UMOWA Z DEWELOPEREM

UMOWA Z DEWELOPEREM - PRZECZYTAJ UWAśNIE
AŜ 44 decyzje dotyczące przedsiębiorców budujących i sprzedających nowe mieszkania
wydała w minionym roku Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
ZastrzeŜenia dotyczą niedozwolonych postanowień stosowanych przez deweloperów we
wzorcach umów
[Warszawa, 26 stycznia 2011 r.] Oferta na pierwotnym rynku nieruchomości jest coraz
bogatsza. Według danych Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego w pierwszym półroczu
2010 roku przekazano do uŜytku 405 bloków mieszkalnych czyli o blisko 50 więcej niŜ w
tym samym okresie 2009 roku*. Zakup mieszkania od dewelopera wiąŜe się zwykle z
podpisaniem umowy jeszcze na etapie budowy.
Urząd chroni prawa konsumentów, między innymi regularnie kontrolując wzorce umów
stosowanych przez deweloperów. UOKiK bada takŜe wzorce umów stosowane przez
spółdzielnie mieszkaniowe i towarzystwa budownictwa społecznego, poniewaŜ nabywcy
oferowanych przez nie mieszkań mają te same prawa, co klienci spółek deweloperskich. Z
doświadczeń UOKiK wynika, Ŝe przedsiębiorcom zdarza się naruszać interesy konsumentów.
W ciągu minionego roku Prezes UOKiK wydała aŜ 44 decyzje dotyczące spółek
deweloperskich, nakładając 23 kary w łącznej wysokości 2 464 753. Warto podkreślić, Ŝe 16
przedsiębiorców dobrowolnie zobowiązało się do zaprzestania stosowania niedozwolonych
praktyk. Podstawowym problemem było stosowanie we wzorcach umów postawień
toŜsamych z wpisanymi do rejestru klauzul niedozwolonych. Urząd zakwestionował w
ubiegłym roku 297 takich postanowień.
Z doświadczeń UOKiK wynika, Ŝe jedną z najczęściej stosowanych niedozwolonych praktyk
było, zastrzeganie przez przedsiębiorcę w treści wzorca umownego, Ŝe cena mieszkania moŜe
zostać podniesiona w przypadku zmiany stawki podatku VAT, a kupujący nie moŜe od takiej
umowy odstąpić. Wśród przedsiębiorców, którzy stosowali tą klauzulę była spółka Regional
Polska z Poznania. Prezes UOKiK zakwestionowała postanowienie poniewaŜ zgodnie z
prawem w przypadku zmiany istotnych warunków umowy (np. ceny czy lokalizacji)
konsument powinien mieć moŜliwość odstąpienia od niej, bez konieczności ponoszenia
dodatkowych kosztów. Za stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy
konsumentów, Prezes UOKiK nałoŜyła na spółkę karę pienięŜną w wysokości 142 675 zł i
nakazała aneksowanie umów zawierających niedozwolone postanowienie. Decyzja nie jest
prawomocna, spółka odwołała się do sądu.
Prezes UOKiK zakwestionowała takŜe postanowienia, które dawały przedsiębiorcom
moŜliwość zmiany metraŜu mieszkania. W konsekwencji nabywca nie mógł być pewny ani
ceny, ani wielkości kupowanego lokalu jednocześnie nie mając moŜliwości odstąpienia od
umowy. Jednym z przedsiębiorców stosujących tego rodzaju postanowienia była spółka
Mieszkania na SprzedaŜ Chrzanowscy z Lublina. Przedsiębiorca zastrzegał, Ŝe gdy
powierzchnia oddanego do uŜytku mieszkania będzie się róŜnić o mniej niŜ 2 procent to jego
cena nie ulegnie zmianie. Jednocześnie spółka zastrzegała, Ŝe gdyby powierzchnia mieszkania
róŜniła się o więcej niŜ 2 procent, cena mieszkania będzie zmieniona. Praktyka ta naraŜała
konsumentów na zapłacenie wyŜszej ceny (gdyby otrzymali mieszkanie powiększone o ponad
2 proc.), na otrzymanie mieszkania o mniejszej powierzchni niŜ to, na które się za które
zapłacili (gdyby otrzymali mieszkanie o powierzchni zmniejszonej o miej niŜ 2 proc.) lub na
otrzymanie mniejszego mieszkania i otrzymanie rekompensaty (gdyby otrzymali mieszkanie
o powierzchni zmniejszonej o więcej niŜ 2 proc.). Zgodnie z prawem w wypadku, gdy
przedsiębiorca istotnie zmieni warunki umowy, konsument ma prawo odstąpienia od niej oraz
domagania rekompensaty odpowiedniej do poniesionych kosztów i utraconych korzyści. Za
naruszanie zbiorowych interesów konsumentów Prezes UOKiK nałoŜyła na spółkę karę w
wysokości 35 948 zł. i nakazała zaniechanie stosowania kwestionowanych praktyk. Decyzja
jest prawomocna.
Niektórzy przedsiębiorcy zastrzegają moŜliwość przesunięcia terminu oddania lokalu ze
względu na wystąpienie niezaleŜnych od nich przeszkód. Przykładem jest spółka Quercus z
Krakowa, która zastrzegała we wzorcu umowy, Ŝe nie ponosi odpowiedzialności za
opóźnienia w oddaniu mieszkania z powodu wystąpienia warunków atmosferycznych
uniemoŜliwiających lub utrudniających prowadzenie robót w normalnym trybie. Zgodnie z
prawem okoliczności tego rodzaju nie mogą być przyczyną wyłączenia odpowiedzialności
przedsiębiorcy. Spółka powinna przewidzieć moŜliwość wystąpienia tego rodzaju
okoliczności i uwzględnić je określając realny termin wykonania zobowiązania.
Przedsiębiorca dobrowolnie zobowiązał się do zaprzestania i usunięcia skutków stosowania
niedozwolonej praktyki.
Do niedawna problemem było takŜe wprowadzanie nabywców mieszkań w błąd przez
niezgodne z prawdą informacje w reklamach firm deweloperskich. Cieszy fakt, Ŝe w
ubiegłym roku Urząd wydał tylko jedną decyzję stwierdzającą stosowanie tego rodzaju
praktyk. Spółka Eko-Park z Warszawy zamieszczała w ogólnopolskiej prasie reklamy w
których informowała o moŜliwości zakupu mieszkania w cenie „od 9000 zł/m2”.
Postępowanie prowadzone przez Urząd wykazało, Ŝe przedsiębiorca wprowadzał w ten
sposób konsumentów w błąd, poniewaŜ cena nie uwzględniała podatku VAT i była w
rzeczywistości wyŜsza niŜ w reklamie. Zgodnie z prawem, kaŜdy przedsiębiorca ma
obowiązek przekazywania konsumentom pełnej, rzetelnej i prawdziwej informacji na temat
oferowanych przez siebie usług. Natomiast podawana przez przedsiębiorcę cena powinna
zawierać podatek od towarów i usług. Za stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy
konsumentów Prezes UOKiK nałoŜyła na spółkę karę w wysokości 213 185 zł. Decyzja nie
jest prawomocna, spółka moŜe się odwołać od niej do sądu.
JeŜeli przedsiębiorca stosuje postanowienia wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych,
UOKiK moŜe wszcząć przeciwko niemu postępowanie w sprawie naruszenia zbiorowych
interesów konsumentów. Maksymalna moŜliwa kara wynosi 10 proc. przychodu
przedsiębiorcy w roku poprzedzającym wydanie decyzji. Obecnie w rejestrze klauzul
niedozwolonych znajduje się 247 zarejestrowanych postanowień stosowanych przez firmy
zajmujące się nieruchomościami.
W wypadku sporu z przedsiębiorcą, w tym równieŜ w postępowaniu sądowym, konsument
moŜe zgłosić się po bezpłatną pomoc do powiatowego lub miejskiego rzecznika
konsumentów, a takŜe organizacji konsumenckich. Ich adresy znajdują się na stronie
internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Dodatkowe informacje dla mediów:
Małgorzata Cieloch, Rzecznik prasowy UOKiK
Departament Współpracy z Zagranicą i Komunikacji Społecznej
Pl. Powstańców Warszawy 1, 00-950 Warszawa
Tel. 22 827 28 92, 55 60 106, 55 60 430
Fax 22 826 11 86
E-mail [email protected]
* Ruch budowlany w I półroczu 2010 r., Warszawa lipiec 2010 r.