docKunden PDF von Repro 12
download 
Reklamacja Transkrypt
Kunden PDF von Repro 12
30 22 Projekty / REWITALIZACJA Jednostki koncernu STRABAG / WPROWADZENIE Nowe centrum metropolii Lean – koncentracja na optymalizacji procesów t eams 10 Magazyn STRABAG SE Nr 01 2014 Temat z okładki / Human Resource Development W walce o najlepszych pracowników STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 1 28.05.14 16:04 Spis treści 02 www.strabag.com 06 Aktualności / KOBIETY STRABAG na obcasach 18 Ludzie w firmie STRABAG / MY CAŁKIEM PRYWATNIE „To, co jest wyobrażalne, jest także wykonalne!” Projekty / TECHNICZNE WYPOSAŻENIE BUDYNKÓW Czysta sprawa 34 26 Jednostki koncernu STRABAG / KONSTRUKTYWNA WSPÓŁPRACA Praca w partnerstwie jako model na przyszłość STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 2 28.05.14 16:04 teams. Nr 01 / 2014 Spis treści 03 Aktualności Projekty 05 30 Rewitalizacja Nowe centrum metropolii 32 Budownictwo Ogólne Polska / Centralny Most wyznacza nowe standardy 34 Techniczne wyposażenie budynków Czysta sprawa 36 Wioska olimpijska w Soczi Nasz wkład w sportowe sukcesy Forum Artystyczne ART break – nowa przerwa obiadowa pod znakiem sztuki w siedzibie koncernu STRABAG 06 Kobiety STRABAG na obcasach 06 Zarządzanie wiedzą connect – wewnętrzna platforma komunikacyjna 07 Park Słoni Jak pod dachem z liści 37 Szkoła w Milovicach Nowe życie w starych murach 08 Jubileusz „Mister SKB“ Günter Lorenz obchodził jubileusz 50-lecia w służbie koncernowi 38 O1NE Club Klub nocny nowym symbolem wyspy Yas 09 Encord Nasza sieć dla konkurencyjności jutra 40 Projekt Homestake Długo oczekiwany: remont zapory na europejskim poziomie 42 Wymiana personalna Züblin – Gilbane Wszechstronna wymiana wiedzy hen przez Atlantyk Temat z okładki 10 Human Resource Development W walce o najlepszych pracowników Ludzie w firmie STRABAG 18 My całkiem prywatnie „To, co jest wyobrażalne, jest także wykonalne!“ Jednostki koncernu STRABAG 22 Wdrożenie Lean – koncentracja na optymalizacji procesów 24 Analiza osobista Przedmiot badań: ile czasu potrzebujemy na realizację naszych zadań? 26 Konstruktywna współpraca Praca w partnerstwie jako model na przyszłość 28 Usługi transportowe i spedycyjne (TSL) Nasza misja: we właściwym czasie, we właściwym miejscu 29 Optymalizacja jakości Co-Qualify: trening wewnątrzfirmowy ku satysfakcji klienta & dla sukcesu Specjalne 44 Ulubione miejsca pracowników firmy STRABAG Praga: moje miasto 46 Techniki akupresury Skutecznie leczyć się samemu – to zrobić coś dobrego dla siebie 44 Specjalne / Ulubione miejsca pracowników firmy STRABAG Praga: moje miasto STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 3 28.05.14 16:04 04 Słowo wstępne www.strabag.com Szanowni Państwo, Szanowne Koleżanki i Koledzy, jako wiodący europejski koncern wdrażający technologie w branży budowlanej sprzedajemy usługi w zakresie kompleksowych procesów, dostarczając ludzi, materiały budowlane i maszyny we właściwym czasie na właściwe miejsce, dzięki czemu realizujemy nawet najbardziej skomplikowane inwestycje terminowo, z zachowaniem najwyższej jakości i bez zbędnych kosztów. Nasz sukces zależy wyłącznie od tego, na ile dobrze jest ze sobą związanych wiele różnych osób tworzących zespoły. I ten właśnie kierunek chcemy teraz ująć hasłem TEAMS WORK. – naszą jasną deklaracją i poparciem dla Państwa, ponad 73 tys. ludzi w koncernie. Korzystając z okazji pragnę w tym miejscu złożyć Państwu podziękowanie za dobrą współpracę. Wydawało nam się również, że tytuł naszego magazynu dla pracowników „inform” nie oddaje adekwatnie znaczenia ludzkiego czynnika w koncernie. Dlatego dzisiaj do Państwa rąk trafia po raz pierwszy nowy magazyn dla pracowników „teams.”. Thomas Birtel Prezes Zarządu STRABAG SE Odpowiednio do nowej formy magazynu przedstawiamy w tym wydaniu nasz Human Resource Development pod kierownictwem Güntera Senonera. Każdego dnia 132 wysoko wykwalifikowanych pracowników tej jednostki rozpracowuje najrozmaitsze aspekty rozwoju personalnego i oferuje swoje wsparcie na obszarze całego koncernu. Na kilku stronach, począwszy od str. 10 mogą Państwo poszerzyć swoją wiedzę w tym zakresie. Po regresie w 2012 roku, obciążonym różnymi wydarzeniami, w 2013 mogliśmy znowu wykazać się wyraźnie lepszymi wynikami. Nasza obecność w wielu rozmaitych obszarach po raz kolejny okazuje się najlepszym zabezpieczeniem w razie kryzysu. Dlatego nadal przykładamy strategiczną uwagę do selektywnej dywersyfikacji dziedzin naszej działalności, utrzymania naszej siły kapitałowej i ciągłego zarządzania ryzykiem. Naszym najważniejszym atutem jest i pozostanie jakość naszego zespołu: bo w pracy zespołowej, w mikro- i makroskali, wewnętrznie i na zewnątrz, ponad granicami rynków, państw i jednostek organizacyjnych udaje się to, co dla pojedynczych osób jest niemożliwe. Według tej zasady rodzą się też nasze innowacje. W tym roku doszło do pierwszego spotkania członków ENCORD w wiedeńskiej siedzibie koncernu STRABAG, tematem którego były rozważania nad przyszłością branży budowlanej w Europie (str. 9). Jako że ja sam – dokładnie tak samo jak moi koledzy z Zarządu – uważam innowacje za strategiczny element kluczowy, musimy również pracować nad systematycznym postępem tej idei w naszym przedsiębiorstwie. Wasz Thomas Birtel STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 4 28.05.14 16:05 Aktualności teams. Nr 01 / 2014 05 FORUM ARTYSTYCZNE ARTbreak – nowa przerwa obiadowa pod znakiem sztuki w siedzibie koncernu STRABAG W każdą 1 i 3 (lub 5) środę miesiąca punktualnie o godz. 12.00 zainteresowani twórczością artystyczną pracownicy spotykają się na wspólnej przerwie obiadowej pod znakiem sztuki. Austria. Prześliczna kobieta leży zwrócona ku nam oparta na lustrzanej tafli. Swe spojrzenie kieruje na kawałek rozbitego lustra trzymany w rękach. Ta egzotyczna piękność na obrazie ma na imię Nadège, jest dziełem austriackiego artysty Martina Schnura i skupiła na sobie uwagę uczestników pierwszej przerwy obiadowej z cyklu ARTbreak, którego założeniem jest artystyczny przekaz w nowym formacie dla wszystkich pracowników w siedzibie koncernu STRABAG w Wiedniu. „Nadège # 3” Martina Schnura. WSPÓLNE ODKRYWANIE I ROZUMIENIE SZTUKI Artbreak! 1, 3 (i 5) środa miesiąca ARTbreak ma zachęcać do poznawania sztuki i zaznajamiać z aktualnościami z artystycznego świata w korytarzach i foyer wiedeńskiej siedziby koncernu STRABAG oraz w STRABAG Artlounge na poddaszu biurowca. Potężne rzeźby Brunona Gironcoliego, ekspozycje twórczości laureatów artystycznej nagrody STRABAG Artaward w Artlounge na poddaszu, pracownie artystów w budynku i wiele dzieł sztuki na ścianach siedziby koncernu STRABAG – wszystkie one stanowią meritum ARTbreak. Spora część kolekcji sztuki STRABAG, która dzisiaj obejmuje 2,5 tys. dzieł, znajduje się w wiedeńskiej siedzibie koncernu. Bliższe poznanie otaczających nas codziennie prac i dyskutowanie z koleżankami i kolegami w różnych częściach budynku o dziełach sztuki oraz ich motywach i oddziaływaniu na odbiorcę – oto główna idea ARTbreak. Omawianie głównych aspektów zbiorów Forum Artystycznego STRABAG podczas krótkiego, 10-minutowego zwiedzania z przewodnikiem wzmacnia wewnętrzną komunikację i wzbogaca zawodową codzienność. Tanja Skorepa i Julia Schuster wspólnie oprowadzają zainteresowanych sztuką kolegów i koleżanki po siedzibie koncernu STRABAG i przybliżają im przekaz i motywy dzieł sztuki. KONTAKT: Tanja Skorepa i Julia Schuster, Forum Artystyczne STRABAG STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 5 28.05.14 16:05 06 Aktualności www.strabag.com KOBIETY STRABAG na obcasach Równouprawnienie kobiet i mężczyzn – teraz widoczne w języku naszego koncernu. Świat. „STRABAG jako pracodawczyni…”. Brzmi dziwacznie? Nie – tylko niecodziennie! Czas odrzucić przestarzałe zwyczaje: do tej pory dla uproszczenia mówiliśmy i pisaliśmy używając tylko formy męskoosobowej. Ale nie zawsze prościej znaczy lepiej. Zgodnie z naszą ambicją ściągnięcia większej liczby kobiet do koncernu Zarząd postanowił, iż od tej chwili zostanie Odtąd w niemieckojęzycznych tekstach posługujemy się „upłciowionym” językiem, aby jednakowo docenić obie płci. również „upłciowiony” język koncernu. To oznacza, iż w przyszłości będziemy pisać używając zarówno formy żeńskiej, jak i męskiej – aby pokazać, że jednakowo cenimy obie płci i do obu zwracamy się np. w naszych ogłoszeniach o zatrudnieniu. Dlatego w naszych niemieckojęzycznych tekstach odtąd spotkają się Państwo z pracownicami i pracownikami, koleżankami i kolegami, ekspertkami i ekspertami. Od ubiegłego roku usilnie pracujemy nad zamanifestowaniem obecności kobiet w koncernie. Docenienie kobiet nie jest tylko kwestią społecznej sprawiedliwości. Angażujemy się w stworzenie kobietom tych samych możliwości, jakie mają ich koledzy mężczyźni. Szczytny cel – a staranny dobór odpowiednich zwrotów w mowie jest jedynie jednym z kroków we właściwym kierunku. KONTAKT: Diana Klein, Komunikacja Koncernu ZARZĄDZANIE WIEDZĄ connect – wewnętrzna platforma komunikacyjna Problem i brak rozwiązania? Z pomocą nowej platformy nie powinno się to więcej zdarzyć. Świat. Od marca mamy do dyspozycji nasze nowe, wewnętrzne narzędzie pracy, przy użyciu którego możemy łatwiej i szybciej realizować wyzwania w zawodowej codzienności. Wewnętrzna platforma komunikacyjna „connect” stanie się w przyszłości zbiorem wiedzy koncernu STRABAG. Konkretne pytanie można zadać od razu właściwej osobie, będącej nośnikiem odpowiedniej wiedzy, albo można być na bieżąco ze wszystkimi aktualnościami w interesujących nas dziedzinach i zagadnieniach. Platforma komunikacyjna powstała w wyniku współpracy kilku koleżanek i kolegów i również w przyszłości będzie żyć na bazie wzajemnej wymiany. Przy tym nie trzeba wcale ograniczać się tylko do swojej jednostki organizacyjnej, ale można wymieniać się doświadczeniami ponad działami, a nawet granicami krajów. Państwo również mogą mieć swój wkład w zasoby platformy, dzieląc się swoimi doświadczeniami i odpowiadając na pytania, by pomóc w ten sposób innym koleżankom i kolegom w codziennych zmaganiach z zawodowymi wyzwaniami. STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 6 Z pytaniami dotyczącymi „connect” prosimy zwracać się do Marca Pühringera, Karin Wögerer lub Elisabeth Deinhofer (od l. do p.). KONTAKT: Marc Pühringer, Centralny Dział Techniczny, Zarządzanie Wiedzą 28.05.14 16:05 Aktualności teams. Nr 01 / 2014 07 PARK SŁONI Jak pod dachem z liści Słonie w zuryskim zoo potrzebowały nowego domu – tak naturalnego, jak to tylko możliwe. A to sprawa akurat dla Budownictwa Drewnianego. Szwajcaria. Ten projekt został wprawdzie zakończony już w kwietniu 2013 – ale o tak pięknym projekcie nie można po prostu nie wspomnieć. Słonie miały być przeniesione na liczący około 10 tys. m2 powierzchni wybieg na zewnątrz obecnego zoo w Zurychu. Wzrok przykuwa bez wątpienia imponująca konstrukcja dachu słoniarni. Nowy budynek zdaje się być zwiewnym dzięki prześwitującej kratownicowej strukturze przekrycia. Ustrój nośny dachu tworzy wykonana z wielu łączonych wkrętami i gwoździami warstw konstrukcja łupinowa zbudowana z płyt i przekrojów z litego drewna. Płyty zostały ukształtowane przy pomocy rusztowania krążynowego w ustaloną swobodną formę i zaopatrzone w łuki nośne. Betonowy wieniec opaskowy o przekroju 400 x 200 mm przejmuje występujące siły i odprowadza je poprzez podpory do fundamentu. Około 22 t gwoździ i 350 tys. wkrętów trzyma 15,2 m2 trójwarstwowych płyt i 500 m3 lignofolu w całości. imituje stale zmienne naturalne warunki świetlne i stwarza ekscytujące kontrasty między obszarami schowanymi w półmroku a jasno rozświetlonymi powierzchniami. Prawdziwie statyczne wyzwanie: konstrukcja dachu ma niesymetryczną formę i jest rozpięta swobodnie na długości ponad 80 m. Kopuła jest prawie płaska, wytwarza więc skrajnie duże siły poziome. Dlatego przy montażu była wymagana najwyższa precyzja. Drewniane płyty zostały dopasowane z dokładnością co do milimetra przy wykorzystaniu technologii GPS. Ponadto zastosowano specjalną poprzecznicę wyposażoną w cztery napędy, z których każdy był indywidualnie sterowany pilotem zdalnego sterowania drogą radiową. W ten sposób można było regulować różną długość łańcuchów. Do tego celu poprzecznica musiała posiadać własny agregat prądotwórczy. W kwietniu 2013 zakończono roboty budowlane i słonie mogły przeprowadzić się do swego nowego domu. „Na koniec w drewnianym dachu wypiłowano otwory, bowiem konstrukcja ma odwzorować naturalne środowisko życia słoni – mianowicie przepuszczający światło dach z liści”, objaśnia nam dyrektor techniczny oddziału Paul Huber. I tak jak w naturze, świetlne punkty mają wędrować wraz z upływem dnia – ta gra światła i cienia Prześwitujący, kratownicowy dach nowej słoniarni bez wątpienia przykuwa wzrok. Na koniec w drewnianym dachu wypiłowano otwory, aby upodobnić panujące w obiekcie warunki do naturalnego środowiska życia słoni. KONTAKT: Paul Huber, Obszar Budownictwo Drewniane, Szwajcaria STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 7 28.05.14 16:05 08 Aktualności www.strabag.com JUBILEUSZ „Mister SKB” Günter Lorenz obchodził jubileusz 50-lecia w służbie koncernowi Wszyscy koledzy i koleżanki zebrali się z okazji uroczystości na cześć rzutkiego operatora maszyn budowlanych. Niemcy. 1964 był rokiem burzliwym pod wieloma względami. W Niemczech piesi uzyskali pierwszeństwo na przejściu dla pieszych oznaczonym białymi pasami zwanymi potocznie zebrą. Nelson Mandela został skazany na dożywotnie więzienie. Zespół Rolling Stones wydał swoją pierwszą płytę długogrającą. A młody człowiek nazwiskiem Günter Lorenz złożył za radą swego szkolnego przyjaciela, którego ojciec pracował w firmie Podczas uroczystości „Mister SKB”, jak żartobliwie jest nazywany Günter Lorenz z powodu swojego szczególnego stosunku do swego dawnego sprzętu – ładowarki kołowej SKB, został uhonorowany za 50 lat czynnego zaangażowania w budownictwie infrastruktury Obszaru Kolonia. STRABAG jako operator walca, aplikację i 24 marca 1964 został zatrudniony w charakterze pomocnika budowlanego w oddziale w Düren. 64-letni dzisiaj Lorenz nigdy nie zapomni swego pierwszego zajęcia na placu budowy, który znajdował się na terenie powiatu DürenMerzenich w górach Eifel, a wiele ciężkich robót wykonywanych dzisiaj przy użyciu nowoczesnych maszyn było wtedy jeszcze dziełem ludzkich rąk. Lorenz jest uważany za człowieka solidnego, pracowitego i zawsze gotowego do pomocy. Człowieka, którego będzie brakować, gdy od 1 maja 2014 przejdzie na w pełni zasłużoną emeryturę. Tą drogą życzymy mu wszystkiego najlepszego! KONTAKT: Martin Rickert, Dyrekcja Kolonia / Düsseldorf AKTUALNOŚCI KRÓTKO SUKCES DNIA OTWARTEGO DLA DZIEWCZYN 2014 W NIEMCZECH MIPIM-AWARD 2014 DLA PROJEKTU ARCHITEKTONICZNEGO „TAŃCZĄCE WIEŻE” WYSOKIE WYRÓŻNIENIE ZA ELEGANCKI MOST ŁUKOWY NA RENIE Niemcy. W marcu w niektórych niemieckich lokalizacjach przeprowadzono akcje w ramach Dnia Otwartego dla Dziewczyn. To największy projekt dotyczący planowania przyszłości zawodowej dla uczennic, którego celem jest zmiana postrzegania zawodów technicznych. W centrali spółki Züblin zainteresowane dziewczyny mogły dowiedzieć się od kobiet wykonujących zawody techniczne więcej o ich pracy oraz zwiedzić plac budowy tunelu. Dzień dopełniła wizyta w laboratorium TPA. We Frankfurcie dziewczyny obejrzały projekty budownictwa ogólnego „Od wykopu budowlanego do penthouse’u”. W zakładzie firmy MERK Timber można było poznać budownictwo inżynieryjne z drewna oraz konstrukcji drewnianych. A w STRABAG PSF odkryć niektóre ciekawe tajniki automatyki budynkowej. Francja. STRABAG Real Estate GmbH ma ponownie wielki powód do radości: po tym, jak firma już w lutym otrzymała główną nagrodę jury konkursu immobilienmanager. AWARD za realizację projektu „Tańczące Wieże”, projekt wygrał w marcu także nagrodę MIPIM-AWARD. Na targach o tej samej nazwie w Cannes niepowtarzalna para wieżowców zdominowała kategorię „Best Office and Business Development”. Wyróżnienie odebrali z dumą członek Zarządu SRE Thomas Hohwieler i odpowiedzialny za projekt dyrektor oddziału SRE Matthias Pirschel na uroczystej gali w marcu. Tak więc „krzywy” wieżowiec na początku hamburskiej Reeperbahn zdobył dwie renomowane nagrody branży nieruchomości. Austria. Przy okazji Kongresu Budowlanego 2014 w Austria Center Vienna w kwietniu przyznano Europejską Nagrodę Beton 2014. Na konkurs zgłoszono ogółem 34 zrealizowane projekty z Europy. W kategorii „Inżynieria Budowlana / Budownictwo Infrastruktury” firma STRABAG jako lider branży budowlanej została wyróżniona za nowy most kolejowy ÖBB na Renie doskonałym 3. miejscem. W marcu 2013 nowy odcinek szlaku kolejowego między Lustenau w austriackim kraju związkowym Vorarlberg a St. Margrethen w Szwajcarii został uroczyście oddany do użytku zgodnie ze swym przeznaczeniem. Sercem szlaku jest imponujący most łukowy na Renie o rozpiętości przęseł mierzącej 102 metry – zrealizowany przez STRABAG AG jako wyłącznego wykonawcę. STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 8 28.05.14 16:05 Aktualności teams. Nr 01 / 2014 09 ENCORD Nasza sieć dla konkurencyjności jutra 20 pań i panów z sektora budowlanego z całej Europy spotkało się 24.02.2014 w wiedeńskiej siedzibie koncernu STRABAG – i mieli jeden wspólny cel: przyszłość europejskiej branży budowlanej. Świat. Uczyć się od innych przedsiębiorstw branży, wymieniać i komunikować się to konieczne warunki postępu. Z tego powodu już w 1989 została powołana do życia sieć ENCORD (European Network for Construction Companies for Research and Development). Za pośrednictwem tej platformy europejskie przedsiębiorstwa budowlane mają możliwość wymiany na polu badań, rozwoju i innowacji. 18 aktualnych członków sieci należy do wiodących generalnych wykonawców i poddostawców w budownictwie. Od 2004 częścią sieci jest także Centralny Dział Techniczny. Nadrzędnym celem ENCORD jest wymiana wiedzy i doświadczeń między członkami sieci oraz dyskusja na temat perspektyw i możliwości rozwoju dla przemysłu budowlanego ogólnie. Szczególnym zainteresowaniem cieszą się zagadnienia związane ze zrównoważonym budownictwem, bezpieczeństwem pracy, koncepcją Lean Construction i budowaniem wirtualnym. Drugi filar sieci ENCORD stanowi pozyskiwanie wsparcia finansowego i dotacji, w szczególności z Unii Europejskiej. W tym zakresie były organizowane przy udziale Europejskiej Platformy Technologii Budowlanych (ECTP) konkursy na dofinansowanie działań związanych z Inicjatywą Budynków Efektywnych Energetycznie (EeB) i infrastrukturą (REFINE). W lutym 2014 dyrektorzy do spraw badań, rozwoju i innowacji w firmach będących członkami sieci zebrali się po raz pierwszy na spotkaniu ENCORD w wiedeńskiej centrali koncernu STRABAG. W ramach warsztatów intensywnie dyskutowano o czynnikach stanowiących o powodzeniu innowacji w przedsiębiorstwie i wymieniano się przykładami odniesionych sukcesów. Dla wprawienia uczestników spotkania w odpowiedni nastrój do dyskusji koleżanki i koledzy z firm Hochtief („szybka realizacja pomysłów jest decydująca”) i Ballast Nedam (”najlepsze pomysły rodzą się wspólnie”) zaprezentowali, w jaki sposób realizują w swoich przedsiębiorstwach zarządzanie innowacjami, czerpiąc stąd korzyści. „INNOWACYJNOŚĆ JEST STRATEGICZNYM ELEMENTEM KLUCZOWYM” Innowacyjność jest jedną z tych domen, w jakich zarząd naszego koncernu chciałby czynić systematyczne postępy. Z tego powodu udział w tym spotkaniu wzięli nie tylko regularni przedstawiciele koncernu, ale także Prezes Zarządu Thomas Birtel oraz członkowie Zarządu Peter Krammer i Siegfried Wanker. Więcej emocjonujących i ciekawych informacji na temat ENCORD znajdą Państwo na stronie internetowej www.encord.org. Thomas Birtel podczas wymiany poglądów z innymi członkami ENCORD, mającej na celu zdefiniowanie czynników decydujących o powodzeniu innowacji. KONTAKT: Norbert Pralle, Centralny Dział Techniczny, Rozwój i Innowacje STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 9 28.05.14 16:05 10 Temat z okładki STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 10 www.strabag.com 28.05.14 16:05 teams. Nr 01 / 2014 Temat z okładki 11 HUMAN RESOURCE DEVELOPMENT W walce o najlepszych pracowników Czy zagadnienia „Employer Branding”, „koncepcja mentoringu akademickiego” albo „zarządzanie potencjałem” coś Państwu mówią? A może wiedzą Państwo, kto w koncernie zajmuje się tą problematyką i dlaczego w obecnej dobie ma ona, a przynajmniej mieć powinna, tak duże znaczenie? Tylko trochę? A więc najwyższy czas, aby to zmienić! Świat. Na kolejnych stronach chcemy przedstawić Państwu w ramach „Tematu z okładki” kluczowe procesy, które mają istotne znaczenie dla efektywnego rozwoju osobistego i są decydujące w „walce” o najlepsze głowy. To zaprowadzi nas także do ludzi „za kurtyną”, którzy są za to odpowiedzialni: pracowników jednostki Human Resource Development (HRD). Zespół HRD pod kierownictwem Güntera Senonera składa się ze 132 osób. 34 z nich pracuje w centralnych oddziałach HRD, krajowych spółek BRVZ, 98 osób działa w charakterze konsultantów w obszarach koncernu, operacyjnych i centralnych. W ten sposób HRD jest obecny w całym koncernie i zajmuje się wszelkimi zagadnieniami związanymi z rozwojem personalnym. HRD wspiera kadrę kierowniczą począwszy od poszukiwania personelu przez wprowadzenie go w nowe obowiązki po podnoszenie kwalifikacji i dokształcanie. Co więc kryje się pod pojęciem rozwoju personalnego? O tym przeczytają Państwo na kolejnych stronach, gdzie przedstawimy procesy, przybliżymy problematykę i spróbujemy wzbudzić zainteresowanie tą tematyką także u Państwa. 132 osoby w całym koncernie STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 11 28.05.14 16:05 12 Temat z okładki www.strabag.com Co kryje się pod pojęciem „Human Resource Development”? O wiele więcej, niż wielu być może przypuszcza... Kto myśli, że problematyka „rozwoju osobistego” obraca się głównie wokół zadań rekrutacji nowych koleżanek i kolegów, ten się myli. Aby móc optymalnie doradzać i wspierać koncern w materii rozwoju osobistego, trzeba skupić się na następujących procesach: −− marketing personalny −− pozyskanie i wdrożenie nowych pracowników −− wsparcie kadry kierowniczej i pracowników −− podnoszenie kwalifikacji zawodowych i szkolenia Marketing personalny nie oznacza nic innego, jak zapewnienie przedsiębiorstwu zasilenia w wykwalifikowany i zmotywowany personel w długofalowej perspektywie. Grupy docelowe stanowią tu zatem już zatrudnieni oraz przyszli pracownicy. Korzystamy z instrumentów marketingu personalnego, aby zaprezentować nas na rynku pracy jako atrakcyjnego pracodawcę. Przy pomocy odpowiednich ku temu środków, jak np. Employer Branding czy koncepcja mentoringu, koncern powinien wyróżnić się na tle konkurencji. Wszystko to są żmudne procesy, które kosztują HRD wiele „krwi, potu i łez”. Ale już możemy zbierać pierwsze owoce tej pracy, a te świadczą o tym, że jesteśmy na właściwej drodze. −− zarządzanie potencjałem −− informatyczne wspieranie HRD Prosimy przeczytać dalej, jeśli chcą Państwo dowiedzieć się więcej o naszych działaniach! W tym miejscu nie możemy szczegółowo omówić merytorycznej strony wszystkich tych procesów, wybraliśmy więc trzy z nich, na które chcemy zwrócić szczególną uwagę. I co nie mniej ważne, które mogą być dla Państwa akurat bardzo interesujące: marketing personalny, podnoszenie kwalifikacji zawodowych & szkolenia oraz zarządzanie potencjałem. „W tych procesach nastąpiły niedawno największe zmiany i jesteśmy dumni z możliwości wspierania pracowników na drodze ich rozwoju tak osobistego, jak i zawodowego”, mówi Günter Senoner. Wspieramy w rozwoju osobistym. STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 12 W ubiegłym roku w wiedeńskiej siedzibie odbyło się pierwsze spotkanie wszystkich pracowników HRD. 28.05.14 16:05 teams. Nr 01 / 2014 Temat z okładki 13 „W walce z innymi przedsiębiorstwami – o najlepszych pracowników” W ostatnich latach nastąpił wzrost wymagań nie tylko wobec poszczególnych pracowników, ale również wobec przedsiębiorstw. Już zatrudnieni i przyszli pracownicy wybierają swojego pracodawcę według określonych własnych kryteriów, które pozwalają im najlepiej identyfikować się z firmą. Ten fakt każe przedsiębiorstwom prowadzić oprócz klasycznych zmagań z konkurencją w branży także walkę o zdobycie pozycji najatrakcyjniejszego pracodawcy. Koło się toczy, pierwszy krok został zrobiony, teraz należy określić środki potrzebne dla realizacji zamiarów. W ramach podjętych działań w ścisłej współpracy z Komunikacją Koncernu i agencją zewnętrzną została zaprojektowane nowa, jednolita koncepcja stoisk targowych, nowe broszury informacyjne, grafiki wizerunkowe oraz nowa strona internetowa dotycząca kariery; te nowe projekty są stopniowo wprowadzane w życie. W marcu 2012 został powołany do życia projekt „Employer Branding”, którego celem jest uzyskanie przez przedsiębiorstwo marki najatrakcyjniejszego pracodawcy na rynku pracy. „Aby przedsiębiorstwo mogło trwale odnosić sukcesy, musi znaleźć najlepsze „głowy” i związać je ze sobą na długi czas”, wyjaśnia nam Katharina Weissenbacher odpowiedzialna za proces marketingu personalnego. Info W przeprowadzonej wśród studentów kierunków technicznych, pracowników oraz kadry zarządzającej w kilku krajach ankiecie zostało zadane pytanie, jakie cechy przejawia STRABAG jako pracodawca, jak firma jest postrzegana z zewnątrz i jakie są nasze cele i wizje. „Po przeanalizowaniu wyników mogliśmy zdefiniować trzy pojęcia, które powinny nadać nowy kierunek kształtowaniu wizerunku pracodawcy: „różnorodność”, „wszędzie” i „rozwój””, objaśnia sytuację wyjściową Senoner. Nasze usługi Jeżeli chcą Państwo uzyskać więcej informacji, prosimy poświęcić troszkę czasu i poserfować po naszej nowej stronie internetowej dotyczącej kariery na www.strabag.com, zakładka „Kariera”. Podczas wycieczek i prezentacji tematycznych możemy wzmacniać relacje z młodymi ludźmi. KONTAKT: Katharina Weissenbacher, BRVZ HRD STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 13 28.05.14 16:05 Temat z okładki 14 www.strabag.com Nasza recepta na sukces: wspomaganie młodych ludzi osobistym zaangażowaniem Martin Kaftan Aby móc wyjść naprzeciw szczególnie potrzebom absolwentów szkół wyższych, HRD i jednostki operacyjne przygotowały w intensywnej współpracy koncepcję mentoringu dla studentów, która opiera się na sprawdzonym pomyśle spółki Züblin. „Dzięki tej akcji jesteśmy nie tylko na ustach wszystkich – ale także w ich głowach.” Pozyskiwanie młodej kadry od zawsze jest bardzo ważną sprawą dla koncernu. Nie jest to jednak samo tylko pozyskiwanie, ale też odpowiednie „pielęgnowanie”. Aby zapewnić sobie na przyszłość jeszcze efektywniejszy nabór absolwentów szkół wyższych wdrożyliśmy w 2013 w Niemczech i Austrii jednolitą koncepcję mentoringu dla studentów. Stanowi ona główny element marketingu na wyższych uczelniach we wszystkich krajach naszego koncernu. … sam czuję się trochę odpowiedzialny wobec młodych ludzi stających na rozdrożu między szkołą a karierą. W moich czasach możliwość poznania rozmaitych przedsiębiorstw jeszcze nie istniała. Dzisiaj natomiast wiele już zmieniło się na plus. Przed dwoma laty byłem na „Dniu Rekrutacji” w HTL Mödling. Jest to wydarzenie wysokiej rangi, podczas którego przedsiębiorstwa i wielkie koncerny z kraju i zagranicy informują o możliwościach podjęcia pracy. I stwierdzam, że absolwenci zadają przedsiębiorstwom konkretne pytania i z pełną świadomością dokonują wyboru dalszej kariery. Również przez prezentacje tematyczne, wycieczki czy dni otwartych drzwi możemy nawiązać kontakt z tymi młodymi ludźmi i uczynić nasze przedsiębiorstwo jeszcze bardziej przejrzystym, jak zresztą i samą branżę budowlaną. W tym właśnie upatruję moje zadanie jako mentora: wspierać uczniów słowem i czynem bazując na moim wieloletnim doświadczeniu praktycznym w budownictwie. STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 14 Jestem mentorem, ponieważ… 28.05.14 16:05 teams. Nr 01 / 2014 Temat z okładki 15 Kurt Rieder W całym koncernie mamy ok. 54 mentorów pozostających w stałym kontakcie ze studiującymi i profesorami. Każdy mentor jest przydzielony do jednej lub kilku placówek oświatowych i dba o kontakty z nią jako reprezentant koncernu. W ramach gościnnych wykładów, wycieczek, uczestnictwa w projektach, praktyk lub wspólnej obecności na targach mentorzy próbują być do dyspozycji zainteresowanych studentów we wszelkich kwestiach. „W ten sposób możemy nawiązać rozmowę z osobami studiującymi i pozyskać je dla nas poprzez bezpośredni kontakt”, wyjaśnia Kurt Rieder, mentor przy Wyższej Szkole Zawodowej w Karyntii. Holger Sack … pracuję dla koncernu STRABAG od 24 lat, od 2003 pełnię także funkcję kierowniczą, i dla mnie – obojętnie w jakiej roli zawodowej się znajdowałem – wspieranie młodych ludzi w ich rozwoju zawsze miało ogromne znaczenie – i ma nadal! I tak do moich najbardziej satysfakcjonujących zadań należy kreatywne naprowadzanie młodych ludzi na rozmaite, dostosowane do ich możliwości opcje oferowane przez nasze przedsiębiorstwo w zakresie osobistego rozwoju zawodowego. Ponieważ sam studiowałem na Politechnice w Grazu, to występuję w charakterze mentora przy tej właśnie uczelni i jednocześnie także przy Wyższej Szkole Technicznej w Karyntii. Dzięki regularnej wymianie z profesorami i wykładowcami oraz studentami mogę budować dobre relacje. Przyszli absolwenci zapoznają się z przedsiębiorstwem, my wcześnie poznajemy ich i możemy odpowiednio ukierunkować, wspierać i służyć pomocą. W najlepszym przypadku możemy ich potem powitać pewnego dnia u nas w przedsiębiorstwie. … wielką radość sprawia mi poszukiwanie młodej kadry już w trakcie studiów w szkole wyższej w Esslingen w Niemczech i związanie ich z przedsiębiorstwem. Poza tym współpraca z młodymi i zmotywowanymi inżynierami jest zawsze niezmiernie emocjonująca. STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 15 28.05.14 16:05 16 Temat z okładki www.strabag.com „Kto zawsze robi tylko to, co już umie, pozostanie zawsze tym, kim już jest.” (Henry Ford, założyciel Ford Motor Company) Jak już doskonale o tym wiedział Henry Ford, ciągły rozwój jest podwaliną pełnego sukcesów życia zawodowego. Z tego powodu stawiamy na systematyczne i efektywne zarządzanie potencjałem w koncernie. Przy pomocy spójnej procedury systematycznie śledzimy osoby będące nośnikami potencjału w koncernie i odpowiednio je wspomagamy. Ten projekt wystartował z początkiem roku w Austrii – wkrótce dołączą do niego Niemcy, Szwajcaria i Węgry. Sukcesywnie będzie też wprowadzany w innych krajach, w których obecny jest koncern. dzaniem potencjałem na obszarze całego koncernu. „Każdy pracownik jest w pierwszej kolejności sam odpowiedzialny za swoją karierę w koncernie, tu zarządzanie potencjałem niczego nie zmieni”, mówi Hopfgartner. Zadaniem kierowników jest należyta ocena pracowników oraz wspomaganie i wspieranie ich w zawodowej codzienności. Wyspecjalizowani konsultanci HR pomagają im w ocenie potencjału i w dalszym procesie. HRD bierze na siebie przygotowanie kompletu danych, dostarczenie odpowiednich instrumentów, poufne monitorowanie i jest odpowiedzialny za zapewnienie jakości całego procesu. CZERPAĆ Z WŁASNYCH ŹRÓDEŁ O ile do tej pory management dostrzegał potrzebę znajdowania i czuwania nad rozwojem osób z potencjałem raz bardziej, raz mniej, to teraz istnieje jedna spójna procedura do tego celu i są do dyspozycji odpowiednie instrumenty. „Odkrycie i wspieranie naszych „High Potentials” jest absolutnie mocną stroną koncernu, gdyż w ten sposób możemy obsadzać kluczowe stanowiska osobami z potencjałem pochodzącymi z własnych, wewnętrznych zasobów”, wyjaśnia nam Susanne Hopfgartner kierująca procesami kwalifikacji & szkoleń oraz zarzą- W procesie zarządzania potencjałem wybiera się ok. 10 – 20% pracowników o poziomach hierarchii od 5 do 3 (wymagane są co najmniej 2 lata przynależności do koncernu) i przygotowuje ich do kariery w funkcjach liniowych, kierowników projektów i ekspertów. KONTAKT: Susanne Hopfgartner, BRVZ HRD WEWNĘTRZNE KARIERA SZCZEBEL PO SZCZEBLU Dyrektor Oddziału / Obszaru m /k Kierownik Grupy m /k Top Kierownik Projektu m /k Senior Kierownik Projektu m /k Kierownik Projektu m /k Kariera ekspercka Dyrektor Dyrekcji m /k Kariera projektowa 1 2 Poziom 3 5 STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 16 Ścieżka kariery Ścieżka kariery liniowa specjalistyczna Kierownictwo Obszarów Koncernu /Obszarów Centralnych /Jednostek Centralnych (UBL / ZBL / KSBL) 4 Drogi kariery zostały poszerzone: oprócz klasycznej kariery liniowej, w której na pierwszym plan wysuwa się odpowiedzialność kierownicza, można także wybrać karierę kierownika projektu lub eksperta. W odróżnieniu od eksperta, który z reguły posiada wysoki stopień specjalizacji w swojej dziedzinie, kierownik projektu może wykorzystać wieloletnie doświadczenie w zakresie realizacji projektów. Zarząd STRABAG SE Top Ekspert m/k Senior Ekspert m/k Ekspert m/k Kierownik budowy, Specjalista ds. finansowych budowy, Główny Majster, Teamleader, Specjalista m /k Technik, Specjalista ds. finansowych, Brygadzista, Mistrz, Referent, Specjalista m/k 28.05.14 16:05 teams. Nr 01 / 2014 Temat z okładki 17 W szkoleniach stawiamy na naszych wewnętrznych ekspertów. Wewnętrzna platforma szkoleniowa Akademia Koncernu to wirtualna platforma, za pośrednictwem której koleżanki i koledzy zwięźle przekazują jako wykładowcy swoją wiedzę w najrozmaitszych dziedzinach. W charakterze prelegentów występują pracownicy spółek serwisowych, centralnych obszarów i jednostek operacyjnych. Klasycznymi tego przykładami są szkolenie informatyczne dla początkujących, cykl szkoleń finansowo-rachunkowych, czy szkolenia z zakresu prawa lub techniczne. „Największą zaletą tego modelu jest to, że wewnętrzni wykładowcy sami są specjalistami i dokładnie wiedzą, jakich informacji potrzebują ich koleżanki i koledzy. W ten sposób możemy doskonale wykorzystać w koncernie nasze know-how”, wyjaśnia Hopfgartner założenia Akademii Koncernu. „Na szkolenia z zakresu rozwoju osobistego i o tematyce specjalistycznej zapraszamy wykwalifikowane trenerki i trenerów z zewnątrz”, dodaje. Podręcznik szkoleń Akademii Koncernu zawiera aktualną ofertę z takich dziedzin jak technika, prawo, ekonomia przedsiębiorstwa, informatyka, osobowość i przywództwo. Jeśli pojawi się – zgłoszona nawet przez jedną małą jednostkę koncernu – potrzeba szkolenia szczególnego obejmującego tylko wybrane kwalifikacje, Akademia Koncernu pomaga w opracowaniu koncepcji, wyborze trenera i przeprowadzeniu szkolenia. W Austrii, Niemczech, Szwajcarii, Chorwacji, Czechach, Polsce, Rosji, na Węgrzech i Słowacji wszyscy pracownicy mają dostęp do „podręcznika szkoleń” za pośrednictwem intranetu STRABAG i mogą sami – w porozumieniu ze swoimi przełożonymi – zarezerwować kurs przez internet. W 2013 roku zaoferowano i zorganizowano ponad 1800 szkoleń, w których wzięło udział ponad 17 400 uczestników. To odpowiada liczbie 23 812 dni szkoleniowych w całym koncernie w dziewięciu krajach, w których jest on obecny. Zaciekawieni? Przy użyciu goApp w sieci STRAnet mogą Państwo w każdej chwili otworzyć podręcznik szkoleń Akademii Koncernu online. Najlepiej od razu do niej zajrzeć i sprawdzić ofertę! Przy tak różnorodnych propozycjach na pewno każdy znajdzie coś dla siebie. To był przegląd niektórych tematów HRD. Zespół HRD chętnie odpowie na wszelkie pytania i z przyjemnością udzieli szczegółowych informacji. STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 17 28.05.14 16:05 18 Ludzie w firmie STRABAG STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 18 www.strabag.com 28.05.14 16:06 teams. Nr 01 / 2014 Ludzie w firmie STRABAG 19 MY CAŁKIEM PRYWATNIE „To, co jest wyobrażalne, jest także wykonalne!” Te słowa wypowiedział Albert Einstein i pokazał, że możliwości twórczej samorealizacji i rozwoju są nieograniczone. Wśród naszych praß’Pcowników jest także wiele uzdolnionych i utalentowanych osób. Świat. Drewno, farby, wełna – jeśli chodzi o hobby, to kreatywność i fantazja nie znają żadnych granic. Aby podładować własne akumulatory lub wyżyć się kreatywnie, wiele koleżanek i kolegów oddaje się swoim pasjom rękodzielniczym albo artystycznym. W naszym pierwszym wydaniu magazynu teams. chcemy Państwu pokazać, jak przeróżne mogą być zainteresowania. W tej materii dokonaliśmy ciekawych odkryć w świecie i spośród nadesłanych historii wybraliśmy komisyjnie czworo pracowników. Te cztery osoby mają pewne cechy wspólne: kreatywność i pasję tworzenia Nowego. Słowo „kreatywność” pochodzi od łacińskiego „creare”, co oznacza tyle co „tworzyć”. A stworzone dzieła mówią same za siebie. Nasi koledzy i koleżanki pracują przy tym swobodnie zgodnie z mottem Linusa Carla Paulinga, amerykańskiego chemika: „Nie trzeba mieć więcej pomysłów niż inni, ale trzeba posiadać zdolność decydowania, które z tych pomysłów są dobre.” Na następnych podwójnych stronach nasi pracownicy spróbują zafascynować i zainspirować Państwa bogactwem swoich pomysłów. Być może odnajdą Państwo siebie w tej czy innej osobie i sami przystąpią do dzieła? Nad´a Robotová jako dziecko obserwowała swoich rodziców i dziadków przy różnych pracach ręcznych – to rozbudziło tę pasję w niej samej. STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 19 28.05.14 16:06 20 Ludzie w firmie STRABAG www.strabag.com Naďa Robotová DZIAŁ: Ubezpieczenia pojazdów KONCERN: BRVZ, s.r.o. KRAJ: Słowacja Nad´a Robotová pracuje od ok. sześciu lat w firmie koncernu, BRVZ, s.r.o. w dziale ubezpieczeń. Od małego pasjonowała się ręcznymi robótkami. „Zaszczepili to we mnie moi rodzice i dziadkowie. Chętnie obserwowałam ich przy pracy”, opowiada. Już w szkole podstawowej uczęszczała na zajęcia kółka plastycznego, gdzie zetknęła się z różnymi technikami artystycznymi. Później samodzielnie rozwijała swoje zdolności manualne w domu, eksperymentowała, ciągle zajmowała się różnymi robótkami i tak zostało jej do dzisiaj. Po dłuższym okresie, w którym poświęciła się wykonywaniu wyłącznie biżuterii, przeszła do wyrobu broszek. „Moim zdaniem to najlepszy dodatek do ubioru – taka drobna, przenośna rzecz w najrozmaitszych formach i kolorach. Broszki można przypinać do czego się chce, do bluzki, marynarki, kurtki, szala albo torebki. Potrafią ożywić nawet najzwyklejszą koszulkę”, mówi pasjonatka robótek. Pierwsze broszki wykonywała dla przyjemności dla członków rodziny, jako prezenty dla przyjaciół i ich znajomych. Najpierw ma pomysł, który przenosi na papier, a potem zaczyna dobierać kolory i koraliki. „Najczęściej nie dostrzegam ani upływu czasu, ani zmęczenia i nie przestaję pracować, dopóki broszka nie jest gotowa. Zastanawiam się nad każdym kwiatkiem, niteczką, każdym koralikiem i cieszę się z każdej dopracowanej w najdrobniejszych szczegółach ozdoby, której oddaję kawałek mojej duszy. Teraz przygotowuję się do roli matki i już mam głowę pełną pomysłów, przez ich urzeczywistnienie pragnę wzbogacić świat mojego dziecka”, mówi Robotová. Nad´a Robotová chętnie wykonuje broszki dla przyjaciół i krewnych – bardziej osobisty prezent już chyba być nie może. Hans Brück Budowanie modeli samolotów i statków fascynowało Hansa Brücka od zawsze. „Widzę te modele jako przeciwstawienie dzisiejszemu wysoce stechnizowanemu światu. Odkrywcy i żeglarze samotnie opływający świat z kompasem na drewnianych żaglowcach, jak Kolumb czy Thomas Cook – przy budowie modeli rozmyślam o odwadze tych śmiałków. Modelarstwo jest doskonałe do oderwania się od codzienności i psychicznego odprężenia”, mówi. trochę czasu, gdyż po pracy zawodowej i życiu rodzinnym rzadko udaje mu się wygospodarować więcej niż tylko parę godzin w tygodniu na uprawianie swego hobby. „Model, jaki buduję w danym czasie, jest zawsze moim ulubionym – inaczej nie inwestowałbym w to tyle czasu. Mój aktualny i dotychczas największy projekt to angielski galeon z końca XVI wieku. Ma długość prawie jednego metra i jest dwa razy większy od dotychczasowych obiektów. Kadłub i maszty są już załatwione – teraz pracuję nad takielunkiem i żaglami, model będzie gotowy po dobrych sześciu latach. Ale w szufladzie leżą już kolejne plany”, mówi Brück. DZIAŁ: Infrastruktura hostingowa KONCERN: BRVZ Stuttgart KRAJ: Niemcy Już jako uczeń zaczął sklejać plastikowe modele statków, cała ich flota nadal cumuje w pokojowej witrynie w domu jego rodziców. Później przyszedł czas na zdalnie sterowane okręty i samoloty. W 1987 zbudował swój pierwszy model żaglówki. Przed paroma laty nasz modelarz przesiadł się na drewniane żaglowce z XVI i XVII wieku. Te drewniane modele można kupić w postaci kompletnych zestawów modelarskich albo można nabyć sam plan budowy i każdą część wykonywać całkowicie ręcznie. Taki projekt pochłania Hans Brück ma zamiłowanie do detali: jego pasją jest modelarstwo. STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 20 28.05.14 16:06 teams. Nr 01 / 2014 Ludzie w firmie STRABAG DZIAŁ: Nieruchomości / Ubezpieczenia KONCERN: BRVZ GmbH KRAJ: Austria Doris Malik Doris Malik pracuje w koncernie STRABAG od prawie 20 lat i posiada pokaźną kolekcję własnoręcznie wydzierganych ubrań. Bowiem właśnie robienie na drutach i szydełkowanie są jej osobistą pasją już od czasów szkolnych. Odziedziczyła ją w genach, ponieważ jej matka od dziesiątek lat z równym zapałem oddaje się temu hobby. Doris Malik: unikatowa, jak jej własnoręcznie wydziergane ubrania. Chętnie zakłada swoje kreacje do biura – i otrzymuje za nie wiele komplementów oraz pytań o produkcję na masową skalę. „Ale naprawdę uprawiam to hobby tylko dla siebie”, podkreśla i opowiada: „Najbardziej lubię stonowane barwy, jak kolory ziemi i pastelowe odcienie. Niezmiernie rzadko 21 pracuję z krzykliwymi, jaskrawymi kolorami. Ale raz odważyłam się za namową koleżanki na zrobienie rażąco różowego swetra.” Do jej ulubionych strojów należą sukienki, swetry, kamizelki, a także kubraczki. Czapki i szale też nie są jej obce. Na przestrzeni roku trochę się tego uzbiera – rocznie Doris wykonuje około 15 modeli. Jest też jeden strój, który leży jej szczególnie na sercu. Mianowicie przed wielu laty wydziergała ludowy kubraczek dla swojej córki. W kubraczek wplotła gęsi z gęsiareczką i gęsiarzem i wyhaftowała kwiaty. To jest jej osobiste arcydzieło, ale też wymagało najwięcej wysiłku. Każda kreacja jest unikatowa, ponieważ sama projektuje wzory na druty i szydełko. Inspiracje czerpie niejednokrotnie z gotowych wzorów, które modyfikuje wedle własnego upodobania. „Moje hobby pozwala mi zachować balans po męczącym dniu pracy, mogę się przy nim doskonale zrelaksować. Może uda mi się jeszcze przekonać moją córkę do mojego hobby, aby kontynuować naszą ‚tradycję rodzinną’”, mówi śmiejąc się. Konrad Gralewski „Od najmłodszych lat lubiłem rysować i malować, a w szkole podstawowej zdarzało się, że na zajęciach plastycznych robiłem rysunki za kolegów” – opowiada Konrad Gralewski uśmiechając się pod nosem. Od pięciu lat pracuje w Dziale Kalkulacji warszawskiego oddziału firmy STRABAG, a od roku jest uczestnikiem Akademii Kierownika Projektu. W Dziale Kalkulacji jest odpowiedzialny za przygotowanie ofert przetargowych budownictwa kubaturowego. Kalkuluje różnego rodzaju obiekty, jak biurowce, hale magazynowe, budynki mieszkalne. Z wykształcenia inżynier budownictwa, absolwent Politechniki Warszawskiej. Pięć lat temu postanowił, że kupi sobie sztalugę i farby olejne. Tak zaczęła się jego pasja. Początkowo malowanie miało być dobrym pomysłem na spędzanie długich zimowych wieczorów. W tym czasie powstała większość jego prac. Ale potem nie mógł już sobie wyobrazić swojego życia bez sztuki. Malowaniem zaraził nawet swoją żonę, która również ma za sobą pierwsze malarskie próby. STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 21 DZIAŁ: Kalkulacja projektów budowlanych KONCERN: STRABAG Sp. z o.o. KRAJ: Polska Pusta ściana w mieszkaniu zainspirowała go do stworzenia kompozycji z filcu. Na powierzchni o dł. 180 cm rozpostarł materiał, a potem wycinał niewielkie płatki i zszywał je, a potem przymocowywał do tej powierzchni. W ten sposób powstała ciekawa kompozycja kwiatowa. Teraz kwiat zawisł w pokoju jego córki, a artysta kipi już nowymi pomysłami: przygotowana rama czeka na Pusta ściana w mieszkaniu zainspirowała Konrada Gralewskiego do tego oryginalnego dzieła. następne dzieło. W tej chwili Gralewski zbiera różne rodzaje filcu. Na powierzchni o wymiarach 135 x 92 cm chce stworzyć abstrakcję złożoną z dwunastu okrągłych elementów filcowych. 28.05.14 16:06 22 Jednostki STRABAG www.strabag.com WDROŻENIE Lean – koncentracja na optymalizacji procesów „POŁUDNIE + WSCHÓD będzie Lean” – pod tym hasłem odbył się w marcu kongres, na którym szefom obszaru Południe + Wschód został zaprezentowany nowy model symulacyjny dla budownictwa ogólnego. Pierwszy krok do konsekwentnego wdrożenia systemu optymalizacji procesów systemu został zrobiony. Świat. Obecni na kongresie szefowie obszarów zdawali się być przekonani do nowego modelu symulacyjnego. W oparciu o model można było namacalnie poznać różnice między klasycznym schematem realizacji inwestycji a zsynchronizowanym i sterowanym procesem budowy oraz wynikającymi stąd rezultatami i korzyściami (objawiającymi się w szczególności zrównoważonym polepszeniem wyników). Dzięki nieograniczonym możliwościom wykorzystania – w każdej fazie projektu i w rozmaitych obszarach zastosowania – system Lean jest naszą drogą do prowadzenia budowy w optymalny sposób. Systematyczna optymalizacja procesów jest głównym zadaniem dla całej kadry menedżerskiej obszaru POŁUDNIE + WSCHÓD. To dotyczy wszystkich procesów operacyjnych – zarówno w budownictwie infrastruktury, jak również w budownictwie ogólnym i inżynieryjnym – począwszy od wykonania projektu, zakupu materiałów i przygotowania prac przez realizację robót po przekazanie gotowego obiektu zleceniodawcy. Lean stanowi doskonały instrument do podniesienia efektywności w koncernie. Obszar Centralny BPM będzie nam towarzyszyć w drodze do operacyjnej doskonałości poprzez Lean. Pragniemy zachęcić wszystkie koleżanki i kolegów do aktywnej współpracy – niech Państwo też staną się częścią postępu. Siegfried Wanker, członek Zarządu STRABAG SE STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 22 28.05.14 16:06 Jednostki STRABAG 17 marca 2014 szefom obszaru Południe+Wschód został zaprezentowany nowy model symulacyjny dla budownictwa ogólnego. teams. Nr 01 / 2014 23 Kolumna asfaltująca: roboty związane z asfaltowaniem przy wykonywaniu nawierzchni jezdni. Z przodu na zdjęciu rozściełacz, w tle ciężarówki z mieszanką bitumiczną. INFO CZYM JEST LEAN W BUDOWNICTWIE OGÓLNYM? We współpracy z naszymi podwykonawcami, biurami projektowymi i zleceniodawcami chcemy stworzyć warunki prawdziwej współpracy. Podczas wspólnych warsztatów razem opracowujemy i optymalizujemy harmonogramy i plany przebiegu procesów. Przy użyciu prostych środków, takich jak prospekty na ścianach i samoprzylepne kartki można lepiej unaocznić przebiegające procesy. Dzięki temu odczuwalnie polepszają się komunikacja i przejrzystość – dwa istotne elementy naszej pracy – na budowach. Obszar Centralny BPM w ścisłej współpracy z kierownikami budowy i majstrami dostosował zasady zarządzania Lean do potrzeb koncernu i opracował system Lean dla prowadzenia budów w zakresie budownictwa ogólnego. Kluczowym elementem jest przy tym konsekwentna synchronizacja procesów budowlanych w skojarzeniu z optymalnym cyklem realizacji kolejnych robót. W koncernie ten rozbudowany system nazywany jest także „projektem synchronicznym i sterowaniem synchronicznym”. Nasz wypróbowany w praktyce system Lean wykorzystuje się w sposób nieograniczony zarówno w budownictwie mieszkaniowym, biurowym, jak też specjalnym – od fazy projektu przez stan surowy, fazę wykończenia po przekazanie gotowego obiektu zleceniodawcy. KONTAKT: Jörg Altner, Dyr. BPM STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 23 28.05.14 16:06 24 Jednostki STRABAG www.strabag.com ANALIZA OSOBISTA Przedmiot badań: ile czasu potrzebujemy na realizację naszych zadań? Chyba żaden inny zespół nie musi umieć sprawniej żonglować nieprzewidywalnymi zdarzeniami niż ekipa na budowie. Po raz pierwszy te działania zostały przeanalizowane i skwantyfikowane. Austria. Realizacja projektów budowlanych i organizacja prac na budowie są naszpikowane nieprzewidywalnymi i nieplanowanymi zdarzeniami. W ramach dwóch niezależnych projektów badawczych został przeanalizowany profil operacji wykonywanych przez ekipę zatrudnioną na budowie w celu dokonania po raz pierwszy kwantyfikacji kompleksowego zakresu zadań. Analiza czynności zawodowych jest uważana za ważną przesłankę do ustalenia wymagań dotyczących kwalifikacji zawodowych i kompetencji zatrudnianych pracowników. Głównym celem tego studium jest analiza procesów roboczych, wskazanie słabych punktów, a przez to dążenie do uzyskania lepszych wyników pracy. Gdy budowa ruszyła, zespół składał się początkowo z 14 pracowników wspomaganych przez ekspertów. W związku z warunkami umowy (118 terminów kar umownych, krótki czas budowy głównego obiektu przy utrzymaniu bieżącego ruchu kolejowego i permanentne wykonywanie usług przez firmy trzecie) realizacja projektu budowy Dworca Głównego w Wiedniu już przy fazie ofertowania nie pozostawiała praktycznie miejsca na uchybienia w zakresie wydajności pracy. Aby sprostać wymaganiom, konsorcjum HBF Wien (udział koncernu STRABAG 36 %) już od samego początku powołało działający proaktywnie zespół projekto- STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 24 wy o dobrej strukturze organizacyjnej. „Dzięki temu mogliśmy zrealizować dotychczasowe ok. 85 % całego zakresu robót określonego w głównej części zlecenia terminowo i ku pełnej satysfakcji wszystkich uczestników procesu budowy, wskutek czego zostały nam udzielone kolejne zlecenia, a ogólna wartość kontraktu wzrosła w rozliczeniu o 35 %”, reasumuje Martin Hörhan, Kierownik Grupy Przygotowania Produkcji. Gdy budowa ruszyła, zespół składał się początkowo z 14 osób (zespół kierownictwa projektu i zespół służby zewnętrznej) wspomaganych przez ekspertów z obszarów Controllingu, Harmonogramu Budowy, Przygotowania Produkcji, Contract Management i Rozliczeń. Podstawę terminowej realizacji robót budowlanych stanowił schemat organizacyjny z dobrze opracowaną strukturą, aktywna matryca podziału obowiązków i zdyscyplinowane korzystanie ze wspólnego banku danych projektu. W celu określenia ilości czasu potrzebnej na wykonywanie poszczególnych działań cząstkowych i odbywanie narad przeprowadzono na podstawie matrycy podziału obowiązków dwie ankiety wśród całego personelu zatrudnionego przy budowie, jedną na początku budowy, drugą w dalszym toku jej trwania. W matrycy określono 157 czynności, w ankiecie pracownicy podawali czas potrzebny na ich wykonanie. W ten sposób powstał indywidualny Realizacja projektu Dworca Głównego w Wiedniu nie pozostawiała w związku z warunkami umowy praktycznie miejsca na uchybienia w zakresie wydajności pracy. 28.05.14 16:06 teams. Nr 01 / 2014 Jednostki STRABAG 25 Filary sukcesu: silny zespół początkowy, silne kierownictwo projektu, zaangażowanie ekspertów, doświadczony zespół rozliczeń, wysoka motywacja dzięki sprawnej strukturze. profil czynności dla każdego członka zespołu. Uzupełnienie do tych wyników stanowiła wzajemna intensywna komunikacja pomiędzy koleżankami i kolegami oraz narady. 12 % CZASU PRACY ZOSTAJE NA „INNE” Wyniki dla projektu wiedeńskiego Dworca Głównego pokazują, że na poszczególne grupy zadaniowe przypada między 3 % a 16 % czasu oraz że pomimo podziału zadań w sposób ustrukturyzowany 12 % czasu przypada na pozycję „Inne”. Ta ostatnia wartość świadczy o zapasie czasu pozwalającym zareagować na nieprzewidziane zdarzenia i możliwości zarządzania nakładem czasu w niewielkim stopniu. Inne 12 % Narady 12 % Procesy finansowe 12 % Rozliczenia 11 % Wykonawstwo 16 % Controlling 13 % Przygotowanie Umowa Produkcji 10 % 7% Przebieg planu 3 % Organizacja nadrzędna 4 % Prawie równolegle w innym badaniu analizowano empirycznie działania kierowników budów w projektach z zakresu budownictwa ogólnego (wartość zlecenia od 4 mln €) i uzupełniono obserwacjami ilościowymi. W badaniu uczestniczyło ogółem 43 kierowników budów i siedem osób z nadrzędnych kadr kierowniczych (naczelni kierownicy budów, dyrektorzy obszarów) czterech przedsiębiorstw budowlanych. Wyniki obserwacji opierają się na około 3659 godzinach, co odpowiada około dwóm latom pracy. „Wprawdzie teraz można porównać oba te badania ze sobą jedynie w ograniczonym zakresie, jednak wyniki i uzyskana wiedza mogą pomóc w zoptymalizowaniu samodzielnej organizacji zadań na budowach. Dodatkowo można również na ich podstawie określić wskazówki dotyczące ewentualnej potrzeby restrukturyzacji lub doszkolenia”, wyjaśnia Hörhan. Za filary sukcesu można uznać silny zespół początkowy, silne kierownictwo projektu, zaangażowanie ekspertów, doświadczony zespół rozliczeń oraz wysoką motywację dzięki sprawnej strukturze. Dalsze badania są już w planach. KONTAKT: Martin Hörhan, Centralny Dział Techniczny, Operacyjne Przygotowanie Produkcji STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 25 28.05.14 16:06 26 Jednostki STRABAG www.strabag.com KONSTRUKTYWNA WSPÓŁPRACA Praca w partnerstwie jako model na przyszłość Już od połowy roku 2012 STRABAG Budownictwo Infrastruktury w Niemczech oferuje prywatnym zleceniodawcom model partnerski – STRABAG teamconcept. Jak funkcjonuje ten model i jakie korzyści z niego płyną, zdradzi nam Joachim Dillenburger, szef zespołu roboczego STRABAG teamconcept. Panie Dillenburger, proszę nam wyjaśnić, jak funkcjonuje ten model. Model bazuje na partnerstwie. Cele projektu obu stron kontraktu są na pierwszym planie – tym sposobem obie strony jadą na jednym wózku i wzajemnie zobowiązują się do osiągnięcia celów również drugiej strony. To wspiera opartą na zaufaniu współpracę oraz otwartą i szczerą komunikację. Co właściwie skłoniło Budownictwo Infrastruktury do zastosowania tego modelu? Doszliśmy do punktu, w którym sami siebie zapytaliśmy krytycznie, czy rzeczywista, wszechstronna praktyka budowlana jest tak przyszłościowa. Uważamy, że jest za mało partnerstwa i że współpraca na partnerskich zasadach może istotnie zoptymalizować procesy budowlane – w interesie wszystkich stron w nich uczestniczących. Jak mogę sobie to wyobrazić – w jaki sposób mogą być polepszone procesy? Całkiem zwyczajnie: niejasne opisy robót i wadliwe projekty często prowadzą do rozbieżności w interpretacji kontraktu. A to jest podstawą dla rodzących konflikty negocjacji z inwestorem. Wszystko to jest marnotrawstwem zasobów bez tworzenia wartości dodanej – po prostu „stracony czas”, który wskutek przekroczenia terminów pociąga za sobą też wysokie koszty. Taki sposób postępowania przestaje być już zgodny z duchem czasu. Konieczna jest zmiana myślenia. „Zmiana myślenia” – co należy przez to rozumieć? Zasady Udzielania Zamówień i Zawierania Umów zdominowały nasz sposób postępowania na co dzień – musimy wyłamać się z tych sztywnych ram i na nowo nauczyć się organizacji według modelu partnerstwa. Tylko specjalnie wyszkoleni pracownicy mogą zajmować się akwizycją projektów według modelu teamconcept. Dodatkowo są też dostępne podręczniki służące pomocą. STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 26 Jakie korzyści płyną stąd dla zleceniodawcy? Jesteśmy elastyczni i możemy łatwiej reagować na życzenia klienta. Jasne korzyści to redukcja kosztów, pewność dotrzymania terminów, zmniejszenie ryzyka, podniesienie jakości oraz zrównoważony rozwój. A na ile to się opłaca firmie STRABAG? Oczekujemy stosownego wynagrodzenia za nasze usługi – bez nieuczciwych warunków umowy, przerzucania ryzyka na jedną tylko stronę i generowania konfliktów. Chcemy optymalnego planowania i efektywnego przebiegu procesu budowlanego, tak aby obie strony umowy były usatysfakcjonowane. 28.05.14 16:06 Jednostki STRABAG teams. Nr 01 / 2014 27 „Obie strony umowy muszą być wewnętrznie nastawione na partnerstwo. To trudne: teamconcept jest innym światem, wymagającym zmiany myślenia.” Joachim Dillenburger, dyrektor grupy roboczej STRABAG teamconcept STRABAG musi być włączony już w fazę projektowania – jedną z najważniejszych faz w realizacji projektu w ogóle. KONTAKT: Joachim Dillenburger, Dyrekcja Nadrenia-Palatynat Hesja STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 27 28.05.14 16:07 28 Jednostki STRABAG www.strabag.com USŁUGI TRANSPORTOWE I SPEDYCYJNE (TSL) Nasza misja: we właściwym czasie, we właściwym miejscu Urządzenie nowego placu budowy często jest potężnym wysiłkiem logistycznym. Gdy już się wie, czego się potrzebuje, pojawia się pytanie: jak to dostanę, i to możliwe najszybciej i najtaniej? Magazyn teams. przeprowadził rozmowę z Jörgiem Techtem i Alfredem Gollubichem: naszymi specjalistami w sprawach logistyki. Alfred Gollubich (z lewej) jest specjalistą w zakresie transportu kolejowego, morskiego, powietrznego i multimodalnego, Jörg Tech (z prawej) – w zakresie transportu ciężarowego. Reinhardt Jünemann nie sformułowałby tego trafniej: „Zlecenie logistyczne polega na tym, aby dostarczyć właściwą ilość właściwych obiektów na właściwe miejsce, we właściwym momencie, właściwej jakości, po właściwych kosztach. Niełatwe zadanie – jak udaje się Panom tego dokonywać? Dział Usług Transportowych i Spedycyjnych (TSL) specjalizuje się w zagadnieniach logistycznych i obejmuje swym zasięgiem cały koncern. To oznacza, że oferujemy wsparcie w transportach wszelkiego rodzaju na całym świecie. Nie jest przy tym istotne, czy chodzi tylko o jedną paletę czy o logistyczną realizację całego projektu. Jak należy rozumieć „logistyczną realizację całego projektu”? Otóż, na życzenie możemy włączyć się już w fazie planowania i kalkulacji, co jest ze wszech miar słuszne. Ale jesteśmy do dyspozycji także w przypadku bieżących lub w razie nagłych potrzeb transportowych. Naturalnie możemy też towarzyszyć w negocjacjach umów ramowych z przewoźnikami lub w przetargach. Posiadamy spore doświadczenie na tym polu, nasz wkład będzie na pewno cenny. Jakie są moje konkretne korzyści, gdy już zdecyduję się na współpracę z Wami? To, że my – w odróżnieniu do zwykłej firmy spedycyjnej – wnosimy naszą wartość dodaną poprzez świadczenie dodatkowych usług serwisowych, oznacza z jednej strony oszczędność czasu dla osób prowadzących działania operacyjne: przyjmujemy zapytanie i troszczymy się o realizację i rozwiązanie wszelkich kwestii związanych z transportem. A z drugiej strony: jesteśmy z wykształcenia logistykami z wieloletnim doświadczeniem w tej branży. Znamy rynek, mocne i słabe strony partnerów logistycznych i oczywiście także ich triki. Dzięki temu jesteśmy w stanie działać jak najkorzystniej dla osób prowadzących działania operacyjne i podnosić jakość. Czy mogą Panowie wymienić nam kilka już zrealizowanych lub aktualnych projektów? Aktualnie organizujemy np. transporty urządzeń drogą morską do Ghany i Chin. Ale największą atrakcją były na pewno transport dwóch maszyn do wiercenia tuneli dla grupy roboczej realizującej budowę tunelu Koralm w Deutschlandsberg i logistyka elementów elewacji dla EOD i DC Tower w Wiedniu. By wymienić tylko kilka przykładów. Co mam zrobić, gdy chcę zorganizować transport? Po prostu skontaktować się z nami i w rozmowie możemy wyjaśnić dalszy tok postępowania. KONTAKT: Jörg Techt i Alfred Gollubich, Dyrekcja Zaopatrzenie, TSL STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 28 28.05.14 16:07 Jednostki STRABAG teams. Nr 01 / 2014 29 OPTYMALIZACJA JAKOŚCI Co-Qualify: trening wewnątrzfirmowy ku satysfakcji klienta & dla sukcesu Postęp i optymalizacja są możliwe dopiero poprzez transfer wiedzy. Zachęcona do podnoszenia jakości Dyrekcja Centrum opracowała koncepcję treningu wewnątrzfirmowego pod nazwą „Co-Qualify”. Niemcy. Nazwa „Co-Qualify” składa się z dwóch wyrażeń: „Co” oznaczającego współpracę (Cooperation) i „Qualify” oznaczającego jakość i kwalifikacje (Qualität i Qualifizierung). Z całym mnóstwem specyficznych narzędzi Co-Qualify pracownicy mają teraz do dyspozycji kompleksowy zestaw szkoleń, warsztatów i konkretnych środków pomocniczych. Infolinia Co-Qualify na przykład udostępnia kontakt z ekspertami dającymi wsparcie na polu bezpieczeństwa i higieny pracy, zarządzania reklamacjami, zapewnienia jakości, pomocy dla inwestorów i treningu młodych profesjonalistów. wiedza powinna przetaczać się także na inne budowy – o podobnej specyfice inwestycji. W ten sposób cenne doświadczenia pojedynczych osób mogą stać się dostępne i użyteczne dla wszystkich. Koncepcja ta nie jest już praktykowana tylko na obszarze jednej Dyrekcji Centrum. Do tej pory także inne dyrekcje są żywo zainteresowane wprowadzeniem Co-Qualify u siebie. Dużym zainteresowaniem cieszą się porady Co-Qualify. Przy ich pomocy przenosimy zasadę jak najlepszej realizacji bezpośrednio na plac budowy. Porady zawierają istotne know-how, które dotąd było być może dostępne i wykorzystywane w Dyrekcji tylko w niektórych miejscach. Za pośrednictwem sieci STRAnet i poczty elektronicznej ta wiedza dociera teraz systematycznie do wszystkich koleżanek i kolegów, którzy mogą z niej korzystać przy wykonywaniu swoich zadań. „Co-Qualify stanowi cenną pomoc także przy wdrażaniu aktualnych strategii koncernu.” Obecnie odbywają się ukierunkowane szkolenia w celu wdrożenia narzędzia zarządzania usterkami M3. w ten sposób zespół Co-Qualify wnosi istotny wkład w zredukowanie wysiłków organizacyjnych, jakich zwykle wymaga usuwanie usterek. Zasadniczo wykorzystujemy szkolenia Co-Qualify jako efektywną metodę stałego utrzymywania aktualnego poziomu wiedzy technicznej u naszych kierowników budów. A ponieważ warsztaty i szkolenia, jeśli to możliwe, odbywają się w godzinach popołudniowych, docieramy w rzeczy samej do większości z nich. Czy udało się nam wzbudzić także Państwa zainteresowanie? Mogą Państwo sami zapoznać się z tą tematyką w STRAnet lub nawiązać kontakt z nami poprzez infolinię CoQualify 0800 78 25 439. Jednym z głównych składników koncepcji Co-Qualify są również wizyty na budowach. W osobistej rozmowie analizujemy problemy i opracowujemy konkretne rozwiązania. Zgodnie z zasadą śnieżnej kuli ta specjalistyczna KONTAKT: Carl Dittgen, Dyrekcja Centrum STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 29 28.05.14 16:07 30 Projekty Północ + Zachód www.strabag.com REWITALIZACJA Nowe centrum metropolii Katowice – serce 2,5-milionowej aglomeracji są miastem na wysokim poziomie europejskim, w którym nowoczesność nawiązuje do tradycji. Polska. Dobrym przykładem doskonałego połączenia tych dwóch aspektów jest zrealizowany przez STRABAG projekt rewitalizacji centrum Katowic. W ramach realizacji powstał jeden z najnowocześniejszych dworców kolejowych w Polsce, dworzec Katowice Osobowa, zintegrowany z centrum handlowo-rozrywkowo-biurowym i tunelem komunikacyjnym. REWITALIZACJA CENTRUM MIASTA Katowice położone są w centrum wysoce zurbanizowanego obszaru górnośląskiej aglomeracji i mają aspiracje do bycia stolicą nowopowstającej Metropolii Silesia (łac. Silesia – Śląsk). Z biegiem czasu zmienił się zdominowany pierwotnie przez przemysł górniczy charakter miasta. Wiele kopalni zostało zamkniętych i przeobraziło się w miejsca kultury i rozrywki, gdzie powstają galerie sztuki, teatry i muzea. Jako przyszła stolica Metropolii Silesia Katowice potrzebują wielofunkcyjnego centrum. Rewitalizacja śródmieścia jest wyzwaniem wyjątkowym w skali kraju. Alfred Watzl, członek zarządu STRABAG Sp. z o.o., potwierdza: „Od blisko 200 lat STRABAG rozwija i buduje infrastrukturę na całym świecie. Zmieniamy oblicze Europy, ale wyjątkowo wyraźnie widzę to właśnie tutaj, w Katowicach. STRABAG stworzył tu na 200 tys. m2 funkcjonalną i tętniącą życiem przestrzeń miejską”. Info Znaczenie Katowic Katowice są najważniejszym ośrodkiem gospodarczym, akademickim i kulturalnym centralnej części południowej Polski. To stolica Województwa Śląskiego, jednego z najmniejszych, ale najbardziej zaludnionych obszarów Polski. Średnia gęstość zaludnienia jest tu trzykrotnie większa niż w innych częściach kraju. STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 30 INNOWACYJNOŚĆ I POSZANOWANIE TRADYCJI Nowy katowicki dworzec jest jednym z największych węzłów komunikacji kolejowej w Polsce – każdego dnia przyjmuje ponad 500 pociągów i blisko 33 tys. osób, czyli ponad 6 tys. pociągów i 12 mln osób rocznie. Powierzchnia całkowita dworca wynosi 6 tys. m2. Jest dobrze zorganizowana i przystosowana do potrzeb wszystkich użytkowników, zwłaszcza osób starszych i niepełnosprawnych. Budynek starego dworca kolejowego pochodził z 1972 roku. Jego charakterystyczną cechą były efektowne formy wielkich żelbetowych słupów w kształcie kielichów. Jako najbardziej wartościowe i niepowtarzalne elementy dawnego obiektu zostały one odtworzone i wbudowane w nowy dworzec i galerię. Przy rekonstrukcji 16 „kielichów” zastosowano technologię poszycia deskowania sprzed 40 lat. W BLASKU FANTAZYJNEJ ILUMINACJI Skalę wyzwania wyznaczyły przede wszystkim ogromne rozmiary inwestycji. Na trzyhektarowej działce stanęła potężna bryła architektoniczna zlokalizowana na sześciu poziomach. Z dworcem kolejowym zintegrowane jest nowoczesne centrum handlowo-usługowe, Galeria Katowicka. Powierzchnia komercyjna obiektu wynosi 52 tys. m2. Na trzech kondygnacjach naziemnych i jednej podziemnej powstało 250 sklepów i punktów usługowych oraz kompleks kinowy z dziesięcioma salami projekcyjnymi. Na pozostałych dwóch kondygnacjach podziemnych wybudowano dwupoziomowy parking na 1200 miejsc postojowych. Efektownym elementem architektonicznym galerii jest ponad 70-metrowa fasada o powierzchni ponad 3600 m2. Między elewacją a betonowymi ścianami budynku zamontowano system lamp. Ich światło przedostaje się na zewnątrz przez dziesiątki tysięcy otworów w stalowych panelach i daje efekt pięknej iluminacji. Poprzez możliwość zmiany barwy podświetlenia elewacji w zależności od okazji obiekt może prezentować się w różnych odsłonach kolorystycznych. Kompleks w Katowicach należy ze względu na swe rozmiary i skomplikowane wymagania budowlane do najbardziej niezwykłych i złożonych projektów zrealizowanych przez STRABAG w Polsce. Podczas budowy zastosowano najnowsze zdobycze techniki oraz energooszczędne, przyjazne środowisku rozwiązania technologiczne. „To wyzwanie inżynierskie, które stworzyło możliwość wykorzystania pełnego spektrum potencjału i kompetencji koncernu STRABAG”, wyjaśnia Dyrektor Kontraktu Artur Szarwiło. 28.05.14 16:07 Projekty Północ + Zachód teams. Nr 01 / 2014 31 WARTOŚĆ ZLECENIA: 110 mln € CZAS BUDOWY: grudzień 2010–wrzesień 2013 NA BUDOWIE: do 1200 osób POWIERZCHNIA CAŁKOWITA: 27 000 m2 Światło przedostaje się na zewnątrz przez dziesiątki tysięcy otworów i daje efekt przepięknej iluminacji. Wystrój wnętrz jest minimalistyczny. Dominują czerń i biel. Wzrok przyciąga biała okładzina ścienna i instalacje podwieszone pod betonowym stropem. Wyzwanie spośród wielu: wierne odtworzenie betonowych słupów Dworca Głównego w kształcie kielichów z roku 1970. KONTAKT: Artur Szarwiło, Dyr. Budownictwo Ogólne (PP), Polska STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 31 28.05.14 16:07 Projekty Północ + Zachód 32 www.strabag.com BUDOWNICTWO OGÓLNE POLSKA/CENTRALNY DZIAŁ TECHNICZNY Most wyznacza nowe standardy 9 grudnia 2013 r. został oddany do użytku największy łukowy most w Polsce – most drogowy przez rzekę Wisłę w Toruniu. Jako jeden z najnowocześniejszych mostów w Europie nie tylko łączy oba brzegi rzeki, ale wyznacza też innowacyjny, nowy europejski standard współpracy: fachowy personel z Polski, Austrii, Holandii, Niemiec i Szwajcarii połączył swe siły dla jednego projektu. Polska. Toruń jest powodem do dumy dla każdej Polki i każdego Polaka. Swój niepowtarzalny charakter zawdzięcza przede wszystkim doskonale zachowanym zabytkom, które w przeciwieństwie do zabytkowych budowli wielu innych miast w Polsce przetrwały zniszczenia II wojny światowej. Jednym z najcenniejszych jest zespół staromiejski, który widnieje na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Nowa trasa mostowa odsunęła ruch kołowy na bezpieczną odległość od cennych zabytków, co przyczyni się do zachowania ich w dobrym stanie jeszcze przez wiele lat. Otwarcie mostu drogowego im. gen. Elżbiety Zawackiej to krok milowy w rozwoju infrastruktury komunikacyjnej Torunia. Dotąd na drugi brzeg Wisły można było dostać się tylko jedną drogą – przez zwykle zakorkowany most z lat 30-tych ub. wieku. Nowy most zlikwidował paraliż komunikacyjny 200-tysięcznego miasta. Stał się ważnym szlakiem w ciągu drogi krajowej nr 1 (91) – i zarazem alternatywną dla płatnej autostrady A1 prowadzącej z centrum na północ Polski. REKORDOWE PARAMETRY Realizację tego prestiżowego projektu rozpoczęto 5 listopada 2010 roku. W ramach kontraktu powstały obiekty inżynierskie i drogi o łącznej długości ponad 4 km. Całe przedsięwzięcie obejmuje powierzchnię wynoszącą ok. 400 tys. m2, z czego nawierzchnie jezdni zajmują ok. 120 tys. m2. Trzy największe wiadukty mają długości odpowiednio 830 m, 600 m i 300 m. „Wykonany w całości ze stali ustrój nośny mostu jest sercem przedsięwzięcia. Tworzą go dwie pary łuków o rozpiętości 270 m i wysokości 50 metrów”, mówi kierownik budowy Zbigniew Szubski. WARTOŚĆ ZLECENIA: 550 mln PLN (ok. 140 mln €) CZAS BUDOWY: 2 lata LICZBA OSÓB NA BUDOWIE: 2000 DŁUGOŚĆ I SZEROKOŚĆ: 540 m i 24 m Po raz pierwszy zastosowano recepturę asfaltu lanego. Do tej pory ten wodoszczelny materiał był używany jedynie w dolnych warstwach nawierzchni w celu ochrony izolacji konstrukcji mostowej. STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 32 28.05.14 16:07 teams. Nr 01 / 2014 Projekty Północ + Zachód 33 RZUTEM OKA 1 Podwieszana estakada 296 m Tunel z dojazdami 450 m Most łukowy 540 m Estakady dojazdowe 1.333 m Dzięki technologii opracowanej przez STRABAG po raz pierwszy w Europie możliwy był montaż łuków mostu o tak potężnych gabarytach. W isła 1 Spektakularnym etapem budowy była operacja osadzania na podporach dwóch łuków mostowych. Łuki o łącznej wadze 5,4 tys. ton były scalane na brzegu i przetransportowywane do miejsca wbudowania fundamentów (wezgłowia) za pomocą specjalistycznego sprzętu pływającego. SKOMPLIKOWANA OPERACJA INŻYNIERSKA Inwestycja w Toruniu została zrealizowana przez Konsorcjum, którego liderem była Spółka STRABAG. Realizacja tak ogromnej inwestycji była możliwa dzięki ścisłej współpracy kilku jednostek organizacyjnych wewnątrz koncernu STRABAG: Dyrekcji Północnej (PG), Dyrekcji RD Beton, Hermann Kirchner, laboratorium TPA, BMTI i Centralnego Działu Technicznego z Wiednia. Przebiegiem całej inwestycji kierowała Dyrekcja Budownictwa Ogólnego (PP). „Koleżanki i koledzy z Centralnego Działu Technicznego od samego początku byli zaangażowani w prace związane z realizacją projektu. W fazie przetargowej współdziałali w opracowywaniu technologii budowy obiektów inżynierskich i przygotowaniu kalkulacji cenowej. W fazie realizacji ściśle współpracowali z projektantami mostu, koordynowali projektowanie montażu łuków z nadzorem autorskim i wspierali projekt podczas układania harmonogramu robót”, wyjaśnia Eugen Bindek, dyrektor Centralnego Działu Technicznego w Wiedniu. Wszystkie te działania przyczyniły się do zapewnienia bezpiecznego i sprawnego wykonania całego przedsięwzięcia. Kluczowym i najbardziej spektakularnym etapem budowy nowej przeprawy przez Wisłę była operacja osadzania na podporach dwóch łuków mostowych. Wcześniej rzeka została odpowiednio pogłębiona. Wybudowano dwie podpory brzegowe, a na usypanej w nurcie rzeki sztucznej wyspie o wielkości boiska do piłki nożnej stanęła podpora centralna. Łuki o łącznej wadze 5,4 tys. ton były scalane na brzegu i przetransportowywane do miejsca wbudowania fundamentów (wezgłowia) za pomocą specjalistycznego sprzętu pływającego. Były nim zaprojektowane i wykonane na potrzeby tej operacji specjalnie pontony wraz z całym osprzętem. Na pontonach stanęły wieże transportowe wraz z urządzeniami hydraulicznymi umożliwiającymi podniesienie łuku, a po przetransportowaniu opuszczenie go na wezgłowia. Przy montażu łuków zastosowano wysokiej klasy sprzęt i innowacyjne rozwiązań technologiczne, aby zapewnić jak najwyższy stopień precyzji działań. Wymagała tego cała operacja, a szczególnie osadzanie łuku na wezgłowiach – z dokładnością co do centymetra musiały spotkać się elementy naprowadzające: gniazdo na końcu łuku i sworzeń na wezgłowiu. Przebieg operacji był przez cały czas monitorowany z wody i z lądu za pomocą rozbudowanej sieci zaawansowanych systemów i urządzeń. Dzięki technologii opracowanej przez STRABAG po raz pierwszy w Europie możliwy był montaż łuków mostu o tak potężnych gabarytach. KONTAKT: Zbigniew Szubski, Dyr. Budownictwo Ogólne (PP), Polska Eugen Bindek, Centralny Dział Techniczny, Wiedeń STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 33 28.05.14 16:07 34 Projekty Południe + Wschód www.strabag.com TECHNICZNE WYPOSAŻENIE BUDYNKÓW Czysta sprawa STRABAG przeprowadził remont i rozbudowę pralni wojskowej szwajcarskiej armii. Renowacja, modernizacja i automatyzacja w jednym cyklu prania. Szwajcaria. 1500 ton prania rocznie pierze się w Armasuisse, największym tekstylnym oddziale szwajcarskiej armii. Pralnia jest częścią centrum logistyczno-infrastrukturalnego zlokalizowanego w miejscowości Thun w pobliżu Berna. 90 % „góry prania” należy do samej armii, pozostałą część dostarczają policja, koncern technologiczny RUAG i dostawcy cywilni. Stary obiekt, w którym odbywa się czyszczenie i naprawa odzieży, został poddany renowacji. W sąsiadującym z nim bezpośrednio nowym budynku znalazły się działy czyszczenia specjalnego, czyszczenia chemicznego i czyszczenia elementów metalowych. Nowy budynek o powierzchni kondygnacji brutto 1520 m2 i wysokości 11,6 m jest wprawdzie stosunkowo niewielki, ale za to bardzo ciekawy pod kątem branż: od podchwycenia fundamentów i betonu natryskowego przez roboty z zakresu budownictwa ziemnego i ogólnego po stalową konstrukcję i izoelewację – by wymienić tylko niektóre z nich. Przy budowie pracowało łącznie ponad 30 przedsiębiorstw. Z ogólnej wartości zlecenia 16,4 mln franków szwajcarskich (ok. 13,5 mln euro) na techniczne wyposażenie budynków przypada 9,3 mln CHF (ok. 7,6 mln €). Dotychczasowe, niedowymiarowane instalacje należało wyremontować, zmodernizować i rozbudować. Maszyny pralnicze wymieniono na wydajniejsze. Sortowanie, pranie, suszenie, naprawa, układanie w stosy – wiele procesów technologicznych udało się zautomatyzować. Fascynująca jest funkcja wykrywania uszkodzeń, takich jak np. oderwany guzik albo odpruwająca się odznaka. Gdy zostanie wykryte takie uszkodzenie, jest pokazywane na monitorach. Uszkodzona sztuka odzieży zostaje przekierowana na „boczny tor” linii technologicznej i automatycznie trafia do jednego z wielu dzielnych krawców. STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 34 Istotne znaczenie ma jednak nie tylko modernizacja maszyn sama w sobie, ale też zmiana ogrzewania maszyn z elektrycznego na parowe. Nowe urządzenie do wytwarzania pary – serce całego technicznego wyposażenia budynku – pracuje z wydajnością 5,6 ton pary na godzinę. Produktem ubocznym w procesie wytwarzania pary są skropliny oparów, które w myśl koncepcji odzysku ciepła są wykorzystywane do ogrzewania pomieszczeń. Jeśli chodzi o odzysk ciepła, to ta dewiza dotyczy również podgrzewania wody: maszyny pralnicze wytwarzają 13,5 m3 ścieków technologicznych na godzinę, które następnie trafiają do trzech ogromnych bojlerów, w których są podgrzewane do temperatury 45 0 C . Skropliny z instalacji parowej oraz ścieki technologiczne są gromadzone w zbiorniku do odzysku ciepła o pojemności 30 tys. litrów. 28.05.14 16:08 Projekty Południe + Wschód teams. Nr 01 / 2014 35 WARTOŚĆ ZLECENIA: 9,3 mln CHF (ok. 7,6 mln €) Udział Techniczne Wyposażenie Budynków CZAS BUDOWY: 15 miesięcy WYDAJNOŚĆ URZĄDZENIA DO WYTWARZANIA PARY: 5,6 t na godzinę PODGRZEWANIE WODY: 13,5 m3 ścieków/godz. Do pralni należą też trzy suszarnie o zapotrzebowaniu 36 tys. m3 powietrza na godzinę. Każda suszarnia ma dwa grzejniki – jeden na parę i jeden na gorącą wodę – które podgrzewają doprowadzane powietrze do temperatury nadmuchu wynoszącej 60 ° C, 90 °C lub 150 °C. Z kolei energia jest odzyskiwana z odprowadzanego powietrza za pośrednictwem zintegrowanego systemu obiegowego. Zrównoważony projekt Armasuisse był wielkim wyzwaniem zwłaszcza dla specjalistów w dziedzinie technicznego wyposażenia budynków. Po 15 miesiącach budowy jesienią 2013 obiekt został przekazany zadowolonemu inwestorowi. Slavisa Sukic, kierownik projektu technicznego wyposażenia budynków, opisuje go jako „budowę marzeń” mając na myśli efektywną, bezproblemową współpracę z kierownikiem całego projektu z dyrekcji operacyjnej, Markusem Schultheissem. A więc absolutnie czysta sprawa! 1500 ton prania rocznie pierze się w Armasuisse, największym tekstylnym oddziale szwajcarskiej armii. 90 % „góry prania” należy do samej armii. KONTAKT: Markus Schultheiss, Dyr. Szwajcaria Slavisa Sukic, Centralny Dział Techniczny, Techniczne Wyposażenie Budynków, Wiedeń Zrównoważony projekt był wielkim wyzwaniem zwłaszcza dla specjalistów w dziedzinie technicznego wyposażenia budynków. Profesjonalna realizacja, z której mogą być teraz dumni. STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 35 28.05.14 16:08 36 Projekty Południe + Wschód www.strabag.com WIOSKA OLIMPIJSKA W SOCZI Unser Beitrag für sportliche Erfolge Na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w Soczi nie tylko sportowcy zaprezentowali szczytową formę. Również STRABAG dowiódł swych kompetencji jako wiodący europejski koncern wdrażający nowe technologie w budownictwie. Rosja. XXIII Zimowe Igrzyska Olimpijskie odbyły się w lutym w subtropikalnym mieście Soczi w Rosji. Stąd właśnie to miasto jest raczej mniej znane jako ośrodek sportów zimowych, a bardziej jako popularny letni kurort, nazywany nawet często „Czarnomorską Riwierą”. WIOSKA EKSTRAKLASY Dla sportowców oraz ich sztabów STRABAG zaprojektował i wybudował „główną wioskę olimpijską” liczącą 47 bloków mieszkalnych (3- i 4-piętrowych). Drugi kompleks dla członków „rodziny olimpijskiej”, złożony z 11 budynków (6- i 7-piętrowych) również wybudował STRABAG. Ogółem powstało więc 2700 mieszkań na powierzchni 270 tys. m2. Mieszkania posiadają różnej wielkości tarasy. Roboty budowlane przy wiosce olimpijskiej ruszyły w marcu 2011. Podpisanie kontraktu nastąpiło już w listopadzie 2010. W szczytowych momentach realizacji na budowie pracowało jednocześnie do 350 pracowników koncernu STRABAG i aż do 5 tysięcy robotników. Już pod koniec 2009 STRABAG ukończył port lotniczy w Adler. Przy budowie wioski trzeba było stawić czoło niejednemu wyzwaniu, jako że teren budowy leżał na obszarze bagiennym. Dla zapewnienia stabilności podłoża konieczna była częściowa wymiana gruntu i podsypanie ziemi na terenie przeznaczonym pod budowę. Transport materiałów budowlanych potrzebnych do wybudowania ogółem 58 budynków także nie był łatwy, ponieważ do dyspozycji były zaledwie jedna linia kolejowa, jeden port i jedna droga krajowa o zwykłej szerokości. „Dostarczenie materiałów budowlanych było nie lada wyzwaniem i przyprawiało wszystkich uczestników przedsięwzięcia o niemały ból głowy. Podczas budowy port dwukrotnie był narażony na niebezpieczeństwo ze strony silnej fali morskiej. Ale, jak widać dzisiaj, wszystko poszło dobrze i daliśmy sobie radę z problemami”, opowiada Dragan Pavelic, dyrektor techniczny obszaru koncernu. Wioska olimpijska służyła zakwaterowaniu ekip sportowych. WARTOŚĆ ZLECENIA: 350 mln € CZAS BUDOWY: marzec 2011– grudzień 2013 LICZBA WZNIESIONYCH BUDYNKÓW: 58 LICZBA WYBUDOWANYCH MIESZKAŃ 2711 STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 36 Rosyjskie miasto Soczi leży nad samym brzegiem Morza Czarnego i zachwyca swym subtropikalnym klimatem. KONTAKT: Dragan Pavelic, Obszar Koncernu Budownictwo Ogólne i Inżynieryjne, SOE / RANC / UWT / Serbia 28.05.14 16:08 Projekty Południe + Wschód teams. Nr 01 / 2014 37 SZKOŁA W MILOVICACH Nowe życie w starych murach Dzieje środkowoczeskiego miasta Milovice (ok. 50 km na północny wschód od centrum Pragi) sięgają wstecz aż do XIV wieku. STRABAG a.s. współkształtuje przyszłość miasta przez rewitalizację starego budynku szkolnego. Czechy. W początkach XX wieku w Milovicach utworzono tereny wojskowe, na których w roku 1968 po okupacji Czechosłowacji osiedlili się radzieccy żołnierze ze swoimi rodzinami. W latach 80. dwudziestego wieku mieszkało tu blisko 100 tysięcy radzieckich żołnierzy wraz z członkami ich rodzin. Z czasem powstało autonomiczne osiedle, w skład którego wchodziły domy mieszkalne, szpital, przedszkole, szkoła podstawowa i urządzenia rekreacyjne. który dawniej służył dzieciom sowieckich żołnierzy. W postępowaniu przetargowym na realizację projektu firma STRABAG a.s. przedstawiła najkorzystniejszą ofertę. Modernizacja szkoły została podzielona na cztery etapy. W pierwszym etapie wyburzono niektóre obiekty, zbudowano wyposażoną w nowoczesny sprzęt szkolną kuchnię i przeprowadzono remont budynku wejściowego. W styczniu w szkolnych ławkach w nowocześnie urządzonych pomieszczeniach zasiadło pierwszych 480 uczniów i uczennic. BUDYNEK Z PRZESZŁOŚCIĄ Szkoła „Juventa” w Milovicach będzie jednym z najnowocześniejszych obiektów tego rodzaju w Czechach. W kolejnych etapach nastąpi ukończenie nowego pawilonu, rozbudowa istniejącej sali gimnastycznej i modernizacja zewnętrznego boiska sportowego oraz parku. W dalszym ciągu realizacji zostanie wybudowana biblioteka, sala muzyczna i pracownie komputerowe. Po zakończeniu realizacji projektu placówka będzie mogła pomieścić 1600 uczniów i uczennic i będzie największą szkołą w regionie. Po tym jak radzieccy żołnierze opuścili osiedle w 1991, opuszczone tereny powojskowe przyłączono do gminy Milovice. Domy mieszkalne zostały odnowione i wkrótce potem miasto mogło zaoferować mieszkańcom całkiem niedrogie mieszkania, którymi zainteresowani byli przede wszystkim młodzi ludzie. W wyniku błyskawicznego rozwoju Milovice stały się „najmłodszym” miastem Republiki Czeskiej, a duża liczba nowo urodzonych dzieci sprawiła, że szybko zabrakło miejsc w przedszkolu i szkole podstawowej. Miasto zleciło więc opracowanie projektu renowacji zniszczonego budynku szkoły podstawowej, WARTOŚĆ ZLECENIA 1. ETAPU: 5,2 mln € CZAS BUDOWY I ETAPU: czerwiec 2012 – grudzień 2013 POWIERZCHNIA ZABUDOWY: 2890 m2 PRZEWIDYWANY TERMIN UKOŃCZENIA: wrzesień 2017 Jasne kolory, proste struktury i dużo miejsca. Nowa szkoła w Milovicach przekonuje swą niepowtarzalną stylistyką. Przyjaźnie urządzone klasy sprawią uczniom i uczennicom przyjemność podczas nauki. KONTAKT: Daniel Novotný, Dyr. Budownictwo Ogólne i Inżynieryjne, Praga STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 37 28.05.14 16:08 38 Świat + Obszary Specjalne www.strabag.com 01NE CLUB Klub nocny nowym symbolem wyspy Yas Punktualnie w pierwszy weekend Grand Prix Formuły 1 – 1 listopada 2013 – został otwarty klub nocny „01NE” na wyspie Yas w Abu Dhabi. Robi wrażenie po trzykroć: może pomieścić ok. 840 gości, jego elewację zdobi największe graffiti świata i posiada największą zamontowaną na stałe projekcję obrazów 3D. Zjednoczone Emiraty Arabskie. Zjednoczone Emiraty Arabskie są znane z tego, że nic tu nie jest niemożliwe. Gdzież indziej udałoby się korzystać z hali narciarskiej w środku pustyni? Najnowszym prestiżowym projektem stał się aktualnie klub nocny „01NE” na wyspie Yas w Abu Dhabi. Klub nowatorski, który ma stwarzać niespotykaną dotąd nigdy atmosferę imprezy. To bardzo wysoka poprzeczka – zważywszy, iż takie prestiżowe projekty w istotnej mierze zależą od profesjonalnego wykonawstwa przez przedsiębiorstwo budowlane. I w tym właśnie miejscu do gry przystąpił zespół oddziału w Abu Dhabi. „Możemy być absolutnie dumni z naszego osiągnięcia, gdyż udało nam się oddać do użytku klub takiego formatu po zaledwie jedenastu miesiącach w terminie pomimo opóźnienia w fazie projektowej i ku pełnej satysfakcji inwestora”, tymi słowami kierownik projektu Christian Meichsner rozpoczyna relację z projektu. „Otrzymaliśmy zlecenie o wartości ok. 65 mln AED (ok. 13 mln €) jako generalny wykonawca i koordynowaliśmy projekt, budowę i uruchomienie klubu ze wszystkimi urzędowymi odbiorami i pozwoleniami włącznie.” Budowa ruszyła 17 stycznia 2013, w tym dniu rozpoczęto wiercenie pali. Po nich pojawił się żelbetowy szkielet, sprężone betonowe dźwigary i fasada z elementów prefabrykowanych. STRABAG Haustechnik dokonał montażu wszystkich elementów technicznego wyposażenia budynku oraz urządzeń kuchennych oraz ich uruchomienia w okresie od lipca do października. Równolegle trwało wykonywanie całej stolarki i wszystkich robót wykończeniowych. Infrastruktura zewnętrzna została wykonana w ciągu dwóch miesięcy, września i października. Przy realizacji inwestycji nie pominięto także aspektów związanych z ochroną środowiska – podczas budowy kontrolowano zużycie energii, a w obiekcie zainstalowano wodooszczędne urządzenia sanitarne. Nierównomiernie eliptyczny zarys głównego budynku o średnicy ok. 65 m, wysokości 17 m i największej na świecie powierzchni pokrytej graffiti czyni z budowli nowy symbol wyspy Yas, w krajobrazie której dotychczas dominowały Yas Marina Circuit – tor wyścigowy Formuły 1 i hotele. KANDYDAT DO KSIĘGI REKORDÓW GUINNESSA? Info DUCH ZESPOŁOWY Najlepszy przykład dobrego zespołu to taki, gdy duch zespołowy wychodzi poza ściany biura. Marco Vogel, Heike Wiume i Priya Kaippally (od l. do p.) wspólnie wystartowali i odnieśli sukces w maratonie w Dubaju w styczniu 2014. STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 38 Oprócz największej na świecie powierzchni pokrytej graffiti klub posiada również największą obecnie zamontowaną na stałe projekcję obrazów 3D w zakresie 360 stopni. Projekcja ta jest wyjątkowa i ma stwarzać niespotykaną dotąd atmosferę imprezy wśród gości. Oba elementy zostały zgłoszone do Księgi Rekordów Guinnessa. Aby nadrobić sześciotygodniowe opóźnienie, jakie nastąpiło w fazie projektowej wskutek braku odpowiednich pozwoleń ze strony lokalnych władz, ekipa na budowie zaproponowała zastosowanie specjalnych rozwiązań, jak np. podwieszanej fasady z prefabrykatów betonowych. W celu dotrzymania terminu realizacji roboty były prowadzone w nadgodzinach i w nocy. „Wykonywanie robót w miesiącach letnich było utrudnione przez upały z temperaturą dochodzącą do 55 °C i wilgotność powietrza sięgającą prawie 90 %. Warunki jak w biosaunie. A do tego jeszcze doszedł muzułmański miesiąc postu ramadan, w czasie którego nasi muzułmańscy koledzy i koleżanki przez cały dzień nie przyjmowali wody ani pokarmu. Dla nas Europejczyków to niewyobrażalne warunki pracy”, relacjonuje Meichsner. 28.05.14 16:08 teams. Nr 01 / 2014 Świat + Obszary Specjalne 39 Charakterystyczny element z daleka: największe graffiti na świecie – kandydat do Księgi Guinnessa. WARTOŚĆ ZLECENIA: 65 mln AED (ok. 13 mln €) CZAS BUDOWY: styczeń 2013 – październik 2013 POJEMNOŚĆ KLUBU: 840 gości CHARAKTERYSTYCZNY ELEMENT: największa na świecie fasada pokryta graffiti Zamontowana na stałe projekcja obrazu 3D w zakresie 360 stopni stwarza niespotykaną dotąd atmosferę imprezy. Od l. do p.: kierownik budowy ds. technicznego wyposażenia budynku Robert Blazvic, Nour Mousil – pełnomocnik Estimada, kierownik budowy Mazen Ammo, kierownik projektu Christian Meichsner. STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 39 KONTAKT: Christian Meichsner, Dyr. Budownictwo Ogólne i Inżynieryjne Środkowy Wschód 28.05.14 16:08 40 Świat + Obszary Specjalne www.strabag.com PROJEKT HOMESTAKE Długo oczekiwany: remont zapory na europejskim poziomie Licząca sobie już 47 lat zapora wybudowana w 1967 musi być pilnie wyremontowana, aby zapewnić miastom Aurora i Colorado Springs zaopatrzenie w wodę pitną. Z początku nie brzmi to zbyt spektakularnie – ale na wysokości 3200 m, w Górach Skalistych, to mniemanie ulega błyskawicznej rewizji. Stany Zjednoczone. Zapory z zewnętrznym uszczelnieniem z asfaltu są powszechne w Europie – natomiast w Stanach Zjednoczonych występują wyjątkowo rzadko. Zapora wodna Homestake została wyposażona w asfaltowe uszczelnienie zewnętrzne jeszcze w 1967 roku – a więc można sobie wyobrazić, że po 47 latach jest konieczny generalny remont. „Właściwie już o wiele za późno”, objaśnia kierownik projektu Thomas Neumann. „Ponieważ zbiornik wody pitnej o pojemności około 53 mln m3 był w ciągłym użytku i został całkowicie opróżniony w ostatniej chwili wraz z rozpoczęciem robót budowlanych w roku 2012, wtedy właśnie można było sobie dopiero uzmysłowić prawdziwy zakres całego remontu. Rzeczywisty stan zapory był przerażający. Dopiero przy sporządzaniu dokładniejszej ekspertyzy można było zlokalizować wiele uszkodzeń – co wymagało przeogromnego wysiłku dostosowania się do nowej sytuacji.” Ze względu na skrajnie trudne warunki klimatyczne – temperatury dochodzące zimą do -30 °C i latem do +30 °C oraz ekstremalne narażenie na działanie promieniowania UV z powodu ukierunkowania zapory na południe – bardzo wysokie wymagania dotyczyły doboru materiałów (zastosowano np. bitumeny modyfikowane polimerami (PMBh) oraz jakości samej budowy. Ponieważ jednak w Stanach Zjednoczonych brak jest specjalistycznych regulacji i danych wynikających z praktyki w zakresie asfaltowych uszczelnień zewnętrznych, oparto się częściowo na europejskich regulacjach i sprawdzonych technologiach STRABAG International GmbH i te przyjęto za podstawę w ofercie przetargowej. Dodatkowo musiały być również uwzględnione regulacje amerykańskie (ASTM), zwłaszcza w odniesieniu do kontroli produkcji mieszanki asfaltowej. WARUNKI EKSTREMALNE: POWIETRZE NA DUŻYCH WYSOKOŚCIACH I LODOWATA WODA Zapora wodna Homestake i jezioro zaporowe są położone w Górach Skalistych na wysokości 3200 m. Na tej wysokości nie tylko maszyny muszą podołać ogromnym obciążeniom – także ludzki organizm musi przyzwyczaić się do powietrza na dużych wysokościach. Z tego względu należy przejść okres aklimatyzacji trwający ok. jednego tygodnia. Urządzenia hydrauliczne oraz elementy budowlane z napędem, jak np. systemy wentylacyjne, muszą być specjalnie przystosowane do pracy w takich STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 40 warunkach klimatycznych i odpowiednio do nich dobrane. Prace remontowe o całkowitej wartości zlecenia 12,6 mln $ (ok. 9,2 mln €) były zakrojone na ogromną skalę, w związku z tym zostały podzielone na trzy 6 miesięczne etapy. Pierwsze roboty ruszyły już w kwietniu 2012, drugi etap zaczął się rok później w kwietniu 2013, a ostatni odcinek ma zostać ukończony we wrześniu 2014. Ten termin musi być bezwzględnie dotrzymany, ponieważ zaopatrzenie w wodę pitną w Colorado może być realizowane tylko przez funkcjonujące zbiorniki. Z powodu ostrej zimy na tym obszarze – która może trwać od połowy września do maja – pozostaje jedynie bardzo małe okienko czasowe, w którym panują optymalne warunki budowy. 28.05.14 16:08 Świat + Obszary Specjalne teams. Nr 01 / 2014 41 WARTOŚĆ ZLECENIA: 12,6 mln $ (ok. 9,2 mln €) CZAS BUDOWY: kwiecień 2012 – wrzesień 2014 (3 odcinki budowy) WYSOKOŚĆ ZAPORY: 70 m DŁUGOŚĆ KORONY: 600 m Licząca sobie 47 lat zapora wodna Homestake musi być wyremontowana, aby zapewnić zaopatrzenie w wodę pitną. To niełatwa robota w skrajnie trudnych warunkach klimatycznych i przy temperaturach od -30 °C do +30 °C. KONTAKT: Thomas Neumann, Dyr. Projekty (MC), Obszar Zapory /AWB STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 41 28.05.14 16:08 42 Świat + Obszary Specjalne www.strabag.com WYMIANA PERSONALNA ZÜBLIN – GILBANE Wszechstronna wymiana wiedzy hen przez Atlantyk Przedsiębiorstwa Ed. Züblin AG i Gilbane Building Company zjednoczyły się w wyjątkowym programie wymiany personalnej i teraz każde z nich korzysta z bogatych doświadczeń partnera. Świat. W toku przygotowań do konkursu na budowę nowego amerykańskiego szpitala wojskowego w Ramstein niemiecka spółka Ed. Züblin AG podjęła wyjątkową współpracę z amerykańskim przedsiębiorstwem budowlanym Gilbane Building Company. Pracownicy obu przedsiębiorstw zyskali w ramach programu wymiany personalnej okazję do poznania organizacji i sposobu pracy w firmie partnera w jego kraju macierzystym, aby móc lepiej współpracować przy sporządzeniu planowanej oferty i w razie otrzymania zlecenia przy realizacji projektu. Pobyt w partnerskim przedsiębiorstwie jest początkowo planowany na trzy miesiące, ale jest możliwe jego przedłużenie. Do tej pory z programu wymiany skorzystali dwaj niemieccy i dwaj amerykańscy koledzy. Gilbane jest przedsiębiorstwem rodzinnym, powadzonym obecnie już przez piąte pokolenie rodziny, działającym w branży budowlanej w Stanach Zjednoczonych i posiadającym ponad 60 oddziałów. Przedsiębiorstwo zostało założone w 1873 w mieście Providence, Rhode Island, USA. Zatrudnia około 2500 osób i osiąga roczne obroty około 3 mld $. Pola działalności przedsiębiorstwa obejmują usługi związane z zarządzaniem w obszarach budownictwa „pod klucz” (z głównym naciskiem na projekty związane z opieką zdrowotną oraz federalne), sterowania projektami, realizacji projektów i usług logistycznych w zakresie przeprowadzek. umowę joint venture. Klaus Pöllath, dyrektor obszaru koncernu i członek Zarządu, jest sygnatariuszem umowy i można powiedzieć „patronem” wymiany personalnej. KONCEPCJA SUKCESU Przyjazd amerykańskiego inżyniera budownictwa Josepha Claussena w styczniu 2013 zapoczątkował realizację programu wymiany. Joseph Claussen został zaangażowany na początek przy wielkim projekcie „MILANEO” Dyrekcji Stuttgart i poznał tam organizację i sposób prowadzenia wielkiej budowy według opracowanego przez Züblin modelu teamconcept. „Już w tak krótkim czasie zgromadziłem niezliczone cenne doświadczenia tutaj w firmie Züblin. Dlatego też przedłużyłem mój pobyt”, opowiada Joseph Claussen. Do tej pory także John Myers, kolejny pracownik firmy Gilbane, dołączył od stycznia 2014 do niemieckiego zespołu 5D. Nikolas Früh, pracownik działu Projekty 5D w spółce Züblin, był wiosną 2013 pierwszym niemieckim uczestnikiem programu wymiany. „Ze względu na takie same narzędzia (oprogramowanie) i taki sam sposób podejścia Dwie biorące udział w programie wymiany jednostki organizacyjne spółki Züblin to Centralny Dział Techniczny (Projekty 5D) i Dyrekcja Stuttgart. Peter Steinhagen, menedżer odpowiedzialny za program, nawiązał odpowiednie kontakty i przygotował gotową do podpisu Od l. do p.: Jeff Schramm (Gilbane), Nikolas Früh (Projekty 5D Züblin) i Tom Gilbane (Prezes Zarządu Gilbane) spotkali się w centrali Gilbane w Providence, Rhode Island. STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 42 28.05.14 16:08 teams. Nr 01 / 2014 Świat + Obszary Specjalne 43 „Wymiana pomiędzy przedsiębiorstwami Züblin i Gilbane oferuje uczestniczącym w niej osobom niepowtarzalną możliwość poznania kultury pracy i sposobu postępowania w firmie partnera joint venture. Z całą pewnością zaowocuje to dużymi korzyściami w przyszłej współpracy.” Karin Haasis-Straube, menadżer programu wymiany personalnej i kierowniczka zespołu Human Resource Development Stuttgart. do BIM już od trzeciego dnia mogłem produktywnie współpracować w zespole projektów 5D w Stanach Zjednoczonych. W Bostonie, Miami, Phoenix, Athens i Denver zgromadziłem cenne doświadczenia przy współpracy przy realnych projektach oraz uczestnicząc w konferencjach i kongresach. Mogłem poznać procesy robocze i sposób pracy z 5D w firmie budowlanej cieszącej się uznaniem w wielu krajach”, relacjonuje Nikolas Früh z dumą. Oprócz Nikolasa Früh także Sven Winkler (Dyrekcja Stuttgart) spędził już 6 tygodni w firmie Gilbane w Stanach Zjednoczonych. Po obu stronach odbywa się cotygodniowa wymiana informacji z konsultantami za pośrednictwem konferencji internetowych, są też zamieszczane regularne relacje na blogach w sieci STRAnet oraz w przekazach wideo. Dotąd po dwóch pracowników wymieniło się miejscami pracy w Stanach Zjednoczonych i Niemczech – emocjonujące doświadczenie, które na zawsze pozostanie w pamięci! Joseph Claussen (w środku) z kolegami z Dyrekcji Stuttgart. KONTAKT: Karin Haasis-Straube, HRD Stuttgart STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 43 28.05.14 16:08 44 Specjalne www.strabag.com ULUBIONE MIEJSCA PRACOWNIKÓW FIRMY STRABAG Praga: moje miasto Aeneas Sylvius nazywał Pragę „perłą wśród miast”, a Goethe widział w niej „najszlachetniejszy klejnot w koronie miast”. Dzisiaj Praga zaskarbiła sobie swoją ciekawą zabytkową architekturą miejsce na liście światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO i nie tylko jest lubianym celem turystycznym, ale też popularną „scenografią filmową” dla hitów kinowych. Tchnienie historii Zielono pośród miasta Przechadzka po zabytkowym śródmieściu niezmiennie ma urok dla Edity Novotnej. Najczęściej rozkoszuje się spacerem wczesnym rankiem albo późną nocą, gdy stare uliczki są wyludnione. Również wycieczka statkiem po Wełtawie ma niepowtarzalny czar. Ze śródmieścia można dostać się statkiem do ogrodu zoologicznego w dzielnicy miasta Tròja, ulubionego miejsca dzieci Novotnej. Nieopodal tętniącego życiem centrum miasta, a zarazem z dala od wszelkiego zgiełku, rozciąga się Park Riegera, w którym Stanislav Bedřich chętnie odpoczywa po pracy. Park jest popularnym miejscem wśród amatorów aktywności sportowej, osób lubiących zjeść w dobrych restauracjach i właścicieli psów. W pobliżu znajduje się też wieża telewizyjna Tower Park Praha, mierząca 217 m i będąca najwyższą budowlą miasta. Widok, którego nie można przegapić! Z końskiego grzbietu Po pracy „Najpiękniejszy widok na świat roztacza się z końskiego grzbietu.” Wypowiedź, z którą identyfikuje się Monika Jásenská. Miłośniczka koni najchętniej uprawia sport w swoim wolnym czasie. Jeśli nie siedzi akurat w siodle, to jeździ na rolkach lub na rowerze. Sport uważa za najlepszą drogę do wyciszenia się po pracy, a jednocześnie zrobienia czegoś dla swojego zdrowia. Świetnie, że ścieżki rowerowe są stale rozbudowywane. Najpopularniejszym napojem w Czechach jest piwo. Piśmienne dowody wykazują, że złocisty trunek był tu wytwarzany już w XI wieku. Po pracy Marek Orság i Karel Veselý chętnie spotykają się ze swoimi znajomymi w ulubionej knajpce „U Fleků”, która posiada własną warzelnię piwa. Warzelnia U Fleků jest jedynym w Europie Środkowej browarem pracującym nieprzerwanie od ponad 500 lat. STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 44 28.05.14 16:08 teams. Nr 01 / 2014 Specjalne 45 „Czeski paradoks”: w większości restauracji piwo jest tańsze od wody mineralnej. Marek Orság i Karel Veselý Praga : moje miast o SPECJALNA PROPOZYCJA Warto zwiedzić! Przystanek metra Staroměstská został zaliczona przez czytelników strony internetowej stacji informacyjnej CNN za jeden z dwunastu najbardziej imponujących przystanków kolei podziemnej w Europie. STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 45 28.05.14 16:09 46 Specjalne www.strabag.com TECHNIKI AKUPRESURY Skutecznie leczyć się samemu – to zrobić coś dobrego dla siebie Wszyscy od czasu do czasu znajdujemy się pod presją: musimy w pełni angażować się w pracę zawodową, nie możemy zapomnieć o życiu prywatnym, no i najlepiej byłoby jeszcze uprawiać trochę sportu. Samo już myślenie o tym wszystkim stresuje. Idealnej recepty na bezstresowe życie zaoferować nie możemy, ale instrukcję, jak sobie pomóc, jak najbardziej. Świat. Dr n. med. Birgit Bauer jest autorką książki „Leczyć się skutecznie – głaskanie zamiast kłucia”. Ta książka podaje instrukcję, jak można pomóc sobie samemu bazując na tradycyjnej medycynie chińskiej. W klasycznej medycynie akademickiej widoczne i namacalne symptomy choroby znajdują się na pierwszym planie i są odpowiednio leczone. Natomiast w medycynie dalekowschodniej leczy się nie tylko objawy, ale też wywołujące je przyczyny. Obie metody mają rację bytu – ale wykorzystują odmienne sposoby terapii. Czyli, najlepiej jest znaleźć optymalną mieszankę dla siebie. Chcemy przekazać Państwu parę wskazówek i sugestii dotyczących metod możliwych do stosowania na co dzień i będziemy cieszyć się, jeśli je Państwo wypróbują z pozytywnym dla siebie skutkiem. W celu odprężenia oczu masować tuż nad brwiami w kierunku na zewnątrz i pod oczami w kierunku do wewnątrz, a następnie uciskać punkty z tyłu głowy. COŚ DLA OCZU Pracują Państwo przy komputerze? Czytają wiele czasopism? Chętnie kładą się Państwo wieczorem z książką do łóżka? Muszą wykonywać męczące SPECJALNA RADA Zapobieganie wypadkom Proszę stosować te techniki akupresury – uciskając punkty na palcach albo głowie – gdy np. stoją Państwo samochodem na czerwonym świetle albo w korku. Zwiększona uwaga zmniejsza niebezpieczeństwo wypadku! STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 46 prace wymagające precyzji lub używać okularów? Proszę raz pomyśleć, jak ważna jest dla Państwa zdolność widzenia? Odpowiedź jest oczywista, a więc musimy znaleźć drogę do uwolnienia naszych oczu od napięcia. Ale jak? To właściwie wiedzą Państwo już od dawna! Proszę za pomocą kciuka i palca wskazującego uciskać punkty znajdujące się tuż poniżej nasady brwi lub nieco niżej w kierunku nosa. Następnie pomasować kciukiem i palcem wskazującym nad nasadą brwi w kierunku na zewnątrz do małego zagłębienia za okiem, a następnie z powrotem pod oczami wzdłuż krawędzi kości policzkowych w kierunku nosa do zagłębienia po środku. Na koniec jeszcze silniejszy ucisk na punkty z tyłu głowy – między ścięgnami, przy dolnej krawędzi czaszki. Łatwo znajdą Państwo właściwe punkty: to właśnie one bolą! Łatwiej jest wykonać ten masaż obiema rękami. WZMACNIANIE KONCENTRACJI Pod pojęciem „osłabienia koncentracji” znajdziemy m. in. takie definicje: „silniejsze rozproszenie umysłowe przy utracie zainteresowania, wyczerpanie, niedorozwój umysłowy, depresja i schizofrenia”. Mamy nadzieję, że aż tak źle jeszcze nie jest. Ale nigdy nie jest za wcześnie na podjęcie działań w kierunku dbałości o zachowanie świeżości umysłu. Zaburzenia koncentracji mają zwykle banalne przyczyny, jak np. sztywność karku lub napięcie 28.05.14 16:09 teams. Nr 01 / 2014 Specjalne WIEDZA PRAKTYCZNA mięśni wskutek zbyt długiego siedzenia przed komputerem, zmęczenie wywołane za małą ilością snu, przyjmowanie niewłaściwej pozycji ciała/siedzenia, brak ruchu lub po prostu znudzenie aktualnie wykonywaną czynnością. Chińscy biznesmeni już przed wiekami znali środek pomocniczy służący wzmocnieniu koncentracji w czasie ciągnących się bez końca negocjacji: obracali orzechy między palcami. Taka akupresura koniuszków palców pobudza krążenie w palcach i przyspiesza przepływ krwi w całym ciele – także w mózgu. Proszę spróbować samemu – alternatywnie można użyć szklanych kulek. Gdyby to jednak okazało się zbyt uciążliwe, istnieje też wariant bardziej niezauważalny. Proszę ucisnąć paznokciami kciuków opuszki palców jednocześnie u obu rąk. Punkty ucisku znajdują się 2 mm za paznokciem. Proszę tak powędrować od palca wskazującego przez środkowy i serdeczny do małego. Na koniec ucisnąć paznokciem małego palca punkt na kciuku. Każdy punkt należy uciskać przez dziesięć sekund. Jak często? Cóż, tak często, jak potrzeba. Szczególnie skuteczne są punkty ucisku na głowie. Podrażnione paznokciem palca uciski są bardzo bolesne, ale też nadzwyczaj skuteczne. Proszę zacząć od punktu pod nosem i uciskać każdy punkt przez pięć do dziesięciu sekund – nawet jeśli jest to nieprzyjemne. Po uciskaniu punktów z tyłu głowy od razu zacząć z powrotem od punktów pod nosem. Wszystkie punkty uciskać pięć razy kolejno po sobie – tym sposobem przetrwają Państwo nawet najnudniejszą sztukę teatralną. 47 Szybkie likwidowanie napięć mięśniowych Siedzą Państwo codziennie osiem godzin przy biurku, podnoszą i dźwigają dużo, trzymają telefon podczas rozmowy zaciśnięty między ramieniem a głową lub skarżą się wieczorami na zmęczenie, bóle głowy i napięcie mięśni w rejonie szyi i barków? Jeśli dotyczy Państwa którykolwiek z wymienionych wyżej problemów, powinni Państwo koniecznie od czasu do czasu wykonać ruchy rozluźniające rękami, ramionami i głową. Proszę wygospodarować sobie parę minut z przerwy obiadowej i wykonać następujące ćwiczenia: −− Wyciągnąć ręce przed siebie na wysokość ramion, unieść pionowo dłonie i na zmianę obiema rękami odpychać się od niewidocznej ściany. −− Unieść ręce na boki na wysokość ramion, powierzchnie dłoni skierowane ku górze, jednocześnie unieść oba ramiona wysoko do góry. −− Ręce zwisają, powierzchnie dłoni skierowane ku podłodze, wyciągać na zmianę obie ręce ku dołowi. −− Zgiąć tułów do poziomu ud, wymachiwać luźno rękami na krzyż przed kolanami. −− Skrzyżować palce przed tułowiem, podnieść ręce i odwrócić dłonie powierzchniami ku górze. Policzyć wolno do pięciu i opuścić z powrotem. Te punkty ucisku są szczególnie efektywne dla zwiększenia koncentracji. Zaczynamy pod nosem, a następnie przechodzimy do tyłu głowy. −− Powoli wyciągnąć ręce przed siebie na wysokość ramion, powierzchnie dłoni skierowane ku górze, kciuki na zewnątrz. Teraz zwinąć dłonie w pięści i jednocześnie przyciągnąć obie ręce do piersi – szybkim ruchem rozprostować palce. W tym ćwiczeniu ważne jest oddychanie: przy podnoszeniu rąk wdech, kiedy ręce są w górze wstrzymać oddech, policzyć do pięciu, przy opuszczaniu rąk wydech. Znów wstrzymać oddech i policzyć do pięciu. Życzymy miłej zabawy przy testowaniu tych metod! ŹRÓDŁO: „Erfolgreich heilen – streicheln statt Stechen“, autorstwa dr n. med. Birgit Bauer, wyd. Pichler, publ. 1999. STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 47 Ansprechperson: Max Mustermann, Harum quidebis doluptaqui reped qui atiunto tatquatur 28.05.14 16:09 STOPKA REDAKCYJNA Wydawca: STRABAG SE, Villach • Redakcja: Barbara Amon (odpow.), Carmen Ferner Współpraca redakcyjna: Edita Novotna (Czechy / Słowacja), Mónika Varjú (Węgry), Bożena Czekajska (Polska), Elena Seleznjova (Rosja) • Opracowanie graficzne i realizacja druku: Gundula Schmid (odpow.) • Przygotowanie do druku: R12 Spannbauer Ges.m.b.H. & Co KG, Wiedeń • Druk: Tauber Public Relations, Warszawa • Zdjęcia: Andreas Balon (okładka), Daniela Beranek (str. 5), Carmen Ferner (str. 5, str. 6, str. 12, str. 21, str. 28), Edi Day (str. 7), Martin Stadler (str. 7), Isabell Höhne (str. 8), Rieder Privat (str. 15), Rudi Froese (str. 23), MS Fineart Druckservice (str. 34 – 35), Sergey Guneev / Ria / picturedesk.com (str. 36), Illustration von Royalize Medienproduktion (str. 33, str. 42 – 43, str. 45), Fotolia (str. 44), Openstreetmap (str. 44 – 45), iStockphoto (str. 46 – 47) • Zapytania i listy prosimy kierować do: STRABAG SE, Komunikacja Koncernu, tel. +43 1 22422 -1145, fax +43 1 22422 -1177, [email protected], Donau-City-Str. 9, 1220 Wiedeń STRA_01_14_teams_final_pl_r12.indd 48 28.05.14 16:09
Podobne dokumenty
mistrzowskie wyczyny na północy mocno w górę zrośnięty
obliczają powierzchnie i objętości, na koniec ćwiczenia piszą nawet
kosztorysy każdego projektu. Zazwyczaj suchy przedmiot matematyka na budowie nigdy nie jest nudny!
Nie tylko uczniowie mają korzy...
inform WROTA NA ŚWIAT PŁYWANIE POD RUCHOMYM DACHEM
znane jest z obrazu Czarnej Madonny i które przyciąga rocznie
ok. 4,5 miliona turystów. Kompleks budynków będzie składał się
z dwóch części. Trzypiętrowe centrum handlowe z 200 sklepami
i kinem ora...
