Solniczka w kształcie figurki chłopca na łyżwach pchającego sanki

Solniczka w kształcie figurki chłopca na łyżwach pchającego sanki
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Czas powstania XIX w. Miejsce powstania Frankfurt, Niemcy Numer inwentarzowy MŻKW V/653 Muzeum Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce Tematy życie codzienne, wokół stołu Technika odlewanie, cyzelowanie Materiał srebro Prawa do obiektu Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce Prawa do wizerunków cyfrowych domena publiczna Digitalizacja RPD MIK, projekt Wirtualne Muzea Małopolski Tagi sól, naczynie, rzeźba, złotnictwo, 3D, solniczka, ornament, 3D plus Srebrna solniczka w kształcie chłopca pchającego sanki to faktycznie miniaturowa rzeźba. Wywołuje podziw dla precyzji XIX­wiecznego twórcy z Frankfurtu, który w mikroskopijnej skali kilkucentymetrowego dzieła potrafił opracować liczne, misterne detale i dekoracje. Chłopiec na łyżwach popycha fantazyjne sanie, które stanowią właściwy pojemnik na sól. Płozy sań łączą się z sobą z przodu i na wysokości górnej krawędzi czarki, dekoracyjnie wywinięte, przechodzą w formę głowy orła z otwartym dziobem. Chłopiec w stroju renesansowym ubrany jest w charakterystyczny wams sięgający bioder, z rękawami o kulistej, rozcinanej główce. Wams w pasie został przewiązany szarfą zwisającą z lewego boku. Strój uzupełnia beret zdobiony piórem. Postać z sankami jest wzniesiona na owalnej podstawie o ażurowym cokoliku udekorowanym przez stylizowane delfiny i owalne kaboszony, które w założeniu mają naśladować drogie kamienie.
Moda na takie dekoracyjne drobiazgi, tak zwane bibeloty, panowała szczególnie w XIX wieku. Wówczas chętnie sięgano do stylów z minionych epok. Upodobanie do gotyku ustępowało miejsca formom czerpanym ze sztuki renesansu czy rokoka. W dziełach, w których ważną rolę odgrywała dekoracja rzeźbiarska, takich jak prezentowany chłopiec, twórcy nie krępowali swej swobody ograniczeniem do jednej epoki, lecz wprowadzali motywy o rozmaitym pochodzeniu. W rezultacie chłopiec w stroju wyraźnie renesansowym występuje wprawdzie na cokole ozdobionym motywami renesansowymi, ale ornamenty rokokowe (rocaille) pojawiają się przy saniach. Popisy wirtuozerii wykonania XIX­wiecznych rzeźbiarzy i rzemieślników, współpracujących przy wyrobach złotniczych, prowadziły z czasem do nadmiernego przeładowania dekoracjami eklektycznych dzieł.
Opracowanie: Klementyna Ochniak­Dudek (Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce), © wszystkie prawa zastrzeżone
Wielicka kolekcja solniczek
Muzeum Żup Krakowskich nieprzerwanie poszerza swoją kolekcję solniczek z różnych epok i kontynentów, obecnie liczy ona już kilkaset sztuk. Na naszym portalu prezentujemy 6 spośród nich, wyróżniających się misterną dekoracją, a także miejscem i czasem powstania:
• najstarszą w wielickiej kolekcji srebrną solniczkę na trzech wolutowych nóżkach z Augsburga,
• porcelanową solniczkę w kształcie kosza trzymanego przez Murzynkę , pochodzącą z wczesnego okresu działalności słynnej manufaktury w Miśni,
• fantazyjną, misternie wykonaną solniczkę w postaci chłopca pchającego sanki,
• egzotyczną solniczkę z białej porcelany, pochodzącą z Chin,
• francuską solniczkę w kształcie czarki zdobionej ażurem,
• secesyjną solniczkę autorstwa Louisa Comforta Tiffany'ego.
Okazałe, bogato zdobione naczynia na sól w przeszłości należały do najważniejszych naczyń domowych. Świadczyły o zamożności właścicieli. Miejsce umieszczenia solniczki na stole w czasie paradnych uczt ściśle regulował ceremoniał dworski. O znaczeniu i wysokiej randze tego reprezentacyjnego pojemnika dowodził jego okazały wygląd, pozostający w dysproporcji do niewielkiej ilości soli, jaką zawierał. Solniczki przybierały wciąż nowe kształty: w epoce gotyku – klepsydry, następnie szerokiego zbiorniczka na stopce, cylindrycznej szkatułki czy też pod koniec XVI wieku — dzwonu. Wszystkie cechy rzeźby miała znana solniczka wykonana przez B. Celliniego na zamówienie króla Francji Franciszka I. Obok tak drogocennych modeli torowały sobie drogę solniczki używane na co dzień, które zapanowały na początku XVII wieku.
Opracowanie: Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce, Redakcja WMM, © wszystkie prawa zastrzeżone
Tagi: Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce, sól, solniczka, kolekcja