dmuchawy poprzeczne QL 0600 – 3600 silniki: AC lub EC; wirniki: długości od 60 do 360 mm; wydajność: 20–400 m3/h; spręż maks.: 0,006–0,08 kPa; maks. temp. medium: 120°C; poziom dźwięku: w zależności od typu i punktu pracy; cechy szczególne: pojedynczy lub podwójny wirnik umieszczony po obu stronach silnika. rynekinstalacyjny.pl marzec 2014 41 POWIETRZE wentylatory reklama FLÄKT BOVENT SP. Z O.O. 05-850 Ożarów Mazowiecki, Ołtarzew, ul. Południowa 2 tel. 22 392 43 43, faks 22 392 43 44 [email protected] www.flaktwoods.pl Wentylatory kanałowe ROPERA zastosowanie: wentylacja ogólna obiektów przemysłowych, biurowych, mieszkalnych i użyteczności publicznej; dane techniczne: wydajność: do 2340 m3/h, maks. spręż: 920 Pa, maks. temp. pracy: 45–70°C, moc: 28–610 W, hałas: w odl. 3 m od 18 dB(A) przez obudowę, napięcie: 230 V, klasa IP: 44/54, masa: 2–14 kg, średnica przyłączy: 100–355 mm; budowa: wentylator promieniowy do kanałów okrągłych, obudowa z galwanizowanej blachy stalowej z zamontowaną puszką przyłączeniową; wirnik: wysokosprawny, z tworzywa, zabudowany na silniku, łopatki wygięte do tyłu; silnik: indukcyjny asynchroniczny z zewnętrznym wirnikiem lub EC komutowany elektronicznie z zewnętrznym wirnikiem; regulacja obrotów: pełna napięciowa; akcesoria: obejmy montażowe, klapy zwrotne, tłumiki, wsporniki, siatki; certyfikaty: deklaracja zgodności CE; gwarancja: 24 miesiące. Wentylatory kanałowe izolowane SABINA zastosowanie: wentylacja ogólna obiektów przemysłowych, biurowych, mieszkalnych i użyteczności publicznej; dane techniczne: wydajność: do 2376 m3/h, maks. spręż: 510 Pa, maks. temp. pracy: 40–60°C, moc: 100–630 W, hałas: w odl. 3 m 18–35 dB(A) przez obudowę, napięcie: 230 V, klasa IP: 44/54, masa: 2–14 kg, średnica przyłączy: 125–400 mm; budowa: wentylator promieniowy do kanałów okrągłych, obudowa z galwanizowanej blachy stalowej z zamontowaną puszką przyłączeniową, izolowana akustycznie wełną z włókna szklanego o grubości 40 mm; wirnik: wysokosprawny, z tworzywa, zabudowany na silniku, łopatki wygięte do tyłu; silnik: indukcyjny asynchroniczny z zewnętrznym wirnikiem; regulacja obrotów: pełna napięciowa; akcesoria: obejmy montażowe, klapy zwrotne, tłumiki, wsporniki, siatki; certyfikaty: deklaracja zgodności CE; gwarancja: 24 miesiące. Wentylatory uniwersalne ESTOC zastosowanie: wentylacja ogólna obiektów przemysłowych, biurowych, mieszkalnych i użyteczności publicznej, w wersji TARGE także do wyciągów z profesjonalnych okapów kuchennych; dane techniczne: wydajność: do 19 000 m3/h, maksymalny spręż: 1150 Pa, maksymalna temperatura pracy: ESTOC: 70°C, ESTOC TARGE: 110°C (silnik poza strumieniem przepływającego medium), moc: 310–6000 W, hałas: w odl. 3 m 33–71 dB(A) przez obudowę, napięcie: 230/400 V, klasa IP: 54, masa: 36–165 kg, średnica przyłączy: 355–630 mm; budowa: wentylator promieniowy do montażu kanałowego lub dachowego; dowolna konfiguracja wlotu i wylotu powietrza (zamiana paneli obudowy), prosta instalacja i konserwacja dzięki demontowanym panelom; obudowa: sześcienny kształt, rama z profili aluminiowych, panele boczne z galwanizowanej blachy stalowej, wypełniona 20 mm warstwą niepalnej i tłumiącej dźwięki wełny mineralnej; wirnik: promieniowy, samoczyszczący, z łopatkami pochylonymi do tyłu; silnik: w wersji EC energooszczędny, komutowany elektronicznie, pozostałe z wirującą obudową, przystosowane do regulacji prędkości obrotowej; regulacja obrotów: płynna w zakresie 0–100% (transformatorem, elektronicznie lub falownikiem), standardowe zabezpieczenia termiczne; akcesoria: złącza przeciwdrganiowe, przepustnice, tłumiki, wsporniki, siatki, pokrywy do montażu dachowego; certyfikaty: deklaracja zgodności CE; gwarancja: 24 miesiące. Wentylatory kuchenne DEBA dane techniczne: wydajność: do 8280 m3/h, maksymalny spręż: 1950 Pa, maksymalna temperatura pracy: 100°C (silnik poza strumieniem przepływającego medium), moc: 310–6000 W, hałas: w odl. 3 m 33–71 dB(A) przez obudowę, napięcie: 230/400 V, klasa IP: 54, masa: 32–92 kg, średnica przyłączy: 200–500 mm; zastosowanie: wyciągi z profesjonalnych okapów kuchennych; budowa: wentylator promieniowy do montażu pionowego lub poziomego, przystosowany do czyszczenia parą; obudowa: blacha stalowa galwanizowana, izolowana termicznie i akustycznie; wirnik: stalowy lub aluminiowy, promieniowy, z łopatkami pochylonymi do przodu (do wielkości 280) lub do tyłu (dla pozostałych wielkości); silnik: w wersji EC energooszczędny, komutowany elektronicznie, pozostałe z wirującą obudową, przystosowane do regulacji prędkości obrotowej; regulacja obrotów: płynna w zakresie 0–100% (transformatorem lub falownikiem), standardowe zabezpieczenia termiczne; akcesoria: złącza, dodatkowe króćce i wsporniki ścienne; certyfikaty: deklaracja zgodności CE; gwarancja: 24 miesiące. 42 marzec 2014 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE reklama wentylatory PLANETFAN SP. Z O.O. SP.K. 41-407 Imielin, ul. Przemysłowa 5 [email protected], www.planetfan.pl Wentylatory kanałowe typu K Wykonane w obudowie wyposażonej obustronnie w walcowane kołnierze z otworami przyłączeniowymi. Przystosowane do przetłaczania powietrza i innych czynników chemicznie obojętnych. Zaprojektowane ze szczególnym naciskiem na uzyskanie wysokich parametrów przepływowych. Opcjonalnie dostępne w wykonaniu odpornym na działanie agresywnych czynników chemicznych; zakres średnic standardowych: 280–1500 mm; zakres wydajności: od 2050 do 150 000 m3/h; silniki wyposażone w łożyska bezobsługowe: wykonane w zamkniętej obudowie z odlewu aluminiowego lub żeliwnego, 1- lub 3-fazowe, IP 55; zakres temperatury pracy: od –20 do 55°C. Wentylatory przeciwwybuchowe typu KEX Wentylatory osiowe typu KEX przeznaczone są do pracy w instalacjach, w otoczeniu których istnieje potencjalnie wybuchowa atmosfera (zagrożenie gazowe) zgodnie z normą PN-EN 13463-1:2003 oraz dyrektywą 94/9/WE (ATEX). Przetłaczanym czynnikiem może być czyste powietrze z wentylacji obiegowej lub powietrze zużyte z możliwą zawartością gazu. Wykonane w obudowie wyposażonej obustronnie w walcowane kołnierze z otworami przyłączeniowymi; zakres średnic standardowych: od 315 do 1250 mm; zakres wydajności: od 2770 do 72 800 m3/h; silniki: 3-fazowe, przeciwwybuchowe w obudowie wzmocnionej, stopień ochrony: IP 55, klasa temperaturowa: T3 lub T4; zakres temperatury pracy: od –20 do 40°C; oznaczenie: Ex II2Gc II BT4 lub T3. Wentylatory wolnostojące na ramie przejezdno-uchylnej typu KLR Wentylatory zamontowane na ramie przejezdno-uchylnej, wykonane w obudowie wyposażonej w elipsoidalny wlot powietrza. Zabezpieczone z dwóch stron siatkami. Rama wykonana z możliwością regulacji kąta strugi powietrza wychodzącego z wentylatora. Wentylatory przystosowane do przetłaczania powietrza i innych czynników chemicznie obojętnych. Zaprojektowane ze szczególnym naciskiem na uzyskanie wysokich parametrów przepływowych przy niskim poziomie hałasu; zakres średnic: od 350 do 1000 mm; zakres wydajności: od 4150 do 34 200 m3/h; silniki wykonane w zamkniętej obudowie z odlewu aluminiowego lub żeliwnego, wyposażone w łożyska bezobsługowe, 1- lub 3-fazowe, IP 55; zakres temperatury pracy od –20 do 40°C. NOWOŚĆ! Wentylatory wysokotemperaturowe typu HT Zaprojektowane do ciągłej pracy w zakresie temperatur od –20 do 100°C. Charakteryzują się wysoką wydajnością oraz bezawaryjną pracą w wysokich temperaturach. Opcjonalnie do 150°C; zakres średnic standardowych: od 315 do 1250 mm; zakres wydajności: od 2800 do 50 400 m3/h; silniki: asynchroniczne, wykonane w zamkniętej obudowie z odlewu aluminiowego lub żeliwnego; 3-fazowe, IP 54 lub IP 55; zakres temperatury pracy: od –20 do 100°C. Wentylatory ścienne typu S Wentylatory przeznaczone do montażu ściennego lub okiennego, zarówno w wersji nawiewnej, jak i wyciągowej, dla bardzo szerokiego wachlarza średnic – od 400 do 710 mm. Obudowa wentylatora może być wykonana w dwóch wersjach – kwadratowej i okrągłej. Wyposażone w silniki trójfazowe lub jednofazowe. Mogą współpracować z regulatorem obrotów oraz żaluzją zabezpieczającą pomieszczenie przed opadami atmosferycznymi, dostępem owadów, ptaków itp. Charakteryzują się niskim poziomem hałasu, niewielkim zużyciem energii i małym ciężarem. Przystosowane do przetłaczania powietrza i innych czynników chemicznie obojętnych. Opcjonalnie dostępne w wykonaniu odpornym na działanie agresywnych czynników chemicznych; zakres średnic standardowych: od 400 do 710 mm; zakres wydajności: od 4130 do 24 900 m3/h; zakres temperatury pracy: od –20 do 40°C. rynekinstalacyjny.pl marzec 2014 43 POWIETRZE wentylatory oddymiające reklama FLÄKT BOVENT SP. Z O.O. 05-850 Ożarów Mazowiecki, Ołtarzew, ul. Południowa 2 tel. 22 392 43 43, faks 22 392 43 44 [email protected] www.flaktwoods.pl Wentylatory oddymiające JM Areofoil HT dane techniczne: wydajność: do 200 000 m3/h, maks. spręż: 600 Pa (do 1500 Pa dla wersji Multi-Stage), maks. temp. ciągłej pracy: 50°C, w trybie oddymiającym do 200/300/400°C/2 h, napięcie: 400 V, średnica: 315–1600 mm; zastosowanie: wentylacja pożarowa, oddymianie; budowa: wentylator osiowy do kanałów okrągłych, montaż kołnierzowy; wirnik: wysokosprawny osiowy wirnik odlewany wysokociśnieniowo z aluminium, o profilu areofoil z wygładzaną piastą i płytą zaciskową do regulacji kąta nachylenia łopatki; silnik: asynchroniczny, trójfazowy 400 V, 50 Hz, klasa izolacyjności F, IP 55, przystosowany do regulacji falownikiem; regulacja obrotów: częstotliwościowa; akcesoria: tłumiki, stopy montażowe, wibroizolatory, przeciwkołnierze, króćce elastyczne, klapy zwrotne, osłony, stożki wlotowe (konfuzory); certyfikaty: certyfikat zgodności z normą EN 12101-3:2002/AC:2005, deklaracja zgodności; gwarancja: 24 miesiące. Wentylatory strumieniowe SLIMLINE/LOW PROFILE/STANDARD dane techniczne: ciąg do 85,7 N, maks. temp. ciągłej pracy: 50°C, w trybie oddymiającym do 200/300/400°C/2 h, napięcie: 400 V, średnica: 315–400 mm; zastosowanie: wentylacja bezkanałowa garaży, oddymianie; budowa: wentylator osiowy strumieniowy w zestawie z tłumikami; wirnik: wysokosprawny osiowy wirnik odlewany wysokociśnieniowo z aluminium, o profilu areofoil z wygładzaną piastą i płytą zaciskową do regulacji kąta nachylenia łopatki, jednokierunkowy lub w pełni rewersyjny; silnik: asynchroniczny, trójfazowy 400 V, 50 Hz, klasa izolacyjności F, IP 55, przystosowany do regulacji falownikiem lub dwubiegowy; regulacja obrotów: częstotliwościowa; wyposażenie dodatkowe: pełen system wentylacji strumieniowej z certyfikowaną automatyką; certyfikaty: certyfikat zgodności z normą EN 12101-3:2002/AC:2005, deklaracja zgodności; gwarancja: 24 miesiące. Wentylatory indukcyjne INDUCTION/TRIX dane techniczne: ciąg do 100 N, maks. temp. ciągłej pracy: 50°C, w trybie oddymiającym do 200/300°C/2 h, napięcie: 400 V; zastosowanie: wentylacja bezkanałowa garaży, oddymianie; budowa: wentylator promieniowy indukcyjny w zestawie z dyfuzorami kierunkowymi (w wersji TRIX – do czterech sztuk); wirnik: wysokosprawny stalowy wirnik promieniowy; silnik: asynchroniczny, trójfazowy 400 V, 50 Hz, klasa izolacyjności F, IP 55, przystosowany do regulacji falownikiem lub dwubiegowy; regulacja obrotów: częstotliwościowa; wyposażenie dodatkowe: pełen system wentylacji strumieniowej z certyfikowaną automatyką; certyfikaty: certyfikat zgodności z normą EN 12101-3:2002/AC:2005, deklaracja zgodności; gwarancja: 24 miesiące. Wentylatory dachowe STEF dane techniczne: wydajność: do 18 000 m3/h, maksymalny spręż: 670 Pa, maksymalna temperatura ciągłej pracy: 40°C, w trybie oddymiającym do 400°C/2 h, 7 wielkości; zastosowanie: wentylacja ogólna i pożarowa budynków, oddymianie; budowa: wentylator dachowy z wylotem pionowym; obudowa: blacha stalowa galwanizowana powlekana aluminium lub lakierowana proszkowo, izolowana akustycznie, odchylana w celach konserwacji; wirnik: stalowy, promieniowy, z łopatkami pochylonymi do tyłu; silnik: asynchroniczny, jedno- lub trójfazowy, IP 55, przystosowany do regulacji falownikiem; regulacja obrotów: płynna w zakresie 0–100% (transformatorem lub falownikiem), standardowe zabezpieczenia termiczne; akcesoria: przejścia dachowe, podstawy, króćce, złącza przeciwdrganiowe, klapy zwrotne; certyfikaty: certyfikat zgodności z normą EN 12101-3:2002/AC:2005, deklaracja zgodności; gwarancja: 24 miesiące. 44 marzec 2014 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE reklama wentylatory oddymiające MERCOR SA 80-408 Gdańsk, ul. Grzegorza z Sanoka 2 tel. 58 341 42 45, faks 58 341 39 85 [email protected] www.mercor.com.pl Dachowe wentylatory oddymiające mcr Pasat – 6 wielkości dane techniczne: wydajność: 500–52 000 m3/h, maksymalny spręż: 80–1950 Pa, moc znamionowa: 0,37–30 kW, odporność ogniowa: F400 (400°C/120 min), zakres wielkości wirnika: 315–710 mm; zastosowanie: instalacje przeciwpożarowe budynków biurowych, przemysłowych i garaży; obudowa: blacha aluminiowa malowana proszkowo; wirnik: stalowy z łopatkami wygiętymi do tyłu, zapewniający uzyskiwanie dużych ciśnień i wydajności; silnik: asynchroniczny trójfazowy, IP 54; wentylatory jedno- lub dwubiegowe; montaż: na cokołach lub podstawach dachowych; akcesoria: podstawy dachowe PD, podstawy tłumiące PD-T, klapa zwrotna KS-V, króćce elastyczne KD, wyłącznik serwisowy WS; certyfikat CE: 1488-CPD-0209/W; gwarancja: 12 miesięcy. Osiowe wentylatory oddymiające mcr Monsun – 10 wielkości dane techniczne: maksymalna wydajność: 100 000 m3/h, maksymalny spręż: 1800 Pa, moc znamionowa: reklama 0,55–45 kW, dostępne średnice: 355, 400, 450, 500, 560, 630, 710, 800, 900, 1000 mm, odporność ogniowa: F400 (400°C/120 min), F300 (300°C/60 min), F200 (200°C/120 min); zastosowanie: instalacje przeciwpożarowe budynków biurowych, przemysłowych i garaży; obudowa: z blachy stalowej ocynkowanej malowana proszkowo lub galwanizowana ogniowo; wirnik: aluminiowy z 9 lub 12 łopatkami; silnik: asynchroniczny trójfazowy, IP 55; wentylatory jedno- lub dwubiegowe; montaż: kanałowy lub bezkanałowy w pozycji pionowej lub poziomej; akcesoria: stopy montażowe do instalacji poziomej SW, siatki osłonowe od strony wirnika lub silnika SO, kompensatory drgań – połączenia elastyczne w klasie F400 KD, przeciwkołnierze do montażu w systemie kanałów PK, klapy samoczynne KS, wibroizolatory KA, automatyka sterująca OM; certyfikat CE: 1488-CPD-0129/W; gwarancja: 12 miesięcy. VENTURE INDUSTRIES SP. Z O.O. 05-092 Łomianki-Kiełpin, ul. Mokra 27 tel. 22 751 95 50, faks 22 751 22 59 [email protected] www.venture.pl Osiowy wentylator oddymiający THGT dane techniczne: wydajność: do 140 000 m3/h, moc znamionowa: 0,45–50 kW, odporność ogniowa: F200, F300, F400, prędkość obrotowa: 926–2961 obr/min; zastosowanie: oddymianie z odpornością ogniową 400°C/2 h, 300°C/2 h, 200°C/2 h; obudowa: stal galwanizowana, dostępna w dwóch wersjach: krótkiej i długiej; wymiary: ø 40–125; wirnik: aluminiowy ze zmienny kątem odchylenia łopatek; silnik: asynchroniczny, trójfazowy, stopień ochrony IP 55; montaż: kanałowy; akcesoria: złącza przeciwdrganiowe, klapa zwrotna, osłona wlotu, osłona wylotu, króciec przyłączeniowy, stopy montażowe, wibroizolatory, tłumiki, dysza z siatką; certyfikaty: deklaracja zgodności; gwarancja: 24 miesiące. Wentylatory strumieniowe TJHT/TJHU – 7 wielkości TJHU – wersja jednokierunkowa, TJHT – wersja rewersyjna; dane techniczne: wydajność: 4500–36 225 m3/h, prędkość strumienia powietrza: 16–33 m/s; klasy temperaturowe: F200/F300/F400, obroty (modele dwubiegowe): ok. 2850/1400 obr/min, moc: 0,8/0,2–16/4 kW, hałas: w odl. 3 m od 64/49 dB(A), waga: 61–311 kg, średnica: 315–630 mm; zastosowanie: wentylacja ogólna i oddymiająca garaży; budowa: wentylator osiowy, wbudowane tłumiki na wlocie i wylocie, wsporniki montażowe, na wlocie/wylocie siatka zabezpieczająca lub kierownice powietrza; wirnik aluminiowy; praca ciągła w temperaturze: od –20 do 40°C, możliwość dwugodzinnej pracy w temperaturze 400/300/200°C w zależności od klasy temperaturowej wentylatora; silnik: jedno- lub dwubiegowy; napięcie: 400 V, klasa IP: 55; regulacja obrotów: możliwość regulacji falownikiem; certyfikaty: deklaracja zgodności; gwarancja: 24 miesiące. rynekinstalacyjny.pl marzec 2014 45 POWIETRZE A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y Bartosz Pijawski Fläkt Bovent Sp. z o.o. CleanVent – czysta technologia Zabrudzone anemostaty są pierwszą oznaką problemów z wentylacją. Jeśli nie są czyszczone regularnie, tracą atrakcyjny wygląd, pogarszają jakość powietrza w pomieszczeniu, a także są przyczyną wzrostu zużycia energii w całej instalacji. Mając to na uwadze, firma Fläkt Woods wprowadziła na rynek zawory wentylacyjne CleanVent® pokryte unikalną powłoką Avalon®, która sprawia, że kurz nie przylega do ich powierzchni. Dzięki tej opatentowanej technologii zawory pozostają czyste i rzadziej wymagają czyszczenia. Dodatkowo utrzymują wysoką efektywność energetyczną instalacji, ponieważ przez cały czas zachowują swoje pierwotne parametry wydajności i zasięgu. Anemostaty CleanVent® są zalecane do stosowania zwłaszcza w miejscach trudnodostępnych. F irmy Fläkt Woods i Millidyne Oy opracowały innowacyjną technologię, która wiosną 2008 r. została przetestowana przez VTT (Centrum Badań Technologicznych Finlandii) w laboratoriach Centrum. Testy potwierdziły, że „zawory CleanVent ulegają zabrudzeniom w znacznie mniejszym stopniu niż zawory bez tego typu powłoki”. Jakość powłoki CleanVent została również przetestowana pod kątem trwałości przez cały okres funkcjonowania zaworu w instalacji. Po pięciu latach od wprowadzenia tej technologii, w 2013 r. udoskonalono i całkowicie zautomatyzowano proces nakładania cząsteczek Avalon® na anemostaty. Od roku 2014 wszystkie zawory wentylacyjne produkowane Przygotowanie powierzchni Lakierowana powierzchnia oglądana w dużym powiększeniu charakteryzuje się wieloma nierównościami, może być wręcz porowata. Powłoka Avalon wyrównuje tego typu niedostatki powierzchni, tworząc swego rodzaju gładką błonę chroniącą zawór przed zaleganiem cząstek brudu w nierównościach płaszczyzny. Bezpieczeństwo Zasada działania Zawory CleanVent zostały pokryte antyadhezyjną powłoką wytwarzaną w nanokompozytowej technologii zol-żel. Wysoki stopień czystości został uzyskany dzięki trzem głównym czynnikom: – niskiej energii powierzchniowej, – właściwemu przygotowaniu powierzchni, – właściwościom elektrostatycznym powierzchni. 46 marzec 2014 w intensywnie wykorzystywanych pomieszczeniach nie będzie on wprawdzie idealnie czysty, ale warstwa kurzu będzie zdecydowanie mniejsza niż w przypadku standardowych anemostatów pracujących w tych samych warunkach i poddawanych sporadycznemu czyszczeniu. Wyeliminowane zostaje również zjawisko kumulacji kurzu i porywania powstałych w ten sposób zbitek, które mogą prowadzić do nierównomiernego zużycia filtrów bądź nawet uszkodzeń wentylatorów. przez Fläkt Woods, tradycyjnie charakteryzujące się wysoką jakością wykonania, są dostępne standardowo w wersji z unikalną powłoką antyadhezyjną o grubości kilku mikrometrów. Czystość Stopień zabrudzenia anemostatów CleanVent to zaledwie znikoma cząstka tego, co można znaleźć na standardowych zaworach. Oczywiście produkty wykonane w technologii CleanVent także należy od czasu do czasu odkurzyć, ale nawet mimo to zalety nowej powierzchni są doskonale widoczne. Anemostat wykonany w tej technologii nie tylko brudzi się dużo wolniej, także ewentualne zabrudzenia są dużo łatwiejsze do usunięcia i nie wymagają zastosowania silnych detergentów lub metod mechanicznych (np. szczotek). Warto też zauważyć, że warstwa Avalon nie sprzyja nawarstwianiu się zanieczyszczeń. Dzięki temu nawet po wielu miesiącach pracy zaworu Instalacja wentylacyjna, w tym również zawory, jest najbardziej efektywna energetycznie i jednocześnie najbardziej ekonomiczna tylko wtedy, gdy funkcjonuje zgodnie z pierwotnym projektem przez cały okres eksploatacji. Za zachowanie projektowych parametrów instalacji w dużej mierze odpowiada stopień jej zabrudzenia. Dlatego też jej regularne czyszczenie jest jednym z głównych aspektów konserwacji systemu. Z nową powłoką Avalon czyszczenie Niska energia powierzchniowa Kropla cieczy, padając na powierzchnię o niskiej energii, nie ulega rozproszeniu, a zsuwając się ku krawędzi, nie pozostawia za sobą wilgotnej smugi, zachowując przez całą drogę swoją początkową objętość oraz kształt zbliżony do kulistego. Niska energia powierzchniowa ułatwia także bezproblemowe usuwanie tłuszczu. rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE XIV Międzynarodowa Konferencja A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y AIR, HEAT & ENERGY 2014 zakończeń wentylacyjnych trwa krócej, a brak konieczności stosowania detergentów czyni zawory CleanVent bardziej przyjaznymi dla środowiska. Rzadsza konieczność czyszczenia to również zwiększenie bezpieczeństwa personelu. Anemostaty są zwykle zlokalizowane wysoko, w miejscach trudno dostępnych, więc ich konserwacja wiąże się z ryzykiem wypadków przy pracy. 26–29 czerwca 2014 r., Wrocław Tematyka konferencji Klimatyzacja, ogrzewnictwo i ciepłownictwo – nowoczesne systemy kształtowania mikroklimatu oraz dostawy ciepła dla budynków mieszkalnych, użyteczności publicznej i przemysłowych Ochrona atmosfery – nowe technologie, monitoring Niekonwencjonalne źródła energii, w tym: energia słoneczna, geotermalna, pozyskiwana z innych źródeł Budynki pasywne Nowe rozwiązania oraz wyniki badań urządzeń i systemów w ogrzewnictwie, ciepłownictwie, wentylacji, klimatyzacji, instalacjach sanitarnych i balneotechnice Techniki symulacji HVAC Ekologia Zastosowanie mniej brudzących się i łatwych w konserwacji zaworów oraz brak konieczności stosowania agresywnych środków czyszczących wpływa znacząco na poprawę bezpieczeństwa w strefie przebywania ludzi. Sama nanopowłoka również jest całkowicie bezpieczna. Problemem większości związków chemicznych tego typu jest zwykle fakt, że poszczególne cząsteczki są całkowicie niezależne. Powoduje to ich sporadyczne odrywanie się od pokrytej daną substancją powierzchni i przenikanie m.in. do powietrza wdychanego przez użytkowników danego pomieszczenia. Powłoka Avalon jest inna – jej cząsteczki tworzą trwałe wiązania między sobą, co sprawia, Właściwości elektrostatyczne Cząstki kurzu przywierają również do powierzchni na skutek oddziaływań elektrostatycznych. Powłoka Avalon jest antystatyczna i zapobiega gromadzeniu się ładunków elektrostatycznych na nawiewniku, dzięki czemu cząsteczki zanieczyszczeń nie przywierają do pokrytych nią materiałów. że wraz z upływem czasu jej grubość pozostaje niezmienna. W przeprowadzonych badaniach laboratoryjnych nie stwierdzono żadnego uwalniania nanocząsteczek do otoczenia, które mogłoby spowodować choćby znikome zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt czy też dla środowiska naturalnego. Trwałe wiązania sprawiają również, że cząsteczki pozostają nieaktywne chemicznie, dzięki czemu nawet po zakończeniu eksploatacji zaworu pozostaje on bezpieczny dla środowiska i nie wymaga specjalnych procedur utylizacyjnych. Organizatorzy Politechnika Wrocławska Wydział Inżynierii Środowiska, Instytut Klimatyzacji i Ogrzewnictwa Polska Akademia Nauk Sekcja Ciepłownictwa i Klimatyzacji Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych Oddział Dolnośląski i Wielkopolski Patroni medialni Ciepłownictwo Ogrzewnictwo Wentylacja, INSTAL, Rynek Instalacyjny rynekinstalacyjny.pl promocja Fläkt Bovent Sp. z o.o. 05-850 Ożarów Mazowiecki Ołtarzew, ul. Południowa 2 www.flaktwoods.pl Sekretariat konferencji: Instytut Klimatyzacji i Ogrzewnictwa PWr 50-373 Wrocław, ul. Norwida 4/6 tel. 71 320 35 32, 71 320 37 43, 71 320 37 07, faks 71 320 35 32 [email protected], www.airandheat.pwr.wroc.pl Do uczestnictwa w konferencji zapraszamy specjalistów, pracowników naukowych, pracowników sektora gospodarczego, producentów marzec 2014 i dostawców urządzeń z dziedziny inżynierii środowiska 47 POWIETRZE dr inż. Kazimierz Wojtas Instytut Inżynierii Cieplnej i Ochrony Powietrza Politechniki Krakowskiej Systemy chłodzenia z cieczą pośredniczącą w energooszczędnych budynkach użyteczności publicznej Water based cooling distribution systems in energy efficient commercial buildings Przy projektowaniu systemów chłodzenia budynków należy uwzględnić nie tylko koszty inwestycyjne, ale również eksploatacyjne, a także efektywność pracy urządzeń wchodzących w skład systemu. Systemy chłodzenia z cieczą pośredniczącą, zwane potocznie systemami „wody lodowej”, mogą pozostać nadal efektywną alternatywą w stosunku do systemów ze zmiennym przepływem czynnika ziębniczego („multisplit”) pod warunkiem zachowania podstawowych zasad na etapach projektowania, realizacji i eksploatacji systemu. W obliczeniach zapotrzebowania energii na potrzeby ogrzewania, ciepłej wody użytkowej oraz chłodzenia budynków zgodnie z procedurą zgodną z rozporządzeniem w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku [2] nie rozróżnia się rodzaju budynku oraz jego funkcji i przeznaczenia jako jednego z ważnych argumentów wpływających na zużycie nośników energii przez budynek. Przyczyną tego stanu rzeczy jest większe znaczenie celu, jakim jest maksymalne ograniczenie zapotrzebowania na energię przez budynek, niż innych jego cech, a w szczególności komfortu użytkowników. Problem ten jest szczególnie zauważalny w okresie letnim, gdy mamy do czynienia z nadmiernymi zyskami ciepła pochodzącymi od promieniowania zewnętrznego, co wynika z konstrukcji budynku zorientowanej głównie na okres grzewczy (np. duże powierzchnie przeszklone, dowartościowanie wewnętrznych zysków ciepła itp.). O ile taka sytuacja jest akceptowalna w budownictwie mieszkaniowym, to podstawowym przeznaczeniem budynków użyteczności publicznej jest zapewnienie jak najlepszych warunków pracy, które wpływają na jej efektywność, co dla pracodawcy jest równie ważne jak koszty utrzymania stanowisk pracy. Stąd w programach służących do kompleksowej oceny tego typu budynków (jak BREEAM, LEED itp.) problem zapewnienia odpowiednich warunków komfortu w okresie letnim Streszczenie W artykule rozwinięto tezy przedstawione przez autora podczas konferencji „Chłodnictwo i klimatyzacja w Polsce – nowe trendy rozwoju” [12]. Podjęto próbę analizy wpływu wybranych parametrów decyzyjnych związanych z projektowaniem i eksploatacją systemu chłodzenia budynków o charakterze użyteczności publicznej w najbardziej rozpowszechnionej wersji, jaką jest system chłodzenia z cieczą pośredniczącą (niewłaściwie zdaniem autora nazywany „systemem z wodą lodową”) na zapotrzebowanie energii na cele chłodzenia tych obiektów. W artykule oceniono szanse i zagrożenia dla rozwoju omawianego systemu chłodzenia w najbliższych latach i omówiono zagadnienia związane z efektywnością energetyczną systemu w postaci temperatury i rodzaju cieczy pośredniczącej zasilającej chłodnice powietrza. Wyniki analizy dotyczą wstępnego etapu prac nad tymi problemami i są oparte na analizie pracy instalacji w stanach ustalonych. W artykule nie poruszono zagadnień związanych z dynamiką pracy systemu w aspekcie różnych wariantów regulacji i sterowania. Abstract This article is an extension of theses presented by the author at the scientific-technical conference „Refrigeration and Air Conditioning in Poland – New trends in development” [12]. The author makes an attempt to analyze the impact of selected decision – making parameters related to the design and operation of the water based cooling system in commercial buildings with the aim of decreasing of energy consumption. The study assesses the opportunities and threats for the development of this water type cooling distribution system in the coming years and discusses issues related to energy efficiency of the cooling systems like temperature, the type of liquidand structure of the hydraulic system supplying the cooling coils. The results of the analyzes are preliminary stage of the work on these problems and they are based on the steady states analysis of the operation of the system. The study does not include any analysis related to the dynamics of the system in terms of the different variants of regulation and control, yet. 48 marzec 2014 (konieczność chłodzenia) został odpowiednio doceniony, na równi z innymi czynnikami wpływającymi na zużycie nośników energii w okresie całego roku. Systemy chłodzenia z cieczą pośredniczącą – szanse i zagrożenia Jednym z podstawowych wymagań, jakie powinien spełnić system klimatyzacji w wielo-pomieszczeniowym budynku użyteczności publicznej, jest możliwość niezależnej regulacji parametrów komfortu w każdym z pomieszczeń. Podstawową decyzją, jaką musi podjąć projektant instalacji, mającą wpływ zarówno na nakłady inwestycyjne, jak i koszty eksploatacyjne (nośników energii), jest wybór rodzaju systemu klimatyzacji. Wyboru można dokonać pomiędzy systemami z centralnym uzdatnianiem powietrza (CUP – nazywany często systemem powietrznym) a systemem z wtórnym uzdatnianiem powietrza (WUP), do którego zaliczamy chłodzenie z cieczą pośredniczącą. Oczywiście w przypadku budynków wielopomieszczeniowych rozważany jest system ze zmiennym strumieniem powietrza nawiewanego (VAV), który może spełnić wymaganie niezależnej regulacji temperatury powietrza w każdym pomieszczeniu. Głównymi przesłankami przy podejmowaniu decyzji powinny być: charakter budynku (przeznaczenie, wielkość i liczba pomieszczeń klimatyzowanych, wielkość pomieszczeń technicznych itp.), obliczeniowy stosunek minimalnego strumienia powietrza świeżego VS do wymaganego strumienia powietrza nawiewanego, którego zadaniem jest zbilansowanie zysków ciepła w pomieszczeniu VN (wzór 1). rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl marzec 2014 49 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 50 marzec 2014 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl marzec 2014 51 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 52 marzec 2014 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej reklama www.rynekinstalacyjny.pl/ prenumerata rynekinstalacyjny.pl marzec 2014 53 ENERGIA 54 czerwiec 2013 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE A R T Y K U Ł Rozwiązania HVAC S P O N S O R O W A N Y inż. Tomasz Kulik Colt International Sp. z o.o. szyte na miarę Firma Colt International od wielu lat zajmuje się wentylacją obiektów przemysłowych. W ostatnich latach zrealizowała szereg projektów związanych z poprawą komfortu pracy. J ednym z produktów stosowanych w tego typu instalacjach jest urządzenie Coolstream dostarczające schłodzone powietrze wentylacyjne, wykorzystujące zjawisko chłodzenia adiabatycznego. Dzięki temu rozwiązaniu koszty eksploatacji instalacji, w porównaniu do tradycyjnego systemu chłodzenia, mogą być nawet dziesięciokrotnie niższe. Kompletne systemy wentylacji Głównym zadaniem pracowników firmy Colt nie jest dostarczenie produktów, ale rozwiązywanie problemów swoich klientów. Dlatego starają się oni zapewnić kompleksową obsługę – od rozpoznania problemu, przez zaprojektowanie rozwiązania, aż do wykona- nia wszystkich prac związanych z instalacją zaproponowanego systemu. W ten sposób rozwiązano m.in. problem komfortu pracy w hali montażowej fabryki bagażników samochodowych w województwie wielkopolskim, gdzie firma Colt dostarczyła kompletny system wentylacji z chłodzeniem adiabatycznym. Na instalację składały się dwa urządzenia Coolstream o wydajności 27 000 m3/h każde, dwa kanały tekstylne o długości 40 mb. zapewniające równomierne rozprowadzenie powietrza wewnątrz hali oraz dwie klapy wywiewne z możliwością pracy niezależnej od warunków atmosferycznych. Kompletny system automatyki umożliwia sterowanie poszczególnymi urządzeniami z uwzględ- Coolstream N – wersja z modułem wentylatorowym i bez modułu nieniem parametrów panujących wewnątrz i na zewnątrz obiektu. Instalacja była eksploatowana przez cały sezon letni, spełniając, a nawet przekraczając oczekiwania klienta. Nowość – Coolstream N Urządzenie Coolstream z widoczną w tle klapą wywiewną oraz czujką pogodową Rys. Idea działania systemu: lewa strona budynku – wentylacja naturalna; prawa strona – wentylacja naturalna wspomagana urządzeniami Coolstream rynekinstalacyjny.pl Firma Colt, nadążając za oczekiwaniami rynku, wprowadziła do swojej oferty nową wersję urządzenia Coolstream przeznaczoną do obiektów przemysłowych o dużych zyskach ciepła. Coolstream N montowany jest bezpośrednio w ścianie budynku i zapewnia chłodzenie w strefie pracy. Ideę działania urządzenia przedstawiono na rysunku. Może ono pracować na zasadzie wentylacji naturalnej lub z opcją modułów wentylatorowych. Urządzenie można rozbudowywać o kolejne moduły aż do uzyskania wydajności nawet 108 000 m3/h. Colt International Sp. z o.o. 01-698 Warszawa, ul. Smoleńskiego 1 lok. 15 tel. 22 639 35 55, tel. kom. 600 217 115 faks 22 833 45 76 [email protected], www.coltinfo.pl marzec 2014 55 POWIETRZE mgr inż. Demis Pandelidis Wydział Inżynierii Środowiska Politechniki Wrocławskiej Analiza konstrukcji wymienników wyparnych na przykładzie wymiennika krzyżowego – założenia Structural analysis of evaporative air coolers on the example of cross-flow heat and mass exchangers: assumptions W dobie kryzysu gospodarczego i wzrastających cen surowców duży nacisk kładzie się na obniżanie energochłonności systemów HVAC. Jednymi z najmniej korzystnych ekonomicznie urządzeń są konwencjonalne układy chłodnicze w instalacjach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, dlatego coraz częściej stosuje się rozwiązania wykorzystujące energię odnawialną. Pozwala to zredukować koszty eksploatacyjne tego typu systemów. Jedną z możliwości, atrakcyjną zarówno inwestycyjnie, jak i eksploatacyjnie, jest wykorzystanie nierównowagi termodynamicznej powietrza zewnętrznego jako źródła energii odnawialnej. D o urządzeń chłodniczych wykorzystujących energię odnawialną zalicza się jednostki stosujące bezpośrednie i pośrednie odparowanie wody (będącej czynnikiem chłodniczym). Proces ten nazywany jest chłodzeniem wyparnym i opiera się na wymianie ciepła i masy pomiędzy cieczą a gazem (w przypadku chłodzenia bezpośredniego), podczas którego powietrze obniża swoją temperaturę, jednocześnie zwiększając zawartość wilgoci. Strumień oddanego ciepła jawnego kompensowany jest napływem ciepła utajonego pod postacią pary wodnej, dlatego wydajność chłodnicza przemiany w odniesieniu do ciepła całkowitego równa jest zeru i odbywa się przy niezmiennej entalpii. W chłodzeniu pośrednim strumień powietrza dostarczany do użytkowników pomieszczeń (nazywany głównym) kontaktuje się z wodą poprzez ścianki wymiennika (rys. 1). Część przepływu głównego (nazywana pomocniczą lub roboczą) zawracana jest do kanałów mokrych, gdzie realizuje ochładzanie wyparne warstwy cieczy. Strumień powietrza kierowany do użytkowników oddaje ciepło do wody przez ściankę rekuperatora, czego efektem jest spadek temperatury przy niezmiennej zawartości wilgoci, co z kolei umożliwia lepszą asymilację pary wodnej powstałej w pomieszczeniach i zwiększone odczuwanie komfortu przez ludzi w nich przebywających. Głównymi zaletami rozwiązań pośrednich są niskie nakłady inwestycyjne i eksploatacyjne, bezawaryjność, prostota rozwiązań oraz powszechność występowania czynnika chłodniczego. Najważniejsze wady to: wrażliwość na warunki atmosferyczne (systemy są nieefektywne w wilgotnym klimacie), brak osuszania powietrza oraz niemożliwość schło- 56 marzec 2014 dzenia do temperatury niższej niż temperatura termometru mokrego (obecnie nowoczesne rekuperatory wyparne umożliwiają osiągnięcie temperatury niższej niż temperatura termometru mokrego [7]). Wraz ze wzrostem zainteresowania chłodzeniem wyparnym [1–5] powszechne stało się zwiększanie efektywności wymienników, tak by proces wymiany ciepła i masy przebiegał w sposób optymalny przy minimalnym zużyciu wody i niskich stratach ciśnienia po stronie powietrza. Do podstawowych kierunków rozwoju wymienników do chłodzenia wyparnego zaliczyć można: urzeczywistnienie zasady wielostopniowego chłodzenia powietrza w jednym urządzeniu w celu pełniejszego wykorzystania termodynamicznej nierównowagi powietrza; poszukiwanie racjonalnych i najbardziej efektywnych schematów układu przepływu czynników, pozwalających na uzyskanie możliwie najniższej temperatury otrzymywanego chłodu; wykorzystanie materiałów o strukturze porowatej do produkcji higroskopijnych wypełnień pozwalających na równomierne nawilżanie powierzchni ścianek – przy minimalnym zapotrzebowaniu na wodę; uzyskanie warunków najbardziej efektywnej realizacji procesów wymiany ciepła i masy w aparatach do pośredniego ochładzania powietrza i obszarów ich racjonalnego wykorzystania na zasadzie nowoczesnych metod wielokryterialnej optymalizacji. Jednym z najbardziej istotnych elementów wymiennika wyparnego, mającym znaczący wpływ na efektywność termodynamiczną jednostki, jest jego konstrukcja. Dotyczy to zarówno budowy wypełnienia (wymiennik z materiałem higroskopijnym czy też płytowy zraszany), obecności lub też braku ożebrowa- Streszczenie W artykule przedstawiono pośrednie wymienniki wyparne i scharakteryzowano ich budowę. Przedstawiono materiały najczęściej wykorzystywane do ich budowy oraz te, które mogą być wykorzystywane w przyszłości. Zaprezentowano rodzaje ożebrowania występujące w urządzeniach tego typu. Opisano fizyko-matematyczny NTU–model nieliniowych procesów wymiany ciepła i masy w ożebrowanym wymienniku wykorzystującym przepływ krzyżowy. Analizie poddany został wymiennik o wypełnieniu z materiału porowatego o zmiennej przewodności oraz rekuperator z kanałami gładkimi pokrytymi warstwą wody. Abstract The first part of the paper presents the characteristics of indirect evaporative heat exchangers structure. The materials most often used in for of this type of units construction were presented. Also, the materials that can be used in the future have been shown. Different types of ribs, used in such devices, were presented. The original mathematical model ε-NTU, describing nonlinear processes of heat and mass transfer in finned heat exchanger that uses the cross- flow pattern has been shown. Two devices will be analyzed: exchanger with filling made of porous material with variable conductivity and recuperator with channels coated with a layer of smooth water. rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl marzec 2014 57 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 58 marzec 2014 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej Czesław Grabarczyk Mechanika gazów Jednowymiarowe przepływy ustalone Wydawnictw0 WNT www.rynekinstalacyjny.pl/ prenumerata W książce przedstawiono podstawowe prawa i metody obliczania ustalonych jednowymiarowych przepływów gazów, w tym: – wyprowadzenie równań praw zachowania masy, pędu i energii dla gazów, – określenie, warunki występowania i klasyfikację rodzajów przepływów, – analizę właściwości fizycznych adiabatycznych i izotermicznych strumieni gazu w warunkach przepływów pod- i naddźwiękowych, z uwzględnieniem tarcia i wymiany ciepła, – opis warunków dopuszczalności pomijania ściśliwości strumienia gazu, – dwie graficzno-analityczne metody adiabatycznych i izotermicznych przepływów gazów w rurociągach. Publikacja ma charakter podręcznika akademickiego do przedmiotu mechanika płynów, w części dotyczącej mechaniki gazów, wykładanego na wydziałach mechanicznych, inżynierii chemicznej oraz inżynierii środowiska na uczelniach technicznych. Książkę polecamy również inżynierom zajmującym się projektowaniem i eksploatacją różnorodnych przemysłowych instalacji gazowych. rynekinstalacyjny.pl promocja Księgarnia Techniczna Grupa MEDIUM 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18 tel. 22 512 60 60,marzec faks 22 810 27 42 2014 59 e-mail: [email protected] www.ksiegarniatechniczna.com.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 60 marzec 2014 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej reklama www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl marzec 2014 61 POWIETRZE A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y Specjalistyczne systemy montażu izolacji technicznych Firma NOWA Polska założona została w 2005 r. Od początku obecności na rynku specjalizuje się w produkcji zamocowań do izolacji technicznych. Zaczynała od prostych, podstawowych rodzajów zamocowań, żeby z czasem włączyć do oferty bardziej specjalistyczne rozwiązania. Oferta podstawowa kapturki ochronne stosowane do gwoź- Pierwszymi produktami opuszczającymi fabrykę NOWA były: gwoździe samoprzylepne GSN przeznaczone do mocowania izolacji termicznych i akustycznych na powierzchni kanałów wentylacyjnych. Ich montaż polega na naklejeniu gwoździ na izolowaną powierzchnię; gwoździe zgrzewane GZN, nazywane potocznie „tradycyjnymi”, służące do mocowania dzi tradycyjnych typu GZN, gwoździ samoprzylepnych GSN/GSN Long, gwoździ perforowanych GPN. Nakłada się je na gwóźdź po założeniu izolacji oraz klipsa samozaciskowego. Zaawansowane rozwiązania Stały rozwój W miarę rozwoju firmy oraz w odpowiedzi na potrzeby rynku rozpoczęto produkcję bar- Dzięki współpracy z Instytutem Techniki Budowlanej firma NOWA Polska jako jedyna firma w Europie może pochwalić się Europejską Aprobatą Techniczną na gwoździe odwrotne ETA-13/0483. NOWA Polska jest także wyłącznym przedstawicielem firmy AS Schweißtechnik GmbH specjalizującej się w produkcji zgrzewarek kondensatorowych oraz transformatorowych służących do przypawania kołków, sworzni, tulei, szpilek izolacyjnych oraz wielu innych elementów. Połączenie najlepszych materiałów, wyspecjalizowanej technologii produkcyjnej, wiedzy oraz doświadczenia pozwoliły stworzyć produkty najwyższej jakości, które zostały docenione na wielu rynkach, m.in. czeskim, niemieckim, słowackim, węgierskim czy amerykańskim. Produkty te zaprezentowane zostaną na międzynarodowych targach materiałów izolacyjnych i techniki izolacyjnej ISO 2014 w Kolonii, które odbędą się 8–9 maja. Na tym poziomie nasza obecność na targach w Kolonii jest obowiązkowa – podsumowuje rozwój firmy jej prezes. Instytut Techniki Budowlanej zarówno izolacji termicznych, jak i akustycznych na kanałach wentylacyjnych. Montaż polega na zgrzewaniu doczołowo gwoździ GZN do powierzchni kanału i utworzeniu tzw. „jeża”, na który nabija się następnie izolację; klipsy samozaciskowe KZN1/2 służące do przytrzymywania izolacji nałożonych na gwoździe zgrzewalne GZN oraz gwoździe samoprzylepne GSN. Wykonane są z najwyższej jakości blachy stalowej ocynkowanej ogniowo; 62 marzec 2014 izolację, co znacznie ułatwia i przyspiesza jej montaż; zgrzewarki kondensatorowej typu NP-1 i NP-2. Firma opracowała pierwszą w Polsce zgrzewarkę tego typu – dziś w ofercie ma już dwa modele. dziej specjalistycznych zamocowań i narzędzi do przyspawania: gwoździ perforowanych GPN stosowanych wszędzie tam, gdzie nie ma możliwości przypawania gwoździa do izolowanej powierzchni; szpilek do ciężkich izolacji przemysłowych stosowanych przy pracach izolacyjnych zbiorników, kotłów, konstrukcji stalowych oraz wielu innych; gwoździ odwrotnych GZON/GZONi, nazywanych potocznie gwoździami „odwrotnymi”, które przeznaczone są do mocowania zarówno izolacji termicznych, jak i akustycznych na powierzchni oraz wewnątrz kanałów wentylacyjnych metodą przyspawania przez Nowa Polska Sp. z o.o. 05-870 Błonie, Rokitno 5 tel. 22 731 71 05, faks 22 731 71 06 [email protected], www.nowapolska.com.pl rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Wskaźnik energii arch. Krzysztof Cebrat Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej wbudowanej w pieniądz – drugie spojrzenie na koszty budowy Energy embodied in economic value indicator. A second glance at investment costs Z punktu widzenia dobrostanu środowiska architektura powinna być tania. Żeby poprawa jakości środowiska była zauważalna, musi bowiem nastąpić ograniczenie wpływu nań działalności człowieka na dużą skalę, a to oznacza, że rozwiązania technologiczne, które temu służą, muszą być powszechnie dostępne i stosowane – co będzie niemożliwe, jeżeli znajdą się poza ekonomicznym zasięgiem zbyt wielu osób. S ektor budowlany (budowa, eksploatacja, utrzymanie i rozbiórka budynków) odpowiada za zużycie w skali globalnej ok. 50% surowców, 40% energii i 16% wody [8]. Ta sfera działalności człowieka jest zatem bardzo istotna z punktu widzenia wpływu na środowisko naturalne. Architektura tania na ogół rozumiana jest jako taka, której budowa mało kosztuje inwestora. Rzadziej, choć coraz częściej, również jako oszczędna w użytkowaniu. Najrzadziej jako architektura, której niskie koszty budowy i eksploatacji dotyczą nie tylko kieszeni inwestora czy użytkownika, ale również i otoczenia – środowiska. Wówczas do całkowitych kosztów doliczyć trzeba także np. wpływ na środowisko produkcji i transportu materiałów oraz uwzględnić, co z tymi materiałami się stanie, gdy budynek trzeba będzie rozebrać. Dla dalszych rozważań bardzo istotne jest, by koszty, choćby te najszerzej rozumiane, zacząć postrzegać również przez pryzmat ich historii. Pieniądz ma zarówno swoje pochodzenie, jak i potencjał wykorzystania w przyszłości. Dostrzegalny stanie się wówczas fakt, że ekonomia nierozerwalnie związana jest z wielkością zasobów naturalnych, a pieniądz jako zamiennik wartości materialnej zawsze odpowiada za zużycie tych zasobów. W tym również energii. Energochłonność gospodarki a energia wbudowana w pieniądz Wiele instytucji zajmujących się statystyką, w tym również GUS, w publikowanych danych podaje wskaźnik obrazujący energochłonność gospodarki: Energochłonność gospodarki jest relacją krajowego zużycia brutto energii do wartości produktu krajowego brutto (w cenach stałych z 2000 r., przeliczonej na euro według kursu wymiany z 2000 r.). Wskaźnik określa ilość energii zużytej do wytworzenia jednostki produktu krajowego brutto [PKB] (wyrażonej w kilogramach ekwiwalentu ropy naftowej na 1000 euro). Krajowe zużycie brutto energii obejmuje zużycie węgla, energii elektrycznej, ropy naftowej, gazu ziemnego i energii ze źródeł odnawialnych [2]. Według GUS wskaźnik ten służy do oceny skuteczności zrównoważonej polityki energetycznej prowadzonej z uwzględnieniem poszanowania energii i zagadnień ochrony środowiska. Zmniejszenie energochłonności gospodarki oznacza, że mniej energii potrzeba do wyprodukowania tej samej wielkości PKB i wiąże się ze wzrostem efektywności energetycznej [2]. Dla Polski wskaźnik energochłonności gospodarki wyniósł w 2009 r. 363,72 kgoe/1000 euro00, przy średniej wartości dla UE wynoszącej 165,20 kgoe/1000 euro00 [2]. Wartości te podawane są w cenach stałych z 2000 r. przeliczonych na euro wg kursu wymiany z 2000 r., a sam wskaźnik energochłonności gospodarki Drogi Kliencie! Już dziś odwiedź naszą stronę internetową www.blowair.pl i zapoznaj się z naszą ofertą! Nagrzewnice wodne Blowair 17–59 kW to solidne urządzenia w atrakcyjnych cenach. reklama Charakteryzuje je 1, 2 oraz 3-rzędowy miedziano-aluminiowy wymiennik ciepła. Do wyboru pełna automatyka. Możliwość sterowania temperaturą oraz montaż w kilku wersjach przy zastosowaniu uchwytów montażowych lub obrotowej konsoli montażowej. rynekinstalacyjny.pl marzec 2014 63 ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 64 marzec 2014 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej reklama www.rynekinstalacyjny.pl/ prenumerata rynekinstalacyjny.pl marzec 2014 65 ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata promocja 66 marzec 2014 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Nowatorskie rozwiązania w technice grzewczej Wodór paliwem jutra W przyszłości kotły będą być może zasilane wodorem. Naukowcy już okrzyknęli wodór mianem „paliwa przyszłości”, jednak na wdrożenie tanich i bezpiecznych technologii jego produkcji i spalania trzeba jeszcze trochę poczekać. K onieczność zwiększenia efektywności energetycznej urządzeń grzewczych oraz obniżania ich wpływu na środowisko wymaga od producentów szukania nowych, lepszych rozwiązań, dzięki którym będzie można grzać ekologicznie i tanio. Gaz ziemny, uważany dotychczas za jedno z najefektywniejszych paliw, pochodzi ze źródeł nieodnawialnych, trzeba zatem szukać jego zamienników. Rozwiązaniem może być m.in. wykorzystanie wodoru jako ekologicznego nośnika energii i paliwa dla urządzeń ogrzewających domy nisko- i zeroenergetyczne. Katalityczne spalenie wodoru Z wodoru można wytwarzać energię cieplną, a przy zastosowaniu ogniw paliwowych – energię elektryczną. Pierwiastek ten ma najwyższą wartość ciepła spalania ze wszystkich dostępnych paliw, niską energię zapłonu, a do tego jest praktycznie niewyczerpalnym źródłem energii – można go otrzymywać z wody, a w trakcie spalania tworzy ponownie H2O. Wykorzystanie palnika płomieniowego do spalania paliw wiąże się z dużą emisją NOx, a także ryzykiem cofania płomienia [1]. Lepszym rozwiązaniem jest niskotemperaturowe spalanie katalityczne. Brak płomienia oznacza bezpieczeństwo przeciwpożarowe, a także redukcję emisji zanieczyszczeń. Palniki katalityczne do prawidłowego procesu spalania potrzebują jednak dużej powierzchni, dlatego dla takich rozwiązań stosuje się porowate materiały (rys. 1), przez które po jednej stronie zasysane jest powietrze z tlenem, a po drugiej wodór. Jedynym produktem spalania jest para wodna, a wybuch wodoru nie stanowi zagrożenia, ponieważ jego stężenie jest regulowane i w instalacji przekracza górną granicę wybuchowości [2]. Produkcja i przechowywanie Wodór na skalę przemysłową można produkować różnymi metodami. Obecnie najbardziej popularną jest reforming benzyny polegający na odwodornianiu węglowodorów nasyconych lub reforming metanu parą wodną w rurkach ceramicznych, w których nikiel odgrywa rolę rynekinstalacyjny.pl katalizatora. W nowoczesnych systemach sprawność takiego procesu sięga nawet 90%, jednak produktem jest CO2, przez co należy szukać innych, bardziej ekologicznych metod. Ekologicznym sposobem pozyskiwania wodoru jest elektroliza wody, gdyż nie ma produkcji CO2. Do tego metoda ta pozwala na uzyskanie wodoru o największej czystości (99,9%). Na katodzie zbierany jest wodór, a na anodzie tlen w dwukrotnie mniejszej ilości. Taki proces wymaga jednak dużych nakładów energii elektrycznej, przez co może być kosztowny. Zbliżoną metodą jest fotoliza polegająca na łączeniu ogniwa fotoelektrycznego z odpowiednim katalizatorem, zwanym również elektrolizerem. Energia słoneczna konwertowana jest w prąd elektryczny zużywany potem do rozkładu cząsteczki wody na wodór i tlen, które wydzielają się na powierzchni ogniwa. W takim układzie wyprodukowany wodór może być transportowany do palnika, gdzie przy spalaniu emitowane jest ciepło, a jego nadwyżka magazynowana w odpowiednio przygotowanym zbiorniku. Rozwiązanie to ma duże szanse na wdrożenie, ale wymaga efektywnego wykorzystania energii słonecznej. Inną nową technologią wykorzystującą zjawisko fotolizy jest zastosowanie tlenków metali do produkcji wodoru. Na uniwersytecie w Kolorado opracowano nowy sposób wykorzystujący do tego celu odnawialne źródła energii – wodę i słońce. Promienie słoneczne koncentrowane są w specjalnych wieżach dzięki ruchomym lustrom odbijającym światło. Powoduje to ogrzewanie rozmieszczonych centralnie wokół luster wież, z których energia cieplna przekazywana jest do specjalnego reaktora (fot. 1). Zachodzą tam przemiany chemiczne, w których tlenki metali pod wpływem ciepła uwalniają tlen. Dodając do tego układu gotującą się wodę, tlen wchodzi w reakcję z wolnymi jonami metali, wodór jest wtedy uwalniany, a następnie magazynowany w przeznaczonych do tego zbiornikach w postaci sprężonego gazu lub cieczy [3]. Poszukiwanie alternatywnych rozwiązań ogrzewania staje się priorytetem działań na- Rys. 1. Schemat ideowy spalania katalitycznego [2] Fot. 1. Stanowisko badawcze w Kolorado [3] ukowych. Wodór dzięki swojej wysokiej wartości opałowej jest poważnym kandydatem do zastąpienia paliw kopalnych, jednak żeby móc czerpać z tego korzyści, trzeba wcześniej okiełznać jego naturę jako wybuchowego i lotnego pierwiastka. W kolejnych numerach RI przedstawione zostaną techniczne rozwiązania w urządzeniach grzewczych zasilanych wodorem. Katarzyna Rybka Literatura 1. Haruta M., Sano H., Catalytic combustion of hydrogen i-its rolein hydrogen utilization system and screening of catalyst materials, Government Industrial Research Institute of Osaka, Japan. 2. Barbir F., Review of hydrogen conversion technologies, Clean Energy Research Institute, University of Miami, USA. 3. www.colorado.edu. marzec 2014 67 ENERGIA A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y Nowe kulowe zawory regulacyjne z serii Acvatix Siemens oferuje szeroki wybór klasycznych trójdrogowych regulacyjnych zaworów kulowych w kształcie litery T (przelotowych) oraz L (dla odgałęzień). Oferta ta wzbogacona została niedawno o nowe dwustanowe (otwórz/zamknij) siłowniki do zaworów kulowych umożliwiające regulację przepływu. Razem z obecnymi już na rynku zaworami regulacyjnymi i odcinającymi Siemens proponuje pełen zakres zaworów kulowych dla zamkniętych obiegów chłodniczych oraz grzewczych. Nowe zawory dostępne są w rozmiarach od DN 15 do DN 50, ciśnienie zamykania (Δps) wynosi do 1400 kPa, a maksymalna różnica ciśnień (Δpmax) to 350 kPa. Są one przystosowane do pracy z czynnikami o temperaturze od –10 do 120°C. Duża szczelność – 0,0001 wartości kvs – pozwala uzyskać wysoką efektywność energetyczną. Wszystkie zawory serii Acvatix wykonywane są z chromowanego i polerowanego mosiądzu odpornego na odcynkowanie (100% DZR). Mają specjalną warstwę ochronną zapobiegająca tarciu, która zapewnia długą eksploatację. Dla każdego modelu dostępna jest też izolacja termiczna – do temperatury maks. 90°C. Ma ona zapięcie na rzep, dzięki czemu można ją łatwo założyć i zdjąć. Obrotowe elektromotoryczne siłowniki przeznaczone do zaworów Acvatix mogą być stosowane przy temperaturze zewnętrznej od –32 do 55°C. Zostały wyposażone w zabezpieczenie przed przeciążeniem, mają też funkcję bezpieczeństwa (sprężyna zwrotna). Mogą być regulowane ręcznie (poprzez wskaźnik pozycji i automatyczny powrót do stanu sterowania), mają też unikatowy zatrzaskowy mechanizm do montażu siłownika na zaworze. W zależności od modelu siłowniki zasilane są napięciem AC 230 V lub AC/DC 24 V i mogą być sterowane sygnałem 2- lub 2/3-stawnym. Więcej informacji o nowych zaworach znaleźć można na stronie: www.siemens.pl/acvatix N owe zawory kulowe z serii Acvatix pracują optymalnie przy maksymalnym współczynniku przepływu – kvs wynosi od 5 do 96 m3/h. Ich kompaktowe wymiary umożliwiają łatwą instalację nawet w trudno dostępnych miejscach. Zawory posiadają większe współczynniki przepływu niż normalnie występujące dla określonych wielkości 68 marzec 2014 nominalnych korpusu, zapewniając użytkownikom oszczędność kosztów. Unikatowe rozwiązanie pierścieni uszczelniających znakomicie zmniejsza tarcie i wymagany moment obrotowy. Możliwe jest dzięki temu wykorzystanie mniejszych siłowników, co dodatkowo zmniejsza koszty i zużycie energii. Siemens Sp. z o.o. 03-821 Warszawa, ul. Żupnicza 11 tel. 22 870 90 00, faks 22 870 90 09 [email protected], www.siemens.pl rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Eksploatacyjna sprawność dr inż. Ryszard Śnieżyk kotła kondensacyjnego Efficiency of condensing boiler Na rynku pojawia się coraz więcej różnego rodzaju źródeł ciepła. Badania pokazują, że prawidłowo eksploatowany kocioł kondensacyjny zasilany gazem ziemnym może generować relatywnie niskie koszty. K oszty gazu ziemnego oraz perspektywy ograniczeń jego dostawy stwarzają uzasadniony niepokój odbiorców ciepła. Ponadto stopniowo eliminuje się węgiel jako paliwo w gospodarstwach domowych i alternatywą może być właśnie gaz ziemny. Dla uzyskania maksymalnych korzyści należy w pełni wykorzystać możliwości tego paliwa. W artykule przeanalizowano sprawność eksploatacyjną gazowego kotła kondensacyjnego na podstawie pomiarów wykonanych w mieszkaniu zamieszkanym przez trzy osoby. W celu porównania kotłów różnych producentów oraz sprawności tych urządzeń Streszczenie W artykule przedstawiono analizę pracy gazowego kotła kondensacyjnego eksploatowanego w rzeczywistym mieszkaniu. Przebadano zużycie gazu ziemnego w ciągu roku. Dzięki odpowiedniemu opomiarowaniu wyznaczono sprawność kotła kondensacyjnego, która wyniosła 99,2% (w odniesieniu do wartości opałowej gazu). Cenę ciepła 64,49 zł/GJ dla badanego urządzenia porównano z cenami w przedsiębiorstwach ciepłowniczych – okazały się one wyższe o 34–58%. Przemawia to na korzyść stosowania gazowych kotłów kondensacyjnych. Abstract In this article the job analysis of the gaseous condensing boiler exploated in the real flat is presented. The gas consumption of flat within one year was examined. Thanks to suitable measurement technology, the efficiency of condensing boiler was calculate as 99,2% (in reference to the heat value of gas). Cost of thermal energy was 64,49 zloty/GJ which was compared with costs in district heating company, and they were higher up 34 to 58%. This result stands for using condensing boilers. rynekinstalacyjny.pl wykonuje się badania energetyczne w ściśle określonych warunkach [1]. Kotłom gazowym poświęcono liczne publikacje, m.in. [2–5]. Na szczególną uwagę zasługuje publikacja [6] – opisano w niej wprawdzie „warunki rzeczywiste”, ale badania dotyczyły stanowiska laboratoryjnego i nie były wykonywane w warunkach dynamicznych, nie mają zatem praktycznego zastosowania. Istotnymi elementami, które trudno ocenić, są zmienne potrzeby dotyczące przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz wahania zapotrzebowania na moc do centralnego ogrzewania. Charakter pracy kotła wymaga dostosowania chwilowej mocy do potrzeb. Ważnym aspektem jest również dobór parametrów (temperatury) instalacji. Producenci kotłów gazowych, podając ich sprawność, kierują się wynikami badań laboratoryjnych. Warunki pracy urządzeń są wtedy niemal idealne, zatem z punktu widzenia użytkownika wartość sprawności z nich wynikająca jest niezbyt przydatna w codziennej eksploatacji. Przy projektowaniu należy pamiętać o unikaniu przewymiarowania kotłów oraz o stosowaniu akumulacji ciepła i kotłów wielomodułowych (pracujących w kaskadzie). Główną ideą przedsięwzięcia było maksymalne wykorzystanie gazu ziemnego za pomocą kotła kondensacyjnego. Podstawowym założeniem była praca kotła tylko z kondensacją. Cel ten zrealizowano przez zaprojektowanie instalacji centralnego ogrzewania z maksymalnymi parametrami: tzco/tpco = 55/35°C. Wpłynęło to na około 2,64 razy większą powierzchnię grzejników niż dla tzco/tpco = 80/60°C. Ponadto ciepła woda użytkowa była podgrzewana w wymienniku przepływowym w zależności od chwilowych potrzeb. Maksymalna temperatury ciepłej wody użytkowej wynosi tcwmax = 50°C. Odbiorcy uznali taką temperaturę c.w.u. za właściwą, mimo że jest niższa od zalecanej dla nowych budynków w rozporządzeniu o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki. Opis instalacji Analizę przeprowadzono w mieszkaniu znajdującym się w budynku trzykondygnacyjnym zlokalizowanym w II strefie klimatycznej (temperatura zewnętrzna obliczeniowa: 18°C) [8]. Powierzchnia całkowita mieszkania znajdującego się na środkowej kondygnacji wynosi ok. 106 m2. Ciepła woda użytkowa przygotowywana jest dla trzech osób. W poprzednim roku na potrzeby centralnego ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej (w sezonie ogrzewczym) zużyto 4 Mg koksu, co kosztowało użytkowników ok. 5 tys. zł. Latem c.w.u. podgrzewano w bojlerze elektrycznym, a koszt energii wyniósł 600 zł. Dobrano jednofunkcyjny gazowy kocioł kondensacyjny o mocy nominalnej 20 kW. Na rys. 1 pokazano podłączenie kotła do instalacji. Kocioł gazowy po stronie wodnej został opomiarowany za pomocą licznika ciepła typu Multical Compact, a także osobnego gazomierza (oprócz gazomierza głównego, który służy do rozliczeń z dostawcą gazu). Poza gazowym Rys. 1. Podłączenie gazowego kotła kondensacyjnego Rys. autora marzec 2014 69 ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 70 marzec 2014 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl marzec 2014 71 ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 72 marzec 2014 rynekinstalacyjny.pl WODA prof. dr hab. inż. Krystyna Konieczny Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Śląskiej prof. dr hab. inż. Michał Bodzek Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Śląskiej, Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN Praktyczne zastosowanie ciśnieniowych technik membranowych w gospodarce wodno-ściekowej Practical application of pressure-driven membrane techniques for water and wastewater management Współczesne systemy uzdatniania wód powierzchniowych i podziemnych oraz oczyszczania ścieków wykorzystują złożone układy technologiczne składające się z sekwencji wielu procesów. Stosuje się w nich coraz częściej procesy membranowe, przede wszystkim te, których siłą napędową jest różnica ciśnień po obu stronach membrany. W artykule podano przykłady takich instalacji zastosowanych w przemyśle i ciepłownictwie. U suwanie zanieczyszczeń ze środowiska wodnego poprzez procesy membranowe może być zastosowane w dwóch rodzajach operacji: jako filtracja membranowa obejmująca procesy ultrafiltracji (UF) i mikrofiltracji (MF) w celu bezpośredniego usunięcia drobnych cząstek stałych i mikroorganizmów oraz koloidów, w odwróconej osmozie (RO) i nanofiltracji (NF) do usuwania substancji rozpuszczonych (sole i związki organiczne). Niskociśnieniowe techniki membranowe stosowane w układach zintegrowanych, na przykład z koagulacją, adsorpcją i utlenieniem, często charakteryzują się właściwościami separacyjnymi podobnymi do wysokociśnieniowych technik membranowych, głównie NF [1, 3, 6]. Układy zintegrowane stosuje się również w przypadku odwróconej osmozy i nanofiltracji [3]. Streszczenie W poprzednim artykule [13] opisano ciśnieniowe techniki membranowe i czynniki wpływające na wydajność procesów membranowych. W niniejszej publikacji podano przykłady instalacji odsalania i demineralizacji stosowanych do otrzymywania wody do picia i do celów przemysłowych. Abstract In the previous article [13] pressure-driven membrane techniques and parameters influencing on the performance of the processes have been discussed. In this publication examples of desalination and demineralization installations applied to drinking water production and technological water preparation are presented. rynekinstalacyjny.pl Uzdatnianie wody obejmuje głównie odsalanie/demineralizację, zmiękczanie oraz usuwanie żelaza i manganu, mikroorganizmów, a ponadto mikrozanieczyszczeń organicznych i nieorganicznych. Stosuje się zarówno niskociśnieniowe, jak i wysokociśnieniowe procesy membranowe. W przypadku ścieków techniki membranowe są wykorzystywane przede wszystkim w oczyszczaniu ścieków przemysłowych, ale również komunalnych jako bioreaktory membranowe oraz w doczyszczaniu ścieków po drugim stopniu oczyszczania [2, 4, 5]. Do oczyszczania ścieków przemysłowych stosuje się zarówno procesy filtracji membranowej do usuwania zawiesin, koloidów i substancji wielkocząsteczkowych, jak i wysokociśnieniowe techniki membranowe do ścieków zawierających rozpuszczone związki nieorganiczne i organiczne o masach cząsteczkowych poniżej 1 kDa. W uzdatnianiu wody do picia i celów przemysłowych stosuje się przede wszystkim wysokociśnieniowe techniki membranowe: odwróconą osmozę (RO), która zatrzymuje jony i jest stosowana głównie do odsalania wód i ścieków oraz usuwania jonów metali, anionów nieorganicznych i innych małocząsteczkowych związków organicznych, nanofiltrację (NF), która zatrzymuje jony dwuwartościowe, może być zatem wykorzystana do zmiękczania wody i usuwania mikrozanieczyszczeń organicznych i nieorganicznych z wód i ścieków. Odwróconą osmozę stosuje się do otrzymywania wody do picia i celów przemysłowych przede wszystkim jako metodę odsalania i demineralizacji wód o różnej zawartości soli. Siłą napędową przemysłowego wykorzystania membran było odsalanie wody pochodzącej ze źródeł naturalnych w kierunku otrzymania wody do picia w miejsce energochłonnych metod termicznych. W przypadku demineralizacji odwrócona osmoza częściowo zastępuje wymianę jonową jako metodę, w której tworzą się bardzo obciążone ścieki o znacznym zasoleniu. Stacja uzdatniania „Rydułtowy” Przykładem zastosowania odwróconej osmozy w otrzymywaniu wody do picia i równocześnie wody do celów ciepłowniczych jest stacja demineralizacji wody w Ciepłowni Rydułtowy. Schemat produkcji wody [1] realizowanej tą technologią przedstawia rys. 1. Woda surowa pozyskiwana jest z poziomu 400 m kopalni „Rydułtowy”, gdzie znajduje się główne odwadnianie selektywnie ujmowanych wód z pokładów wodonośnych. Stacja uzdatniania ma dwie linie technologiczne. Każda z nich może produkować ok. 55 m3/h wody pitnej oraz 5 m3/h permeatu służącego do przygotowania wody do celów ciepłowniczych [1]. Woda pozyskiwana z kopalni nie spełnia wymagań, jakie stawiane są wodzie zasilającej instalację RO, dlatego przeprowadzane jest jej wstępne przygotowanie (rys. 1): koagulacja, flokulacja, korekta odczynu, filtracja, dozowanie preparatu fosforanowego i filtracja dokładna. Parametry wody zasilającej systemy RO po wstępnym przygotowaniu, permeatu oraz wody do picia przedstawione zostały w tabeli 1 [1]. Jednostka odwróconej osmozy jest instalacją dwustopniową [7]. Na pierwszy stopień instalacji składa się 30 modułów spiralnych, natomiast stopień drugi stanowi 18 modu- marzec 2014 73 WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 74 marzec 2014 rynekinstalacyjny.pl WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl marzec 2014 75 WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 76 marzec 2014 rynekinstalacyjny.pl WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej reklama www.rynekinstalacyjny.pl/ prenumerata rynekinstalacyjny.pl marzec 2014 77 INFORMATOR KATALOG FIRM Armacell Poland Sp. z o.o. 55-300 Środa Śląska, ul. Targowa 2 tel. 71 31 75 025, fax 71 31 75 115 www.armacell.com Producent materiałów izolacyjnych dla profesjonalistów reklama – nowoczesne izolacje kauczukowe do zastosowań w instalacjach chłodniczych, klimatyzacyjnych, sanitarnych i grzewczych Konrad Bąkowski Sieci i instalacje gazowe Poradnik projektowania, budowy i eksploatacji Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013 Wydanie IV, 880 s., oprawa twarda W książce przedstawiono rozwiązania techniczne dotyczące sieci, instalacji i urządzeń zasilanych gazem, opierając się m.in. na materiałach informacyjnych producentów i dystrybutorów. Zagadnienia opracowano, uwzględniając obecnie obowiązujące przepisy prawa budowlanego i energetycznego, a także postanowienia znowelizowanych Polskich Norm, Norm Europejskich i Zakładowych Norm PGNiG. Zmiany w obecnym wydaniu, w stosunku do poprzedniego, dotyczą przede wszystkim: • układów zasilania gazem ziemnym, • układów prądowo-grzewczych współpracujących ze źródłami energii odnawialnej, • biogazowni rolniczych, • użytkowania urządzeń gazowych, • współpracy gazowych kotłów kondensacyjnych z kolektorami słonecznymi. Materiał podano w sposób zwięzły, stosownie do potrzeb osób zajmujących się projektowaniem i wykonawstwem; tekst zilustrowano ilustracjami i tablicami. Poradnik jest przeznaczony dla inżynierów projektantów, wykonawców i pracowników nadzoru techniczno-eksploatacyjnego instalacji i sieci gazowych. Przydatny jest również studentom uczelni technicznych, zwłaszcza kierunku inżynieria środowiska, energetyka i budownictwo. Euroklasa ogniowa: B/BL-s3-d0 WYŁĄCZNY DYSTRYBUTOR POLSKIEGO PRODUCENTA KURKÓW KULOWYCH FIRMY EFAWA ORAZ PRZEDSTAWICIEL NA POLSKĘ HISZPAŃSKIEJ FIRMY GENEBRE 100% polskiego kapitału W OFERCIE: – KURKI KULOWE DO SIECI WODNYCH, CIEPŁOWNICZYCH, GAZOWYCH I PAROWYCH – PRZEPUSTNICE, FILTRY, ZAWORY ZWROTNE, ŁĄCZNIKI AMORTYZACYJNE, ZASUWY Księgarnia Techniczna 78 ul. Gołężycka 27 61-357 Poznań tel. +48 61 870 00 11 faks +48 61 879 33 11 [email protected] www.efar.com.pl marzec 2014 promocja reklama EFAR Sp.j. Grupa MEDIUM 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18 tel. 22 512 60 60, faks 22 810 27 42 e-mail: [email protected] www.ksiegarniatechniczna.com.pl rynekinstalacyjny.pl INFORMATOR KATALOG FIRM ADAM Sp. z o.o. Systemy Mocowań i Izolacji Dźwiękowych 84-230 Rumia, ul. Morska 9A tel. 58 771 38 88, faks 671 38 35 e-mail: [email protected], www.adam.com.pl ...sprawdzone w każdym detalu CAD – Projekt s.c. 05-822 Milanówek, ul. Staszica 2B tel./faks 22 465 59 29 e-mail: [email protected] www.megacad.pl stożkowo-membranowy zwrotny zawór antyskażeniowy EWE Przedsiębiorstwo MPJ Marek Jastrzębski 20-232 Lublin, ul. Jana Kasprowicza 15 tel. 81 472 22 22, faks 81 472 20 00 e-mail: [email protected], www.mpj.pl ROCKWOOL Sp. z o.o. 66-131 Cigacice, ul. Kwiatowa 14 infolinia: 801 660 036, 601 660 033 e-mail: [email protected] www.rockwool.pl oferuje: bezwłazowe studzienki wodomierzowe dla wodomierzy od Qn 2,5 do Qn 6 zestawy wodomierzowe od 1/2" do 2" i ich elementy zawory kulowe oraz skośne grzybkowe od 1/2" do 2" zawory antyskażeniowe typu EA i EB od 3/4" do 2" (połączenia gwintowe) oraz od DN 50 do DN 200 (połączenia kołnierzowe) stojaki hydrantowe i ich elementy hydranty i zawory ogrodowe nawiertki do rur wszelkich typów przejścia przez mury EWE Armatura Polska Sp. z o.o. reklama ul. Partynicka 15 53-031 Wrocław Tel. 71 361 03 43, 71 361 03 49 Faks 71 361 03 52, 71 361 03 74 www.ewe-armaturen.pl rynekinstalacyjny.pl IZOLACJE TECHNICZNE q OTULINY PAROC Pro Section 100 PAROC Section AluCoat T PAROC Section AL5T q MATY: PAROC Wired Mat 65, 80, 100 PAROC Wired Mat 80, 100 AluCoat PAROC Wired Mat 80, 100 AL1 PAROC Pro Lamella Mat AluCoat PAROC Lamella Mat AluCoat PAROC Pro Felt 60 N1 PAROC Pro Felt 80 N1 q PŁYTY PAROC Pro Slab 60, 80, 100, 120 PAROC InVent 60 N1, N3, PAROC InVent 60 N1/N1, N3/N3, PAROC InVent 80 N1, N3 PAROC InVent 60 G1, G2 PAROC InVent 80 G1, G2 q PŁYTY SPECJALNE PAROC Fireplace Slab 90 AL1 PAROC Pro Slab 150 Wełna luzem: PAROC Pro Loose Wool PRODUKTY IZOLACYJNE DLA BUDOWNICTWA Izolacje ogólnobudowlane Płyty: PAROC UNS 37, GRS 20, SSB1 Granulat: PAROC BLT 9 Izolacje fasad – metoda lekka mokra: płyty PAROC FAS 4 i FAL 1 – metoda sucha: płyty PAROC WAS 25 i 25t, WAS 35, WAS 50 i 50t Izolacje dachów płaskich Płyty: PAROC ROS 30 i 30g, ROS 50, ROB 60 i 60t Izolacje ogniochronne Płyty: PAROC FPS 17 PAROC POLSKA Sp. z o.o. ul. Gnieźnieńska 4, 62-240 Trzemeszno Tel. +48 61 468 21 90 Faks +48 61 415 45 79 www.paroc.pl steinbacher izoterm sp. z o.o. 05-152 Czosnów, Cząstków Maz. k. W-wy, ul. Gdańska 14 tel. +48 (22) 785 06 90, fax +48 (22) 785 06 89 www.steinbacher.pl, [email protected] steinodur® PSN płyty termoizolacyjno-drenażowe Zastosowanie: fundamenty, ściany piwnic, cokoły, dachy płaskie odwrócone, tarasy, parkingi, podłogi, fasady steinodur® UKD płyty termoizolacyjne z polistyrenu Zastosowanie: dachy płaskie odwrócone, dachy zielone, tarasy, patio, parkingi, podłogi, ściany piwnic steinothan® 107 płyty termoizolacyjne z twardego poliuretanu Zastosowanie: dachy płaskie i spadziste, fasady, ogrzewanie podłogowe steinonorm® 300 otuliny z półsztywnej pianki poliuretanowej z płaszczem zewnętrznym z PVC Zastosowanie: izolacja stalowych i miedzianych rurociągów centralnego ogrzewania, ciepłej i zimnej wody w budynkach mieszkalnych, administracyjnych i przemysłowych steinonorm® 700 otulina z twardej pianki poliuretanowej Zastosowanie: izolacja rurociągów i urządzeń ciepłowniczych usytuowanych w budynkach, piwnicach, kanałach (np. węzły ciepłownicze, kotłownie, ciepłownie itp.) oraz izolacja rurociągów i urządzeń w sieciach napowietrznych steinwool® otulina izolacyjna z wełny mineralnej Zastosowanie: izolacja termiczna rurociągów centralnego ogrzewania, ciepłej i zimnej wody, przewodów klimatyzacyjnych, wentylacyjnych oraz solarnych, w budynkach mieszkalnych, administracyjnych i przemysłowych marzec 2014 79 79 INFORMATOR GDZIE NAS ZNALEŹĆ Gdzie nas znaleźć Salony sprzedaży prasy EKO-INSTAL Bydgoszcz, ul. Fabryczna 15B tel. 52 365 03 70, -37, 327 03 77 FAMEL Kępno, ul. Świerczewskiego 41 tel. 62 782 85 95 Kluczbork, ul. Gazowa 2 tel. 77 425 01 00 Namysłów, ul. Reymonta 72 tel. 77 410 48 30 Olesno, ul. Kluczborkska 9a tel. 34 359 78 51 Oława, ul. 3 Maja 20/22 tel. 71 313 98 79 Wieluń, ul. Ciepłownicza 23 tel. 43 843 91 20 HEATING-INSTGAZ Rzeszów, ul. Przemysłowa 13 tel. 17 854 70 10 MIEDZIK Szczecin, ul. Mieszka I 80 tel. 91 482 65 66 Dystrybutorzy AES Jasło, ul. Kopernika 18 tel. 13 446 35 00 ASPOL-FV Łódź, ul. Helska 39/45 tel. 42 650 09 82 BARTOSZ Sp.j. Białystok, ul. Sejneńska 7 tel. 85 745 57 12 BARTOSZ Sp.j. Filia Kielce Kielce, ul. Ściegiennego 35A tel. 41 361 31 74 BAUSERVICE Warszawa, ul. Berensona 29P tel. 22 424 90 90 Warszawa, ul. Albatrosów 10 tel. 22 644 84 21 Szczecin, ul. Pomorska 141/143 tel. 91 469 05 93 BOSAN Warszawa, ul. Płowiecka 103 tel. 22 812 70 72 CENTROSAN Centrum Techniki Grzewczej Piaseczno, ul. Julianowska 24 tel. 22 737 08 35 faks 22 737 08 28 80 BUD-INSTAL CHEM-PK Opoczno, ul. Partyzantów 6 tel. 44 755 28 25 BUDEX Wieluń, ul. Warszawska 22 tel. 43 843 11 60 ELTECH Częstochowa, ul. Kalwia 13/15 tel. 34 366 84 00 PROMOGAZ-KPIS Kraków, ul. Mierzeja Wiślana 7 tel. 12 653 03 45, 653 15 02 FILA Gdańsk, ul. Jaśkowa Dolina 43 tel. 58 520 22 06 SANET Gdynia, ul. Opata Hackiego 12 tel. 58 623 41 05, 623 10 96 GRAMBET Poznań – Skórzewo, ul. Poznańska 78 tel. 61 814 37 70 TERMECO Lublin, ul. Długa 5 tel. 81 744 22 23 WILGA Częstochowa, ul. Jagiellońska 59/65 tel. 34 370 90 40, -41 GRUPA SBS www.grupa-sbs.pl AND-BUD Tarnobrzeg, ul. Kopernika 32 tel. 15 823 01 48 APIS Andrzej Bujalski, www.apis.biz.pl Garwolin, ul. Targowa 2 tel. 25 782 27 00 Łosice, ul. 11 Listopada 6 tel. 83 359 06 67 Łuków, Aleje Kościuszki 17 tel. 25 798 29 48 Siedlce, ul. Torowa 15a tel. 25 632 71 02 ARMET Chorzów, ul. ks. Wł. Opolskiego 11 tel. 32 241 12 39 marzec 2014 BORKOWSKI Swarzędz, ul. Zapłocie 4 tel. 61 818 17 24, 818 17 25 POL-PLUS Zielona Góra, ul. Objazdowa 6 tel. 68 453 55 55 B&B Wrocław, ul. Ołtaszyńska 112 tel. 71 792 77 75, faks 71 792 77 76 GRUPA INSTAL-KONSORCJUM Rypin, ul. Mławska 46f tel. 54 280 72 68 [email protected] CUPRUM-BIS Toruń, ul. Lubicka 32 tel. 56 658 60 73 ANGUS Warszawa, ul. Pożaryskiego 27a tel. 22 613 38 60, 812 41 45 Osielsko k. Bydgoszczy, ul. Szosa Gdańska 1 tel. 52 381 39 50 [email protected] BEHRENDT www.behrendt.com.pl Brodnica, ul. Batalionów Chłopskich 24 tel. 56 697 25 06 Nowe Miasto Lubawskie, ul. Grunwaldzka 56e tel. 56 472 59 02 PAMAR Bielsko-Biała, ul. Żywiecka 19 tel. 33 810 05 88, -89 AQUA Gorzów Wlkp., ul. Szenwalda 26 tel. 95 720 67 20 Gorzów Wlkp., ul. Młyńska 13 tel. 95 728 17 20 Legnica, ul. Działkowa 4 tel. 76 822 94 20 Wałcz, ul. Budowlanych 10b tel. 67 387 01 00 Wrocław, pl. Wróblewskiego 3 A tel. 71 341 94 67 Zielona Góra, ul. M.C. Skłodowskiej 25 tel. 68 324 08 98 FEMAX Gdańsk – Kiełpinek, ul. Szczęśliwa 25 tel. 58 326 29 00 [email protected] Katowice, ul. Opolska 23-25 tel. 32 205 01 84 GROSS Kielce, ul. Zagnańska 145 tel. 41 340 58 10, -15 HYDRASKŁAD Koło, ul. Sienkiewicza 30 tel. 63 261 00 29 Łask, ul. 9 Maja 90 tel. 43 675 53 11 Pabianice, ul. Lutomierska 42 tel. 42 215 71 60 Sieradz, ul. POW 23 tel. 43 822 49 27 Turek, ul. Wyszyńskiego 2A tel. 63 214 12 12 Warta, Proboszczowice tel. 43 829 47 51 Zduńska Wola ul. Getta Żydowskiego 24c tel. 43 825 57 33 HYDRO-SAN Kwidzyń, ul. Wąbrzeska 2 tel. 55 279 42 26 INSTALATOR Ełk, ul. T. Kościuszki 24 tel. 87 610 59 30 Łomża, ul. Zjazd 2 tel. 82 216 56 47 Ostrołęka, ul. Boh. Westerplatte 8 tel. 29 760 67 37, 760 67 38 INSTALBUD Piotrków Trybunalski, ul. Sulejowska 48 tel. 44 646 46 48 MESAN Wejherowo, ul. Gdańska 13G tel. 58 677 08 28, 677 90 90 rynekinstalacyjny.pl INFORMATOR GDZIE NAS ZNALEŹĆ METALEX Włocławek, Planty 38a tel. 54 235 17 93 MIEDŹ Łódź, ul. Pogonowskiego 5/7 tel. 42 632 24 53 Pabianice, ul. Tkacka 23b tel. 42 215 76 23 NOWBUD Radomsko, ul. Młodzowska 4 tel. 44 682 22 17 PUH CIJARSKI, KRAJEWSKI, RĄCZKOWSKI Płock, ul. Kazimierza Wielkiego 35a tel. 24 268 81 82 RADIATOR Wałbrzych, ul. Wysockiego 20a tel. 74 842 36 04 REMBOR Tomaszów Mazowiecki, ul. Zawadzka 144 tel. 44 734 00 61 do -65 ROMEX Płońsk, ul. Młodzieżowa 28 tel. 23 662 87 25 RPW SANNY Radom, ul. Limanowskiego 95e tel. 48 360 87 96 SANITER Płock, ul. Dworcowa 42 tel. 24 367 49 56 Warszawa, ul. Kłobucka 8 paw. 120 tel. 22 607 99 51 SAN-TERM Łódź, ul. Warecka 10 tel. 42 611 07 81 SANTERM Lublin, ul. Droga Męczenników Majdanka 74 tel. 81 743 89 11 SAUNOPOL Łódź, ul. Inflacka 37 tel. 42 616 06 56 SAWO Zielona Góra, ul. Osadnicza 24 tel. 68 320 46 16 SYSTEMY GRZEWCZE – AUGUSTOWSKI Kutno, ul. Słowackiego 7 tel. 24 355 44 19 Łęczyca, ul. Ozorkowska 27 tel. 24 721 55 75 TERMER – MCM Bełchatów, ul. Cegielniana 76 tel. 44 635 08 71 TERMET Zduńska Wola, ul. Sieradzka 61 tel. 43 823 64 31 TERMOPOL 2 Kraków, ul. Wodna 23 tel. 12 265 06 35 TERWO Łódź, ul. Pogonowskiego 69 tel. 42 636 66 02 THERM-INSTAL Łódź, al. Piłsudskiego 143 tel. 42 677 39 60 Łódź, ul. Kopcińskiego 41 tel. 42 677 39 00 THERMEX Łódź, ul. Wólczańska 238/248 lok. 81 tel. 42 684 78 37 rynekinstalacyjny.pl THERMO-STAN Głowno, ul. Bielawska 17 tel. 42 719 15 26, faks 42 719 05 15 [email protected], www.thermostan.pl Łowicz, ul. Napoleońska 12, tel. 46 837 83 93 TIBEX Łódź, ul. Inflancka 29 tel. 42 640 61 22 Kielce, ul. Batalionów Chłopskich 82 tel./faks 41 366 02 77 [email protected] Konin-Stare Miasto, ul. Ogrodowa 21 tel. 63 245 70 10 do 15, faks 63 245 70 20 [email protected] GRUPA TG Kraków, ul. Rozrywka 1 tel. 12 410 12 00, faks 12 410 12 13 [email protected] CENTRUM Węgorzewo, ul. Warmińska 16 tel. 87 427 22 53 Kraków, ul. Zawiła 56 tel. 12 262 53 54, faks 12 262 53 49 [email protected] HYDRO-INSTAL Gniew, ul. Krasickiego 8 tel. 58 535 38 16 Legnica, ul. Poznańska 12 tel. 76 852 57 58, faks 76 852 57 57 [email protected] PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLU OPAŁEM I ARTYKUŁAMI INSTALACYJNYMI Rzeszów, ul. Reja 10 tel. 17 853 28 74 ZBI WACHELKA INERGIS Częstochowa, ul. Kisielewskiego 18/28B tel. 34 366 91 18 ISKO Jastrzębie-Zdrój, ul. Świerczewskiego 82 tel. 32 473 82 40 MAKROTERM Zakopane, ul. Sienkiewicza 22 tel. 18 20 20 740 Lublin, ul. Olszewskiego 11 tel. 81 710 40 80, [email protected] Nowy Sącz, ul. Magazynowa 1 tel./faks 18 442 87 94 [email protected] Olsztyn, ul. Cementowa 3 tel. 89 539 15 38, 534 54 97, faks 89 534 17 70 [email protected] Opole, ul. Cygana 1 tel. 77 423 21 40, [email protected] Płock, ul. Targowa 20a tel. 24 367 10 24 do 38, faks 24 367 10 26 [email protected] PRANDELLI POLSKA Gdańsk, ul. Budowlanych 40 tel. 58 762 84 50 Poznań, ul. Lutycka 11 tel. 61 849 68 10 do 15, faks 61 849 68 41 [email protected] RESPOL EXPORT-IMPORT Czeladź, ul. Wiejska 44 tel. 32 265 95 34 Warszawa, ul. Burakowska 15 tel. 22 531 58 58 Michałowice-Reguły Al. Jerozolimskie 333 tel. 22 738 73 00 Wrocław, ul. Krakowska 13 tel. 71 343 52 34 www.respol.pl Poznań, ul. św. Michała 43 tel. 61 650 34 24, faks 61 650 34 20 [email protected] Rzeszów, ul. Instalatorów 3 tel. 17 823 24 13, faks 17 823 63 79 [email protected] Stargard Szczeciński, ul. Limanowskiego 32 tel./faks 91 577 64 96, [email protected] TADMAR – sieć hurtowni Centrala: Poznań, ul. Głogowska 218 tel. 61 827 24 00 ® faks 61 827 24 10 [email protected] TADMAR Bydgoszcz, ul. Bronikowskiego 27/35 tel. 52 581 22 63 do 65, faks 52 345 81 85 [email protected] Ciechanów, ul. Przasnyska 40 tel. 23 674 36 76 do 77, faks 23 674 36 78 [email protected] Częstochowa, ul. Bór 159/163 tel. 34 365 90 43, faks 34 365 91 07 [email protected] Gdańsk, ul. Marynarki Polskiej 71 tel. 58 342 13 22 do -24, faks 58 343 12 43 [email protected] Gdynia, ul. Hutnicza 18 tel. 58 663 02 35, 667 37 30 [email protected] Gorzów Wielkopolski, ul. Podmiejska 24 tel. 95 725 60 00/06, faks 95 733 30 63 [email protected] Katowice, ul. Leopolda 31 tel. 32 609 79 80 i 81, faks 32 609 79 83 i 85 [email protected] Szczecin, ul. Żyzna 17 tel. 91 439 16 42, 91 311 38 61 [email protected] Tarnów, ul. Tuchowska 23 tel./faks 14 626 83 23, [email protected] Toruń, ul. Chrobrego 135/137 tel. 56 611 63 43 do 45, faks 56 611 63 50 [email protected] Wałbrzych, ul. Chrobrego 53 tel./faks 74 842 24 29 [email protected] Warszawa, ul. Krakowiaków 99/101 tel. 22 868 81 28 do 37 [email protected] Wrocław, ul. Długosza 41/47 tel.71 372 69 96 [email protected] Zamość, ul. Namysłowskiego 2 tel./faks 84 627 16 14 [email protected] Zawiercie, ul. Mylna 12/7 (wjazd od ul. Równej 15A) tel./faks 32 671 02 55, tel. 32 671 35 04 [email protected] [email protected] marzec 2014 81 81 INFORMATOR INDEKS FIRM Zielona Góra, ul. Batorego 118 A tel./faks 68 324 18 28 [email protected] PRANDELLI . . . . . . . . . . . . . . . . .81 FLÄKT BOVENT. 18, 27, 42, 44, 46, 78, 84 PREFABET BIAŁE BŁOTA . . . . . .24 FLÄKT WOODS . 18, 27, 42, 44, 46, 78, 84 PROMOGAZ-KPIS . . . . . . . . . . . .80 Pełna lista hurtowni Tadmar na www.tadmar.pl firm TG INSTALACJE Nazwa centrala: Poznań, ul. Lutycka 111 tel. 61 843 65 64, faks 61 845 68 17 [email protected] AES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 GEPRO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .82 PURMO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16 Bydgoszcz, ul. Bronikowskiego 31 tel. 52 325 58 58, faks 52 325 58 50 [email protected] Katowice, ul. Porcelanowa 68 tel./faks 32 730 32 10 [email protected] Łódź, ul. Stalowa 1 tel./faks 42 659 96 76, [email protected] Piaseczno, ul. Puławska 34 bud. 28 tel./faks 22 644 91 37, [email protected] Poznań, ul. Lutycka 111 tel. 61 845 68 03, faks 61 845 68 00 [email protected] Siedlce, ul. Karowa 18 tel. 25 633 95 85, faks 25 640 71 65 [email protected] Warszawa, ul. Białołęcka 233 A tel. kom. 600 207 551, [email protected] Wrocław, ul. Fabryczna 14 hala nr 5 tel. 71 339 00 20, tel./faks 71 339 00 24 [email protected] Zielona Góra, ul. Lisia 10 B tel. 68 325 70 66, faks 68 329 96 06 [email protected] Księgarnie FERT Księgarnia Budowlana Kraków, ul. Kazimierza Wielkiego 54a GEPRO Księgarnia Techniczna Lublin, ul. Narutowicza 18 Główna Księgarnia Techniczna Warszawa, ul. Świętokrzyska 14 tel. 22 626 63 38 Księgarnia Budowlana ZAMPEX Kraków, ul. Długa 52 Księgarnia INFO-PANDA Bydgoszcz, ul. Śniadeckich 50 Księgarnia Naukowo-Techniczna LOGOS Olsztyn, ul. Kołobrzeska 5 tel. 89 533 34 37 Strona FRAPOL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24 PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLU OPAŁEM I ARTYKUŁAMI ADAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11, 79 GALMET . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24 INSTALACYJNYMI . . . . . . . . . . .81 ALNOR . . . . . . . . . . . . . . . . .26, 39 GRAMBET . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 RADIATOR . . . . . . . . . . . . . . . . .81 AND-BUD . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 GROSS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 RADPOL . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24 ANGUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 GRUPA INSTAL-KONSORCJUM . . . . . . .80 APATOR . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24 GRUPA SBS . . . . . . . . . . . . . . . .80 APIS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 GRUPA TG . . . . . . . . . . . . . . . . . .81 AQUA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 HEATING-INSTGAZ . . . . . . . . . .80 ARMACELL . . . . . . . . . . . . . .16, 78 HONEYWELL . . . . . . . . . . . . . . .24 ARMET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 HYDRASKŁAD . . . . . . . . . . . . . .80 ASPOL-FV . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 HYDRO-INSTAL . . . . . . . . . . . . .81 ATLANTIC . . . . . . . . . . . . . . . . . .16 HYDRO-SAN . . . . . . . . . . . . . . . .80 B & B . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 IDMAR . . . . . . . . . . . . . 53, 65, 77 BARTOSZ . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 INFO-PANDA . . . . . . . . . . . . . . .82 BAUSERVICE . . . . . . . . . . . . . . .80 INSTALATOR . . . . . . . . . . . . . . .80 BEHRENDT . . . . . . . . . . . . . . . . .80 INSTALBUD . . . . . . . . . . . . . . . .80 BLOWAIR . . . . . . . . . . . . . . . . . .63 ISKO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81 BORKOWSKI . . . . . . . . . . . . . . . .80 JUWENT . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24 BOSAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 KAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24 BSH KLIMA . . . . . . . . . . . . . . . . .29 KESSEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 BUD-INSTAL CHEM-PK . . . . . . .80 KLIMA-THERM . . . . . . . . . . . . . . .3 BUDEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 KONWEKTOR . . . . . . . . 23, 39, 79 CAD-PROJEKT . . . . . . . . . . . . . .79 KOSPEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24 CENTROSAN . . . . . . . . . . . . . . . .80 KWH PIPE . . . . . . . . . . . . . . . . . .24 CENTRUM . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 LG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25 CENTRUM KLIMA . . . . . . . . . . . .40 LOGOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .82 CERSANIT . . . . . . . . . . . . . . . . . .24 MAKROTERM . . . . . . . . . . . . . . .81 CIJARSKI, KRAJEWSKI, RĄCZKOWSKI . . . . . . . . . . . . . . .81 MEIBES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24 COLT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .55 MERCOR . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45 CUPRUM-BIS . . . . . . . . . . . . . . .80 MERCURJUS . . . . . . . . . . . . . . .82 DASKO ELECTRONIC . . . . . . . . .38 MESAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 EBM-PAPST . . . . . . . . . . . . . . . .41 METALEX . . . . . . . . . . . . . . . . . .81 EFAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .78 MIEDZIK . . . . . . . . . . . . . . . . . . .88 Księgarnia Techniczna NOT Łódź, pl. Komuny Paryskiej 5a tel. 42 632 09 68 EKO-INSTAL . . . . . . . . . . . . . . . .80 MIEDŹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81 Księgarnia Naukowo-Techniczna s.c. Kraków, ul. Podwale 4 ENIX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16 NOWA POLSKA . . . . . . . . . .37, 62 Księgarnia Piastowska Cieszyn, ul. Głębocka 6 P.U.H. MERCURJUS Andrzej Warth Gliwice, ul. Prymasa St. Wyszyńskiego 14b tel. 32 231 28 81 Księgarnia Techniczna Anna Dyl Kraków, ul. Karmelicka 36 82 Indeks marzec 2014 ELTECH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 MPJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .79 REMBOR . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81 RESPOL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81 ROCKWOOL . . . . . . . . . . . . . . . .79 ROMEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81 RPW SANNY . . . . . . . . . . . . . . .81 SALDA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40 SAMSUNG . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 SAN-TERM . . . . . . . . . . . . . . . . .81 SANET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 SANITER . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81 SANKOM . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16 SANTERM . . . . . . . . . . . . . . . . . .81 SAUNOPOL . . . . . . . . . . . . . . . . .81 SAWO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81 SHARP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5 SIEMENS . . . . . . . . . . . . . . . .2, 68 STEGU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24 STEINBACHER IZOTERM . . . . . .79 SYSTEMY GRZEWCZE – AUGUSTOWSKI . . . . . . . . . . . .81 TADMAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81 TERMECO . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 TERMER – MCM . . . . . . . . . . . . .81 TERMET . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81 TERMOPOL 2 . . . . . . . . . . . . . . .81 TERWO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81 TG INSTALACJE . . . . . . . . . . . . .82 THERM-INSTAL . . . . . . . . . . . . .81 THERMEX . . . . . . . . . . . . . . . . . .81 THERMO-STAN . . . . . . . . . . . . .81 TIBEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81 ULTRAMARE . . . . . . . . . . . . . . .24 VBW ENGINEERING . . . . . . . . . .24 EWE ARMATURA . . . . . . . . . . . .79 NOWBUD . . . . . . . . . . . . . . . . . .81 VENTURE FAMEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 PAMAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 INDUSTRIES . . . . . . 24, 26, 45, 61 FEMAX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 PAROC . . . . . . . . . . . . . . . . .79, 83 WACHELKA INERGIS . . . . . . . . .81 FERRO . . . . . . . . . . . . . . . . . .12, 16 PLANETFAN . . . . . . . . . . . . . . . .43 WENTECH . . . . . . . . . . . . . . . . . .24 FERT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .82 POL-PLUS . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 WILGA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 FILA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 PRAGMA INKASO . . . . . . . .13, 20 ZAMPEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . .82 rynekinstalacyjny.pl
Podobne dokumenty
Rynek Instalacyjny 9/2015
www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy
kierować na adres e-mail: [email protected]
lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta
pod numerem: 801 800 803 lub 22 ...
sprawdź zawartość numeru
lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta
pod numerem: 801 800 803 lub 22 717 59 59 – czynne w godzinach 7.00 – 18.00. Koszt połączenia wg taryfy operatora.