Excel a budżetowanie Pobierz plik
Transkrypt
Excel a budżetowanie Pobierz plik
BUDŻETOWANIE A EXCEL Osądy o budżetowaniu, z którymi się nie zgadzamy. ! ! ! 01/ BUDŻETOWANIE W FIRMACH – UWAGI ! Polskie przedsiębiorstwa coraz częściej stosują w krótkoterminowym zarządzaniu operacyjnym narzędzie zarządcze, jakim jest tworzenie planów budżetowych. Zarządzanie procesem budżetowania firmy wymaga konsekwentnej realizacji czterech elementów: 1/ tworzenie planów budżetowych, 2/ pozyskanie z systemów informatycznych danych dotyczących rzeczywistego wykonania budżetu, 3/ zestawienie wartości planowanych z danymi rzeczywistymi, 4/ tworzenie raportów odchyleń wartości rzeczywistego wykonania od wartości określonych w planie i ich analiza. Najczęściej wykorzystywanym w przedsiębiorstwach narzędziem podczas tworzenia planów budżetowych jest arkusz kalkulacyjny. Najpopularniejszym i powszechnie wykorzystywanym arkuszem jest MS Excel. Arkusz kalkulacyjny posiada w szczególności wysoki potencjał w zakresie tworzenia zaawansowanych analiz danych. Stopień ich wykorzystania zależy od poziomu umiejętności posiadanych przez użytkownika arkusza. Tworzenie systemu budżetowania z wykorzystaniem Excela zgodnie z powyższym modelem (punkty 1 – 4) wymaga wysoce ponadprzeciętnych umiejętności. Przeciętny użytkownik Excela wykorzystuje jego możliwości na poziomie około 10%. W większości przypadków stosowania Excela w procesie budżetowania wprowadzanie danych odbywa się w najbardziej pracochłonny sposób – ręcznie. Proces budżetowania charakteryzuje się praktycznie zerowym poziomem automatyzacji, co pociąga za sobą wysokie nakłady pracy. Powyższe czynniki powodują, iż budżetowanie w przedsiębiorstwach napotyka poważne bariery, jest nieefektywne i wiąże się z wysokimi kosztami. ! ! ! 02/ EXCEL – PROBLEMY Z BUDŻETOWANIEM ! Efektywne budżetowanie ma miejsce wówczas, gdy spełnione są następujące warunki: 1/ realizowane są wszystkie kluczowe elementy procesu jednocześnie (plan, wykonanie, porównanie planu z wykonaniem, analiza odchyleń), 2/ posiadamy szybki dostęp do danych budżetowych z dowolnego miejsca w firmie lub poza nią, 3/ koszty procesu są niskie w wyniku wysokiego stopnia automatyzacji obróbki danych dotyczących wykonania budżetu oraz tworzenia raportów analizy odchyleń, 4/ w proces zaangażowani są menedżerowie wyższego i niższego szczebla. Arkusz kalkulacyjny wykorzystywany do budżetowania ma wiele ograniczeń. Biorąc pod uwagę również niski poziom umiejętności w zakresie wykorzystania funkcjonalności Excela, rzadko się zdarza, by wszystkie elementy procesu budżetowania były realizowane. Największym mankamentem, z którym się spotykamy jest fakt, iż dane dotyczące budżetowania (szczególnie dotyczy to danych z wykonania budżetu) często wprowadzane są do arkuszy ręcznie. Zazwyczaj pracę tę wykonują wysoko wykwalifikowani pracownicy (główna księgowa odpowiedzialna za przygotowywanie budżetu i tworzenie dodatkowych raportów dla zarządu). Praca jest monotonna i wymaga poświęcenia wiele czasu (średnio 3 – 7 dni roboczych w miesiącu). Obarczona jest również wieloma błędami i koniecznością poszukiwania miejsc, w których błędy zostały popełnione. W wyniku popełnionych błędów dostępne dane i raporty są nierzetelne. Powoduje to kolejne zaangażowanie i poświęcenie kosztownych zasobów firmy. ! ! ! 03/ TEN CZAS KOSZTUJE FIRMĘ! Typowe niedogodności budżetowania w Excelu to: 1/ pracochłonne ręczne zbieranie danych w arkuszach, 2/ często popełniane błędy podczas wprowadzania danych, 3/ błędy w formułach wyliczających powodujących powstawanie nierzetelnych i „przekłamanych” raportów i zestawień, 4/ niepożądana ingerencja użytkowników w strukturę arkuszy (usunięcie, dodanie wierszy lub kolumn, usuniecie formuł), 5/ problemy z aktualizacją łączy pomiędzy arkuszami, 6/ komplikacja z komunikacją i przesyłaniem pocztą elektroniczną arkuszy pomiędzy uczestnikami procesu budżetowania, 7/ problemy z wersjonowaniem budżetów, 8/ dane znajdują się w arkuszach a nie w bazie, co powoduje brak możliwości raportowania w innych układach. W wyniku powyższych negatywnych zjawisk firmy nie mogą osiągnąć pełnej efektywności i kontroli nad procesem budżetowania. Powoduje to ograniczenie możliwości uzyskania korzyści w postaci obniżenia kosztów i racjonalnego nimi zarządzania. ! ! ! 04/ ROZWIĄŻ PROBLEM! W małej firmie (do 10 – 15 osób) można jeszcze sprawnie poradzić sobie z budżetowaniem w Excelu. Jednak w miarę wzrostu firmy i skali działania, rozwoju struktury firmy, narastania ilości danych do obróbki (a co za tym powstawanie coraz bardziej skomplikowanych modeli) realizacja procesu budżetowania z wykorzystaniem Excela staje się bardzo uciążliwe i pracochłonne. Rozwiązaniem powyższego, istotnego dla firmy dylematu, jest wdrożenie specjalistycznego narzędzia informatycznego, które spowoduje likwidację opisanych wyżej trudności i wejście na ścieżkę rzeczywistych korzyści. Te korzyści to: 1/ oszczędność wielu godzin pracy wykwalifikowanej kadry, przeznaczonych na obsługę dotychczas stosowanego systemu arkuszy, 2/ skrócenie czasu potrzebnego na uzyskanie dostępu do wiarygodnych danych i informacji o stanie wykonania budżetu miesięcznego nawet o 20 – 25 dni, 3/ wykorzystanie zaoszczędzonego czasu (przeznaczonego dotąd na gromadzenie danych) na merytoryczną analizę dostępnych danych, wyciąganie wniosków i tworzenie operacyjnych planów działań, 4/ szybsze podejmowanie decyzji finansowych w oparciu o wiarygodne dane, 5/ włączenie szerszej grupy menedżerów w proces budżetowania i delegowanie na nich odpowiedzialności za realizację budżetów cząstkowych, 6/ możliwość tworzenia prognoz wyników firmy, które mogą być dostępne już 3 – 5 dni po zakończeniu bieżącego miesiąca rozrachunkowego. ! ! 9/ BAC – NASI KLIENCI ! !