Córki dostaną 100 tys. zł. odszkodowania za represje wobec ojca

Córki dostaną 100 tys. zł. odszkodowania za represje wobec ojca
Dnia 27 lipca 2006 roku Są Okręgowy w Opolu przyznał trzem córkom Jana Komorowskiego
100 tys. zł. tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za cierpienia ich ojca, stalinowskiego
więźnia. O taką kwotę wnosiły córki nieŜyjącego od 8 lat byłego AK-owca. KaŜda z nich
otrzyma 10 000 zł odszkodowania i 23 333 zł zadośćuczynienia.
- Nie sposób oddać bezmiar tego, co przeszedł w więzieniu Jan Komorowski. W pełni
zasługiwał na odszkodowanie i zadośćuczynienie, które teraz otrzymają jego córki – mówił w
uzasadnieniu sędzia Robert Mietelski.
Podstawą zasądzenia odszkodowania i zadośćuczynienia jest art. 8 ust. 2a ustawy z 23 lutego
1991 o uznanie za niewaŜne orzeczeń wydanych wobec represjonowanych za działalność na
rzecz niepodległości państwa polskiego.
Jan Komorowski był pozbawiony wolności od 25 lipca 1948 do 5 czerwca 1956.
Jak zeznała jedna z córek: „Ojciec od 1942 roku prowadził działalność w ramach organizacji
Armii Krajowej w rejonie Brześcia. Został skazany w 1948 roku. Aresztowany przez NKWD,
następnego dnia wyrok. Najpierw orzeczono karę śmierci, zmieniono na 25 lat, a w 1956 roku
zamieniono ją na 10 lat. W czerwcu 1956 roku wrócił do domu”.
Jan Komorowski złoŜył 31 grudnia 1993 złoŜył w sądzie wniosek o uniewaŜnienie tamtego
wyroku skazującego, zadośćuczynienie i zasądzenie odszkodowania, ale nie doczekał
rozprawy sądowej. Zmarł 24 lipca 1994 roku, zatem sprawa została umorzona. Pięć lat
później z wnioskiem o odszkodowanie wystąpiły córki stalinowskiego więźnia. Jednak od
2000 do kwietnia 2006 roku sprawa była zawieszona, gdyŜ wnioskodawczynie nie potrafiły
uzupełnić wniosku o niezbędne dokumenty, potwierdzające fakt skazania ojca.
Jak podkreślił sędzia wszystkie wymogi wniosku o odszkodowanie zostały spełnione dzięki
pomocy IPN. Sąd oparł się na aktach śledztwa prowadzonego w tej sprawie przez IPN –
Okręgową Komisję Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu w Szczecinie.
W aktach tych znajduje się wyciąg sporządzony przez starszego asystenta prokuratury w
Brześciu (dziś Białoruś) z którego wynika, iŜ wyrokiem Trybunału Wojskowego woj.
Brzeskiego z 9-12 listopada 1948 roku skazany został m.in. Jan Komorowski za działalność w
podziemnej antyradzieckiej nacjonalistycznej organizacji „Polski Okręg Armii Krajowej”,
której zadaniem było prowadzenie walki zbrojnej przeciwko ZSRR w celu utworzenia
państwa polskiego w obrębie granic z 1939 roku i oderwanie zachodnich województw
Białorusi, oraz nabywanie broni palnej i amunicji. Został skazany na 25 lat pozbawienia
wolności w obozach pracy poprawczej z pozbawieniem praw na 5 lat.
Dopiero w wyniku tzw. protestu wojskowego prokuratora białoruskiego okręgu wojskowego
Trybunał Wojskowy obniŜył 23 marca 1956 karę do 10 lat pozbawienia wolności w obozie
pracy przymusowej.
Dnia 27 października 2005 roku śledztwo IPN w Szczecinie w sprawie bezprawnego
pozbawienia wolności 55 osób (m.in. Jana Komorowskiego) przez funkcjonariuszy NKWD i
sędziów Wojskowego Trybunału Regionu Brzeskiego od lica 1948 do kwietnia 1956 zostało
umorzone, wobec braku danych dostatecznie uzasadniających popełnienie przestępstwa.
Jak wynika z uzasadnienia:
„Wobec braku aktów prawnych w oparciu o które wydano powyŜsze wyroki oraz
niemoŜności uzyskania akt postępowań karnych prowadzonych przeciwko członkom
„Związku Obrońców Wolności – AK” w chwili obecnej nie sposób dokonać oceny wydanych
orzeczeń, a takŜe stwierdzić, czy w chwili zatrzymania i w toku śledztwa wobec członków
organizacji dopuszczono się zbrodni komunistycznej w rozumieniu ustawy IPN”.
Przesłuchani przez prokuratora z IPN Ŝyjący jeszcze świadkowie, skazani przez NKWD
mówili m.in. o brutalnych metodach przesłuchań. Trwały one całe noce, bez jedzenia i picia.
Było bicie, m.in. pistoletem w twarz. Było siedzenie na trzeszczącym stołku - za jedno
zatrzeszczenie stołka szło się do karceru za karę. Lub stanie z rękami podniesionymi do góry
aŜ do omdlenia, a potem cucenie poprzez polewanie wodą.